Ontmoetingskerk Laren - 26 mei Johannes 3: 16

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontmoetingskerk Laren - 26 mei Johannes 3: 16"

Silke Aalderink
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ontmoetingskerk Laren - 26 mei Johannes 3: 16 De beginregel van Bach s cantate die vandaag in deze kerk zal klinken zag je wel eens op spandoeken in stadions en weilanden. Johannes 3: 16 stond met zwarte letters op witte lakens geschreven. Ik vroeg me wel eens af hoeveel stadiongangers zo Bijbelvast zijn dat ze weten wat daar bij Johannes staat. Alzo lief heeft God de wereld dat hij zijn Zoon, de eniggeborene, gegeven heeft opdat ieder die in hem gelooft niet verloren zal gaan maar eeuwig leven mag hebben Wat op die spandoeken staat is vaak gebruikt als bekeringstekst. Plat gezegd: als je in Jezus gelooft, krijg je eeuwig leven. Zo niet, dan ga je verloren. Met die boodschap zijn evangelisten langs de deuren gegaan. En staan ze te roepen en te folderen in winkelstraten. Zoals de tekst in de bijbel, begint hun boodschap wel met liefde, maar krijgt die later toch een strenge, dreigende klank. Bekeer je voor het te laat is! Is dat de strekking van de Bijbel? Is dat de boodschap die ook Bach met zijn cantate wil doorgeven? Het strenge slot van de cantate lijkt in die richting te gaan. Wer an ihn gläubet, der wird nicht gerichtet Wer aber nicht gläubet, der is schon gerichtet, denn er gläubet nicht an den Namen des eingebornen Sohnes Gottes Wie in hem gelooft, wordt niet geoordeeld. Wie niet gelooft, is al geoordeeld, omdat hij niet gelooft in de naam van de eniggeboren zoon van God Bach beklemtoont die woorden. Hij maakt er een dubbelfuga van. Zangers herhalen de regels op verschillende toonhoogtes. Instrumentalisten verdubbelen die vocale stemmen. En daarenboven zet een blazerskwartet de tekst nog eens flink kracht bij. De cantate eindigt met deze woorden indringend. Indringend ook door het slot, waar alle volume teruggedraaid wordt. Bach geeft aan: het slot moet zachtjes, piano klinken. Misschien om de boodschap nog dichterbij te brengen? Eindigt zijn cantate die met liefde begint ook bij hem met de dreiging van een laatste oordeel als je niet gelooft? Ik ben allergisch voor bekeringsdrang of voor geloof dat je het mes op de keel zet. Geloof dat mensen bang maakt is schadelijk. Geloven kan zonder dreiging. Geloven moet, mag het hebben van liefde, van inspiratie, van het bewogen worden, van geraakt zijn. Geloven heeft als bedoeling: hoe vind je wat heilzaam is en wat je leven verlicht, hoe ontdek je God, hoe kom je op het spoor van leven, van eeuwig leven. Hoe geloven een positieve kracht kan zijn, heeft Johannes, de evangelist ervaren. 1

2 Hij schrijft zijn boek over Jezus aan het einde van de eerste eeuw. Johannes is geïnspireerd geraakt door wat hij van Jezus hoorde. Zo schrijft hij, als een geraakte, geïnspireerde en misschien ook wel verliefde. Als Johannes over Jezus vertelt, heeft hij het over licht en liefde. Dan wil hij zeggen: hij weerspiegelt de hemel. Wil je dichter bij God komen, kijk naar hem. Bijna eufoor schrijft Johannes over wie zijn leven heeft veranderd. Dat wil hij doorgeven aan anderen. Doorgeven tegen de tijdgeest in. Want velen in zijn tijd zeggen: met die Jezus zit je op een dwaalspoor, dan raak je verloren. De eeuw van Johannes heeft trekken van de onze. Onze tijdgeest lijkt te zeggen: als je het spoor van Jezus volgt, mankeert er iets aan je. Ik snap niet dat je daar nog mee bezig bent, krijg je in allerlei toonaarden te horen, soms met een minzaam lachje en soms met venijnige weerstand. Zo ook Johannes. Daar reageert hij op. En als Bach zijn cantate schrijft, doet hij er scheppen bovenop. In de aria s laat hij Jezus bezingen: Du bist geboren mir zugute, je bent geboren mij ten goede. Weg Jammer, weg Klagen, frohlocke, sing. mein Jesus ist nah, Weg gejammer, weg geklaag, wees blij, zing, mijn Jezus is dichtbij. Johannes en Bach schrijven vanuit een bewogen en geraakt hart. Dat willen ze doorgeven. Doorgeven is wat anders dan opdringen. En heel wat anders dan welk mes dan ook op de keel zetten. Je kunt geraakt worden door je open te stellen voor wat ze laten horen. In jou kan vertrouwen groeien dat als je het in de richting van wat Jezus doorgeeft zoekt, je niet op een dood-, maar op een levend spoor zit. Een cantate wil je niets opdringen. Die kan wel je hart raken. Bij ieder zal dat weer anders zijn. Hoe dat bij jou is, weet je alleen zelf. Maar wie van ons kan er niet over meepraten dat als muziek klinkt of als Bach zingt, de hemel even voor je opengaat. Dat is iets heel persoonlijks. We hoeven het niet aan elkaar op te dringen. We kunnen het soms wel met elkaar delen. Johannes schrijft persoonlijk over geloven. 97 keer kom je in zijn boek het werkwoord geloven tegen. Maar 1 keer heeft hij het over het geloof. Geloven is een werkwoord. Bij Johannes is geloven in de eerste plaats vertrouwen. Als hij over geloven als vertrouwen schrijft, zet hij er altijd bij: in de richting van. Hij heeft leren vertrouwen in de richting van wat Jezus belichaamt. Zo is het steeds, zeker ook bij mij. Ik bezit geen geloof, ik mag vertrouwen in de richting van. Ik mag de illusie loslaten dat ik ooit een volmaakte gelover zal zijn. Wie vertrouwt in de richting van zal niet verloren zijn, maar leven vinden. Eeuwig leven, zegt Johannes. Daarmee bedoelt hij niet allereerst later, na je dood. 2

3 Eeuwig leven is leven met de Eeuwige. Dat is dat je in dit bestaan het goede zoekt, en dat je mag vertrouwen dat liefde, goedheid, vertrouwen jou zullen omringen. In dit aardse bestaan begint eeuwig leven. En zo gaat het over grenzen. Tenslotte: het gaat Jezus niet om mooie woorden. Maar om hoe je leeft en om wat je doet. Jezus is supporter van Feijenoord. Geen woorden maar daden. Jezus zegt niet: spreek waarheid, maar doe waarheid. Wees waarachtig. Zo sta je in het licht. Leef je onwaarachtig, doe je geen waarheid, dan wordt het donker. De Zoon van de Liefde over wie Bach zoveel muziek gemaakt heeft wil ons bewegen het in zijn richting te zoeken. Of dat moet? Er moet niks. Maar wie probeert, wie durft te vertrouwen in de richting van, zal ontvangen, eeuwig leven. Amen Also hat Gott die Welt geliebt, J. S. Bach, cantate BWV 68 1 Koor Also hat Gott die Welt geliebt, Dass er uns seinen Sohn gegeben. Wer sich im Glauben ihm ergibt, Der soll dort ewig bei ihm leben. Wer glaubt, dass Jesus ihm geboren, Der bleibet ewig unverloren, Und ist kein Leid, das den betrübt, Den Gott und auch sein Jesus liebt. Zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij ons Zijn zoon heeft gegeven. Wie zich in geloof aan Hem overgeeft, die zal eeuwig bij Hem leven. Wie gelooft dat Jezus voor hem is geboren, die gaat nooit verloren, en er is geen leed, dat hem bedroeft, die door God en ook door zijn Jezus wordt bemind. 3

4 2 Aria - sopraan Mein gläubiges Herze, Frohlocke, sing, scherze, Dein Jesus ist da! Weg Jammer, weg Klagen, Ich will euch nur sagen: Mein Jesus ist nah. Mijn gelovig hart, jubel, zing, scherts, jouw Jezus is aanwezig! Weg met het gejammer, weg met het geklaag, ik wil jullie alleen maar zeggen: mijn Jezus is nabij. 3 Recitativo - bas Ich bin mit Petro nicht vermessen, Was mich getrost und freudig macht, Dass mich mein Jesus nicht vergessen. Er kam nicht nur, die Welt zu richten, Nein, nein, er wollte Sünd und Schuld Als Mittler zwischen Gott und Mensch vor diesmal schlichten. Ik ben met Petrus niet te vergelijken; wat mij gerust stelt en blij maakt, is dat mijn Jezus mij niet heeft vergeten! Hij kwam niet alleen maar om de wereld te richten, neen, neen, Hij wilde zonde en schuld als bemiddelaar tussen God en de mens voor deze keer beslechten. 4 Aria - bas Du bist geboren mir zugute, Das glaub ich, mir ist wohl zumute, Weil du vor mich genung getan. Das Rund der Erden mag gleich brechen, Will mir der Satan widersprechen, So bet ich dich, mein Heiland, an. Gij zijt geboren mij ten goede, dat geloof ik, mij is wel te moede, omdat Gij voor mij genoeg hebt gedaan. Al breekt het wereldrond in stukken, al wil de satan mij doen twijfelen, dan bid ik U, mijn Heiland, aan. 4

5 5 Koor Wer an ihn gläubet, der wird nicht gerichtet; wer aber nicht gläubet, der ist schon gerichtet; denn er gläubet nicht an den Namen des eingebornen Sohnes Gottes. Wie in Hem gelooft, die wordt niet veroordeeld; wie niet gelooft, is reeds veroordeeld, want hij gelooft niet in de naam van de eniggeboren Zoon van God. (Johannes 3:18) 5

Vergelijkbare documenten

Protestantse Gemeente Heerhugowaard. orde van dienst voor de tweede dienst van. 29 november 2015. eerste zondag van de advent

Protestantse Gemeente Heerhugowaard orde van dienst voor de tweede dienst van 29 november 2015 eerste zondag van de advent thema: 'Tijd om te verwachten' voorganger ouderling organist : ds. Jacqueline