Natuurwandeling langs het water van Molecaten
|
|
- Annemie Verbeek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Natuurwandeling langs het water van Molecaten Landgoed Molecaten ligt op de rand van de Veluwe. Bij Veluwe denk je aan hoge, droge zandgrond, maar er is ook heel veel water. Meer dan 800 mm regenwater per jaar zakt door de zandheuvels diep de grond in. Vervolgens komt het na een tijd, voor een deel, aan de randen van de zandbult naar buiten als kwel of stroom. Dit water werd ongeveer tussen 1600 en 1800 gebruikt om koren - en papiermolens aan te drijven. Om de waterkracht van de beken te vergroten groef men een gat tot op het grondwater, een zgn. sprengkop. Van hieruit werd het water via een geul naar de molen geleid. Zo n gegraven stroom noemde men een spreng. De beek die hier stroomt is zo n sprengenbeek, gevoed door verschillende sprengen. Deze wandeling voert langs de beek en enkele sprengkoppen. Start: Lengte: Herberg Molecaten ongeveer 4 km Om te doen: Schatten zoeken en/of verzamelen voor een schilderij straks bij de Herberg. Onderweg kan je zoeken naar dingen die je mooi vindt: denneappel, eikeltje, mosje, stukje schors, takje met elfenbankje, gekke tak, mooi blad enz. Als het los zit kan je het verzamelen in een zak om later nog eens te bekijken. Herberg Molecaten In de 19 e eeuw stond er bij de watermolen van Molecaten een boerderijtje. De boeren die hun koren naar de molen brachten, moesten er vaak wachten. Zo ontstond er een kroegje bij de boerderij dat uitgroeide tot een uitspanning met speeltuintje voor wandelaars. Na een brand in 1967 werd het bedrijf herbouwd in de huidige vorm. Loop vanaf de de uitgang van de herberg rechts de parkeerplaats op, loop rechtsaf langs het donkere houten huisje en neem het pad dat omhoog gaat. Volg dit pad met de bocht naar links. Rechts loopt de beek. Aan uw rechterhand heb je mooi zicht op Huis Molecaten. Huis Molecaten De naam Molecaten komt al in de 14 e eeuw voor en duidt op een hoeve bij een watermolen. (mole verwijst naar molen en cote is een oud woord voor huis, hut, stal of schuur). In het begin van de 16 e eeuw stond op de plaats van het huidige landhuis een rechthoekig gebouw bij een van de eerste watermolens op de Veluwe. Huis en landerijen
2 werden in 1637 gekocht door de schout van Hattem, Johan van Keppel. Hij bouwde een buitenplaats. Vanaf 1717 kwam het landgoed in bezit van de familie Van Heeckeren van Molecaten. Een verbouwing in 1824 in neoclassicistische stijl gaf het huis het huidige aanzien. In 1987 is het verkocht aan Amev Levensverzekering NV, thans ASR geheten. Het pad komt uit op een fietspad en zandweg. Let op, onder de laatste bomen vóór het fietspad kan je eikels, beukennootjes en denneappels vinden. Die zijn niet alleen nuttig als zaden waaruit weer nieuwe bomen kunnen groeien, maar ook als voedsel voor allerlei dieren hier in het bos. Welke dieren eten hiervan? Meestal liggen er genoeg om ook wat mooie exemplaren mee te nemen om straks iets moois van te maken. Op verschillende plaatsen in het bos zie je dat de grond is omgewoeld. Dat doen wilde zwijnen. Zij zijn op zoek naar allerlei larven die in de grond leven en ze eten ook eikels. Ga hier op de zandweg linksaf en neem het eerst pad rechts. Volg het pad met links een huis en weiland en rechts bos. Het pad komt uit op een zandweg. Loop 20 meter naar links om huis nr.11 en het informatiebordje te bekijken. Loop terug naar de kruising en ga linksaf de oprit naar nr.12 op en ga vóór de brievenbus rechtsaf door het zigzaghekje. Het Spijker Watervliedt Spijker komt van het Latijnse Spicarium, opslagplaats. In de Middeleeuwen werden de pacht en de belasting (tienden) vaak afgedragen in natura en opgeslagen in een Spijker. De naam Watervliedt verwijst waarschijnlijk naar de verschillende bronnen en sprengen in de omgeving van het huis. Verschillende families, waaronder de familie van Heeckeren van Molecaten, bewoonden het huis. De aanbouw rechts is bij de restauratie in 1961 in 18 e eeuwse stijl uitgevoerd. Het eigenlijke Spijker het linkergedeelte is uit Het boerderijtje dateert uit de 19 e eeuw. Volg het paadje dat een bocht naar links en dan weer naar rechts maakt. Hier stroomt links weer een sprengenbeek, rechts ziet u de zogenaamde Spaanse Graven Spaanse Graven Het gaat hier niet om hoge Spaanse Heren of om een begraafplaats, maar om het graven van een verdedigingswerk. Zeker is het niet, maar dit zou een middeleeuwse vluchtburcht geweest kunnen zijn. Tijdens het beleg van Hattem in 1629 is deze schans door de Spanjaarden gebruikt. Het is bekend dat een gevangen genomen wachtpost uit Hattem hier toen ondervraagd is. Stel je voor dat de omgeving van deze schans bestond uit heidevelden en nog niet bebost was. Een leger kon zich hier achter de wallen goed verschuilen. Vanaf een heuvel - de Heerenberg verderop konden de soldaten wel de stad Hattem zien. Toen was er lawaai van mensen en wapengekletter. Nu is het hier juist stil en hoor je hele andere geluiden...zoals wind in de bladeren, een vogel, een krakend takje... volg de bocht naar rechts, met de beek mee en neem aan het eind links de brug over de beek Onder u ziet u het water stromen dat vanuit de sprengkop aan uw rechterhand komt. ga bovenaan op het zandpad naar rechts, na ongeveer 50 meter kunt u rechts bij een bordje van het Waterschap Veluwe de sprengkop nog eens bekijken.
3 Langs dit pad ligt allerlei dood hout. Het hout is dan wel dood, maar is zo weer goed voor ander leven. Allerlei insecten eten ervan of verschuilen zich erin of eronder. Til eens een tak of een stuk schors op om te ontdekken wie daar leven. Er kunnen ook zwammen op het hout groeien, die het proces versnellen waardoor het hout humus wordt, vruchtbare grond voor bomen en planten. Op het pad lopen soms mestkevers. Zwart, groen of blauwachtig, krachtig gebouwde kevers met sterke poten. Deze stevigheid maakt ze zo zwaar dat ze langzaam lopen en niet kunnen vliegen. Mestkevers leven van mest van planteneters. Hier in het bos is dat vooral paardenmest. Omdat ze de mest ook de grond inwerken voor hun larven, zijn ze nuttig als bemesters van voedselarme gronden. negeer het pad naar links. Ga op de T-kruising naar links en neem het eerste pad rechts dat licht afdaalt. Rechts staan gladde groene plantenstengels. Dit is pitrus, familie van de bies. Het groeit op vochtige plaatsen. Als je met je nagel de buitenste groene schil los peutert zie je het sponsachtige merg. Soms komt het er als een veter uit. Vroeger gebruikte men dit als pit in olielampjes. Je gaat door een houten hek en loopt door een weiland en door het volgende hek. Dan kom je op een bosweg met fietspad. Ga rechtsaf en neem na ongeveer 50 m het eerste bospad links. Direct links ligt een oude berkentak met berkenzwammen. Deze zwam leeft op zieke en dode berken en ruimt ze op den duur op. De meeste paddestoelen die op dood hout leven zorgen voor snellere vertering van het hout en zijn dus opruimers of vuilnismannen. Andere paddestoelen zijn vijanden ze zijn schadelijk voor bomen, de bomen worden er ziek van en gaan dood. Een voorbeeld hiervan is de honingzwam. Sommige paddestoelen zijn vrienden met de bomen waarmee ze samen leven. Ze geven mineralen door aan de boom en krijgen van de boom suikers. Vliegenzwammen leven zo samen met o.a. berken. Kijk goed om je heen, dan vind je vast nog meer paddestoelen. Elfenbankjes zijn bijvoorbeeld heel sterk, ze kunnen overwinteren en hebben dan ook jaarringen. Het pad stijgt en daalt iets, volg het tot het eerste pad rechts, ga hierin, het gaat recht op de brede, zeer oude beuk af. Bij de beuk zie je in de diepte weer een sprengkop (2 e ). Voor de Reformatie werden langs wegen of bij markante punten in het landschap bomen geplant, vaak gewijd aan Maria. Je kon er een gebedje prevelen en bescherming zoeken (tegen struikrovers). Omdat deze boom een tweede dunnere stam gevormd heeft, die recht omhoog gaat, zag men hierin een moeder met kind op schoot en daarom noemde men dit dus met recht een Mariaboom. Deze boom is ongeveer 250 jaar oud. volg het pad een hele tijd, (negeer pad naar links) blijf het pad tot voorbij de afrastering volgen tot de T-splitsing (je komt langs de 3 e sprengkop) Rechts kom je langs nog twee sprengkoppen; wat verder weg, staat een dode stam van weer een oude beuk, vol met zwammen; misschien de resten van de oude Jozefboom??
4 Wie om zich heen kijkt ziet een gemengd bos met eik, amerikaanse eik, beuk, berk, lijsterbes, amerikaanse vogelkers, den (naalden in duo s), spar (naalden enkel, solo), larix (naalden in bosjes, legio, verliest naalden in de winter). Eronder groeien varens, bramen, bosbessen en in het voorjaar koekoeksbloemen, vingerhoedskruid, hengel enz. Altijd zijn er verschillende soorten mossen, zoals kussentjesmos, haarmos, veermos. Kijk maar wat je wilt verzamelen voor je natuurschilderij. veelkleurige schors van douglasspar Omdat er zoveel verschillende bomen en planten staan in het bos kunnen er ook veel verschillende dieren leven. Ze hebben hier altijd water om te drinken. In het water leven kikkers en salamanders. In het bos zijn eekhoorns, konijnen, reeën, wilde zwijnen, vossen, muizen en veel vogels, zoals bosuil, buizerd, havik, grote bonte specht, groene specht, boomklever, zanglijster, merel, pimpel-, kool-, kuif-, zwarte mees, glanskop, vink. Om ze te zien of te horen moet je geluk hebben, maar sporen zijn wel vaak te vinden. Van wie ontdek jij sporen? ( woelen van zwijnen, hoefjes van ree, paarden hoef, moutainbike, schoenafdruk, kinderwagenspoor van mensen, afgekloven denneappel van eekhoorn, hapje uit paddestoel van slak, vogel of zoogdier, holletje van muis, gangen in hout van kevers, poep van?? enz) het pad komt uit op een zandweg, ga rechtsaf en meteen daarna links langs een paardenwei. Rechts zie je weer Huis Molecaten Soms staan er wel tien paarden in de wei.hoeveel staan er vandaag? Als ze dekjes hebben of franjegordijntjes voor hun ogen is dat om ze te beschermen tegen lastige vliegen en vooral tegen muggeen horzelbeten en s winters tegen kou en regen. Loop na de watermolen rechts over een bruggetje en een klinkerpaadje naar de herberg. De Watermolen Vroeger stonden er op het landgoed wel drie watermolens. Nu staat er nog één. Na een brand van de oude papiermolen in 1859 is dit de herbouwde molen. Deze was tot 1914 in gebruik als korenmolen. De molen wordt aangedreven door een gietijzeren bovenslagrad: het water van de beek loopt er van bovenaf op. Het is, met bijna 4 meter in diameter, het grootste rad van de Veluwe. Henriette Maan IVN Zwolle 2010
5
KINDERKERSTWANDELING
KINDERKERSTWANDELING DOOR HET ZEISTERBOSCH Door deze wandeling te lopen zal je het een en ander te weten komen over de planten en dieren in het bos. Maar dat niet alleen, je zult ook iets te weten komen
Nadere informatiewww.wandelwiki.be Landgoederen Klarenbeek en De Haere. 27-11-2012 Wandelroute Veluwe - Doornspijk
27-11-2012 Wandelroute Veluwe - Doornspijk Landgoederen Klarenbeek en De Haere. We wandelen met Lupus in het overgangsgebied tussen de voormalige Zuiderzee en de Veluwe. Doornspijk is een overwegend agrarische
Nadere informatieWelkom bij de spannendeschemerspeurtocht
Welkom bij de spannendeschemerspeurtocht! Op de volgende blaadjes staan aanwijzingen en foto s. Volg de aanwijzingen en kijk of je de foto s herkent. Ook worden er vragen gesteld. Omcirkel het antwoord
Nadere informatieKinderwandeling. door het Zeisterbos
Kinderwandeling door het Zeisterbos Een Kinderwandeling door het Zeisterbos Als je in het Zeisterbos gaat wandelen kom je het een en ander te weten over de planten en dieren die in het bos leven. Maar
Nadere informatieOp het einde van de fotozoektocht moet je een klein stukje langs een vrij drukke straat stappen. Wees dus voorzichtig en hou uiterst links!
Startplaats We starten de fotozoektocht op de parking van de Hospicebossen te Nazareth. Deze parking bevindt zich aan de ingang vlakbij de brug over de autosnelweg. Wegbeschrijving: Vanaf de startplaats
Nadere informatie27-12-2013 Wandelroute Twente Hezingen. www.wandelwiki.be
27-12-2013 Wandelroute Twente Hezingen Galgenberg en Paardenslenkte. We maken een prachtige wandeling in het buitengewoon stille en glooiende grensgebied van Nederland en Duitsland ten noorden van Ootmarsum.
Nadere informatieinhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten
Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon
Nadere informatieKennisnet community 5-6 / herfst 2006
HERFSTWEER Als de zomer voorbij is begint de herfst. Dat merk je niet direct. Er verandert wel steeds meer. Het wordt kouder. Je kunt niet meer zonder jas naar buiten. Er komen herfstbuien. Het waait en
Nadere informatieWandeling in de bossen bij Wolfheze (15 km)
Wandeling in de bossen bij Wolfheze (15 km) Afstand 15 km Startpunt Bilderberg Hotel Wolfheze, Wolfhezerweg 17 Wolfheze Wolfheze ligt op de Veluwe en dat staat garant voor mooie oude bossen. Deze wandeling
Nadere informatie4. Hoeveel rupsjes verdwijnen per dag in het opengesperde bekje van een jong koolmeesje?
Bos- en natuurquiz 1. Hoeveel procent van de oppervlakte van Vlaanderen is bos? a. 10% b. 30% c. 50% d. 80% 2. Er bestaan verschillende soorten spechten: de zwarte specht, de groene specht, de grote bonte
Nadere informatie6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3
WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 6+ 10 + Wanneer is een bos een bos? Een paar bomen samen vormen pas een bos als ze een oppervlakte van 1/2 hectare beslaan. Je zou dit kunnen vergelijken met een voetbalvel
Nadere informatieDieren in de winter 3
Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon
Nadere informatieWandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen
Wandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen 4.3 km wandelen Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen is een uniek stuifzandgebied in West-Europa. Op deze route zie je niet alleen zandheuvels, maar ook
Nadere informatieSTRUINBULLETIN 22. September Jeneveren in de Boshuijzer Bergen Begeijsteren op het Landgoed
STRUINBULLETIN 22 September 2012 Jeneveren in de Boshuijzer Bergen Begeijsteren op het Landgoed Jeneveren in de Boshuijzer Bergen Begeijsteren op het Landgoed Door: Frans Sijben - Nijmegen 22 : Landgoed
Nadere informatieColofon. Gemeente Vught. Alle rechten voorbehouden
RONDJE Een wandeling langs de oever van een Colofon Uitgave Gemeente Vught: 0 Tekst Wandelplatform Vught Fotografie Cily van den Wildenberg Peter van de Wiel Vormgeving Waldo van Bokhoven BOWfor, Vught
Nadere informatie1. Geheimen. 2. Zwammen
1. Geheimen 'Geen plant en geen dier' Een paddestoel is zeker geen dier, maar een plant is het ook niet. Ze hebben geen groene bladeren om zonlicht op te vangen. Bovendien groeien paddestoelen in het donker.
Nadere informatieHet is winter. op Landgoed Schothorst
Het is winter op Landgoed Schothorst In de winter is er genoeg te zien en te beleven in de natuur. Tijdens deze wandeling kun je dat ervaren. 6 Enkeerdpad 1 Winterbloeiers Zelfs in de winter kun je soms
Nadere informatieRaadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot?
Raadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot? Loop een rondje om het ven; ga over het dammetje. Let ook op hoogteverschillen. Materialen: Neem het kompas. Raadsel
Nadere informatieWandelrondje Someren-Heide, ca 15 km
Wandelrondje Het wandelrondje gaat door de natuurgebieden Boksenberg en De Pan. In de Boksenberg groeien vooral dennen op droge zandgronden. De bomen werden vroeger voor de mijnbouw gebruikt. In De Pan
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatieHerfstwerkboekje van
Herfstwerkboekje van Herfst werkboekje groep 5 1 De bladeren aan de bomen worden bruin en rood en vallen naar beneden, het is weer herfst! September wordt herfstmaand genoemd, dit omdat op 22 september
Nadere informatieWandeling 1 Afstand : 15 km Percentage verhard-onverhard 15% - 85%
Trage Tocht Voorstonden Wandeling 1 Afstand : 15 km Percentage verhard-onverhard 15% - 85% Duur : 4 uur Toegankelijkheid : Graspad langs de Oekense beek kan op sommige stukken begroeidzijn of flink nat
Nadere informatieSTRUIN BULLETIN KORTE STRUIN 4. Rondje Mook Anders. Aangepaste Versie Maart 2011. Een wandeling langs de Limburgs Gelderse Grens
STRUIN BULLETIN KORTE STRUIN 4 Rondje Mook Anders Aangepaste Versie Maart 2011 Zicht op de Mookerheide Een wandeling langs de Limburgs Gelderse Grens Door: Frans Sijben - Nijmegen Korte Struin 4: Rondje
Nadere informatieBeestige Buren. Naverwerking in de klas
Beestige Buren Naverwerking in de klas INHOUD 1. Kaartje aan Klauw 1.1 Voorbereiding 1.2 Uitleg 2. Inhoud van het spel 2.1 Deel 1: uitkijkposten in Vlasroterbeek 2.2 Deel 2: de buurtbewoners 2.3 Deel 3:
Nadere informatie9-4-2013 Wandelroute Zuid Limburg - Vijlen. www.wandelwiki.be
9-4-2013 Wandelroute Zuid Limburg - Vijlen Geuldal en Vijlenerbos. We maken een wandeling in het Zuid-Limburgse heuvellandschap, dus dat wordt klimmen en dalen. Vanuit Vijlen lopen we over veldwegen naar
Nadere informatieinh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.
Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten
Nadere informatieRondwandeling Wolfheze
Rondwandeling Wolfheze 10.6 km wandelen Gevarieerde rondwandeling door de geheimzinnige Wolfhezer bossen, uitgezet door boswachter Herman Veerbeek. Wandel langs machtige Wodanseiken, stokoude dennen, golvende
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten
Nadere informatieRaar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4
Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap
Nadere informatieBosopdrachten. Praktijkopdrachten groep 7/8
Bosopdrachten Praktijkopdrachten groep 7/8 Inhoud..1 Determineren.2 Het bos van binnen naar buiten.5 Klimaat en sfeer in het bos 6 1) DOE JE OREN OPEN..6 2) VOEL EN RUIK..6 3) KLIMAAT..6 Boomdikte...7
Nadere informatieSporen uit verleden en heden
IVN-Veldhoven/Vessem 2004 voorjaar/zomer Doel van het project: -de kinderen ontdekken aan de hand van sporen welke dieren in het bos leven -ze ontdekken dat er lang geleden mensen hier hebben gewoond,
Nadere informatieWandelroute Kolkven in de Oisterwijkse bossen
Wandelroute Kolkven in de Oisterwijkse bossen 3.5 km wandelen Maak een leuke korte wandeling door het Oisterwijkse bos langs enkele vennen, waaronder het Kolkven. Luister naar het geroffel van de spechten
Nadere informatieKORTE STRUIN 13. Mei 2017
Door het Nederrijkswald Door: Frans Sijben - Nijmegen KORTE STRUIN 13 Mei 2017 Kent u het Duitse Reichswald? Het grote bos tussen Gennep, Groesbeek, Kranenburg en Kleef? Het is een overblijfsel van een
Nadere informatieNaam:...
Naam:... Wil je meer over paddestoelen weten? Vul de woorden in op de goede plaats. Kies uit: hoed herfst eetbaar steel giftig grotten In de... vind je in het bos veel paddestoelen. Ze groeien op dode
Nadere informatie4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje.
Sterke geuren Pluk een blaadje van een plantje. Wrijf erover met je vingers, en verkreukel het blaadje een beetje. Ruik nu eens. Laat elkaar je blaadje ruiken. Waar ruikt het naar? Aardegeuren Ga op de
Nadere informatieOntdekkingstocht voor gezinnen
Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen Tjakkie de specht ontdekt de herfst INLEIDING TJAKKIE HERFST Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen het
Nadere informatieDoor landgoed Nieuw Rande naar Diepenveen
Alternatieve NS-wandelroute dag 2 Er zijn twee redenen om een alternatief te bieden voor deze bekende NS-wandeling. De eerste is dat op dit moment in de uiterwaarden langs de IJssel gewerkt wordt aan het
Nadere informatieLimburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van winter 2014 Hoi! Veel dieren houden winterslaap. Kikkers, egels, vleermuizen, salamanders Een vos niet. Voor meneer en mevrouw vos zijn de wintermaanden druk druk druk.
Nadere informatieLente. groep 3, 4 en 5
Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14
Nadere informatie: Bieskemaar 1 : 9735 AE Groningen. : 70% verhard. -- Een verrassende route, vertrekt vanaf het recreatiepark
Afstand Provincie Plaats Vertrekpunt : 15 KM : Groningen : Groningen : P Kardinge bij : Bieskemaar 1 : 9735 AE Groningen Bijzonderheden : Park, bos, hoge land : 70% verhard RA = Rechtsaf LA = Linksaf RD
Nadere informatieLoof-en naaldbomen. Naam :
Loof-en naaldbomen Naam : Veel bomen maken een bos In een boomgaard staan soms honderden bomen, en toch is een boomgaard geen bos. Ook in een park kun je veel bomen zien, maar een park is beslist geen
Nadere informatieOele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen
Hier zien jullie alweer de derde uitgave van ons jeugdblad. Ook nu heeft de Oele weer heel wat te vertellen. Lees maar gauw. Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen Zoogdieren
Nadere informatieRaar, maar waar! Natuur Na
Raar, maar waar! Natuur Inhoud 1. Raar, maar waar! 3 2. Een vreemd ei. 4 3. Spring er maar uit. 5 4. Verstopt. 6 5. Slim. 7 6. Vlieg er niet in. 8 7. Een kever met een luchtje. 9 8. Een zware hap. 10 9.
Nadere informatie1. Start route Wijlre:
Afstand Provincie Plaats Vertrekpunt Bijzonderheden : 12 KM : Limburg : Wijlre-Gulpen : Wijlre of Gulpen : Wijlre P Marchierstraat : Gulpen P Zwembad : Heuvels met enkele klimmetjes, en mooi vergezichten
Nadere informatieEen zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene.
2 Een zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene. De vetgedrukte tekst kan door de begeleider voorgelezen worden, of in eigen
Nadere informatieEen midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015
Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:
Nadere informatieWandelroute café du Midi (9,5 km)
Wandelroute café du Midi (9,5 km) 7 Wandelroute Café du Midi (9,5 km) Stempelplaats Café du Midi, Noordeindseweg 70, Delfgauw. wwwdumididelfgauw.nl Openingstijden: maandag t/m vrijdag vanaf 10.00 uur zaterdag
Nadere informatieinhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 6.
Paddenstoelen inhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 8 6. Schimmelweetjes 11 7. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Colofon en voorwaarden
Nadere informatieDASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen
DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De
Nadere informatieDe Waterboer HEXELSEWEG
Speuren in de natuur Waterwingebied Hoge Hexel Naam: speurneus speurt in de natuur De speurtocht gaat door het waterwingebied Hoge Hexel. Als je de paaltjes met de blauwe koppen volgt, speur je door het
Nadere informatieLANDGOED VILSTEREN - WATER
LANDGOED VILSTEREN - WATER ROUTE 4,5 km Welkom op het ca. 1.051 hectare grote particuliere landgoed Vilsteren, eigendom van de familie Cremers, waar naast bos, heide en cultuurland ook veel water te vinden
Nadere informatieNatuurpad. Haarlemmermeerse bos
Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Er zijn twee startpunten, de eerste is
Nadere informatieMokerheide en Mokerplas
Korte Struin 10 Januari 2018 Mokerheide en Mokerplas Frans Sijben Nijmegen Zicht op de Mokerplas Startpunt N271 Plasmolen bij bushalte Rijksweg / Witteweg Plasmolen. Openbaar vervoer: Trein Nijmegen Centraal
Nadere informatieNatuurpad. Haarlemmermeerse bos
Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Het pad begint en eindigt bij het informatiebord
Nadere informatieMet Pim en Pientje op stap... PWN. Puur water en natuur.
Met Pim en Pientje op stap... PWN. Puur water en natuur. Met Pim en Pientje op stap... Naar het beginpunt van de route Vanuit de hoofdingang van de Hoep gaat u meteen linksaf langs de drie vlaggen. U volgt
Nadere informatieRivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst
Rivierenhof Handleiding Opgesteld door de domeinwachters >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst INLEIDING Het zelf -doe pakket bestaat uit een bewegwijzerde
Nadere informatieProject Planten ABC. Week 1ABC: Algemeen
Project Planten ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Planten Planten eten, ademen en groeien. Sommige planten houden van natte grond. Anderen van droge grond. Sommige planten houden van veel zon en warmte. Anderen
Nadere informatieThemawandeling Herfst
Themawandeling Herfst Leerdoelen: De leerlingen tonen respect voor de natuur De leerlingen kunnen enkele typische herfstverschijnselen uit het bos verklaren De leerlingen kunnen op een aangepaste manier
Nadere informatie7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur
Geluiden Wees 1 minuut helemaal stil. Luister naar de geluiden om je heen. Hoeveel geluiden heb je gehoord? Welke geluiden heb je herkend? Je eigen geur maken Verzamel verschillende soorten blaadjes, mos,
Nadere informatiePraktische informatie
Wandelen Boswandeling landgoed De Slotplaats in Bakkeveen (Friesland) 5.84 km De Slotplaats is een natuurgebied met een grote variatie, wat het een aantrekkelijk wandelgebied maakt. Je maakt hier kennis
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatieKikkerwandeling in Meijendel
Kikkerwandeling in Meijendel Hou je van spelen in de natuur? Dan is Meijendel een fijne plek! Je kunt er allerlei grote en kleine dieren zien, een wens doen in een holle boom en nog veel meer. Met deze
Nadere informatieAan de Wijmeneir te Impe, deelgemeente van het Oost-Vlaamse Lede.
Vanuit de Wijmenier kan je tal van prachtige wandelingen maken. Eén ervan beschrijven we in onderstaande tekst Wandelpad : Beschermde landschappen langs de Molenbeken Praktische gegevens LENGTE: 15 km
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8 Dit
Nadere informatieinhoud De oude eik 1. In het park 2. De delen van de eik 3. Herfst 4. Dieren helpen de eik. 5. Winter 6. Lente 7. Rupsen 8.
De oude eik inhoud De oude eik 3 1. In het park 4 2. De delen van de eik 5 3. Herfst 6 4. Dieren helpen de eik. 7 5. Winter 8 6. Lente 9 7. Rupsen 10 8. De galwesp 11 9. De boomklever 12 10. Filmjes 13
Nadere informatieWERKBLAD OPDRACHTEN. Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen. 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen
Dassenwerk WERKBLAD OPDRACHTEN Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je gaat een onderzoek doen in een klein gebied van Nationaal
Nadere informatieKORTE STRUIN 14 Mei Op de But: groen avontuur in het Nederrijkbos
KORTE STRUIN 14 Mei 2017 Op de But: groen avontuur in het Nederrijkbos Door: Frans Sijben - Nijmegen De But is een oud gebied bij Groesbeek. Het valt onder de boswachterij Groesbeek. De But is een onderdeel
Nadere informatieALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN
3 8 6 10 ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN Een boom is...... een vaste plant met een houten stam en een kruin, alleen noemen de onderdelen anders dan bij een plant. Delen van de boom Laat de kinderen
Nadere informatieBomenpad Park Vredeoord. Antwoordenblad. Vul hier eerst jullie namen in:
Antwoordenblad Vul hier eerst jullie namen in: 1......................................................................................... 3.........................................................................................
Nadere informatieBron: www.pilionwalks.com Caroline Pluvier & Ruud Schreuder 1
2. Lefokastro Argalasti Kalamos Lefokastro Een prachtige en afwisselende wandeling vanaf de Pagasitische kust bij Lefokastro omhoog, gedeeltelijk langs een door steeneiken omzoomde kalderimi (stenen pad),
Nadere informatie: Zuidwolderweg 38 : 7932 PR Echten. Bijzonderheden : onverhard 80% : heide, bos en ven : Versie februari Restaurant Boszicht
Afstand Provincie Plaats Vertrekpunt : 17 KM : Drenthe : Echten : P van Restaurant Boszicht : Zuidwolderweg 38 : 7932 PR Echten RA = Rechtsaf LA = Linksaf RD = Rechtdoor ri. = Richting Bijzonderheden :
Nadere informatieWandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo
Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo 5 km Waar Leuvenumse bossen Vertrekpunt Parkeerplaats Poolseweg [https://maps.google.com/? q=52.3032,5.71531] Gevarieerde wandelroute langs de Leuvenumse
Nadere informatieWERKBLAD mijn landschap
WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een
Nadere informatieDe patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.
De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit
Nadere informatieJubileum uitgave 50 jaar IVN-Oisterwijk
50 Jubileum uitgave 50 jaar IVN-Oisterwijk Inhoudsopgave Voorwoord Voorzitter.pag 1 Felicitaties pag 2 IVN landelijk NME IVN Boxtel Heemkundekring Natuurmonumenten LNMH Brabants Landschap Werkgroepen pag
Nadere informatieBloeiend plantje Spoor van een dier
Volwassen boom Jonge boom Dode boom Hoge struik Lage struik Varen Mos Klimmende plant Bloeiend plantje Spoor van een dier Paddenstoel (op de grond) Bodemdiertje Paddenstoel (op een boom) Activiteit 3 :
Nadere informatieALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN
ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN Een boom is... Een boom is een plant, alleen noemen de onderdelen anders. Een boom is namelijk een vaste plant met een houten stam en een kruin. Delen van de boom Laat
Nadere informatieKopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.
Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je
Nadere informatieWerkblad Naut Thema 2: Planten en dieren
Werkblad Naut Thema 2: Planten en dieren 2.1 Eten en gegeten worden Schrijf op wat het dier eet in deze voedselketen De ijsbeer eet De zeehond eet De vis eet De krill eet Dit zijn algen, algen zijn heel
Nadere informatieDoel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt.
Thema: Bestaat vrede? Vak: Ruimte, aarde en milieu De ecologische kringloop De voedselkringloop Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De kringloop in de natuur Doel: Na deze opdracht weet je wat een
Nadere informatieSPEURTOCHT BAS DE DAS
SPEURTOCHT BAS DE DAS ROUTE 0,8 km Beestenboel in het Reestdal. Dit is een speurtocht voor kinderen van 4 jaar tot een jaar of 10. Als je de speurtocht downloadt ben je zelf het blauwe bolletje. Zodra
Nadere informatie(Voorjaars)wandeling door De Voordes
(Voorjaars)wandeling door De Voordes Aan het einde van de Van Vredenburchweg, tussen de Prinses Beatrixlaan en de Schaapweg, ligt het gebied van De Voordes. Omgeven door een nog deels authentieke parkaanleg
Nadere informatie