Witte Donderdag ODULF

Transcriptie

1 Witte Donderdag ODULF Sedermaaltijd 1 van 1 Lucasparochie Geloofsgemeenschap St. Catharina Barneveld / Voorthuizen 29 maart

2 2

3 Openingszang Gedenken wij dankbaar de daden des heren, zijn leven, zijn dood en verrijzenis. En dat wij oprecht tot Jezus ons bekeren, die onze leidsman ten leven is Hoe hadden wij onze bestemming vernomen, was Jezus de weg niet ten einde gegaan. Wie zouden wij zijn, als Hij niet was gekomen om in zijn lichaam onze dood te doorstaan Hoe zouden wij ooit voor elkaar kunnen leven, had Hij ons de liefde niet voorgeleefd, die tot de dood zich prijs heeft willen geven, die, Zoon van God, ons alles slaaf is geweest. Gij eerste der mensen, die weerloos en eenzaam als graan in de aarde gestorven zijt. Gij wordt ons brood, maak ons met U gemeenzaam, Van harte maak tot wederdienst ons bereid. Begroeting - inleidende woorden Gebed bij het aansteken van de kaarsen Gezegend bent U, Eeuwige, onze God, Koning van het heelal, die ons hebt geheiligd door Jezus en die ons hebt opgedragen om een licht voor de wereld te zijn. Lezing uit Exodus 12, 1-14 De Heer zei tegen Mozes en Aäron, nog in Egypte: Voortaan moet deze maand bij jullie de eerste maand van het jaar zijn. Zeg tegen de hele gemeenschap van Israël: Op de tiende van deze maand moet elke familie een lam of een bokje uitkiezen, elk gezin één. Gezinnen die te klein zijn om een heel dier te eten, nemen er samen met hun naaste buren een, rekening houdend met het aantal personen en met wat ieder nodig heeft. Het mag het jong van een schaap zijn of het jong van een geit, als het maar een mannelijk dier van één jaar oud is zonder enig gebrek. Houd dat apart tot de veertiende van deze maand; die dag moet de voltallige gemeenschap van Israël de dieren in de avondschemer slachten. Het bloed moeten jullie bij elk huis waarin een dier gegeten wordt, aan de beide deurposten en aan de bovendorpel strijken. Rooster het vlees en eet het nog diezelfde nacht, met ongedesemd brood en bittere kruiden. Het dier mag niet halfgaar of gekookt worden gegeten, maar uitsluitend geroosterd, en in zijn geheel: met kop, poten en ingewanden. Zorg dat er de volgende morgen niets meer van over is. Mocht er toch iets overblijven, dan moet je dat verbranden. Zo moeten jullie 3

4 het eten: met je gordel om, je sandalen aan en je staf in de hand, in grote haast. Dit is een maaltijd ter ere van de Heer, het pesachmaal. Ik zal die nacht rondgaan door Egypte, en ik zal daar alle eerstgeborenen doden, zowel van de mensen als van het vee, en ik zal alle Egyptische goden van hun voetstuk stoten, want ik ben de Heer. Maar jullie zal ik voorbijgaan: aan het bloed zal ik jullie huizen herkennen, en door dat merkteken zal de dodelijke plaag waarmee ik Egypte straf, jullie niet treffen. Die dag moet voortaan een gedenkdag zijn, die je moet vieren als een feest ter ere van de Heer. Dit voorschrift blijft voor altijd van kracht, alle komende generaties moeten die dag vieren. Lied Zingt van de Vader die in den beginne De mensen schiep, de dieren en de dingen: Hemel en aarde wilt zijn naam bezingen: Houdt Hem in ere! Zingt van de Zoon, licht voor onze ogen, Bron van geluk voor wie Hem wil geloven: Luistert naar Hem het woord van alzo hoge: Houdt Hem in ere! Zingt van de Geest, adem van het leven, Duurzame kracht die mensen wordt gegeven: Waar wij ook gaan, wij hebben niets te vrezen Houdt Hem in ere! Lezing uit Lucas 22, 1 13 Het feest van het Ongedesemde brood, dat Pesach genoemd wordt, was bijna aangebroken. De hogepriesters en de schriftgeleerden zochten naar een mogelijkheid om hem uit de weg te ruimen, maar dan heimelijk, bang als ze waren voor de reactie van het volk. Toen nam Satan bezit van Judas, bijgenaamd Iskariot, een van de twaalf. Hij ging naar de hogepriesters en tempelwachters en besprak met hen hoe hij Jezus aan hen zou kunnen uitleveren. Ze waren opgetogen en spraken af dat ze hem voor zijn diensten zouden betalen. Judas nam hun aanbod aan en zocht een gunstige gelegenheid om Jezus aan hen uit te leveren, zonder dat het volk het zou merken. De dag van het Ongedesemde brood waarop het Pesachlam geslacht moest worden, brak aan. Jezus stuurde Petrus en Johannes op pad met de woorden: Ga voor ons het pesachmaal bereiden, zodat we het kunnen eten. Ze vroegen hem: Waar wilt u dat we het bereiden? Hij antwoordde: Let op, wanneer jullie de stad in gegaan zijn, zal jullie een man tegemoet komen die een kruik water draagt. Volg hem naar het huis waar hij binnengaat, en zeg tegen de heer van dat huis: De Meester vraagt u: Waar is het gastenvertrek waar ik met mijn leerlingen het pesachmaal kan eten? Hij zal jullie een grote 4

5 bovenzaal wijzen die al is ingericht; maak het daar klaar. Ze gingen op weg, en alles gebeurde zoals hij gezegd had, en ze bereidden het pesachmaal. Psalm 116 V: Hoe kan ik mijn dank betuigen, voor al wat de Heer mij gaf? Ik hef de offerbeker, de Naam van de Heer roep ik aan. A: Ik hef de offerbeker, de Naam van de Heer roep ik aan. V: Want kostbaar is in de ogen des Heren het leven van wie Hem vereert. O Heer, ik ben uw dienaar, Gij hebt mijn boeien geslaakt. A: Ik hef de offerbeker, de Naam van de Heer roep ik aan. V: Met offers zal ik U loven, de Naam van de Heer roep ik aan. Ik zal mijn geloften volbrengen waar heel zijn volk het ziet. A: Ik hef de offerbeker, de Naam van de Heer roep ik aan. Lezing uit Johannes 13 Het paasfeest was op handen. Jezus, die wist dat zijn uur gekomen was om uit deze wereld over te gaan naar de Vader en die de zijnen in de wereld bemind had, gaf hun een bewijs van zijn liefde tot het uiterste toe. Het avondmaal was begonnen. De duivel had reeds aan Judas Iskariot, de zoon van Simon, het plan ingegeven om Hem over te leveren. In het bewustzijn dat de Vader Hem alles in handen had gegeven en dat Hij van God was uitgegaan en naar God terugkeerde, stond Hij van tafel op, legde zijn bovenkleren af, nam een linnen doek en omgordde zich daarmee. Daarop goot Hij water in het wasbekken en begon de voeten van de leerlingen te wassen en ze met de doek waarmee Hij omgord was af te drogen. Zo kwam Hij bij Simon Petrus, die echter tot Hem zei: Heer wilt U mij de voeten wassen? Jezus gaf hem ten antwoord: Wat Ik doe begrijpt je nu nog niet, maar later zal je het inzien. Toen zei Petrus tot Hem: Nooit in der eeuwigheid zult U mij de voeten wassen! Jezus antwoordde hem: Als jij je niet door Mij laat wassen, kun je mijn deelgenoot niet zijn. zei Simon Petrus tot Hem: Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en hoofd. Maar Jezus antwoordde: Wie een bad heeft genomen, behoeft zich niet meer te wassen (tenzij de voeten), hij is immers helemaal rein. Ook jullie zijn rein, ofschoon niet allen. Hij wist immers wie Hem zou overleveren. Daarom zei Hij: Niet allen zijn jullie rein. Toen Hij dan hun voeten had gewassen, zijn bovenkleren had aangetrokken en weer aan tafel was gegaan, sprak Hij tot hen: Begrijpen jullie wat Ik jullie gedaan heb? Jullie spreken Mij aan als Leraar en Heer, en dat doen jullie terecht, want dat ben Ik. Maar als Ik, de Heer en Leraar, jullie voeten heb gewassen, dan behoren ook jullie elkaar de voeten te wassen. Ik heb jullie een voorbeeld gegeven, opdat jullie zouden doen zoals Ik jullie gedaan heb. Voorwaar, voorwaar, Ik zeg jullie: een dienaar staat niet boven zijn heer en een gezant 5

6 niet boven degene die hem gezonden heeft. Wanneer jullie dit beseffen: zalig jullie als jullie er naar handelen. Ik kan dit niet van jullie allen zeggen. Ik weet wie Ik heb uitgekozen, maar het Schriftwoord moet vervuld worden: Die mijn brood eet, heft zijn hiel tegen Mij op. Nu reeds zeg Ik het jullie, vóórdat het gebeurt, opdat jullie wanneer het gebeurt, zullen geloven dat Ik het ben. Voorwaar, voorwaar, Ik zeg jullie: wie hem aanvaardt, die Ik zal zenden, aanvaardt Mij, en wie Mij aanvaardt, aanvaardt Hem, die Mij gezonden heeft. Psalm 19, II koor allen koor allen koor allen koor allen Het woord des Heren is volmaakt, bron van leven. Gods getuigenis betrouwbaar,onverstand wordt wijs. Helder water is zijn wet, hartverkwikkend. Zijn geboden:recht en reden,licht voor onze ogen. Wat Hij belooft is louter waarheid,enkel vrede. Wat Hij doet is welgedaan,tot in eeuwigheid. Even kostelijk als honing,nee,nog meer, kostbaarder dan zuiver goud is het woord des Heren, Korintiërs 11, Want wat ik heb ontvangen en aan u heb doorgegeven, gaat terug op de Heer zelf. In de nacht waarin de Heer Jezus werd uitgeleverd nam hij een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood en zei: Dit is mijn lichaam voor jullie. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken. Zo nam hij na de maaltijd ook de beker, en hij zei: Deze beker is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt. Doe dit, telkens als jullie hieruit drinken, om mij te gedenken. Dus altijd wanneer u dit brood eet en uit de beker drinkt, verkondigt u de dood van de Heer, totdat hij komt. Ubi Caritas Ubi caritas et amor, ubi caritas Deus ibi est. Waar liefde en vriendschap is, daar is God, Gebeden Over het ongedesemde brood: Gezegend bent U, Eeuwige, onze God, Koning van het heelal, die het brood uit de aarde deed voorkomen. Over het zout: Gezegend bent U, Eeuwige, onze God, Koning van het heelal, U die ons in dit zout de tranen van de wereld doet herinneren, vergoten om onrecht, uitbuiting, onmacht, maar ook om ons ter herinneren: wij zijn het zout der aarde. Over de kruiden: 6

7 Gezegend bent U, Eeuwige, onze God, Koning van het heelal, U die ons opdracht geeft bittere kruiden te eten, als teken dat we niet voorbij zullen gaan aan het lijden en de nood van Israël en alle volken. Over de wijn (druivensap): Gezegend bent U, o Eeuwige, onze God, Koning van het heelal, U die de vrucht van de wijnstok hebt gezegend en die ons het leven heeft geschonken. Bidden we met de woorden die Jezus ons leert: Onze Vader, die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd, uw rijk kome, uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren, en breng ons niet in beproeving, maar verlos ons van het kwade. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. We delen de matzes, de bittere kruiden en de beker. Uitleg Lied Wie zijn leven niet wil geven, niet wil delen, met zo velen, met een ander, gaat verloren Wie wil geven wat hij heeft, die zal leven, opgegeten, die zal weten dat hij leeft Rechtvaardigheid en barmhartigheid. ik ontmoet zoveel jonge mensen die zeggen dat ze het zat zijn dat deze wereld zo verdeeld is, met botsingen tussen aanhangers van verschillende facties en zoveel oorlogen, waarin soms religie wordt gebruikt om geweld te rechtvaardigen. We moeten de Heer vragen ons de genade te geven om barmhartig te zijn voor degenen, die ons onrecht aandoen. Jezus bad aan het kruis voor degenen die hem gekruisigd hadden: Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen. Barmhartigheid is de enige manier om het kwaad te overwinnen. Rechtvaardigheid is nodi, heel erg zefs, maar op zichzelf niet voldoende. Rechtvaardigheid en barmhartigheid horen samen te gaan. Hoe wens ik dat we samen een koor van gebed konden vormen, van gebed uit het diepst van ons hart, om de Heer te smeken barmhartig te zijn voor ons en de hele wereld! (uit de boodschap van Paus Franciscus voor de Wereldjongerendagen in Krakau, Polen, 15 augustus 2015) 7

8 Toen Jezus in zijn uur gekomen was Toen Jezus in zijn uur gekomen was om deze wereld te verlaten, heeft Hij ten einde toe ons liefgehad. De veelgeliefde Zoon van God de Vader wordt een slaaf die onze voeten wast. wordt een slaaf die onze voeten wast. Toen Jezus met zijn vrienden maaltijd hield, nam Hij het brood, nam Hij de beker. Hij heeft zijn leven aan ons uitgedeeld, zijn bloed voor deze wereld prijsgegeven, teken van de geest, die Hem bezielt. teken van de geest, die Hem bezielt. Ik ben de wijnstok, heeft Hij toen gezegd, gij zijt voorgoed met Mij verbonden. Ik ben uw waarheid en Ik ben uw weg, Ik ben die ben, vergeving van uw zonden; Vrede geef Ik u, heeft Hij gezegd. Vrede geef Ik u, heeft Hij gezegd Slottekst uit Marcus 14 Ze kwamen bij een plek die Getsemane heette, en hij zei tegen zijn leerlingen: Blijven jullie hier zitten, terwijl ik ga bidden. Hij nam Petrus, Jakobus en Johannes met zich mee. Hij voelde zich onrustig en angstig worden en zei tegen hen: Ik voel me dodelijk bedroefd; blijf hier waken. Hij liep nog een stukje verder, liet zich toen op de grond vallen en bad dat dit uur zo mogelijk aan hem voorbij mocht gaan. Hij zei: Abba, Vader, voor u is alles mogelijk, neem deze beker van mij weg. Maar laat niet gebeuren wat ik wil, maar wat u wilt. Hij liep terug en zag dat zijn leerlingen lagen te slapen. Hij zei tegen Petrus: Simon, slaap je? Kon je niet één uur waken? Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak. Weer ging hij weg om te bidden, met dezelfde woorden als daarvoor. Toen hij weer terugkwam, lagen ze opnieuw te slapen, want hun ogen vielen steeds dicht, en ze wisten niet wat ze hem moesten antwoorden. Toen hij voor de derde maal terugkwam, zei hij tegen hen: Liggen jullie daar nog steeds te slapen en te rusten? Het is zover: het ogenblik is gekomen waarop de Mensenzoon wordt uitgeleverd aan de zondaars. Sta op, laten we gaan; kijk, hij die me uitlevert, is al vlakbij. In manus tuas In manus tuas, Pater, commendo spiritum meum (2x) In uw handen, Vader, beveel ik mijn geest 8