JAARVERSLAG 2018 RINGONDERZOEK OP SBB TERREIN MARSWÂL AAN DE NOORDOEVER VAN HET TSJÛKEMAR BIJ ROHEL. door Jan de Jong

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2018 RINGONDERZOEK OP SBB TERREIN MARSWÂL AAN DE NOORDOEVER VAN HET TSJÛKEMAR BIJ ROHEL door Jan de Jong Foto Jan de Jong, Joure Bladkoning bezoekt Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer in de maand september. Dit overzicht is samengesteld voor het Staatsbosbeheer, SOVON en het Vogeltrekstation Wageningen. Het bevat een verantwoording van de activiteiten in het veld en kan gebruikt worden voor de beheersverslaglegging van deze gebieden. Derden die gebruik willen maken van de in dit verslag verzamelde gegevens moeten tevens schriftelijk toestemming vragen aan de ringer. Ringnummers en ringgegevens mogen tevens niet zonder toestemming van ringer en het Vogeltrekstation Wageningen gebruikt worden. Een verzoek kan men richten tot; of kijk voor een contactadres of tel. nummer op de Website Het Copyright van de fotos in dit verslag berust bij de fotografen.

2 JAARVERSLAG Voorwoord. In 2018 zijn er op de vaste ringplek aan het Tjeukemeer in totaal 60 soorten gevangen en 1929 vogels van een ring voorzien. Dit jaar veel meer soorten dan in 2017 (50). Deze toename zal ongetwijveld verband houden met het terugzetten van de bosschages waar in de winter van 2017/2018 mee is begonnen. De vogels komen nu meer in de overgebleven (CES) bosschages en de kans op vangen is daardoor groter. Klopt ook want in het najaar moest ik soms de netten al vóór 09:00 uur sluiten i.v.m. de toegenomen aantallen (1 ringer aanwezig). Koploper in 2018 was wederom de kleine karekiet met 317 geringde eksemplaren. Opvallend was dit jaar dat er twee nieuwe soorten aan de soortenlijst (sinds 1985) konden worden toegevoegd. De slobeend (nr.95) was op 3 november wel een totale verrassing, de vogel hing zowaar in een van de bovenste vangbanen van een mistnet en veroorzaakte zelfs geen enkel gat in het net. Op dezelfde dag werd ook nog een (lang verwachtte) cetti s zanger (nr.96) gevangen in een mistnet langs de rietzoom bij net baan C9. Twee nieuwe soorten op 1 dag. Op 23 november zelfs een 2 e cetti s zanger, nu bij vangbaan C6. Naast de cetti s zangers en de slobeend werden er ook meer opvallende soorten gevangen zoals; bladkoning 25 september (2 e sinds 1985), draaihals 1 september (2 e sinds 1985), grote gele kwikstaart 20 oktober (2 e sinds 1985), roodborsttapuit (5 e,6 e en 7 e vangst sinds 1985) en tapuit (6 e, 7 e en 8e sinds 1985). Een ijsvogel die op 28 augustus werd geringd was na 13 dagen al in Wieringerwerf en is snel de Afsluitdijk dus overgestoken. Er werden in 2018 in totaal 53 individuen gevangen met een pootring van vóór Het ging hier vooral om de vijf meest gevangen (52,83%) geringde soorten; rietgors (9), zwartkop (7), kleine karekiet (6), rietzanger (3) en fitis (3). Buitenlandse pootringen werden vastgesteld bij rietgors (1 Frankrijk), zwartkop (1 Belgie) en kleine karekiet (1 Engeland, 1 Frankrijk). Vogels met Nederlandse vreemde pootringen kwamen van kerkuil (1), zwartkop (1) en spreeuw (1). De kleine karekiet met Engelse pootring is dezelfde die we ook al eens in mei, juni en juli vorig jaar op de ringplek terug vingen. VOGEL RING ONDERZOEK JAN DE JONG JOURE RINGER 403/C09 VOGELTREKSTATION WAGENINGEN. ADRES RINGER: E.A. BORGERSTRAAT NG JOURE FRYSLÂN NEDERLAND ; J.D.JONGRINGER403@HOME.NL TEL VRIJWILLIGER STAATSBOSBEHEER Al met al was het een goed ringseizoen Mochten in 2019 en erna er mensen zijn die graag eens een ochtend bij het vogelringen aanwezig willen zijn dan kan dat. Eerst even bellen met Er is zelfs een mogelijkheid om als assistent of aspirant ringer (in opleiding) mee te draaien op het Ringstation Rohel. Wens jullie, mede namens mijn vrouw, allemaal een goed en gezond 2019 toe en veel leesplezier met dit verslag. 2

3 2. INHOUD. 1. Voorwoord 2 2. Inhoud en de top10 van geringde vogels op Marswâl 3 3. Dagverslagen Jaarstaat 2017 vangsten Rohel Tsjûkemar Ontvangen terugmeldingen in Dankwoord. 100 Foto Google Plattegrond van de ringplek Rohel Tsjûkemar op SBB-terrein Marswâl met aanduiding van de netbanen in gemeente De Fryske Marren in provincie Fryslân. Top 10 geringde vogels SBB-terrein Marswâl Periode Soort Aantal Soort Aantal 1 Kleine karekiet Kleine karekiet Fitis Zwartkop Rietzanger Rietgors Tjiftjaf Rietzanger Zwartkop Fitis Rietgors Tjiftjaf 96 7 Pimpelmees Roodborst 96 8 Roodborst Grasmus 76 9 Koolmees Boerenzwaluw Winterkoning Spreeuw 57 3

4 3.DAGVERSLAGEN Herinneringen en wat voorafging. Herinneringen. Vroeger stond er langs de noordoever aan het Tsjûkemar tussen Rohel en Vierhuis nog maar een smalle strook riet met hier en daar wat wilgenbosjes. De oever was tussen Rohel en Vierhuis ook natter en op enkele plaatsen, vooral ten W van 2 e slootje richting Vierhuis, waren nog hele stukken trilveen aanwezig. Als je op de mos en veenlaag liep golfde het terrein onder je voeten. Sommige plekken waren daardoor erg onbetrouwbaar en moesten gemeden worden. In de brede rietzoom ten O en W van het tweede slootje aan de Tsjûkemaroever broedde toen nog de roerdomp en de bruine kiekendief. Petgaten waren er toen nog volop in de omgeving van Vierhuis en Rohel. Vanuit ons houten huisje in Vierhuis, woonde in mijn jeugd in Vierhuis aan de Vierhuisterweg 15, hoorde ik elke zomer de roerdomp wel hoempen in de petgaten achter ons huis. Weet me nog te herinneren dat mijn vader destijds wel in de petgaten viste op snoek. De zethengel en de snoek. Op een morgen had hij de zethengel, met levend aas (toen mocht dat nog), in een van de petgaten laten liggen. Middags zei hij tegen me: ga maar even kijken als er al wat aan de zethengel zit Jan. Ik als jongentje van 10 a 12 jaar ging toen op klompen met de polsstok over de sloot richting zethengel. De zethengel stond er niet meer! Zou hij door iemand zijn meegenomen was toen mijn gedachte. Of zou er een enorme snoek aan zitten die de hengel meenam het petgat in? Mijn vader had me wel verteld dat er in het petgat een dikke snoek zat die hij al enkele keren verspeeld had omdat de kanjer om een rietpol heen draaide waardoor het vissnoer knapte. Dat zou toch niet nu het geval zijn dacht ik nog. Naarstig zocht ik de randen van het petgat af lopend over de oude veenribbe * waar turf op gedroogd was en welke nu met hoge pollen van het pijpenstrootje en braamstruiken was begroeid. Foto van de Weijer. Dit is een foto uit de Deurnese Peel. Turf oogsten zo dat vroeger ook ging in het veenlandschap bij Vierhuis, Rohel en het Easterschar. 4

5 Na een stoef kwartiertje zag ik de zethengel drijven vlak langs de rand van het petgat. Ik weet nog dat het hart in mijn keel bonkte, zou die grote snoek er nu echt aan zitten? Met een flink stuk wilgentak wist ik de zethengel langs de kant te pakken te krijgen. Op mijn buik liggend op een zegge pol wist ik nog net de zethengel vast te pakken. De katrol was geheel afgedraaid, alle lijn was dus gebruikt. Even stond ik in tweestrijd, moest ik de zethengel nu inhalen of toch terug naar huis om de grote vangst te melden. Wel wat gewend met snoeken dacht ik; laat me nou eerst maar die katrol een flink eind opdraaien zodat ik kan zien of er werkelijk wel wat aan de zethengel zit. Want ja, het kon ook zo zijn dat de snoek zich had losgemaakt en ik mijn vader voor niks zou laten komen. De eerste 10 meter ging voorspoedig doch daarna zat de vislijn vast onder een wilgenstruikje langs de oever. Daar de snoek er niet onder weg kwam dacht ik dat de lijn gewoon vast zat, met een verse wilgentak kon ik na enig heen en weer drukken de lijn loskrijgen. De zethengel hooghoudend en om de wilgenstruik heen lopend ging ik verder. Inmiddels waren er meer dan 20 minuten verstreken en wist ik nog niet wat er aan de zethengel zat. Doch toen de lijn los was veronderstelde ik dat ik nu toch wel zou vernemen of die dikke snoek er ook werkelijk aan zat. Draaien aan de katrol gaf na enkele meters nog geen signaal dat er leven aan de visdraad zat. De draad ging nu naar het midden van het petgat en leek naar een klein rietpolletje te gaan. Daar zal je het hebben dacht ik nog; de snoek zal zich wel hebben losgemaakt en om de pol gedraaid zijn. Met een kleine ruk aan de lijn schoot deze echter meteen los, doch nog geen krachtige reactie van de snoek. De lijn was nog heel en hoopvol draaide ik verder aan de katrol. Tot mijn grote verbazing ging de lijn achter de wilgenstruik weer naar de oever. Zou de dikke snoek hier vlak langs de diepe rand van het petgat liggen? Voorzichtig draaide ik de katrol nu aan tot ik bijna bij de oever was. Nu zou de snoek toch wel aan moeten slaan dacht ik nog en hield vol spanning de katrol vast en zette hem alvast op vrij zodat als ie weg schoot van de oever de lijn vrij kon vieren. Al draaiende viel mijn mond open van verbazing. De lijn ging de wal op! Direct schoten er allerlei gedachten door mijn hoofd, geen snoek dus maar wat kon het dan wel zijn? Zou het een visotter zijn die hier al jaren in de petgaten zijn kostje opscharrelde, dit tot groot ongenoegen van de plaatselijke visser Jan Bakker die het visrecht had in de petgaten en vaarten in de omgeving? In die tijd werd er vooral nog door beroepsvissers in de winter als er ijs lag op vaarten en poelen achter deze otters aangezeten met zogenaamde otterprikken. Een otterprik is een stok met een lange metalen pin. Otters vraten vaak de fuiken stuk en aten de vis. Met Egbert Visser (Eppie) de zoon van de beroepsvisser Rinze Visser gingen we in de wintermaanden wel op schaatsen over de kanalen op zoek naar otters. Eerst moest het stoomgemaal bij Vierhuis al een tijdje stopgezet zijn want anders mochten we niet op de ringvaarten. Onder het zwarte dikke ijs kon je dan zo de luchtbellen stroom van de otter volgen. In de hoge walkanten zaten dan de otternesten. Zo werden vroeger de otters opgespeurd. Doch wat nu als de otter nog aan de zethengel zat, hoe moest ik die er af krijgen? De vislijn raakte over het veldje met pijpenstrootjes aan de andere kant van de veenribbe in een vrij smalle rietstrook met waterplanten. Nog steeds kon ik gemakkelijk de visdraad op de katrol draaien. Toen ik bij de rietstrook stond kon ik niet verder, de venige ondergrond begon te golven en ik wist dat het daar behoorlijk diep was want vroeger had men turf uit die sleuven gehaald. Wat nu? De lijn trok af en toe wel wat dus er zat nog wel wat aan de haak. Ik durfde de rietzoom niet in te gaan en was inmiddels al bijna drie kwartier van huis. Net op het moment dat ik besloot terug te gaan naar huis en de zethengel in de grond vastzette hoorde ik mijn moeder vanachter het houten huisje roepen: JAA...AAN... wer bist to **, Jirre*** riep ik uit volle borst. Met de polsstok snel terug over de sloot en snel het verhaal thuis vertellen. Mijn vader keek me vermanend aan en zei; was dan ook direct thuisgekomen, het was toch niet zo moeilijk om even te zien of er een snoek aan de hengel zat. Toen heb ik het verhaal helemaal uitgelegd en gezegd dat ik dacht dat er een otter aan zat en dat hij in de smalle rietstrook waarschijnlijk vast zat en dat ik er niet bij kon. Een otter zei hij verbaasd. Ja wat kon het anders zijn zei ik. Kom op zei hij jij gaat maar mee en we nemen de hoge houten ladder mee, en neem de otterprik ook maar mee je kunt nooit weten. Voor we het slootje oversprongen gooide ik de otterprik naar de overkant en legde de ladder dwars over de sloot. Over de 2,5 meter brede sloot springen met polsstok was een makkie! Al hoofdschuddend kwam mijn vader bij de zethengel aan. Het topje van de hengel stond nu erg gebogen en mijn vader zei; Je hebt de hengel gelukkig goed vastgezet Jan, het beest zit er nog aan. 5

6 De ladder werd in de richting gelegd waar de draad in de rietoever verdween. Ik moest over de ladder naar de plek kruipen (met de otterprik) om de draad los te maken. Bij de rietzoom aangekomen haakte ik met de punt enkele malen in de zegge pol en plotseling schoot de draad los. Mijn vader draaide aan de katrol en daarna hoorde ik een rauwe kreet en schrok ontzettend. Vlak voor me uit het riet kwam met veel kabaal iets omhoog. En toen werd me duidelijk dat ik me totaal vergist had. Een roerdomp krijste vlak bij me langs en fladderde naar de kant. Met een snelle greep had mijn vader de vogel zo te pakken. Zoiets heb ik nog nooit aan mijn zethengel gehad zei hij verontwaardigd. Wat een prachtige vogel is dit. Voorzichtig hebben we de haak die gelukkig in de mondhoek vast zat na enige minuten los weten te krijgen. De snoekhaak bestond uit drie flinke haken. Oppassen hoor zei mijn vader; deze rakkers zijn snel, denk om je ogen, nadat de roerdomp enkele keren fel uithaalde toen hij bevrijd werd van de vishaak. Minutenlang hebben we de vogel beiden bewonderd. Van zo dichtbij hadden we deze moerasbewoner nog nooit gezien. Ze zijn altijd heel schuw en verdwijnen snel in de rietzoom. De roerdomp bleek gelukkig niks gebroken te hebben, alleen een kleine wond in de snavelhoek. Mijn vader zei; pak hem goed vast, ook bij de kop, en laat hem verderop op de veenribbe weer los. In de lucht gooien en niet op de pijpenstrootje pollen zetten. Trots liep ik met de enorme vogel een stukje naar achteren over de hoge pollen van het pijpenstrootje. Op een grote pol bleef ik staan, keek achterom en keek naar mijn vader, hij knikte. Met een zwaai gooide ik de roerdomp de lucht in en met een rauwe kreet vloog de vogel laag over de pollen van het pijpenstrootje weg richting het moerasgebied. Mijn vader haalde de ladder inmiddels terug en samen gingen we met zethengel, ladder en otterprik terug naar ons huis. Geen snoek en geen otter. Maar wel een mooie herinnering die me altijd is bijgebleven. De roerdomp had het visje wat aan de zethengel zat stellig gezien en heeft het opgepikt en is toen vastgeraakt. Mijn vader heeft daarna nooit meer een zethengel achtergelaten in de petgaten. En maanden daarna toen ik tijdens een winters tochtje weer eens door het moerasgebied achter ons houten huisje in Vierhuis liep zag ik de roerdomp op het ijs staan op de rand van een lisdoddeveldje. Zou het dezelfde vogel zijn die we bevrijd hadden, ik kreeg er een fijn gevoel bij, de roerdomp stapte rustig en kalm het lisdodde veldje in en verdween in de vegetatie. Elk jaar daarna keken we in het voorjaar uit naar de roep van de roerdomp en hoorden hem daarna gelukkig nog elk jaar dat we er woonden. Doch toen we rond mijn 15 e jaar verhuisden naar Sint Johannesga was het moerasgebied al deels in cultuur gebracht en hadden kiepkarren het terrein al tot landbouwgebied geëgaliseerd. Ik kan me het werkvolk (Duw genoemd door de plaatselijke bevolking) nog herinneren die met een locomotiefje de karren met veengrond verplaatsten. Gelukkig bleef er van het moerasgebied nog een klein stukje over, en iedere keer dat ik langs de noordoever richting Vierhuis over de polderdijk loop en bij het 2 e slootje even blijf staan kijk ik naar de plek waar ons houten huisje stond en voel ik me even terug in de tijd toen er nog rondom ruige woeste gronden waren en ik de roerdomp elk voorjaar hoorde. Gelukkig is de roerdomp niet verdwenen en verdenk ik zijn nazaten ervan dat ze nog altijd in het kleine moerasgebiedje broeden. Af en toe wordt de laatste jaren de roep van de roerdomp daar nog gehoord. Tot zover het verhaal van de roerdomp aan de zethengel. Opschoning bosjes aan noordoever. Op 12 december 2017 is het Staatsbosbeheer begonnen met het terugsnoeien/inkrimpen van de bosjes op de ringplek Rohel Tsjûkemar. Daarbij is rekening gehouden met de CES-locatie op de vangplek. Sinds de zestiger jaren zijn er heel wat wilgenbosjes, lijsterbessen, amerikaanse vogelkers en zelfs eiken bij gekomen. Ook kwamen er spontaan achter de rietstrook braamstruiken tot ontwikkeling. Toen ik in de zeventiger jaren nog samen met vogelringer Klaas Koopman uit Rotsterhaule voor het eerst op deze ringplek aan het vangen ging met mistnetten waren er nog maar enkele plekjes waar jonge wilgen en een enkele vlierboom stond. Verder was het een oeverland met veel pijpenstrootje borstelgraslanden en Veenpluis. Op diverse plekken bloeide nog het trilgras en kwam het waterdrieblad nog op meerdere plekken voor. De wilgen en elzenstruiken richting Vierhuis zijn na de zestiger jaren sterk uitgebreid richting het noorden. De borstelgraslanden met specifieke plantengroei verdween steeds meer. Sinds mijn jeugdjaren was het bosperceel meer uitgebreid richting de polderdijk. Ook op de ringplek tegenover het witte bruggetje bij Rohel, waar ik nu al sinds 1985 ringonderzoek doe, zijn er veel bosjes bijgekomen. 6

7 Foto Jan de Jong, Joure Het looppad tussen de vangbanen C7 en C6 op ringplek Rohel Tsjûkemar. De groen/witte lint geeft aan welke bomen moeten blijven staan. Vroeger in de zeventiger jaren stond hier maar een struikje, al het struikgewas rechts op de foto is in de loop der jaren erbij gekomen. Ook richting netbaan C6 waren geen struiken, alleen bij de ringplek stond een lage vlierstruik, die nu nog aanwezig is. Samen met Harm van der Wal van Staatsbosbeheer ben ik nog even op de ringplek geweest. Er was de afgelopen dagen nog een flink pak sneeuw gevallen zodat alles met een witte deken was afgedekt. Opzichter Durk Venema had me de dag van tevoren al ingeseind dat er wit-groene linten waren aangebracht op de plekken waar bosjes zullen blijven staan i.v.m. het zangvogelonderzoek op de CES-locatie C09. Foto Jan de Jong Met groen-witte SBB-linten werden de Ces lokaties en de ringplek afgeschermd. 7

8 Net toen we bij het 1 e slootje arriveerden kwam de kraan die de klus zou klaren over de polderdijk langzaam onze richting uit en werd ie bij het bruggetje neergezet. Foto Jan de Jong, Joure De kraan in een winters landschap bij het witte bruggetje te Rohel met zijn specifieke grijper en zaag die in snel tempo een boom kan doorzagen en verplaatsen. Op de achtergrond van de foto met kraan zien we een deel van de Miekeveene een gebied wat voor 1918 nog een rijk moerasgebied was en na die tijd door veenafgravingen tot landbouwgronden werd aangemaakt. Rechts boven zie je nog net een stukje van de vruchtbare gronden die later door fruittelers is ontwikkeld. De Miekeveene (vooral linkse gedeelte) bevatte in de jaren zestig/zeventig van de vorige eeuw nog heel veel broedparen van Watersnip, tureluur, kievit en vooral grutto. Helaas is na die periode het aantal broedparen van de weidevogels enorm gedaald. Vooral de grutto komt er nu maar sporadisch meer voor. Als ik aan de noordoever zit te vogelringen hoor ik af en toe nog een paartje grutto s met hun karakteristieke geluid grieto-griet. Veldleeuweriken zijn er zelden meer gezien en gehoord en de watersnippen zijn als broedvogel verdwenen. Alleen in voorjaar en herfst zie je ze nog af en toe in kleine groepjes rondvliegen. Deze watersnippen zoeken hun slaapplek overdag (voedsel zoeken nachts) nog elk jaar op Marswâl op het meer ruige en drassige oeverland. Vaak zijn ze dan ook vergezeld van het bokje die hen graag gezelschap houdt. Pas in de middag van 12 december zou er begonnen worden met het verwijderen van de boompjes en struiken. Als ik de kraan in werking zou willen zien dan moest ik middags nog terugkomen. Bij aankomst in de middag had de kraanmachinist al een flink stuk bij het slootje afgezaagd en opzij gelegd. 8

9 Ook Harm van der Wal SBB en assistent waren die middag weer aanwezig en met hen ben ik nogmaals langs de vangbanen geweest en hebben we de linten nog eens gecontroleerd. Dat gaat enorm snel met zo n machine.! Foto Jan de Jong, Joure De kraan was bij aankomst in de middag al druk bezig om de bosjes ten noorden van netbaan B7 en C7 te verwijderen. Het deel tussen netbaan B14a en B9 was al reeds op enkele bosjes na klaar. Artikel uit de Leeuwarder Courant geknipt van 3 januari De toename van de eilandjes in het Tsjûkemar zal waarschijnlijk leiden tot een toename van meer plaatsen voor de recreatie. Op de gestorte bagger zal waarschijnlijk door de kokmeeuwen t.z.t. nesten gemaakt worden. Het project omvat ook de Tsjûkepolle waar nu nog veel kokmeeuwen Broeden op de stenenwal. 9

10 Foto Jan de Jong, Joure De Vries Cornjum (riethandel-natuurbehoud-machinebouw) voert het project aan het Tjeukemeer voor SBB uit. Links op de voorgrond de zware stobbenfrees die de resterende boomwortels en stronken vermorzeld en fijn maalt. 15 januari Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 09:15-10:45 uur. Onderhoud; Controle ringplek en verwijderen afval langs oever. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed geen grondmist. Vegetatie en terrein: op het oeverland veel water. Takken en bomen van het snoeien liggen nog verspreidt op terrein. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2B uit ZZW. Temperatuur: plm.5 C. Bewolking: 8/8. Tegen 10:30 uur begon het licht te regenen. 10

11 Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee overvliegend naar W Blauwe kiekendief Overvliegend mannetje bij slootje Blauwe reiger Opvliegend van oever bij netbaan C1 Buizerd Overvliegend langs polderdijk naar W Grauwe gans Overvliegend naar O Roerdomp Opvliegend van oever bij netbaan C7-C8. Vloog weg richting Vierhuis. Watersnip Opvliegend bij slootje Opmerkingen: Op het gehele terrein liggen de bomen en takken nog aan bulten. Een zak vol plastic aanspoelsel is verwijderd langs de oever. Ook 1 mast van surfplank van glasfiber gevonden langs oever. Bij netbaan C5 nog een deel van de takkenbult verwijderd zodat er in maart toch op die plek gevangen kan worden als de eerste tjiftjaffen langskomen. Foto Jan de Jong, Joure 15 januari Takkenbult oostelijk van netbaan C5 op ringplek Rohel Tjeukemeer versperd deels de vangbaan. Alvast de dikste takken verwijderd zodat er toch een netbaan kan staan. 11

12 Foto Jan de Jong, Joure 15 januari Overzicht vanaf het slootje op de ringplek Rohel Tjeukemeer richting netbaan C9-B9. De bijvangst vangbanen B7, B10, B11, B14a verdwijnen nu definitief omdat de bosjes verdwenen zijn. Ook moet nog worden gekeken naar de netbanen B1 en B9 of deze nog kunnen blijven bestaan. Alle CES-vangbanen C1-C9 blijven tot nu toe bestaan. 12 maart Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 7:30-10:45 uur. Onderhoud; Vangbanen en ringplek in orde maken vanmorgen. Het was vanmorgen droog en rond een 8 a 10 graden met weinig wind. Regelmatig kwam ook de zon langs. Nog weinig vogels op de ringplek doch de rietgors was wel aanwezig. 12

13 Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Blauwe reiger Opvliegend van rietzoom op ringplek Buizerd Langs oever richting Oldeouwer Grauwe gans den Af en toe groepjes overvliegend het waren er zeker 100 den. Grote Zilverreiger In vlucht naar west langs oever Grutto Gehoord boven landerijen richting Vierhuis Houtduif Landend op oeverland in zwarte modder pikkend. Kievit Zeker 1 paar baltsend op oeverland richting Oldeouwer. Mannetje ging al oer de wjuk en jaagde buizerd weg. Meerkoet Op het Tjeukemeer voor de rietzoom 2 paar aanwezig en 1 paar in ondergrond kanaal richting Vierhuis. Nonnetje man en 2 vrouw op het Tjeukemeer voor de oever. Rietgors Op de ringplek in de omgeving van slootje zeker een 6-tal aanwezig. Roerdomp In vlucht langs oever t.h.v. slootje in richting Vierhuis Scholekster Af en toe 1 overvliegend al roepend. Snoekbaars dood eksemplaar langs vloedlijn, zeker 70 cm. Spreeuw vers dood eksemplaar bij netbaan B1 in struiken gevonden. Tureluur Gehoord richting Vierhuis Wilde eend Overvliegen boven ringplek Opmerkingen: Langs de rietzoom was aan de buitenkant een flink deel riet weggeslagen door de ijsgang. Bij netbaan C1-B1 nog een boom opgeruimd die niet versnipperd was. Bij de ringplek ((C6-B6) nog veel houtsnippers aanwezig. Pomp bij slootje staat open. Aanspoelsel ervoor deels verwijderd zodat er doorstroming is. Paaltjes in rietzoom bij oude netopstelling B14 a en bij C5 verwijderd. Terrein is nog erg modderig en het is zaak om wat over de hogere delen te lopen. Foto richting Vierhuis vanaf netbaan B6 foto van baan C6-B6, 2/3 van B6 riet weg 13

14 Foto vanaf ringplaats richting Oldeouwer foto ringplek met veel houtsnippers! Foto Jan de Jong, Joure 12 maart Oeverland Tjeukemeer vanaf ringplaats (netbaan C6) richting slootje en Vierhuis. 14

15 28 maart Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 09:30-10:15 uur. Onderhoud; vanmorgen bij netbaan C1 paaltje geplaatst onder waterlijn en bij de schuif bij slootje aanspoelsel verwijderd. Veldwaarnemingen. Geen veldwaarnemingen genoteerd. 7 april Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 1 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 05:35 uur tot 11:15 uur (5 uur en 40 minuten). Vangtijd; van 6:10 uur tot 10:40 uur (4 uur 30 minuten). Netopstelling: C1-C9, B1, B6, B14, B15, B15a. Geluid: bij net B14-B15 zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed geen grondmist. Vegetatie en terrein: op oeverland staat nog erg veel water. Het terrein is nog modderig, vooral tussen C6 en B14. Wilgen hebben al veel knopvorming. Vangsten: nog weinig of geen zang van vogels. Veel trilling/bolling in de netten B6, C1, B14 en B15. 2.Weersomstandigheden. Wind: 3B uit ZO. Temperatuur: 9-18 C. Bewolking: 3/8 met af en toe zon. Zonsopkomst: 07:02 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Fitis terug van ringplek 10 juni 2017 Koolmees Rietgors Roodborst x 2kj Tjiftjaf 9 9 Winterkoning Witsterblauwborst 1 man Zwartkop x man Totaal 8 soorten april 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen opvallend aantal Fitissen gevangen, echter weinig gehoord. Jammer dat er iets te veel wind stond. Moet nog even wennen aan de veranderingen op de ringplek, modderig nog. Fitissen en Tjiftjaffen met nog weinig vet. Hoogste vetscore was 1 (vooral fitis). Zwartkop (man) ontsnapte uit leefnetje. 15

16 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver x 1 overvliegend Blauwe reiger opvliegend van oever. Gaai Een overvliegend naar oost. Graspieper >3 Enkele overvliegend boven oeverland Grauwe gans Zeker 2 paar opvliegend van oeverland. Grote zilverreiger Een ten westen van netbaan C1 Grutto roepend boven ringplek Houtduif Overvliegend naar O Kievit Ten westen van C1 1 opvliegend van zwarte modder Smelleken Heel laag boven oeverland jagend, rustend voor slootje, en later vertrekkend naar oosten Snoekbaars dood gevonden in Tjeukemeer bij netbaan B14, zeker 70cm. Spreeuw Nog 1 slapend in rietzoom iets ten W van netbaan B14 Tureluur opvliegend van modderige deel bij netbaan C7-8 Wilde eend paar opvliegend uit oevervegetatie bij C7-8/C9 Winterkoning Twee gevangen op terrein, nestje onder de schrijftafel ringplek! Witgatje al roepend overvliegend Foto Jan de Jong, Joure Witsterblauwborst man gevangen op Ringplek Rohel aan het Tjeukemeer. Let op het vrijwel verdwijnen van de witte keelvlek. Toen de veertjes opzij werden geschoven kwam de witte vlek mooi tevoorschijn. 16

17 9 april Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 06:45-9:30 uur. (2 uur 45 minuten). Onderhoud; vanmorgen bij netbaan B14 een paaltje verwijderd onder de waterlijn. Ringplek beschut gemaakt met aanspoelsel riet. Zit plek hersteld. Bij de schuif bij slootje lag alweer flink wat aanspoelsel. Op oeverland stond nog veel water. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw Groepje voedsel zoekend in rietzoom, hierbij zeker een 8-tal mannetjes. Fuut paar voor de rietzoom van ringplek Grauwe gans paar bij aankomst op polderdijk zittend. Grote Zilverreiger Ten westen van netbaan C1 een langs de oever. Houtduif Twee keer 1 overvliegend naar oost. Kievit paar op het oeverland op modderachtige deel tussen slootje en ringplek, zeker een drietal nesten gevonden, nog zonder eieren. Knobbelzwaan paar voor de rietzoom zwemmend. Meerkoet paar voor de rietzoom van ringplek Scholekster Twee keer 1 al roepend overvliegend. Tureluur Viertal tureluurs van oeverland opvliegend, al roepend. Wilde eend paar opvliegend vanuit rietzoom. 17 april Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 1 e CES dag 2 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 05:20 uur tot 11:45 uur (6 uur en 25 minuten). Vangtijd; van 5:50 uur tot 11:20 uur (5 uur 30 minuten). Netopstelling: C1-C9, B1, B6. Geluid: geen 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed geen grondmist. Vegetatie en terrein: op oeverland staat nog zeker 8cm water. Het terrein is nog modderig. Zeggen op oeverland al met knoppen. Riet in oeverzone zeker 8 a 10 cm boven water. Vangsten: Veel trilling door de zuidelijke wind in de mistnetten in C6-B6, C1-B1, C3-C4. Nog weinig zangvogeltrek langs de oever. 2.Weersomstandigheden. Wind: bij aankomst zeker2-3b uit ZZW, later aanwakkerend tot 4B. Temperatuur: 7-14 C. Bewolking: 1/8 met af en toe zon, vooral vlak na 9 uur. Zonsopkomst: 06:39 uur. 17

18 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Braamsluiper 3 3 Fitis Merel 1 1 man Rietgors x met Museum Paris ring Winterkoning Totaal 5 soorten april 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Weinig soorten gevangen vanmorgen. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver x 5 en 2 x 1 overvliegend Blauwe reiger Zeker 5 x 1 verspreid langs oever voedsel zoekend. Bruine kiekendief vrouwtje hoog boven Tjeukemeer voor de oever Dagpauwoog vlinder bij netbaan C6 Fuut Zeker 2 paar voor de rietzoom Grauwe gans Zeker 2 paar rondvliegend. Grote zilverreiger Een ten westen van netbaan C1, en later in de ochtend 3 en 1 overvliegend naar oost. Grutto Niet gehoord of gezien Houtduif Overvliegend naar O Kievit Ten westen van C1 1paar en op ringplek op zwarte modder, Geen eieren gevonden wel nesten. Kl. mantelmeeuw Volwassen vogel overvliegend Knobbelzwaan op Tjeukemeer voor de rietoever, 5 overvliegend naar de Miekeveene en 12 opvliegend van Tjeukemeer bij Oldeouwer en later in grasland langs Meerweg. Kokmeeuw >20 Regelmatig overvliegend richting Tsjûkepolle. Meerkoet Zeker 2 paar voor rietzoom. Ten W van C1 1 nest met 1 ei. Merel Groepje van 3 bij netbaan C3-C4, achter elkaar aan jagend Scholekster Rustend op zwarte modder westelijk van netbaan C1 Spreeuw >85 Nog zeker 85 slapend in rietzoom iets ten W van netbaan B14 Tureluur opvliegend van oeverland 18

19 Watersnip Opvliegen van oeverland ten W van C1 Wilde eend paar opvliegend uit oevervegetatie tussen C2 en C3-4 (nest met 5 ei) Winterkoning Zeker 2 paar op ringplek Witte kwikstaart opvliegend van oeverland Zilvermeeuw Rustend op Tjeukemeer voor de oever Foto Jan de Jong, Joure Rietgors vrouw gevangen in netbaan C2 aan het Tjeukemeer op SBB-terrein Marswâl met een Museum Paris ring. 21 april Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 3 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:30 uur tot 10:30 uur (6 uur). Vangtijd; van 4:45 uur tot 10:15 uur (5 uur 30 minuten). Netopstelling: B14-B15-B15a en zwaluwnetje Geluid: zwartkop 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed geen grondmist. Vegetatie en terrein: op oeverland staat nog zeker 5 cm water. Riet in oeverzone zeker 13 cm boven water. Vangsten: zwartkoppen reageren goed op geluid. 19

20 2.Weersomstandigheden. Wind: NO 0-1 B. Temperatuur: 8-16 C. Bewolking: 2/8 3/8 met veel zon. Zonsopkomst: 06:31 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Fitis 2 2 Gaai 1 1 Vrouw met beginnende broedvlek Rietzanger met kalkpoten Tjiftjaf 1 1 Winterkoning 1 1 man Zwartkop x man/6 x vrouw. Totaal 6 soorten april 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen flink wat zwartkoppen, mogelijk deels nog op doortrek. Foto Jan de Jong, Joure Een tweede kalenderjaar mannetje zwartkop vanmorgen met ring NLA. V teruggevangen aan het Tjeukemeer op Ringplek Rohel Tjeukemeer. De vogel was als 1 e kj geringd op in de Eemshaven door ringer T. Stienstra (B45). De bruine veertjes op het voorhoofd bij deze vogel zijn nog duidelijk zichtbaar, soms is dit nog maar moeilijk te zien in het voorjaar. 20

21 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Groepje van 15 naar NO overvliegend Bergeend Twee overvliegend naar W Blauwe reiger Een overvliegend Dagpauwoog Bij net B15 Fuut paar voor de rietzoom Goudvink In bosjes bij net B14 Grauwe gans paar op oeverland, later diverse overvliegend Grutto Gehoord in de Miekeveene Kievit Mannetje baltsend boven oeverland om uur Kl. mantelmeeuw overvliegend naar O Kokmeeuw div Af en toe vogels overvliegend naar Tsjûkepolle Krakeend paar opvliegend bij slootje Kuifeend paar zwemmend voor de rietzoom bij C2 Meerkoet paar voor de rietzoom Merel Man zingend bij netbaan C3-4 Rietgors paar aanwezig op ringplek, zingend bij C3, C6 en bij slootje Rietzanger Zingend bij netbaan C3-4 en bij C1 Scholekster en 1 overvliegend boven ringplek Spreeuw uit rietzoom opvliegend. Torenvalk overvliegend bij slootje Tureluur Opvliegend van oeverland Waterral Gehoord bij slootje op snippenplek. Wilde eend Zeker 3 paar aanwezig voor de oever Foto Jan de Jong, Joure De gaai moest vanmorgen voorzichtig gehanteerd worden, met de wat haakvormige snavel kunnen ze behoorlijk bijten en je verwonden. 21

22 28 april Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 2e CES dag 4 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Rond uur kwam Durk Venema SBB langs om op de locatie te kijken. Aanwezig van 04:35 uur tot 11:20 uur (6 uur 45 min.). Vangtijd; van 04:50 uur tot 11:00 uur (6 uur 10 minuten). Netopstelling: CES-opstelling; C1-C9. Geluid: geen 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed geen grondmist. Vegetatie en terrein: op oeverland staat nog water. Riet in oeverzone zeker 45 cm boven water. Op terrein liggen nog her en der flinke stukken hout (stobben) die achtergebleven zijn van het opschonen van de bosjes. Vangsten: weinig doortrek vanmorgen. 2.Weersomstandigheden. Wind: bij aankomst Oost 0-0,5B, rond 8.00 uur draaiend naar ZW en aanwakkerend van 2 naar 3B. Temperatuur: 8-15 C. Bewolking: bij aankomst 6/8, rond 8.30 uur 3/8 met af en toe zon, na 9.30 uur 8/8 met na uur lichte motregen. Zonsopkomst: 07:02 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Fitis 4 4 Diverse nog met vet Grasmus e dit jaar Merel 1 1 Rietgors Alle drie man Rietzanger 1 1 Spreeuw 1 1 Sprinkhaanzanger e dit jaar, met vetscore 1 Tjiftjaf 3 3 Winterkoning 1 1 Zwartkop 1 1 Man 2 e kj Totaal 10 soorten april 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 22

23 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Foto Jan de Jong, Joure Vanmorgen vroeg in het donker hoorde ik al zwanen op het Tjeukemeer doch toen het lichter begon te worden zag ik dat er langs de hele noordoever van deze ringplek tot aan Vierhuis zeker 43 knobbelzwanen op het water rondzwommen. Een ervan die vlak langs de oever van de ringplek zwom droeg een gele halsband met inscriptie PN07. Gelukkig kon ik de vogel op de foto zetten. Deze knobbelzwaan bleek geringd te zijn door de Zwanenwerkgroep op 31 juli 2016 bij Kielwindeweer gaslokatie in Groningen als jong mannetje. Op 12 januari 2018 is de vogel o.a. ook gezien in Friesland te Katlijk. Foto Jan de Jong, Joure Vanmorgen in de onderste vangbaan van net C7 net na uur een sprinkhaanzanger gevangen, de 1 e weer dit jaar. Vogel had nog vetscore van 1 en woog 12,2 gram. 23

24 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Drie keer 1 en groepje van 4 overvliegend Bergeend en 2 overvliegend naar W langs oever Blauwe reiger Twee opvliegend van oever Boerenzwaluw Na 8.15 uur af en toe enkele overvliegend Fuut Zeker 3 paar voor de rietzoom zwemmend. Ten W van C1 nest met 4 ei. Gele kwikstaart Twee keer 1 overvliegend naar W Gierzwaluw Af en toe groepjes passerend naar het westen langs oever Grauwe gans Een paar al roepend overvliegend. Op Kerkweg werd t.h.v. boerderij geschoten (!) vanuit de auto op 1 grauwe gans. Vogel werd gedood en opgehaald uit weiland en in de kofferbak gedaan. Kievit Nog steeds 2 paar baltsend op oeverland, 1 bij ringplek, andere richting Oldeouwer Knobbelzwaan Verspreidt over een groot deel van de oostelijke noordoever van het Tjeukemeer, incl. voor ringplek in totaal 43 geteld. Een van de vogels droeg een gele halsband, helaas net niet kunnen aflezen. Kokmeeuw enkele Af en toe enkele overvliegend richting Tsjûkepolle Meerkoet Zeker 2 paar voor rietzoom. Nest ten W. van C1 nu leeg en nest is opgehoogd! Merel Een mannetje zingend bij slootje (netbaan B15). Oeverzwaluw Overvliegend naar W Regenwulp Regelmatig enkele al roepend overvliegend naar NO, Rietgors Zeker 4 zingende mannetjes op/bij ringplek. 1 bij slootje/1 bij C6/1 bij C2 en 1 ten W van C1 Rietzanger Zeker 2 zingende mannetjes, 1 bij net C3-4 en 1 ten W van C1 Roerdomp Bij het slootje 1 opvliegend uit oever Scholekster enkele Af en toe enkele overvliegend. Spreeuw Een slapend in bosje bij C9! Is gevangen. Tureluur Drie al roepend overvliegend Visdief Twee langs rietzoom Wilde eend enkele Enkele vogels op Tjeukemeer voor rietzoom. Winterkoning Nestje onder de schrijftafel heeft 1 ei. 4 mei Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 3e CES dag 5 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:15 uur tot 11:20 uur (7 uur 05 min.). Vangtijd; van 04:40 uur tot 10:50 uur (6 uur 10 minuten). Netopstelling: CES-opstelling; C1-C9. B14-B15 op afstand achter slootje met geluid zwartkop. 24

25 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: in de ochtend eerst wat laaghangende (koude) mistbanken die snel optrokken. Vegetatie en terrein: op oeverland staat nog flink wat water. Riet in oeverzone zeker 65 cm boven water. Snelle groei van vegetatie op de vangbanen. Vangsten: doortrek van tuinfluiter en grasmus merkbaar. Eerste kleine karekieten lieten zich vangen vanmorgen. 2.Weersomstandigheden. Wind: bij aankomst NO 0-0,5B, rond 08:00 uur toenemend van 2 naar 3B. Temperatuur: 3,5-17 C. Rond zonsopkomst ijsafzetting op netstokken en vegetatie. Bewolking: 1/8, met veel zon. Zonsopkomst: 07:02 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst 1 1 Vrouw met broedvlek. Grasmus 8 8 Kleine karekiet x met Paris ring Matkop 1 1 man Pimpelmees 1 1 Vrouw met broedvlek Rietgors x Paris ring Rietzanger Tjiftjaf 2 3 Tuinfluiter Vetscore 3 (1 x), 2 (2x). Zwartkop x Brussels (v n1kj /broedvlek). Totaal 10 soorten mei 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Voor zonsopkomst was het vanmorgen koud. Vangsten vielen niet tegen, zelfs 2 x met Paris en 1 x met Brussels ring. Vooral de grasmus en tuinfluiter lieten zich veel vangen. In de rietzoom zeker op een viertal plekken dode grote snoekbaarsen gevonden, enkele zelfs groter dan 75 cm. In de vangbosjes op de ringplek en op de braamstruiken veel insecten. Enkele soorten hadden vanmorgen al een broedvlek; zwartkop, rietgors, blauwborst, pimpelmees. De pimpelmees is stellig een toevallige gast geweest (bij boerderij vandaan aan de Kerkweg?) en heeft niet op de vangplek gebroed, de andere soorten broeden op de ringplek of de nabije omgeving. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee keer 1 overvliegend. Blauwe reiger Overvliegend Boerenzwaluw Boven oeverland Bruine kiekendief vr. langs oever richting Vierhuis. Fuut paar voor rietzoom 25

26 Grasmus div Overal op het vangterrein zingend grasmussen, w.s doortrekkers Grauwe gans div Af en toe enkele vogels overvliegend en rustend op Tjeukemeer Kievit paar baltsend op ringplek. De kievit die ten W van net C1 op het oever land broedde heeft nu jongen aldus een medewerker van SBB die ik trof op de polderdijk (maaien) Knobbelzwaan In totaal 39 (35-3-1) overvliegend naar west. Vogels kwamen van richting Vierhuis Koekoek gehoord richting Vierhuis Kokmeeuw div Af en toe enkele overvliegend Krakeend vrouwtje vloog op van oeverland en landde op Tjeukemeer Meerkoet paar aanwezig voor de rietzoom Merel zingend bij netbaan B15a Ree Twee op oeverland richting Oldeouwer. Scholekster overvliegend Spreeuw x 1 overvliegend naar NO Tureluur overvliegend Veenpluis veel Planten volop in bloei op oeverland bij ringplek. Visdief overvliegend Wilde eend paar aanwezig voor de rietzoom Winterkoning Nest onder de schrijftafel is gepredeerd Zwarte kraai Overvliegend 16 mei Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 14:15-16:45 uur. Bij een krachtige noordoostenwind 4 a 5 B met veel zon vanmiddag de vangbanen gemaaid met de zeis. Veel Veenpluis volop in bloei. Oeverland begint al wat droger te worden, schuif staat open bij slootje. Onderhoud; alle vangbanen gemaaid. C2, C3-4, C5, C6, C7-8, C9, B14, B15 en B15a. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw Vier keer 1 boven Tjeukemeer en oeverland aan het insecten jagen. Fuut paar Voor de rietzoom 2 paar op Tjeukemeer. Grutto div. Vanmiddag 1 paar alarmerend ten N. oosten van polderdijk. Ook in de Miekeveene nog enkele paren gezien. Weinig meer aanwezig in dit veenweidegebied wat vlak na de ontginning in de 60 er jaren meer dan 100 broedparen telde. Huiszwaluw Twee boven bosjes vliegend ten oosten van slootje. Kievit nest Op de ringplek 1 nest met 4 ei gevonden (zie foto). Kleine karekiet In rietzoom op drie plekken zingend. Tureluur paar Boven het oeverland 1 paar duidelijk alarmerend. Heeft zeer w.s. een nest aldaar. Niet om gezocht. Vogels gehele periode aanwezig. Wilde eend Uitgepikt ei op looppad gevonden bij slootje. 26

27 Opmerkingen: Na het maaien van de laatste vangbaan ontdekte ik met bij het terugkeren dat een kievit opvloog van het oeverland. Een voorzichtige loop op de nog zachte modder met vele takjes resulteerde in een vol nest met eieren. Na jaren is de soort weer terug als broedvogel. Foto Jan de Jong, Joure 16 mei Vóór 2000 broedde de kievit ook langs de noordoever van het Tjeukemeer (van Vierhuis tot Oldeouwer). Ook maar enkele broedparen, vooral richting Vierhuis. In de 60er jaren ook broedgevallen van wulp en grutto op drassig veenland bij het 2 e slootje. 21 mei Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 4e CES dag 6 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:45 uur tot 11:20 uur (7 uur 35 min.). Vangtijd; van 04:20 uur tot 10:50 uur (6 uur 30 minuten). Netopstelling: CES-opstelling; C1-C9. B14-B15 op afstand achter slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: op het oeverland staat nog iets water. Riet in oeverzone rond 1 meter hoog. Veenpluis volop bloeiend. Vangsten: Vanmorgen diverse kleine karekieten zingend in rietzoom. 2.Weersomstandigheden. Wind: bij aankomst uit Oost 2 a 3B, na 09:00 uur meer 4B. Temperatuur: C. Bewolking: 1/8, met veel zon. Zonsopkomst: 05:38 uur. 27

28 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw 1 1 Bosrietzanger 2 2 Eersten weer dit jaar Braamsluiper 1 1 Fitis 3 3 Grasmus Grauwe vliegenvanger 1 1 Huismus 2 2 Beide vrouwtjes Kleine karekiet Een met London ring Koolmees 1 1 Merel Pimpelmees 2 2 Rietgors Alle mannetjes Rietzanger Tjiftjaf Tuinfluiter 1 1 Witsterblauwborst mei 2012 geringd als 2kj Zwartkop Totaal 17 soorten mei 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Al flink wat soorten vanmorgen. Kleine karekieten beginnen te komen. Jammer dat de wind toch nog iets toenam, daardoor kwam er veel bolling in de netten en werden ze meer zichtbaar. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee overvliegend Blauwe reiger Overvliegend naar Oost Boerenzwaluw Vier voedsel zoekend boven oeverland. Twee vlogen in donker uit riet bij C2 (1 gevangen). Fuut Twee paar voor de rietzoom. Grutto paar alarmerend gehoord ten N van polderdijk. Hooibeestje Drie tussen netbaan C2 en C3-4 Kievit paar alarmerend, in nest nog 1 ei, w.s. jongen. Koekoek Vanmorgen 1 diverse malen overvliegend en roepend Kokmeeuw div Regelmatig vogels overvliegend Lantaarntje Veel Veel op het nog natte oeverland 28

29 Meerkoet paar voor de rietzoom. Oeverlibel In net C9 1 jonge oeverlibel. Scholekster Twee keer 1 overvliegend, roepend Smaragdlibel In net B1 1 eruit gehaald. Tureluur Twee paar sterk alarmeren op ringplek! Veenpluis veel Veel planten volop in bloei, bij wat harde wind ook veel in netten Visdief Twee overvliegend Vroege Twee uit net B6 gehaald glazenmaker Waterral Roepend bij netbaan C6-B6 Wilde eend Wakend mannetje bij C2 voor de rietzoom. Op ringplek 1 uitgepikt ei gevonden bij C9. Winterkoning Niet gezien en ook niet gehoord Witte kwikstaart op polderdijk 27 mei Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 5 e CES dag 7 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 11:10 uur (7 uur 20 min.). Vangtijd; van 04:15 uur tot 10:45 uur (6 uur 30 minuten). Netopstelling: CES-opstelling + B14-B15 op afstand achter slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: het oeverland vrijwel droog. Veenpluis volop bloeiend. Vangsten: Vanmorgen opvallend meer bosrietzangers gevangen. Nog weinig eigen terug kleine karekieten. 2.Weersomstandigheden. Wind: Oost 3 a 4B, na 9.00 uur meer 4B. Temperatuur: C. Bewolking: 2/8, met veel zon. Zonsopkomst: 05:31 uur. Foto Mariane Slot Vanmorgen veel bosrietzangers gevangen aan de noordoever van het Tjeukemeer. 3. Ringvangsten. 29

30 Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman 1 1 man Bosrietzanger Opvallend veel vanmorgen Fitis 5 5 Grasmus Grauwe vliegenvanger 1 1 Huismus 1 1 man Kleine karekiet Nog weinig terug van vorig jaar Koolmees Merel Putter vrouw + 1 man Rietgors Rietzanger Spotvogel 1 1 Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning 1 1 Witsterblauwborst 1 1 Man 2kj Zwartkop vrouw + 1 man Totaal 18 soorten mei 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen nog geen eerste jaars bij de ringvangsten. Opvallend veel bosrietzangers vanmorgen, vele met vetscore 1 of 2. Veel bolling in netten door de vrij krachtige oostenwind. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Blauwe reiger Overvliegend naar W Grauwe gans Twee overvliegend Grutto paar overvliegend Havik overvliegend naar oost. Vloog 1 gat in net B14 Kievit Slechts 1 alarmerend Kl. Mantelmeeuw Twee adult overvliegend naar NO Koekoek al roepend overvliegend naar W Lantaarntje >10 Veel boven oeverland Meerkoet Roepend voor de rietzoom Oeverlibel Veel aanwezig bij netbanen 30

31 Putter paar aanwezig, 3 gevangen (2 vr +1 man). Smaragdlibel in net C4 Spreeuw Plm.50 1 groep overvliegend vanuit oost, vogels in riet geslapen? Tureluur paar alarmerend boven oeverland Vroege glazenmaker Veel bij netbanen Waterral roepend bij net B6 6 juni Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 6e CES dag 8 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 3:50 uur tot 11:20 uur (7 uur 30 min.). Vangtijd; van 4:20 uur tot 10:50 uur (6 uur 30 minuten). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 achter slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: op het oeverland plm. 10 cm water. Vangsten: Vanmorgen van diverse soorten eerste jaars gevangen. Groepje van zeven huismussen in CES netten gevangen van nabije boerderij. 2.Weersomstandigheden. Wind: NO 1-2B. Temperatuur: 10-3C, veel zon. Bewolking: 1/8. Zonsopkomst: 05:23 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Vleugels nog niet volgroeid. Bosrietzanger 2 2 Fitis Grasmus 1 1 Heggenmus 1 1 Huismus Kleine karekiet met London ring Koekoek 1 1 In netbaan C7 Koolmees Pimpelmees Putter 1 1 man Rietgors Rietzanger Spreeuw kj man Tjiftjaf Tuinfluiter Witte kwikstaart Zanglijster 1 1 Zwartkop Totaal 19 soorten juni 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 31

32 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen opvallend weinig fitis en tjiftjaf gevangen. Van deze soorten nog geen enkele 1kj gevangen. Winterkoning niet gehoord en niet gevangen vanmorgen. Van de koolmees slechts 1 jong gevangen, Pimpelmees alleen oude vogels. In de rietzoom veel kleine karekieten zingend. Enkele gevangen vogels hadden al flinke broedvlek of waren net met het leggen begonnen. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend Blauwe reiger overvliegend naar W Gaai overvliegend naar W Grauwe gans Groep van zeker 14 opstijgend van Tjeukemeer en weg in Oostelijke richting. Grote keizerlibel In net C4 een gepakt en losgelaten Grutto Twee alarmerend boven oeverland in vroege ochtend Kievit Twee roepend en alarmerend boven oeverland Kl. mantelmeeuw Twee volwassen vogels overvliegend. Kleine vos bij baan C6 Koekoek roepend overvliegend, 1 gevangen Krakeend man overvliegend naar W Oeverlibel Zeker 4 bij vangbanen gezien Putter overvliegend, 1 geringd Rietgors Zeker 3 paar met jongen op ringplek, jongen bleven meer in de oeverzone met riet. Spreeuw >500 In vroege ochtendgroep van zeker 500 wegvliegend vanuit richting Vierhuis. Hebben w.s. langs Tjeukemeer geslapen in rietzoom tussen Rohel en Vierhuis. Tureluur Drie vogels alarmerend boven oeverland. Viervlek Bij net B14 1 op grasstengel. Waterral x roepend bij netbaan B6 Foto Jan de Jong Volwassen mannetje putter liet zich vanmorgen vangen aan de noordoever van het Tjeukemeer. 32

33 Foto Jan de Jong Volwassen koekoek gevangen in CES net C7 aan de noordoever van het Tjeukemeer. 20 juni Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 7e CES dag 9 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Assistent: Jan Stegeman (na uur). Aanwezig van 03:50 uur tot 10:50 uur (7 uur). Vangtijd; van 04:20 uur tot 10:20 uur (6 uur). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 achter slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: op het oeverland plm. 10 cm water. Vangsten: vanmorgen veel eerste jaars vogels, vooral rietgors. Jammer van de te harde ZW-wind daardoor zagen de vogels de netten goed. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZW 2-3B in eerste uren, daarna aanwakkerend naar 3-4B met windvlagen. Temperatuur: 16-21, af en toe zon. Bewolking: 3/8 > 6/8. Zonsopkomst: 05:20 uur. 33

34 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Boerenzwaluw Sliepen in riet bij netbaan C1 Bosrietzanger Fitis Grasmus Heggenmus Huismus Kleine karekiet Diverse vrouwtjes met broedvlek Koolmees Matkop Merel Pimpelmees Rietgors Veel 1 kj in bosjes bij netten Rietzanger Spotvogel 1 1 Spreeuw Tjiftjaf Tuinfluiter vrouw terug van 27 mei 2015 Vink 1 1 Zwartkop Slechts 1 Totaal 20 soorten juni 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vooral bij de bosjes veel eerste jaars rietgorsen. Havik met prooi (1kj wilde eend) vloog in netbaan C6 en wist te ontkomen. Groot gat achter latend met ½ stuk eend! Voor Jan Stegeman was het vanmorgen de laatste keer dat hij als assistent meedraaide op de ringbaan. Binnenkort gaat de familie Stegeman verhuizen naar Almelo en kan dan niet meer aanwezig zijn bij het ringwerk aan de noordoever van het Tjeukemeer. Een gebied dat hij ook jaren achtereen telde voor SOVON en Staatsbosbeheer. In 2014 maakte hij na afloop van een telling op 4 mei 2014 kennis met het ringwerk. Sindsdien heeft Jan rond de vijftig assist meegedraaid op dit ringstation, waarvan vele 100+ dagen, 1 x zelfs 306 vogels op een ochtend! Bedankt Jan voor al dat assistenten werk! 34

35 Foto Jan de Jong Jan Stegeman haalt eerste jaars rietgors uit netbaan C7-C8. In de loop der jaren heeft hij enkele 1000 den zangvogels uit de netten gehaald. Daaronder waren voor deze ringbaan enkele bijzondere soorten zoals de grauwe klauwier, draaihals en de boomklever. Alle drie nieuwe soorten voor dit ringstation. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Drie vogels overvliegend Atalanta Bij net C1 1 in rietzoom Blauwe reiger overvliegend naar W Boerenzwaluw Zeker 5 sliepen in riet bij netbaan C1 (3 gevangen) Bruin zandoogje Twee gezien langs looppad. Gierzwaluw Drie voedsel zoekend boven oever Grutto alarmerend boven oeverland t.h.v. C1 Havik In net C6 1 met prooi (1kj wilde eend) doch wist te ontkomen en vloog weg richting Oldeouwer. Groot gat achter latend in netbaan. Klein geaderd witje Op ringplek zeker 6 gezien Koekoek Zeker drie (2-1) vlak achter elkaar naar W vliegend 35

36 Meerkoet Vanuit rietzoom 1 roepend bij slootje Nijlgans overvliegend naar N Scholekster al roepend overvliegend Spreeuw Zeker 150 in vroege ochtend overvliegend naar NW. Vogels hebben w.s. in rietzoom geslapen richting Vierhuis. Vroege glazenmaker Uit net B14 een losgelaten Winterkoning gehoord ten Oosten van net B15a Foto Jan de Jong Netbaan C7-C8 wordt opgeruimd door Jan Stegeman. Door het net in te schuiven en de ingeschoven netbaan langzaam met kleine lussen te verzamelen op de bovenste netstokken kan het net opgeborgen worden in het netzakje. Het netzakje wordt vastgezet aan de bovenste netstokken. Zo kan het net bij een volgende ringactie snel en handig weer opgezet worden. 30 juni Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 8e CES dag 10 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 11:00 uur (7 uur 10 minuten). Vangtijd; van 04:15 uur tot 10:30 uur (6 uur 30 minuten). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 en B15a achter het slootje met geluid zwartkop. 36

37 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: oeverland nog iets nat. Vangsten: vanmorgen weinig beweging door de grillige wind uit ONO, daardoor zagen de vogels de netten goed. Na 09:00 uur weinig meer gevangen, was te warm en zonnig. 2.Weersomstandigheden. Wind: ONO 2-3B in eerste uren, daarna aanwakkerend naar 3-4B. Temperatuur: 14-26, veel zon. Bewolking: 2/8. Zonsopkomst: 05:24 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman 2 2 Naast elkaar in net C1 Boerenzwaluw adult man en 1 jong in net B14 Boompieper In net C7, 11 e vangst sinds 1985 Bosrietzanger 4 4 Braamsluiper 2 2 Beide vrouw met broedvlek Fitis Grasmus Kleine karekiet Koolmees Nog weinig aanwezig Matkop Merel Pimpelmees Slechts 1 aanwezig Putter man en 1 vrouw met broedvlek Rietgors Rietzanger Tjiftjaf Tuinfluiter 1 1 Vrouw met broedvlek Vink 2 2 Zwartkop Totaal 19 soorten juni 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Weinig doortrek van rietzanger, te veel wind vanmorgen. Polderdijk was al gemaaid vanmorgen. Vrijwel geen biometrie kunnen noteren door de warmte en de vele vangsten. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend 1 x 10 en 1 x 1 Atalanta bij net C5 37

38 Boerenzwaluw Zeker 6 aanwezig foeragerend. Bruin zandoogje op ringplek Bruine rat Dood gevonden op ringplek bij schrijftafel! Gierzwaluw Totaal 5 vogels overvliegend en foeragerend Grauwe gans overvliegend Kleine karekiet Nest met 1 ei t.h.v. netbaan C7-C8 Koekoek Twee overvliegend naar Oost Kokmeeuw Diverse overvliegend, zeker 8 gezien. Krakeend Drie overvliegend naar Tjeukemeer Oeverlibel uit net C5 gehaald Spreeuw Plm. 450 overvliegend rond 5.20 uur, naar NW hoog. Komen w.s. van een slaapplaats Sprinkhaanzanger zingend bij ringplek, niet gevangen Vroege glazenmaker In net C6 en C4 Waterral Twee gehoord vanmorgen (net C6- net C9) Winterkoning Vanmorgen net gehoord of gezien Foto Jan de Jong De boompieper wordt niet zoveel op dit Ringstation Rohel gevangen. Dit was de eerste in juni op dit station en de 11 e sinds In de periode 1985 tot 2017 totaal tien ringvangsten (alle 1kj). De 1 e was in 1985 op 6 juli,1992 (22 augustus), 1993 (18 september), 2004 (2 x 24 juli), 2006 (2 x 13augustus), 2011 (2 x 1 september), en x 18 juli. 7 juli Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 9e CES dag 11 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 11:15 uur (7 uur 25 minuten). Vangtijd; van 04:10 uur tot 10:20 uur (6 uur 10 minuten). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 en B15a achter het slootje met geluid zwartkop. 38

39 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: bij aankomst laaghangende grondmist. Vegetatie en terrein: oeverland nog iets vochtig, staat geen water op. Vangsten: Nadat de grondmist was opgetrokken kwamen de vogels in beweging. Als de vegetatie erg nat is viel me op dat er vrijwel (nog)geen trek is van vogels, zodra de zon krachtig wordt komen de vogels naar de bosjes! Na 09:30 uur weinig meer gevangen, was warm en zonnig. 2.Weersomstandigheden. Wind: NO 0-1B, later draaiend naar N en vrijwel 0B. Temperatuur: 14-21, veel zon. Bewolking: 2/8 Zonsopkomst: 05:29 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw Bij slootje in rietzoom slapend Bosrietzanger Fitis Grasmus Kleine karekiet Nog geen 1kj! Koolmees Nog weinig Matkop 1 1 Merel 1 1 Pimpelmees Weinig aanwezig Rietgors Rietzanger Ringmus Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Eerste weer na lange tijd Zwartkop man, 3 vrouw, 9 x 1kj. Totaal 16 soorten juli 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Bij aankomst op de ringplek stond er een politieauto op het parkeervak. Politie had de hond op de polderdijk uitgelaten en postte nu vanuit de auto. Bij het ringen van de vogels vrijwel geen biometrie kunnen noteren vanmorgen. Was weer en 100+ dag en erg druk. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend Atalanta Op ringplek 39

40 Boerenzwaluw Groepje van 24 vogels bij slootje, deels in rietzoom geslapen Gierzwaluw Voedsel zoekend langs oever Grauwe gans >45 Diverse overvliegende groepjes Koekoek Niet gehoord vanmorgen Kokmeeuw div Af en toe enkele overvliegend Meerkoet Roepend voor de rietzoom Spreeuw >1500 Diverse groepen overvliegend naar N (1 x >1000 en 1 x >500). Vogels komen van de slaapplek richting Vierhuis langs oever Visdief Overvliegend naar O Waterral Roepend bij net B6 Winterkoning Gehoord ten O van net B15a 14 juli Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 10e CES dag 12 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 11:00 uur (7 uur 10 minuten). Vangtijd; van 04:15 uur tot 10:40 uur (6 uur 25 minuten). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 en B15a achter het slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: vegetatie en riet nat, ringpad naar ringplek droog. Vangsten: bij aankomst weinig beweging in de rietzoom. Na 09:15 uur weinig verplaatsing meer langs de oever. 2.Weersomstandigheden. Wind: NO 0-1B, na 09:00 uur 2B. Temperatuur: 14-22, veel zon na 08:00 uur. Bewolking: 8/8 > 5/8. Zonsopkomst: 05:37 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman Broedgeval langs noordoever? Boerenzwaluw Bosrietzanger Fitis Grasmus met ruiscore 25 ( ) Kleine karekiet Merel Putter 1 1 Rietgors Weer veel 1 kj Rietzanger Twee met kalkpoten. Tjiftjaf Tuinfluiter Zanglijster Zwartkop Slechts drie vanmorgen! Totaal 14 soorten juli 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 40

41 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Bij aankomst op de ringplek stond er een Duitse auto op het parkeervak met een slaapcabine op het dak! Oeverland is droog doch nog niet gemaaid. Opmerkelijk is dat er nog maar weinig 1 e kalenderjaar kleine karekieten zijn gevangen vanmorgen. Zouden ze door de warmte wat in het riet blijven op een klein gebiedje? Hopelijk vang ik met de volgende CES dag meer 1kj kleine karekieten want de oude vogels zijn wel aanwezig. Wel drie 1 kj baardman, zou de soort dan toch gebroed hebben aan de noordoever van het Tjeukemeer? 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver >5 Af en toe enkele overvliegend Atalanta Op ringplek Blauwe reiger Drie hoog overvliegend(trekkend) naar west Boerenzwaluw Groepje van 14 boven rietzoom Bont zandoogje Op oeverland langs ringpad Gierzwaluw Voedsel zoekend langs oever Grauwe gans >30 Diverse overvliegende groepjes Huismus Overvliegend bij net C1 Kleine mantelmeeuw volwassen overvliegend Koekoek Niet gehoord vanmorgen Kokmeeuw div Af en toe enkele overvliegend Lepelaar Overvliegend naar west. Penningkruid >100 Meer dan 100 planten volop bloeiend op ringpaden en banen Spreeuw Vanmorgen niet gehoord of gezien. Tureluur Al roepend overvliegend Visdief Overvliegend naar N met visje in snavel. Waterral Roepend bij net B6 Wilde Bertram Plm. 10 Zeker 10 planten bloeien langs ringpad bij baan C2 Winterkoning Niet gehoord of gezien Foto Jan de Jong, Joure 14 juli Van de drie gevangen baardman was een vrouw eerste jaars (foto), de andere twee waren man eerste jaars. De volwassen vogels lieten zich niet vangen. Jonge mannetjes hebben een knalgele snavel. 41

42 21 juli Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 11e CES dag 13 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 11:00 uur (7 uur 10 minuten). Vangtijd; van 04:20 uur tot 10:20 uur (6 uur). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 en B15a achter het slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: ringpad naar ringplek droog. Vangsten: bij aankomst weinig zang in de rietzoom. Opvallend weinig 1kj kleine karekiet vanmorgen bij de vangsten, slechts drie! 2.Weersomstandigheden. Wind: NO 2 B. Temperatuur: 18-24, na 08:30 uur meer zon. Bewolking: 3/8. Zonsopkomst: 05:46 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman 1 1 Vrouw in net C1 Boerenzwaluw 1 1 Bosrietzanger Braamsluiper Slechts 1 Fitis Grasmus Huismus Kleine karekiet Opvallend weinig 1kj Koolmees Pimpelmees Putter Rietgors Weer veel aanwezig 1 e kj Rietzanger Spotvogel Spreeuw Alle in rui Tjiftjaf Tuinfluiter Zwartkop Nog weinig 1kj. Totaal 18 soorten juli 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Wat erg opviel vanmorgen was dat er heel weinig eerste jaars kleine karekieten gevangen zijn. Zouden ze door de warmte weinig bewegen in de rietzoom? Wel veel 1kj rietgors gevangen, de volwassen rietgorsen maken stellig de rui door en laten zich niet zien of vangen. Bij de volwassen grasmussen was er al een vrouw bijna door de slagpenrui heen ( ). Ook een volwassen fitis had een hoge ruiscore van 44 ( ). Van de 42

43 koolmees en pimpelmees ook vanmorgen nog maar een enkeling gevangen, terwijl de eerste jaars vaak in juli al omzwerven in grotere groepen. Bij de spreeuwen maken momenteel de volwassen EN de eerste jaars een rui door. Foto Jan de Jong, Joure 21 juli 2018.Rechtervleugel van een eerste jaars man spreeuw (L ) met rui in de grote slagpennen, kleine en grote slagpendekveren en kleine dekveren bij de vleugelboeg (net zichtbaar). 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee keer 1 vogel overvliegend naar W Atalanta Zeker 4 aanwezig op ringplek Blauwe reiger Twee keer een vogel hoog over naar W Boerenzwaluw Zeker 12 voedsel zoekend. Grauwe gans >87 Diverse groepen ( ) en groepjes enkelingen overvliegend naar het Tjeukemeer waar ze vlak langs de rietzoom landen. Kievit vogel overvliegend Havik vogel naar W laag boven struiken overvliegend. Spreeuw >1000 Groep opvliegend ten O van slootje in grote bos 43

44 Waterral roepend bij net C5 Winterkoning Uit net C5 1 ontsnapt. 4 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 12e CES dag 14 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:45 uur tot 11:15 uur (7 uur 30 minuten). Vangtijd; van 04:15 uur tot 10:45 uur (6 uur 30 min). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 en B15a achter het slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: ringpad naar ringplek droog, geen water in greppels. Riet en vegetatie droog vanmorgen. Vangsten: Na 07:00 uur meer kleine karekieten in rietzoom. Veel nieuwe vogels vanmorgen. 2.Weersomstandigheden. Wind: NW 0-1 B, tot 08:00 uur 0 B. Temperatuur: 14-25, na 07:00 uur meer zon. Bewolking: 3/8. Zonsopkomst: 06:06 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Boerenzwaluw Bosrietzanger Braamsluiper Fitis Gekraagde roodstaart Grasmus Kleine karekiet Veel 1kj in de rietzoom vanmorgen Koolmees Merel Oeverzwaluw Pimpelmees Putter 2 2 Rietgors Rietzanger Spotvogel Sprinkhaanzanger Eersten weer sinds lange tijd Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Zwartkop Nog weinig aanwezig Totaal 21 soorten augustus 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 44

45 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen plotseling weer eens sprinkhaanzangers in de netten. In 2018 maar 1 geringd (28 april). Dit zijn dus nummer twee en drie voor In totaal zijn er op ringstation Rohel tussen van een ring voorzien. Hiervan zijn er een 185 teruggevangen (vrijwel alle in hetzelfde jaar). De meeste sprinkhaanzangers worden in de maanden mei (65) en juni (61) teruggevangen. Terugvangsten zijn dus vaak lokale vogels. Van de geringde sprinkhaanzangers worden vooral in de maanden april en mei veel volwassen vogels gevangen, eerste jaars met name in de maand juli (zie Tabel 1). De vroegste (na 1kj) was op 15 april 2013, de laatste(1kj) op 6 oktober Vroegste datum 1kj is 17 juni (1x 2001, 2 x 1988). Van 313 gewogen sprinkhaanzangers (geringd en eigen terug) woog de lichtste 9,5 gram ( na1kj) en de zwaarste zelfs 17,8 gram ( na1kj). Een vrouwtje sprinkhaanzanger (met ei) op 18 mei 1996 woog zelfs 18,0 gram. Gemiddeld gewicht van 313 gewogen sprinkhaanzangers is 13,26 gram. Na juli vertrekken veel sprinkhaanzangers al van de ringplek en worden er weinig eigen vogels meer gevangen. Sprinkhaanzanger Ringstation Rohel maand aantal Na1kj 1kj N Tabel 1. Sprinkhaanzangers geringd op ringstation Rohel in periode 1985 t/m Foto Jan de Jong, Joure 4 augustus Na lange tijd weer eens een eerste jaars Sprinkhaanzanger die gevangen werd op de vaste ringplek. 45

46 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw voedsel zoekend boven oeverland Grauwe gans Plm. 15 Groepje van 15 overvliegend en landend op Tjeukemeer Hermelijn Op kerkweg bij bruggetje 1 die de weg overstak Kievit Twee overvliegend Kleine mantelmeeuw volwassen overvliegend Oeverzwaluw voedsel zoekend langs oever 15 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 15 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 10:45 uur (6 uur 55 minuten). Vangtijd; van 04:15 uur tot 10:15 uur (6 uur). Netopstelling: CES-opstelling + op afstand B14-B15 en B15a achter het slootje met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: ringpad naar ringplek vrijwel droog, oeverland was gemaaid. Bij het slootje voor de loopplank blauwalg. Vangsten: weinig mezen vanmorgen. Ook vielen de vangsten van zwartkoppen met geluid me tegen. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZW 2B > 3B, Temperatuur: 16-24, na 08:30 uur af en toe zon. Bewolking: 5/8 > 7/8. Zonsopkomst: 06:24 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Bosrietzanger Braamsluiper Fitis Grasmus Kleine karekiet Enkele met groeibanden Koolmees Merel Rietgors Rietzanger Sprinkhaanzanger Tuinfluiter Zwartkop Nog weinig doortrek Totaal 12 soorten augustus 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 46

47 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Kleine karekiet, rietzanger, tuinfluiter en grasmus vanmorgen goed aanwezig, rest van doortrekkers viel tegen. Geen winterkoning gehoord of gezien. Dit jaar nog maar 11 gevangen (6 x geringd en 5 eigen terug). Foto Wilbert Koch De winterkoning liet zich tot half augustus nog maar weinig vangen op ringstation Rohel. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver overvliegend naar oost. Atalanta vlinders op ringplek (bij C6 en C2). Blauwe reiger vogels (hoog) naar W overvliegend Boerenzwaluw Groepje van 20 na 9.30 uur aanwezig, voedsel zoekend Hoornaar Drie voorzichtig uit net B15a gepeuterd! Nachtpauwoog Vlinder in net B1 Watersnip Opvliegend van natte deel oeverland bij slootje Verder weinig aantekeningen i.v.m. warmte. 21 augustus Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 07:00 10:45 uur. Onderhoud; vangbanen gemaaid. Ringplek bij C6 en verder vangbanen C3-4, C5 en C6. 47

48 Veldwaarnemingen. Bij aankomst op de ringplek was het oeverland gemaaid. Foto Jan de Jong, Joure Bij aankomst vanmorgen op de ringplek lag er een flink stuk vloerbedekking (!) op het tafeltje. Het was nog ongebruikt materiaal. Kennelijk heeft iemand dit hier geprobeerd te dumpen of toch bewust neergelegd? Er zat geen briefje bij. Heb het maar als geschenk aanvaard en heb het stukje tapijt onder de werktafel gelegd. Meen je vanmorgen te moeten maaien op de ringplek en dan ben je zomaar aan het tapijtleggen! Foto Jan de Jong, Joure Tapijt gelegd op modderige grond bij de schrijftafel op Ringplek Rohel. 48

49 Geen aantekeningen van vogels gemaakt. Foto Jan de Jong, Joure Vangbaan C6 en B6(in rietzoom) ligt er weer gemaaid bij voor de najaars vangsten. 22 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 16 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:45 uur tot 11:00 uur (7 uur 15 minuten). Vangtijd; van 04:20 uur tot 9:00 uur (4 uur 40 minuten). In verband met massa vangst al om 08:20 uur begonnen met het opruimen van de netten. Netopstelling: C1-C4-C5-C6- B14-B15 en B15a met geluid zwartkop bij C4 en B Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, alleen iets grondmist vlak voor zonsopkomst. Vegetatie en terrein: oeverland droog en gemaaid. Vangsten: geen koolmees en pimpelmees vanmorgen gehoord of gezien. Massa vangst vanmorgen, veel zwartkoppen, rietzangers, kleine karekieten en grasmussen. 2.Weersomstandigheden. Wind: W 1-2B, Temperatuur: 17-25, na 9:00 uur meer zon. Bewolking: 4/8 > 2/8. Zonsopkomst: 06:35 uur. 49

50 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Bosrietzanger Braamsluiper Fitis Grasmus Opvallend veel vanmorgen Kleine karekiet Merel 1 1 Paapje Net C1 Ransuil 1 1 adult man in net B15 in donker Rietgors Rietzanger Veel in netten C1-C6 en B14 Roodborst Spotvogel Sprinkhaanzanger Tjiftjaf Tuinfluiter Zwartkop Sterk reagerend op geluid Totaal 17 soorten augustus 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Foto Jan de Jong, Joure De langste alula veer en de staartpennen helpen bij het geslacht vaststellen van een ransuil. 50

51 Foto Jan de Jong, Joure Paapje gevangen in netbaan C1. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver x 1 overvliegend. Blauwe reiger Twee opvliegend van oever. Boerenzwaluw >60 In de ochtend 2 groepjes (3-20) hoog boven oeverland. Tegen 11:00 uur groep van zeker 40 laag voedsel zoekend boven kale oeverland, jagend op insecten. Grauwe gans Groep overvliegend naar grasland in Miekeveene Hoornaar In net B15a 1 vast in net. Lepelaar overvliegend naar zuidoost Merel overvliegend naar oost bij net B14 Mestkever In net C4 1 eruit gehaald. Tapuit Op oeverland 1voedsel zoekend bij netbaan C5, vloog op en weg in richting Oldeouwer. Watersnip Bij netbaan C5 1 opvliegend Verder weinig aantekeningen i.v.m. massa vangst. 51

52 28 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. Onderhoud + 17 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 06:50 uur tot 10:45 uur (3 uur 55 minuten). Vangtijd; van 07:10 uur tot 10:10 uur (3 uur). Netopstelling: B14-B15 en B15a met geluid zwartkop en mix boerenzwaluw/oeverzwaluw. Vangbanen C1-C2-C7-C8 en C9 gemaaid. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: oeverland droog en gemaaid. Vangsten: veel zwaluwen vanmorgen vlak na zonsopkomst boven rietveld en oeverland voedsel zoekend. 2.Weersomstandigheden. Wind: W 2B. Temperatuur: 16-22, vrijwel geen zon. Bewolking: 8/8 > 6/8. Zonsopkomst: 06:35 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw Met geluid gevangen Huiszwaluw IJsvogel De 1 e weer dit jaar Kleine karekiet Koolmees Oeverzwaluw Sterk reagerend op geluid Rietgors 2 2 Rietzanger Tuinfluiter Zwartkop Met geluid gevangen Totaal 10 soorten augustus 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Foto Jan de Jong, Joure Triootje zwaluwen gevangen, van links naar rechts oeverzwaluw/huiszwaluw/boerenzwaluw, alle eerste jaars vogels. De boerenzwaluw (rechts) begint al met de partiele rui van de voorhoofdsveren (zie roodbruine vlekje). 52

53 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Blauwe reiger Twee opvliegend van oever. Boerenzwaluw Plm.150 In de ochtendgroep van zeker 150 boven oeverland en riet voedsel zoekend, samen met huiszwaluw en oeverzwaluw. Bruine kiekendief overvliegend. Grauwe gans Groep overvliegend Huiszwaluw Zeker 6 voedsel zoekend langs oever tussen boerenzwaluwen Oeverzwaluw >10 Voedsel zoekend. Sperwer overvliegend naar W. Waterral Gehoord bij het witte bruggetje. Watersnip Drie opvliegend van oeverland t.h.v. slootje. Verder weinig aantekeningen gemaakt. Foto Jan de Jong, Joure Huiszwaluwen vallen op door de grote witte stuit. Eerste jaars hebben op de tertials een duidelijke witte zoomrand (zie rode pijl op de foto). 53

54 Foto Jan de Jong, Joure De poten van een huiszwaluw zijn vleeskleurig en sterk bevederd met witte veertje. 29 augustus Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 07:15 10:45 uur. Onderhoud; vangbanen gemaaid van B14-B15 en B15a en looppad bij slootje gemaaid. Veldwaarnemingen. Bij aankomst grote groep van zeker rond de 225 zwaluwen waaronder boerenzwaluwen, oeverzwaluwen en enkele huiszwaluwen voedsel zoekend boven riet en oeverland. Zeker 70% was boerenzwaluw. Foto Jan de Jong, Joure Kijkje op de vangbaan B14 op ringstation Rohel. 54

55 1 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 18 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:45 uur tot 11:15 uur (7 uur 30 minuten). Vangtijd; van 04:30 uur tot 09:45 uur (5 uur 15 minuten). Netopstelling: B14-B15 en zwaluwnetje en C1, C3, C4, C5, C6 en B 6 met geluid van zwartkop en mix boerenzwaluw/oeverzwaluw bij net B14 en C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: bij aankomst laaghangende grondmist, die pas rond 07:50 uur optrok. Vegetatie en terrein: Vegetatie nat van de grondmist. Vangsten: weer veel vogels in de netten. Om 09:20 uur de netten opgeruimd i.v.m. de gegevensverwerking. Zwartkoppen kwamen na 08:00 uur flink op gang. 2.Weersomstandigheden. Wind: NO 0-1B. Temperatuur: Bewolking: 2/8. Zonsopkomst: 06:52 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Boerenzwaluw Na de grondmist weer div. gevangen Bosrietzanger Braamsluiper Buizerd In net B14. Geluk. Geen gat in net! Draaihals e ooit op dit ringstation! Fitis Grasmus Kleine karekiet Veel in de netten B14-C1 en B6 Oeverzwaluw Paapje Man 1 kj. Vetscore 3 (15,5 gram) Rietgors Rietzanger na1kj met vetscore 5 (16,8 gram). Roodborst Roodborsttapuit e dit jaar Spotvogel Tapuit In net C1 en C4 gevangen Tjiftjaf Tuinfluiter met vetscore 3(23,2 gram) Zwartkop Totaal 20 soorten september 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. 55

56 Vanmorgen door gebruik van geluid weer een tiental boerenzwaluwen gevangen. Velen zochten na het wegtrekken van de laaghangende mistbanken naar insecten boven het riet en het oeverland. Zwartkoppen reageerden goed op het geluid, boerenzwaluw iets minder. Hieronder een zestal fotos van de meest opvallende soorten. Foto Jan de Jong, Joure De draaihals ziet er van dichtbij nog indrukwekkender uit. Dit is nog maar de 2 e ringvangst ooit op dit Ringstation Rohel sinds In 2016 op 26 augustus de 1 e gevangen, ook in hetzelfde net C4. Foto Jan de Jong, Joure De 1 e kj roodborsttapuit zat bij verrassing in net B6 naast een blauwborst. Deze soort wordt zelden aan de noordoever van het Tjeukemeer gevangen. 56

57 Foto Jan de Jong, Joure Van de tapuit werden vanmorgen maar liefst twee gevangen op SBB-terrein Marswâl. Doordat het oeverland gemaaid is jagen ze graag op insecten langs de oever. Foto Jan de Jong, Joure Een buizerd in een mistnet kan soms veel schade veroorzaken. Wonder boven wonder zat de vogel in net B14 en bleef een groot gat achterwege. De vogel hing rustig in het net. Wel even oppassen met het ringen van de vogel, want de klauwen waren scherp! 57

58 Foto Jan de Jong, Joure Een draaihals doet een takje na! De vogel maakt zich lang en slank en probeert je zo af te leiden door regelmatig met kop en nek te draaien. Foto Jan de Jong, Joure Wist je dat het paapje toch nog flinke snorharen had? Op de foto zijn deze goed zichtbaar bij dit 1 e kj mannetje. 58

59 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Blauwe reiger Twee opvliegend van oever. Boerenzwaluw >200 Grote groep voedsel zoeken boven oeverland en riet tussen Oldeouwer en de ringplek na 08:15 uur, samen met oeverzwaluw.bij Oldeouwer aan de Jetze Veldstraweg 102 bij de Jantine Hoeve een groep van zeker 125 rustend in de zon op het schuine dak van een ligbox. Vanmorgen was het maar rond de 8 graden en nogal wat mistig. Grauwe gans Groepje van 14 overvliegend naar Miekeveene Kievit Overvliegend. Oeverzwaluw Plm.50 Voedsel zoekend langs rietzoom en oever samen met boerenzwaluw. Vooral na 8.15 uur. Waterral Bij netbaan C6 1 gehoord. Watersnip Overvliegend naar oost. Witte kwikstaart overvliegend Verder weinig aantekeningen gemaakt, het was al druk genoeg met al die bijzondere soorten. 5 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 19 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 18:00 uur tot 20:00 uur (2 uur). Vangtijd; van 18:15 uur tot 19:45 uur (1 uur 30 minuten). Netopstelling: C1-C2-B6 met geluid van mix boerenzwaluw/oeverzwaluw bij net C1. 1. Algemeen beeld vanavond. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: gemaaid. Vangsten: nog enkele boerenzwaluwen gevangen met geluid. 2.Weersomstandigheden. Niet genoteerd. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw Alle 1kj met veel vet (2 x vetscore 5) Gele kwikstaart Grasmus Kleine karekiet Meesten vetscore 2 Oeverzwaluw Rietgors 1 1 Rietzanger Vetscore 2 Tjiftjaf Totaal 8 soorten september 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 59

60 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Er waren wel boerenzwaluwen aanwezig langs de noordoever. Doch de vogels trokken al vrij snel in de avond weg. Om waren ze alle verdwenen. Wel een nieuwe soort voor 2018 gevangen. Foto Jan de Jong, Joure De vangst van een 1kj gele kwikstaart had ik niet verwacht, nieuwe soort voor Veldwaarnemingen. Geen aantekeningen gemaakt. 10 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 20 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:45 uur tot 10:50 uur (7 uur 5 minuten). Vangtijd; van 04:15 uur tot 09:30 uur (5 uur 15 minuten). Netopstelling: C1-C4-C5-C6-B6 en B14 -B15 en B15a met geluid zwartkop bij net B14 en C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: gemaaid. Vangsten: gehele periode met geluid van zwartkop gevangen. Direct al na het plaatsen van geluid en netten zaten er zwartkoppen in met vetscores 2 en 3. De kleine karekieten kwamen meer vlak na zonsopkomt door en opvallend na 09:00 uur. 2.Weersomstandigheden. Wind: W 2 >3B. Temperatuur: Bewolking: 4/8 >7/8. Zonsopkomst: 07:06 uur. Opmerking; in de eerste uren weinig wind, na 08:00 meer windkracht 3B. Af en toe enkele zonnestralen. 60

61 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Bosrietzanger Fitis Slechts 1 Kleine karekiet Koolmees Geen groepjes nog gezien Merel Pimpelmees Nog weinig aanwezig Rietgors Rietzanger Roodborst Snor 2 2 Eerste 2 weer dit jaar Tapuit e vangst dit jaar Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Na lange tijd weer een 1kj Zwartkop Totaal 16 soorten september 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. De aanwezigheid van een groepje vleermuizen in het donker viel nogal op. Ik hoopte eigenlijk niet dat ze massaal in de mistnetten terecht zouden komen. Ik zag er zeker een tiental rondvliegen en op insecten jagen die boven het rietveld en langs de bosjes volop aanwezig was. Mogelijk dat er veel meer dan deze tien geweest zijn want je ziet natuurlijk maar erg weinig van dichtbij in het donker. Toen ik de dwergvleermuis in net B15a zag hangen, niet groter dan een cm of 5 (!), moest ik eerst even goed zien. Wat zijn die klein! Na de inspectie van het net bleek het de enige te zijn. Voorzichtig begon ik langzaam het net te verwijderen waar hij zich in had verward. Vleugel voor vleugel eerst en daarna kop en pootjes. Foto Jan de Jong, Joure De dwergvleermuis heb ik nadat ik hem uit het net had gehaald even in een leefnetje gedaan om hem als het wat lichter werd eens goed te bekijken. 61

62 Foto Jan de Jong, Joure De vangst van een dwergvleermuis had ik niet verwacht in netbaan B15a. In 2017 werd er ook al eens eentje gevangen op 20 september en weer losgelaten. Zouden het al trekkers zijn of komen ze toch uit de directe omgeving? Foto Jan de Jong, Joure In netbaan B15 zat tot mijn grote verrassing de derde tapuit van dit jaar. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Atalanta Vlinder bij netbaan C5 Blauwe reiger Nog in het duister 1 opvliegend bij netbaan C6 Boerenzwaluw Plm.15 Tegen 10:00 uur groepje van zeker 15 aanwezig. Dwergvleermuis >10? Groepje van zeker >10 aanwezig langs oever en vooral jagend op kleine insecten bij netbaan C6 en B14. Eentje belandde in netbaan B15a en is daar voorzichtig uit bevrijd. 62

63 Grauwe gans >150 Af en toe groepjes vanuit de Miekeveene opstijgend en landend in het Tjeukemeer richting Vierhuis. Om plm uur vloog de hele groep op en vloog weg richting Vierhuis. Knobbelzwaan Twee op het Tjeukemeer zwemmend Waterral Gehoord bij netbaan B6 Watersnip Twee opvliegend bij het slootje Wilde eend >10 In de schemering zeker een tiental laag overvliegend en landend op het Tjeukemeer voor de rietoever. 15 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 21 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:45 uur tot 11:00 uur (7 uur 15 minuten). Vangtijd; van 04:15 uur tot 10:30 uur (6 uur 15 minuten). Bezoekers: Jeugdvogelwacht Joure; Hiske Jongsma, Mette Jongsma, Sandra van Schaick, Hidde Wierda, Hette Wierda, Im Fabriek, Daan Hobma, Brend Bleeker en Magnus Bleeker. Leider: Jan Veldman Met drie begeleiders: Eelco Hofma, Aldert Jan Semplonius, Laurens Potijk (voorzitter BFVW Joure). Assistentie: Tonnie de Jong (Joure) en Petra Manche (Groningen/Kampen). Netopstelling: C1-C2-C4-C5-C6-B6 en B14 -B15 en B15a met geluid zwartkop bij net B14 en C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: gemaaid. Vangsten: gehele periode met geluid van zwartkop gevangen. Jammer van de iets te harde wind en de regenbui in de ochtenduren. 2.Weersomstandigheden. Wind: W tot ZW 3B. Temperatuur: Bewolking: 6/8, na 9:00 uur meer zon. Zonsopkomst: 07:14 uur. Opmerking; in de eerste uren droog, rond uur kleine bui, daarna opklaringen. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw Jong van laat legsel Fitis Heggenmus Kleine karekiet Diverse met vetscore 5. Pimpelmees Rietgors Rietzanger Roodborst Snor eigen terug van 10 september Tjiftjaf Zwartkop terug van Kamperhoek Totaal 11 soorten september 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. 63

64 De 10 Jeugdvogelwachtleden uit Joure die aanwezig waren bij het ringen van vogels aan het Tjeukemeer zagen vanmorgen kennelijk voor het eerst een snor van dichtbij. De snor zat vanmorgen bij de vele ringvangsten. Snorren worden maar weinig aan de noordoever van het Tjeukemeer gevangen. In de periode zijn er 73 van een ring voorzien (13 na1kj /60 1kj). Slechts 1 volwassen (na1kj) vogel werd teruggevangen op 6 augustus 2008, de vogel was op 23 juli in hetzelfde jaar geringd. Vroegste werd op 29 maart 2003 gevangen(na1kj), laatste op 27 september 2013 (1kj). Jaren met vangsten van hoge aantallen zijn 2009 (7), 2003 (6), 2006 (6), 2005 (5), 2013 (5) en 2017 (5). Slechte jaren met geen vogels waren 1989,1991,1993,1994,2000,2001 en In 2018 zijn er tot nog toe 3 geringd (2 na1kj /1 1kj) en is er 1 na1kj teruggevangen die 5 dagen eerder was geringd. De tabel 2 hieronder laat mooi zien dat er in het voorjaar en het broedseizoen maar heel weinig snorren gevangen worden op de Ringstation Rohel. De vogels in maart en april zijn kennelijk nog doortrekkers. Juni vangsten zijn er nauwelijks. Vooral in de juli maand worden al veel eerste jaars (1kj) vogels gevangen, kennelijk zijn deze dan al aan het zwerven/doortrekken want de snor is een zeldzame broedvogel aan de noordzijde van het Tjeukemeer. Ook in de gemeente De Fryske Marren komt de soort maar in klein aantal voor in de natte moerasgebieden. SNOR Ringstation Rohel Tjeukemeer Totaal Maand na1kj 1kj 0 februari maart april mei juni juli augustus september oktober Foto Jan de Jong, Joure Tabel 2. De snor wordt maar weinig gevangen op Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer en is als broedvogel in de gemeente De Fryske Marren vrij zeldzaam. Jeugdvogelwacht Joure kwam rond 07:15 uur met 10 jeugdleden aan op de ringplek Rohel. Gelukkig klaarde het weer snel op en konden ze zonder natte voeten de ringplek bereiken. Het zou een drukke morgen worden met veel zwartkoppen en kleine karekieten. Nadat de vogel geringd was mochten de kinderen elk zelf een geringde vogel vasthouden (ringersgrip) en deze na hem goed bekeken te hebben weer loslaten. Velen hadden een voorkeur voor een bepaalde soort. Jammer genoeg was er vanmorgen geen Tomke (winterkoning) bij zoals op het logo van hun lijfblad staat. De jeugd van de Jeugdvogelwacht Joure bestaat zowel uit jongens als uit meisjes. Elk jaar worden er vele excursies en bezoekjes in de natuur afgelegd door de begeleiders en wordt hun de kennis van vele facetten uit die natuur (o.a. vogels kijken/nazorg, vissen, planten, insecten, paddenstoelen, bomen etc.) bijgebracht en komen ze in de kunde wat er allemaal in hun omgeving aan natuur aanwezig is. Daarnaast gaan ze ook elk jaar regelmatig naar musea om dingen uit de natuur te bekijken en worden er soms knutseldagen gehouden. Ook het (ring)onderzoek aan vogels behoord daarbij. 64

65 Foto Jan Veldman, Joure De groep met de jeugdvogelwachters vooropgaat via het looppad naar de ringplek (rechts) aan de oever van het Tjeukemeer. Door de droogte van afgelopen zomer is het oude looppad (van rond 1975) rechts nog duidelijk zichtbaar. Foto Jan Veldman, Joure Een eerste jaars rietzanger werd veilig vastgehouden en bekeken door de jeugd. 65

66 Foto Jan Veldman, Joure De Jeugdvogelwacht Joure had een geslaagde ochtend op Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer op het Staatsbosbeheer terrein Marswâl. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend naar W bij slootje. Baardman div Tonnie de Jong hoorde enkele in de rietzoom bij net B14 Boerenzwaluw >15 Rond 07:15 uur enkele groepjes laagvliegend boven rietzoom richting W vliegend. Komen mogelijk van slaapplek richting Vierhuis. Dwergvleermuis Tiental Groepje rond 06:00 uur bij het witte bruggetje voedsel zoekend Grauwe gans >150 Opstijgend van landerijen in Miekeveene en wegvliegend in Z richting. Hoornaar In net B15a. Huiszwaluw Een tussen groepje boerenzwaluw Roerdomp Door Tonnie de Jong 1 waargenomen. Waterral Gehoord bij net C5 Watersnip Twee opvliegend van terrein bij slootje. 66

67 25 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 22 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 11:35 uur (7 uur 45 minuten). Vangtijd; van 04:20 uur tot 9:00 uur (4 uur 40 minuten). Netopstelling: C1-C2-C4-C5-C6-B6 en B14 -B15 en B15a met geluid zwartkop bij net B14 en C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed. Vegetatie en terrein: riet en vegetatie nog nat van de regen van afgelopen dagen. Vangsten: vangsten van zwartkop viel mij tegen met geluid vanmorgen. Rietgors plotseling massaal aanwezig in rietzoom, heb netten vroegtijdig moeten sluiten i.v.m. vele vangsten van mezen en rietgorsen. 2.Weersomstandigheden. Wind: W 2B. Temperatuur: Bewolking: 4/8, na 07:30 uur meer zon. Zonsopkomst: 07:31 uur. Opmerking; volle maan. Boven de landerijen hing een laaghangende dunne grondmist. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Bladkoning e sinds Blauwborst Kleine karekiet Koolmees Koperwiek e dit najaar Merel Pimpelmees Rietgors Kwam na 08:00 uur veel in netten Rietzanger Roodborst Roodborsttapuit Snor Staartmees Groepje samen met pimpelmees Tjiftjaf Waterral Zanglijster Zwartkop Reageerde weinig op geluid Totaal 17 soorten september 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen kwamen het eerste groepje van vier zanglijsters binnen. Een ervan had ik al op 14 juli op de ringplek geringd. Ook de eerste 2 merels en zelfs een heel vroege koperwiek werden gevangen. De koperwiek had ik nog 67

68 niet verwacht, meestal komt ie door als het al wat kouder begint te worden in oktober. Het ging hier om een volwassen vogel. Mogelijk had ie een verloren gegaan legsel en is al snel vertrokken. In de periode zijn er 389 koperwieken geringd (160 x na1kj en 229 x 1kj). De vroegste was 4 oktober 2008 toen werd een 1 kj geringd. Er zijn er na 4 oktober nog maar 9 gevangen t/m 10 oktober (6 oktober kj, 9 oktober x 1kj en 3 x na1kj, en 10 oktober na1kj). Vandaag dus de vroegste koperwiek ooit op Ringstation Rohel geringd sinds Foto Jan de Jong, Joure Vanmorgen de vroegste koperwiek (na1kj) ooit geringd op Ringstation Rohel Tjeukemeer. Normaal verschijnen ze pas in oktobermaand. Een andere leuke vangst was vanmorgen een 1kj Roodborsttapuit. Dit is al de 2 e vangst dit jaar. Roodborsttapuiten worden maar zelden op Ringstation Rohel gevangen. Sinds 1985 tot 2017 zijn er maar 4 gevangen (1996,1/ 2003,1/ 2011, 1/ ). De vroegste was 7 juli 2013 en de laatste op 28 september Foto Jan de Jong, Joure Een eerste jaars roodborsttapuit vang ik maar weinig op Ringstation Rohel Tjeukemeer. Sinds 1985 is dit de 6 e vangst en de 2 e voor 2018 (ook 1 op 1 september gevangen). 68

69 En tenslotte een voor de gemeente De Fryske Marren zeldzame doortrekker. Een Bladkoning zat plotseling in net B15a samen met nogal wat tjiftjaffen. Op 4 oktober 1986 werd de 1 e bladkoning (ook 1kj) geringd aan de Tjeukemeeroever op het SBB-terrein Marswâl bij Rohel. Foto Jan de Jong, Joure Een eerste jaars bladkoning wordt maar zelden op Ringstation Rohel Tjeukemeer gevangen. Dit is de 2 e sinds Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee overvliegend naar Z. Blauwe reiger overvliegend en 1 in donker opvliegend bij slootje Boerenzwaluw >35 Zeker 35 voedsel zoekend ron 8.30 uur boven rietzoom. Dwergvleermuis >10 Zeker 10 op insecten jagend in schemering. In net C1 was er 1 ingevlogen, deze voorzichtig verwijderd. Grauwe gans Negen overvliegend Knobbelzwaan en 1 overvliegend naar O. Krakeend en 2 overvliegend naar Tjeukemeer vanuit N Oeverzwaluw Vier gezien tussen boerenzwaluwen Ransuil Bij het opzetten van net 1 bij C5 gezien 69

70 Rietgors >30 Meer dan 30 plotseling aanwezig in rietzoom. Sperwer Bij net B14 1 mannetje overvliegend naar W Waterral Twee gehoord op ringplek (bij C6 en B14), 1gvangen bij B14 Watersnip Zeker een 16-tal opvliegend bij slootje. Wilde eend >12 In donker groepjes van vanuit N dalend naar Tjeukemeer 29 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 23 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 03:50 uur tot 10:40 uur (6 uur 50 minuten). Vangtijd; van 04:20 uur tot 9:50 uur (5 uur 30 minuten). Gast: Sietse Bernardus uit Joure kwam na 10:00 uur ook even langs. Netopstelling: B14 -B15 en B15a met geluid zwartkop en rietgors bij net B14, en 5 x 18 m snippennet met geluid van watersnip en bokje. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, alleen wat laaghangende grondmist bij aankomst. Vegetatie en terrein: riet en vegetatie nog nat van de grondmist. Vangsten: Vanmorgen veel minder netten geplaatst. Weinig vangsten in netten B15 en B15a en B14. De rietgorsen kwamen vooral na 8:15 sterk door toen het geluid van de rietgors erop werd gezet. 2.Weersomstandigheden. Wind: NW 1 a 2B. Temperatuur: Nog geen vorst aan de grond. Bewolking: 4/8, later in de morgen meer zon. Zonsopkomst: 07:37 uur. Opmerking; rustig najaarsweer. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman man terug van 14 juli 2018 Kleine karekiet Pimpelmees Rietgors Na uur op geluid reagerend Roodborst Tjiftjaf Watersnip Met geluid gevangen Winterkoning Slechts 1 vanmorgen Zanglijster Zwartkop Reageerde weinig op geluid Totaal 10 soorten september 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 70

71 4. Opmerkingen bij ringvangsten. De vangsten van de roodborst waren vanmorgen goed te noemen. Kleine karekieten zijn kennelijk allemaal al door want er werden maar vier eerste jaars meer gevangen. De winterkoning doet het (nog) niet zo goed dit najaar. Zouden ze dan toch zwaar te lijden hebben gehad? Misschien dat NA een flinke temperatuurdaling er alsnog flinke aantallen in beweging komen en ze meer doorkomen. Ook de kool en pimpelmezen laten het toch even afweten vanmorgen. De rietgorsen reageerden echter sterk op het afdraaien van het geluid. Vooral na 08:15 uur werden er diverse gevangen. Het oeverland is vooral op het looppad naar de ringplek toch nog behoorlijk droog. Aan de westkant van het slootje staat echter nog een flink gebiedje plas dras en daar is het ook nog wat modderig. Dit is de plek waar de watersnippen altijd op af komen. Lisdodde en riet geven wat bescherming als ze daar onder anderen gaan rusten na het nachtelijk voedsel zoeken op de landerijen in de omgeving of als ze nog wat voedsel zoeken op deze drassige en modderige bodem. Er werden er een zestal gevangen, geen bokjes nog vanmorgen. Foto Jan de Jong, Joure In eerste instantie leek het niet zo goed te gaan, vrijwel opvliegende watersnippen bij aankomst, doch net voor 08:00 uur toen het al wat lichter begon te worden vielen er een viertal vanuit het noorden in. In de periode zijn er op Ringstation Rohel in totaal 215 watersnippen geringd (120 1kj/ 91 na1kj en 4 volgr.). Van deze vogels zijn er slechts 9 ooit op dezelfde ringplek teruggevangen. Daarvan werden 6 in hetzelfde jaar van ringen teruggevangen en 3 in latere jaren. De 1 e vogel werd in 1994 gevangen. Jaren dat er meer dan 10 vogels geringd zijn waren; 1995 (24), 2004 (22), 2005 (59), 2006 (35), 2008 (26), 2012 (11) en 2018 (22). Opvallend is dat er van de 215 watersnippen (tot nog toe) nog nooit één teruggemeld is uit het broedgebied of verder zuidelijk in Europa. Vermoedelijk gaat het in ons ringgebied om vogels die mogelijk verder oostelijk wegkomen. Er is een grote variatie aan vleugellengten (1kj van 130,0-145 mm/ na 1kj van mm). 71

72 Foto Jan de Jong, Joure De baardman wordt weinig gevangen op Ringstation Rohel Tjeukemeer. Deze vogel was al eerder geringd op 14 juli 2018 als 1kj op de ringplek. Koptekening is altijd mooi, let op de lange snorharen. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee overvliegend naar W Bladkoning Sietse Bernardus zag er bij Oldeouwer in de bosjes langs polderdijk zeker eentje vanmorgen. De vogel reageerde op het geluid dat hij er afdraaide. De vogel zat tussen een groepje mezen en vuurgoudhaantjes. Blauwe reiger roepend langs de rietzoom in donker bij slootje. Boerenzwaluw >20 Bij Oldeouwer boven oeverland zeker een 20-tal, eerder die morgen boven ringplek een viertal gezien. Bokje Geen vogels gezien of gehoord Grauwe gans >50 Hele morgen regelmatig gehoord langs de rietzoom op het Tjeukemeer. Af en toe overvliegende en landende vogels. Hoornaar In net B15 1 Houtduif Naar W overvliegend Nijlgans Twee overvliegend naar N Oeverzwaluw Overvliegend naar W Rietgors >30 Flinke groep aanwezig in de rietzoom, af en toe ook enkele overvliegend naar W Waterral Bij ringplek 1 gehoord Watersnip >10 Zes gevangen, zeker drie ontsnapten de 1 e keer en vlogen op bij het zetten van de netbanen, later nog 2 x 1 overvliegend. 72

73 6 oktober Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 24 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:15 uur tot 10:50 uur (6 uur 35 minuten). Vangtijd; van 04:35 uur tot 9:20 uur (4 uur 45 minuten). Netopstelling: C1-C2-C4_C5-C6-B6 en B14 -B15 en B15a. Geluid bij C5(zanglijster) en B15 (koperwiek) (05:00 08:00 uur). En van 08:00 09:10 uur rietgors bij C5 en B Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: tot zeker 08:00 flarden grondmist vanaf de aankomst. Vegetatie en terrein: riet en vegetatie nog erg nat van de grondmist. Vangsten: Vanmorgen viel het op dat de 1 e vogels pas na 07:15 uur gevangen werden. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZO 1 a 2B. Temperatuur: Bewolking: 3/8, na 08:30 uur meer zon. Zonsopkomst: 07:49 uur. Opmerking; de vegetatie en het riet was kleddernat van de grondmist. Ook de netten moesten regelmatig geschut worden om de dauwdruppels te verwijderen. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Kleine karekiet Weinig meer aanwezig Koolmees Koperwiek 3 3 Nog steeds geen 1kj Merel Pimpelmees Rietgors Op geluid reagerend Roodborst Roodborsttapuit De derde al dit jaar! Tjiftjaf Vuurgoudhaan e dit jaar Winterkoning Zanglijster Reagerend op geluid. Zwartkop Totaal 13 soorten oktober 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Door de grondmist en het natte riet en de vegetatie kwamen de vogels vanmorgen wat later op gang. Kort na de zonsopkomst was er enige verplaatsing van roodborst en zanglijster, daarna werd het al snel wat rustiger. Toch was er nog een verrassing in de netten tussen de roodborsten en zwartkoppen. Ook de winterkoning liet zich vanmorgen voor het eerst weer in flink aantal zien. Vanmorgen al weer een roodborsttapuit in de netten, dit is al 73

74 de derde dit jaar. Had dit eigenlijk niet meer verwacht. Als laatste datum op dit Ringstation staat bekend 28 september Met deze vangst ook meteen de 1 e oktobervangst van deze soort op dit ringstation. Er zijn nu sinds ringvangsten bekend geworden. Het betreft 1 juli vangst, 1 in augustus, 4 in september en 1 in oktober. Foto Jan de Jong, Joure In net B14 vanmorgen de derde roodborsttapuit van dit jaar en de laatste ooit op Ringstation Rohel. Foto Jan de Jong, Joure Roodborsttapuit 1 e kj man gevangen op Ringstation Rohel Tjeukemeer. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver overvliegend Blauwe reiger Opvliegend bij aankomst bij B14 Canadese gans Groep van 34 aan komen vliegen vanuit noord en landend op het Tjeukemeer. Dwergvleermuis Bij net C1 1 rondvliegend Grauwe gans >100 Grote groep aanwezig bij aankomst op Tjeukemeer, luid roepend Hoornaar In net B15a 1 74

75 Koperwiek Groepjes van 4 en 3 hoog overvliegend naar W Rietgors Zeker 20 aanwezig in rietzoom Torenvalk Vrouwtje boven polderdijk Waterral Bij B6 1 in de rietzoom Watersnip Drie opvliegend bij slootje van nat oeverland. Wintertaling opvliegend bij slootje 13 oktober Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 25 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:15 uur tot 10:45 uur (6 uur 30 minuten). Vangtijd; van 04:40 uur tot 10:10 uur (5 uur 30 minuten). Netopstelling: C1-C2-C4-C5-C6-B6 en B14 -B15 en B15a. Geluid bij C5 (zanglijster) en B15 (koperwiek) (05:00 09:20 uur). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: riet droog, vegetatie nat door dauw. Looppad naar ringplek droog. Vangsten: Veel wind vanmorgen uit zuidelijke richting, daardoor veel trilling in netbanen. Door de massale aanwezigheid van spreeuwen op de slaapplek in eerste uren veel spreeuwen plukken in de rietzoom bij netten B6 en B14. Na 09:00 uur weinig vliegactiviteit meer van doortrekkers. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZO 3B > 4B. draaiend naar Z. Temperatuur: Bewolking: 3/8, na 08:30 uur meer zon. Zonsopkomst: 08:01 uur. Opmerking; doordat het lang donker was konden er nogal wat spreeuwen gevangen worden. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Kleine karekiet Koperwiek 1 1 Nog steeds geen 1kj. Merel Geringd op 14 juli 2018 als 1kj. Pimpelmees Nog weinig mezen Rietgors Roodborst Spreeuw Alle slaapplaats vogels. Winterkoning Zanglijster Reageerde goed op geluid Zwartkop Totaal 10 soorten oktober 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Bij aankomst op de ringplek was er weer bezoek geweest de afgelopen dagen. De tafel lag op de kop en de boel was overhoop gehaald. Triest dat dit allemaal weer zo is gegaan. Elk jaar is er wel wat aan de hand op de ringplek. Snel de netten geplaatst en bij de eerste stappen in de rietzoom bleek dat ik niet alleen was. Honderden spreeuwen vlogen in een wolk op uit het riet. Slapers! Snel de hoofdlamp uit en de netten geplaatst. Nadat alle netten 75

76 geplaatst waren en het geluid van koperwiek en zanglijster geplaatst bij netten B15 en C5 voorzichtig de rietzoom in gelopen en kon ik direct al vele spreeuwen zo uit het net plukken. Vooral bij net B6 en bij B14 was het raak! Bij het opvliegen uit de rietzoom vlogen de spreeuwen gelukkig via het Tjeukemeer weg, anders waren zo wie zo de rietnetten plat gegaan van de vele spreeuwen. Er was 1 spreeuw bij die een vreemde ring (NLA. L ) droeg. Deze bleek afkomstig te zijn uit Haarle waar hij op 14 mei 2018 als nestjong was geringd door ringer Albert Jan Stevens (L99). Vanmorgen flink wat zanglijsters gevangen (17). Meteen het hoogste dagtotaal van de zanglijster sinds 1985 op dit ringstation! 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Drie en 1 overvliegend naar W. Grauwe gans >200 Veel groepjes overvliegend. Op landerijen tussen Vierhuis en Rohel veel op het weiland. Grote zilverreiger Bij netbaan B15a 1 opvliegend uit riet. Kievit Acht overvliegend naar Z. Kokmeeuw Plm. 15 Groepje van 15 traag overvliegend naar W Kolgans >100 Diverse groepen overvliegend en roepend. Koolmees Bij net B15 1 overvliegend naar O Koperwiek Groepje van vier hoog over naar W Rietgors Groepje van 6 overvliegend naar O Spreeuw >5000 Hele grote groepen bij aankomst in rietzoom slapend tussen netbaan B15a en C2. Verder weinig aantekeningen gemaakt deze morgen. 20 oktober Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 26 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:15 uur tot 10:50 uur (6 uur 35 minuten). Vangtijd; van 04:50 uur tot 09:20 uur (4 uur 30 minuten). Netopstelling: C1-C2-C4-C5-C6-B6 en B14 -B15 en B15a. Geluid bij C5(zanglijster) en B15 (koperwiek) (05:00 09:20 uur). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: riet droog, vegetatie nat door dauw. Looppad naar ringplek droog. Vangsten: vrijwel geen trek van lijsterachtigen, reageerden niet of nauwelijks op geluid. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZW 1B > 2B. Temperatuur: Bewolking: 6/8 > 8/8, wisselend. Na 09:00 uur even de zon. Zonsopkomst: 08:13 uur. Opmerking; heldere nacht, weinig trek van vogels langs de oever. 76

77 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Grote gele kwikstaart Kerkuil Geringd ex. met opvallen witte borst. Koolmees Koperwiek Twee gevangen 1 ontsnapte. Merel Pimpelmees Rietgors Eigen terug is van 2015 Roodborst Spreeuw In donker af en toe 1 in netten Winterkoning Zanglijster Slechts 1 met geluid gevangen Zwartkop Vrouw 1 e kj Totaal 12 soorten oktober 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen bij het sluiten van de netten vloog er in netbaan B14 nog een voor Ringstation Rohel zeldzame grote gele kwikstaart in het net. Meteen viel de lange staart (95 mm) en de bruinachtige pootkleur al op in het net. De in Friesland broedende gewone gele kwikstaart die je zomers meer in de weilanden vindt heeft meer zwarte poten. Dit is de 2 e vangst ooit (sinds 1985) van een grote gele kwikstaart op Ringstation Rohel. De 1 e vangst was op 27 oktober 2007 toen hing er een 1kj in net B1. Ook op die ochtend was het bewolkt weer (geen zon) bij een temperatuur van 6 > 9 graden. Foto Jan de Jong, Joure Grote gele kwikstaart gevangen in net B14 aan het Tjeukemeer op SBB-terrein Marswâl. 77

78 Vogelringer Johannes Ruurd Fokkens had in het Rasterhofpark in Sneek op 19 oktober j.l. ook al een grote gele kwikstaart gevangen en geringd. De doortrek van noordelijke broedvogels (Noorwegen, Zweden) van grote gele kwikstaarten is kennelijk ook door het Lage Midden van Friesland. In de wintermaanden december, januari en februari worden af en toe in Friesland ook grote gele kwikstaarten gezien. De gewone bij ons broedende gele kwikstaart zie je eigenlijk nooit in deze winterperiode (dec.t/m januari) in Friesland, zij verblijven dan in de winterkwartieren. Zo is op 19 januari 2018 in Joure nog een grote gele kwikstaart op een plat dak gefotografeerd door Wiebe Poppe. Foto Jan de Jong, Joure Een opvallend lichte kerkuil gevangen met ring NLA werd in het donker in netbaan B15 gevangen aan de noordoever van het Tjeukemeer. De vogel was op 18 juni 2018 als nestjong geringd in Den Ham door vogelringer J.F. Vrijlink (Ringer C01) uit Den Ham. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Grauwe gans >150 Om 08:30 uur grote groep opvliegend van Tjeukemeer Kerkuil In schemering 1 aanwezig bij bosjes bij slootje, later gevangen in net B15. Opvallend wit, en geringd, eksemplaar. Koolmees Groepje van 5 bij net B15 Koperwiek Groepje overvliegend, hiervan 2 gevangen Rietgors Plm. Zeker een 10-tal aanwezig in rietzoom. 78

79 Spreeuw Plm. 30 Groepje van 30 verspreidt in rietzoom slapend Waterral Bij net B15 1 gehoord in rietzoom Watersnip Twee groepjes (3 +2) in overvliegend boven ringplek. Wilde eend >20 In de schemering af en toe kleine groepjes vanuit noord komen aanvliegen en landend op Tjeukemeer. Later in de ochtend in kanaaltje bij witte bruggetje zeker een 35-tal. Verder weinig aantekeningen gemaakt deze morgen. 28 oktober Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 27 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Assistentie: Tonny de Jong. Aanwezig van 04:15 uur tot 10:20 uur (6 uur 35 minuten). Vangtijd; van 04:50 uur tot 09:20 uur (4 uur 30 minuten). Netopstelling: C1-C2-C4-C5-C6-B6 en B14 -B15 en B15a. Geluid bij C5(kramsvogel) en B15 (koperwiek) (05:00 09:10 uur). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, helder weer. Vegetatie en terrein: Nog voor de zon opkwam rijp op vegetatie en stokken. Tijdens zonsopkomst vorst van zeker -2 graden. Sommige mistnetstokken waren vastgevroren. Vangsten: Koperwieken reageerden al voor de zonsopkomst en kramsvogels kwamen vooral na uur massaal door. Jammer dat een van de geluidsboxen bij netbaan B15 kapot was gegaan. 2.Weersomstandigheden. Wind: NO 1B. Temperatuur: Bewolking: 1/8, helder en na 8.15 uur kwam de zon door. Zonsopkomst: 07:27 uur. Opmerking; heldere nacht, vanmorgen sterke trek van kramsvogels naar O. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Goudhaan Eerste weer dit jaar IJsvogel terug van Koolmees Koperwiek Kramsvogel Dagrecord is nu 5 sinds 1985 (was 3). Merel Pimpelmees Roodborst Nog veel ongeringde roodborsten Spreeuw Tjiftjaf Samen met goudhaan Waterral Winterkoning Nog flinke doortrek Zanglijster Totaal 13 soorten oktober 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 79

80 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen een opmerkelijke doortrek van kramsvogels. Nog voor de zon opkwam was er op de vegetatie al wat rijp aanwezig. Toen de zon opkwam begon het zelfs op enkele plaatsen te vriezen (-2 gr) en lag er na een tijdje in de plasjes op het oeverland een laagje ijs van 1,5 mm dik! Vlak daarna kwam de doortrek op gang van kramsvogels. Het dagrecord werd verbroken. Ze werden door het geluid naar beneden getrokken en enkelen belanden in de opgestelde netten. Vanmorgen zijn er maar liefst 5 gevangen. In de periode 1985 t/m/ 2017 zijn er maar 8 kramsvogels geringd op Ringstation Rohel (in 1987,1/1990,1/2012,3 en 2016,3). Alléén de vangst in 1987 was in april (25-04) de rest allemaal in oktober en november. In 1990 op 13 oktober nog een vangst en op 6 november 2012 en 22 oktober 2016 allebei de data 3. Foto Jan de Jong, Joure De kramsvogel liet zich vanmorgen goed vangen d.m.v. de geluidsinstallatie bij netbaan C5. Dit jaar weer veel minder ijsvogels gevangen aan het Tjeukemeer. In totaal zijn er in de periode nu 60 ijsvogels geringd. Meest succesvolle jaren met meer dan 3 ijsvogels waren 2005 en 2015 (4), 2008 (5), 2007 (6),2017 (11) en 2016 (12). Vooral de jaren 2016 en 2017 leverde een flink aantal ijsvogels op. In 2018 vielen de aantallen flink tegen en werden er slechts 2 geringd en 1 eerste jaars van 2017 teruggevangen. De gewichten van de ijsvogels varieerden nogal, van 31,1 gram tot 50,5 gram. Kennelijk zijn er in de winter van toch nog flink wat ijsvogels omgekomen. De soort is erg gevoelig voor strenge winters. Volgens weerman Piet Paulusma krijgen we deze winter ( ) ook te maken met strenge vorst. 80

81 Foto Jan de Jong, Joure Een helderblauw volwassen mannetje ijsvogel werd vanmorgen teruggevangen in net B14 aan het Tjeukemeer. De vogel was op 14 oktober 2017 aldaar geringd als 1 e jaars mannetje. De ijsvogel, kan net als de draaihals, erg goed met zijn kop draaien (bijna 180 graden). 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend naar O. Blauwe reiger Opvliegend bij slootje Dodaars In rietzoom gehoord bij net B14 door Tonny de Jong Grauwe gans >200 Af en toe groepen overvliegend, veel vliegbeweging. Koperwiek >15 Kleine groepjes doortrekken naar O. Kramsvogel >250 Sterke doortrek na zonsopkomst naar O (diverse grote groepen o.a etc.) niet alle aantallen genoteerd Nijlgans Grote groep overvliegend naar NO. Pimpelmees >15 Klein groepje in rietzoom en bosjes bij B15a Ransuil Drie in schemering bij netbaan B15 Spreeuw enkele Af en toe enkele overvliegend Waterral Zeker 3 aanwezig, 2 bij B6 en 1 bij B14 Watersnip >40 Bij het poeltje bij slootje zeker 40 (!) tal opvliegen rond 9.00 uur. Wilde eend >10 Af en toe in schemering enkele overvliegend naar Tjeukemeer Verder weinig aantekeningen gemaakt deze morgen. 81

82 3 november Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 28 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:00 uur tot 11:15 uur (7 uur 15 minuten). Vangtijd; van 04:40 uur tot 10:40 uur (6 uur). Netopstelling: C9, B14- B14+-B15 en B15a en 4 x 18m en 1 x 15 m net op snippenplekje Geluid bij snippennetten (watersnip en bokje) (04:45 09:55) en bij B15 (koperwiek) (05:00 10:10 uur). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, helder weer. Op de heenreis mistbanken bij Joure en Ouwsterhaule, bij Oldeouwer plotseling geen mistbanken meer maar heldere lucht! Vegetatie en terrein: Na zonsopkomst rijp op vegetatie, rond het vriespunt. Door de regen van afgelopen dagen wat meer water op oeverland. Vangsten: Koperwieken reageerden vrijwel niet. Watersnippen reageerden goed op geluid. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZZO 1 >2B. Temperatuur: 0-8. Bewolking: 3/8, helder en na 8.15 uur zonnig. Zonsopkomst: 07:38 uur. Opmerking; heldere nacht, terplekke geen grondmist. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman Beide in net C9 Bokje Cetti s zanger Nieuwe soort voor dit Ringstation Goudhaan Grote bonte specht Koolmees Koperwiek Geen vogels aanwezig, op 1 na Merel 1 1 Pimpelmees Roodborst Slobeend Nieuwe soort voor dit Ringstation Spreeuw 1 1 Vuurgoudhaan Beide 1 kj man Watersnip Winterkoning Zanglijster Totaal 16 soorten november 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Direct na aankomst snel de eerste watersnip netten geplaatst langs de sloot bij een ondiep poeltje. Nog tijdens het opzetten (in "E" vorm) vloog er al een watersnip in en die bleef rustig hangen. Het was oppassen want in het gebiedje zaten enkele diepe modderige plekken waar afgemaaid oud gras op lag, in het donker zie je alles wat 82

83 minder goed als je met lange die netten bezig bent. Op die modderige plekken komen de watersnip en bokjes af om daar te rusten tussen de lage rietstengels en grassen. Mogelijk zit daar ook nog wat voedsel voor ze. Na de snippenetten nog een 5-tal netbanen (C9-B14-B14+-B15-B15a) geplaatst om nog enkele doortrekkende zangvogels te vangen. Bij het slootje stond vanmorgen een grote mobiele rupskraan die gebruikt was om een nieuwe afzetting te maken in het slootje voor een beter beheer van de af en aanvoer van regenwater op het oeverland. Foto Jan de Jong, Joure Rupskraan stond opgesteld bij het slootje om de hardhouten planken in de grond te duwen. Foto Jan de Jong, Joure De oude afzetting voor een beter beheer van de af en aanvoer van water op het oeverland bij het slootje wordt vervangen door een nieuwe. 83

84 Foto Jan de Jong, Joure Vanmorgen maar liefst 8 watersnippen gevangen, de vogels kwamen in de schemering aanvliegen vanuit NO richting en reageerden goed op het geluid. Foto Jan de Jong, Joure Een slobeend (1kj man) hing vanmorgen in de bovenste baan van een 18 m net op het snippen plekje. Voor Ringstation Rohel een nieuwe baansoort (nummer 95). 84

85 Foto Jan de Jong, Joure Het bokje ontbrak vanmorgen niet tijdens de snippenvangsten op Ringstation Rohel. Foto Jan de Jong, Joure De vangst van een Cetti s zanger in netbaan C9 was een verrassing. Voor Ringstation Rohel een nieuwe baansoort (nummer 96). Twee nieuwe baansoorten (Slobeend/Cetti s zanger) op 1 dag is uniek. 85

86 Foto Jan de Jong, Joure De vleugel van de Cetti s zanger heeft een opvallend korte 1 e en 2 e grote slagpen. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend naar W Blauwe reiger Opvliegend bij slootje in schemering Buizerd overvliegend naar W Grauwe gans >100 Diverse groepen overvliegend, zeker meer dan 100, niet exact geteld. Later bij Oldeouwer vele 10-tallen op grasland. Koolmees Zeker 4 op de ringplek, vooral bij netten B15-B14 Koperwiek Slechts 1 overvliegend en ook nog gevangen Merel Zeker 3 aanwezig op ringplek Pimpelmees Plm.10 Enkele pimpelmezen aanwezig in rietzoom, zeker 10 Ree reeen in schemering netten naderend, 1 door onderste baan van 18 m net van snippenopstelling. Tjiftjaf Bij net B15a 1 in de struiken, vloog vak over net Watersnip Vanmorgen zeker een 15-tal aanwezig. Wilde eend Groepje van 22 in kanaal bij witte bruggetje. 86

87 Weinig veldaantekeningen gemaakt vanmorgen, wel veel fotos van vangsten. 9 november Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 29 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:00 uur tot 11:00 uur (7 uur). Vangtijd; van 04:25 uur tot 10:25 uur (6 uur). Netopstelling: C6, B14- B14+-B15 en B15a en 4 x 18m en 1 x 15 m net op snippenplekje Geluid bij snippennetten (watersnip en bokje) en bij B15 (merel) (04:30 10:00 uur). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, zwaarbewolkt. Vegetatie en terrein: vochtig terrein en vegetatie. Vangsten: Merel reageerde goed op geluid tijdens doortrek. Watersnip en bokje vooral tussen 6:00 en 7:50 uur gevangen, daarna niet meer aanwezig. Flinke bolling in netten. Tijdens lichte regen netten gesloten. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZZO 3B. Temperatuur: 6>12. Bewolking: 8/8, Geen zon, kwam pas na 11:00 uur. Zonsopkomst: 07:49 uur. Opmerking; De ZZO wind van 3B zorgde voor nogal wat bolling in de netten. Na 07:0 uur tot 08:35 uur lichte regen (netten gesloten). 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Watersnip Winterkoning Koperwiek Slechts Roodborst Merel Reageerde goed op geluid Kramsvogel 1 1 Volwassen man in netbaan B15 Bokje Koolmees Totaal 8 soorten november 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Helaas door de lichte regen maar weinig zangers kunnen vangen. De mezen (koolmees-pimpelmees) waren vrijwel niet aanwezig. Wel enige doortrek van koperwiek, kramsvogel en merel. Koperwieken vlogen voornamelijk hoog en snel over richting oost. Na 9:45 uur weinig trek meer en netten langzaam gesloten. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Vier (3-1) overvliegend naar Tjeukemeer Blauwe reiger Overvliegend Bokje Zeker 5 aanwezig op ringplek, hiervan 4 gevangen 87

88 Grote zilverreiger Opvliegend uit oever bij netbaan C9 Koperwiek Plm. 68 Diverse groepjes ( ) samen met kramsvogel naar O. Kramsvogel Plm.35 Diverse groepjes ( ) samen met koperwiek naar O. Merel Plm.15 Trek naar O ( ) waarvan diverse gevangen met geluid. Watersnip Zeker 8 aanwezig, hiervan 5 gevangen Weinig aantekeningen gemaakt vanmorgen van veldwaarnemingen. 23 november Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 30 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Aanwezig van 04:50 uur tot 10:40 uur (5 uur 50 min). Assistentie: Tonny de Jong, Joure (vanaf plm. 07:45 uur). Vangtijd; van 05:20 uur tot 10:20 uur (5 uur). Netopstelling: C1, C2, C4, C5, C6, B6 en 4 x 18m en 1 x 15 m net op snippenplekje. Geluid bij snippennetten (watersnip en bokje) en bij C5 (koperwiek). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, bewolkt. Vegetatie en terrein: vochtig terrein en vegetatie. Vangsten: bij het opzetten van de snippennetten brak van een 18m net de bovenlijn. In de omgeving van de snippennetten stonden kranen en werkgereedschap klaar op de polderdijk om de grote bos ten westen van het slootje te verwijderen. Rond 09:00 uur kwam het werkvolk aan en was het gebeurt met de vangsten van watersnip en bokje. Nadien opgeruimd aldaar. Na vanmorgen is op de ringplek het materiaal en gereedschap opgeruimd en gaat het terrein in de winterrust. 2.Weersomstandigheden. Wind: O 2B. Temperatuur: 2 >-3. Bewolking: 6/8, na 09:00 uur wat meer zon. Zonsopkomst: 08:13 uur. Opmerking; Na 8:15 uur werd het snel kouder en kwam er vorst aan de grond. Tijdens het vangen van snippen ijs van 2,5 mm dik! Foto Jan de Jong, Joure Ook de cetti s zanger had het koud vanmorgen. 88

89 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Bokje Cetti s zanger e vangst dit jaar! Goudhaan Heggenmus Koperwiek 1 1 Slechts 1 met geluid gevangen Merel Pimpelmees Roodborst Tjiftjaf Nog vrij late doortrekker Watersnip Winterkoning Totaal 11 soorten november 2018 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen zat er in netbaan C6 tot mijn verbazing weer een cetti s zanger. En ook nog ongeringd! Dit is de 2 e al dit jaar. Kennelijk is het onderhoud aan de noordoever van het Tjeukemeer door Staatsbosbeheer goed bevallen en ziet de soort er een kans in om zich hier te vestigen. Zou mooi zijn want voor de vaste wal van Friesland zijn er (nog) niet zoveel plekken waar hij zich tot nog toe gevestigd heeft. In Flevoland is de soort al als broedvogel vastgesteld en ongetwijveld zullen we de komende jaren, als de winters niet te streng worden, er ook in Zuid Friesland op meer plekken cetti s zanger verschijnen. De soort is erg gevoelig voor strenge winters. Foto Jan de Jong, Joure Tweede ringvangst in 2018 van een Cetti s zanger in Zuid Friesland op Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer op Staatsbosbeheer terrein Marswâl. 89

90 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Baardman div Groepje aanwezig in de rietzoom rond 10:30 uur Bokje Zeker 4 aanwezig op ringplek Grauwe gans div Diverse groepjes overvliegend. Op terrein 1 dode aangeschoten gevonden. Vogel al enkele dagen dood. Wond aan poten. Koperwiek Slechts 1 gevangen. Geen doortrek waargenomen. Kramsvogel Niet gehoord of gezien vanmorgen Merel Zeker 6 langs getrokken langs oever Rietgors Twee aanwezig bij netbaan C1 Watersnip Zeker 5 aanwezig op ringplek Foto Jan de Jong, Joure Vlak langs het looppad naar de ringplek vond ik vanmorgen een grauwe gans dood met een schotwond. De vogel had er al enkele dagen gelegen. 4.Jaarstaat 2018 vangsten Rohel Tjeukemeer 90