Zuid-Limburg volop in actie

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Trendbreuk, mei 2019 Zuid-Limburg volop in actie

2 Inhoud Provincie definitief akkoord met subsidie Kansrijke Start Zuid-Limburg De Zuid-Limburgse Trendbreuk volop in het nieuws Landelijke bijeenkomst Kansrijke Start Nu Niet Zwanger in Zuid-Limburg gestart Nieuws In de media Bijeenkomsten In de praktijk Maria Jansen in landelijke adviescommissie Kansrijke Start Startbijeenkomst samenwerking medisch en sociaal domein Opleiding Stevig Ouderschap start dit najaar ZonMw-subsidie aangevraagd voor verbeteren geboortezorg VoorZorg vanaf deze zomer in heel Zuid-Limburg Rondje Kansrijke Start langs gemeenten Heerlense wethouder Jordy Clemens in landelijke regiegroep Nu Niet Zwanger

3 Voorwoord Drie belangrijke programma s nu voor heel Zuid-Limburg Zuid-Limburg is volop in actie om de gezondheidsachterstand in te lopen. En dat is ook precies waar het Programmabureau Trendbreuk zich voor inzet: Wij helpen de trend te breken door partijen in de regio met elkaar te verbinden en massa te maken met goede en bewezen programma s. In korte tijd is daarin al veel bereikt, zegt programmanager Thomas Gelissen van het Programmabureau Trendbreuk. In deze eerste nieuwsbrief, in een geheel nieuwe Trendbreuk-stijl, praten we u graag bij. Om de trend te kunnen breken, hebben we de Provincie en het Rijk hard nodig. Daarom zijn we ook provinciaal en landelijk actief, zegt Thomas Gelissen. De focus ligt op de jeugd tot 18 jaar. Zo zette het Programmabureau Trendbreuk het afgelopen half jaar succesvol in op het uitrollen van drie belangrijke interventie-programma s in heel Zuid-Limburg. Dus niet slechts in enkele gemeenten, zoals eerst de bedoeling was. Dat dit nu regio breed gebeurt, biedt veel voordelen. Zo is het bijvoorbeeld efficiënter en goedkoper en kunnen we slagvaardig zijn. Op deze manier krijgen we bovendien makkelijker zaken voor elkaar bij het Rijk. Zoals een rijksambtenaar laatst treffend zei: kom niet naar ons als losse lokale splinters, maar als een stevige Zuid-Limburgse balk. Bij het uitrollen van de drie interventieprogramma s gaat het om Nu Niet Zwanger, VoorZorg en Stevig Ouderschap. Die passen allemaal binnen het thema waar het Programmabureau Trendbreuk op focust: de jeugd tot 18 jaar. De aandacht voor de jeugd begint in de aanloop naar de zwangerschap en eindigt als jongeren de arbeidsmarkt opgaan. Door in deze cyclus te investeren, kunnen we de trend breken. Uiteindelijk kom je immers uit bij de jongvolwassenen die straks kinderen krijgen, zegt Thomas Gelissen. Om die reden zette het programmabureau zich ook in voor één subsidie voor het programma Kansrijke Start Zuid-Limburg. Het programmabureau bestaat naast Thomas Gelissen uit Fion de Boer, beleidsmedewerker Trendbreuk. Ook zijn er enkele ambtenaren van gemeenten en de Provincie Limburg actief betrokken: zij investeren hier een deel van hun werktijd in. De GGD Zuid Limburg ondersteunt het programmabureau.

4 Nieuws Provincie definitief akkoord met subsidie Kansrijke Start Zuid-Limburg De provinciale subsidie van euro voor het programma Kansrijke Start Zuid-Limburg in 2019 is onlangs verleend. Dankzij deze subsidie is het mogelijk om regionaal een vliegende start te maken, zegt programmamanager Thomas Gelissen van het Programmabureau Trendbreuk. Wij zijn de Provincie dankbaar voor deze belangrijke eerste aanzet en zien nu al de eerste resultaten hiervan. De toekenning van de subsidie is volgens Gelissen een goed voorbeeld van de wijze waarop het programmabureau probeert massa te maken en verbindingen te leggen. Als de gemeenten afzonderlijk subsidie hadden aangevraagd, waren we niet tot dit bedrag gekomen. Het is ook logischer om dit gezamenlijk te doen; het werk van bijvoorbeeld kinderartsen stopt niet bij de gemeentegrens. Een gezamenlijke aanpak werkt zodoende efficiënter, ook financieel gezien. Daarom heeft het programmabureau zich daar samen met partners zoals gemeenten, zorgverzekeraar, Jeugdgezondheidszorg en anderen voor ingezet. Het programma Kansrijke Start Zuid-Limburg werd op 30 januari van dit jaar ondertekend door alle betrokken partijen*. Minister Hugo de Jonge (VWS) was daarbij en zette eveneens zijn handtekening. Volgens de minister loopt Zuid-Limburg voorop met de samenwerking en sluit die goed aan bij het landelijke actieprogramma Kansrijke Start. Evenals het Zuid-Limburgse programma gaat dit uit van de best mogelijke start voor ieder kind en een optimale kans op een goede toekomst. De eerste 1000 dagen zijn cruciaal: de gezondheid van een kind voor, tijdens en na de geboorte blijkt een belangrijke voorspeller te zijn van fysieke en mentale problemen op latere leeftijd. * Werkbezoek minister de Jonge aan Zuid-Limburg, 30 januari 2019.

5 Nieuws Maria Jansen in landelijke adviescommissie Kansrijke Start Meer zwangere vrouwen in een kwetsbare positie in Zuid-Limburg bereiken. Met dat doel is hoogleraar Maria Jansen van de Universiteit Maastricht toegetreden tot de landelijke, wetenschappelijke adviescommissie die het programma Kansrijke Start tot en met 2021 gaat monitoren. Het Programmabureau Trendbreuk heeft zich sterk gemaakt voor deze benoeming. Want dit helpt om op landelijk niveau meer aandacht te vragen voor de problemen in Zuid-Limburg. In deze regio is de medische, verloskundige zorg goed op orde. Maar de sociale zorg tijdens de zwangerschap kan nog verbeterd worden. Bijvoorbeeld door in deze fase meer aandacht te besteden aan armoede, slechte huisvesting, onveiligheid en onvoldoende opvoedingsvaardigheden. Bovendien willen we de medische en sociale zorg in die eerste 1000 dagen meer met elkaar verbinden, zegt Maria Jansen. De Wetenschappelijke Adviescommissie/Beleid Adviesgroep (WAC/BAG), zoals de commissie officieel heet, bestaat uit experts vanuit de wetenschap, het beleid en de praktijk uit het hele land. Om het programma Kansrijke Start te kunnen monitoren, ontwikkelt het RIVM als eerste samen met het veld een set van definitieve en onderbouwde indicatoren. Daarnaast worden jaarlijks de activiteiten, knelpunten en succesfactoren binnen gemeenten ten behoeve van Kansrijke Start in kaart gebracht. De WAC/BAG zal vier keer per jaar reflecteren op concrete rapportages die dit oplevert. Regionaal is grote behoefte aan terugkoppeling van informatie, omdat regio s vooral hun eigen proces goed zullen moeten monitoren. Zo kunnen zij het beleid tijdig bijsturen, besluit Maria Jansen. Op de foto: Tafelgesprek tijdens werkbezoek minister Hugo de Jonge op 30 januari 2019.

6 Nieuws ZonMw-subsidie aangevraagd voor verbeteren geboortezorg Jongeren op het MBO bewust maken van het belang van gezond leven voor de gezondheid van de volgende generatie. En meer aandacht voor de sociale en medische risico s in de prenatale zorg. Dat is de insteek van twee projectideeën waarvoor bij ZonMw subsidie is aangevraagd. Zwangerschap en geboorte - Verbetering van de kwaliteit van integrale geboortezorg. Zo heet het ZonMw programma waarbij de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg deze projectideeën onlangs heeft ingediend. Dat gebeurde in samenwerking met partners binnen de geboortezorg. De beide projectideeën vormen een uitwerking van de actielijnen in het actieprogramma Kansrijke Start Zuid-Limburg. Projectidee 1: Important, but far away Als een ouderpaar al vóór de zwangerschap ongezond leeft, kan dat grote negatieve gezondheidseffecten hebben voor de pasgeborene. Vooral kwetsbare jongeren hebben weinig kennis van de gevolgen van ongezond leven voor de volgende generatie. Doel is het ontwikkelen van een interventie met en voor jarigen (MBO niveau 1 en 2). De insteek: jongeren bewust maken van het belang van gezond leven voor de gezondheid van de volgende generatie. En hen daarin ook vaardig maken. De interventie bestaat uit een gezondheidscheck en een persoonlijk risicoprofiel dat handvaten biedt voor gezond leven. De interventie wordt als pilot getest op ethische aanvaardbaarheid door de doelgroep en toepasbaarheid op het MBO via een Jeugdgezondheidszorg (JGZ) contactmoment. Projectidee 2: Kansrijke Start door samenwerking medisch en sociaal domein Zwangerschapsuitkomsten zijn in Zuid-Limburg minder gunstig dan in de rest van Nederland. Het lage opleidingsniveau van zwangere vrouwen speelt hierbij een rol, net als armoede of stress. Met deze sociale factoren wordt nauwelijks rekening gehouden in de huidige prenatale zorg. Het idee is om in een implementatieonderzoek de invoering van structurele samenwerking tussen diverse professionals uit het sociale en medische domein te evalueren. Hierbij wordt gekeken naar de inzet van screening op zowel medische als sociale risico s in de vroege zwangerschap, de ontwikkeling van medische en/ of sociale zorgpaden en samenwerkingsafspraken zoals bijvoorbeeld een multidisciplinair overleg. Eind mei horen de indieners of ze de projectideeën mogen uitwerken tot een volledige subsidieaanvraag. ZonMw ontving in totaal 33 projectideeën. Meer informatie? Prof. Dr. Maria Jansen T / Maria.Jansen@ggdzl.nl Dr. Mandy Leurs-Stijnen T / Mandy.Leurs@ggdzl.nl

7 Nieuws Rondje Kansrijke Start langs gemeenten Lokale werkvelden verbinden met de Kansrijke Start interventies Nu Niet Zwanger, VoorZorg en Stevig Ouderschap en de samenwerking versterken: het Programmabureau Trendbreuk heeft de gemeenten in Zuid-Limburg uitgenodigd om hier over met elkaar in gesprek te gaan. Voor een goede uitvoering van de interventies binnen Kansrijke Start Zuid-Limburg is het belangrijk om een goede aansluiting met de lokale werkvelden te maken. Door samen te werken met lokale toegangsteams of wijkteams kunnen de interventies snel en op de juiste plek worden ingezet. De eerste afspraken voor dit rondje langs gemeenten zijn al gepland. Kortom: we gaan op pad!

8 Nieuws Heerlense wethouder Jordy Clemens in landelijke regiegroep Nu Niet Zwanger De Heerlense wethouder Jordy Clemens is toegetreden tot de landelijke regiegroep Nu Niet Zwanger. De regiegroep geeft sturing aan het landelijk uitrollen van dit programma, dat zich richt op het voorkomen van ongeplande en ongewenste zwangerschappen. Jordy Clemens was al een van de landelijke ambassadeurs van het programma Kansrijke Start. Voor meer informatie over het programma Nu Niet Zwanger in Zuid-Limburg? Kijk hier. In de regiegroep zitten vertegenwoordigers van GGD GHOR Nederland, Rutgers, GGD en en gemeenten. De regiegroep houdt de vinger aan de pols en ziet erop toe dat de uitvoering van het programma zo soepel mogelijk verloopt, binnen de kaders die het ministerie van VWS daarvoor heeft aangegeven.

9 1 De gezonde basisschool van de toekomst Van leer- naar leefschool Maria Jansen, Karin Burhenne In de media De Zuid-Limburgse trendbreuk volop in het nieuws De Gezonde Basisschool van de Toekomst, TOPmama en VoorZorg, allemaal waren en zijn ze in het nieuws dezer dagen. Kijk hier wat er zoal in de media verscheen over deze programma s, die allemaal bijdragen aan de gewenste trendbreuk. TOP-mama bij EenVandaag TOP-mama is een programma dat zich richt op een gezonde leefstijl van (aankomende) zwangere vrouwen. Een baby die in een gezonde mama groeit, heeft immers een betere start. EenVandaag besteedde er aandacht aan. Kijk hier. Gezonde Basisschool van de Toekomst Onderwijsstichting Movare slaagde er in om vier basisscholen in Landgraaf en Brunssum om te vormen tot Gezonde Basisschool van de Toekomst. Twee scholen introduceerden meer bewegen en twee scholen daarnaast ook een gezonde lunch. Het resultaat: de kinderen zijn socialer en vitaler. Niet zo vreemd dus, al die media-aandacht. L1 maakte er een boeiende reportage over de Gezonde Basisschool van de Toekomst voor het programma Wij Zijn Limburg. Ook verscheen er een publieksvriendelijk boekje over de Gezonde Basisschool van de Toekomst, geschreven door Maria Jansen en Karin Burhenne. De gezonde basisschool van de toekomst VoorZorg bij L1 Het L1 televisieprogramma Wij zijn Limburg heeft concrete plannen om een item te gaan maken over het programma VoorZorg: dit programma richt zich op de begeleiding van jonge, zwangere vrouwen in een kwetsbare positie. Met Wij zijn Limburg willen de makers Limburgers inspireren. Ook stellen zij de vraag: hoe kun je Limburg beter maken? In een volgende nieuwsbrief zullen wij de link van dit programma hier met u delen. SCHOOLEXPERIMENT Minder pesten na gezonde lunch LANDGRAAF DOOR BENTI BANACH Gezond eten en meer bewegen op school leidt tot minder pestgedrag. Dat blijkt op vier basisscholen in Parkstad die deelnemen aan het project Gezonde Basisschool van de Toekomst. Leerkrachten en onderzoekers van de Universiteit Maastricht (UM) merken dat kinderen op de deelnemende scholen niet alleen in gezondheid vooruitgaan. Er is ook sprake van positieve bijvangst in de vorm van beter sociaal gedrag en minder pesten. Aan het project doen vier basisscholen mee: Wereldwijs, Harlekijn en Schatgraver uit Landgraaf en Langeberg uit Brunssum. Twee van de vier scholen doen alleen aan meer bewegen, de andere twee bieden ook een gezonde lunch aan. Onno van Schayck (UM) zegt dat uit de eerste metingen na twee jaar verschillen duidelijk worden. Bij kinderen die meer bewegen en gezonder eten is de gemiddelde body mass index (BMI) het sterkst gedaald. Bij kinderen die alleen meer bewegen is de daling iets minder. Het meest opmerkelijke is het verschil met de controlegroep, kinderen van scholen die niet meedoen met het project. Daar is de BMI in twee jaar tijd gestegen. Met andere woorden: nietsdoen is funest. Dan worden kinderen ongezonder. Volgens Van Schayck kun je niet zien dat individuele kinderen dunner of lichter zijn, maar op groepsniveau zie je een behoorlijk effect. Hij benadrukt dat de resultaten slechts een tussentijdse meting betreffen. Hij verwacht niettemin dat in 2020, als het door de provincie gesubsidieerde project afloopt, dezelfde positieve effecten te zien zijn. Marco Reumkens van basisschool Wereldwijs is blij met de bijvangst. Er is minder pestgedrag en er zijn minder conflicten tussen leerkrachten en kinderen. En ouders vertellen ons dat de kinderen school leuker vinden en gelukkiger zijn. Volgens Andrew Simons van onderwijskoepel Movare doet inmiddels ruim 80 procent van alle ouders mee. Dat was aanvankelijk 60 procent. Er was bij ouders veel weerstand, vooral tegen de voeding. Ouders zeiden: jullie nemen de opvoeding over. Anderen waren bang dat we verkeerd omgingen met de gegevens. De meeste argwaan hebben we weggenomen. Sterker, kinderen nemen het gezonde gedrag mee naar huis. Het experiment kost nu 6 euro per kind per dag aan voeding en personeel. Als veel meer scholen meedoen, kunnen de kosten waarschijnlijk omlaag. Volgens Van Schayck zijn de maatschappelijke kosten echter een stuk lager. En als je alle gezondheidswinst meerekent, hou je mogelijk zelfs geld over. Maar dan is nog de vraag wie de kosten vanaf 2020 overneemt als de provinciale subsidie stopt. Gedacht wordt aan een kleine bijdrage van ouders en mogelijk werkgevers.

10 Bijeenkomsten Landelijke bijeenkomst Kansrijke Start Het Programmabureau Trendbreuk was op 11 april met een bestuurlijke vertegenwoordiging aanwezig bij de startbijeenkomst van het landelijk programma Kansrijke Start. Zuid-Limburg scoorde goede punten tijdens de bijeenkomst, want hier doen alle gemeenten mee aan het programma! Meer dan 200 partners van ruim 100 gemeenten waren 11 april vertegenwoordigd. Het verhaal over de eerste 1000 dagen van het kind van de hoogleraren Tessa Rozenboom en Eric Steegers was zeer inspirerend, vertelt Fion de Boer, strategisch beleidsmedewerker Trendbreuk. Tijdens de bijeenkomst onthulde minister Hugo de Jonge (VWS) een kaart van gemeenten met lokale of regionale coalities Kansrijke Start of die dat voorbereiden. Zuid-Limburg staat wat dat betreft goed op de kaart, omdat alle gemeenten hier meedoen. Hugo de Jonge verklaarde al eerder dat Zuid-Limburg vooroploopt: landelijk geldt de samenwerking in onze regio als voorbeeld. Reden voor de minister om samen met de delegatie uit Zuid-Limburg op de foto te gaan. Verder benadrukte de minister nog eens het belang van een stevige samenwerking tussen de betrokken beroepsgroepen uit het medische en het sociale domein, om op deze manier nog meer kinderen een kansrijke start te kunnen geven. Een kans die we in onze regio concreet gaan oppakken! Het verhaal over de eerste 1000 dagen van het kind van de hoogleraren Tessa Rozenboom en Eric Steegers was zeer inspirerend, vertelt Fion de Boer, strategisch beleidsmedewerker Trendbreuk. Meer informatie over de landelijke startbijeenkomst? Kijk hier.

11 Bijeenkomsten Startbijeenkomst samenwerking medisch en sociaal domein Een goede en structurele samenwerking van het medische en sociale domein in de eerste 1000 dagen van een kind is van groot belang voor een kansrijke start. In juni is er een startbijeenkomst voor betrokken professionals. Het doel: de samenwerking versterken! Minister Hugo de Jonge benadrukte het nog eens tijdens zijn werkbezoek aan Zuid-Limburg eerder dit jaar: de kansrijke start van een kind vereist een goede en structurele samenwerking van het medische en sociale domein in de eerste 1000 dagen. Die eerste 1000 dagen zijn immers cruciaal voor hoe een kind zich ontwikkelt. Door hier in te investeren, kunnen problemen op latere leeftijd voorkomen worden. Belangrijke thema s binnen de samenwerking zijn bijvoorbeeld het beter bereiken van vrouwen die nog geen tien weken zwanger zijn en interconceptiezorg. Om die samenwerking te stimuleren, organiseert het Programmabureau Trendbreuk samen met de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg een startbijeenkomst waarvoor verschillende professionals van het sociale en medische domein zullen worden uitgenodigd. De voorbereidingen zijn inmiddels in volle gang!

12 In de praktijk Nu Niet Zwanger in Zuid-Limburg gestart Het landelijk programma Nu Niet Zwanger (NNZ) is begin 2019 in Zuid-Limburg van start gegaan. NNZ ondersteunt kwetsbare (potentiële) ouders om de regie te nemen over hun kinderwens, seksualiteit en anticonceptie. Het doel: ongeplande en ongewenste zwangerschappen voorkomen. De start vloeit rechtstreeks voort uit het besluit in november 2018 van de zestien gemeenten in Zuid-Limburg om samen te werken in het actieprogramma Kansrijke Start Zuid-Limburg. Door de benoeming van de Heerlense wethouder Jordy Clemens in de landelijke regiegroep NNZ wordt de verbinding met het landelijk programma versterkt. De uitvoering ligt in handen van de unit Seksuele Gezondheid van de afdeling SIM van de GGD Zuid Limburg. Het Nu Niet Zwanger projectteam bestaat uit twee NNZ-verpleegkundigen, een NNZprojectleider, een arts Seksuele gezondheid en het unithoofd van het Centrum Seksuele Gezondheid Limburg. Zij werken bij voorkeur samen met hulpverleners die al contact hebben met kwetsbare vrouwen en mannen. De vraag is of deze kwetsbare doelgroep voldoende kennis heeft van anticonceptie, daar ook aan kan komen en deze kennis op de juiste manier toepast. Hulpverleners gaan met hen het gesprek aan over kinderwens, seksualiteit en geschikte vormen van anticonceptie. Mensen met complexe problemen kunnen zij doorverwijzen naar de NNZ-verpleegkundigen. Verder kan in overleg anticonceptie worden geregeld en/of vergoed vanuit het NNZ-budget. Ook worden aandachtsfunctionarissen binnen organisaties getraind in NNZ, die NNZ verder uitdragen binnen de eigen organisatie. Inmiddels is NNZ al bij verschillende organisaties onder de aandacht gebracht, zoals: Leger des Heils Maastricht, Altra Cura, Expertisecentrum Helse Liefde, MEE, Koraalgroep, de afdeling sociale zaken van de gemeente Maastricht en de politie Heerlen (afdeling zorg en veiligheid). Het aantal organisaties zal steeds verder worden uitgebreid. Op 28 mei staat een eerste training gepland om professionals van andere regionale organisaties te trainen. Verder zijn er afspraken gemaakt met de gynaecologie maatschappen van Maastricht UMC+ en Zuyderland MC, met diverse verloskundigen en een aantal huisartsen in de regio. Deze afspraken betreffen onder andere het plaatsen van een spiraaltje of een implanon als de eigen huisarts of verloskundige dit niet kan doen. Op de foto het Projectteam NNZ (van links naar rechts): Stephanie Jansen/NNZ-verpleegkundige, Mieke Steenbakkers/ unithoofd Centrum Seksuele Gezondheid, Renee Klaassen/projectleider NNZ, Anne-Marie Niekamp/arts Seksuele Gezondheid, Desi Hollman/NNZ-verpleegkundige.

13 Inmiddels hebben NNZ-verpleegkundigen al met veertien kwetsbare (potentiële) ouders gesprekken gevoerd, in totaal zijn al 22 aanmeldingen ontvangen. Inmiddels zijn vijf mensen geholpen (zij hebben nu anticonceptie); de overige gesprekken lopen nog. En er worden al weer nieuwe mensen aangemeld. Duidelijk is dat zowel vanuit het medisch domein als het sociaal domein mensen worden aangedragen en er veel vraag is naar de ondersteuningsmogelijkheden vanuit NNZ. Meer informatie? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Mieke Steenbakkers (unithoofd Centrum Seksuele Gezondheid) of Renee Klaassen (projectleider NNZ): T (0) / nnz@ggdzl.nl /

14 In de praktijk Opleiding Stevig Ouderschap start dit najaar Dit najaar start in Zuid-Limburg de opleiding voor Stevig Ouderschap verpleegkundige. Deze speciaal opgeleide jeugdverpleegkundigen gaan gezinnen begeleiden die een minder makkelijke start hebben. Doel van de nieuwe aanpak: het voorkómen van ernstige opvoedingsproblemen, waaronder kindermishandeling. Later dit jaar volgt een kick-off bijeenkomst. Volgens de JGZ zien medewerkers in het veld een duidelijke toename van problemen in gezinnen; problemen die bovendien steeds complexer worden. Vooral in kwetsbare gezinnen is hier sprake van. Kinderen in deze gezinnen lopen onder andere meer kans om slachtoffer te worden van kindermishandeling. En dat heeft zowel op de korte als lange termijn ernstige lichamelijke en mentale gevolgen voor het kind. Ook de impact op de maatschappij is groot: deze kinderen lopen een grotere kans dat zij zich vaker ongezond en crimineel gaan gedragen en later zelf eerder een partner of kind mishandelen. Het is daarom van groot belang vroeg in te grijpen. Stevig Ouderschap gaat uit van vier prenatale en zes tot tien postnatale huisbezoeken (tot de kinderleeftijd van twee jaar). De speciaal opgeleide jeugdverpleegkundigen helpen ouders om hun zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te vergroten en hun sociale netwerk te versterken. Zij gaan uit van eigen kracht, eigen behoeften en eigen invulling van de ouders. De verpleegkundigen richten zich op het verstevigen van het gezonde opgroeien en opvoeden en normaliseren van de gezins- situatie. Dit wordt bereikt door verbetering van ouderschap/opvoedings-kennis,-inzicht,-vaardigheden en -attitudes; zelfvertrouwen, stresshantering en sociale steun. De methode is ontwikkeld voor en door de Jeugdgezondheidszorg en bedoeld voor kinderen in de leeftijd van 5 maanden tot 2,5 jaar en hun (aanstaande) ouders (vanaf 16 weken zwangerschap) met (een of meerdere van) de volgende kenmerken: belastende voorgeschiedenis, persoonlijke problemen, onvoldoende steunende context en/ of verzwaarde opvoeding. Het gaat daarbij om 5 tot 7 procent van de populatie. Een begeleidingstraject voor een gezin kost ongeveer euro. Uit onderzoek onder 500 gezinnen is gebleken dat het percentage risicogezinnen door Stevig Ouderschap is gedaald en dat het psychosociale functioneren van kinderen is verbeterd. Follow-up onderzoek heeft aangetoond dat ouders zich ook vijf jaar later nog capabeler voelen door de huisbezoeken en dat kinderen beter functioneren. De verwachting is dat dit najaar zeven JGZ-verpleegkundigen met de opleiding starten. De sollicitatiegesprekken hebben een aantal geschikte kandidaten opgeleverd; zij werken allemaal binnen de Jeugdgezondheidszorg Zuid-Limburg. Meer informatie? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marja van Lierop, stafmedewerker Zuyderland Jeugdgezondheidszorg: T of T / m.vanlierop@zuyderland.nl Of bekijk de infographic of de website.

15 In de praktijk VoorZorg vanaf deze zomer in heel Zuid-Limburg De succesvolle aanpak VoorZorg wordt al vanaf deze zomer in heel Zuid-Limburg aangeboden. Het gaat hierbij om de intensieve begeleiding van jonge, zwangere vrouwen in een kwetsbare situatie. In maart 2018 ging VoorZorg al van start in Maastricht en het Heuvelland. VoorZorg is een vrijwillig preventief programma dat bestaat uit een intensief schema van huisbezoeken door hiertoe opgeleide VoorZorgverpleegkundigen van de JGZ. Zij begeleiden jonge, zwangere vrouwen met weinig of geen opleiding die zich in een situatie met veel risico s bevinden. Vanaf de zwangerschap totdat het kind ongeveer twee jaar oud is, worden zij ondersteund bij de verzorging en opvoeding van hun kind. Die begeleiding richt zich op het bevorderen van de gezondheid en het vergroten van de ontwikkelingskansen van de moeders en kinderen. De VoorZorgverpleegkundige gaat hiervoor ongeveer elke twee weken bij de gezinnen op huisbezoek en zet onder andere video home training in. VoorZorg is volop onderzocht; het is een bewezen effectief programma dat voor gemeenten kostenbesparend werkt. Gemeenten hoeven minder geld uit te geven aan jeugdhulp. Ook daalt het aantal uithuisplaatsingen en kan de inzet van jeugdzorg regelmatig voorkomen worden. In Nederland bestaat VoorZorg al tien jaar en vanaf maart 2018 zijn tien moeders in de regio Maastricht-Heuvelland met het programma gestart. Eén van die moeders vertelde tijdens het werkbezoek van Hugo de Jonge aan Kerkrade (zie ook berichtgeving Kansrijke Start) aan de minister hoe belangrijk VoorZorg voor haar is. Het is duidelijk dat VoorZorg naadloos aansluit bij de focus op de eerste 1000 dagen. En bij het bewustzijn dat aandacht voor een kansrijke start al in de zwangerschap nodig is om een trendbreuk te bewerkstelligen. In mei 2019 start de opleiding van nieuwe jeugdverpleegkundigen tot VoorZorgverpleegkundigen. De opleiding duurt een jaar. Aangezien het begeleiden van moeders onderdeel is van de opleiding, kunnen naar verwachting in juli 2019 moeders in heel Zuid-Limburg meedoen aan dit programma. Meer informatie en aanmelden? De coördinator in Maastricht-Heuvelland is Karlijn Penders (Karlijn.Penders-VandenHeuvel@envida.nl). Voor de overige regio s wordt momenteel gekeken wie dit zal gaan coördineren. Tot die tijd kan voor de regio Westelijke Mijnstreek en Parkstad contact opgenomen worden met Suzanna Plaice, (suzanna.plaice@envida.nl). Kijk voor meer info ook op de website waarin het VoorZorg verhaal ook verteld wordt door een moeder die het programma heeft doorlopen. Moeders of mensen die betrokken zijn bij een moeder die in aanmerking komt voor het programma in de regio Maastricht-Heuvelland kunnen zich aanmelden via deze link.

16 Wilt u reageren? Neem dan contact op via trendbreuk@ggdzl.nl Tekst: Karin Burhenne, BCcommunicatie & tekst Diverse foto s gemaakt door fotograaf Ilse Leijtens Vormgeving: Margret Reijnders Creatieve Communiatie