Brussel, 17 september aanvullend advies energiedecreet. Advies

Transcriptie

1 Brussel, 17 september aanvullend advies energiedecreet Advies Aanvullend advies bij het SERV-advies van 10 september 2008 over het voorontwerp van decreet houdende algemene bepalingen betreffende het energiebeleid 1

2 Inhoud 1. Situering Bemerkingen bij de uitwerking van de nieuwe of inhoudelijk gewijzigde artikelen Privénet, directe lijn/leiding en gewoon net Geldigheidsduur van de certificaten Schadevergoedingsregeling Nieuwe voorwaarden en verplichtingen voor netbeheerders Brandstofleveranciers Recht op toegang tot een net Beschikbare kredieten Gedragscode EPB-eisen Rechten en plichten van afnemers Wijzigingen in definities Bemerkingen bij de inhoud van de nieuwe of inhoudelijk gewijzigde artikelen Vergunningsprocedure privénetten Plaatselijk vervoernet Uitbreiding van de certificatenverplichting Bevoegdheid van de Vlaamse regering om de groeifactor aan te passen Warmtekrachtcertificaten Energiebeleidsovereenkomsten Bijlage: Omschrijvingen van netten, lijnen, leidingen en privénetten Referentielijst

3 1. Situering De SERV ontving op 9 juli 2008 een adviesvraag van de Vlaamse minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur over een voorontwerp van decreet houdende algemene bepalingen betreffende het energiebeleid. Dat voorontwerp beoogt een codificatie van vijf bestaande energiedecreten: het Elektriciteitsdecreet, het Aardgasdecreet, het REG-decreet, het Oprichtingsdecreet VREG en het EPB-decreet 1. In zijn advies van 10 september 2008 over dat voorontwerp van decreet becommentarieerde de raad de voorgestelde codificatie. Met name ging de SERV na in hoeverre het voorontwerp de beoogde doelstellingen op het vlak van vereenvoudiging en stroomlijning van de regelgeving realiseert. De SERV concludeerde dat: een coördinatie en codificatie van de energiewetgeving wenselijk is; het voorontwerp echter nog talrijke fouten en juridisch-technische tekortkomingen bevat; het voorontwerp nog geen echte codificatie - in de ruime betekenis ervan - is, omdat er nog onvoldoende inspanningen zijn gebeurd om de coherentie en transparantie van de energieregelgeving te verbeteren, om de inhoud en procedures beter te integreren, op elkaar af te stemmen of te vereenvoudigen, om een goede structuur te zoeken enz. er bijgevolg zo snel mogelijk een nieuwe en betere codificatie moet worden uitgewerkt. De SERV stelde in dat advies bovendien vast dat het voorontwerp, in tegenstelling tot wat is vermeld in de nota aan de Vlaamse regering, een reeks inhoudelijke wijzigingen aan de bestaande regelgeving bevat. In zijn advies van 10 september 2008 inventariseerde de raad die inhoudelijke wijzigingen en werd aangekondigd dat de raad een aanvullend advies zou uitbrengen over die wijzigingen. Dat gebeurt in het voorliggend advies. Zoals is vermeld in zijn advies van 10 september 2008, maakt de SERV hierbij wel een voorbehoud. Misschien werden niet alle doorgevoerde wijzigingen door de raad gedetecteerd of op hun juiste implicaties ingeschat. Volgens de SERV is het in de eerste plaats aan de Vlaamse 1 Voluit: Decreet van 17 juli 2000 houdende organisatie van de elektriciteitsmarkt (Elektriciteitsdecreet) Het decreet van 6 juli 2001 houdende de organisatie van de gasmarkt (Aardgasdecreet) Het decreet van 2 april 2004 tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in het Vlaamse Gewest door het bevorderen van het rationeel energiegebruik, het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en de toepassing van de flexibiliteitsmechanismen uit het Protocol van Kyoto (REG-decreet) Het decreet van 30 april 2004 tot oprichting van het publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigd agentschap Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (Oprichtingsdecreet VREG) Het decreet van 22 december 2006 houdende eisen en handhavingsmaatregelen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen en tot invoering van een energieprestatiecertificaat en tot wijziging van artikel 22 van het REG-decreet (EPB-decreet). 3

4 regering om de inhoudelijke wijzigingen en hun impact voor de praktijk in alle duidelijkheid aan te geven. In de verdere bespreking hierna van de nieuwe of inhoudelijk gewijzigde artikelen, wordt een tussen enerzijds bepalingen waarover ten gronde weinig discussie bestaat, maar waarvoor de juridisch-technische uitwerking in het voorontwerp tekort schiet (deel 2 van dit advies), en anderzijds bepalingen waarover de SERV meer ten gronde van mening verschilt met het voorstel dat is opgenomen in het voorontwerp van decreet of waarover meer discussie wenselijk is (deel 3 van dit advies). 2. Bemerkingen bij de uitwerking van de nieuwe of inhoudelijk gewijzigde artikelen Hierna formuleert de SERV zijn opmerkingen en aanbevelingen bij de volgende nieuwe of inhoudelijk gewijzigde artikelen van het voorontwerp van decreet. Het gaat om bepalingen waarover ten gronde weinig discussie bestaat, maar waarvoor de toelichting of de juridischtechnische uitwerking in het voorontwerp tekort schiet. - Privénet, directe lijn/leiding en gewoon net - Geldigheidsduur van de certificaten - Schadevergoedingsregeling - Nieuwe voorwaarden en verplichtingen voor netbeheerders - Brandstofleveranciers - Recht op toegang tot een net - Beschikbare kredieten - Gedragscode - EPB-eisen - Rechten en plichten van afnemers - Wijzigingen in definities Voor de duidelijkheid worden telkens vooraf de huidige regeling en de wijzigingen aangegeven. 4

5 2.1. Privénet, directe lijn/leiding en gewoon net Huidige regeling - Het huidige elektriciteitsdecreet definieert een directe lijn als elke elektrische leiding met een nominale spanning gelijk aan of lager dan 70 kv die fysisch geen deel uitmaakt van het distributienet. - In de bestaande decreten stond er geen definitie van privénetten. In het technisch reglement elektriciteit 2 is privénet gedefinieerd als plaatselijk geheel van verbindingen die niet beheerd worden door een distributienetbeheerder, aangewezen door de VREG. Wijzigingen in het voorontwerp - Het voorontwerp definieert een directe lijn als elektrische verbinding met een nominale spanning die gelijk aan of minder dan 70 kilovolt is en de bijbehorende installaties tussen een of meer productie-installaties en een afnemer, die niet beheerd worden door een door de VREG aangewezen elektriciteitsdistributienetbeheerder of de beheerder van het plaatselijk vervoernet van elektriciteit (art ). De MvT (memorie van toelichting) verduidelijkt enkel dat de bedoelde productie-installatie een productie-installatie kan zijn van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen, of een warmtekrachtinstallatie of een grijze productie-installatie. - Het voorontwerp definieert een directe leiding als een aardgasleiding met een ontwerpdruk van minder dan 20 bar en de bijhorende installaties tussen één of meerdere gasontginningsinstallaties en één afnemer, die niet beheerd worden door een door de VREG aangewezen aardgasdistributienetbeheerder of de beheerder van het vervoernet voor aardgas (art ). De Mvt verduidelijkt enkel dat gasontwinning in het Vlaams Gewest enkel denkbaar is voor wat betreft de winning van gas uit steenkoolmijnen. - Het voorontwerp introduceert een definitie van een privénet: leiding of geheel van onderling verbonden leidingen met een spanning die gelijk aan of minder dan 70 kilovolt is of een ontwerpdruk van minder dan 20 bar heeft en de bijbehorende installaties, die gebruikt worden voor de levering van elektriciteit of aardgas aan een of meer afnemers en die niet beheerd worden door een door de VREG aangewezen distributienetbeheerder, de beheerder van het plaatselijk vervoernet voor elektriciteit of de beheerder van het vervoernet voor aardgas (art ). De MvT stelt enkel dat omwille van bestaande situaties die historisch gegroeid zijn er nood was ontstaan om het begrip privénet in te voeren. Volgende voorbeelden van privénetten worden genoemd: de netten die in het verleden werden aangelegd binnen bunga- 2 Ministerieel besluit houdende goedkeuring van het technisch reglement distributie Vlaams Gewest

6 lowparken, industrieparken en winkelcomplexen, en door één netbeheerder worden beheerd, die geen door de VREG aangewezen distributienetbeheerder is. Bemerkingen en aanbevelingen 1. De regeling inzake privénetten en directe lijnen en leidingen is gewijzigd in vergelijking met de bestaande energiegerelateerde decreten, en voor sommige aspecten zelfs nieuw. Volgens de raad was het inderdaad nodig dat de regelgeving meer duidelijkheid zou creëren inzake privénetten en directe lijnen en leidingen, temeer daar deze belangrijker worden met de opkomst van de decentrale energieopwekking, de microgrids en smart grids. 2. Verduidelijk het onderscheid tussen directe lijn en privénet. De raad meent dat de voorliggende definities impliceren dat een directe lijn altijd een privénet is en vraagt zich af of dat de bedoeling is. 3. Vermijd combinaties van negatieve omschrijvingen. Het elektriciteitsdistributienet wordt in het voorontwerp omschreven als een geheel van onderling verbonden leidingen met een nominale spanning die gelijk aan of minder dan 70 kilovolt is en de bijbehorende installaties, dat noodzakelijk is voor de levering van elektriciteit aan afnemers binnen een geografisch afgebakend gebied in het Vlaamse Gewest, met uitzondering van de in dat gebied liggende privénetten, directe lijnen en delen van het plaatselijk vervoernet van elektriciteit. Privénetten worden analoog gedefinieerd met als wezenlijke verschil dat ze niet beheerd worden door een door de VREG aangewezen distributienetbeheerder of beheerder van het plaatselijk vervoernet. Ook in de definitie van directe lijn vormt de vraag wie ze beheert een cruciaal criterium. Deze combinaties van negatieve omschrijvingen maken de regelgeving moeilijk begrijpbaar. Bovendien zou de negatief geformuleerde omschrijving bij privénetten en directe lijnen tot problemen kunnen leiden. Zo zou dit ervoor kunnen zorgen dat gewone distributienetten, waarvoor de aanwijzing door de VREG om de een of andere reden verstoord geraakte (bijv. netbeheerder die niet meer aan voorwaarden voldoet), plots privénetten zouden worden. Dat kan niet de bedoeling zijn. 4. Omschrijf liever wat directe lijnen en privénetten anders maakt. In plaats van negatieve omschrijvingen vraagt de raad dat zou worden overwogen om te omschrijven wat directe lijnen en privénetten precies anders maakt. Er moet dus nader bekeken worden welke elementen directe lijnen en privénetten karakteriseren. Op basis van definities in de Europese, federale en Waalse regelgeving, kunnen daarbij volgende elementen in overweging worden genomen. 6

7 Voor een directe lijn: - Één verbinding. - Aanvullend karakter: Directe lijnen zijn een aanvulling op het distributienet. Dit omwille van de afstemming met de federale elektriciteitswet die (federale) directe lijnen definieert als elke elektriciteitslijn ter aanvulling van het transmissienet, met uitzondering van de lijnen die deel uitmaken van een distributienet. - Geïsoleerd karakter: Directe lijnen maken geen deel uit van distributienetten en/of zijn er niet op aangesloten. Dit omwille van de consistentie met Europese definitie van directe lijn in de Europese richtlijn 2003/54 art 2 15 : die een geïsoleerde productielocatie met een geïsoleerde afnemer verbindt. - Directe verbinding (cf. Waals decreet): Directe verbinding tussen producent en afnemer of directe verbinding tussen producent en zijn vestigingen wanneer die producent geen eigenaar is van alle terreinen die door die lijn doorlopen worden, met het oog op de bevoorrading daarvan. Dat laatste is wellicht nodig om het onderscheid te maken met privénetten. - Soms intern karakter: Lijnen binnen één bedrijf of groep. Dit omwille van de consistentie met Europese definitie van directe lijn in de Europese richtlijn 2003/54 art 2 15 : een elektriciteitslijn die een elektriciteitsproducent en een elektriciteitsleverancier met elkaar verbindt om hun eigen vestigingen, dochterondernemingen en in aanmerking komende afnemers direct te bevoorraden. - Exploitatie- en gebruiksrecht niet in handen van distributienetbeheerder of de beheerder van het plaatselijk vervoernet (cf. art ) (cf. ook Waals decreet). Voor een privénet: - Geheel van verbindingen - niet geïsoleerd - aangesloten zijn op het distributienet of het plaatselijk vervoernet. Volgens de VREG-mededeling (die ter consultatie voorligt tot 15 september) zou het evenwel ook kunnen dat een net geen enkele verbinding heeft met het distributienet (eilandwerking), al zou deze situatie zich in de praktijk zelden voordoen. - gelegen zijn op één of meerdere privé-erven. - soms intern: bedoeld voor eigen afnemers, afnemers in een bepaald gebouw, - Exploitatie- en gebruiksrecht niet in handen van distributienetbeheerder of de beheerder van het plaatselijk vervoernet (cf. art ) (cf. ook Waals decreet). 5. Vermijd een hiaat in de regelgeving voor directe leidingen. Door naar analogie met de afbakening van distributienetten in de definitie te specificeren dat het moeten gaan over leidingen met een ontwerpdruk van minder dan 20 bar, creëert het voorontwerp een hiaat in de regelgeving en daardoor rechtsonzekerheid. Immers leidingen met een ontwerpdruk van meer dan 20 bar vallen niet automatisch onder de federale bevoegdheid. De federale wet omschrijft de federale directe leidingen namelijk veel strikter (zie bijlage). Gezien het 7

8 feit dat de federale energiebevoegdheden nauw omschreven zijn en de gewestelijk energiebevoegdheden residuair zijn, lijkt een dergelijke strikte afbakening in het Vlaamse voorontwerp niet gewenst. Overigens merkt de raad op dat de afkapgrens van 20 bar nauwelijks gemotiveerd wordt. Verder vraagt de raad dat de Vlaamse regering nader bekijkt of een dergelijke hiaat zich ook voordoet in de regelgeving voor directe lijnen. 6. Verduidelijk de situatie van privénetten met een spanning die gelijk aan of minder dan 70 kv is, maar die een aangesloten zijn op het transmissienet en dus niet beheerd worden door een door de VREG aangewezen distributienetbeheerder of beheerder van het plaatselijk vervoernet. Zij vallen zowel onder de Vlaamse definitie van privénet als onder de federale definitie van directe lijn. 7. Verduidelijk de regeling voor afnemers privénet, aangesloten op een distributienet. Art van het voorontwerp stelt dat de levering van elektriciteit en aardgas aan afnemers die aangesloten zijn op een distributienet of het net voor plaatselijk vervoer van elektriciteit, onderworpen is aan de voorafgaande toekenning van een leveringsvergunning door de VREG. Aangezien aangeslotenen op privénet ook aangesloten kunnen zijn op het distributienet, zijn ook leveranciers via een privénet aan een leveringsvergunning onderworpen. Dat is wellicht niet zinvol in sommige gevallen (bv. appartementen). 8. Verduidelijk de definitie van directe lijn. Een directe lijn was in de bestaande regelgeving elke leiding die geen fysisch deel uitmaakt van het distributienet, en wordt in het voorontwerp verbinding en bijhorende installaties tussen productie-installaties en een afnemer die niet beheerd worden door een door de VREG aangewezen DNB of de beheerder van het plaatselijk vervoernet van elektriciteit. De raad vraagt om volgende elementen te verduidelijken: - Kan de directe lijn ook een deel zijn van een verbinding tussen productie-installatie en afnemer? Wat als er twee afnemers zijn? - Wat wordt bedoeld met bijhorende installaties? Dat is in het voorontwerp niet gedefinieerd, in de memorie van toelichting wel. Volgens mvt zijn bijhorende installaties de met deze leidingen verbonden transformator-, schakel-, verdeel- en onderstations. De raad vraagt of het met het oog op de duidelijkheid niet aangewezen is om dat toe te voegen aan de definitie in het voorontwerp. 8

9 2.2. Geldigheidsduur van de certificaten Huidige regeling - In art. 23 2bis van het huidige Elektriciteitsdecreet stond dat certificaten konden worden voorgelegd in het jaar waarin ze werden toegekend en de vijf daaropvolgende jaren. Wijziging in het voorontwerp - Art beperkt de geldigheidsduur van de certificaten door te stellen dat certificaten kunnen worden voorgelegd of ingediend tot vijf jaar na de datum van toekenning ervan. Deze wijziging wordt niet gemotiveerd. De MvT stelt verkeerdelijk dat dit ook al zo opgenomen was voor de groenestroomcertificaten in art. 23 2bis van het elektriciteitsdecreet. Bemerkingen en aanbevelingen 1. Motiveer de beperking van de geldigheidsduur van de certificaten. De raad vermoedt dat men door de aanpassing van de geldigheidsduur van de certificaten wil bereiken dat elk certificaat even lang geldig is, terwijl dat nu afhangt van de uitgiftedatum. Voor certificaten die in het begin van het jaar werden toegekend, betekent het voorontwerp van decreet evenwel dat deze ruim een jaar minder lang bruikbaar zullen zijn, temeer daar een voorlegging in het jaar n kan gebeuren tot 31/3 van het jaar n Indien de geldigheidsduur wordt ingekort, is een overgangsregeling nodig. De inperking van de geldigheidsduur zou overgangsproblemen kunnen veroorzaken voor eigenaars van certificaten die volgens de huidige regeling wel nog geldig zijn en volgens het voorliggend voorontwerp niet meer. Hiervoor is een overgangsbepaling nodig Schadevergoedingsregeling Huidige regeling - Het bestaande elektriciteitsdecreet stelt enkel dat indien de minimumsteun (via de netbeheerders) door een beslissing van de Vlaamse overheid niet langer wordt toegekend, de Vlaamse Regering voor bestaande installaties de geleden schade zou vergoeden (art. 25 quater 3, naar analogie met art. 25 ter 3 voor groenestroomcertificaten). 9

10 Wijziging in het voorontwerp - Het toegevoegde art stelt daarenboven Als de marktwaarde van de warmtekrachtcertificaten door een beslissing van de Vlaamse Regering tot minder dan 27 euro daalt, vergoedt de Vlaamse Regering de geleden schade voor kwalitatieve warmtekrachtinstallaties die aangesloten zijn op het transmissienet, die minder dan tien jaar in dienst zijn. Over deze toevoeging van art wordt gesteld: op dezelfde manier [als voor groenestroomcertificaten] voorziet het ontwerp eveneens een minimumsteun voor warmtekrachtcertificaten. Deze minimumsteun is gelijk genomen aan de reeds in artikel 25 quater van het elektriciteitsdecreet voorziene garantie van 60 procent van de boetewaarde van 45 euro /megawattuur. De wijziging wordt verder niet toegelicht. Bemerkingen en aanbevelingen Verduidelijk de geïntroduceerde schadevergoedingsregeling door de Vlaamse regering voor kwalitatieve warmtekrachtinstallaties die aangesloten zijn op het transmissienet, die minder dan tien jaar in dienst zijn. Volgens de raad lijkt het nieuwe art zeer moeilijk implementeerbaar ( door een beslissing van de Vlaamse Regering ). Het is namelijk zeer moeilijk om uit te maken waaraan de hoogte van de marktwaarde van certificaten te wijten is Nieuwe voorwaarden en verplichtingen voor netbeheerders Huidige regeling - Het elektriciteitsdecreet en het aardgasdecreet bevatten gelijkaardige maar niet dezelfde bepalingen inzake de voorwaarden waaraan netbeheerders moeten voldoen. - Het elektriciteitsdecreet en het aardgasdecreet bevatten gelijkaardige maar niet dezelfde bepalingen inzake openbaredienstverplichtingen. Wijziging in het voorontwerp - Art integreert de voorwaarden voor netbeheerders voor elektriciteit en aardgas en één artikel en stelt dat de kandidaat-netbeheerders aan volgende voorwaarden moeten voldoen om te kunnen worden aangewezen als netbeheerder en waaraan een netbeheerder moet blijven voldoen om aangewezen te blijven als netbeheerder in ieder geval betrekking op: 10

11 1 de technische, organisatorische en financiële capaciteit van de (kandidaat-) netbeheerder; 2 de professionele betrouwbaarheid van de (kandidaat-)netbeheerder; 3 het exploitatie- of gebruiksrecht van de (kandidaat-)netbeheerder over het distributienet in kwestie; 4 de beheersmatige en juridische onafhankelijkheid van de (kandidaat-) netbeheerder ten aanzien van de leveranciers, tussenpersonen, producenten en aardgasinvoerders die actief zijn in het Vlaamse Gewest, en de met deze ondernemingen verbonden en geassocieerde ondernemingen. - Art definieert een openbaredienstverplichting als verplichting die betrekking heeft op de sociaaleconomische, ecologische of technische aspecten van de energievoorziening. Bemerkingen en aanbevelingen 1. Schrap onbedoelde nieuwe voorwaarden voor de aanduiding van netbeheerders. Door integratie van voorwaarden van netbeheerders (elektriciteit, gas) in één artikel in het voorontwerp worden er bijkomende voorwaarden opgelegd aan elektriciteitsnetbeheerders, namelijk de onafhankelijkheid van aardgasinvoerders die actief zijn in het Vlaamse gewest (art ). Dat kan niet de bedoeling zijn. 2. Herbekijk onbedoelde nieuwe openbaredienstverplichtingen. De openbaredienstverplichtingen (ODV) wordt ook breder omschreven, namelijk als verplichtingen die betrekking heeft op de sociaaleconomische, ecologische of technische aspecten van de energievoorziening. In de huidige situatie konden aan elektriciteitsnetbeheerder alleen ODV s worden opgelegd die betrekking hadden op elektriciteitsvoorziening, terwijl de ODV s betrekking kunnen hebben op energievoorziening in het algemeen. Omgekeerd kunnen aan aardgasnetbeheerder nu verplichtingen inzake elektriciteit worden opgelegd. De raad vraagt zich af of deze wijzigingen zo bedoeld zijn Brandstofleveranciers Huidige regeling - Art. 18 van het REG-decreet voorziet dat de Vlaamse regering aan brandstofleveranciers verplichtingen kan opleggen inzake: 11

12 1 het geven van informatie aan en het sensibiliseren van hun klanten over rationeel energiegebruik en het gebruik van hernieuwbare energietechnologieën; 2 het geven van informatie aan hun klanten over hun energieverbruik en over hun energiekosten. - Art. 19 van het REG-decreet stelt: 1. De Vlaamse regering start een overleg op met de brandstofleveranciers over het aanbieden van programma's ter bevordering van het rationeel energiegebruik en het gebruik van hernieuwbare energietechnologieën bij hun klanten. De overeengekomen programma's worden vastgelegd in een energiebeleidsovereenkomst. 2. Vanaf 1 januari 2005 kan de Vlaamse regering aan de brandstofleveranciers die geen partij zijn in een energiebeleidsovereenkomst, of die de energiebeleidsovereenkomst niet naleven, een jaarlijkse actie- en middelenverbintenis opleggen inzake de bevordering bij hun klanten van: 1 een rationeel energiebeheer; 2 een rationeel energiegebruik; 3 het gebruik van hernieuwbare energietechnologieën. [ ] Wijzigingen in het voorontwerp - In hoofdstuk VI Verplichtingen van de brandstofleveranciers ter stimulering van het rationeel energiegebruik en het gebruik van de hernieuwbare energiebronnen veralgemeent het voorontwerp met art dat de Vlaamse Regering aan alle brandstofleveranciers actie- en middelenverplichtingen kan opleggen voor de bevordering van rationeel energiebeheer, rationeel energiegebruik en hernieuwbare energietechnologieën (niet alleen aan brandstofleveranciers die geen partij zijn in een energiebeleidsovereenkomst of die de energiebeleidsovereenkomst niet naleven.) Volgens de memorie wordt concreet gedacht aan het opleggen van de verplichting voor de leveranciers van aardgas, stookolie, propaan, butaan en steenkool om bij iedere levering van deze brandstoffen een beknopte REG-brochure ter beschikking te stellen van de klant. - Art beperkt de verplichtingen die de Vlaamse Regering kan opleggen aan de brandstofleveranciers tot verplichtingen inzake het geven van informatie aan en het sensibiliseren van hun klanten over rationeel energiebeheer, rationeel energiegebruik en hernieuwbare energietechnologieën. De verplichting tot het geven van informatie aan hun klanten over hun energieverbruik en over hun energiekosten wordt dus geschrapt. De MvT bij art (moet zijn 7.6.2) is niet consistent met het voorontwerp en stelt: De brandstofleveranciers kunnen eveneens verplicht worden om aan hun klanten informatie te verstrekken over hun energieverbruik en hun energiekosten. 12

13 Bemerkingen en aanbevelingen Breng inzake verplichtingen voor de brandstofleveranciers de memorie van toelichting in overeenstemming met de tekst van het voorontwerp. - De raad vindt het een goede zaak dat art niet meer verwijst naar de verplichting van brandstofleveranciers tot het geven van informatie aan hun klanten over hun energieverbruik en over hun energiekosten. Deze bepaling in het REG-decreet was immers praktisch zeer moeilijk implementeerbaar. Een brandstofleverancier heeft immers geen vaste relatie met een klant zoals een elektriciteits- of aardgasleverancier dit heeft. Een klant kan zijn brandstoffen immers steeds bij een andere leverancier bestellen, waardoor deze laatste geen zicht heeft op het energieverbruik. - De raad merkt wel op dat de memorie van toelichting bij art (verkeerde verwijzing in de Memorie, moet zijn ) nog steeds ten onterechte stelt dat de brandstofleveranciers verplicht kunnen worden om aan hun klanten informatie te verstrekken over hun energieverbruik en hun energiekosten. - Volgens de memorie wordt nog steeds gedacht aan een energiebeleidsovereenkomst met een gezamenlijk organisme die verplichtingen op zich zal nemen. De raad merkt echter op dat er op dit moment geen centraal organisme is dat heel de Vlaamse sector van de brandstofleveranciers dekt en waarmee onderhandelingen kunnen worden gevoerd. Bovendien zijn er zeker in de grensgebieden ook buitenlandse brandstofleveranciers actief, die zeker moeilijk in een dergelijk systeem te vatten zullen zijn Recht op toegang tot een net Huidige regeling - Het huidige elektriciteitsdecreet (art. 11 volgens de concordantietabel) en aardgasdecreet (art. 12) regelen niet wie toegang kan hebben tot een net. Wijziging in het voorontwerp - Het nieuw artikel regelt wie recht heeft op toegang tot een distributienet of het plaatselijk vervoernet van elektriciteit voor de injectie of afname van elektriciteit of aardgas tegen de door de netbeheerder bekendgemaakte tarieven en voorwaarden. 1 de leveranciers, in naam en voor rekening van hun klanten; 2 De producenten in eigen naam en alleen voor hun injectiepunten 3 De afnemers van elektriciteit die aangesloten zijn op het plaatselijk vervoernet van elektriciteit. 13

14 Bemerkingen en aanbevelingen 1. Breid het recht op toegang uit. Het recht op toegang is volgens de raad te beperkt geformuleerd. - Het is niet conform het recente arrest van het Europese Hof van Justitie van 22 mei 2008 (zgn. "Leipzig Arrest"). - Het recht op toegang geldt blijkbaar alleen voor afnemers van elektriciteit die reeds aangesloten zijn op het plaatselijk vervoernet, niet voor nieuwe, potentiële afnemers. - Art in niet conform de memorie van toelichting bij definitie 105 (toegangshouder). Daar stelt de memorie: de afnemers zal zelf, of via zijn leverancier, toegang moeten verkrijgen tot het net om elektriciteit te kunnen verbruiken. Art vernoemt deze afnemers (in zijn algemeenheid, dus niet alleen afnemers die aangesloten zijn op het plaatselijk vervoernet) niet. 2. Controleer op fouten. De omschrijving recht op toegang tot een distributienet of het plaatselijk vervoernet van elektriciteit voor de injectie of afname van elektriciteit of aardgas moet wellicht zijn recht op toegang tot een distributienet of het plaatselijk vervoernet van elektriciteit voor het transport van elektriciteit of aardgas. Afnemers moeten een aansluiting hebben op het net, maar hoeven geen toegang te hebben Beschikbare kredieten Huidige regeling - De huidige regeling bevatte geen bepaling waarbij tegemoetkomingen worden toegekend binnen de perken van de beschikbare kredieten. Wijziging in het voorontwerp - Het nieuwe artikel stelt dat de tegemoetkomingen die op basis van de steunprogramma s in dit hoofdstuk kunnen worden toegekend ter bevordering van het rationeel energiegebruik en het rationeel energiebeheer, worden toegekend binnen de perken van de beschikbare kredieten van het Energiefonds of de algemene uitgavenbegroting. 14

15 Bemerkingen en aanbevelingen 1. De verwijzing in art naar de steunprogramma s in dit hoofdstuk lijkt verkeerd. Artikel maakt deel uit van een hoofdstuk met slechts één artikel. Wellicht moet dit zijn de steunprogramma s in deze titel. 2. De raad vraagt bovendien waarom deze bepaling enkel geldt voor steunprogramma s ter bevordering van het rationeel energiegebruik en het rationeel energiebeheer en niet voor tegemoetkomingen inzake het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en de toepassing van flexibiliteitsmechanismen Gedragscode Huidige regeling - Art. 14 van het elektriciteit bepaalt dat de reguleringsinstantie de gedragscode opstelt voor toegang tot het net op. De gedragscode bepaalt in ieder geval: 1 de procedures en nadere regels voor de aanvraag voor toegang tot het net; 2 de gegevens die de leveranciers aan de netbeheerder moeten verstrekken; 3 de voorzorgsmaatregelen die door de netbeheerder moeten worden genomen ter bescherming van de vertrouwelijkheid van de persoonlijke en commerciële gegevens van de afnemers; 4 de termijnen waarbinnen de netbeheerder moet antwoorden op de aanvragen voor toegang tot het distributienet. Wijziging in het voorontwerp - Het voorontwerp lijkt de gedragscode te schrappen. Art. 14 van het elektriciteit bestaat in het voorontwerp als zodanig niet meer. - Volgens de concordantietabel werd dit artikel vervangen door het nieuwe art in het voorontwerp. Dat artikel gaat evenwel over de opmaak van technische reglementen. Bemerkingen en aanbevelingen De raad vraagt zich af of door de schrapping van de gedragscodes en de eventuele opname van de inhoud ervan in de technische reglementen bepaalde elementen niet dreigen te verdwijnen. Zo voorziet het nieuwe art niets over voorzorgsmaatregelen ter bescherming van de vertrouwelijkheid van de persoonlijke en commerciële gegevens. De algemene ver- 15

16 trouwelijkheidsbepalingen in art en van het voorontwerp lijken terzake minder garanties te bevatten EPB-eisen Huidige regeling - Art. 4 van het EPB-decreet stelt in 1, eerste lid: De Vlaamse Regering bepaalt de EPBeisen waaraan gebouwen moeten voldoen waarvoor een aanvraag tot het verkrijgen van een stedenbouwkundige vergunning wordt ingediend, als vermeld in art. 99, 1, 1, 6 en 7, van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening. Wijziging in het voorontwerp - Het voorontwerp voegt een nieuwe bepaling toe in art tweede lid: De invoering van de meldingsplicht, vermeld in artikel 93.1, 1, van het decreet van [18] mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening laat voor de gebouwen, vermeld in het eerste lid, de door de Vlaamse Regering op grond van het eerste lid vastgestelde EPBeisen onverminderd van toepassing. Bemerkingen en aanbevelingen 1. Met het tweede lid van art lijkt men te willen bepalen dat gebouwen die vallen onder art. 99, 1, 1, 6 en 7, van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening en die door een verwachte nieuwe regeling niet meer vergunningsplichtig zouden zijn, maar meldingsplichtig, wel nog aan de EPB-eisen moeten voldoen. Volgens de raad blijkt dat niet uit de formulering of moet de formulering in het eerste lid worden aangepast. Ook de rest van het voorontwerp zou moeten worden aangepast omdat herhaaldelijk wordt verwezen (bv. art ) naar houders van een stedenbouwkundige vergunning. 2. De raad merkt evenwel op dat het vermelde artikel 93.1, 1, van het decreet van [18] mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening deel uitmaakt van een voorontwerp van decreet dat nog in bespreking is en dus (nog) niet bestaat. Het lijkt dan ook niet mogelijk en niet wenselijk om daarover nu al een bepaling in het voorontwerp van energiedecrete op te nemen. 16

17 2.10. Rechten en plichten van afnemers Huidige regeling - In de bestaande energiegerelateerde decreten waren er geen bijzondere, gegroepeerde bepalingen met rechten en plichten van afnemers. Wijziging in het voorontwerp - In het voorontwerp wordt onder Hoofdstuk IV één artikel ondergebracht (art ), dat stelt De afnemer die aangesloten is op een distributienet of een net voor het plaatselijk vervoer van elektriciteit, heeft de volgende rechten: 1 het recht om van elektriciteit of aardgas, naargelang het geval, te kunnen worden voorzien door een leverancier naar keuze; 2 het recht om kosteloos van leverancier te veranderen. - De memorie van toelichting bij dit artikel stelt In dit artikel worden een aantal basisrechten en -plichten van afnemers van elektriciteit en aardgas opgenomen. Deze rechten gelden enkel voor afnemers die zijn aangesloten op het distributienet of het plaatselijk vervoernet van elektriciteit. Personen die zijn aangesloten op een privé-net of een directe lijn of leiding kunnen omwille van technische en economische redenen geen gebruik maken van deze rechten. Het betreft de volgende basisrechten: Het recht op een vrije leverancierskeuze: dit recht is het basisprincipe van de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt; Het recht op een kosteloze leverancierswissel: dit principe werd opgenomen in navolging van punt e) van bijlage A van de Tweede Elektriciteitsrichtlijn. Bemerkingen en aanbevelingen 1. Maak een hoofding rechten en plichten van afnemers. De raad vindt het beter om het hoofdstuk rechten en plichten van afnemers te noemen in plaats van vrije leverancierskeuze. (cf. opmerkingen in het advies van 10 september 2008 over een meer generieke structuur en bemerking in de memorie van toelichting). 2. Neem de belangrijkste rechten en plichten van de afnemers op onder deze nieuwe hoofding in het decreet. De vrije leverancierskeuze is een zeer summiere omschrijving van de rechten van de afnemer. Bovendien werden in art in tegenstelling tot de bewering in de memorie van toelichting - geen plichten van afnemers van elektriciteit en aardgas opgenomen. Nochtans zijn er plichten zoals het verstrekken van toegang. De SERV is voorstander voor de expliciete opname van de belangrijkste rechten en plichten van de afnemer in de decreettekst zelf. De rechten en plichten van de afnemer wor- 17

18 den nu veelal geregeld via technische reglementen en aansluitingsreglementen van de netbeheerder. Het lijkt evenwel wenselijk dat voor de generieke rechten en plichten van de afnemer in het decreet worden geregeld en dus bij alle afnemers hetzelfde zijn, ongeacht hun netbeheerder. Concreet kan worden verwezen naar andere volgende elementen 3 : - De afnemer moet de netbeheerder steeds toegang verlenen tot zijn woning of gebouw voor het uitvoeren van de nodige controles en herstellingen, en voor het opnemen van de meter. De afnemer is verplicht ervoor te zorgen dat de installaties goed bereikbaar zijn. - De afnemer betaalt voor de aansluiting en heeft misschien een groot deel ervan zelf aangelegd of op eigen kosten laten aanleggen, maar de netbeheerder is eigenaar van de aansluiting en de meetinstallatie, zelfs indien deze op privédomein ligt. - De netbeheerder kan van de afnemer eisen dat hij op eigen kosten zijn aansluiting aanpast, indien de aansluiting de veiligheid of de betrouwbaarheid van het net in gevaar brengt. - Bij schade door een fout van een netbeheerder (bijvoorbeeld schade aan huishoudtoestellen als gevolg van een plotse stroomstoot) heeft de afnemer onder bepaalde voorwaarden recht op een schadevergoeding. - In geval van storingen en onderbrekingen moet de netbeheerder binnen een bepaalde termijn ter plaatse zijn. Geplande onderbrekingen moeten op voorhand worden aangekondigd. - Er moet steeds een leverancier gekend zijn die levert op het aansluitingsadres. - 3 Opsomming op: 18

19 3. Voorzie een apart stuk over de bijzondere rechten en plichten van huishoudelijke afnemers. Het lijkt wenselijk om extra bepalingen te voorzien inzake de rechten en plichten van huishoudelijke afnemers. - Een aantal specifieke rechten en plichten voor deze doelgroep werd niet vernoemd, terwijl ze wel in het ontwerpdecreet voorkomen, zoals het recht op gratis elektriciteit (zoals voorzien in Art ), het recht op aansluiting (zoals indirect gedefinieerd in art en ) 4, het recht op de ononderbroken levering (art ).) 5 en andere openbare dienstverplichtingen (bv. het recht op netbeheerder als noodleverancier). - Ook het recht op de minimumlevering van elektriciteit, opgenomen in een afzonderlijk decreet staat hier nog niet vermeld (cf. bemerking in het advies van 10 september 2008 over de scope van de codificatie). - De universele dienstverlening die de lidstaten ingevolge de Europese richtlijn 2003/54 moeten waarborgen aan huishoudelijke afnemers wordt niet vermeld. Deze universele dienstverlening verwijst naar het recht op levering van elektriciteit van een bepaalde kwaliteit tegen redelijke, eenvoudig en duidelijk vergelijkbare en doorzichtige prijzen Voorzie een apart stuk over rechten (en plichten) van beschermde afnemers. Zo hebben beschermde afnemers door art recht op een tegemoetkoming die minstens 20% hoger is dan de tegemoetkoming voor dezelfde aankoop of in aanmerking komende kosten, die gegeven wordt aan natuurlijke personen die geen beschermde afnemer zijn. 5. Verhelder en verruim de vrije leverancierskeuze: - Het recht om te kunnen worden voorzien door een leverancier naar keuze is in het ontwerpdecreet niet nader gedefinieerd. Wil dat zeggen dat een leverancier een klant niet mag weigeren (dat kan wellicht niet de bedoeling zijn)? Geldt dat recht ook voor klanten die hun verplichtingen niet meer (kunnen) nakomen? 4 Art Elke elektriciteitsdistributienetbeheerder is ertoe gehouden om elke huishoudelijke afnemer overeenkomstig de regels van het toepasselijke technisch reglement aan te sluiten op het elektriciteitsdistributienet als de huishoudelijke afnemer erom vraagt, op voorwaarde dat: a) de aanvrager bij nieuwbouw een geldige stedenbouwkundige vergunning kan voorleggen; b) een bestaande woning hoofdzakelijk vergund is of geacht wordt vergund te zijn. Art Elke aardgasdistributienetbeheerder is ertoe gehouden om elk aansluitbare wooneenheid of gebouw overeenkomstig de regels van het toepasselijke technisch reglement aan te sluiten op het aardgasdistributienet als de eigenaar erom vraagt, op voorwaarde dat: a) de aanvrager bij nieuwbouw een geldige stedenbouwkundige vergunning kan voorleggen; b) een bestaande wooneenheid of een bestaand gebouw hoofdzakelijk vergund is of geacht wordt vergund te zijn; c) bij wooneenheden en gebouwen die niet gelegen zijn in een gebied bestemd voor bewoning, waar alleen aan de overzijde van de straat een gasleiding aanwezig is, een onderboring technisch mogelijk is en er geen dubbelzijdige aanleg in het investeringsplan gepland wordt. 5 Art luidt: behoudens de gevallen, vermeld in artikel 6.1.2, heeft iedere huishoudelijke afnemer recht op een ononderbroken toevoer van elektriciteit en aardgas. Het betreft de overname van art. 18ter van het elektriciteitsdecreet en van art. 17bis van het aardgasdecreet. 19

20 - Het recht om kosteloos van leverancier te veranderen, is in het ontwerpdecreet niet nader gedefinieerd. Wat wil kosteloos zeggen? Wie zal de kosten dragen? - De afnemers die aangesloten zijn op een privénet worden uitgesloten van het recht op de vrije leverancierskeuze. De vraag is of dat wel correct is. Via het recht op toegang tot het distributienet, mits betaling van de aansluitkosten, lijken ze immers wel degelijk hun recht op de vrije leverancierskeuze te kunnen uitoefenen Wijzigingen in definities In art worden een aantal definities gewijzigd ten opzichte van de basisdecreten. De raad vraagt om deze wijzigingen te motiveren en de impact ervan nauwkeurig na te gaan. - 6 Aardgasdistributienet: geheel van onderling verbonden leidingen met een ontwerpdruk van minder dan 20 bar en de bijbehorende installaties, dat noodzakelijk is voor de levering van aardgas aan afnemers binnen een geografisch afgebakend gebied in het Vlaamse Gewest, met uitzondering van de in dat gebied liggende privénetten en direct leidingen. Er wordt een nieuw criterium gebruikt, namelijk 20 bar ontwerpdruk. Het is niet duidelijk wat de consequenties hiervan zullen zijn (cf. bemerkingen supra) Budgetmeter: Er wordt gespecificeerd dat de begrenzer op 10 A staat; terwijl dit vroeger niet in de definitie stond. Waarom wordt niet meer over stroombegrenzer gesproken? - 20 Directe lijn: cf. bemerkingen supra Elektriciteitsdistributienet: De definitie in het voorontwerp ( geheel van leidingen en bijhorende installaties, dat noodzakelijk is voor de levering van elektriciteit aan afnemers ) verschilt van definitie in elektriciteitsdecreet ( geheel van verbindingen en de daarmee verbonden transformator-, schakel- verdeel en onderstations als en andere hulpmiddelen die noodzakelijk zijn voor de distributie van elektriciteit ). De verschillen worden niet gemotiveerd Groenestroomcertificaat: uniek, verhandelbaar en overdraagbaar immaterieel goed dat aantoont dat een bepaalde productie-installatie op een bepaalde datum kwh elektriciteit heeft opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen. Het was inderdaad nodig dat definitie van groenestroomcertificaat werd aangepast. De huidige definitie verwees naar in een jaar een daarin aangegeven hoeveelheid groene stroom. Een verwijzing naar een vaste hoeveelheid opgewerkt elektriciteit per certificaat was nodig. Het was ook nodig 20

21 te specificeren dat een certificaat gekoppeld nodig aan een bepaalde productie-installatie ipv een bepaalde producent. Volgens het besluit van de Vlaamse Regering inzake de bevordering van elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare energiebronnen van is de productie-installatie hetgeen van belang is. De definitie lijkt wel te suggereren dat 1000 kwh op een dag ( op een bepaalde datum) moet zijn opgewekt, terwijl dat het gaat over een goed dat op een bepaalde datum aantoont dat in de voorafgaande periode kwh werd opgewekt Hernieuwbare energiebronnen worden in de definitie limitatief opgesomd. Er wordt verwezen naar wind, zon, geothermische warmte, golfslag, getij, waterkracht, biomassa, stortgas, gas van rioolwaterzuiveringsinstallaties en biogas. Deze limitatieve opsomming betekent een beperking ten opzichte van de huidige definitie. De raad vraagt zich af of deze limitatieve opsomming wel volledig is. Wat met nieuwe evoluties zoals het winnen van energie uit de confrontatie van zout met zoet water? - 81 : ondersteunende diensten wordt gedefinieerd als alle diensten die door een netbeheerder worden uitgevoerd om het transport van elektriciteit of aardgas over zijn net op een efficiënte en betrouwbare wijze te waarborgen De raad vraagt zich af of transport in deze definitie niet distributie moet zijn? (distributie is wel niet gedefinieerd; cf. supra). In de huidige definitie stond er: alle diensten die nodig zijn voor. Is het van belang/noodzakelijk dat deze door de netbeheerder worden uitgevoerd? Het is logisch dat de netbeheerder dient te voorzien in de nodige ondersteunende diensten, maar hij moet deze uiteraard ook kunnen kopen op de markt.er wordt niet naar veiligheid verwezen, terwijl dit wel het geval is in art van het voorontwerp dat stelt wat het beheer van netten omvat promotor-bouwheer: De definitie van promotor-bouwheer wordt uitgebreid tot een natuurlijke persoon of rechtspersoon die als geregelde werkzaamheid heeft om woningen of appartementen op te richten, te laten oprichten of te verbouwen om ze onder bezwarende titel te vervreemden Rendabele investeringen waren volgens het REG-decreet (art ) investeringen met een interne rentevoet van minstens 15 % na belastingen. Het voorontwerp definieert rendabele investeringen als investeringen met een interne rentevoet na belastingen die hoger is dan een minimum, dat vastgelegd is door de Vlaamse Regering. Art van het voorontwerp moet hieraan nog aangepast worden. De eerste twee zinnen van dit artikel zouden moeten worden: De Vlaamse Regering bepaalt de nadere regels met betrekking tot de rendabele investeringen. De Vlaamse Regering evalueert om de vier jaar en voor het eerst in 2012 het minimum van de interne rentevoet na belastingen, zoals be- 21

22 paald in uitvoering van artikel 1.1.3, 96. De laatste zin De Vlaamse Regering wordt gemachtigd om na evaluatie een nieuwe interne rentevoet na belastingen vast te leggen is dubbel met en kan worden geschrapt titularis van een toegangspunt, 105 Toegangshouder, 106 toegangspunt (zie ook supra). Toegangshouder was in de huidige regelgeving persoon die een contract heeft afgesloten met een netbeheerder of de beheerder van het transmissienet met betrekking tot de toegang tot diens net via een bepaald afnamepunt. Deze definitie wordt in het voorontwerp: persoon die een contract heeft gesloten met een netbeheerder over de toegang tot diens net op een bepaald toegangspunt. Netbeheerder slaat volgens 77 enkel op distributienetbeheerders en beheerders van plaatselijke vervoernetten, niet op transmissienetbeheerder. Volgens is het wel degelijk nodig dat ook toegangshouders op het transmissienet worden bedoeld: Ev gelijk is aan de totale hoeveelheid elektriciteit uitgedrukt in MWh die in het jaar n-1 afgenomen werd op afnamepunten in het Vlaams Gewest waarop de betrokken persoon geregistreerd stond als toegangshouder in het toegangsregister van de betrokken elektriciteitsdistributienetbeheerder, beheerder van het plaatselijk vervoernet van elektriciteit of beheerder van het transmissienet. Afnamepunt wordt toegangspunt. Dat impliceert dat ook injectiepunten eronder vallen. De definitie in 105 lijkt niet volledig consistent met deze van titularis van een toegangspunt in 104 : natuurlijke persoon of rechtspersoon die bij de netbeheerder bekend staat als afnemer of producent op een toegangspunt. Waarom wordt bij 104 gesproken over natuurlijke persoon of rechtspersoon en bij 105 over persoon. Waarom wordt in 105 een afgesloten contract met de netbeheerder vereist terwijl in 104 de vage formulering geldt die bij de netbeheerder bekend staat als? Het begrip titularis van een toegangspunt (104 ) wordt overigens niet consistent gebruikt. Het begrip komt in het voorontwerp zelfs niet voor. In de definitie van toegangsregister (107 : register met alle toegangspunten van een bepaald net, dat opgesteld en beheerd wordt door de betrokken netbeheerder, en waarin onder meer voor ieder toegangspunt de titularis van de aansluiting en de toegangshouder worden vermeld ) wordt titularis van een toegangspunt bedoeld, maar wordt titularis van de aansluiting gebruikt. Het begrip titularis van een aansluiting is overigens niet gedefinieerd (ook aansluiting is niet gedefinieerd). In art wordt eveneens titularis van een aansluiting gebruikt, terwijl men wellicht de titularis van een afnamepunt bedoeld, zoals vermeld in art : warmtekrachtcertificaat: zelfde opmerking als bij groenestroomcertificaat ( op een bepaalde datum ). 22

23 3. Bemerkingen bij de inhoud van de nieuwe of inhoudelijk gewijzigde artikelen Hierna formuleert de SERV zijn opmerkingen en aanbevelingen bij de volgende nieuwe of inhoudelijk gewijzigde artikelen van het voorontwerp van decreet; het gaat om bepalingen waarover de SERV inhoudelijk van mening verschilt met het voorstel dat is opgenomen in het voorontwerp van decreet of waarover meer discussie wenselijk is: - Vergunningsprocedures privénetten - Plaatselijk vervoernet - Uitbreiding van de certificatenverplichting - Bevoegdheid van de Vlaamse regering om de groeifactor aan te passen - Warmtekrachtcertificaten - Energiebeleidsovereenkomsten Ook hier worden voor de duidelijkheid telkens vooraf de huidige regeling en de wijzigingen aangegeven Vergunningsprocedure privénetten Huidige regeling - In het bestaande elektriciteitsdecreet werd er niet vereist dat er voor de aanleg van privénetten een toelating moest worden bekomen. Dat gold volgens art. 18 alleen voor elektrische leidingen dienstig voor de uitbouw van een distributienet en voor een directe lijn. Tot nu toe moest enkel voor privénetten, geheel of gedeeltelijk op andermans terrein, de toelating (private eigenaar) of een vergunning (overheid) verkregen worden van de eigenaar of beheerder van deze grond of terrein. Wijzigingen in het voorontwerp - Volgens art van het voorontwerp geldt de verplichting om een toelating te bekomen voor de aanleg van leidingen nu ook voor privénetten. Dat artikel stelt namelijk Een privénet, directe lijn of directe leiding kan alleen worden aangelegd na voorafgaande goedkeuring door de Vlaamse regering. De MvT bij dit artikel is niet consistent met de tekst in het voorontwerp van decreet aangezien daar wordt gesteld: De aanleg van directe lijnen en directe leidingen valt niet onder deze regeling. Om de elektriciteitsproductie van o.a. elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen en warmtekrachtkoppeling niet te belemmeren, is voorzien dat de aanleg van een leiding dienstig voor de levering van elektriciteit uit een- 23

24 productie-installatie naar één afnemer, of tussen één gasontwinningsinstallatie en één afnemer niet valt onder de verplichting van een voorafgaande goedkeuring door de Vlaamse regering. - Bovendien zijn er strafrechtelijke sancties aan het niet naleven van deze verplichting. Volgens art worden zij die een privénet aanleggen, zonder voorafgaande goedkeuring door de Vlaamse Regering, gestraft met een geldboete van een tot vijfhonderd euro en/of een gevangenisstraf van één maand tot één jaar. - Volgens de memorie van toelichting bij dit artikel wil dit artikel de aanleg van nieuwe privénetten enkel toestaan wanneer het technisch gezien niet mogelijk is of niet verantwoord is om de levering van elektriciteit en aardgas aan bepaalde afnemers via het distributienet of plaatselijk vervoernet van elektriciteit te laten verlopen. In principe moet elke levering van elektriciteit en aardgas best in de eerste plaats gebeuren via het distributienet of plaatselijk vervoernet van elektriciteit, en dit omwille van efficiëntieredenen. Vandaar dat de aanleg van nieuwe privé-netten enkel mogelijk moet zijn na voorafgaande goedkeuring door de Vlaamse Regering. Bemerkingen en aanbevelingen 1. Vermijd, indien mogelijk, de introductie van de nieuwe vergunningsprocedure. De meerwaarde van een goedkeuringsprocedure wordt volgens de SERV voor directe lijnen en directe leidingen niet gemotiveerd en voor privénetten onvoldoende, zeker in het geval die niet op andermans terrein komen. De raad wenst bovendien te wijzen op een aantal mogelijke nadelen en inconsistenties: - Wat bedoelt men met efficiëntieredenen in de MvT bij dit artikel (cf. supra)? De memorie lijkt te impliceren dat privénetten minder efficiënt werken dan distributienetten of plaatselijke vervoernetten. Deze bewering is volgens de raad niet terecht. - De nieuwe vergunningsprocedure voor privénetten lijkt de decentrale opwekking van energie o.a. door hernieuwbare energiebronnen tegen te werken. Dat kan niet de bedoeling zijn. Voorbeelden van privénetten die de VREG in zijn mededeling aanduidt zijn immers: de levering van elektriciteit, opgewekt door zonnepanelen, gelegen op het dak van een gebouw, aan de huurders/eigenaars van appartementen in dat gebouw, waarbij de elektriciteit opgewekt door de zonnepanelen via een binneninstallatie wordt vervoerd tot bij de betrokken eindafnemers en de levering van elektriciteit, opgewekt in een decentrale productie-installatie (bijvoorbeeld een windturbine), aan diverse eindafnemers die gevestigd zijn op een privé-industrieterrein, waarbij de opgewekte elektriciteit via een privénet wordt vervoerd tot bij deze afnemers. - In dat verband kan worden opgemerkt dat de bepaling in art in tegenspraak is met de memorie van toelichting bij dit artikel. Die stelt namelijk: De aanleg van directe lijnen en directe leidingen valt niet onder deze regeling. Om de elektriciteits- 24