Onderzoek externe veiligheid

Transcriptie

1 Onderzoek externe veiligheid Restaurant Berlaer, De Wiel 22 Dienst Stedelijke ontwikkeling & Beheer Team Milieu Documentnummer: Eigenaar: SB/Mi/Externe veiligheid Revisienummer: 1 Status: Definitief Datum: 12 november 2010 Beveiliging: geen

2 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Leeswijzer WET- EN REGELGEVING Plaatsgebonden risico (PR) Groepsrisico (GR) Verantwoordingsplicht BEGRENZING PLANGEBIED Inventarisatie aanwezige risicovolle activiteiten Bevi-inrichtingen Transport vervoer van gevaarlijke stoffen Hogedruk aardgastransportleidingen en vloeistofleidingen Hoogspanningslijnen Inventarisatie personendichtheid Invloedsgebied Bevolkingsgegevens RESULTATEN RISICOBEREKENINGEN Plaatsgebonden risico (PR) Groepsrisico (GR) Resultaten huidige situatie Resultaten toekomstige situatie Maatregelen ter beperking van het groepsrisico AANZET TOT VERANTWOORDING VAN HET GROEPSRISICO...15 BIJLAGE 1 KWANTITATIEVE RISICOANALYSE TEBODIN 6 APRIL BIJLAGE 2 INVOERGEGEVENS SAFETI-NL...18 Document: Status: definitief 2/19

3 1. INLEIDING Restaurant Berlaer is voornemens om het bestaande gebouw aan De Wiel 22 in Helmond uit te breiden met een serre waardoor meer vloeroppervlak (circa 50 m²) wordt gecreëerd dan het geldende bestemmingsplan toe laat. De initiatiefnemer heeft de gemeente verzocht medewerking te verlenen aan de ontwikkeling door het vigerende bestemmingsplan te herzien. Op minder dan 2 meter afstand van restaurant Berlaer is het risicovolle bedrijf Vlisco Helmond BV gelegen. Door de aanwezigheid van meer dan kilogram verpakte gevaarlijke stoffen valt Vlisco Helmond BV onder de werkingssfeer van het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). De overheid heeft in het Bevi vastgesteld welk risiconiveau als acceptabel wordt beschouwd. Elke ruimtelijke wijziging binnen een invloedsgebied van een risicovolle Bevi-inrichting moet worden getoetst aan het Bevi. De afdeling Ruimtelijke Ordening Verkeer (ROV) heeft het team Milieu opdacht verleend voor het uitvoeren van een toetsing aan het Bevi ten behoeve van de bouwplannen van restaurant Berlaer. Daarbij is een kwantitatieve risicoberekening (QRA) uitgevoerd volgens de Handleiding risicoberekeningen Bevi, versie 3.2, d.d. 1 juli De risicoberekeningen zijn uitgevoerd met het door de overheid geprefereerde simulatieprogramma SAFETI-NL, versie De combinatie van het rekenpakket SAFETI-NL en de Handleiding risicoberekening Bevi vormen de rekenmethode voor het uitvoeren van een QRA in het kader van het Bevi. 1.1 Leeswijzer In dit rapport worden de berekende risico s als gevolg van een brand bij Vlisco Helmond BV beschreven. In hoofdstuk 2 wordt het wettelijk kader beschreven. In hoofdstuk 3 is de ligging van restaurant Berlaer ten opzichte omliggende risicobronnen beschreven. Hoofdstuk 4 vermeldt de resultaten van de berekening van het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. Hoofdstuk 5 geeft een eerste aanzet tot de verantwoording van het groepsrisico. Document: Status: definitief 3/19

4 2. WET- EN REGELGEVING De regelgeving op het gebied van de externe veiligheid heeft als doel om de risico s waaraan burgers in hun leefomgeving worden blootgesteld door activiteiten met gevaarlijke stoffen tot een aanvaardbaar minimum te beperken. De regelgeving is opgenomen in onder andere het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) 1 en de Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen (CRnvgs) 2. Bij onderzoek naar externe veiligheid worden meestal twee risicobegrippen gebruikt met corresponderende normen. Het gaat om het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Met het PR en het GR kan de relatie worden uitgedrukt tussen opslag en/of activiteiten met gevaarlijke stoffen en hun omgeving. 2.1 Plaatsgebonden risico (PR) Het PR geeft de kans per jaar aan dat een individu dat continue en onbeschermd op een bepaalde plaats aanwezig is, komt te overlijden ten gevolge van een activiteit. Het PR kan worden weergegeven als een contour op een kaart, die punten van gelijk risico met elkaar verbindt en leent zich daarmee goed voor het vaststellen van een veiligheidszone tussen de risicovolle activiteit en kwetsbare plandelen, zoals woonwijken. De norm voor het PR ligt op 10-6 per jaar (is een kans van 1 op per jaar). Voor nieuwe situaties geldt deze norm als grenswaarde. Dat wil zeggen dat nieuwe kwetsbare bestemmingen buiten de 10-6 contour moeten zijn gelegen. Voor bestaande situaties geldt deze norm als richtwaarde. De consequentie van de toetsing aan het PR (verdeeld naar beperkt kwetsbare en kwetsbare objecten) staan in onderstaande tabellen 1 en 2 vermeld. Beperkt kwetsbare objecten PR hoger dan 10-5 per jaar PR tussen 10-5 en 10-6 per jaar PR lager dan 10-6 per jaar Tabel 1 In principe niet toegestaan. Het bevoegd gezag kan het risico gemotiveerd toestaan In principe niet toegestaan. Het bevoegd gezag kan het risico gemotiveerd toestaan Toegestaan Kwetsbare objecten PR hoger dan 10-5 per jaar Saneringssituatie (saneren vóór 2007) PR tussen 10-5 en 10-6 per jaar Saneringssituatie (saneren vóór 1 januari 2010) PR lager dan 10-6 per jaar Toegestaan Tabel Groepsrisico (GR) Het GR is een maat om de kans weer te geven dat een incident met meerdere dodelijke slachtoffers voorkomt. Waar het PR alleen het risico ten gevolge van de bron betreft, wordt bij het GR ook de personendichtheid in de omgeving van de risicobron beschouwd. Het GR is gedefinieerd als de cumulatieve kansen per jaar dat ten minste 10, 100 of 1000 personen overlijden als rechtstreeks 1 Bevi: Besluit externe veiligheid inrichtingen (publicatie stb ) 2 crnvgs: circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen (publicatie stb ) Document: Status: definitief 4/19

5 gevolg van hun aanwezigheid in het invloedsgebied van een inrichting of transportroute en een ongewoon voorval binnen die inrichting of transportroute waarbij een gevaarlijke stof betrokken is. Het invloedsgebied is het gebied dat wordt bepaald door na te gaan op welke afstand een dodelijk effect zover is uitgedempt dat de kans om er aan te overlijden bijna nul is geworden. Om precies te zijn een kans van 0,01 ofwel 1%. Deze grens wordt ook wel de 1% letaliteitsgrens genoemd. Voor een groep Bevi-bedrijven, de zogenaamde categoriale Bevi-bedrijven, is het invloedsgebied vooraf vastgesteld en opgenomen in de Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi). In tegenstelling tot het PR is het niet mogelijk het GR in beeld te brengen met contouren rondom de risicobron. Het GR wordt weergegeven in een grafiek. In de grafiek wordt: de groepsgrootte van aantallen slachtoffers (x-as) uitgezet tegen; de cumulatieve kans dat een dergelijke groep slachtoffer wordt van een ongeval (y-as). De kans dat een groep slachtoffers valt, wordt weergegeven met een groepsrisico-curve (fn-curve). De groepsrisico-curve wordt afgezet tegen een oriënterende waarde. De oriënterende waarde is de waarde voor het GR waarbij de kans op een ongeval met 10 of meer dodelijke slachtoffers ten hoogte 10-4 per jaar, de kans op een ongeval met 100 of meer dodelijke slachtoffers ten hoogste 10-6 per jaar en de kans op een ongeval met of meer slachtoffers ten hoogste 10-8 per jaar is. In geval van een overschrijding van die waarde moet worden bezien of maatregelen mogelijk zijn om alsnog aan de oriënterende waarde te voldoen of om de toename van het GR te verminderen. De oriënterende waarde is geen harde eis in de zin dat in alle gevallen aan deze norm moet worden voldaan. Het bevoegde gezag kan gemotiveerd van de oriënterende waarde afwijken. Figuur 1: fn-curve. Bron: Handreiking verantwoording groepsrisico, VROM november 2007 Document: Status: definitief 5/19

6 2.3 Verantwoordingsplicht In het Bevi en de CRnvgs is een verplichting tot verantwoording van het GR opgenomen. Deze verantwoordingsplicht houdt in dat iedere wijziging met betrekking tot planologische keuzes moet worden onderbouwd én verantwoord door het bevoegd gezag. Hierbij geeft het bevoegd gezag aan of het GR in de betreffende situatie aanvaardbaar wordt geacht. Met de verantwoordingsplicht wordt beoogd een situatie te creëren waarbij zoveel mogelijk de risico's zijn afgewogen en is geanticipeerd op de mogelijke gevolgen van een incident. In de toelichting op een ruimtelijke besluit moet in elk geval worden vermeld: het aantal personen in het invloedsgebied; de mogelijkheden tot risicovermindering; de alternatieven; de mogelijkheden om de omvang van de ramp te beperken; de mogelijkheden tot zelfredzaamheid. Document: Status: definitief 6/19

7 3. BEGRENZING PLANGEBIED Restaurant Berlaer is gelegen in de tuin van kasteel Helmond in het centrum van de stad. Het bouwinitiatief bestaat uit het bouwen van een serre waardoor meer vloeroppervlak wordt gecreëerd dan het geldende bestemmingsplan toe laat. De initiatiefnemer heeft daarom de gemeente verzocht medewerking te verlenen aan de ontwikkeling door het bestemmingsplan te herzien. Restaurant Berlaer Figuur 2: plangebied Restaurant Berlaer 3.1 Inventarisatie aanwezige risicovolle activiteiten Er heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de risicobronnen in de directe omgeving van het plangebied. Daarbij is gekeken naar de volgende risicovolle activiteiten: 1. Inrichtingen (bedrijven), welke onder het Bevi vallen. 2. Transport van gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor en het water. 3. Hogedruk aardgastransportleidingen en vloeistofleidingen voor brandbare stoffen. 4. Hoogspanningslijnen. Voor de inventarisatie van de risicovolle activiteiten is gebruik gemaakt van diverse bronnen, zoals onder andere het Register Risicosituaties Gevaarlijke Stoffen (RRGS), de provinciale Risicokaart, de Netkaart van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de Risicoatlas vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg (ministerie van Verkeer & Waterstaat 2003). Document: Status: definitief 7/19

8 3.1.1 Bevi-inrichtingen Op nog geen 2 meter van het plangebied is het risicovolle bedrijf Vlisco Helmond BV (Binnen Parallelweg 27) gelegen. De provincie Noord-Brabant is, vanwege de bedrijfsactiviteiten bij Vlisco Helmond BV, het bevoegd gezag. Vanwege de opslag van meer dan kilogram verpakte gevaarlijke stoffen valt Vlisco Helmond BV onder de werkingssfeer van het Bevi. Het gebouw waarin de gevaarlijke stoffen worden opgeslagen bevindt zich op circa 200 meter van het plangebied en is wat betreft niveau van milieubescherming en arbeidsomstandigheden gelijkwaardig aan een PGS 15 3 opslagvoorziening. Het externe veiligheidsrisico van Vlisco Helmond BV wordt bepaald door het vrijkomen van toxische stoffen ingeval van een brand in het opslaggebouw. In het kader van het saneringsprogramma Besluit externe veiligheid inrichtingen is, op verzoek van de provincie Noord-Brabant, door de firma Tebodin Netherland B.V. in april 2009 (documentnummer ) een kwantitatieve risicoanalyse (QRA) uitgevoerd. Daarbij zijn, in overleg met het Centrum Externe Veiligheid van het RIVM, de externe risico s die de activiteiten van Vlisco Helmond BV met zich meebrengen in kaart gebracht. De QRA is opgenomen in de bijlage. De in dit rapport vermelde informatie over risico s is ontleend aan voornoemde QRA Transport vervoer van gevaarlijke stoffen Het plangebied valt niet binnen het, voor het groepsrisico relevante, invloedsgebied van transportroutes (weg, spoor en water) waarover gevaarlijke stoffen worden getransporteerd. De afstand tussen de rand van het plangebied en de spoorlijn Eindhoven Venlo bedraagt meer dan 300 meter. Conform het toetsingskader (CRnvgs) kan in de zone tot 200 meter, externe veiligheid beperkingen opleggen aan het ruimtegebruik. In het gebied dat op meer dan 200 meter van een route of tracé ligt, kunnen in principe geen beperkingen aan het ruimtegebruik worden gesteld. Aanvullend onderzoek naar het transport van gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor en het water is niet nodig Hogedruk aardgastransportleidingen en vloeistofleidingen Op ruim 200 meters van het plangebied ligt een ondergrondse aardgastransportleiding (routedeel: Z KR-002). Gastransportleidingen kennen een zonering ten gevolge van het risico op brand. Deze zijn opgenomen in de circulaire Zonering langs hogedruk aardgastransportleidingen van 26 november In de circulaire zijn de risicobegrippen bebouwingsafstand en toetsingsafstand opgenomen. De bebouwingsafstand tot een woonwijk & flatgebouw & bijzondere objecten categorie I (bejaardentehuizen, ziekenhuizen, scholen, winkelcentra, etc.) bedraagt voor onderhavige aardgastransportleiding ten minste 4 meter. De toetsingsafstand bedraagt 20 meter. Het plangebied ligt ver buiten deze afstanden. Vanaf juni 2007 adviseert het ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) om bij het vaststellen van nieuwe ruimtelijke plannen al rekening te houden met het toekomstige Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb). Het door de Gasunie berekende invloedsgebied van onderhavige aardgastransportleiding bedraagt 45 meter. Het plangebied ligt niet binnen het, voor het GR relevante, invloedsgebied. Transport van gevaarlijke stoffen door ondergrondse buisleidingen is daardoor niet relevant. 3 Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS): een handreiking voor bedrijven die gevaarlijke stoffen produceren, transporteren, opslaan of gebruiken en voor overheden die zijn belast met de vergunning- verlening en het toezicht op deze bedrijven. In de PGS 15 zijn de regels opgenomen voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen waarmee een aanvaardbaar beschermingsniveau voor mens en milieu wordt gerealiseerd. Document: Status: definitief 8/19

9 3.1.4 Hoogspanningslijnen Op basis van de informatie van onder andere de Netkaart van het RIVM blijkt dat er geen hoogspanningslijnen in de nabijheid van het plangebied aanwezig zijn. 3.2 Inventarisatie personendichtheid Invloedsgebied Om te bepalen welke bevolkingsgegevens van belang zijn met betrekking tot het GR is het invloedsgebied van de van Vlisco Helmond BV bepaald. Het invloedsgebied begint bij de risicobron en eindigt op een afstand waar nog 1% van de blootgestelde komt te overlijden (zie ook paragraaf 2.2). Binnen dit gebied is de verantwoordingsplicht van het GR van toepassing. Het invloedsgebied van Vlisco Helmond BV bedraagt circa meter en wordt bepaald door het vrijkomen van toxische verbrandingsproducten, waaronder stikstofdioxide, wanneer brand uitbreekt in het gebouw waar de verpakte gevaarlijke stoffen worden opgeslagen. De afstand is berekend voor het meest ongunstige weerklasse F1,5 (zeer stabiel, zeer licht windering 1,5 m/s). Het bouwplan valt volledig binnen het invloedsgebied van Vlisco Helmond BV. Plangebied restaurant Berlaer Risicobron Vlisco Figuur 3: Invloedsgebied (weersklasse F1,5) Document: Status: definitief 9/19

10 3.2.2 Bevolkingsgegevens Voor de toetsing aan het Bevi is een inventarisatie nodig van de bevolking in objecten die zich in het invloedsgebied bevinden. De bevolkingsgegevens die zijn gebruikt voor het berekenen van het GR zijn afkomstig uit een bestand met informatie over bewoners in woningen op het niveau van kaartvlakken dat is aangeleverd door het RIVM. Voor gegevens over inrichtingen en bedrijven is gebruik gemaakt van data afkomstig van Bridgis (specialist in het ontwikkelen, combineren en toegankelijk maken van geografisch informatie). Bij de berekening is gebruik gemaakt van een vereenvoudigde dag nacht verdeling, waarbij de dag gedefinieerd is als de periode 8:00 18:30 uur (totaal 10,5 uur) en de nacht als de periode 18:30 8:00 uur (totaal 13,5 uur). Huidige situatie restaurant Berlaer Voor restaurant Berlaer zijn in de huidige situatie volgende uitgangspunten gehanteerd: Gemiddeld bezoeken 100 personen per week het restaurant. 100 personen / 7 dagen = 14,3 personen/dag gedurende 1 uur in de dagperiode (10,5 uur) en 2 uur in de nachtperiode (13,5 uur). 1 uur / 10,5 uur = 0,10 uur x 14,3 personen = 1,4 personen in de dagperiode en 2 uur / 13,5 uur = 0,15 x 14,3 personen = 2,1 personen in de nachtperiode. Elk jaar vinden circa 24 evenementen (feesten, partijen, trouwerijen, etc.) plaats waarbij gemiddeld 50 personen per evenement aanwezig zijn (50 x 24 = 1200 personen per jaar / 365 dagen = 3,3 personen/evenement/dag. Het merendeel van de evenementen zal in de nachtperiode plaatsvinden en duurt gemiddeld 5 uur. De aanwezigheidsfactor per evenement bedraagt: 5 uur / 13,5 uur = 0,37 x 3,3 personen/evenement = 1,2 personen/evenement. De aanwezigheidsfactor in de dagperiode bedraagt 1,4 personen. De aanwezigheidsfactor in de nachtperiode bedraagt 3,3 personen. Toekomstige situatie restaurant Berlaer Voor het vaststellen van de personendichtheid in de toekomstige situatie is een aantal aannames gemaakt. Bij het maken van deze aannames is uitgegaan van een toename van het vloeroppervlak met circa 33%. Gemiddeld bezoeken 150 personen per week het restaurant. 150 personen / 7 dagen = 21,4 personen/dag gedurende 1 uur in de dagperiode (10,5 uur) en 2 uur in de nachtperiode (13,5 uur). 1 uur / 10,5 uur = 0,10 uur x 21,4 personen = 2,1 personen in de dagperiode en 2 uur / 13,5 uur = 0,15 x 21,4 personen = 3,2 personen in de nachtperiode. Elk jaar vinden circa 24 evenementen (feesten, partijen, trouwerijen, etc.) plaats waarbij gemiddeld 75 personen per evenement aanwezig zijn (75 x 24 = 1800 personen per jaar / 365 dagen = 4,9 personen/evenement. Het merendeel van de evenementen zal in de nachtperiode plaatsvinden en duurt gemiddeld 5 uur. De aanwezigheidsfactor per evenement bedraagt: 5 uur / 13,5 uur = 0,37 x 4,9 personen/evenement = 1,8 personen/evenement. In de nieuwe situatie bedraagt de aanwezigheidsfactor 2,1 personen in de dagperiode en 5 personen in de nachtperiode. Document: Status: definitief 10/19

11 4. RESULTATEN RISICOBEREKENINGEN 4.1 Plaatsgebonden risico (PR) Uit de door Tebodin Netherland B.V. uitgevoerde risicoberekening (6 april 2009), volgt dat het PR op alle locaties binnen Vlisco Helmond BV kleiner is dan 10-6 per jaar. Hiermee wordt voldaan aan de in het Bevi gestelde eisen met betrekking tot het PR. De geplande uitbreiding van restaurant Berlaer heeft geen gevolgen voor het berekende PR, deze blijft ook na realisatie van de serre op alle locaties binnen Vlisco Helmond BV kleiner dan 10-6 per jaar. Figuur 4: plaatsgebonden risicocontouren Vlisco Helmond BV Document: Status: definitief 11/19

12 4.2 Groepsrisico (GR) Het Bevi vermeldt, dat het GR moet worden bepaald en dat door het bevoegd gezag een verantwoording ten aanzien van de acceptatie van het berekende GR moet worden opgesteld voor ruimtelijke plannen binnen het invloedsgebied van Bevi-inrichtingen (artikel 13, Bevi). Bij het berekenen van de hoogte van het GR is gebruik gemaakt van het bronbestand (PSU-file) van Tebodin Netherland B.V. (documentnummer ). De invoergegevens (o.a. omgevingsfactoren, scenario s en faalfrequenties) die bij de berekenen zijn gebruikt zijn opgenomen in bijlage Resultaten huidige situatie Onderstaande figuur 5 geeft de hoogte van het GR voor de huidige situatie weer. Figuur 5: Groepsrisico huidige situatie In de huidige situatie ligt het GR ruimschoots onder de oriënterende waarde. Tabel 1 geeft cijfermatig het aantal dodelijke slachtoffers en het bijbehorende risico/jaar weer. Document: Status: definitief 12/19

13 Aantal slachtoffers Risico per jaar Aantal slachtoffers Risico per jaar 0. 1,588646e ,770649e ,944294e ,661486e ,492349e ,552470e ,263015e ,907965e ,055727e ,321804e ,758536e ,726415e ,386243e ,937794e ,317417e-008 Rate of Death: 1,201326e-006 Okrent factor: 1,404446e-005 Tabel Resultaten toekomstige situatie Onderstaande figuur 6 geeft de situatie van het GR na uitbreiding van restaurant Berlaer weer. Tabel 2 geeft cijfermatig het aantal dodelijke slachtoffers en het bijbehorende risico/jaar voor de nieuwe situatie weer. Figuur 6: Groepsrisico toekomstige situatie Document: Status: definitief 13/19

14 De geplande uitbreiding van restaurant Berlaer leidt niet tot een overschrijding van de oriënterende waarde. Het aantal slachtoffers neemt niet toe, de bijbehorende risico s per jaar nemen slechts marginaal toe. In onderstaande tabel is het aantal dodelijke slachtoffers en het bijbehorende risico/jaar weergegeven. Aantal slachtoffers Risico per jaar Aantal slachtoffers Risico per jaar 0. 1,588646e ,776909e ,947433e ,665568e ,492584e ,552470e ,263404e ,907965e ,056273e ,321804e ,765387e ,726415e ,394063e ,937794e ,325424e-008 Rate of Death: 1,202285e-006 Okrent factor: 1,405205e-005 Tabel Maatregelen ter beperking van het groepsrisico Bij het bepalen van maatregelen is het van belang te weten welk ongevalscenario kan plaatsvinden. Er zijn drie ongevalscenario s te onderscheiden, te weten: 1. explosie (druk); 2. brand; 3. het vrijkomen van toxische stoffen (door brand of het vrijkomen van een toxisch gas). Voor alle drie de scenario s gelden specifieke maatregelen ter beperking van het GR. Het ongevalscenario bij Vlisco Helmond BV is toxisch (scenario 3). Afhankelijk van de toxiciteit van vrijkomende (verbrandings)gassen kunnen op grote afstand van de bron nog slachtoffers vallen. Deze afstand (invloedsgebied) is eerder vastgesteld en bedraagt meter. De enige maatregel is om er voor te zorgen dat de toxische stoffen/gassen niet in de gebouwen kunnen komen, omdat bij een ongeval waarbij toxische gassen vrijkomen binnen moet worden geschuild en ramen en deuren moeten worden gesloten. Bij nieuwe gebouwen is sprake van een steeds betere isolatie, die zorgt voor een goede bescherming tegen het binnendringen van toxische gassen. Gebouwen die voorzien zijn van een luchtbehandelingsinstallatie, waarbij het toxisch gas naar binnen wordt gezogen, kunnen voorzien worden van een afsluiter, die met één druk op de knop kan worden gesloten. Door deze maatregel uit te voeren voor gebouwen binnen het invloedsgebied van Vlisco Helmond BV kunnen slachtoffers worden voorkomen. Document: Status: definitief 14/19

15 5. AANZET TOT VERANTWOORDING VAN HET GROEPSRISICO Overeenkomstig het Bevi dient verantwoording voor het GR plaats te vinden indien er sprake is van een verandering van het GR of een overschrijding van de oriënterende waarde. In het kader van de verantwoordingsplicht van het GR wordt een afweging gemaakt ten aanzien van enerzijds het belang van de ruimtelijke ontwikkeling en anderzijds het risico dat een groep mensen komt te overlijden als gevolg van een ramp of incident met gevaarlijke stoffen. Volgens artikel 13 van het Bevi dient de verantwoording ten minste de volgende elementen te bevatten: 1. De aanwezige en de op grond van het ruimtelijke besluit te verwachten dichtheid van personen in het invloedsgebied. 2. De hoogte van het GR. 3. De maatregelen ter beperking van het GR. 4. De voor- en nadelen van andere mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkelingen met een lager GR. 5. De mogelijkheden tot voorbereiding op de bestrijding en de beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeval. 6. de mogelijkheden voor personen die zich bevinden in het invloedsgebied van om zich in veiligheid te brengen bij een ramp of zwaar ongeval. Ad. 1 De aanwezige en de op grond van het ruimtelijke besluit te verwachten dichtheid van personen in het invloedsgebied. Het plangebied valt geheel binnen het invloedsgebied van Vlisco Helmond BV. Het invloedsgebied van Vlisco Helmond BV wordt bepaald door het vrijkomen van toxische verbrandingsproducten, waaronder stikstofdioxide. Het plangebied is gelegen in de bebouwde, stedelijke omgeving van Helmond. De omgeving wordt gevormd door een woonwijk met voornamelijk grondgebonden woningen en een beperkt aantal kleineen middelgrote bedrijven. De personendichtheid binnen het invloedsgebied is te kenmerken als die van een rustige woonwijk met een gemiddelde personendichtheid in een stedelijke omgeving. Ad. 2 De hoogte van het GR. Het GR is berekend met het rekenpakket SAFETI-NL, versie Daarbij is gebruik gemaakt van het bronbestand (PSU-file) van Tebodin Netherland B.V. De berekeningen zijn uitgevoerd volgens de handleiding risicoberekeningen Bevi, versie 3.2. De resultaten zijn opgenomen in paragraaf 4.2. In zowel de huidige situatie en de toekomstige situatie ligt het GR ruim onder de oriënterende waarde. Ad. 3 De maatregelen ter beperking van het GR. Niet van toepassing. Het GR ligt ruim onder de oriënterende waarde. De geplande ontwikkeling heeft geen invloed op de hoogte van het GR. Ad. 4 GR. De voor- en nadelen van andere mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkelingen met een lager Niet van toepassing. Document: Status: definitief 15/19

16 Ad. 5 De mogelijkheden tot voorbereiding op de bestrijding en de beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeval. Voor het scenario toxische wolk is de inzet van blusvoorzieningen gericht op het eventueel afdekken van een plas met toxische vloeistoffen. Hierdoor wordt de verdamping verminderd. Het afdekken van een toxische plas is mogelijk met grote hoeveelheden bluswater in combinatie met een schuimblusmiddel. Om verdamping tegen te gaan moet de afdekkende schuimlaag continu worden ververst. De mogelijkheden voor slachtofferreductie worden bepaald op basis van de mogelijkheden om de vergiftiging te behandelen. Voor de bestrijding van een calamiteit bij Vlisco Helmond B.V. is de inrichting van het plangebied niet van belang omdat de bestrijding niet vanuit het plangebied zal plaatsvinden. Ad. 6 De mogelijkheden voor personen die zich bevinden in het invloedsgebied om zich in veiligheid te brengen bij een ramp of zwaar ongeval. Bij een toxische wolk kunnen mensen komen te overlijden als gevolg van blootstelling aan de toxische stof. Of mensen komen te overlijden is afhankelijk van de dosis, die bestaat uit de blootstellingduur en de concentratie waaraan de persoon is blootgesteld. Personen die zich binnen in een van de buitenlucht afgesloten ruimte bevinden hebben een kleinere kans te overlijden als personen die zich buiten bevinden. Hierbij geldt o.a. dat ventilatiesystemen moeten kunnen worden uitgezet. Deze maatregel geldt voor alle nieuwe gebouwen binnen het invloedsgebied. Voor de hulpverleningsdiensten is het van belang dat de bevolking tijdig gewaarschuwd wordt. Dit kan met behulp van zogenaamde waarschuwings- en alarmeringspalen (WAS-palen). Voor de bebouwde omgeving is het WAS-palennetwerk dekkend. Document: Status: definitief 16/19

17 BIJLAGE 1 KWANTITATIEVE RISICOANALYSE TEBODIN 6 APRIL 2009 Document: Status: definitief 17/19

18 BIJLAGE 2 INVOERGEGEVENS SAFETI-NL De QRA is uitgevoerd volgens de Handleiding risicoberekeningen Bevi, versie 3.2, d.d. 1 juli De risico-berekeningen zijn uitgevoerd met het door de overheid geprefereerde simulatieprogramma SAFETI-NL, versie Omgevingsfactoren De relevante omgevingsdata voor de berekening van de externe risico s betreffen o.a. de bevolkingsdichtheid rondom het bedrijf, de ontstekingsbronnen en de weergegevens van de omgeving. Voor het uitvoeren van de berekeningen moeten meteorologische gegevens worden ingevoerd. Als uitgangspunt zijn de weergegevens van weerstation Eindhoven toegepast, zoals die zijn opgenomen in de Handleiding risicoberekeningen Bevi. In tabel 1 is een overzicht gegeven van de weerklassen die worden beschouwd. Weerklasse Beschrijving B3 Instabiel weer, gematigd zonnig, lichte tot gemiddelde wind (3 m/s) D1,5 Licht instabiel weer, zonnig en licht winderig (1,5 m/s) D5 Neutraal weer, bewolkt en winderig (5 m/s) D9 Neutraal weer, bewolkt en winderig (9 m/s) E5 Licht stabiel, winderig (5 m/s) F1,5 Zeer stabiel, zeer licht winderig (1,5 m/s) Tabel 1 Weersklasse De ruwheidslengte is aangepast aan de omgeving van de Vlisco Helmond BV. De ruwheidslengte is een maat voor de invloed van begroeiing en bebouwing van het terrein op de verspreiding van een wolk in de omgeving. Er wordt één gemiddelde waarde gehanteerd voor de omgeving van het bedrijf. Hoe groter de ruwheidslengte des te meer turbulentie (menging) optreedt en hoe kleiner de effectafstand wordt. Er is gekozen voor een ruwheidslengte van 0,30 meter welke in SAFETI-NL is ingevoerd. Dit wordt representatief geacht voor de omgeving van Vlisco Helmond BV. Beschouwde scenario s en faalfrequenties Binnen Vlisco Helmond BV vindt opslag plaats van meer dan kg gevaarlijke stoffen. De gevaarlijke stoffen worden opgeslagen op de tweede en derde verdieping van gebouw VL. Ondanks dat gebouw VL niet voldoet aan de richtlijnen zoals opgenomen in de PGS 15, zijn afdoende maatregelen getroffen om aantoonbaar een even hoog niveau van milieubescherming en arbeidsomstandigheden te bereiken als in voorgeschreven in PGS 15. Overige activiteiten hebben geen invloed op de externe veiligheid. Op 6 april 2009 is een QRA opgesteld door Tebodin Netherland B.V., documentnummer In de onderstaande tabel is het percentage stikstof, zwavel en halogenen evenals de overige kenmerken en uitgangspunten voor de uitwerking van de brandscenario s zijn voor de opslagvoorzieningen. Document: Status: definitief 18/19

19 Gebouwafmetingen (lxbxh) 61 x 20 x 19 meter Beschermingsniveau 1: automatische sprinklerinstallatie Brandfrequentie (jaar -1 ) 1,8*10-4 Verdieping twee N S Cl (incl. F) Verdieping drie N S Cl (incl. F) 3,07% 1,68% 1,04% 15,20% 3,25% 4,27% Opslaghoogte n.v.t. n.v.t. Hoeveelheid ADR Klasse 3 n.v.t. n.v.t. Hoeveelheid ADR klasse 6.1 vg I < 5 ton < 5 ton Hoeveelheid ADR Klasse 6.1 vg II < 50 ton < 50 ton Opdrachtgever: Afdeling ROV Dossier: Omvang: 16 pagina's, exclusief bijlagen Auteur: Hein Mennen, SB/Mi Datum: 18 oktober 2010 Document: Status: definitief 19/19