Uitkijktoren voormalige Vliegbasis Twente Enschede Een uitkijktoren als verhalende route

Transcriptie

1 Uitkijktoren voormalige Vliegbasis Twente Enschede Een uitkijktoren als verhalende route Vestiging Utrecht Weerdsingel Westzijde 33a 3513 BC Utrecht, Nederland Vestiging Enschede Walstraat 18a 7511 GH Enschede, Nederland Wieteke Nijkrake, Jorrit Noordhuizen,

2 Uitkijktoren voormalige Vliegbasis Twente Enschede Een uitkijktoren als verhalende route Naam Uitkijktoren voormalige vliegbasis Twente Adres Vliegbasis Twente, 7524 PJ Enschede Jaar Type uitkijktoren, cultuurhistorie Opdrachtgever Area Development Twente Omvang 13m hoog Status uitgevoerd, opgeleverd april 2018 Werkzaamheden SO, VO, DO, projectleiding, toezicht uitvoering Het zuidelijke gedeelte van de voormalige Vliegbasis Twente is de afgelopen jaren getransformeerd tot natuurgebied als onderdeel van de Ecologische Hoofd Structuur. In dit nieuwe natuurgebied is een uitkijktoren gerealiseerd naar ontwerp van NOHNIK. Uitgangspunt voor het ontwerp van de toren is het zichtbaar en beleefbaar maken van de historie van de voormalige militaire vliegbasis. Op de locatie van de toren stond het vroegere vooroorlogse terminal-gebouw met verkeerstoren. Daarnaast kent het gebied een rijke geschiedenis vanuit de Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog. Centrale opgave bij het ontwerp van de toren was het vertellen van de verscholen verhalen van de vliegbasis. De uitkijktoren is vormgegeven als een opengewerkte serpentine. Hierin verwijzen de open gedeelten in de schil van de toren naar de diverse relicten en objecten die kenmerkend zijn voor het gebied. Zo wordt de ooghoogte van een F-16 piloot en een vleermuis beleefbaar gemaakt en wordt verwezen naar de diverse bunkers en shelters in het gebied. De toren is daarmee meer dan slechts een route van A naar B. De route naar boven is als een narrative wayfinding en vertelt het verhaal van de geschiedenis van het gebied. De schil van de toren is een zelfdragende constructie. Deze is opgebouwd uit de serpentinevorm in combinatie met verticale spijlen. Deze spijlen hebben naast een constructieve functie ook een esthetische betekenis. Het grillige patroon van de spijlen zorgt voor een dynamische schaduwwerking op de schil van de toren, afhankelijk van de stand van de zon. Hierdoor ontstaat een camouflagepatroon van licht en schaduw en gaat het geheel op in de omgeving. De vorm en detaillering van het ontwerp is abstract gehouden zodat wordt aangesloten op de abstracte bouwstijl van de militaire objecten in het gebied. NOHNIK ontwikkelde de toren in samenwerking met ingenieursbureau ABT en scheepsbouwer Royal IHC. Op de werf van Royal IHC werd de toren met robots in elkaar gelast. Delen van het werk is als werkervaringsproject voor jongeren bij zorgorganisatie Zekere Basis uitgevoerd. Zij hielpen met het grondwerk, de fundering en het schilderen van de toren. Relicten en objecten die kenmerkend zijn voor het gebied De open gedeelten in de schil verwijzen naar diverse relicten en objecten Verwijzing naar de ooghoogte van een F-16 piloot Verwijzing naar de vleermuisbunker

3 Uitkijktoren met rechts de landingsbaan A 2 A maaiveld p=0 B plateau B plateau plateau Detail van de serpentinevormige schil met verticale spijlen Plattegronden schaal 1:200

4 doorgaande verticale strips 220 x 12 mm. verticale strips 100 x 12 mm. knikverkorters 100 x 100 x 11 schil t = 8 mm. balusters ø 20 mm. Doorsnede schaal 1:100 borstwering plateau stalen schil thermisch verzinkt en geschilderd 32 zettingen stalen trap thermisch verzinkt plateau stalen strips thermisch verzinkt en geschilderd plateau binnenzijde stalen schil thermisch verzinkt p=0 maaiveld 3565 mm Gevels schaal 1:200

5 Fragment bovenkant uitkijtoren met uitkijkstrook voor kinderen borstwering plateau 3 plateau plateau p=0 staalplaat, 32 zettingen buitenzijde thermisch verzinkt en geschilderd binnenzijde thermisch verzinkt camouflagepatroon van stalen strips thermisch verzinkt en geschilderd stalen spiltrap thermisch verzinkt Opbouw van de toren schaal 1:200

6

7 Foto: NOHNIK architecture and landscapes

8

9

10