Profielwerkstuk Geschiedenis Jeanne d'arc

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Profielwerkstuk Geschiedenis Jeanne d'arc"

Transcriptie

1 Profielwerkstuk Geschiedenis Jeanne d'arc Profielwerkstuk door een scholier 4781 woorden 19 januari ,8 57 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Wat waren de oorzaken voor wat Jeanne d Arc deed Het begin Jeanne d Arc werd geboren in 1412 waarschijnlijk op Driekoningen, 6 januari, in Domrémy in de toenmalige provincie Lorraine. Haar land werd geteisterd door de Honderdjarige Oorlog. Haar vader was boer en was redelijk lokaal bekend, hij vertegenwoordigde het dorp in de plaatselijke rechtszittingen tegen Robert de Baudricourt, de heer van het naburige Vaucouleurs. Ze had twee broers en een zusje. Ze had de traditionele vrouwelijke vaardigheden geleerd en hoedde zo nu en dan de schapen. Stemmen Op haar 12e jaar begon zij voor het eerst stemmen te horen van heilige st Michael, st Catharina en st Margareta. Zij zeiden in het begin alleen maar dat ze braaf en vroom moest zijn, en naar de kerk moest gaan. Later, gaven zij haar drie opdrachten: 1. De bezetting van Orleans opheffen, 2. De kroonprins Karel de VII naar Reims brengen om gekroond te worden, 3. De Engelsen uit het land verjagen. Meer dan vier jaar lang hadden de stemmen haar steeds gezegd dat ze goed moest zijn en zuiver en vroom moest leven. Maar tenslotte verscheen haar aartsengel Michael weer, maar nu met een duidelijker opdracht. Hij zei: Dochter van God, ga naar Robert de Baudricourt, de bevelhebber van het Franse leger. Hij zal je soldaten geven die je bij de kroonprins zullen brengen. Het is jouw taak om Orleans te bevrijden, de kroonprins naar Reims te brengen en de Engelsen uit het land te verjagen. Ze Verliet onder een doodgewoon, meisjesachtig voorwendsel het ouderlijk huis met een neef, die haar peetvader was. Ze zei tegen haar ouders dat ze ging helpen bij de bevalling van de vrouw van de neef, en daarna bij de verzorging van het pasgeboren kind. Ze heeft nooit meer met haar ouders gesproken. Jeanne hoorde haar stemmen later vaak nadat ze gevast had of als ze kerkklokken hoorde. Wat heeft Jeanne d Arc gedaan Robert de Baudricourt In januari vertrok ze naar Burey-le-Petit. Ze had gezegd dat ze weer naar haar neef ging, omdat zijn vrouw een baby verwachtte. En ze zou goed kunnen helpen. In Frankrijk was de situatie nu veel wanhopiger geworden. Orléans was ingenomen door Engelsen. Toen iemand Jeanne vroeg wat ze in Vaucouleurs deed, was haar antwoord, dat ze kwam voor Robert de Baudricourt. Om hem te vragen haar onder escorte naar de kroonprins te brengen. Ze moest voor het midden van het vasten op weg naar de kroonprins op weg zijn. Volgens haar was er niemand anders dan zijzelf, die het Koninkrijk Frankrijk kon herstellen. Ze wilde in mannenkleren op pad gaan, omdat ze in haar Pagina 1 van 9

2 meisjeskleren geen oorlog kon voeren en teveel zou op vallen. Ze kreeg de kleren van de zoon van de heer van Nouillompont. Een vooraanstaand man met de naam Jean de Metz. Jeanne gaat naar Robert de Baudricourt en vertelt haar verhaal aan hem, maar hij gelooft haar niet, en stuurt haar terug naar huis. Intussen gaat het met Frankrijk erg slecht. De Engelse troepen behalen de ene overwinning na de andere. In oktober 1428 bezetten zij Orléans. Dit was de belangrijkste stad die de Fransen nog in handen hadden. Als Orléans viel, zou frankrijk verloren zijn. Tegen het einde van het jaar begonnen de stemmen bij Jeanne steeds meer aan te dringen. En ze ging weer op weg naar Robert de Boudricourt. Robert de Boudricourt had de eerste keer niet naar haar willen luisteren. Maar nu was de situatie in Frankrijk zo wanhopig geworden dat hij eigenlijk wel moest. Twee van zijn officieren geloofden haar en dat heeft hem waarschijnlijk over de streep getrokken, maar helemaal zeker van zijn zaak was hij nog niet. Ontmoeting met Karel VII Na een tocht van ongeveer 600 kilometer (elf dagen) bereikten Jeanne en haar metgezellen op 6 Maart 1429 de plaats Chinon. Daar verbleef onder slechte omstandigheden Karel VII. De volgende dag werd zij door de koning ontvangen. Jeanne zegt dan dat ze een gesprek onder vier ogen wil. Dit zou ze gezegd hebben: Mijn heer, ik kan u met zekerheid zeggen dat u de wettige opvolger van uw vader bent en het is Gods wil dat ik Orleans zal bevrijden en dat u in Reims tot koning gekroond zult worden. Karel geloofde haar, maar liet haar op advies van enkele kerkelijke gezagshebbers ondervragen, of ze echt door God, of door de duivel was gezonden. Het onderzoek kwam uit dat Jeanne gelijk had, en dat ze door God gezonden was. Orléans In de kortst mogelijke tijd werd er een leger opgericht. Er kwam geld voor kleding en een wapenuitrusting voor Jeanne. Het leger vertrok op 27 April 1429 uit Blois. In de avond van 29 April, om acht uur trok Jeanne met haar leger Orléans binnen. De aankomst van Jeanne D Arc, het boerenmeisje uit Doremy, had de soldaten en burgers weer moed en vertrouwen gegeven, en de mensen kregen weer hoop op een overwinning. Al je aan een belegerde stad denkt, denk je meestal aan een stad die aan alle kanten helemaal is ingesloten. Maar bij Orléans was dat niet zo. Forten en kastelen (die vaak erg ver uit elkaar stonden) waren door de Engelsen bezet. Deze forten en kastelen werden van elkaar gescheiden door de rivier de Loire. De bevolking had er van alles aan gedaan om hun stad te verdedigen. Ze hadden zelfs de voorsteden van Orléans in brand gestoken om te voorkomen dat de Engelsen daar gebruik van zouden maken. Maar midden in al die ruines bouwden de Engelsen hun vestingen en ze gebruikte hout, stenen en aarde om allemaal kleine vestingen te bouwen die door lange loopgraven met elkaar werden verbonden. De Engelsen gokten op de voedselvoorraden van de stad, en de Fransen begonnen de hoop te verliezen. Tot Jeanne in actie kwam en opeens alles veranderde. Jeanne probeerde eerst met de Engelsen te onderhandelen. De Engelsen wilden zich echt niet overgeven, en zeker niet aan een vrouw. Jeanne gaat dan over tot de aanval. Tijdens de strijd werd ze aan haar hals verwond, zoals haar stemmen haar al eerder vaarspeld hadden. Maar uiteindelijk behaalden de Fransen onder leiding van Jeanne de overwinning. Pagina 2 van 9

3 Jeanne had nu haar eerste grote opdracht vervuld. De kroning van Karel VII Karel was op weg van Chinon naar Tours en Jeanne had besloten hem tegemoet te reizen. Ze waren allebei blij elkaar weer te zien. Jeanne vertelde hem van de wonderbaarlijke bevrijding van Orléans die in minder dan twee weken tot stand was gekomen en een einde had gemaakt aan een beleg van zes maanden. Toen Karel dit hoorde twijfelde hij niet langer, en deed wat Jeanne zei; hij ging naar Reims om zich te laten kronen. Jeanne zette nu alles op alles om haar tweede opdracht te voltooien: de tocht naar Reims en de kroning van de kroonprins Karel VII. Hoewel de raadgevers van Karel haar nog steeds tegen werkten, kreeg zij toch haar zin. En het Franse volk was het helemaal met haar eens. Reims was de stad waarde eerste koning was gedoopt en gezalfd. (Als een iemand gezalfd wordt, is dat een soort bewijs dat diegene heel hoog staat, en bijzonder is. In dit geval dus een koning.) Sindsdien werden alle koningen in Reims gedoopt, gezalfd en gekroond. Maar Reims lag ver in het door de Engelsen bezette gebied en ze zouden dus moeten vechten om de stad te bereiken. Tijdens de toch had het leger nog enkele plaatsen veroverd. Onder andere, Jargeau, waar Jeanne gewond raakte. Ze stond op een stormladder, toen zij geraakt werd door een steen en sloeg tegen de grond. Maar ze vocht door. Ook Meung, Beaugency (een fort van de Engelsen) werden veroverd. Dit liep uit in de slag van Patay, wat uit liep tot de ergste nederlaag voor de Engelsen. Daarna waren Troyes en Châlons nog aan de beurt. Daarna kwamen ze eindelijk aan bij Reims. Na een beleg van twee dagen opende de stad zijn poorten, en op 16 juli 1429 hield Karel VII zijn intocht in Reims. De volgende morgen ging Karel naar de kathedraal voor zijn kroning. Bij de ceremonie deden zich belangrijke onregelmatigheden voor. Van de twaalf edelen van Frankrijk die voor de koning naar voren moesten treden hadden de meeste plaatsvervangers gestuurd. De plaatsvervangende edellieden legden een blauwe mantel om zijn schouders. De aartsbisschop nam de kristallen flacon en met wat olie aan zijn vingertoppen maakte hij een kruisteken op Karels voorhoofd. Hij zei: Ik wijd u, met deze heilige olie in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige geest. Hierna werd Karel de kroon op zijn hoofd gezet. Jeanne had tijdens deze lange ceremonie onbeweeglijk bij Karel gestaan. Toen de plechtigheid voorbij was, liep zij langzaam naar de koning en knielde voor hem neer, sloeg haar armen om zijn kniëen, en zei -terwijl ze huilde- Nu is Gods wil vervuld. Karel VII was nu koning van Frankrijk. Aanwezigen getuigen daarvan in een brief die op de dag van de kroning is geschreven: Vandaag is de koning gezalfd en gekroond, en het was heel mooi dit prachtige wonder te zien ; en er waren zoveel mensen dat het niet te beschrijven is, en iedereen was vervuld van vreugde Toen de koning gezalfd werd en ook toen men de kroon op zijn hoofd plaatste riep iedereen: Heil en de trompetten klonken zo luid dat het leek alsof de gewelven van de kerk zouden scheuren, en gedurende de gehele Plechtigheid stond de Maagd vlak naast de koning met het vaandel in haar handen. En het was erg mooi de fraaie houding van de koning te zien en ook van de Maagd Parijs Eindelijk had Frankrijk weer een koning. Het land begon zich los te maken van de verstikkende greep van de 100- jarige oorlog. Volgens Jeanne moest Karel nu ten koste van alles oprukken naar Parijs. En omdat Pagina 3 van 9

4 Karel nu sterker was dan de vijand, verwachtte zij dat hij het bevel ging geven de stad te veroveren. Maar in plaats daarvan bleef Karel twijfelen. Parijs was op dat moment in handen van Philips van Bourgondie en hij beloofde Karel, dat er een wapenstilstand zou komen van 15 dagen. Jeanne vertrouwde deze belofte niet erg. Dit wantrouwen bleek juist, want toen de 15 dagen voorbij waren, gaf Parijs zich nog niet over. Net toen Karel het bevel gaf om Parijs te bestormen en de overwinning in zicht kwam, besloot hij zijn troepen weer terug te trekken. Als Karels troepen wel naar Parijs waren gegaan en de stad hadden omsingeld en belegerd, was de kans groot geweest, dat hij een mooie intocht in de stad had kunnen houden. De Koning was iemand die voortdurend twijfelde. En hoewel Jeanne haar best deed, was ook weer dit optreden weifelend. Jeanne werd nu niet meer geleid door haar stemmen. Ze was inmiddels een soort mascotte geworden en het zag er niet naar uit dat ze haar laatste taak (de Engelsen uit Frankrijk verjagen) nog zou kunnen vervullen. Gevangen en terechtgesteld Tijdens de laatste aanval op de Bourgondiërs wordt Jeanne gevangen genomen. Het grootste gedeelte van de bevolking was met droefheid geslagen bij het nieuws dat Jeanne in de handen van de vijanden was gevallen. In de steden die ze had bevrijd werd in het openbaar gebeden en werden er speciale missen gelezen. Koning Karel ontving duizenden brieven waarin mensen hem smeekten om elk gevraagd losgeld voor de maagd te betalen. Maar Karel deed niets. Jeanne werd overgeleverd aan Jan van Luxemburg, die haar 5 maanden gevangen hield. Hoewel ze niet slecht behandeld werd, probeerde ze toch twee keer te ontsnappen. Ze werd weer gevangen gezet, en later beschuldigden zij haar ervan een poging tot zelfmoord te hebben gedaan. Jeannes vijanden deinsden voor niets terug, en alles wat zij had gezegd werd tegen haar gebruikt. In november werd ze voor veel geld aan de Engelsen verkocht. Ze werd in Rouaan gevangen gezet. Haar kerker was klein en vochtig en ze werd aan haar enkels en polsen geboeid met kettingen. Op Jeannes verzoek werd ze overgeleverd aan de kerk en in januari 1431 werd een kerkelijke rechtbank bijeen geroepen. Op 21 februari had het hof van het kasteel de eerste zitting. Jeanne werd binnengebracht. Ze was bleek en vermoeid na al die weken in haar kerker. Ze droeg nog steeds mannenkleren. De monniken die aanwezig waren, waren verbijsterd, want in de bijbel stond dat een vrouw geen mannenkleren mocht dragen. Doordat Jeanne zo binnen was gekomen, hadden de meeste juryleden zich al tegen haar gekeerd. Er werden vijf zittingen gehouden over haar levensgeschiedenis. De rechtszaak die ze zo zorgvuldig hadden voorberijd draaide uit op een grote mislukking. Ze hadden haar nergens van kunnen beschuldigen. Niet van ketterij, hekserij of tovenarij. Jeanne stond er eigenlijk heel goed voor. Een week lang werd Jeanne in haar kerker verhoord. Maar ze bleef volhouden dat alles wat ze gedaan had op Gods bevel was gebeurd. Een week later besloot men haar zaak weer in het openbaar te houden. Er was een lijst met zeventig beschuldigingen tegen haar opgesteld. Jeanne zij dat van deze beschuldigingen helemaal niets waar was. Ze werd opnieuw opgesloten in haar kerker, en van de zeventig beschuldigingen werden er twaalf gemaakt: 1. De verschijningen van Jeanne leugenachtige en des duivels waren, men meende dat Belial, Satan, en Pagina 4 van 9

5 Behemoth zich als heiligen Michaël, Catharina en Margaretha hadden voor gedaan. 2. Het teeken des hemels, aan den koning gegeven aanmatigend was en een aanslag betekende op de waardigheid der engelen. 3. Het geloven in de bezoeken van de heiligen Michaël, Catharine en Margaretha in strijd was met de waarheid des geloofs, enz 4. Jeannes voorspellingen bijgeloof en wichelarij betekenden. 5. Het dragen van mannenkleren op Gods bevel godslasterlijk was, de goddelijke wetten overtrad, enz 6. Jeannes brieven haar als verraderlijk wreed en begerig om bloed te vergieten, strevend naar de macht en godslasterlijk toonden, enz 7. Jeannes vertrek naar Chinon kinder-ontrouw, overtreding van het gebod, zijn ouders te gehoorzamen inhield, enz 8. Het springen van de toren te Beaurevoir strijdig was met het verbod van zelfmoord enz 9. Het vertrouwen in haar heil leugenachtig en onverdraaglijk aanmatigend was. 10. Haar zeggen dat de heiligen Catharina en Margaretha geen engels spraken lasterlijk jegens die heiligen was. 11. De eerbewijzen aan haar heiligen betoond afgoderij waren en zij demonen aangeroepen had. 12. De weigering zich aan de kerk te onderwerpen schismatiek, afvallig, en de autoriteit der kerk aantastend was. Jeanne werd ziek en de mensen waren gang dat ze dood zou gaan. Op 9 mei werd zij naar de folterkamer gebracht, maar ze wilde nog steeds niets zeggen. Haar rechters wisten niet meer wat ze met haar aanmoesten. Ze dreigden haar met een pijnlijke dood op de brandstapel. Op 24 mei werd ze naar de brandstapel gebracht op beschuldiging van ketterij. De enige manier dat Jeanne zich hieruit kon redden was dat ze moest beloven dat ze nooit meer mannenkleren zou dragen, en dat ze zich zou houden aan de regels van de kerk. Jeanne gaf toe. Ze ondertekende het papier met een kruisje. Ze kreeg nu levenslang in plaats van de doodstraf. Ze werd terug gebracht naar haar kerker. Haar hoofd werd kaalgeschoren en ze kreeg een lang kleed om aan te trekken. Ook al mocht Jeanne geen mannenkleren meer dragen, ze haalden haar oude kleren niet bij haar weg. Ze werd in een zak gestopt en in een hoek van de kerker achtergelaten. Jeanne werd bewaakt door soldaten. Die treiterden haar de hele tijd. Ze gingen zelfs zo ver dat ze haar vrouwenkleren bij haar weghaalden toen ze sliep. Ze kon niets anders doen dan haar oude kleren weer aan te doen, en hiermee brak ze haar belofte. Op 28 mei werd ze alsnog veroordeeld, en moest ze op de brandstapel. De volgende dag werd ze voor de laatste keer haar kerker uitgehaald. Ze begon met trillende stem hardop te bidden en ze moest huilen. En de toeschouwers die er waren huilden met haar mee. Ze werd naar een verhoogd podium gebracht en er werd een papieren muts op haar hoofd gedaan, waar de woorden ketter, draaitol, afvallige en afgoddienares op stonden. Toen de beul de takken onder haar aanstak riep ze hard om haar aartsengel Michael. Haar laatste woorden die ze opeens riep waren: Jezus, Jezus, Jezus! Haar heiligen hadden voorspeld dat ze door haar dood haar vrijheid terug zou krijgen. Hun voorspelling was in vervulling gegaan. Op haar grafsteen stond geschreven: Pagina 5 van 9

6 Ze is door en door menselijk, en nooit was menselijkheid groter. -Haar leven heeft veel dichters en toneelschrijvers en duizenden kunstenaars geïnspireerd.- Waardoor is er oorlog uitgebroken Aanleiding tot het uitbreken van de honderd jarige oorlog was een gevecht om een troon. Het Franse koningshuis (van Capetingen) was uitgestorven. Het Franse parlement bood de troon aan aan Filips VI van het huis van Valois. Maar het probleem was dat Eduard III vond dat hij ook aanspraak maakte op de Franse troon. Eduard was namelijk de zoon van de dochter van de Franse koning Filips (Isabella van Frankrijk). Volgens de Fransen zou Eduard nooit enige troon aanspraak kunnen maken omdat de Fransen erfelijkheid via de vrouwelijke lijn niet erkennen. Eerst hield Eduard zich in, omdat hij bang (en jong) was dat Guyenne ingenomen zou worden. Eduard was echter al lang ziedend op Frankrijk omdat die zich continu bemoeide met Vlaanderen. Maar ook omdat Frankrijk altijd bereid was om steun te geven aan Schotland. Acht jaar later pakte Eduard zijn koninklijke aanspraken weer op. Dit leidde inderdaad tot inname van Guyenne. In 1337 viel Eduard III Frankrijk binnen. Wat is er gebeurd tijdens de oorlog In 1337 viel Eduard III Frankrijk binnen. De Engelsen hadden een enorm millitair overwicht. In beide troepen waren de verhoudingen groot Engelsen versloegen Fransen. Eduard veroverde Calais, deze haven bleef twee eeuwen in bezit van de Engelsen. Aan de Engelse zijde waren de verliezen gering. Terwijl een groot deel van de Franse adel sneuvelde. Tijdens de oorlog brak de pest uit, dit eiste veel mensen het leven. De Fanse koning, Jan II, de Goede, werd samen met zijn zoon Philips gevangen genomen. Er werd de Fransen een enorme losprijs opgelegd voor hun koning. Om de koning weer vrij te laten moest Frankrijk een aantal belangrijke provincies aan Engeland overdragen. Jan II besloot om zijn zoon Phillips de provincie Bourgondië te geven. Bertrand de Guesclin en Jan zonder Vrees Du Guesclin een boer uit Bretagne had de Engelse tactiek goed bestudeerd, en viel de Engelsen aan met een leger van boeren en door slimme valstrikken kon Frankrijk de Engelse koning Richard de II terugdringen. Toen de hertog van Borgondië overleed werd hij opgevolgd door zijn zoon Jan zonder Vrees. Jan zonder Vrees was een goed politicus, hij begreep niet goed waarom Frankrijk door een krankzinnige koning en een onfatsoenlijke regent, de hertog van Orleans geregeerd werd. Het was een droom van het Bourgondisch volk om een groot Frans-Vlaams rijk, onder leiding van Bourgondië. Op 23 November 1407 vermoordde Jan zonder Vrees, Lodewijk de hertog van Orleans. De zoon van Lodewijk, Karel van Orleans volgde zijn vader op. Hendrik de V, de zoon van de koning gaf het Engelse leger weer het bevel om naar Frankrijk te gaan. Engeland veroverde Harfleur en Azincourt. Het was een overwinning voor Engeland. Aan de Franse kant waren er veel doden. De hertog Karel van Orleans werd de gevangene van Engeland. Engeland veroverde geheel Normandië dit zal tientallen jaren van Engeland blijven. Pagina 6 van 9

7 Een jonge Dauphin In 1416 wordt een jongere zoon van Karel VI troonopvolger, hij is pas dertien jaar. De hertog van Armagnac heeft de leiding van de regering. Door hem ontstaat er een breuk tussen de troonopvolger en zijn moeder Isabeau en ze wordt van het hof verbannen. De koningin vlucht naar Jan zonder Vrees en wordt de minnares van deze man. Door deze vlucht is zij de vijand geworden van de dauphin, haar eigen zoon. In Mei 1418 breekt er een nieuwe oproer los, dat gevolgd wordt door een bloedbad van grote omvang. Zelfs de hertog van Armagnac wordt vermoord. De haat tegen de partij van de koning is in Parijs erg groot. De jonge dauphin wordt door toeval gered en naar het koningsgezinde Loiredistrict overgevracht. Een maand daarna houdt Jan zonder Vrees zijn intocht in Parijs. Jan zonder Vrees wordt door twee hoge geestelijke en vertegenwoordigers van de stad verwelkomd. De krankzinnige koning is nog steeds in Parijs. In het Louvre ontmoet hij de hertog. De koning ontving de hertog en de koningin hartelijk. Maar de hertog van bourgondië en de koningin waren hier niet van gecharmeerd. Jan zonder Vrees begon de stad te zuiveren. De raadgever van de dauphin adviseerde een verzoening tussen de kroon en de hertog Jan zonder Vrees. Omdat de Engelsen weer op het punt stonden om Frankrijk binnen te vallen. De hertog en de dauphin moeten nodig tot een overeenkomst komen. Zij ontmoette elkaar op een brug bij Montereau ten zuiden van Parijs. Er ontstond een heftige woordenwisseling. Toen de dauphin bedroefd de brug verliet, klonk er wapengekletter. Wat er toen gebeurde is nooit precies achterhaald. Maar er wordt verondersteld, dat een van de mannen van Karel door woede Jan zonder Vrees achterna was gelopen en zijn strijdbijl in het hoofd van Jan zou hebben geslagen. Het deed de hertog boete voor zijn moord op Lodewijk van Orleans. De zoon van Jan zonder Vrees, die later Philips de goede werd genoemd ontving in Charolais het bericht wat er met zijn vader gebeurd was. Het valse en zeer trouweloze verraad op Jan zonder Vrees was het algemene onderwerp van gesprek. Waardoor de belangen van de Bourgondiërs in hoge mate werden bevorderd. In het verdrag met de Engelsen dat gesloten werd in Troyes in het jaar 1420 werd niet langer met de dauphin Karel gerekend, zelfs zijn eigen moeder wilde niets meer van hem weten. De koningin van frankrijk en de hertog van Bourgondië sloten een verbond met de vijand van het rijk. De Engelse koning Hendrik V trouwde Catherine, de zuster van de dauphin. Hendrik V wordt nu tot regent van Frankrijk benoemd, in afwachting van de dood van de krankzinnige Karel VI. In 1422 overlijdt Karel VI en de nieuwe Engelse regent Hendrik VI wordt koning van Frankrijk en Engeland genoemd. Maar ook de Franse troonopvolger, Karel VII neemt deze titel aan. Frankrijk wordt naar jaren weer koningsgezind. Maar van Karel VII wordt gefluisterd dat hij niet de wettige zoon van zijn vader is. Onder leiding van Hertog van Bedford, de oom van Hendrik VI zetten de Engelsen de oorlog met succes voort. Karel VII durfde niet ten Noorden van de Loire-linie te komen en zijn raadgevers kregen ruzie onder elkaar. Frankrijk bleek nu erg verzwakt. Vooral de boeren hadden het hard te verduren. Door oorlogvoerende partijen, landlopers en rovers werden zij geplunderd. De oorlogsindustrie bloeide op, de wapensmeden konden zoveel vragen als ze maar wilden. Het aantal misdaden steeg enorm. Het houvast leek verdwenen te zijn, rechtsnormen en wetten bestonden niet meer. De hertog van Bedford die met de zuster van Bourgondië was getrouwd, riep zich uit tot regent van Frankrijk gedurende de minderjarigheid van Hendrik VI. Het leger van de koning slaagde er in om de Engelsen in korte tijd de baas te blijven. Maar bij de slag Verneuil op 17 Augustus 1424 wordt het Franse leger verslagen. Er waren streken in het land die Karel VII door dik en dun trouw bleven. Hiertoe behoorden Beauvais en Doornik in het Noorden die het verdrag van Troyes nooit erkend hadden. Ook de heilige stad Reims behoorde hiertoe. Verder bestond er in het land een verzet dat de oorlogvoering van de Engelsen Pagina 7 van 9

8 tegenwerkte. In het oosten veroverden de Engelsen troepen Champagne, in het westen Pontorson. Een andere troepenmacht ging richting het zuiden en omsingelde Orléans. Als deze stad wordt in genomen zal de oorlog beslist zijn. Hertog Karel van Orléans, de zoon van de vermoorde Lodewijk van Orléans was nog steeds in Engeland gevangen. Er waren in deze wetteloze wereld toch nog bepaalde wetten van kracht. Het was niet toegestaan om land te veroveren, wanneer zijn wettige regeerder zich in gevangenisschap bevindt. De Engelsen konden Orléans dus niet bestormen, voordat ze de hertog vrijlieten. Dat zou nooit gebeuren. Dunois, de broer van de gevangen hertog, leidde de verdediging van de stad, en wordt de held van Frankrijk. Als Orléans viel, was alles verloren. Karel VII deed alles wat mogelijk is. Onder leiding van Falstaff waren er levensmiddelen op weg naar de Engelsen troepen bij Orléans. Koning Karel VII stuurde troepen om Falstaff tegen te houden, maar deze eenvoudige opdracht mislukte. De burgers waren vastbesloten om zich nooit over te geven. Karel VII bleef over zijn lot piekeren. Als hij toch erfgenaam was van de Franse kroon waarom hielpen God en de heiligen hem dan niet? Jeanne d Arc Op dat ogenblik gebeurde er iets onverwachts. Er kwam een jong meisje naar hem toe die beweerde dat ze van God de opdracht had gekregen hem te kronen. Eerst geloofde hij haar niet maar nadat ze aan allerlei verhoren was onderworpen staat hij toch achter haar. Het meisje heette Jeanne d Arc en was gekleed in mannenkleren. Ze kreeg een heel leger van vrijwilligers achter zich om Orléans te ontzetten. Wat lukte. Daarna ging haar reis door naar Reims waar de koning gekroond moest worden. Tijdens de reis werden nog een paar dorpen en stadjes ontzet en de koning werd 17 juli 1429 gekroond. Jeanne trok verder naar Parijs, om de hoofdstad te ontzetten. Maar de eerste aanval werd terug getrokken door Karel. Toen Jeanne toch nog een keer aanviel werd ze gevangen genomen. In november werd ze voor veel geld verkocht aan de Engelsen die haar met behulp van de kerk, onschadelijk wilden maken. Ze beschuldigen haar van ketterij en hekserij. Het proces duurde 5 maanden en Jeanne werd uiteindelijk toch verbrand. Maar er waren twee dingen die toch vast stonden. De Engelse verovering was een halt toegeroepen bij de Loire en Karel VII was gekroond. Karel zonderde zich af in zijn Berry en het verzet tegen de Engelsen verwaterde. In Rouen regeerde Bedford nog steeds, maar er werd een complot ontdekt een jaar na de dood van Jeanne. Drie jaar later kwam het tot een opstand in Neder-Normandië. De plaatsvervanger van Hendrik VI had het niet meer in de hand. Bedford raakte ontmoedigd en in 1432 verloor hij ook nog zijn vrouw, Anna van Bourgondië, en dat betekende weer een band minder met Filips de Goede. Verzoening Karel VII hervatte, met behulp van de koningin, Maria van Anjou, de verzoening. 2 Jaar later leverde het pas wat op, na afloop van een diplomatiek congres. Maar de Engelsen stelden hoge eisen. Zij zouden Karel VII erkennen als koning van de zuidelijke helft van Frankrijk, op voorwaarde dat hij zich de vazal zou verklaren van Hendrik VI, koning van de noordelijke helft en meester van Parijs. Filips de Goede wilde wraak voor de moord op Jan zonder Vrees. Karel VII veroordeelde die. Hij stond aan Filips, als waarborg en als onderpand, de steden aan de Somme af, met recht op terugkoop. De vrede werd gesloten op 20 september Pagina 8 van 9

9 Definitief Zes dagen daarvoor was Bedford overleden. In de winter van sloten de steden in Opper- Normandië en in de omgeving van Parijs zich aan bij Karel VII. In 1440 beperkten de Engelsen zich tot wat guerrilla activiteiten, afgewissel door onderhandelingen die tot niets uitliepen. Karel VII verloor Harfleur, en namen Dieppe in. In 1441 had Karel VII Ile-de-France heroverd. In 1444 werd er een wapenstilstand gesloten met als bezegeling een huwelijk tussen een nicht van Karel VII, Margaretha van Anjou, en Hendrik VI. De wapenstilstand was erg in het voordeel van Karel VII. In 1449 verbrak Edmond Beaufort, de opvolger van Bedford, de wapenstilstand door Fougères in Bretagne aan te vallen. Op 17 juli besloot de Raad van Karel VII de oorlog te hervatten. Ze heroverden Normandië in een oogwenk, nog voor de Engelsen konden reageren. Het verzet in Neder-Normandië duurde een paar maanden. Maar werd uiteindelijk ook heroverd. Voor de herovering van Guyenne waren twee veldslagen nodig. Op 17 juli 1453 viel Talbot, Guyenne was heroverd en de hondjarige oorlog was ten einde. Pagina 9 van 9

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en

Nadere informatie

Karel VI van Frankrijk: Parijs, 3 december 1368 aldaar, 21 oktober 1422

Karel VI van Frankrijk: Parijs, 3 december 1368 aldaar, 21 oktober 1422 Karel VI van Frankrijk: Parijs, 3 december 1368 aldaar, 21 oktober 1422 Koning van Frankrijk Periode: 16 september 1380-21 oktober 1422 Voorganger: Karel V Opvolger: Karel VII Karel VI, bijgenaamd de Waanzinnige

Nadere informatie

Hendrik VI van Engeland: bij Windsor, 6 december 1421 Londen, 20 mei 1471

Hendrik VI van Engeland: bij Windsor, 6 december 1421 Londen, 20 mei 1471 Hendrik VI van Engeland: bij Windsor, 6 december 1421 Londen, 20 mei 1471 Hendrik VI was koning van Engeland van 1422 tot 1461 en van 1470 tot 1471. 1ste opvolger voor de Engelse kroon Periode: 1421-1422

Nadere informatie

Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384

Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384 Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384 Kasteel van Male, geboorteplaats van Lodewijk van Male Hij was enig kind en alzo opvolger van Lodewijk

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Jeanne D'Arc

Werkstuk Geschiedenis Jeanne D'Arc Werkstuk Geschiedenis Jeanne D'Arc Werkstuk door een scholier 2186 woorden 15 februari 2007 6,6 49 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Haar Jeugd En De Hemelse Stemmen Hoofdstuk

Nadere informatie

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn

Nadere informatie

NEDERLAND IN DE 16e EEUW

NEDERLAND IN DE 16e EEUW NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten

Nadere informatie

Keuzeopdracht Geschiedenis Jeanne d'arc

Keuzeopdracht Geschiedenis Jeanne d'arc Keuzeopdracht Geschiedenis Jeanne d'arc Keuzeopdracht door een scholier 3282 woorden 14 maart 2008 6,8 24 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Deelvragen; - Hoe begon Jeanne s strijd om Frankrijk terug te

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Eduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377

Eduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377 Eduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377 Eduard III (Engels: Edward) was koning van Engeland van 1327 tot 1377. Hij was de oudste zoon van Eduard II

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

Eduard IV van Engeland: Rouaan, 28 april 1442 Palace of Westminster, 9 april 1483

Eduard IV van Engeland: Rouaan, 28 april 1442 Palace of Westminster, 9 april 1483 Eduard IV van Engeland: Rouaan, 28 april 1442 Palace of Westminster, 9 april 1483 Eduard IV was koning van Engeland van 1461 tot 1483. Hertog van York Periode: 1460-1461 Voorganger: Richard van York Opvolger:

Nadere informatie

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september 1601 - Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII, bijgenaamd de Rechtvaardige (le Juste), koning van Frankrijk van 1610 tot aan zijn dood,

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

De geboorte van Jezus

De geboorte van Jezus Bible for Children stelt voor De geboorte van Jezus Geschreven door: Edward Hughes Geïllustreerd door: M. Maillot Bewerkt door: E. Frischbutter; Sarah S. Vertaald door: Christian Lingua Geproduceerd door:

Nadere informatie

Bible for Children stelt voor. De geboorte van Jezus

Bible for Children stelt voor. De geboorte van Jezus Bible for Children stelt voor De geboorte van Jezus Geschreven door: Edward Hughes Geïllustreerd door: M. Maillot Bewerkt door: E. Frischbutter; Sarah S. Vertaald door: Christian Lingua Geproduceerd door:

Nadere informatie

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston Jean Baptiste van Frankrijk, hertog van Orléans, prins van Frankrijk. Hij werd geboren als het vijfde kind en derde zoon van

Nadere informatie

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Bijbel voor Kinderen presenteert JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Lodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346

Lodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346 Lodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346 Lodewijk II van Nevers of Lodewijk I van Vlaanderen, ook Lodewijk van Crécy genoemd, was graaf van Vlaanderen en van Nevers (1322-1346),

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Het verhaal van de 80 jarige oorlog!

Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,

Nadere informatie

DE GEBOORTE VAN JEZUS

DE GEBOORTE VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE GEBOORTE VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door:

Nadere informatie

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk

Nadere informatie

Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen?

Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? Saul probeert David te doden. Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? 1 Samuel 18:6 6 Toen David en zijn mannen terugkwamen na het verslaan van de Filistijnen, gebeurde het

Nadere informatie

een profeet! Waar in de Bijbel wordt Abraham genoemd als profeet?

een profeet! Waar in de Bijbel wordt Abraham genoemd als profeet? De profeet Abraham. Waar in de Bijbel wordt Abraham genoemd als profeet? Genesis 20:7 7 Nu dan, geef de vrouw van die man terug, want hij is een profeet! Hij zal voor u bidden, zodat u in leven blijft.

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

DE GEBOORTE VAN JEZUS

DE GEBOORTE VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE GEBOORTE VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door:

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon?

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? David door koning Achis weggestuurd en God geeft David een tik op de vingers. Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? 1 Samuel 29:2 2 De stadsvorsten van

Nadere informatie

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Albert I van België: Brussel, 8 april 1875 - Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Hij was prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, was van 23 december 1909 tot 17 februari 1934

Nadere informatie

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Hij was koning van Spanje van 1621 tot 1665, landsheer van de Zuidelijke Nederlanden en koning van Portugal (als Filips III) tot

Nadere informatie

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V van Anjou: ca. 1091 Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V de Jonge ook wel Fulco I van Jeruzalem was een zoon van graaf Fulco IV van Anjou en Bertrada van Montfort. Hij was graaf van Anjou van 1109

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1669 woorden 17 januari 2005 5,6 10 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 3: de Franse Revolutie. Paragraaf 1: het oude Koninkrijk.

Nadere informatie

6 Stefanus gevangengenomen

6 Stefanus gevangengenomen 6 Stefanus gevangengenomen 8. En Stefanus, vol geloof en kracht, deed wonderen en grote tekenen onder het volk. 9. En enigen van hen die behoorden tot de zogenoemde synagoge van de Libertijnen, van de

Nadere informatie

EEN MAN DOOR GOD GESTUURD

EEN MAN DOOR GOD GESTUURD Bijbel voor Kinderen presenteert EEN MAN DOOR GOD GESTUURD Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul

Nadere informatie

BLIJF IN DE HERE! Liturgie:

BLIJF IN DE HERE! Liturgie: BLIJF IN DE HERE! 1 Joh. 2:28 / gehouden op 31-05-2009 (openbare geloofsbelijdenis) p.1 Liturgie: Votum en groet Zingen: Gezang 147:1.3.4 Gebed Openbare geloofsbelijdenis Zingen: Gezang 10:1 Voorbede Schriftlezing:

Nadere informatie

Maar de engel zei tegen hem: Wees niet bang, Zacharias, je gebed is verhoord: je vrouw Elisabet zal je een zoon baren, en je moet hem Johannes

Maar de engel zei tegen hem: Wees niet bang, Zacharias, je gebed is verhoord: je vrouw Elisabet zal je een zoon baren, en je moet hem Johannes Maar de engel zei tegen hem: Wees niet bang, Zacharias, je gebed is verhoord: je vrouw Elisabet zal je een zoon baren, en je moet hem Johannes noemen. 14 Vreugde en blijdschap zullen je ten deel vallen,

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk De samenleving moest op dezelfde manier worden onderzocht

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

Hoe bouwde de koning van Medo Perzië zijn wereldrijk bestuurlijk gezien uit?

Hoe bouwde de koning van Medo Perzië zijn wereldrijk bestuurlijk gezien uit? In de leeuwenkuil. Hoe bouwde de koning van Medo Perzië zijn wereldrijk bestuurlijk gezien uit? Daniël 6:1-3 1 Darius, de Meder, ontving het koningschap toen hij ongeveer tweeënzestig jaar oud was. 2 Het

Nadere informatie

Hoeveel koningen besloten om Gibeon aan te vallen en wat was de reden hiervoor?

Hoeveel koningen besloten om Gibeon aan te vallen en wat was de reden hiervoor? De slag bij Gibeon. Hoeveel koningen besloten om Gibeon aan te vallen en wat was de reden hiervoor? Jozua:10:4-5 4 Kom naar mij toe en help mij, en laten wij Gibeon verslaan, omdat het vrede gesloten heeft

Nadere informatie

Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood?

Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood? Jozefs broers bij de onderkoning. Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood? Genesis 42:1-2 1 Toen Jakob zag dat er koren in Egypte was, zei Jakob tegen zijn zonen: Waarom kijken jullie

Nadere informatie

De geboorte van Jezus

De geboorte van Jezus Bible for Children stelt voor De geboorte van Jezus Geschreven door: Edward Hughes Vertaald door: Christian Lingua Geïllustreerd door: M. Maillot Bewerkt door: E. Frischbutter; Sarah S. Verhaal 36 van

Nadere informatie

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235 Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Advent 2017 God komt naar ons toe

Advent 2017 God komt naar ons toe Advent 2017 God komt naar ons toe Lucas 1 en Mattheüs 1 17 december 2017 1 Lucas 1 : Zacharias en Elisabet 5 Toen Herodes koning van Judea was, leefde er een priester die Zacharias hee'e en tot de priesterafdeling

Nadere informatie

Wie belegerde de stad Jabes en wat stelden de inwoners van Jabes aan de aanvallers voor?

Wie belegerde de stad Jabes en wat stelden de inwoners van Jabes aan de aanvallers voor? Saul verslaat de Ammonieten en bevrijdt de stad Jabes. Wie belegerde de stad Jabes en wat stelden de inwoners van Jabes aan de aanvallers voor? 1 Samuel 11:1 1 Toen trok Nahas, de Ammoniet, ten strijde

Nadere informatie

Wat we al weten. De Droom van Jakob

Wat we al weten. De Droom van Jakob Wat we al weten De Droom van Jakob Term Huis van God Paulus: Hoe te gedragen in het huis van God Cultuur, waarden en normen Jezus Hij zei tegen hem: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u allen: Van nu af zult u

Nadere informatie

Karel XII van Zweden: Stockholm, 17 juni 1682 Halden, 30 november 1718

Karel XII van Zweden: Stockholm, 17 juni 1682 Halden, 30 november 1718 Karel XII van Zweden: Stockholm, 17 juni 1682 Halden, 30 november 1718 Karel XII was van 1697 tot 1718 koning van Zweden. Hij was de derde koning uit het geslacht Wittelsbach en één der partijen in de

Nadere informatie

LES 7 DE MANIER OM TE AANBIDDEN!

LES 7 DE MANIER OM TE AANBIDDEN! DE MANIER OM TE AANBIDDEN! Heb je een favoriete predikant of leraar? Wat is volgens jou de reden dat je die persoon zo graag mag? Heb je die persoon vertelt hoe je over hem of haar denkt? Stel je voor

Nadere informatie

50 TINTEN HEMELSBLAUW Verhalen over de liefde van God, Bijbelteksten en teksten en tekeningen van Luus Verheijen. Deel 1 EEN WONDER!

50 TINTEN HEMELSBLAUW Verhalen over de liefde van God, Bijbelteksten en teksten en tekeningen van Luus Verheijen. Deel 1 EEN WONDER! 50 TINTEN HEMELSBLAUW Verhalen over de liefde van God, Bijbelteksten en teksten en tekeningen van Luus Verheijen Deel 1 EEN WONDER! 1 Vreugde Hoi, ik ben Joy. Dat is het Engels voor vreugde, blijdschap.

Nadere informatie

Waar in de Bijbel vraagt God aan Abraham om een opmerkelijk offer? Genesis 22. Abraham wordt door God op de proef gesteld!

Waar in de Bijbel vraagt God aan Abraham om een opmerkelijk offer? Genesis 22. Abraham wordt door God op de proef gesteld! Waar in de Bijbel vraagt God aan Abraham om een opmerkelijk offer? Genesis 22 Abraham wordt door God op de proef gesteld! Wat verzoekt God aan Abraham? Genesis 22:2 2 En Hij zeide: Neem toch uw zoon, uw

Nadere informatie

God houdt zijn belofte Genesis 21:1-6. De berg op Genesis 22:1-8. God heeft me heel gelukkig gemaakt! Ze noemden hun zoon Izak. Dat betekent: lachen.

God houdt zijn belofte Genesis 21:1-6. De berg op Genesis 22:1-8. God heeft me heel gelukkig gemaakt! Ze noemden hun zoon Izak. Dat betekent: lachen. 35 God houdt zijn belofte Genesis 21:1-6 Abraham wist dat God zich met Sodom en Gomorra aan Zijn woord gehouden had. Hij vertrouwde erop dat God Zijn belofte aan hem en Sara ook zou houden. Ze zouden een

Nadere informatie

Met wie wilde Simson trouwen?

Met wie wilde Simson trouwen? Het huwelijk van Simson. Met wie wilde Simson trouwen? Richteren 14:1-3 1 Simson ging naar Timna. En toen hij in Timna een vrouw uit de dochters van de Filistijnen had gezien, 2 ging hij weer terug om

Nadere informatie

Wie overleed en waar was het volk toen?

Wie overleed en waar was het volk toen? Het water van Meriba. Wie overleed en waar was het volk toen? Numeri 20:1 1 De Israëlieten kwamen in de woestijn Zin, heel de gemeenschap, in de eerste maand, en het volk bleef in Kades. Daar stierf Mirjam,

Nadere informatie

Paasviering. Sing-in 2017

Paasviering. Sing-in 2017 Paasviering Sing-in 2017 Welkom en gebed Psalm 100:1 Juich, aarde, juich alom den HEER; Dient God met blijdschap, geeft Hem eer; Komt, nadert voor Zijn aangezicht; Zingt Hem een vrolijk lofgedicht. Wij

Nadere informatie

Toon Uw heerlijkheid Opwekking 505

Toon Uw heerlijkheid Opwekking 505 Hartelijk welkom Toon Uw heerlijkheid Opwekking 505 Vader van de schepping, volvoer uw eeuwige plan. Maak ons een generatie die overwinnen kan. Heer, laat uw koninkrijk komen, waar heel de schepping

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Welk goed nieuws kondigde Maleachi aan?

Welk goed nieuws kondigde Maleachi aan? Maleachi en Gods tempel. Welk goed nieuws kondigde Maleachi aan? Maleachi 3:1 die voor Mij de weg bereiden zal. 1 Zie, Ik zend Mijn engel, Plotseling zal naar Zijn tempel komen die Heere, Die u aan het

Nadere informatie

Carlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei Mantua, 22 september 1637

Carlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei Mantua, 22 september 1637 Carlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei 1580 - Mantua, 22 september 1637 Carlo I Gonzaga ook bekend als Karel I van Mantua en Karel III van Nevers was van 1601 tot aan zijn dood hertog van Nevers en Rethel en van

Nadere informatie

Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482

Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Zij was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen,

Nadere informatie

Jezus zei tegen Petrus: "En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders.", vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus

Jezus zei tegen Petrus: En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders., vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus Les 6 voor 11 augustus 2018 Jezus zei tegen Petrus: "En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders.", vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus vervulde die opdracht door naar

Nadere informatie

GOD EERT JOZEF, DE SLAAF

GOD EERT JOZEF, DE SLAAF Bijbel voor Kinderen presenteert GOD EERT JOZEF, DE SLAAF Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Wie is Jezus, deel 2. les 5b FOLLOW

Wie is Jezus, deel 2. les 5b FOLLOW Wie is Jezus, deel 2 les 5b DEEL 2B FOLLOW JEZUS, DE REDDER Joh 4:7-9,22 Jezus deed in dit verhaal een aantal dingen die niet gebruikelijk waren. Hij sprak alleen met een vrouw. Dit was ook nog eens een

Nadere informatie

Aan wie wilde David zijn goedheid tonen?

Aan wie wilde David zijn goedheid tonen? De strijd van David tegen meerdere landen. Aan wie wilde David zijn goedheid tonen? 2 Samuel 10:1-2 1 Het gebeurde daarna dat de koning van de Ammonieten stierf, en zijn zoon Hanun werd koning in zijn

Nadere informatie

Welke les wilde God aan Jozef leren?

Welke les wilde God aan Jozef leren? Een levensles voor Jozef. Welke les wilde God aan Jozef leren? Maar in de voorzienigheid van God zou zelfs dit voorval voor Jozef een zegen zijn. Hij had in enkele uren geleerd wat hij anders in jaren

Nadere informatie

Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus.

Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. De engel zei: God zal jou een kind geven. God zal jou Zijn Kind geven. God zal jou Jezus geven.

Nadere informatie

3e Statie: Jezus valt voor de 1e maal onder het kruis.

3e Statie: Jezus valt voor de 1e maal onder het kruis. 1e Statie: Jezus wordt ter dood veroordeeld. De eerste plaats waar Jezus stil stond op de kruisweg, was het paleis van de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus. De joodse leiders wilden Jezus uit de weg ruimen.

Nadere informatie

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over

Nadere informatie

Vraag 6 Moeder van de dode baby zegt: dat is goed Moeder van de levende baby zegt: nee, geef hem dan maar aan haar

Vraag 6 Moeder van de dode baby zegt: dat is goed Moeder van de levende baby zegt: nee, geef hem dan maar aan haar Antwoorden 22.1: Gods geschenk aan koning Salomo a. Eigen antwoord b. Dat we het aan de Heere vragen. Hij voelt zich (te) jong om leiding te geven aan dit grote volk. Hij erkent en belijdt dat hij de hulp

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon

Nadere informatie

Daar juicht een toon, daar klinkt een stem, Die galmt door heel Jeruzalem; Een heerlijk morgenlicht breekt aan; De Zoon van God is opgestaan!

Daar juicht een toon, daar klinkt een stem, Die galmt door heel Jeruzalem; Een heerlijk morgenlicht breekt aan; De Zoon van God is opgestaan! Pasen 2016 Daar juicht een toon, daar klinkt een stem, Die galmt door heel Jeruzalem; Een heerlijk morgenlicht breekt aan; De Zoon van God is opgestaan! Geen graf hield Davids Zoon omkneld, Hij overwon,

Nadere informatie

Liturgie 405 :1,3,4 KND Han. 7:54 8: :2,3,4 Verkondiging Aan uw Tafel Intro Viering 377 :1,2,3,4,5 Viering H.A. Opw :464:1-3 G314 :1,2,3,4 Zegen

Liturgie 405 :1,3,4 KND Han. 7:54 8: :2,3,4 Verkondiging Aan uw Tafel Intro Viering 377 :1,2,3,4,5 Viering H.A. Opw :464:1-3 G314 :1,2,3,4 Zegen Welkom Zingen 405 1/1 1/1 1/1 Bemoediging KND KND Gebed Schriftlezing Schriftlezing 54. Toen ze dit hoorden, ontstaken ze in woede en begonnen te knarsetanden. 55. Maar vervuld van de heilige Geest sloeg

Nadere informatie

Een sterke vrouw (bewerking uit het boek Spreuken)

Een sterke vrouw (bewerking uit het boek Spreuken) Een sterke vrouw (bewerking uit het boek Spreuken) Dag en nacht waakt ze. Haar handen kennen geen rust. Haar ogen gaan rond en zien wat gezien moet worden. Haar oren zijn gespitst en horen wat gehoord

Nadere informatie

Laatste voorbereidingen 1. Besnijdenis, niet op basis van eigen kracht 2. Pascha, verbond wordt hersteld 3. Begin van een nieuw tijdperk

Laatste voorbereidingen 1. Besnijdenis, niet op basis van eigen kracht 2. Pascha, verbond wordt hersteld 3. Begin van een nieuw tijdperk Gideon Rechters 6 1 De Jordaan oversteken 1. Focus op Gods woord 2. Zorg dat je de Heer ieder moment kunt ontmoeten 3. Volg Jezus, wees een Jozua generatie 4. Kom in beweging Stenen oprichten 1. Gods grote

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen presenteert JAKOB DE BEDRIEGER

Bijbel voor Kinderen presenteert JAKOB DE BEDRIEGER Bijbel voor Kinderen presenteert JAKOB DE BEDRIEGER Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Kerr en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

2 Petrus 1. Begin van de brief

2 Petrus 1. Begin van de brief 2 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet alle christenen 1 Dit is een brief van Simon Petrus, een dienaar en apostel van Jezus Christus. Aan alle mensen die zijn gaan geloven. Jullie geloof is net zo

Nadere informatie

Jezus hield veel van Marta en haar zuster, en van Lazarus. Maar toen hij gehoord had dat Lazarus ziek was, bleef hij toch nog twee dagen waar hij

Jezus hield veel van Marta en haar zuster, en van Lazarus. Maar toen hij gehoord had dat Lazarus ziek was, bleef hij toch nog twee dagen waar hij Johannes 11:1-45 Er was iemand ziek, een zekere Lazarus uit Betanië, het dorp waar Maria en haar zuster Marta woonden dat was de Maria die Jezus met olie gezalfd heeft en zijn voeten met haar haar heeft

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden

Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden Boekverslag door een scholier 1675 woorden 5,8 42 keer beoordeeld 2 november 2001 Auteur Frederik van Eeden Genre Psychologische

Nadere informatie

IN GESPREK MET Nieuwe Testament

IN GESPREK MET Nieuwe Testament IN GESPREK MET Nieuwe Testament Ontdekkingsreis 11: Jezus, Gods Zoon Goed nieuws! Keziah en haar moeder en vader (Alison en Peter) lezen samen dit bijbelverhaal. De 7 jaar oude Keziah heeft allerlei vragen

Nadere informatie

Keizer Frederik III: Innsbruck, 21 september Linz, 19 augustus 1493

Keizer Frederik III: Innsbruck, 21 september Linz, 19 augustus 1493 Keizer Frederik III: Innsbruck, 21 september 1415 - Linz, 19 augustus 1493 Frederik III, uit het Huis Habsburg, was vanaf 1440 koning van Duitsland en vanaf 1452 tot 1493 keizer van het Heilige Roomse

Nadere informatie

Naar onszelf (leren?) kijken zoals onze hemelse Vader ons ziet. Tot ontdekking komen dat we prachtig / verbazingwekkend mooi zijn

Naar onszelf (leren?) kijken zoals onze hemelse Vader ons ziet. Tot ontdekking komen dat we prachtig / verbazingwekkend mooi zijn lij zijn met het geschenk van een kind Stilstaan bij allen die dit tot nu toe hebben moeten missen Naar onszelf (leren?) kijken zoals onze hemelse Vader ons ziet Tot ontdekking komen dat we prachtig /

Nadere informatie

DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8

DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8 STUDIONLINE DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8 Mattheüs 4:12-25 Vooraf We zijn aangekomen in het Nieuwe Testament. De Israëlieten die uit de ballingschap teruggekomen waren in het land Kanaän hebben met veel

Nadere informatie

DE MANNEN DIE NIET WILDEN BUIGEN

DE MANNEN DIE NIET WILDEN BUIGEN Bijbel voor Kinderen presenteert DE MANNEN DIE NIET WILDEN BUIGEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd

Nadere informatie

GOD EERT JOZEF, DE SLAAF

GOD EERT JOZEF, DE SLAAF Bijbel voor Kinderen presenteert GOD EERT JOZEF, DE SLAAF Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Om 9.55 uur zingen we samen met de muziekgroep: U bent heilig

Om 9.55 uur zingen we samen met de muziekgroep: U bent heilig Westlanddienst op zondag 28 mei in de Dorpskerk te s-gravenzande m.m.v. de Muziekgroep; Schriftlezer is Sjaan van der Kaaij Thema: Kopje onder Voor de dienst zingt en speelt de muziekgroep Om 9.55 uur

Nadere informatie

Wie kreeg van God de ingeving om de Filistijnen een lesje te leren?

Wie kreeg van God de ingeving om de Filistijnen een lesje te leren? Jonathan verslaat met de hulp van God de Filistijnen. Wie kreeg van God de ingeving om de Filistijnen een lesje te leren? 1 Samuel 14:1, eerste deel 1 Op een dag gebeurde het dat Jonathan, de zoon van

Nadere informatie

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018 We luisteren: - Veldhuis & Kemper is het mooi Is het constant een zooi Er is lief Er is leed Er is zuinig of breed Er is kort Er is lang Vrolijk en bang Er is hoop Er is stil Er is zang Er is langzaam

Nadere informatie

Zeven struikelblokken bij het binnengaan van het Koninkrijk van God

Zeven struikelblokken bij het binnengaan van het Koninkrijk van God DBO 46 Zondag 8 november 2015 Zeven struikelblokken bij het binnengaan van het Koninkrijk van God Welkom bij het programma De Bijbel Open. Dit is een wekelijks programma, waarin we samen de Bijbel lezen

Nadere informatie

wegen beschikt, Hem hebt gij niet verheerlijkt. Jozef, deel 1 Zijn naam betekent: (Jahwé) voege er bij.

wegen beschikt, Hem hebt gij niet verheerlijkt. Jozef, deel 1 Zijn naam betekent: (Jahwé) voege er bij. - 1 - Jozef, deel 1 Zijn naam betekent: (Jahwé) voege er bij. Hij Na lang wachten kreeg Rachel haar eerste zoon en ze wilde graag nog meer kinderen krijgen en daarom kreeg de eerstgeboren zoon van Jacob

Nadere informatie

2

2 2 Het kerstverhaal Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.viviandenhollander.nl www.miesvanhout.nl ISBN 978 90 216 7085 0 / NUR 227 Tekst: Vivian den Hollander 2012 Illustraties: Mies van Hout 2012 Vormgeving:

Nadere informatie

Sterker dan de dood Paasprogramma 2016 Groep 1 t/m 4 Joh. Bogermanschool Houten

Sterker dan de dood Paasprogramma 2016 Groep 1 t/m 4 Joh. Bogermanschool Houten Sterker dan de dood Paasprogramma 2016 Groep 1 t/m 4 Joh. Bogermanschool Houten Kinderen zingen Vertel me eens Heer Jezus Toen u op aarde was Waarom geloofde niemand toen Dat u de koning was? Ze wilden

Nadere informatie

Hoe probeerde Jakob Ezau gunstig te stemmen en waarom deed hij dat?

Hoe probeerde Jakob Ezau gunstig te stemmen en waarom deed hij dat? De ontmoeting tussen Jakob en Ezau. Hoe probeerde Jakob Ezau gunstig te stemmen en waarom deed hij dat? Genesis 32:3-5 3 En Jakob stuurde boden voor zich uit naar zijn broer Ezau, 4 Hij gebood hun: Dit

Nadere informatie