Huisarts en preventie

Transcriptie

1 Huisarts en preventie Pim Assendelft Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Radboudumc Generalisme is ons specialisme

2 Inhoud Presentatie 2-daagse Rapporten, standaarden en zorgmodules Gezondheidsverschillen Wijkgericht werken Rol van de huisarts Preventie en wetenschap Rol risicofactoren Wetenschappelijk bewijs

3

4

5

6

7

8 Preventie in Toekomstvisie 2022 De huisarts heeft, in samenwerking met andere partijen, een verbindende rol op het terrein van de selectieve preventie door onder meer patiënten te verwijzen en/of motiveren voor speciale preventieprogramma s, en eventueel screeningsprogramma s uit te (laten) voeren als daarvan de meerwaarde is aangetoond De huisartsenzorg draagt bij aan het verminderen van gezondheidsachterstanden in de bevolking.

9

10

11

12 Gezondheidsverschillen

13 Levensverwachting laagopgeleiden gemiddeld 6 jaar korter Verschil levensverwachting in goede ervaren gezondheid 19 jaar

14 Roken = geïndiceerde preventie

15

16 Wijkgericht werken

17 Tocht door Rotterdam 74,9 80,6 75,6 79,7 73,8 77,0 72,9

18

19 4 - ZIEKTEBEELDEN 1 - DEMOGRAFISCHE GEGEVENS 2 - LEEFSTIJLDETERMINANTEN 3 - OMGEVING Leeftijdsverdeling GEZONDHEIDSPROFIEL NIJMEGEN NOORD 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Leeftijdsverdeling 65% 60% 33% 21% 14% 7% Kinderen (0-19) Volwassenen (19-65) Ouderen (65+) Nijmegen Noord Nijmegen Kinderen (0-19) Volwassenen (20-64) Ouderen (65+) Totaal Nijmegen Noord Nijmegen Bron: nijmegen.buurtmonitor.nl (Opgevraagd op ) 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18% 37% Alleenwonend 25% 28% Echtpaar /samenwonend Huishoudens 47% 22% 8% 7% 4% 2% 1% 1% 1-oudergezin 2-oudergezin kamergewijs anders Nijmegen Noord Nijmegen Huishoudens Nijmegen Noord Nijmegen Alleenwonend Echtpaar/ samenwonend Ouder 2-Ouder Kamer gewijs Anders gezin gezin Bron: nijmegen.buurtmonitor.nl (Opgevraagd op ) Etniciteit 100% 80% 60% 40% 20% 78% 75% 15% 12% 7% 13% Etniciteit Nijmegen Noord Nijmegen Autochtoon Westers Niet-Westers Totaal % Autochtoon Westers Niet-Westers Nijmegen Noord Nijmegen Bron: nijmegen.buurtmonitor.nl (Opgevraagd op ) Opleidingsniveau (19+ jr.) Werkloosheid / Arbeidsongeschikt (19+ jr.) Heeft moeite met rondkomen (19+ jr.) 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 54% 46% 26% 23% 21% 20% 7% 2% Laag (LO) Midden 1 (MAVO, LBO) Midden 2 (HAVO, VWO, MBO) hoog (HBO, WO) Nijmegen Noord Nijmegen 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 6% 5% 5% 2% Werkloosheid (WW) Arbeidsongeschikt Nijmegen Noord Nijmegen 26% 25% 24% 23% 22% 21% 20% 19% 21% Nijmegen Noord 25% Nijmegen Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Leefstijldeterminanten Jongeren (13-16 jr.) Jongeren (13-16 jr.) Slecht ervaren gezondheid -33 Slecht ervaren gezondheid Psychisch ongezond 40 Psychisch ongezond Eet minder dan 6x pw fruit 0 Eet minder dan 6x pw groente 17 Eet minder dan 6x pw fruit (zwaar) Overgewicht* 43 Eet minder dan 6x pw groente Overmatig alcoholgebruik -4 (zwaar) Overgewicht* Beweegt onvoldoende 21 Overmatig alcoholgebruik Rookt 7 Beweegt onvoldoende Minder gunstig dan Nijmegen Gunstiger dan Nijmegen Rookt Bron: Emovo 2011 (* GGD registratie JGZ (5-19 jr.)) Zie toelichting voor betekenis cijfers Bron: Emovo 2011 (* GGD registratie JGZ (5-19 jr.)) Nijmegen Noord Nijmegen 4% 30 3% 200 3% 20 5% % % % % % 40 14% % % % % % 90 15% Leefstijldeterminanten Volwassenen (19-65 jr.) Volwassenen (19-65 jr.) Slecht ervaren gezondheid 45 Slecht ervaren gezondheid Eenzaamheid 6 Matig/Hoog risico op angst/depressie Eenzaamheid 21 Eet minder dan 6x pw fruit 10 Matig/Hoog risico op angst/depressie Eet minder dan 6x pw groente 7 Eet minder dan 6x pw fruit (zwaar) Overgewicht 0 Eet minder dan 6x pw groente Overmatig alcoholgebruik 25 (zwaar) Overgewicht Beweegt onvoldoende -16 Overmatig alcoholgebruik Rookt 17 Beweegt onvoldoende Minder gunstig dan Nijmegen Gunstiger dan Nijmegen Rookt Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Zie toelichting voor betekenis cijfers Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Nijmegen Noord Nijmegen 11% % % % % % % % % % % % % 460 8% % % % % Leefstijldeterminanten Ouderen (65+) Slecht ervaren gezondheid 23 Ouderen (65+ jr.) Eenzaamheid 10 Slecht ervaren gezondheid Matig/Hoog risico op angst/depressie 15 Eenzaamheid Eet minder dan 6x pw fruit -3 Matig/Hoog risico op angst/depressie Eet minder dan 6x pw groente 4 Eet minder dan 6x pw fruit (zwaar) Overgewicht Eet minder dan 6x pw groente Overmatig alcoholgebruik (zwaar) overgewicht Beweegt onvoldoende -2 Overmatig alcoholgebruik Rookt 0 Beweegt onvoldoende Minder gunstig dan Nijmegen Gunstiger dan Nijmegen Rookt Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Zie toelichting voor betekenis cijfers Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Nijmegen Noord Nijmegen 33% % % % % % % % % % % % % 180 9% % % % % Omgevingsdeterminanten 40% 35% 35% Vrijwilligerswerk Geen contact met de buren Mantelzorg ontvangen 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 27% 25% 12% 8% 6% 4% 4% Vrijwilligerswerk Geen contact met de buren Mantelzorg ontvangen Geen regie over eigen leven Nijmegen Noord Nijmegen 15% 20% Sociale onveiligheid 3% 3% Voelt zich buiten de samenleving staan Nijmegen Noord Nijmegen Geen regie over eigen leven Nijmegen Noord 340 Nijmegen Voelt zich buiten de Sociale onveiligheid samenleving staan Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid Toelichting: Op het gezondheidsprofiel wordt een analyse van een afgebakend verzorgingsgebied gepresenteerd. Dit gezondheidsprofiel beschrijft de postcodegebieden 6515 en 6663 en heeft codenummer: In de grafieken van de leefstijldeterminanten worden de geïndexeerde afwijkingen ten opzichte van de stad Nijmegen gepresenteerd. Nijmegen is nul en de afwijkingen in het verzorgingsgebied zijn weergegeven voor drie leeftijdscategorieën. Een negatief getal betekent een ongunstige afwijking ( Er roken bijvoorbeeld meer inwoners van het verzorgingsgebied dan in de stad Nijmegen). Een positief getal betekent een gunstige afwijking (Er zijn bijvoorbeeld gemiddeld minder inwoners die onvoldoende bewegen in het verzorgingsgebied dan in de stad Nijmegen). In de grafieken zijn de determinanten die significant zijn (dat wil zeggen dat tenminste 95% zeker is dat het verschil geen toeval is) groen gemaakt wanneer er sprake is van een positief siginifcante afwijking en rood gemaakt wanneer er sprake is van een negatief siginificante afwijking. De genoemde aantallen zijn afgerond op hele tientallen. De cijfers gepresenteerd uit de buurtmonitor en de Gezondheidsmonitor 2012 zijn gebaseerd op de wijkindeling volgens het CBS. De cijfers van Eerstelijns geneeskunde Radboud UMC zijn gebaseerd op de 4-cijferige postcode zoals op de kaart staat aangegeven. Voor meer informatie of vragen over het gezondheidsprofiel kunt u contact opnemen met: onderzoek@ggdgelderlandzuid.nl. 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Ziekten (totale populatie) 6% 6% 5% 5% 3% 3% 3% 1% <1% <1% Diabetes COPD Dementie Depressie Hart- en Vaatziekten Nijmegen Noord Nijmegen 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Ziekten (subgroepen) 5% 4% 3% 3% 3% 2% Dementie (65+) Kanker (Mannen) Kanker (Vrouwen) Nijmegen Noord Nijmegen Nijmegen Noord Nijmegen Hart- en Vaatziekten Nijmegen Noord 430 Nijmegen Diabetes COPD Depressie Dementie Kanker (totaal) Totaal Bron: Eerstelijnsgeneeskunde Radboud UMC (2012) Bron: Eerstelijnsgeneeskunde Radboud UMC (2012)

20 Rol van de huisarts?

21

22 Vormen van preventie Universele/selectieve preventie Geïndiceerde preventie Zorggerelateerde preventie A. Gezond, verhoogd risico op populatie niveau B. Individu met een verhoogd risico (eerste pathofysiologische veranderingen) C. Ziektestadium 1 (diagnose zonder complicaties) D. Ziektestadium 2 (diagnose met complicaties) E. Sterfte Collectieve preventie Individuele preventie

23 Begrip gezondheid Het 4 Domeinen-model Stichting Overvecht Gezond

24 Van ZZ naar GG

25 Wetenschap en preventie

26

27

28 Pooled results from meta-analysis indicated a mean weight loss of 1.36 kg at 12 months, and 1.23 kg at 24 months. Behavioural weight loss interventions in primary care yield very small reductions in body weight, which are unlikely to be clinically significant.

29 Mean 6-month weight changes from baseline in the intervention groups ranged from a loss of 0.3 kg to 6.6 kg. In the control group, mean change ranged from a gain of 0.9 kg to a loss of 2.0 kg. Intensive behavioral counseling can induce clinically meaningful weight loss, but there is little research on primary care practitioners providing such care. The present findings suggest that a range of trained interventionists, who deliver counseling in person or by telephone, could be considered for treating overweight or obesity in patients encountered in primary care settings.

30

31

32 Geintegreerde leefstijl interventies (GLI) Uit het literatuuronderzoek blijkt dat effect op het gewicht toeneemt naarmate de intensiteit van de begeleiding toeneemt. Daarmee nemen vanzelfsprekend ook de kosten van de interventie toe. De vraag wordt dan welke mate van effectiviteit tegen welke kosten redelijk wordt geacht binnen het domein van een sociale ziektekostenverzekering. Het RIVM-rapport laat veel bewijs zien dat kwalitatief goede leefstijlprogramma s (kosten)effectief zijn. Dit geldt voor mensen met: overgewicht: BMI < 40kg/m2; verstoorde glucosetolerantie (IGT) DM2 (zonder inspanningsbeperking). Zorginstituut Nederland (2018) De gecombineerde leefstijlinterventie nader bekeken

33

34

35