Mooiland & Governance

Transcriptie

1 Mooiland & Governance Een onafhankelijke deskundige Commissie Governancecode Woningcorporaties onder leiding van professor Jaap Winter, eerder lid van de commissie-tabaksblat, heeft begin juni 2006, in opdracht van Aedes en de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW), een Governancecode Woningcorporaties opgesteld. De code bevat normen voor goed bestuur en toezicht, voor transparantie, externe verantwoording en financiële beheersing bij woningcorporaties. De commissie, ook wel commissie-winter genoemd, bestond naast de voorzitter uit drie corporatiebestuurders, drie toezichthouders en drie onafhankelijke deskundigen. De opdracht luidde: een advies uit te brengen over regels van goed bestuur bij woningcorporaties en voorstellen te doen voor een code, een en ander met inachtneming van de aanmerkelijke schaalverschillen en verscheidenheid binnen onze branche. De commissie is gevraagd uit te gaan van reeds ontwikkelde codes en adviezen voor maatschappelijke ondernemingen in het algemeen en de corporatiebranche in het bijzonder, en van de Nederlandse Corporate Governance Code, opgesteld door de commissie-tabaksblat?. Met het oog op het bevorderen van het vertrouwen in corporaties, was het gewenst de regels m.b.t. goed bestuur in een Governancecode onder te brengen. De commissie-sas heeft geadviseerd in de AedesCode een artikel op te nemen dat verwijst naar de Governancecode. Dat is verwezenlijkt in de vernieuwde AedesCode, die sinds januari 2007 van kracht is. De Governancecode Woningcorporaties kenmerkt zich door moderne en inmiddels in de sector breed gedragen, algemene opvattingen over goede governance. De code bevat zowel principes als concrete bepalingen die kunnen worden opgevat als een nadere invulling van de algemene beginselen van goede governance bij woningcorporaties. De bepalingen beogen niet-exclusieve normen aan te geven waaraan woningcorporaties moeten voldoen om een zorgvuldige governance te bewerkstelligen. Het kunnen toepassen van de bepalingen is afhankelijk van de concrete omstandigheden waarin de corporatie en haar belanghebbenden zich bevinden. Afwijkingen kunnen onder omstandigheden gerechtvaardigd of zelfs wenselijk zijn. Deze mogelijkheden betekenen echter niet dat sprake is van vrijblijvendheid. Uit de maatschappelijke verantwoordelijkheid van woningcorporaties vloeit voort dat wij ons verantwoorden over onze governance. Van ons mag worden verwacht dat wij gemotiveerd uitleggen of, en zo ja: waarom, en in hoeverre wij afwijken van de bepalingen van de Governancecode; anders gezegd: wij passen toe of leggen uit. Stichting Mooiland heeft zich met ingang van juli 2008 verbonden aan de Governance Code Woningcorporaties. In deze notitie geven wij aan op welke wijze wij de principes van de code in het afgelopen jaar hebben toegepast. De integrale tekst wordt, naast publicatie op de site, opgenomen in het jaarverslag van Mooiland (ook te vinden onder het onderdeel publicaties van deze site). Naleving en Handhaving van de Code Het jaar 2008 stond in het teken van de fusie van Woonmaatschappij Maasland en Stichting Vitalis tot Stichting Mooiland. In de aanloop naar deze fusie, per 1 juli 2008, is rekening gehouden met de bepalingen in de Governancecode Woningcorporaties. Deze zijn als uitgangspunt gehanteerd bij de formulering van de statuten van de nieuwe organisatie. Verder is de code, naast de statuten, mede de basis geweest voor de samenstelling van de nieuwe Pagina 1 van 8

2 Raad van Commissarissen van Mooiland. Bij de vaststelling van het reglement voor de Raad van Commissarissen Mooiland, in zijn vergadering van augustus 2008, is afgesproken dat het onderwerp governance een nadere uitwerking zou krijgen. Dat is inmiddels gebeurd. De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van Stichting Mooiland hebben gezamenlijk geconstateerd dat de primaire focus van Mooiland ligt op het behalen van maatschappelijke resultaten, waarbij een transparante verantwoording over handelen, doen en laten hoort, en dat de basis voor Mooiland en Governance is gelegen in het gegeven dat wij transparant, sober en doelmatig maatschappelijke doelstellingen nastreven, handelend naar eer en geweten. Daarbij plaatsen wij de kanttekening dat codes hun belang kennen, maar het uiteindelijk de vraag is of het effectieve middelen zijn. Mooiland beschouwt goede governance als een manier van gedragen in het maatschappelijk verkeer, al dan niet gevat in regels. Er zijn immers ook binnen onze organisatie(onderdelen) checks en balances die bijdragen aan goede governance, bijvoorbeeld integrale besluitvorming. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen zijn verantwoordelijk voor de inrichting en toepassing van de governance van de woningcorporatie en de naleving van de Governancecode Woningcorporaties. Mooiland is ervan overtuigd dat de Governancecode Woningcorporaties bijdraagt aan goede governance in de sector en onderschrijft de code van harte. Het Bestuur: Taak en Werkwijze De Raad van Bestuur van Stichting Mooiland is belast met het besturen van de organisatie en is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van Stichting Mooiland. In 2008 heeft de Raad van Bestuur een basis voor de missie Mooiland geformuleerd, gegeven de grondleggers voor de fusie. Samen met de in het fusietraject afgegeven prestatiegaranties aan onze belanghebbenden, heeft deze missie gediend als fundament voor het ondernemingsplan 2009 (dat wil zeggen: jaarplan en begroting 2009) van Mooiland, welke in maart 2009 door de Raad van Commissarissen is geaccordeerd. De Raad van Bestuur legt over (de voortgang van) het bereiken van de doelstellingen periodiek, dat wil zeggen: per viermaandsperiode verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Het bestuur verschaft daartoe de Raad van Commissarissen tijdig de informatie die nodig is voor zijn taakuitoefening. Voor de besturing van de organisatie beschikt de Raad van Bestuur over de bevoegdheden en verantwoordelijkheden als verankerd in boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de statuten van Stichting Mooiland en het door de Raad van Commissarissen in zijn vergadering van augustus 2008 goedgekeurde en vastgestelde bestuursreglement. Mooiland kent een op zijn bedrijfsvoering toegesneden intern risico- en controlesysteem, waarin risicoanalyses van de operationele en financiële doelstellingen plaatsvinden. Opgemerkt moet worden dat risicomanagement onderwerp van gesprek is in de Auditcommissie van Stichting Mooiland, gegeven de integratie van deze systemen in het kader van de fusie. Voor wat betreft de financiële verslaglegging is in 2008 gewerkt conform de voor de opstelling daarvan te volgen procedures en handleidingen voor de inrichting daarvan. Ten aanzien van integriteit hebben de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur vastgesteld dat het voor de hand ligt om gaandeweg een nadere integriteitcode op te stellen, gegeven de context van de code. De basis voor integriteit ziet Mooiland als volgt: Stichting Mooiland hanteert als uitgangspunt dat integriteit een houding is waarbij van iedere medewerker van Stichting Mooiland wordt verwacht dat hij of zij begrijpt dat bepaalde gedragingen niet worden geaccepteerd, ook al zijn ze niet met zoveel woorden verboden. Daarnaast verwacht Stichting Mooiland dat haar medewerkers bij mazen in geschreven regelgeving handelen naar de geest van die regelgeving. In het voorkomende geval dat in strijd wordt gehandeld met deze uitgangspunten neemt Stichting Mooiland passende maatregelen. Pagina 2 van 8

3 Ten aanzien van een klokkenluiderregeling hebben de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur besloten dat de Raad van Bestuur er zorg voor draagt dat werknemers, zonder gevaar voor hun rechtspositie, de mogelijkheid hebben te rapporteren over vermeende onregelmatigheden, van algemene, operationele en financiële aard, binnen Stichting Mooiland. De Raad van Bestuur heeft dit gewaarborgd door de aanstelling van een interne en externe vertrouwenspersoon, alsmede door de instelling van een concernbrede Ondernemingsraad. Mooiland kende in 2008 een vertrouwenspersoon, alsmede een concernbrede Ondernemingsraad. Van het werk van de klachtencommissie (Mooiland Vitalis) en de geschillencommissie (Mooiland Maasland), in de zin van artikel 16 BBSH, doet de Raad van Bestuur eenmaal per jaar verslag aan de Raad van Commissarissen. De commissies beschikken over een eigen reglement en maken een jaarverslag. Het Bestuur: Rechtspositie en Bezoldiging De Raad van Commissarissen van Mooiland heeft in 2008, op voorstel daartoe van de Remuneratiecommissie, het bezoldigingsbeleid, met inachtneming van de aanbevelingen van het advies arbeidsvoorwaarden statutair directeuren woningcorporaties, zoals periodiek aangepast, en met inachtneming van de toepasselijke wet- en regelgeving voor de Raad van Bestuur, vastgesteld, waarmee de aanbevelingen van de commissie Izeboud de leidraad voor het bezoldigingsbeleid vormen. De Raad van Commissarissen heeft in 2008, op voorstel daartoe van de Remuneratiecommissie, de bezoldiging van de individuele leden van de Raad van Bestuur, binnen het kader van voornoemd bezoldigingsbeleid, vastgesteld. Voor de hoofdlijnen van het remuneratierapport verwijzen wij u naar hoofdstuk 11 van het jaarverslag 2008 (eveneens te raadplegen op deze site onder publicaties), waar u het verslag van de Raad van Commissarissen over het boekjaar 2008 aantreft en waarin eveneens is opgenomen de hoogte en structuur van de bezoldiging van de individuele leden van de Raad van Bestuur volgens de aanbevelingen van de commissie Izeboud. In het rapport staat in ieder geval de beoordeling van de gekozen waardering voor de leden van de Raad van Bestuur. Mooiland verstrekt aan de leden van de Raad van Bestuur geen persoonlijke leningen, garanties en dergelijke. Persoonlijke leningen en financiële garanties worden, in principe, eveneens niet aan de medewerkers van Mooiland verstrekt, anders dan in het kader van sociaal beleid van Mooiland, in welk geval de Raad van Commissarissen daarvan jaarlijks door de Raad van Bestuur op de hoogte wordt gebracht. De Raad van Commissarissen heeft de leden van de Raad van Bestuur per 1 juli 2008 voor onbepaalde tijd benoemd (dat wil zeggen: de bestaande arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd gecontinueerd), om daarmee de continuïteit van de organisatie, alsmede de uitvoering van de tijdens het fusieproces geformuleerde prestatiegaranties op korte en lange termijn te waarborgen. De Raad van Commissarissen heeft daarbij betrokken de afweging, dat de jaarlijkse evaluatie van het gevoerde beleid en het functioneren van en met de leden van de Raad van Bestuur in Remuneratie- en Raad van Commissarissenverband, voldoende waarborg geeft voor een optimale en kwalitatief verantwoorde besturing van Mooiland. Het Bestuur: Tegenstrijdige belangen en Nevenfuncties Iedere vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Mooiland en de leden van de Raad van Bestuur moet worden vermeden. De bepalingen met betrekking tot mogelijke tegenstrijdige belangen van de Raad van Bestuur worden in het bestuursreglement opgenomen en in acht genomen. Besluiten tot het aangaan van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van de leden van de Raad van Bestuur kunnen spelen, zullen vooraf aan de Raad van Commissarissen ter goedkeuring worden voorgelegd. Ten aanzien van nevenfuncties is in het bestuursreglement opgenomen dat de leden van de Raad van Bestuur Pagina 3 van 8

4 vooraf goedkeuring vragen aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen, indien zij voornemens zijn een bezoldigde nevenfunctie te aanvaarden die, gezien aard of tijdsbeslag, van betekenis is voor de uitoefening van de taak van bestuurder. In het jaarverslag doet de Raad van Commissarissen verslag van genomen besluiten op dit terrein; zie hoofdstuk 11, waarin is opgenomen het verslag van de Raad van Commissarissen Raad van Commissarissen: Taak en Werkwijze Conform de statuten van Stichting Mooiland heeft de Raad van Commissarissen tot taak het houden van toezicht op de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken bij Mooiland en de met haar verbonden onderneming(-en), en staat zij de Raad van Bestuur met raad terzijde. De taakverdeling van de Raad van Commissarissen, alsmede. zijn werkwijze, zijn neergelegd in het in augustus 2008 vastgestelde reglement Raad van Commissarissen Mooiland. In dat reglement zijn passages opgenomen voor zijn omgang met de Raad van Bestuur en de Ondernemingsraad. Verder bevat het reglement onder andere een profielschets van de leden van de Raad van Commissarissen, een rooster van aftreden, en afspraken over herbenoemingen, schorsing en/of ontslag van de leden van de Raad van Commissarissen, onverenigbaarheden en taken van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen bespreekt jaarlijks, buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur, zowel het eigen functioneren als dat van de individuele leden, en betrekt daarbij de visie van de Raad van Bestuur. Waar nodig wordt bij deze zelfevaluatie een externe deskundige betrokken. Voorts bespreekt de Raad van Commissarissen, op instigatie van de Remuneratiecommissie, jaarlijks, buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur, zowel het functioneren van de Raad van Bestuur als college, als dat van de individuele leden van de Raad van Bestuur, en bespreekt de conclusies daarvan met de Raad van Bestuur en de individuele leden van de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen maakt bij zijn toezichthoudende taak, en wanneer hij dit geboden acht, gebruik van de kennis van de externe accountant, andere ter zake deskundige adviseurs of medewerkers van Mooiland, al dan niet tijdens zijn vergadering. De externe accountant is in ieder geval jaarlijks ter toelichting aanwezig bij de vergadering van de Raad van Commissarissen, waarin het volkshuisvestelijk en financieel jaarverslag door de raad wordt besproken en vastgesteld. Mooiland neemt de kosten van voornoemde (in- en externe) ondersteuning voor zijn rekening. Raad van Commissarissen: Onafhankelijkheid De Raad van Commissarissen van Mooiland is zodanig samengesteld, dat de leden ten opzichte van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. De Raad van Commissarissen van Mooiland hanteert, onder andere, de volgende onafhankelijkheidscriteria: een commissaris mag in de vijf jaar, voorafgaande aan de benoeming, geen dienstbetrekking hebben gehad bij Mooiland; commissarissen mogen geen financiële vergoeding van Mooiland of van een aan Mooiland gelieerde rechtspersoon ontvangen, anders dan de vergoeding die voor de als lid van de Raad van Commissarissen verrichte werkzaamheden wordt ontvangen, en voor zover zij niet past in de normale uitoefening van de functie; een commissaris mag geen bestuurslid zijn van een vennootschap dan wel rechtspersoon waarin een lid van de Raad van Bestuur van Mooiland lid van de Raad van Commissarissen is. In bijzondere gevallen kan van deze criteria worden afgeweken. Wanneer van deze mogelijkheid gebruik wordt gemaakt, zal de Raad van Commissarissen van Mooiland unaniem moeten vaststellen dat de onafhankelijkheid van het betreffende lid niet in het gedrang komt, en zal hiervan melding worden gemaakt in het verslag van de Raad van Commissarissen. Pagina 4 van 8

5 Raad van Commissarissen: Deskundigheid en Samenstelling Elk lid van de Raad van Commissarissen dient in staat te zijn om de hoofdlijnen van het beleid van Mooiland te beoordelen. Elk lid van de Raad van Commissarissen beschikt over die specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van haar of zijn taak. Ook voor toekomstige leden geldt dat zij over een of meer deskundigheden beschikken, die nodig zijn om als lid van de Raad van Commissarissen te functioneren. De Raad van Commissarissen acht de volgende expertisegebieden van belang: Volkshuisvesting (Politiek en Maatschappelijk)/Ruimtelijke Ordening; Financieel economisch; Vastgoedontwikkeling; Juridisch; Marketing en Communicatie; Organisatie- en personeelsbeleid; Zorg, Ouderenhuisvesting en Welzijn. Voornoemde expertisegebieden zijn in de huidige Raad van Commissarissen aanwezig. De samenstelling van de Raad van Commissarissen garandeert een brede spreiding van deskundigheden en ervaringen, passend bij de opgaven die in de komende periode in de werkzaamheden van de Raad van Commissarissen van Mooiland naar voren zullen komen. De Raad van Commissarissen van Mooiland heeft zich verplicht te allen tijde de kennisgebieden volkshuisvestingsaangelegenheden en financieel-economisch in zijn midden te hebben.leden van de Raad van Commissarissen van Mooiland hebben een maximale zittingsduur van drie termijnen van vier jaar (in totaal twaalf jaren). Een aantal leden van de Raad van Commissarissen van Mooiland heeft, gegeven de toelichting op de uitgangspunten in de Governancecode Woningcorporaties, deze termijn overschreden. In verband met de fusie leek het de Raad van Commissarissen van Mooiland niet wenselijk om direct daarna over te gaan tot het laten uittreden c.q. vervangen van commissarissen, omdat in de eerste periode veel van de Raad van Commissarissen gevraagd wordt en, in dat licht bezien, enige continuïteit en stabiliteit noodzakelijk werd geacht. Tegen deze achtergrond is besloten om de eerste anderhalf jaar na de fusie de Raad van Commissarissen qua samenstelling ongemoeid te laten, om vervolgens vanaf 2010 zoveel mogelijk op basis van omgekeerde anciënniteit het rooster van aftreden in werking te laten treden, met als doel om per 2014 een dusdanige samenstelling te bereiken, dat de leden van de Raad van Commissarissen van Mooiland voldoen aan het in de Governancecode Woningcorporaties gestelde hieromtrent. Wanneer nieuwe commissarissen toetreden, volgen zij een introductieprogramma, waarin in ieder geval aandacht wordt besteed aan algemene financiële en juridische zaken, de financiële verslaglegging, de algemene en specifieke kenmerken van Mooiland, alsmede aan de verantwoordelijkheden van een commissaris. Daarnaast worden voor de Raad bijeenkomsten georganiseerd waarin de deskundigheid, alsmede de kennis van de manier waarop Mooiland met bepaalde zaken op volkshuisvestelijk en financieel-economisch gebied omgaat, op peil wordt gehouden. Ook worden bijeenkomsten bezocht die kunnen bijdragen aan de kennisontwikkeling van de (individuele leden van) de Raad van Commissarissen. Raad van Commissarissen: Rol van de voorzitter De voorzitter van de Raad van Commissarissen van Mooiland bereidt (tezamen met de Raad van Bestuur) de agenda van de vergadering voor en leidt de vergaderingen van de Raad. Hij ziet toe op een goed functioneren van de Raad van Commissarissen van Mooiland en zijn commissies. Hij draagt zorg voor een adequate informatievoorziening aan de leden van de Pagina 5 van 8

6 Raad en is namens de Raad van Commissarissen het voornaamste aanspreekpunt voor de (leden van de) Raad van Bestuur. De voorzitter initieert de evaluatie van het functioneren van de Raad van Commissarissen en van de (leden van de) Raad van Bestuur. De voorzitter wordt bij voornoemde werkzaamheden ondersteund door het Bureau Bestuursondersteuning van Mooiland. Raad van Commissarissen: Commissies In de aanloop naar de fusie van 1 juli 2008 is, ten behoeve van de samenstelling van de Raad van Commissarissen van Mooiland een selectiecommissie actief geweest. In deze commissie hadden de voorzitters van de Raden van Commissarissen van voorheen Stichting Woonmaatschappij Maasland en voorheen Stichting Vitalis plaats, ondersteund door een externe deskundige. De selectiecommissie heeft, onder andere, de profielschets voor de Raad van Commissarissen van Mooiland, de selectieprocedure en de selectiecriteria opgesteld. Verder heeft zij gesprekken gevoerd met de sollicitanten, en de kandidaten voor benoeming voorgedragen. De Raad van Commissarissen van Mooiland heeft twee commissies, een Remuneratie- en Auditcommissie. Voor deze commissies heeft de Raad van Commissarissen, in zijn vergadering in augustus 2008, de reglementen vastgesteld, waarin is beschreven wat de rol en verantwoordelijkheid van de betreffende commissie is, hoe haar samenstelling is, en op welke wijze zij haar taken uitoefent. In dit jaarverslag treft u in hoofdstuk 11, waarin het verslag van de Raad van Commissarissen is opgenomen, eveneens het verslag over 2008 van de Remuneratie- en Auditcommissie aan. De Raad van Commissarissen van Mooiland ontvangt, wanneer dat in zijn vergadering aan de orde is, van elk van commissies een verslag van de beraadslagingen en bevindingen. De werkzaamheden van de Auditcommissie van de Raad van Commissarissen van Mooiland hebben als doel, de inhoudelijke voorbereiding van de vergaderingen van de Raad van Commissarissen in die zin te ondersteunen, dat de Raad van Commissarissen zich op efficiënte wijze kan concentreren op de essentiële vraagstukken van financieel en managerial control, waaronder informatievoorziening, planning en control, risicomanagement en risicobeheersing. Verder is de Auditcommissie, onder andere, het eerste aanspreekpunt voor de externe accountant jegens de Raad van Commissarissen betreffende de opzet en uitvoering van accountantscontrole, voorgenomen onderzoeken en andere werkzaamheden van de externe accountant. Tot de werkzaamheden van de Remuneratiecommissie van de Raad van Commissarissen van Mooiland behoren het doen van voorstellen aan de Raad van Commissarissen betreffende het te voeren bezoldigingsbeleid van de Raad van Bestuur, het beoordelen van het functioneren van de (de leden van de) Raad van Bestuur, en het opstellen van het remuneratierapport, dat op hoofdlijnen op onze website wordt geplaatst. Verder behoort tot haar taken het doen van een voorstel aan de Raad van Commissarissen voor selectiecriteria en benoemingsprocedures betreffende de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. De voorzitter van de Raad van Commissarissen is lid en voorzitter van de Remuneratiecommissie. Jaarlijks voert de Raad van Commissarissen overleg met de ondernemingsraad. Raad van Commissarissen: Tegenstrijdige belangen Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Mooiland en (leden van) de Raad van Commissarissen dient te worden vermeden. Besluiten tot het aangaan van transacties door Stichting Mooiland waarbij tegenstrijdige belangen van leden van de Raad van Commissarissen Pagina 6 van 8

7 kunnen spelen, die van materiële betekenis zijn voor Stichting Mooiland en/of voor de betreffende leden van de Raad van Commissarissen, behoeven de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor de besluitvorming over de omgang met tegenstrijdige belangen bij de Raad van Bestuur, leden van de Raad van Commissarissen en de externe accountant, in relatie tot Stichting Mooiland. Het door een lid van de Raad van Commissarissen aanvaarden van een nevenfunctie die, gezien aard of tijdsbeslag, van betekenis is voor de uitoefening van de taak van commissaris, behoeft voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen. Een lid van de Raad van Commissarissen neemt niet deel aan de discussie en de besluitvorming over een onderwerp of transactie waarbij hij of zij een tegenstrijdig belang met Stichting Mooiland heeft. Een dergelijke transactie zal uitsluitend mogen worden aangegaan onder tenminste in de branche gebruikelijk condities. De besluiten tot het aangaan van een dergelijke transactie behoeven de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. De voorzitter van de Raad van Commissarissen ziet erop toe dat alle transacties c.q. onderwerpen, waarbij tegenstrijdige belangen hebben gespeeld, worden als zodanig gepubliceerd in het jaarverslag. Raad van Commissarissen: Bezoldiging De Raad van Commissarissen stelt de bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen vast op basis van gangbare referentiekaders. De bezoldiging van een lid van de Raad van Commissarissen is niet afhankelijk van de resultaten van Stichting Mooiland. De toelichting op de jaarrekening en het verslag van de Raad van Commissarissen bevat in ieder geval informatie over de hoogte en de structuur van de bezoldiging van de individuele leden van de Raad van Commissarissen. Stichting Mooiland verstrekt aan de leden van de Raad van Commissarissen geen persoonlijke leningen of garanties. Financiële verslaglegging De Raad van Bestuur van Mooiland is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de volledigheid van de openbaar gemaakte financiële berichten. De Raad van Commissarissen ziet erop toe dat de Raad van Bestuur aan deze verantwoordelijkheid invulling geeft. Externe accountant De Raad van Commissarissen van Mooiland heeft in 2008, na advisering daarover door de Raad van Bestuur, de externe accountant benoemd. De externe accountant wordt benoemd voor een periode van maximaal vier jaar, waarbij herbenoeming telkens voor een periode van maximaal vier jaar kan plaatsvinden. De Raad van Bestuur en de Auditcommissie maken ieder ten minste eenmaal per vier jaar een grondige beoordeling van het functioneren van de externe accountant in de diverse entiteiten en capaciteiten waarin de externe accountant fungeert. De beoordeling wordt besproken in de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen maakt van zijn belangrijkste bevindingen daarvan melding in het jaarverslag. Het bestuur en de Auditcommissie rapporteren jaarlijks afzonderlijk aan de Raad van Commissarissen over de ontwikkelingen in de relatie met de externe accountant. Pagina 7 van 8

8 Interne controlefunctie Stichting Mooiland kent een controller die functioneert onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur en die werkt op basis van een control plan, dat met betrokkenheid van de Auditcommissie van de Raad van Commissarissen van Mooiland en de externe accountant tot stand is gekomen. Het control plan, alsmede de bevindingen van de controller, worden ter kennis gebracht aan de Auditcommissie en de Raad van Commissarissen van Stichting Mooiland. Relatie met Externe accountant De externe accountant kan om zijn verklaring, betreffende de getrouwheid van de jaarrekening, worden gevraagd door de Raad van Commissarissen. De externe accountant woont in ieder geval de vergadering van de Raad van Commissarissen bij, waarin over de vaststelling van de jaarrekening wordt besloten. De externe accountant rapporteert zijn bevindingen betreffende het onderzoek naar de jaarrekening gelijktijdig, en op dezelfde wijze, aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Het verslag van de externe accountant ingevolge artikel 2:393 lid 4 van het Burgerlijk Wetboek bevat datgene wat de externe accountant met betrekking tot de controle van de jaarrekening en de daaraan gerelateerde controles onder de aandacht van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Mooiland wil brengen. Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding Mooiland heeft zijn stakeholders benoemd naar gewicht van de (lokale) activiteit: gegeven de organisatiestructuur (drie werkmaatschappijen) en het werkgebied (heel Nederland) is het overleg met belanghebbenden (huurders, gemeenten, zorginstellingen) naar de aard van de lokale activiteiten en lokale belanghebbenden ingericht. Voor wat betreft de huurders kent Mooiland het overleg in het kader van de Wet op het overleg huurders-verhuurder; zie verder in dit jaarverslag waar u een toelichting op de inrichting en inhoud van het overleg met de huurders van Mooiland Maasland aantreft, alsmede het overleg met de huurders van Mooiland Vitalis. Op deze manier wordt, naar de mening van Mooiland, recht gedaan aan de kenmerken van het concern in relatie tot zijn belanghebbenden, en wordt de situatie bestendigd waarin de zogenaamde horizontale beleidsbeïnvloeding optimaal tot zijn recht komt. Visitatie Mooiland laat zich een keer in de vier jaar visiteren, waarbij een gestructureerd oordeel wordt gegeven over het volkshuisvestelijke en maatschappelijk presteren. Visitatie is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. In de loop van 2010 zullen de werkmaatschappijen een nieuw ondernemingsplan vaststellen voor de periode 2011 en verder, en verder zullen voorbereidingen worden getroffen voor een visitatie conform de AedesCode, binnen de daarin aangegeven termijn. Pagina 8 van 8