KLOKKE ROELANDTOCHT ZOMERZOEKTOCHT 2002

Transcriptie

1 KLOKKE ROELANDTOCHT ZOMERZOEKTOCHT 2002

2 UÉäxÇ ZxÇà Ü }áà? xxçéttå xç zü }á? [xà bâw UxÄyÉÜà? é ÇuxxÄw ätç {xà äxüäxwxçn féåuxü xç züééàá? áàxxwá áàéå xç wééwá güxâüà wx Éâwx exâá ÉÑ {xà ZxÇà ätç {xwxçn `ttü áéåá { } Ü Äà? xç xxçá~ätñá z Äà m }Ç uüéçéxç áàxååx wééü wx áàxwxm Âe Ä Ç âã züty? àü Ä ZxÇàáx {xäwxç? Z }? ]tç [çéxçá? z }? TÜàxäxÄwxÇM ` }Ç ÇttÅ á eéxätçw? ~ ~ÄxÑÑx uütçw XÇ Äâ wx áàéüå Ç iättçwxüätçw4ê ZOEKTOCHTERS GEGROET! Tekst: Yves Decuypere Foto's: Yves Decuypere en H. Funcke. Albrecht Rodenbach zingt de lof over Klokke Roeland. Diezelfde Klokke Roeland wordt dit jaar onze gids, want we vertoeven een paar uurtjes in het historisch centrum van Gent, in de schaduw van het Belfort waar Roeland heerst. Eeuwenlang was het de taak van Roeland om de Gentenaars te verwittigen wanneer de vijand in aantocht was, om de poorters onder de wapens te roepen en om terechtstellingen, hoog bezoek en de opening van markten aan te kondigen. Laat de klok maar kleppen dit jaar, want Gent krijgt hoog bezoek: de zoektochters van de Vlaamse Gemeenschap, gewapend met, o ironie, een Goedendag. Gent is ontstaan aan de samenvloeiing van de Leie en de Schelde. Bodemvondsten hebben aangetoond dat het gebied al werd bewoond in de prehistorie en in de Romeinse tijd. In de vroegste eeuwen werd Gent gedomineerd door twee abdijen: Blandinum of de Sint-Pietersabdij en Ganda of de Sint-Baafsabdij. Op het einde van de 12de eeuw ontving Gent stadsrechten van graaf Filips van den Elzas, de trotse bewoner van het Gravensteen. Dat het de stad voor de wind ging, bewijst het feit dat Gent omstreeks het jaar 1300 om en bij de inwoners telde. Het was na Parijs de grootste stad ten noorden van de Alpen. In de eeuwen nadien was Gent meermaals het toneel van twisten tussen de stad, die op haar rechten en vrijheden stond, en de opeenvolgende machtshebbers. Op het einde van de 16de eeuw viel de bevolking terug tot inwoners. Toen Lieven Bauwens op het einde van de 18de eeuw onderdelen van een mechanische spinmolen uit Engeland naar het vasteland smokkelde, was de opgang van Gent als industriestad niet meer te stuiten. De textielfabrieken maakten van Gent het Manchester van het vasteland. Na de Tweede Wereldoorlog zwakte de textielsector evenwel sterk af. Maar met het Kanaal Gent-Terneuzen als slagader is Gent ook vandaag nog een industrieel centrum.

3 REGLEMENT 1. Elke ambtenaar van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap kan aan de zoektocht deelnemen. Een deelnemer kan maximaal één deelnemingsformulier insturen. Deelnemen is gratis. Bij duidelijke aanwijzingen dat iemand meer dan één deelnemingsformulier instuurt, kan hij uitgesloten worden. 2. U kunt de tocht maken vanaf het ogenblik dat deze reisweg verschijnt, tot september De antwoorden op de vragen moeten op het bijgaande deelnemingsformulier ingevuld worden en moeten uiterlijk op maandag 23 september 2002 aankomen bij Yves Decuypere, Doornweg 37 in 9400 Ninove. Vermeld op de envelop: Zoektocht Goedendag. 4. Voor de schiftingsvragen moet u volgende getallen vermelden: de som van de zes getallen van de lottotrekking van 28 september 2002, vermenigvuldigd met het reservegetal van dezelfde trekking. Voorbeeld: trekking is en het reservegetal is 6. Dan geeft u als antwoord: ( ) x 6 = 121 x 6 = 726 het jokergetal van de trekking van 28 september 2002 (7 cijfers) 5. U moet de tocht in de aangeduide richting wandelen. 6. De organisatoren van de zoektocht zijn niet aansprakelijk voor ongevallen die zich tijdens de tocht voordoen. 7. Over de antwoorden en de uitslagen wordt niet gecorrespondeerd. Vandaag gaan we echter niet op zoek naar industrie. We maken ons op voor een tocht door het historische centrum van de stad. We maken twee lussen die allebei beginnen en eindigen op het Sint-Baafsplein. Wellicht kan de tocht worden afgerond in zowat drie uur. Als u echter wat meer tijd kunt vrijmaken, zijn er voldoende mogelijkheden voor enkele zijsprongetjes. Gent staat klaar om u te verwennen. Voor we beginnen te zoeken, wil ik er u nog op wijzen dat er dit jaar 6 fotovragen werden opgenomen in de zoektocht. Zo, nu weten we alles om onze ontdekkingstocht door het historische Gent tot een succesvol einde te brengen. Vanaf de kerk overschouwen we het Sint- Baafsplein, een rechthoekig plein dat is ontstaan in We worden overweldigd door het zicht op onder andere de Lakenhalle en het Belfort (voor ons) en de Koninklijke Nederlandse Schouwburg, nu Groot huis (rechts). De Lakenhalle werd gebouwd tussen 1425 en Met de bouw van de Belforttoren, 91 meter hoog, symbool van de gemeentelijke autonomie en wachttoren, werd gestart in De torenspits veranderde meerdere malen van uitzicht gedurende de daaropvolgende eeuwen: eerst in hout, daarna in gietijzer (19de eeuw) en ten slotte in steen (1913). Op de top prijkt als windwijzer een vergulde koperen draak. In het midden van het plein zien we het gedenkteken van Jan Frans Willems, de vader van de Vlaamse Beweging. Vraag 1 Welke spreuk legt een verband tussen Willems en de schouwburg? We verlaten het plein via de Biezekapelstraat, dat is rechts van de schouwburg. Deze straat leidt ons naar en langs de Grote Sikkel, nu het muziekconservatorium. Oorspronkelijk was deze patriciërswoning, die dateert uit de 14de eeuw, eigendom van de familie Van der Zickelen. We draaien links de Hoogpoort in en zien daar een reeks merkwaardige gevels. Het Sint-Jorishof was indertijd het gildelokaal van de Kruisboogschuttersgilde. De voorgevel is versierd met de wapenschilden RAADGEVINGEN 1. Tracht de tocht niet in een mum van tijd af te leggen, omdat u er dan niet ten volle van kan genieten. Trek er een hele dag voor uit en trakteer uzelf op een picknick of een etentje op een of ander mooi plekje. 2. Houd er alstublieft rekening mee dat de vragen absoluut niet als strikvragen zijn bedoeld. Het gaat hier niet om zogenaamde rallyvragen, die gewoonlijk zo listig mogelijk worden opgesteld. Meters of andere instrumenten hebt u niet nodig. 3. Wij hopen dat alle deelnemers zo sportief zullen zijn hun resultaten niet door te spelen aan lezers die de tocht niet hebben afgelegd. 4. De woorden die in de beschrijving van de reisweg tussen aanhalingstekens ( ) zijn geplaatst, zijn letterlijk ter plaatse te zien. 5. We wensen iedereen veel zoekgenot en voldoende mooi weer om er een aangename dag van te maken. Toren Sint-Baafskathedraal We starten onze wandeling in het hart van de stad, aan de hoofdingang van de Sint- Baafskathedraal. De kathedraal is de oudste parochiekerk van Gent en werd voor het eerst vermeld in 942 als Sint-Janskerk. Sint-Jan werd Sint-Baafs in de 16de eeuw toen het kapittel van de Sint-Baafsabdij naar de kerk werd overgebracht. Wie Sint-Baafs zegt, denkt aan het Lam Gods (1432), het wereldberoemde altaarstuk van de gebroeders Hubert en Jan van Eyck. Het werd oorspronkelijk opgehangen in de kapel van de familie Vijd, de opdrachtgevers. In 1986 werd het origineel om veiligheidsredenen naar een andere plaats overgebracht. Een minutieuze kopie is evenwel nog steeds te bewonderen in de kapel Vijd. En al is dat slechts een kopie, toch blijft het kunstwerk indrukwekkend. Hoewel de tocht zich niet in de kathedraal waagt, is het echt een aanrader om de kerk even een bezoekje te brengen. De Schouwburg op het Sint-Baafsplein Goedendag/Zomerzoektocht/3

4 van onder andere Gent, Vlaanderen, Oostenrijk, Bourgondië, Spanje en de Sint-Jorisgilde zelf. Vraag 2 Hoeveel wapenschilden sieren het Sint- Jorishof? We bereiken de Botermarkt met het stadhuis dat volop in de steigers staat. We slaan linksaf. In de hoek, gevormd door het Belfort en de Halle, vinden we een sober gebouw uit 1741, de Mammelokker. Tot 1902 herbergde dat gebouw de stadsgevangenis. Het gebouw dankt zijn naam aan het tafereel boven de toegangspoort waarop de Romeinse legende van Cimon wordt uitgebeeld. Cimon werd door zijn dochter van de hongerdood gered doordat ze hem borstvoeding gaf. Vraag 3 Welke vrouw, die werkt voor de Gentse overheid, lokt nu mensen naar dit gebouw? We stappen verder naar het Burgemeester Braunplein. Op het plantsoen staat de Bron der geknielden, een sierlijke zwartmarmeren beeldengroep met vijf geknielde jongelingen rondom een fontein. Beeldhouwer van dienst was Georges Minne. Achter de beeldengroep vinden we een portretmedaillon van de vroegere burgemeester Emiel Braun. Vraag 4 Geef de initialen van de kunstenaar die deze beeltenis heeft ontworpen. Bron der geknielden van Georges Minne Op de andere hoek van het grasplein vinden we de legendarische Klokke Roeland. De eerste Roeland werd in 1314 gegoten. Hij werd in 1659, samen met de beiaardklokken gesmolten, om als grondstof te dienen voor de nieuwe beiaard. Het jaar daarop goot Hemony drie grote luidklokken, de Triumphanten, waarvan de grootste de naam Roeland erfde. Die Roeland staat hier nu sinds In het belfort hangt sinds 1948 een nieuwe Klokke Roeland die 5 ton weegt. Klokke Roeland Vraag 5 Wat was Philippus den 4 voor Gent? We stappen eventjes richting Novotel en wandelen links Klein Turkije in. De straat telt een aantal huizen met mooie puntgevels. In deze straat zou in 1521 Albrecht Dürer hebben verbleven. Vraag 6 Welke functie had het gebouw waar Dürer vroeger heeft verbleven? We bereiken de Koornmarkt waar heel veel lijnen van het openbaar vervoer samenkomen. Dat is in navolging van de diligences die er in het verleden hun standplaats hadden. Deze markt vormt vanouds het handelscentrum van de stad. Hier werd het graan verhandeld dat in de Gentse haven aankwam. Vlak voor ons zien we het neogotische postkantoor uit We stappen ernaartoe. Het is overvloedig versierd met wapenschilden, beelden en spuwers, samen 371 stuks. De 23 portretkoppen stellen de Europese staatshoofden voor uit de periode waarin het postgebouw werd opgetrokken en Florence Nightingale. Boven de hoofdingang van het gebouw zijn de Belgische koningen met drie exemplaren goed vertegenwoordigd. Vraag 7 Welke Belgische koning zien we rechts beneden? We stappen naar links om rechts de brug over te stappen, de Sint-Michielshelling. Kijken we midden op de brug achterom, dan krijgen we een prachtig uitzicht op de Gentse torenrij. We bevinden ons nu waar in de 11de eeuw de eerste Gentse handelshaven is ontstaan. Kleine schepen meerden er aan. De haven Tusschen Brughen won aan belang toen in de 13de eeuw de Lieve werd gegraven die Gent via Damme met de Noordzee verbond. We dalen rechts de trappen af en bereiken zo de Korenlei. Samen met de Graslei, aan de andere kant van het water, vormde de Korenlei het centrum van de middeleeuwse portus. Het stadsbeeld dat gevormd wordt door de Korenlei en de Graslei is een beschermd landschap. Wij wandelen langs de Korenlei en zien verschillende interessante gebouwen. Vraag 8 Hoeveel ankers bevinden zich in de omgeving van een schip dat als gevolg van atmosferische omstandigheden om zijn as draait? Bijna op het einde, op nummer 7, bevindt zich een barokke woning uit 1739, het voormalige gildenhuis van de Onvrije Schippers. Op het nummer 4-5 zien we een hoekhuis in rococostijl. Aan de overzijde van het water hebben we een prachtig uitzicht op de gevels van de Graslei. De gevels werden met het oog op de wereldtentoonstelling van 1913 grondig gerestaureerd en gereconstrueerd. Op het einde van de Korenlei stappen we de Jan Breydelstraat in. Zicht op de gerestaureerde gevels van de Graslei Links, op nummer 5, zien we het herenhuis in rococostijl Hotel De Coninck, nu het Museum voor Sierkunst. Dat museum heeft een nieuwe naam sinds 1 januari Vraag 9 Hoe luidt de nieuwe naam van het voormalige Museum voor Sierkunst? Aan de Burgstraat wandelen we rechts over de Hoofdbrug en hebben zo aan onze rechterzijde uitzicht op een 16de-eeuwse houten gevel. Links zien we het Gravensteen. Filips van den Elzas gaf in 1180 de opdracht om dit kasteel te bouwen op een lichte verhevenheid tussen de Leie en de Lieve. Het was Goedendag/Zomerzoektocht/4

5 echter niet het eerste gebouw op deze plek. In de 11de eeuw stond hier al een stenen burcht. Tot de eerste helft van de 15de eeuw verbleven hier regelmatig de graven van Vlaanderen. Van 1441 tot 1779 was het Gravensteen de vergaderplaats van de Raad van Vlaanderen en van de rechtbanken en folterkelders die daaraan verbonden waren. Op het einde van de 18de eeuw kreeg het gebouw een totaal andere bestemming. Het werd verkocht en werd ingericht als katoenspinnerij en als werkhuis. In 1887 kwam het Steen opnieuw in handen van de stad en werd het gerestaureerd. Vraag 10 In welk materiaal werden de oudste middeleeuwse gebouwen van het Gravensteen opgetrokken? We komen op het Sint-Veerleplein, genoemd naar de Sint-Veerlekerk uit 1212, hofkerk van de graven van Vlaanderen. De kerk werd gesloopt in Hier vonden van het begin van de 15de eeuw tot het einde van de 18de eeuw de terechtstellingen plaats die door de rechtbanken in het Gravensteen werden uitgesproken. In de hoek, op nummer 5, zien we de Vismarkt met ingangspoort in barokstijl. We bemerken er het Neptunusbeeld en een allegorische voorstelling van Leie (vrouw) en Schelde (man). Vraag 11 In welk jaar was Karel De Kesel hier actief? We stappen links de Geldmunt in. Voorbij de bocht zien we rechts de beschermde kerk, de pastorie en de bijgebouwen van het voormalige kloostercomplex der Geschoeide Karmelieten, nu Caermersklooster genoemd. We stappen er rechts de Vrouwebroersstraat in om ons zo volop onder te dompelen in de bijzondere sfeer van het Patershol. Het is een buurt waar de Middeleeuwen nog heersen. Het oude stratenplan is gespaard gebleven. De kleine woningen in de wijk werden in de Middeleeuwen bewoond door ambachtslieden. Tijdens de Industriële Revolutie werd het Patershol een arbeiderswijk die langzaam verviel tot sloppenwijk. Nu is de restauratie van de wijk ver gevorderd en wordt het een place-to-be. Op het einde van de straat, aan de Plotersgracht, gaan we links. Vraag 12 Hoeveel ankers draagt het huis uit 1627? Even verder draaien we rechts de Rodekoningstraat in. Op het einde gaan we rechts. Zo komen we op de Kraanlei. We komen voorbij het voormalige Kinderen Alijnshospitaal, een 16de-eeuws Godshuis, nu het Museum voor Volkskunde. Vraag 13 Welke twee families liggen aan de basis van dit hospitaal? We vervolgen onze weg langs de Kraanlei. Wanneer we opnieuw het Sint-Veerleplein bereiken, stappen we links de Vleeshuisbrug over naar de Groentenmarkt. We zien er een pomp in empirestijl en rechts het Groot Vleeshuis. Tegen het Vleeshuis aanleunend zien we het Galgenhuisje en de 16de-eeuwse penshuisjes, de plaats waar het slachtafval werd verkocht aan de minderbedeelden. We gaan links door de Langemunt met voornamelijk 18de-eeuwse huizen. We bekijken de gevels goed en vinden zo het antwoord op de volgende vraag. Vraag 14 Welk verschil in haargroei is er tussen MC en KR? We komen op het Groot Kanonplein waar zich sinds 1578 de Dulle Griet bevindt. Het is een smeedijzeren kanon dat dateert uit de 15de eeuw. Het is 5,25 meter lang, weegt kg en steunt op drie arduinen voetstukken. Het schoot stenen kogels af van 340 kg. We stappen naar rechts en komen zo op de Vrijdagmarkt terecht. Deze markt vervulde een belangrijke plaats in het politieke en sociale leven van de stad. In het midden vinden we het standbeeld van Jacob Van Artevelde. We brengen hem een bezoekje. Hij was de ruwaard van Vlaanderen en hoofdman van Gent in de 14de eeuw. Hij verdedigde de neutraliteit van Gent en Vlaanderen in de Honderdjarige Oorlog. Bij zijn terugkeer van onderhandelingen in Damme in 1345 werd hij vermoord. In de sokkel zijn de wapenschilden van alle Dulle Griet Jacob Van Artevelde, de wijze man van Gent gilden aangebracht. Drie reliëfs beelden de verdragen uit die Van Artevelde sloot. Vraag 15 Vlaanderen heeft iets met leeuwen. Hoeveel leeuwen vinden we op de wapenschilden van de gilden? Op de hoek met de Kammerstraat zien we het gerestaureerde Toreken, vroeger het gildenhuis van de Huidevetters. De torenspits wordt bekroond met een windwijzer in de vorm van een zeemeermin. Als het klokje aan de ronde toren luidde, kon de markt beginnen. Aan de ijzeren ring in de gevel toonde men het afgekeurde laken. Net voor we de Kammerstraat in kunnen stappen, blijven we op de Vrijdagmarkt, gaan we linksom en wandelen even verder rechts de Wijzemanstraat in. We komen Bij Sint- Jacobs aan de Sint-Jacobskerk. We gaan voorbij de voorgevel van deze grotendeels vroeggotische kerk. De vierringtoren is romaans. In de kerk bevindt zich het Goedendag/Zomerzoektocht/5

6 praalgraf van Jan Palfijn, heelmeester en verloskundige. We dwarsen de Belfortstraat en komen zo automatisch op de Vlasmarkt terecht. We zien even verder rechts de smalle Koningstraat en gaan er op verkenning. Links op het nummer 18 kunnen we de fraaie rococogevel van de voormalige patriciërswoning Dammansteen zien. Vraag 16 Wat huist hier sinds 1892? We bereiken de Zandberg. Het plein wordt beheerst door de stadspomp met obelisk (1810), bekroond met een keizerlijke adelaar. Vraag 17 Wie stierf op 24 juni 1846? We verlaten de Zandberg. Via de Biezekapelstraat bereiken we weer het Sint-Baafsplein. Dat is het einde van de eerste lus. Klaar voor de tweede? Voorbij de kathedraal stappen we links de Limburgstraat in. We zien er het monument voor de gebroeders Jan en Hubert van Eyck. Op het monument prijken de wapenschilden Het Geraard de Duivelsteen van de landen die aan de hulde voor de gebroeders Van Eyck deelnamen. Vraag 18 Hoeveel kinderen maken deel uit van de beeldengroep die de gebroeders Van Eyck flankeert? Even verderop komen we links voorbij het Geraard de Duivelsteen, thans Rijksarchief. Het is opgetrokken in Doornikse kalksteen en is een van de oudste gebouwen van Gent. Het huis dankt zijn naam aan ene Geraard Vilain, die door zijn donkere huidskleur en zijn zwarte haren de bijnaam De Duivel kreeg. Vraag 19 In welke eeuw leefde De Duivel? We komen op het Lieven Bauwensplein. Centraal staat het bronzen standbeeld van de belangrijke Gentse industrieel Lieven Bauwens. Hij slaagde er in 1798 in delen van een mechanisch spingetouw, de Mule Jenny, uit Engeland naar het vasteland te smokkelen. Hij richtte zijn eerste katoenspinnerij op in Parijs; daarna volgde Gent in Hij legde daarmee de grondslag van de mechanische textielnijverheid in Gent. We stappen het Professor Laurentplein op. Professor Laurent stichtte onder meer het schoolsparen. We laten de Jodenstraat rechts liggen. Aan de tramsporen gaan we rechts door de Brabantdam. Via de Vogelmarkt bereiken we de Kouter. De Kouter is sinds eeuwen het plein waar de Gentenaar feest viert. Op de Kouter hielden de boogschutters hun wedstrijden, ontmoetten de burgers elkaar en maken de Gentenaars nu nog bij voorkeur hun zondagochtendwandeling. Dan genieten ze er van de beroemde bloemenmarkt. We dwarsen dit plein over de bladeren op de grond. Zo komen we voorbij een fraaie gietijzeren kiosk die dateert uit Vraag 20 Wat is blijkbaar de Gentse vertaling van vijg? Vraag 21 Welke gewichtseenheid maak je met de beginletters van de namen van de componisten die te vinden zijn op de kiosk? Aan het einde van het plein zien we links de Gentse Opera. Via de Schouwburgstraat bereiken we rechts het Koophandelsplein met het Gerechtshof. Dat is opgericht op de plaats van het voormalige Recollettenklooster. Naast het Gerechtshof vloeit de Leie. Vóór het gebouw, op het pleintje, troont Hippolyte Metdepenningen, hoofd van de Orangistische beweging. Vraag 22 Wanneer werd, volgens de gegevens die hier te vinden zijn, de Gentse Rijksuniversiteit opgericht? We laten het plein achter ons en stappen de Veldstraat in, de drukste winkelstraat van Gent. We komen er onder meer voorbij het prachtige herenhuis d Hane-Steenhuyse waar talrijke historische figuren verbleven: de Franse koning Lodewijk XVIII, tsaar Alexander I van Rusland, Willem I der Nederlanden, enzovoorts. Maar ook vele andere huizen zijn het bekijken waard en niet enkel voor de koopwaar die er wordt aangeboden. Vraag 23 Wat is de tweede voornaam van John Adams, voormalig president van de Verenigde Staten van Amerika? We wandelen rechts de Voldersstraat in. We dwarsen de Korte Meer. Rechts zien we de toegang tot de Aula van de Rijksuniversiteit. Sinds kort zijn de zuilen zeer bekend in kunstkringen en bij slagers. Het gebouw dateert uit het begin van 19de eeuw en is gebouwd op de plaats van de voormalige Jezuïetenkerk. Even verder gaan we rechts de Paddenhoek in. We komen voorbij het voormalige Van Arteveldehuis en bereiken zo de Kalandeberg. Vraag 24 Geef de datum waarop Jacob Van Artevelde poogde dit huis te ontvluchten. We gaan links door de Kalandestraat en daarna rechtdoor de Mageleinstraat door. Zo bereiken we weer het Sint-Baafsplein, het einde van de tweede lus en meteen ook van deze tocht. Goedendag/Zomerzoektocht/6

7 Hier houden we het voor bekeken voor dit jaar. Maar dat betekent natuurlijk niet dat we Gent nu al moeten verlaten. In de directe omgeving hebben we tal van mogelijkheden om te genieten van de geneugten des levens. Een mens hoeft immers niet altijd aan het zoeken te zijn. Maar alvorens af te sluiten toch nog even nakijken of u ook het antwoord hebt gevonden op de volgende zes fotovragen. 6 fotovragen Vraag 25 Met hoeveel van mijn soort staan we hier? Vraag 26 Tot welk gebouw bied ik toegang? Vraag 27 Wie ben ik? Vraag 28 Wie wordt hier vereerd? Vraag 29 Van welk woord maak ik deel uit? Vraag 30 Hoeveel dergelijke elementen ontbreken er hier? Goedendag/Zomerzoektocht/7

8 DEELNEMINGSFORMULIER ZOEKTOCHT KLOKKE ROELANDTOCHT 2002 Naam:... Adres:... Postnummer - gemeente:... Departement:... Afdeling:... Administratieve standplaats:... Datum waarop de tocht werd gereden:... ANTWOORDEN SCHIFTINGSVRAAG: a: (de som van de zes getallen van de lottotrekking van 28 september 2002, vermenigvuldigd met het reservegetal van dezelfde trekking - zie reglement):... b: (het jokergetal van de trekking van 28 september zeven cijfers):... Opmerkingen en reacties: Goedendag/Zomerzoektocht/8