Wat is het waard? afhandeling WOZ-bezwaren deugt niet

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Wat is het waard? afhandeling WOZ-bezwaren deugt niet 27 maart 2012 RA waardebeschikking na beroep na bezwaar na ambtshalve verlaging Bovenstaande figuur is een grafische weergave van een zaak die door een huiseigenaar is aangemeld bij het Meldpunt bezwaarafhandeling WOZ-waarde. Hij tekent al sinds 2005 bezwaar (bij DBGA) en beroep (bij de rechter) aan tegen de waardebeschikking van zijn woning. Elk jaar opnieuw wordt de WOZ-waarde verlaagd, soms met meer dan 40%. In 2012 heeft DBGA de WOZ-waarde, nog voordat de huiseigenaar bezwaar had aangetekend, ambtshalve verlaagd met meer dan 20%. Op dit moment loopt er een beroepsprocdure tegen de WOZ-waarde 2011 en een bezwaarprocedure tegen de WOZ-waarde 2012.

2 Pagina : 2/27 Inhoudsopgave samenvatting... 4 I- Inleiding onderzoek inleiding dossieronderzoek interviews medewerkers DBGA Meldpunt bezwaarafhandeling WOZ-waarde gesprekken met twee commerciële bezwaarbureaus rondetafelbijeenkomst bevindingen en conclusies voorgelegd aan DBGA het aantal bezwaarschriften en WOZ-objecten onder bezwaar inleiding hoeveel bezwaarschriften? aantal WOZ-objecten ( woningen en niet- woningen) waartegen bezwaar is aangetekend percentage gegrond verklaringen conclusies afhandeling van de bezwaarschriften organisatie van de bezwaarschriftenafhandeling dossiervorming afhandelingstermijnen acties en informatievoorziening bij termijnoverschrijding voortgangsbewaking motivering bij de beslissing op bezwaar drie vergelijkbare woningen maatregelen DBGA conclusies terugkoppeling en leren van bezwaar inleiding Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) vervuiling bestanden jaar in jaar uit in bezwaar en beroep analyse van de bezwaarschriften... 20

3 Pagina : 3/ conclusies commerciële bezwaarbureaus inleiding werkafspraken onkostenvergoeding tekortkoming bij modelmatig waarderen conclusies beroepszaken inleiding beroep aantekenen loont conclusies conclusies en aanbevelingen algemeen de cijfers de afhandeling van bezwaarschriften terugkoppeling en leren van bezwaar commerciële bezwaarbureaus beroepszaken... 27

4 Pagina : 4/27 samenvatting 1-inleiding Elk jaar stelt de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam (DBGA) de waarde van woningen en nietwoningen (bedrijfsruimten, kantoorruimten etc. vast in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Voor burgers en ondernemers is lang niet altijd begrijpelijk waar DBGA de WOZ-waarde op baseert. De ombudsman ontvangt regelmatig zaken waarbij burgers aangeven dat er niet tijdig op hun bezwaarschrift tegen de WOZ-waarde beslist wordt of dat de motivering tekort schiet. Ook de Waarderingskamer concludeert in een rapport dat de bezwaarschriftenafhandeling het belangrijkste aandachtspunt voor DBGA is. Vereniging Eigen Huis laat weten dat er over Amsterdam -in verhouding met andere grote steden- relatief veel meldingen binnen komen. Naar aanleiding van het voorgaande is de Gemeentelijke ombudsman in de zomer van 2011 een onderzoek begonnen naar de afhandeling van bezwaren (tegen de WOZ-waarde) door DBGA. Ook de Rekenkamer Amsterdam (RKA) is bezig met een onderzoek naar de uitvoering van de Wet WOZ door DBGA. De Gemeentelijke ombudsman heeft een aantal bevindingen ten aanzien van de cijfers onder de aandacht van RKA gebracht. RKA heeft inmiddels, op basis van gegevens van DBGA een (kwantitatieve) analyse gemaakt van de bezwaarschriftenafhandeling en de cijfers op internet gepubliceerd. Later dit jaar zal RKA met een rapport komen. 2- onderzoek In het kader van het onderzoek hebben medewerkers van het bureau ombudsman dossieronderzoek verricht, zijn medewerkers van DBGA geïnterviewd, is gedurende de maand november 2011 een Meldpunt bezwaarafhandeling WOZ-waarde op de website van de ombudsman ingesteld en hebben gesprekken plaats gevonden met vertegenwoordigers van commerciële bezwaarbureaus. Op 23 februari 2012 organiseert de ombudsman een rondetafelbijeenkomst om zijn bevindingen te bespreken met onder meer DBGA, de Waarderingskamer, vertegenwoordigers van de rechterlijke macht, VNG, Makelaarsvereniging Amsterdam, MKB-Amsterdam, twee commerciële bezwaarbureaus en een burger die een melding gedaan heeft bij het meldpunt van de ombudsman. 3- conclusies en aanbeveling Uit het onderzoek wordt duidelijk dat de bezwaarafhandeling ernstige gebreken vertoont op onder meer het gebied van de cijfers, de afhandelingstermijnen, de motivering en de terugkoppeling. De ombudsman wil volstaan met de algemene aanbeveling ten aanzien van de bezwaarafhandeling: Doe het goed! Voor concrete verbeterpunten kan gebruik gemaakt worden van de conclusies van dit onderzoek, waarvan een aantal hierna (kort) weergegeven zullen worden de cijfers De (bestuurlijke) informatievoorziening aan de gemeenteraad van Amsterdam en de Gemeentelijke ombudsman geeft geen goed inzicht in de (omvang van de) bezwaarproblematiek. Er is verder een groot verschil tussen de cijfers van DBGA (en de Waarderingskamer) en de cijfers van RKA. Verder blijkt dat (in 2010 en 2011) het aantal woningen en niet-woningen dat onder bezwaar ligt twee keer zo hoog is als het aantal bezwaarschriften. Dit komt omdat één bezwaarschrift betrekking kan hebben op meerdere woningen en/of niet-woningen afhandelingstermijn In 2011 is in meer dan de helft van de gevallen niet tijdig beslist op bezwaren. Dit ondanks het feit dat

5 Pagina : 5/27 DBGA hiervoor in de praktijk acht maanden de tijd heeft 1. Dit brengt burgers in problemen onder meer bij het doen van aangifte van inkomstenbelasting. De afdeling bezwaar doet op dossierniveau niet aan voortgangscontrole en burgers worden niet geïnformeerd door DBGA indien niet tijdig beslist wordt motivering van de beslissing op bezwaar De beslissing op bezwaar is vaak slecht leesbaar, onder meer omdat niet aangesloten wordt bij de bezwaren die de burger naar voren heeft gebracht. Er wordt veel gebruik gemaakt van algemene tekstblokken. De uitspraak oogt dan als knip- en plakwerk waarbij niet concreet wordt ingegaan op de bezwaren die de burger of ondernemer naar voren heeft gebracht vergelijkbare woningen De drie vergelijkbare woningen die op het taxatieverslag vermeld worden doen ernstig afbreuk aan een overtuigende motivering van de WOZ-waarde. DBGA is echter verplicht drie vergelijkbare woningen te noemen. Dit punt zou op landelijk niveau aan de orde gesteld moeten worden terugkoppeling en leren van bezwaar De terugkoppeling vanuit de bezwaarschriftafhandeling schiet tekort. Aanpassing van de (object)gegevens worden niet altijd tijdig verwerkt voor het volgende belastingjaar. Ook zijn de bestanden (onnodig) vervuild omdat niet altijd beoordeeld wordt of de aanpassing van (de object-) gegevens voor één woning gevolgen heeft voor andere identieke woningen in een appartementencomplex of bouwblok. Er vindt geen gedegen kwantitatieve en kwalitatieve analyse plaats naar aanleiding van de bezwaarafhandeling werkrelatie met commerciële bezwaarbureaus DBGA heeft verder de afgelopen jaren geen professionele werkrelatie gehad met (een aantal) commerciële bezwaarbureaus. Gedurende het onderzoek van de ombudsman zijn door DBGA al de eerste stappen gezet om de werkrelatie te verbeteren. Tijdens de rondetafelbijeenkomst is afgesproken dat DBGA in gesprek zal gaan met een commercieel bezwaarbureau waarmee nog geen effectieve werkrelatie bestaat. Verder heeft DBGA met de Makelaarsvereniging Amsterdam afgesproken om (in een breder verband) in gesprek te gaan met elkaar beroepszaken Slechts één op de vier beslissingen op bezwaar haalt in de beroepsfase ongeschonden de eindstreep. Dit veelal omdat, na nader onderzoek van een taxateur van DBGA, alsnog een schikking getroffen wordt. Deze uitkomst duidt niet op een effectieve bezwaarafhandeling. 1 DBGA moet de bezwaren afhandelen in het kalenderjaar dat deze worden ingediend. De waardebeschikkingen worden in januari en februari verzonden. De meeste bezwaren worden in februari, maart en april ontvangen door DBGA. Deze heeft dan nog (meer dan) acht maanden om een beslissing te nemen.

6 Pagina : 6/27 4- maatregelen DBGA DBGA heeft aangegeven de conclusies van de ombudsman te herkennen en reeds de nodige maatregelen te hebben genomen die deels al in gang gezet zijn en deels nog gerealiseerd moeten worden. Dit laat de conclusies van het onderzoek (dat doorliep tot maart 2012) onverlet. De ombudsman heeft verder nog niet kunnen constateren dat de bezwaarafhandeling verbeterd is. Amsterdam, 27 maart 2012 Ulco van de Pol Gemeentelijke Ombudsman

7 Pagina : 7/27 I- Inleiding Elk jaar stelt de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam (DBGA) de waarde van woningen en niet - woningen vast in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). De wet schrijft voor dat deze (zogenaamde) waardebeschikking in de eerste acht weken van het kalenderjaar wordt genomen 2. De WOZ-waarde wordt (modelmatig) bepaald aan de hand van de verkoop van vergelijkbare woningen en wordt door verschillende overheidsinstanties gebruikt om belastingen en heffingen op te leggen. De WOZ-waarde van een woning is de geschatte marktwaarde op de waardepeildatum. Bij de waardebepaling wordt uitgegaan van verschillende wetsficties. Zo wordt er bijvoorbeeld (bij erfpacht) van uitgegaan alsof het volle en onbezwaarde eigendom kan worden overgedragen. De gemeente gebruikt de WOZ-waarde voor het opleggen van de onroerend zaakbelasting. De WOZ-waarde speelt verder een rol bij de waterschapsheffingen en het eigenwoningforfait voor de inkomstenbelasting. Ook wordt de WOZ-waarde gebruikt bij de berekening van erfbelasting en voor de waarde van woningen bij box 3. Iedere eigenaar van een woning ontvangt een waardebeschikking. Dat is ook het geval bij eigenaren (en gebruikers) van nietwoningen. Tegen de waardebeschikking kan bezwaar worden aangetekend. Tot en met 2011 werd een taxatieverslag meegestuurd met de waardebeschikking. Vanaf 2012 gebeurt dit niet meer. Wel is het taxatieverslag (voor de eigenaren) op te vragen via de website van de gemeente Amsterdam. Voor burgers en ondernemers is lang niet altijd begrijpelijk waar DBGA de WOZ-waarde op baseert. De vergelijkbare woningen die DBGA in het taxatieverslag noemt, scheppen ook geen duidelijkheid. Burgers, ondernemers en commerciële bureaus dienen bezwaarschriften in tegen de WOZ-waarde van duizenden woningen en bedrijfspanden. De cijfers hierover zijn niet altijd begrijpelijk. De ombudsman ontvangt regelmatig zaken waarbij belastingplichtigen aangeven dat er niet tijdig op hun bezwaarschrift tegen de WOZ-waarde beslist wordt of dat de motivering tekort schiet. Ook ontvangt de ombudsman zaken waaruit blijkt dat de verlaging van de WOZ-waarde naar aanleiding van een bezwaarschrift niet wordt verwerkt in de aanslag voor het daaropvolgende jaar 3. De Waarderingskamer is een zelfstandig bestuursorgaan dat toezicht houdt op de uitvoering van de Wet WOZ. De minister van Financiën is politiek verantwoordelijk voor de Waarderingskamer. Eind 2010 concludeert de Waarderingskamer in een rapport 4 dat bezwaarschriftenafhandeling het belangrijkste aandachtspunt voor DBGA is. De Vereniging Eigen Huis (VEH) heeft sinds 1 januari 2011 een meldpunt ingesteld waarbij huiseigenaren en ondernemers een melding kunnen doen indien zij niet tevreden zijn over de afhandeling door de gemeente van hun bezwaar tegen de WOZ-waarde. In de zomer van 2011 hebben medewerkers van VEH en de Gemeentelijke ombudsman een gesprek. VEH laat dan weten dat er over Amsterdam -in verhouding met andere grote steden- relatief veel meldingen komen, onder meer over het (veelvuldig) gebruik van standaard tekstblokken bij de beslissing op bezwaar. Naar aanleiding van het voorgaande is de Gemeentelijke ombudsman een onderzoek begonnen naar 2 Artikel 24 lid 1 van de Wet waardering onroerende zaken bepaalt dat de beschikking wordt genomen binnen acht weken na het begin van het kalenderjaar waarvoor zij geldt. Artikel 24 lid 2 Wet WOZ geeft aan dat het niet naleven van het voorschrift van het eerste lid geen nietigheid van de beschikking meebrengt. 3 Rapport Jaar op jaar bezwaar tegen de WOZ (21 juli 2010). 4 Rapport onderzoek interne beheersing Wet WOZ toezicht grote gemeenten (29 december 2010).

8 Pagina : 8/27 de afhandeling van bezwaren (tegen de WOZ-waarde) door DBGA. Ook de Rekenkamer Amsterdam (RKA) is bezig met een onderzoek naar de doelmatigheid en rechtmatigheid van de uitvoering van de Wet WOZ door DBGA. Medewerkers van RKA en de Gemeentelijke ombudsman voeren regelmatig afstemmingsoverleg en wisselen informatie uit. Hierbij heeft de Gemeentelijke ombudsman een aantal bevindingen ten aanzien van de cijfers onder de aandacht van de RKA gebracht. RKA heeft inmiddels, op basis van gegevens van DBGA, een (kwantitatieve) analyse gemaakt van de bezwaarschriftenafhandeling 5. RKA heeft de cijfers gepubliceerd op internet en in dit rapport zal meerdere keren verwezen worden naar de cijfers van RKA. In het kader van het onderzoek hebben medewerkers van het bureau ombudsman dossieronderzoek verricht, zijn medewerkers van DBGA geïnterviewd, is gedurende de maand november 2011 een Meldpunt bezwaarafhandeling WOZ-waarde op de site van de ombudsman ingesteld en hebben gesprekken plaats gevonden met commerciële bezwaarbureaus (Ameo Makelaarsgroep en WOZspecialisten). DBGA heeft tijdens het onderzoek aangegeven dat een aantal maatregelen genomen wordt ter verbetering van de bezwaarafhandeling. De ombudsman heeft verder eind februari 2012 een rondetafelbijeenkomst georganiseerd om zijn bevindingen met DBGA, een aantal experts, belangenorganisaties en belanghebbenden te bespreken. Ook RKA en het Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam (OGA) waren als waarnemer aanwezig. De opbouw van het rapport is als volgt: hoofdstuk 1: inleiding; hoofdstuk 2: onderzoek; hoofdstuk 3: het aantal bezwaarschriften en WOZ-objecten onder bezwaar; hoofdstuk 4: afhandeling van de bezwaarschriften; hoofdstuk 5: terugkoppeling en leren van bezwaar; hoofdstuk 6: commerciële bezwaarbureaus; hoofdstuk 7: beroepszaken; hoofdstuk 8: conclusies en aanbeveling. 5 de analyse heeft betrekking op de periode 2006 tot en met 2011.

9 Pagina : 9/27 2- onderzoek 2.1- inleiding Ter voorbereiding op de rondetafelbijeenkomst hebben onderzoekers van het bureau ombudsman dossieronderzoek verricht bij DBGA. De onderzoekers hebben verder interviews afgenomen met vijf medewerkers van DBGA en gesproken met vertegenwoordigers van twee commerciële bezwaarbureaus. Tot slot heeft de ombudsman gedurende de maand november 2011 het Meldpunt bezwaarafhandeling WOZ-waarde geopend dossieronderzoek Onderzoekers van de Gemeentelijke ombudsman hebben in het najaar van 2011 bij DBGA 137 bezwaar- en beroepsdossiers onderzocht en op een aantal criteria beoordeeld. Bij de bezwaarschriftdossiers is onder meer gekeken naar het aantal WOZ-objecten (woningen en nietwoningen) waar het bezwaarschrift betrekking op heeft, de afhandelingstermijn van het bezwaarschrift, het verzenden van een verdagingsbericht en de motivering. De ombudsman verzocht DBGA om inzage in willekeurige bezwaar- en beroepsdossiers en DBGA heeft de dossiers volledig aselect uitgezocht en aangeleverd. DBGA werkt met digitale bezwaardossiers. Voor de inzage werden papieren exemplaren van de dossiers gemaakt. De uitkomsten van het dossieronderzoek zijn verwerkt in de bevindingen. In reactie op het concept-werkdocument heeft DBGA aangegeven dat er geen statistische extrapolatie mogelijk is op grond van het aantal dossiers dat onderzocht is. Dit is juist. Wel kan, in samenhang met de hierna te noemen informatiebronnen, een gefundeerd beeld gevormd worden van de gang van zaken. Zoals hiervoor reeds gemeld heeft RKA een kwantitatieve analyse van de bezwaarafhandeling gemaakt. De resultaten hiervan schragen het beeld van de ombudsman. RKA zal in 2012 rapporteren interviews medewerkers DBGA Voor het onderzoek zijn door medewerkers van de Gemeentelijke ombudsman in december 2011 interviews gehouden met vijf medewerkers van DBGA. Het betreft een markanalist, een taxateur van de sector gegevensbeheer, waardebepaling en heffing, de coördinator van de afdeling gegevensbeheer vastgoed en een medewerker en de coördinator van het team bezwaar en juridische zaken (de afdeling bezwaar). De uitkomsten van de interviews zijn verwerkt in de bevindingen Meldpunt bezwaarafhandeling WOZ-waarde Gedurende de maand november 2011 is door de Gemeentelijke ombudsman, op zijn website, het Meldpunt bezwaarafhandeling WOZ-waarde (het meldpunt) opengesteld. Dit is aangekondigd op de website van de Gemeentelijke ombudsman. Ook de media hebben er aandacht aan besteed. VEH verwijst op haar website naar het meldpunt. Bij het meldpunt zijn 36 meldingen binnengekomen. De meldingen hadden onder meer betrekking op het feit dat jaar in jaar uit bezwaar moet worden aangetekend tegen een te hoog vastgestelde WOZ-waarde, dat er wordt uitgegaan van een onjuist oppervlakte en dat de WOZ-waarde van identieke woningen verschillend is.

10 Pagina : 10/27 Ook werd opgebracht dat in de beslissing op bezwaar niet wordt ingegaan op de bezwaren en dat er gebruik gemaakt wordt van standaardafwijzingen. Een aantal melders liet weten de afhandelingstermijn erg lang te vinden. Om een beeld te krijgen van de meldingen worden deze in bijlage I kort beschreven. De ombudsman heeft de meldingen inhoudelijk niet verder onderzocht. Deze meldingen worden dan ook niet als vaststaande feiten gepresenteerd maar zijn bedoeld om een beeld te scheppen van de signalen die de burgers en ondernemers hebben afgegeven naar aanleiding van het instellen van het meldpunt. Een van de melders is uitgenodigd voorde rondetafelbijeenkomst. Hij liet weten dat hij al meer dan vijf jaar bezwaar en beroep aantekent tegen de WOZ-waarde en dat deze, na bezwaar en/of (hoger) beroep jaar in jaar uit verlaagd wordt gesprekken met twee commerciële bezwaarbureaus In de voorbereiding op het onderzoek en de rondetafelbijeenkomst is gesproken met de VEH en twee commerciële bezwaarbureaus, makelaarsgroep Ameo en de WOZ-specialisten. Deze bureaus tekenen jaarlijks, namens de eigenaren, bezwaar aan tegen de waardebepaling van honderden WOZobjecten. De bureaus lieten beide weten dat het niet mogelijk is gebleken om (efficiënte en effectieve) werkafspraken te maken met DBGA. Makelaarsgroep Ameo liet verder weten dat er een structurele fout in het modelmatig waarderen zit. Ook werd het beleid van DBGA ten aanzien van de proceskostenvergoeding ter discussie gesteld. In paragraaf 5 wordt op deze punten nader ingegaan rondetafelbijeenkomst Om tot een goed inzicht te komen van de knelpunten (en mogelijke oplossingen) bij de bezwaarafhandeling van de WOZ-waarde heeft de Gemeentelijke ombudsman op 23 februari 2012 een rondetafelbijeenkomst georganiseerd om zijn bevindingen te bespreken met DBGA, een aantal experts, belangenorganisaties en belanghebbenden. Aanwezig waren DBGA, VNG, VEH, de makelaarsvereniging Amsterdam (MVA), MKB-Amsterdam, medewerkers van de rechtbank Haarlem, een vertegenwoordiger van Ameo Makelaarsgroep en een vertegenwoordiger van de WOZ-specialisten. Verder is een woningeigenaar uitgenodigd die een melding heeft gedaan bij het meldpunt. Ook RKA en het Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam (OGA) waren als waarnemer aanwezig. Voorafgaande aan de rondetafelbijeenkomst is het concept-werkdocument ter verificatie van de feiten voorgelegd aan DBGA. Na verwerking van de reactie van DBGA is het werkdocument aan de deelnemers toegestuurd. De Amsterdamse Federatie van Woniningcorporaties kon niet aanwezig zijn maar heeft wel schriftelijk gereageerd op het werkdocument. De in het werkdocument neergelegde bevindingen van de ombudsman werden grotendeels onderschreven tijdens de rondetafelbijeenkomst. In de afzonderlijke hoofdstukken zal verwezen worden naar relevante reacties tijdens de rondetafelbijeenkomst. Deze hebben onder meer betrekking op de afhandeltermijn, de motivering en de werkrelatie met de commerciële bezwaarbureaus bevindingen en conclusies voorgelegd aan DBGA Voorafgaand aan de publicatie zijn de bevindingen en de conclusies van het onderzoek voorgelegd aan DBGA. De reactie van DBGA is, voor zover relevant, verwerkt in het rapport.

11 Pagina : 11/27 3- het aantal bezwaarschriften en WOZ-objecten onder bezwaar 3.1- inleiding Om een goed beeld te kunnen krijgen van de aard en de omvang van de bezwaarschriften tegen de WOZ-waardebepaling zijn de cijfers van belang. Het valt de ombudsman op dat deze cijfers niet éénduidig zijn en dat niet duidelijk is tegen hoeveel woningen en bedrijfsruimten bezwaar is aangetekend. Wat hierbij onder meer een rol speelt is dat er geen direct verband is tussen het aantal bezwaarschriften en het aantal woningen en (niet-woningen) waartegen bezwaar is aangetekend. Eén bezwaarschrift kan betrekking hebben op meerdere woningen en/of niet-woningen. Uit het dossieronderzoek blijkt dat één bezwaarschrift soms betrekking heeft op honderden woningen. DBGA onderschrijft de conclusie van de ombudsman dat de cijfers over het aantal bezwaarschriften niet altijd eenduidig zijn. DBGA is van mening dat een eenduidige wijze van rapporteren over deze complexe materie gewenst is. Het aantal WOZ-objecten dat onder bezwaar ligt is een voor de hand liggend statistisch ankerpunt. Hiermee wordt immers concreet duidelijk hoeveel woningen, kantoren, winkelruimten etc. onder bezwaar liggen. Dit sluit ook aan bij de visie van de staatssecretaris van Financiën die hierover in een brief van 23 december 2011 aan de Tweede Kamer het volgende schrijft: Eén bezwaarschrift kan echter gericht zijn tegen meerdere WOZ-objecten. Om inzicht te krijgen hoeveel WOZ-waarden heroverwogen moeten worden, kan beter gekeken worden naar het aantal objecten onder bezwaar. Ook sluit het aan bij de werkwijze van de rechterlijke macht om in voorkomende gevallen een beroepschrift, gericht tegen een aantal WOZ-objecten, te splitsen in afzonderlijke beroepszaken. In de reactie op het conceptrapport geeft DBGA aan dat de rechter een beroepschrift tegen meerdere objecten behandelt als één beroepschrift. Vanuit de rechterlijke macht, die ook aanwezig was op de rondetafelbijeenkomst, wordt aangegeven dat beroepschriften tegen meerdere WOZ-objecten in een aantal gevallen gesplitst worden. Wanneer het bijvoorbeeld één beroepschrift tegen verschillende panden (gelegen in verschillende stadsdelen) betreft en er voor de verschillende panden aparte argumenten worden gehanteerd, zal het beroep gesplitst worden. Hierna zal dieper worden ingegaan op de cijfers. Omdat ten tijde van het onderzoek de definitieve cijfers over 2011 nog niet bekend waren en de meeste zaken uit het dossieronderzoek betrekking hebben op het jaar 2010 zal hierop worden ingezoomd. Begonnen zal worden met de cijfers over het aantal bezwaarschriften. Daarna zal worden gekeken naar het aantal WOZ-objecten waartegen bezwaar is aangetekend hoeveel bezwaarschriften? Op 25 januari 2011 zijn aan het college van burgemeester en wethouders (het college) raadsvragen gesteld over het aantal WOZ-bezwaarschriften dat de afgelopen vijf jaar is binnengekomen. In de reactie van 17 maart 2011 geeft het college aan dat er in totaal bezwaarschriften zijn afgehandeld in In de bestuurlijke reactie van 17 mei 2011op het jaarverslag 2010 van de Gemeentelijke ombudsman geeft het college aan dat er bezwaarschriften zijn ingediend in RKA komt tot een aantal ingediende bezwaarschriften over 2010 dat drie keer zo hoog is, te weten

12 Pagina : 12/27 aantal bezwaarschriften 2010 DBGA Rekenkamer Amsterdam Ook de percentages verschillen. Zo geven DBGA en de Waarderingskamer aan dat het percentage bezwaarschriften 4,4% is. RKA komt tot een percentage van 10,2%. percentage bezwaarschriften 2010 DBGA/Waarderingskamer 4,4% Rekenkamer Amsterdam 10,2% 3.3- aantal WOZ-objecten ( woningen en niet- woningen) waartegen bezwaar is aangetekend De Waarderingskamer berekent het percentage door het aantal bezwaarschriften te delen door het aantal verzonden aanslagbiljetten. Hierbij wordt geen rekening gehouden met het aantal objecten (woningen en/of niet-woningen) dat op één biljet staat. Wat betreft de woningen zou volgens de cijfers van de Waarderingskamer in 2010 het percentage woningen onder bezwaar 2,3% bedragen. Dit betreft ongeveer woningen. Het aantal niet-woningen onder bezwaar bedraagt 7,4%. Dit betreft ongeveer niet-woningen 7. Op grond van de percentages die de Waarderingskamer geeft over het aantal woningen en niet-woningen onder bezwaar kan geconcludeerd worden dat er in 2010 ongeveer WOZ-objecten in Amsterdam onder bezwaar zouden liggen. Uit het dossieronderzoek blijkt het volgende. Van de 105 bezwaardossiers die zijn beoordeeld hebben 64 dossiers betrekking op het belastingjaar Deze 64 bezwaarschriften hebben betrekking op WOZ-objecten waarvan het overgrote deel woningen betreft. Dit betekent dat een bezwaarschrift gemiddeld betrekking heeft op 26 WOZ-objecten. Uitgaande van bezwaarschriften (zoals aangegeven door DBGA in de bestuurlijke reactie van 17 mei 2011) lijkt het aantal WOZ-objecten dat onder bezwaar ligt hoger dan de hiervoor genoemde Uit de analyse van RKA komt ook een hoger aantal naar voren, te weten Uit de cijfers valt op te maken dat het aantal woningen en niet-woningen dat in 2010 onder bezwaar lag ongeveer twee keer zo hoog is als het aantal ingediende bezwaarschriften. Uit cijfers van de RKA blijkt dat dit in ook het geval is. 6 uitgaande van een WOZ-areaal woningen (en garages) van ongeveer Bron: informatie verstrekt door DBGA op 8 februari Uitgaande van een percentage woningen onder bezwaar van 2,3%. Bron: bijlage 2 bij de Voortgangsrapportage uitvoering Wet WOZ 2011 van de Waarderingskamer. 7 uitgaande van een WOZ-areaal niet-woningen van ongeveer bron: informatie verstrekt door DBGA op 8 februari 2012; Bron: bijlage 2 bij de Voortgangsrapportage uitvoering Wet WOZ 2011 van de Waarderingskamer. 8 RKA geeft aan dat er in 2011 in totaal bezwaarschriften zijn ingediend. Deze hebben betrekking op woningen en niet-woningen.

13 Pagina : 13/27 WOZ-objecten onder bezwaar 2010 berekening ombudsman op grond van cijfers Waarderingskamer en DBGA dossieronderzoek ombudsman > Rekenkamer Amsterdam percentage gegrond verklaringen In de reactie van 17 maart 2011 geeft het college aan dat 51,4% van de bezwaarschriften ongegrond is verklaard in Er wordt niet aangegeven welk percentage van de bezwaarschriften gegrond verklaard wordt. In de bestuurlijke reactie op het jaarverslag 2010 van de ombudsman geeft DBGA aan dat 38% van de bezwaarschriften in 2010 gegrond verklaard is. Uit het dossieronderzoek blijkt dat 40 van de 64 bezwaren die betrekking hebben op het belastingjaar 2010 (gedeeltelijk) gegrond verklaard is. Dit is een percentage van 62,5%. Dit percentage wijkt af van voornoemde cijfers. Uit de analyse van RKA valt op te maken dat 58%9 van de WOZ-bezwaren uit 2010 in de bezwaarfase (of later in beroep) gegrond is conclusies - de cijfers die DBGA verstrekt over het aantal bezwaarschriften over het jaar 2010 verschillen sterk van de cijfers van RKA. Dit vergt nader onderzoek. Hiervoor kan aansluiting gezocht worden bij de analyse van RKA; - de (bestuurlijke) cijfers over de bezwaarafhandeling bieden onvoldoende inzicht in de onderliggende bezwaarproblematiek. Naast het aantal bezwaarschriften is het aantal WOZobjecten dat onder bezwaar ligt een voor de hand liggend statistisch ankerpunt. Hiermee wordt immers concreet duidelijk hoeveel woningen, kantoren, winkelruimten etc. onder bezwaar liggen. Uit de cijfers van RKA blijkt dat er over 2010 en 2011ongeveer twee keer zoveel WOZ-objecten onder bezwaar lagen dan dat er bezwaarschriften zijn ingediend bezwaren toegekend (eventueel in beroepsfase). Op 31 december 2011 is er beslist op van de ingediende bezwaren / x 100 %= 58%

14 Pagina : 14/27 4- afhandeling van de bezwaarschriften 4.1- organisatie van de bezwaarschriftenafhandeling Uit de interviews met de medewerkers van DBGA komt het volgende naar voren aangaande de wijze waarop bezwaarschriften worden afgehandeld binnen de dienst. De bezwaarschriften komen binnen bij het team bezwaar en juridische zaken (de afdeling bezwaar). Deze afdeling maakt onderdeel uit van de sector Publiekszaken en Invordering. De afdeling bezwaar beoordeelt welke bezwaargronden het bezwaarschrift bevat. Slechts een klein gedeelte van de bezwaren wordt inhoudelijk afgedaan door de afdeling bezwaar zelf. De afzonderlijke bezwaargronden (redenregels) worden dan doorgestuurd naar de betreffende vakinhoudelijke afdelingen (onderzoeksafdelingen). Dit zijn de afdelingen vastgoed en waarderen. Deze afdelingen maken onderdeel uit van de sector Gegevensbeheer, Waardebepaling en Heffing. De onderzoeksafdelingen beoordelen de bezwaargronden en de eventuele gevolgen die dit heeft voor de vastgestelde WOZ-waarde. De onderzoeksafdelingen stellen verder een tekst op, waarbij voornamelijk gebruik gemaakt wordt van standaard tekstblokken, voor de beslissing op bezwaar. Deze tekst wordt vervolgens naar de afdeling bezwaar gestuurd. Deze stelt vervolgens de beslissing op en fiatteert de uiteindelijke beslissing. Indien meerdere onderzoeksafdelingen tekstblokken hebben aangeleverd worden deze bij elkaar gezet. Er vindt door de afdeling bezwaar geen inhoudelijke controle plaats van de tekstblokken die door de onderzoeksafdelingen worden aangeleverd dossiervorming Uit het dossieronderzoek blijkt dat de kennisgeving van de waardebeschikking (en het taxatieverslag) waartegen bezwaar wordt aangetekend geen onderdeel uitmaakt van het digitale dossier. Wel hebben de medewerkers van de afdeling bezwaar hiertoe toegang afhandelingstermijnen WOZ-waarde en aangifte inkomstenbelasting Bij de aangifte inkomstenbelasting moet de WOZ-waarde (van het voorafgaande jaar) van de woning opgegeven worden. Deze wordt gebruikt bij de berekening van het eigenwoningforfait. De aangifte voor de inkomstenbelasting moet voor 1 april ingediend worden. Indien DBGA niet binnen de wettelijke termijn kan beslissen dan brengt dit de burger in problemen. Het is dan ook van belang voor de bezwaarmaker te weten wanneer er alsnog beslist zal worden. Een bezwaarschrift tegen de WOZ-waardebepaling moet worden afgehandeld binnen het kalenderjaar waarin het is ingediend. De waardebeschikkingen worden in januari en februari verzonden. De meeste bezwaarschriften worden in februari en maart ontvangen. DBGA heeft voor het overgrote gedeelte van de bezwaarschriften dan nog meer dan acht maanden om deze binnen de wettelijke termijn af te handelen. Uit het dossieronderzoek blijkt dat de afhandelingtermijn desondanks vaak in een groot aantal gevallen overschreden wordt. Uit de cijfers van RKA blijkt dat op 31 december 2011 nog niet beslist was op 60% 10 van de bezwaren tegen de waardebeschikking Uit de cijfers van RKA blijkt verder dat de gemiddelde afhandelingstermijn van de afgewikkelde bezwaarschriften zeven maanden bedroeg in Omdat een groot aantal bezwaren over Op van de bezwaren was nog niet beslist; 11 stand van zaken op 31 december Nog niet alle bezwaarschriften uit 2010 zijn dan afgehandeld waardoor de gemiddelde afhandeltermijn nog kan toenemen;

15 Pagina : 15/27 nog niet is afgehandeld 12 kan er nog geen definitief cijfer gegeven worden voor de gemiddelde afhandelingstermijn voor Tijdens de rondetafelbijeenkomst wordt bevestigd dat de Waarderingskamer de bezwaarafhandeling door DBGA als zwakste onderdeel ziet bij de uitvoering van de WOZ. Er is sprake van een prop aan bezwaarschriften. Dit heeft ook ernstige gevolgen voor de behandeling van beroepszaken die na de bezwaarafhandeling moet plaatsvinden. De ombudsman merkt hierbij op dat DBGA al sinds zijn aantreden in 2005 laat weten dat er maatregelen getroffen zullen worden om de doorlooptijden te verminderen. Ook in het verbeterplan dat DBGA, naar aanleiding van een rapport van de Gemeentelijke ombudsman, in 2010 presenteerde wordt vermeld dat maatregelen genomen worden om het probleem op te lossen. In de reactie op het conceptrapport geeft DBGA aan dat de situatie wel verbeterd is. Zo waren er in 2009 nog bezwaarschriften niet binnen het jaar afgehandeld, in 2011 waren dit er De ombudsman concludeert dat dit onverlet laat dat het probleem met de doorlooptijden nog niet is opgelost en dat duizenden burgers en ondernemers (voor de aangifte inkomstenbelasting) niet tijdig weten waar zij aan toe zijn acties en informatievoorziening bij termijnoverschrijding Artikel 7:10 van de Algemene wet bestuursrecht bepaalt dat een bestuursorgaan de beslissing op bezwaar voor ten hoogste zes weken kan verdagen. Verder uitstel is alleen mogelijk indien de belanghebbende daarmee instemt. Zowel de verdaging als het verder uitstel moet schriftelijk medegedeeld worden aan de belanghebbende. Bij geen van de zaken uit het dossieronderzoek (waar sprake was van termijnoverschrijding) heeft DBGA een verdagingsbericht gestuurd waarin de beslistermijn met zes weken is verlengd. Ook is in geen van de dossiers door DBGA aan de bezwaarmaker verzocht om uitstel van de beslistermijn. DBGA informeert de bezwaarmakers niet indien de wettelijke beslistermijn wordt overschreden. DBGA doet dit niet omdat een dergelijk tussenbericht wrevel bij de belastingplichtige kan opwekken. Uit de interviews werd duidelijk dat DBGA, met het oog op de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen (Wet dwangsom), geen verdagingsberichten verstuurt. DBGA verlengt de behandeltermijn niet éénzijdig omdat dit in strijd zou zijn met de doelstelling van de Wet dwangsom. Indien DBGA niet tijdig beslist dan hebben belastingplichtigen het recht om DBGA in gebreke te stellen. DBGA heeft dan nog twee weken om te beslissen. Deze bezwaarschriften worden dan met voorrang afgehandeld, aldus DBGA. Burgers hebben bij de ombudsman aangegeven dat er geen ingebrekestellingsformulier op de website van de gemeente Amsterdam staat waarvan de burger gebruik kan maken. De rijksoverheid heeft zo n formulier wel beschikbaar gemaakt 13. Ook de ombudsman heeft het formulier inmiddels op de website geplaatst voortgangsbewaking In geen van de bezwaardossiers waarbij de wettelijke beslistermijn is overschreden bevindt zich informatie waaruit kan worden afgeleid dat de afdeling bezwaar op dossierniveau aan voortgangsbewaking doet. Zo is nergens een rappel aan een onderzoeksafdeling te vinden. 12 stand van zaken op 31 december

16 Pagina : 16/27 Uit de interviews blijkt dat de afdeling bezwaar inderdaad niet aan voortgangsbewaking doet op het niveau van individuele dossiers. Wel vindt er regelmatig (tweewekelijks) voortgangsoverleg plaats met de onderzoeksafdelingen waarin de cijfers besproken worden motivering bij de beslissing op bezwaar Uit het dossieronderzoek blijkt dat veelal niet concreet wordt ingegaan op de bezwaren die door de burgers en ondernemers naar voren worden gebracht. Ook wordt veel gebruik gemaakt van algemene tekstblokken. De beslissing op bezwaar is in het merendeel van de gevallen slecht leesbaar. Dit wordt onder meer veroorzaakt doordat niet aangesloten wordt bij de bezwaargronden. Dit betekent dat niet begonnen wordt met het in het kort weergeven van de bezwaargronden. Vaak wordt begonnen met een aantal (niet gemakkelijk leesbare en soms niet relevante) algemene tekstblokken alvorens op een bezwaargrond wordt ingegaan en dan vaak nog in algemene zin 14. Ter illustratie is de eerste pagina van een beslissing op bezwaar bijgevoegd, waarin niet begonnen wordt met het weergeven van de bezwaargronden en op de eerste pagina slechts algemene tekstblokken gebruikt zijn (bijlage 2). Indien een bezwaarschrift betrekking heeft op meerdere (categorieën) objecten worden de algemene tekstblokken dan soms ook weer herhaald. De algemene tekstblokken zijn vaak lastig te lezen. Het taalgebruik is formeel en soms onnodig gedetailleerd. Ook de rechterlijke macht heeft zich uitgelaten over de kwaliteit van de motivering bij de beslissingen op bezwaar. In een beroepsdossier overweegt een rechter het volgende: dat de bestreden uitspraak op bezwaar slechts een aantal in zeer algemene bewoordingen gestelde tekstbouwstenen bevat, waarin in het geheel niet wordt ingegaan op de bezwaren die door eiser naar voren zijn gebracht. Verweerder miskent daarmee het zorgvuldigheidsbeginsel als bedoeld in artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de uit artikel 7:12, eerste lid, van de Awb voortvloeiende motiveringsplicht. Het beroep zal daarom gegrond worden verklaard en het bestreden besluit zal worden vernietigd. Deze veelvuldig voorkomende werkwijze van verweerder wekt de schijn, dat er in het geheel geen heroverweging van het primaire besluit heeft plaats gevonden en dwingt de justitiabele in beroep te gaan bij de rechtbank om er achter te komen, welke WOZ-waarde op welke gronden aan zijn onroerende zaak door verweerder wordt toegekend. Verder wordt er regelmatig een langdurige algemene en gedetailleerde uitleg gegeven over een bepaald onderwerp waarna er geen vertaling plaatsvindt naar de onderliggende zaak. Als voorbeeld kan dienen de Nen-2580 norm. Deze norm wordt gebruikt bij het vaststellen van de oppervlakte van een object. Indien een bezwaarmaker de oppervlakte ter discussie stelt wordt in de beslissing op een bezwaar uitgebreid (achttien regels) uitgelegd hoe de berekening dient plaats te vinden. Vervolgens volgt heel kort en algemeen: er is geconstateerd dat bij de taxatie van de onderhavige objecten is uitgegaan van een correcte oppervlakte. Hierbij wordt niet aangegeven welke berekening in het concrete geval heeft plaats gevonden waardoor voor de burger nog steeds niet duidelijk wordt waarom zijn bezwaar is afgewezen of (gedeeltelijk) toegewezen. Ter illustratie is een gedeelte van een beslissing op bezwaar bijgevoegd waar het Nen-2580 tekstblok gebruikt is (bijlage 3). In de motivering wordt verder nooit vermeld dat een taxateur naar aanleiding van het bezwaarschrift (nogmaals) naar de zaak gekeken heeft. Tijdens de interviews werd duidelijk dat de taxateur de bezwaarzaken (mede) beoordeelt. In de motivering bij de beslissing op bezwaar is de rol van de taxateur echter niet zichtbaar. 14 Bijvoorbeeld: In vergelijking met verkoopprijzen van vergelijkbare woningen die rond de waardepeildatum zijn verkocht, is gebleken dat uw woning niet op een te hoog niveau is gewaardeerd en het door u aangehaalde in uw brief kan niet tot een andere conclusie leiden.

17 Pagina : 17/27 Tijdens de rondetafelbijeenkomst wordt breed onderschreven dat de kwaliteit van de motivering bij de beslissingen op bezwaar tekort schiet. Deze is te algemeen, niet afgestemd op de bezwaargronden en daardoor onbegrijpelijk. Dit beperkt zich overigens niet tot de gemeente Amsterdam. Tijdens de bijeenkomst wordt ook duidelijk dat het tot 2012 in Amsterdam technisch niet mogelijk was om de standaard tekstblokken aan te passen drie vergelijkbare woningen drie vergelijkbare woningen In de Uitvoeringsregeling instructie waardebepaling Wet WOZ is sinds 1 januari 1995 de verplichting opgenomen om drie woningen te vermelden onder de categorie "andere relevante marktgegevens". Tijdens de rondetafelbijeenkomst wordt van verschillende kanten naar voren gebracht dat de drie vergelijkbare woningen die op het taxatieverslag vermeld worden ernstig afbreuk doen aan een overtuigende motivering van de WOZ-waarde. DBGA geeft aan dat (de waarde van) de drie vergelijkbare woningen slechts in zeer beperkte mate inzicht geven in de modelmatig tot stand gekomen WOZ-waarde van de betreffende woning. Dit blijkt ook uit de zaak van de woningeigenaar die aanwezig is bij de bijeenkomst (zie paragraaf 5.5). Een vertegenwoordiger van de rechtbank geeft aan dat er sprake is van schaduwboksen. De burger bokst tegen bepaalde argumenten (de vergelijkbare woningen) maar in werkelijkheid berust de waardering op een andere grondslag. Welke grondslag dit is wordt niet duidelijk maatregelen DBGA Uit de interviews met de coördinator en de medewerker van de afdeling bezwaar en uit een intern stuk van DBGA 15 komt naar voren dat DBGA voornemens is maatregelen te nemen vanaf 2012 ten aanzien van de bezwaarafhandeling. Zo zal de afdeling bezwaar meer de regie houden bij de bezwaarafhandeling en meer bezwaren zelf gaan afhandelen. Een van de aanbevelingen in het interne stuk is dat de behandelaar van het bezwaarschrift zelf verantwoordelijk gemaakt moet worden voor de gehele afhandeling van het bezwaarschrift en dat er meer interactie moet komen tussen de behandelaar (van de afdeling bezwaar) en de taxateur/andere afdeling. Ook zullen de tekstblokken opnieuw bekeken worden en is het plan om de bezwaargronden samen te vatten. Het valt de ombudsman op dat in het stuk geen planning is opgenomen waaruit concreet duidelijk wordt welke maatregelen wanneer ingevoerd moeten zijn en welke middelen hiervoor vrijgemaakt zullen worden. DBGA geeft in reactie op het conceptrapport aan dat wat betreft de organisatie van de bezwaarafhandeling reeds een aantal wijzigingen is doorgevoerd conclusies - de waardebeschikking en het taxatieverslag maken geen onderdeel uit van het digitale bezwaarschriftendossier; - de gemiddelde doorlooptijd is lang en de wettelijke afhandelingstermijn wordt veelal niet gehaald. Burgers komen hierdoor in de knel, bijvoorbeeld als zij hun (inkomsten-) belastingaangifte willen doen; - er worden geen verdagingsberichten gestuurd indien de afhandelingstermijn niet gehaald wordt; - er wordt niet verzocht om uitstel indien de afhandelingstermijn niet gehaald wordt; 15 Dienstverlening bij bezwaar: van ambtenaar naar dienstverlener.

18 Pagina : 18/27 - DBGA informeert bezwaarmakers op geen enkele wijze indien de wettelijke beslistermijn wordt overschreden. Deze hebben er, mede met het oog op de aangifte inkomstenbelasting, belang bij om te weten wanneer alsnog beslist zal worden op het bezwaarschrift; - de afdeling bezwaar is, voor de afhandeling van een bezwaarschrift, afhankelijk van de onderzoeksafdelingen voor het aanleveren van informatie/tekstblokken maar er vindt vanuit de afdeling bezwaar geen voortgangsbewaking plaats op dossierniveau bij de onderzoeksafdelingen. Er vindt door de afdeling bezwaar geen inhoudelijke controle plaats van de tekstblokken die door de onderzoeksafdelingen worden aangeleverd. De afdeling bezwaar geeft in de praktijk dan ook te weinig invulling aan de eindverantwoordelijkheid die deze afdeling heeft voor de bezwaarafhandeling; - de beslissing op bezwaar oogt veelal knip en plakwerk waarbij niet wordt begonnen met het weergeven van de bezwaargronden en de opbouw niet begrijpelijk is er wordt veel met standaardblokken gewerkt en niet (concreet) op alle bezwaargronden ingegaan; - de rol van de taxateur is niet zichtbaar in de beslissing op bezwaar hoewel deze de bezwaarschriften (mede) beoordeelt; - de drie vergelijkbare woningen die op het taxatieverslag vermeld worden doen ernstig afbreuk aan een overtuigende motivering van de WOZ-waarde van een woning. DBGA is echter verplicht drie vergelijkbare woningen te noemen. Dit punt zou op landelijk niveau aan de orde gesteld moeten worden.

19 Pagina : 19/27 5- terugkoppeling en leren van bezwaar 5.1- inleiding Naar aanleiding van een bezwaarschrift kan blijken dat (de kenmerken van) WOZ-objecten niet juist geregistreerd zijn. Bijvoorbeeld dat de oppervlakte niet juist is of dat er in de betreffende buurt veel geluidsoverlast is. Het is dan zaak dat de gegevens voor het betreffende WOZ-object aangepast worden. Ook kan er aanleiding zijn om te onderzoeken of ook andere WOZ-objecten naar aanleiding van het bezwaarschrift moeten worden onderzocht. Bijvoorbeeld indien het een appartement in een complex betreft waarbij het niet uitgesloten is dat de oppervlakte van andere appartementen niet juist is. Daarnaast is het van groot belang dat de gegevens over de WOZobjecten juist zijn en zo nodig (naar aanleiding van een bezwaarschrift) worden aangepast. Ook kan geleerd worden van de bezwaarschriften en de onderliggende oorzaken waarom bezwaar wordt aangetekend. Er zal echter begonnen worden met het weergeven van twee observaties die tijdens de interviews werden gedaan. Deze hebben niet direct betrekking op de terugkoppeling vanuit de bezwaarafhandeling maar kunnen wel zorgen voor de toename van het aantal bezwaarschriften Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) De BAG is leidend bij de afbakening van de WOZ-objecten. De coördinator gegevensbeheer vastgoed en de marktanalist van DBGA geven aan dat de gegevens van de BAG niet altijd overeenstemmen met de gegevens van DBGA. Bijvoorbeeld als de zolderverdieping bij 3-hoog getrokken is. Of er in die gevallen altijd een terugkoppeling plaatsvindt naar DPG is niet bekend. RKA heeft in 2011 een rapport uitgebracht over de invoering van de BAG en komt onder meer tot de conclusie dat er onvoldoende aandacht is besteed aan het uitzoeken en aanpassen van foute gegevens vervuiling bestanden Bij het meldpunt van de ombudsman zijn meldingen binnen gekomen dat voor identieke woningen een andere oppervlakte wordt aangehouden waardoor deze verschillend gewaardeerd worden. Een mogelijke verklaring hiervoor werd tijdens de interviews gegevens. De marktanalist van DBGA geeft aan dat het kan voorkomen dat bij de verkoop van een woning ontdekt wordt dat de oppervlakte niet klopt. Dit wordt dan aangepast voor deze woning. Er zou dan onderzocht moeten worden of de oppervlakte van naastgelegen identieke woningen in een bouwblok ook onjuist is. Dit gebeurt in de praktijk lang niet altijd waardoor de bestanden vervuilen. Dat er sprake was van verschillende oppervlakten bij identieke huizen speelde ook in de volgende zaak. Identieke woningen, verschillende oppervlakten Een huiseigenaar laat weten dat zijn woning hoger gewaardeerd wordt dan de identieke woning van de buren. Er wordt hierbij uitgegaan van verschillende oppervlakten. Ook laat deze huiseigenaar weten dat er voor de vier verschillende type woningen in de straat zes verschillende oppervlakten bekend zijn bij DBGA. In reactie op deze zaak geeft DBGA aan dat de oppervlakte van één woning inmiddels aangepast is. De gegevens van de (overige) woningen in de straat zullen opnieuw onderzocht worden jaar in jaar uit in bezwaar en beroep Uit binnengekomen zaken bij de ombudsman de afgelopen jaren en het meldpunt van de ombudsman komt naar voren dat de WOZ-waarde soms jaren achtereen in bezwaar en eventueel beroep omlaag gaat, waarna de WOZ-waarde het jaar daarop opnieuw te hoog wordt vastgesteld. In bezwaar en beroep wordt de waarde dan weer naar beneden bijgesteld. Dit zou er op kunnen duiden dat (object)gegevens van een WOZ-object die naar aanleiding van een bezwaarschrift onjuist blijken te zijn in de praktijk niet aangepast worden in het systeem. Dat dit voorkomt werd tijdens de interviews

20 Pagina : 20/27 door meerdere medewerkers bevestigd. Hoe vaak verzuimd wordt de gegevens aan te passen naar aanleiding van de uitkomsten is niet bekend. DBGA geeft aan dat er sinds 2010 gewacht wordt met het versturen van een aanslag zolang nog niet beslist is op het bezwaarschrift van het voorafgaande jaar en de uitkomst ervan verwerkt is in de nieuwe waarde. DBGA stelt dat het aantal belastingplichtigen dat in 2011 voor het tweede achtereenvolgende jaar bezwaar heeft aangetekend hierdoor in 2011 gehalveerd is. Uit cijfers van RKA blijkt dat er de afgelopen zes jaar tegen meer dan WOZ-objecten twee of meer keer bezwaar is aangetekend. In de volgende paragraaf zal een zaak beschreven worden van een huiseigenaar die al acht jaar achtereen met succes bezwaar (en beroep) aantekent analyse van de bezwaarschriften Door een uitgebreide kwantitatieve en kwalitatieve analyse kan DBGA leren van de bezwaarafhandeling en kan een onderbouwd verbeterplan worden opgesteld. Tot op heden is zo een analyse niet gemaakt door DBGA en is er niet (dan wel onvoldoende) geleerd van de bezwaarafhandeling. Wel heeft DBGA aangegeven in oktober 2011 gestart te zijn met een uitgebreide analyse met de methode systeemdenken vanuit het klantperspectief, waarmee een analyse van verbeterpunten kan worden gemaakt. De ombudsman heeft de eindconclusies hiervan nog niet mogen vernemen. Bij een grondige analyse van de bezwaarschriften kan bijvoorbeeld in beeld gebracht worden hoe vaak een foutieve WOZ-waarde het gevolg is van het feit dat een gegevenskenmerk van een WOZobject (naar aanleiding van een bezwaarschrift of anderszins) niet is aangepast in het systeem. Ook zouden zaken waarbij de WOZ-waarde voor het tweede opvolgende jaar (of vaker) in de bezwaarfase verlaagd is nader geanalyseerd kunnen worden. Ter illustratie kan de volgende zaak dienen. De eigenaar van de betreffende woning was ook aanwezig bij de rondetafelbijeenkomst. Jaar in jaar uit lagere WOZ-waarde na bezwaar en beroep Een huiseigenaar tekent al sinds 2005 jaarlijks bezwaar, beroep en in enkele gevallen hoger beroep aan tegen de WOZ-waarde van zijn woning. Jaar in jaar uit wordt de WOZ-waarde van zijn woning, na bezwaar- en beroepsprocedures, fors verlaagd. Soms wel meer dan 40%. De huiseigenaar tekent op 8 maart 2011 bezwaar aan tegen de vastgestelde WOZ-waarde voor 2011 ( ,-). Omdat er eind januari 2012 nog niet beslist is op het bezwaarschrift stelt de huiseigenaar DBGA in gebreke. Op 10 februari 2012 wordt alsnog beslist op het bezwaarschrift waarbij het aantal vierkante meters van de woning wordt bijgesteld van 158 m 2 naar 114 m 2. De WOZ-waarde wordt verlaagd naar ,-. Verzoeker is voornemens beroep aan te tekenen, onder meer omdat de vergelijkbare woningen niet vergelijkbaar zijn 16 en omdat niet duidelijk is in hoeverre de vermindering van de oppervlakte van de woning (met 28%) doorwerkt in de verlaging van de WOZ-waarde (met 3%). De huiseigenaar geeft aan dat de overwegingen veelal kant nog wal raken (wat zijns inziens samenhangt met het feit dat de beslissing alsnog in allerijl genomen moest worden). Zo wordt bijvoorbeeld middels een standaard tekstblok uitleg gegeven over het feit dat woningen die op erfpachtgrond gebouwd zijn gewaardeerd worden alsof het eigen grond betreft. Dit is bij verzoeker niet aan de orde nu zijn woning op eigen grond staat. Op 15 februari 2012 laat DBGA aan de huiseigenaar weten dat er binnen 14 dagen na de 16 Verzoekers woning is uit 1939, de vergelijkbare woningen zijn uit 1962, 1995 en Verzoekers woning ligt in Buitenveldert-West. Twee van de drie vergelijkbare woningen liggen in een ander gedeelte van Amsterdam, namelijk Sloter-/Riekerpolder. Ook is de transactieprijs ( ,-) van één van de vergelijkbare woningen bijna 60% hoger dan de WOZ-waarde ( ,-) van verzoekers woning.