Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 6775 Instelling Gemeentelijke Basisschool - De Brem Directeur Erik DEYAERT Adres Bremstraat ANTWERPEN Telefoon Fax basis.bremstraat@so.antwerpen.be Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling AGB Stedelijk Onderwijs Antwerpen Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN SG Stedelijk basisonderwijs Antwerpen - Lamorinièrestraat ANTWERPEN Stedelijk CLB Antwerpen Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Willy DE HERDT Dirk JANSSENS OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 1/8

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORT(EN) ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Lager onderwijs: muzische vorming Lager onderwijs: leren leren ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG...8 OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 2/8

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 3/8

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Lager onderwijs - Leergebieden muzische vorming Lager onderwijs - Leergebiedoverschrijdend leren leren 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Lager onderwijs: muzische vorming Voldoet De leerlingen bereiken de eindtermen voor muzische vorming in voldoende mate. Er is een breed aanbod voor alle domeinen van het leergebied. Tevens zijn er voldoende materialen beschikbaar. Kwaliteitszorg Leiderschap Professionalisering De school is, na een aarzelende start, intensief aan de slag om het leergebied muzische vorming te optimaliseren. De leerplanimplementatie die voorheen traag op gang kwam, krijgt nu meer impulsen die ook effect hebben. Het verbetertraject wordt ondersteund door de pedagogische begeleiding van het net. Een aantal teamleden vormen een werk- en stuurgroep ad hoc. Ze komen geregeld samen om concrete maatregelen uit te werken. Het aantreden van een nieuwe directie vorig schooljaar bracht een nieuwe dynamiek om samen school te maken. Het team nam initiatieven om de eigen deskundigheid te verhogen via schoolinterne pedagogische studiedagen en contacten met andere scholen van het schoolbestuur. Dit schooljaar kunnen verschillende leerkrachten zich meermaals intensief nascholen via een professionaliseringsproject dat aangeboden wordt door een kunstacademie. Via een visitatie van het schoolbestuur tijdens het vorige schooljaar kreeg het team feedback over het gelopen traject. OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 4/8

5 Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Tijdens het verbetertraject was er ruime aandacht voor leerplanimplementatie en het aanpassen van het onderwijsaanbod. De visie van het leerplan is nu richtinggevend voor de planning en de praktische realisatie. Alle domeinen komen nu evenwichtig gespreid voor in het schooljaar. De teamleden maakten afspraken om op eenvormige wijze de lessen voor te bereiden. De planningsdocumenten of lesfiches zijn opgebouwd volgens een heldere structuur, die per domein kan variëren. Ze bevatten telkens een lesonderwerp. De leerkrachten formuleren operationele doelen die een duidelijk zicht geven over de gewenste kennis of vaardigheden en de leerplandoelen. Ze geven ook welke accenten ze willen leggen in de les. In het lesverloop worden de opeenvolgende lesfasen beschreven. Er zijn ook suggesties voor reflectie en/of evaluatie opgenomen. Deze voorbereidingen vormen een stevige basis om op een kwaliteitsvolle wijze de doelen te realiseren. Dit blijkt ook uit de geobserveerde lessen en activiteiten. De leerlingen waren doorgaans sterk betrokken bij het muzisch proces. Elke leerkracht duidt in een aanstiplijst aan welke doelen aan bod komen en verwijst naar de lesfiches. Deze lijsten worden doorgegeven naar de volgende leergroep zodat er geleidelijk op klasniveau een zicht komt op de frequentie waarmee de doelen van het leerplan aan bod komen en op de concrete organisatie van activiteiten. De klasleerkrachten van dezelfde graad overleggen geregeld over de inhoud en de opbouw van de lessen. Dit werkt volgens de teamleden inspirerend om nieuwe ideeën op te doen waardoor een variatie aan werkvormen en technieken binnen muzische vorming toeneemt. De werkgroep muzische vorming centraliseert de bevindingen van de collega s om de verticale samenhang op schoolniveau te bewaken. In elke leergroep is een archiefmap aanwezig die kan geraadpleegd worden door collega s. Het team investeert in de ontwikkeling van een verticale leidraad per domein. Op dit moment beschikt het over een leidraad voor het domein beeld, die een houvast biedt om een keuze te maken uit technieken en materialen. Een leidraad voor media is in ontwikkeling. Het gebruik van deze leidraden leidt meer en meer tot een graduele opbouw over de leerjaren heen. Het team zorgt er ook voor dat leerlingen kunnen kennismaken met een gevarieerd cultuuraanbod, waardoor de interesse voor verschillende kunstvormen wordt verhoogd. Klasoverschrijdende projecten zorgen er daarnaast voor dat het hele team gezamenlijk een onderwijsleeraanbod en proces uitwerkt. Leerlingen krijgen zo kansen om in heterogene groepen muzisch-creatief bezig te zijn. OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 5/8

6 Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Gericht op bijsturing De school beschikt over voldoende materialen om de realisatie van de leerplannen te ondersteunen. De materialen zijn verspreid over de klaslokalen en een centraal lokaal. Naslagwerken worden in een mediatheek bewaard. De school maakte muzische koffers aan, hierin zijn ook materialen opgenomen die de evaluatie ondersteunen. Het verbetertraject komt duidelijk tot uiting in de aankleding van klassen, gangen en andere ruimten van de school. Op die manier creëert het team een interne tentoonstelling die naast haar decoratieve ook een informatieve functie heeft. Leerkrachten, leerlingen én ouders krijgen zo een zicht op aspecten van muzische vorming in de school. In het klasbeeld is overal een visueel hulpmiddel aanwezig dat leerlingen helpt te reflecteren over het doel van de les en over hun eigen prestaties. Per les komt een beperkt aantal focusdoelen op bord die zorgen voor een duidelijke oriëntatie bij de leerlingen. Dit ondersteunt ook de zelfevaluatie waarbij leerlingen gestimuleerd worden de eigen prestaties ter sprake te brengen. De leerkrachten stimuleren de leerlingen om tijdens en na de les na te denken om te komen tot een product- en procesevaluatie. Het team ontwikkelde hiertoe per graad een instrumentarium om de evaluatie gestructureerd aan te pakken. Voor de rapportering zijn nieuwe afspraken gemaakt. Globaal gezien krijgen de leerlingen schriftelijke feedback over alle domeinen. Per rapportperiode komen een aantal focusdoelen aan bod. Er is aandacht voor de evaluatie van attitudes. Per periode focussen de leerkrachten expliciet op een uitgebreidere rapportering voor twee domeinen. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg De leerkrachten trachten in de eerste plaats een veilig en stimulerend klimaat te creëren, waarmee ze leerlingen willen aanzetten tot spontane expressie. Ze hebben oog voor het welbevinden en de betrokkenheid van de leerlingen bij de muzische activiteiten. Ze trachten daarnaast te differentiëren in verwachtingen en in moeilijkheidsgraad van de opdracht(en ). Problemen in de ontwikkeling van de leerlingen komen aan bod tijdens het zorgoverleg. Indien nodig neemt de zorgcoördinator initiatieven. Doorgaans ondersteunen de klasleerkrachten zelf de leerlingen. Tijdens de verschillende lesfasen krijgen de leerlingen vlug feedback wat de doelgerichtheid verhoogt. OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 6/8

7 3.2 Lager onderwijs: leren leren Voldoet De leerlingen bereiken de lergebiedoverschrijdende eindtermen voor leren leren in voldoende mate. De school ondersteunt het leerproces van de leerlingen hierin intensief en via een graduele opgebouwde planmatige aanpak. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Voor leren leren is het verbetertraject later opgestart dan voor muzische vorming. Een aantal structurele beleidsmaatregelen zijn gelijklopend zoals het vormen van een werkgroep en het voorzien van nascholing. Ook voor leren leren ondersteunt de pedagogische begeleiding het schoolteam. De leerkrachten bestudeerden grondig een netspecifiek ontwikkelingsplan dat de eindtermen concretiseert via vijf leerlijnen. Die vormen meer en meer de leidraad bij het plannen van de lessen. De leerkrachten hanteren fiches om aspecten van leren leren intentioneel in te bedden in de lessen van de verschillende leergebieden, in het bijzonder in de lessen wiskunde en Nederlands. De lesfiches geven een duidelijk zicht op de doelen van de les of activiteit en het concrete verloop. Een aantal lessen zijn gericht op het verwerven van algemene leerstrategieën, andere sluiten aan bij diverse leergebieden. In een recente analyse van de aanpak op klasniveau geven de leerkrachten aan wat de huidige stand van zaken is per leerlijn. Indien nodig koppelen ze hieraan acties. De graduele opbouw die voorzien is in de leerlijnen wordt gaandeweg gerealiseerd. Hiertoe is een actieplan ontwikkeld dat diverse acties op klas- en schoolniveau bevat. Uit gesprekken blijkt dat de teamleden hun proces goed kunnen duiden en aangeven waar nog werkpunten zijn. De leerkrachten richten zich specifiek op het realiseren van de doelen en de stappen uit de leerlijnen. De mate waarin de leerkrachten erin slagen om de eindtermen leren leren geïntegreerd aan bod te laten komen in alle leergebieden, verschilt en hangt onder meer af van de mate waarin leerlingen kansen tot actief, interactief en/of coöperatief leren krijgen. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Gericht op bijsturing De leerkrachten gebruiken diverse leermiddelen die ze zelf ontwerpen of die gerelateerd zijn aan onderwijsleerpakketten van de leergebieden. Vooral voor Nederlands en wiskunde is dit het geval. Om het aanpak gedrag van de leerlingen te ondersteunen gebruikt de school in alle klassen een identiek stappenplan waarvan de visuele voorstelling een centrale plaats inneemt in het klasbeeld. Het team gebruikt een aanpakstrategie om leerlingen te stimuleren om opdrachten of problemen op een meer systematische wijze aan te pakken. De werkwijze die het team ontwikkelde voor het evalueren van muzische vorming komt ook terug bij leren leren. Dit verhoogt de herkenbaarheid voor de leerlingen. De leerkrachten gebruiken vormen van procesevaluatie om samen met de leerlingen te reflecteren over de uitvoering van de opdracht(en) of het verloop OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 7/8

8 van de les. Een meer gestructureerde evaluatiepraktijk om de ontwik-keling van de leerlingen systematisch en periodiek in kaart te brengen, is er nog niet. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Leerkrachtafhankelijk krijgen leerlingen in meer of mindere mate kansen om (inter)actief en zelfgestuurd te leren. Ze gebruiken waar nodig additionele materialen om de aanpak door de leerlingen (visueel) te ondersteunen. Het algemeen gebruik van een aanpakstrategie zorgt ook voor een preventieve aanpak van aspecten van leren leren. Problemen in de ontwikkeling van de leerlingen komen aan bod tijdens het zorgoverleg. Indien nodig neemt de zorgcoördinator initiatieven. Doorgaans ondersteunen de klasleerkrachten zelf de leerlingen. Tijdens de verschillende lesfasen krijgen de leerlingen vlug feedback wat de doelgerichtheid verhoogt. 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het lager onderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Willy DE HERDT de inspecteur-verslaggever Erik DEYAERT de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school OV 6775 bao Gemeentelijke Basisschool - De Brem te ANTWERPEN (Schooljaar ) 8/8