plastic Macroniveau: - Stoffen zachter maken: Stoffen hard maken: crosslink (dwarsverbinding): Composieten: Kevlar: Aramide-versterkte composieten:
|
|
- Rebecca ter Linde
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 plastic Macroniveau: - zichtbare en meetbare behoren tot dit niveau. - de eigenschappen op macroniveau hebben weer te maken met de eigenschappen op microniveau. Stoffen zachter maken: Voeg een stof toe die uit kleine moleculen bestaat(weekmaker). Deze kleine moleculen gaan tussen de polymeermoleculen in zitten. Hierdoor zitten de ketens van het polymeer verder van elkaar af. Dit zorgt ervoor dat de vanderwaalskrachten tussen de polymeermoleculen zwakker worden. Hierdoor kunnen de polymeerketens gemakkelijk langs elkaar heen glijden. Het polymeer wordt daardoor zacht en flexibel. Stoffen hard maken: zorg ervoor dat de moleculen van het polymeer niet langs elkaar heen kunnen glijden. Je gaat dan uit van een monomeer dat een polymeer oplevert, waarbij een brug wordt gelegd tussen de ene en de andere keten. Die brug koppelt via atoombindingen de polymeerketens aan elkaar. Er ontstaat dan een netwerkstructuur: je kunt geen losse moleculen meer aanwijzen. De kunststof wordt nu hard en stevig. crosslink (dwarsverbinding): De brug tussen polymeerketens. Composieten: - zijn opgebouwd uit twee of meer materialen gecombineerd tot een nieuw materiaal met andere eigenschappen dan de afzonderlijke componenten. - ontstaan door aan een hoogwaardige kunststof in meerdere lagen sterke vezels (glas, koolstof, aramidevezels) toe te voegen. Kevlar: - een aramide die voor veel dingen kan worden gebruikt. - Het is gemaakt vanuit lichte atomen als koolstof, waterstof, zuurstof en stikstof maar als stof zeer sterk en flexibel. - Vergeleken met staal is het tot vijf keer zo sterk. Die sterkte komt door de ligging van de ketens. - Een belangrijke binding tussen de ketens zijn de waterstofbruggen. - Kevlar en andere aramiden worden onder andere toegepast in beschermende kleding. Zo wordt de stof vanwege de geringe brandbaarheid toegepast in brandwerende kleding. Aramide-versterkte composieten: - De basis van een aramide versterkte composiet is een fenolhars of epoxyhars versterkt met Kevlarvezels. - Deze composieten worden toegepast wanneer energie geabsorbeerd en verspreid moet worden. Ook kunnen ze afscheuren tegengaan. - Aramide versterkte composieten worden toegepast in legerhelmen. Alkenen reageren snel met halogenen, waterstof en water. Hierbij wordt steeds een dubbele binding in een alkeen omgezet in een enkele binding. Een voorbeeld van een alkeen is etheen. Een dubbele binding tussen twee C-atomen bevat twee streepjes. Je noemt één streepje van de dubbele binding de atoombinding; dit is een sterke binding die niet zomaar kapot gaat. Het andere streepje van de dubbele binding noem je een π-binding (pi-binding). Deze
2 π-elektronen zijn zwakker gebonden aan beide C-atomen. Dit is dus een zwakkere binding dan de normale atoombinding. additiereactie: reactie waarbij een molecuul met een dubbele binding reageert met water, waterstof of een halogeen(br2, F2, Cl2, I2). de dubbele binding verdwijnt en aan de moleculen die eerst vastzaten met een dubbele binding komt nu het atoom te zitten waarmee de dubbele binding reageerde. etheen + water je hebt voor het openspringen voor de dubbele binding meestal een initiator(stof die nodig is om een polymerisatiereactie op gang te brengen) nodig. bijvoorbeeld UV-licht. additiepolymerisatie: co-polymerisatie: wanneer er verschillende monomeren gebruikt worden. verder zijn de regels hetzelfde: de additie van het ene monomeer aan het andere vindt willekeurig plaats. ze zitten niet elke keer precies afgewisseld.
3 condensatiereactie: reactie waarbij een klein molecuul afgesplitst wordt. er worden twee moleculen aan elkaar gekoppeld onder afsplitsing van een molecuul water. Condensatiepolymeren ontstaan uit monomeren met een functionele groep: -COOH, -NH2, -OH. carbonzuur: een COOH-groep met een ringstructuur ernaast. alkaanzuur: een COOH-groep met een alkaangroep erbij(een reeks C en H atomen zonder dubbele binding of ringstructuur). Esters :- stoffen die een bepaalde geur of smaak aan iets geven. - koolstofverbinding die uit een alcohol(-oh) en een carbonzuur(-cooh) bestaat. Je kunt de structuurformule van een ester in twee delen opsplitsen: het alkanoaat: het deel met het alkaanzuur alkylgroep: het deel met de alcoholgroep. de ester is rood omcirkeld. als je dit ziet weet je dat het een ester is. hierbij veranderen een alcohol en een zuur in één molecuul, doordat er een H van het ene molecuul wordt afgesplitst en een OH van het andere. dit vormt dan een los H2O molecuul. naamgeving esters: de ester van (de twee stoffen die gebruikt zijn voor de ester) hydrolyse van esters: je kunt een ester maken, maar je kunt hem ook weer splitsen. dit heet hydrolyse. dit kan door er water(h2o) aan toe te voegen: soms word er gevraagd: is deze ester in water oplosbaar? dan moet je nagaan of het hydrofiel(houd van water) of hydrofoob(waterafstotend) is. dit kan door te kijken of er een OH of een NH groep in de ester zit. als dit niet zo is, dan is de ester niet in water oplosbaar.
4 monomeer: enkelvoudige bouwsteen waaruit een polymeerketen is opgebouwd dimeer: een chemische verbinding die uit twee monomeren bestaat. polyesters: polymeer dat bestaat uit een keten van esterbindingen. gaat verder hetzelfde. polymeer: molecuul dat bestaat uit een reeks van opeenvolgende identieke delen. co-polymeer: molecuul dat uit een reeks verschillende monomeren bestaat: Polyesters kunnen worden gevormd door een polycondensatiereactie van een dicarbonzuur(twee carbonzuurgroepen(cooh)) en een diol(twee hydroxylgroepen(oh)) Polyamiden: bestaat uit een zuur(-cooh) + amine(-nh2) condensatiereactie van koolstofverbindingen met een COOH-groep(zuur) en een NH2-groep(amine) als functionele groep. Bij de synthese van een polyamide maakt men gebruik van een amine. De karakteristieke groep is NH2. hydrolyse : plus water vervormbaarheid van plastic: wanneer plastic niet verwarmd is is het glasachtig. wanneer het wel wordt verwarmd zal het van glasachtig naar rubberachtig gaan en als het nog warmer wordt zal het compleet vloeibaar worden. glasovergangstemperatuur Tg: De temperatuur waarbij vrij abrupt de toestand overgaat van glasachtig naar rubberachtig. voor ieder polymeer is dit anders. wanneer plastic in de glastoestand zit gedraagt het plastic zich als hele stugge springveer. er is sprake van volledige elasticiteit(e). Als er kracht wordt uitgeoefend op het polymeer, zal het vervormen (krimpen of uitrekken). Bij het wegvallen van de kracht zal het polymeer naar zijn oorspronkelijke vorm terugkeren. In de rubbertoestand is er gedeeltelijke elasticiteit. Dat betekent dat bij het uitoefenen van een kracht op het polymeer een deel van de vervorming elastisch zal zijn (het polymeer veert weer terug) en een deel van de vervorming niet-elastisch (oftewel permanent). smelttemperatuur Tm: De temperatuur waarbij het materiaal van rubberachtig overgaat in vloeibaar.
5 verwerking van kunststoffen: Polymeren uit de chemische industrie worden in de kunststofverwerkende bedrijven tot bruikbare producten verwerkt. Een product gemaakt van een thermoharder kan niet opnieuw worden gesmolten. Daarom laat men de monomeren van een thermoharder direct in een voorgevormde matrijs polymeriseren tot het gewenste product. additieven: Behalve het polymeer zelf zijn er meestal nog toevoegingen nodig die zorgen voor speciale eigenschappen van het kunststof product, zoals weekmakers, stabilisatoren(zodat het polymeer niet weer ontleed), kleurstoffen en vulstoffen. er zijn veel technieken om plastic te vormen. binas tabel 67A bioplastics biogebaseerde polymeren: - polymeren die worden geproduceerd uit natuurlijke hernieuwbare grondstoffen zoals zetmeel en cellulose. - polymeren van natuurlijke oorsprong die direct worden geëxtraheerd en gewonnen uit biomassa Biodegradeerbare polymeren: composteerbare plastics. ze kunnen worden verteerd door micro-organismen. innovatieve polymeren: elektrisch geleidende polymeren: de meeste kunststoffen zijn slechte energiegeleiders, daarom worden ze meestal als isolatie gebruikt. Bij atomen van isolatoren zijn de buitenste schillen helemaal gevuld. Er is geen mogelijkheid voor de elektronen om te bewegen en er kan dus geen stroom lopen. er zijn echter een paar kunststoffen die weldegelijk elektriciteit geleiden. Elektrische geleiding bij polymeren treedt op wanneer er sprake is van een geconjugeerd systeem in een polymeermolecuul. Een geconjugeerd systeem betekent dat dit soort polymeermoleculen afwisselend een dubbele en een enkele binding tussen de koolstofatomen in hun molecuulketens hebben. de pi-elektronen in de dubbele bindingen kunnen vrij door het molecuul gaan bewegen door het verspringen van de dubbele bindingen. hierdoor geleiden ze stroom. koolstofskelet: een zogenaamde verkorte schrijfwijze, waarbij alleen de bindingen tussen de C-atomen zijn aangegeven. vetten: Bij de vorming van een vetmolecuul worden esterbindingen gevormd. Het gevormde vetmolecuul wordt een triglyceride genoemd. Vetten zijn bij kamertemperatuur vast; ze bestaan voor een belangrijk deel uit esters van verzadigde vetzuren. verzeping: de splitsing van een vet- of oliemolecuul met behulp van een base in plaats van water tabellen structuurformules aminozuren, koolhydraten en vetten: tabel 67 F, G, H
6 aminozuur: R = restgroep natuurlijke aminozuren: De aminozuren die voorkomen in eiwitten. peptidebinding: een chemische binding tussen een carboxylgroep (-COOH) en een aminogroep (-NH2). enzymen: Enzymen zorgen ervoor dat bepaalde processen in het lichaam sneller verlopen. Zonder deze enzymen zouden de meeste reacties in ons lichaam veel te langzaam of zelfs helemaal niet verlopen. Enzymen worden daarom ook wel biokatalysatoren genoemd. Elke reactie wordt gekatalyseerd door een ander enzym. Enzymen hebben een specifieke werking: elk enzym kan maar één reactie versnellen. Voor een andere reactie is weer een ander enzym verantwoordelijk. eiwitten: Eiwitten binden andere stoffen aan zich. Eiwitten kunnen ook nadere stoffen omhullen, waardoor ze in het bloed kunnen worden vervoerd. Bij de bouwstoffen van vet, de vetzuren, gebeurt dit namelijk. Zonder eiwitten die de vetzuren omhullen zouden vetzuren schade aan de lichaamscellen kunnen aanrichten. zwavelbrug: moleculen die aan elkaar verbonden worden door middel van zwavelatomen. nucleïnezuren:
7 kringlopen de koolstofkringloop/stikstofkringloop kun je vinden in tabel 93 van de BINAS. De koolstofkringloop is belangrijk omdat alle planten, dieren, schimmels en bacterien werken met het element koolstof fotosynthese en verbranding: Bij de fotosynthese wordt voeding gemaakt, deze voeding bestaat uit grote moleculen die koolstof bevatten. Autotroof: planten maken hun eigen voedsel door middel van fotosynthese. Heterotroof : dieren hebben andere organismen nodig om van te kunnen leven. vergisten: Als iets verteert wordt zonder te verbranden Fotosynthese: het opslaan van zonlicht, alleen planten kunnen dit. organisch stikstof: Als stikstof in planten, dieren of organische resten voorkomt. anorganische stikstof: als stikstof voorkomt in zout of in gas. nitrificatie: Omzetting van ammoniumionen in nitraationen. demineralisatie: de afbraak van schimmels denitrificatie: het proces waarbij bacteriën nitraat omzetten in stikstof fosforkringloop: fosfaat komt veel voor in botten, het is de bekendste vorm van fosfor.
Overzicht van reactievergelijkingen Scheikunde
verzicht van reactievergelijkingen Scheikunde Algemeen Verbranding Een verbranding is een reactie met zuurstof. ierbij ontstaan de oxiden van de elementen. Volledige verbranding Bij volledige verbranding
Nadere informatieOrganismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof
Boekverslag door A. 1802 woorden 20 juni 2007 5 71 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting stofwisseling Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in een organisme
Nadere informatieScheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18
Scheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18 Reactietypen Substitutiereactie Een atoom(groep) wordt vervangen door een andere atoomgroep. Bij halogenen gebeurt dat alleen onder straling.
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H7 en H8
Samenvatting Scheikunde H7 en H8 Samenvatting door een scholier 1312 woorden 1 jaar geleden 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde tentamenweek Hoofdstuk 7 en 8 H7 Paragraaf
Nadere informatieDomein C: Koolstofchemie. Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren
Domein C: Koolstofchemie Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren 28 verband leggen tussen de structuur van synthetische polymeren en de eigenschappen en toepassingen: (supersterke) vezel; kabel;
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 11 Biomoleculen bladzijde 1 Opgave 1 Geef de reactie van de verbranding van glucose (C 6H 12O 6) tot CO 2 en water. C 6H 12O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2O Opgave 2 Hoe luidt de reactie (bruto formules)
Nadere informatieBIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL]
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van
Nadere informatieBIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo
BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van foto
Nadere informatieParagraaf 1: Fossiele brandstoffen
Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9 Samenvatting door Dylan 551 woorden 30 december 2016 9 4 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Aardolie ( onzuivere stof ) - Organisch materiaal -
Nadere informatieHerhaling koolstoffen
Herhaling koolstoffen Hoofdstuk 17 Welkom Zwakke punten Herhaling H15 Extra opgaven H17 Periode 1 V6 Koolstofchemie III. 15.2 ReacGetypen SubsGtuGereacGe C 6 H 14 + Br 2 (aq) à C 6 H 13 Br + H + + Br -
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H5 koolstofverbindingen
Samenvatting Scheikunde H5 koolstofverbindin Samenvatting door Oseb 623 woorden 1 jaar geleden 9,1 3 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova H5 Koolstofverbindin Paragraaf 1: Aardolie Destillatie De
Nadere informatieAminozuren Kleine stukjes eiwit kunnen de celwand van een bacterie sterker maken. Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren.
Activiteit 5 Peptidebindingen en Penicilline Aminozuren Kleine stukjes eiwit kunnen de celwand van een bacterie sterker maken. Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. In de natuur komen ongeveer 100 verschillende
Nadere informatieVragen bij deoefen- en zelftoets-module behorende bij hoofdstuk 2, 3, 4 en 5 van Unit 1 van Biology, Campbell,10 e druk Versie
Chemie van het leven Vragen bij deoefen- en zelftoets-module behorende bij hoofdstuk 2, 3, 4 en 5 van Unit 1 van Biology, Campbell,10 e druk Versie 2014-2015 Chemische achtergrond van leven 1. Atoomnummer
Nadere informatieKoolstofverbindingen 2
Koolstofverbindingen 2 Een samenvatting van hoofdstuk 15 1 Inleiding Koolstofverbindingen uit hoofdstuk 5 algemene voorbeeld naam formule Alkanen C n H 2n+2 2,3-dimethylbutaan Alkenen C n H 2n 2-methyl-2-
Nadere informatieEindexamen havo scheikunde pilot II
Zelfbruiners 1 maximumscore 2 Een voorbeeld van een juist antwoord is: Bij de reactie reageert de dubbele binding tot een enkele binding / verdwijnt de dubbele binding, dus het is een additiereactie. de
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling Samenvatting door M. 1566 woorden 14 januari 2017 4,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 1: stofwisseling Paragraaf
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door W. 1173 woorden 23 juni 2016 6,9 16 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde Samenvatting H1 1 t/m 7 1 Atoombouw: Atoom: Opgebouwd uit
Nadere informatieBOUWSTENEN VAN HET LEVEN
BOUWSTENEN VAN HET LEVEN Pearson Basisboek Biologie 10voorBiologie VWO Hoofdstuk 1 L. Grotenbreg (MSc.) Bouwstenen van het leven Organische moleculen, groot of klein, bevatten chemische energie en zijn
Nadere informatieINTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 5: ORGANISCHE CHEMIE
INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 5: ORGANISCHE CHEMIE OVERZICHT 1. Structuur van het koolstofatoom 2. Isomerie 3. De verzadigde koolwaterstoffen of alkanen 4. De alkenen 5. De alkynen 6. De alcoholen
Nadere informatie1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.
THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken
Nadere informatieOefenopgaven Polymeerchemie
Oefenopgaven Polymeerchemie VWO Haarkleuring (2004-I) De buitenkant van een haar, de zogenoemde haarschacht, bestaat hoofdzakelijk uit keratine. Keratine is een eiwit met een hoog gehalte aan cysteïne-eenheden.
Nadere informatie6,5. Samenvatting door een scholier 2979 woorden 6 april keer beoordeeld. Scheikunde
Samenvatting door een scholier 2979 woorden 6 april 2011 6,5 34 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Curie H2 Koolstofchemie I 2.1. Koolstof In koolstofverbindingen komen vaak waterstof, zuurstof en
Nadere informatieCellen aan de basis.
Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema
Nadere informatieOefen-SE SE4 Havo 5. Micro-organismen
Oefen-SE SE4 Havo 5 Bij alle berekeningen moeten de antwoorden in wetenschappelijke notatie, in het juiste aantal significante cijfers en indien nodig met de juiste eenheid weergegeven worden. Micro-organismen
Nadere informatieEindexamen scheikunde 1 vwo 2008-I
Beoordelingsmodel Vrije vetzuren in olijfolie 1 maximumscore 1 hydrolyse Indien het antwoord verzeping of ontleding of evenwichtsreactie is gegeven 0 2 maximumscore 2 Een juist antwoord kan als volgt zijn
Nadere informatieSamenvatting Biologie stofwisseling. Begrippen 5,8. Samenvatting door S woorden 2 jaar geleden. 4 keer beoordeeld.
Samenvatting Biologie stofwisseling Samenvatting door S. 1156 woorden 2 jaar geleden 5,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Bio stofwisseling[1] Begrippen Absorptie is het fysisch
Nadere informatieSamenvatting Biologie Stofwisseling
Samenvatting Biologie Stofwisseling Samenvatting door een scholier 1466 woorden 13 juni 2006 5,6 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Thema 1 Stofwisseling Doelstelling
Nadere informatieScheikunde Samenvatting H4+H5
Scheikunde Samenvatting H4+H5 Hoofdstuk 4 4.2 Stoffen worden ingedeeld op grond van hun eigenschappen. Er zijn niet-ontleedbare stoffen en ontleedbare stoffen. De niet-ontleedbare stoffen zijn verdeeld
Nadere informatieEindexamen scheikunde havo 2011 - I
Beoordelingsmodel Uraanerts 1 maximumscore 2 aantal protonen: 92 aantal elektronen: 88 aantal protonen: 92 1 aantal elektronen: aantal protonen verminderd met 4 1 2 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist
Nadere informatießCalciumChloride oplossing
Samenvatting door R. 1673 woorden 17 februari 2013 8 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Additiereactie Bij een reactie tussen hexeen en broom springt de C=C binding open. Aan het molecuul
Nadere informatieEindexamen vwo scheikunde I
Waterstof uit afvalwater 1 maximumscore 4 C 6 H 1 O 6 + 4 H O 4 H + CH COO + HCO + 4 H + molverhouding CH COO : HCO = 1 : 1 en C balans juist 1 coëfficiënt voor H + gelijk aan de som van de coëfficiënten
Nadere informatieKunststoffen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/60782
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Emiel D 26 October 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/60782 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieEindexamen scheikunde 1 vwo 2005-II
4 Beoordelingsmodel Alcoholtest 1 Een juiste uitleg leidt tot de conclusie dat de werking van het enzym aldehydedehydrogenase wordt geblokkeerd. (misselijkheid betekent) aceetaldehyde wordt niet omgezet
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Nadere informatieDe Weende-analyse bij veevoeding. Scheikunde voor VE41, Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans
De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE41, 2017-2018 Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans Weende-analyse: DS-gehalte Droge stof (DS): Het materiaal dat overblijft als, door verwarming
Nadere informatieAlleen de metalen zullen de stroom geleiden omdat deze vrije elektronen hebben, dit zijn dus alleen kalium en tin.
Alleen de metalen zullen de stroom geleiden omdat deze vrije elektronen hebben, dit zijn dus alleen kalium en tin. De metalen en de zouten zullen in gesmolten toestand stroom geleiden, de metalen hebben
Nadere informatieSamenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj
Samenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj Samenvatting door Fabienne 1166 woorden 24 oktober 2017 5 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 1: stofwisseling Paragraaf
Nadere informatieCENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE. datum : donderdag 29 juli 2010
CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE datum : donderdag 29 juli 2010 tijd : 14.00 tot 17.00 uur aantal opgaven : 6 Iedere opgave dient op een afzonderlijk vel te worden gemaakt
Nadere informatieEindexamen scheikunde pilot vwo II
Beoordelingsmodel Haarverzorging maximumscore 3 Een juist antwoord kan er als volgt uitzien: N H H 2 C O H N C C C C H N O H OH H C SH O C de peptidebindingen juist getekend de zijketens juist getekend
Nadere informatieEen neutraal atoom van een element bezit 2 elektronen in de K-schil, 8 elektronen in de L-schil en 8 elektronen in de M-schil.
Chemie Vraag 1 Een neutraal atoom van een element bezit 2 elektronen in de K-schil, 8 elektronen in de L-schil en 8 elektronen in de M-schil. Waarover kun je op basis van deze gegevens GEEN éénduidige
Nadere informatieEen neutraal atoom van een element bezit 2 elektronen in de K-schil, 8 elektronen in de L-schil en 8 elektronen in de M-schil.
Chemie Vraag 1 Een neutraal atoom van een element bezit 2 elektronen in de K-schil, 8 elektronen in de L-schil en 8 elektronen in de M-schil. Waarover kun je op basis van deze gegevens GEEN éénduidige
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 4: voeding
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 4: voeding Samenvatting door Remco 1344 woorden 31 maart 2015 6,3 24 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 4.1 Voedsel Voedsel is leven Voeding is noodzakelijk
Nadere informatieEindexamen scheikunde vwo II
Beoordelingsmodel aarverzorging maximumscore 3 Een juist antwoord kan er als volgt uitzien: N 2 2 2 N N 2 2 S de peptidebindingen juist getekend de zijketens juist getekend het begin van de structuurformule
Nadere informatieANORGANISCHE STOFKLASSEN
ANORGANISCHE STOFKLASSEN 1. ATOMEN... 3 1.1. STRUCTUUR VAN HET ATOOM...3 1.2. DE ELEKTRONCONFIGURATIE...4 2. STOFFEN EN MENGSELS...5 2.1. ZUIVERE STOFFEN... 5 2.1.1. Soorten zuiveren stoffen...5 2.1.2.
Nadere informatieAntwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling
Antwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling Antwoorden door een scholier 1478 woorden 16 februari 2009 5,6 56 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie voor jouw Havo 5 Hoofdstuk
Nadere informatieExamen scheikunde HAVO tijdvak uitwerkingen
Examen scheikunde HAV tijdvak 2 2018 uitwerkingen Bodem bedekken 1p 1 fotosynthese/koolzuurassimilatie 2 25,0 kg 3 Aantal m 3 polymelkzuur in 1,00 m 3 bolletjes = 3 3 1,24 10 kg/m 2,016 10 2 m 3 4 Volume
Nadere informatie1 De bouw van stoffen
Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 2 de opbouw van de materie 19 Moleculen
Nadere informatieOpdracht 7.2 Energie een heel lastig onderwerp
Opdracht 7.2 Energie een heel lastig onderwerp Inleiding voor de docent: Onverwachte gaten in het curriculum en in BINAS In deze opdracht gaat de aandacht naar de samenhang tussen de processen die een
Nadere informatie2.2 De Weende-analyse bij veevoeding
2.2 De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE31-VE41, 2018-2019 Auteur: E. Held; bewerkt door H. Hermans : Hoofdstuk 2 De Weende-analyse (presentatie) 1 Bij het oprispen boeren komt methaan (CH4)
Nadere informatieOefentoets polymeren havo en vwo
Oefentoets polymeren havo en vwo Opgave 1 Kunststofrecycling Sinds een aantal jaar wordt in Nederland kunststof op verschillende manieren apart ingezameld. In het scheikundige tijdschrift chemische feitelijkheden
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door K. 1077 woorden 22 maart 2016 6,1 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Impact 3 vwo Scheikunde hoofdstuk 1 + 2 Paragraaf 1: Stoffen bijv. Glas en hout,
Nadere informatieStabilisator voor PVC
Stabilisator voor PVC 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: Als chlooretheen polymeriseert ontstaan lange ketens zonder dwarsverbindingen. De ketens kunnen langs elkaar bewegen (bij
Nadere informatie23 keer beoordeeld 18 juni Plantaardige stoffen.
7,9 Samenvatting door F. 1034 woorden 23 keer beoordeeld 18 juni 2013 Vak Scheikunde Methode Nova Scheikunde hoofdstuk 7. 7.1. Energie haalt je lichaam uit brandstoffen: - Koolhydraten bestaan uit koolstof,
Nadere informatieHet spel: Rad van Fortuin
Het spel: Rad van Fortuin Spelregels: - iedereen draait om beurt aan het rad. - als het rad stopt, moeten ze een vraag beantwoorden. Goed antwoord: krijgen ze de punten waar het rad is gestopt en mogen
Nadere informatieKunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis
aardolie 100% Diesel & stookolie 70% Benzine 20% andere 10% Motorbenzines 13% grondstoffen voor chemie 7% Verven, aceton,... 3% KUNSTSTOFFEN 4% 1 2 Geschiedenis of polymeren 1859 Patent cellulose gebruikt
Nadere informatieOefenopgaven Polymeerchemie
Oefenopgaven Polymeerchemie VWO ANTWOORDMODEL Haarkleuring (2004-I) Het juiste antwoord kan als volgt zijn genoteerd: structuurformule van serine juist structuurformule van asparaginezuur juist Wanneer
Nadere informatiescheikunde vwo 2016-II
Chillen bij 60 C 1 maximumscore 4 Een juist antwoord kan als volgt zijn weergegeven: de peptidebindingen juist weergegeven 1 de restgroepen juist weergegeven 1 structuurformule van H 2 O en juiste waterstofbrug
Nadere informatieAUTEURS havo 5 H AV havo O EINDREDACTIE MET MEDEWERKING VAN scheikunde SCHEIKUN
5 havo scheikunde Inhoud Voorwoord 7 Zuren en basen 5 Praktijk Chemie in het aquarium 6 Fosfor voor cola en kunstmest Theorie 1 Zure, basische en neutrale oplossingen 12 2 Zuren en zure oplossingen 15
Nadere informatieNATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE
NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 (de week van) woensdag 3 februari 2010 Deze voorronde bestaat uit 24 meerkeuzevragen verdeeld over 6 onderwerpen en 3 open vragen met in totaal
Nadere informatieEcosysteem voedselrelaties
Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.
Nadere informatieExamen VWO. scheikunde 1,2. tijdvak 1 vrijdag 23 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage.
Examen VW 2008 tijdvak 1 vrijdag 23 mei 13.30-16.30 uur scheikunde 1,2 Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 69 punten
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo
Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde
Nadere informatieSE voorbeeldtoets 5HAVO antwoordmodel
SE voorbeeldtoets 5AV antwoordmodel Stikstof Zwaar stikstofgas bestaat uit stikstofmoleculen waarin uitsluitend stikstofatomen voorkomen met massagetal 15. 2p 1 oeveel protonen en hoeveel neutronen bevat
Nadere informatieOefenopgaven KOOLSTOFCHEMIE II
efenopgaven KLSTFEMIE II vwo Inleiding Maak eerst de opgaven over dit onderwerp die bij havo staan. In dit document vind je alleen aanvullende opgaven. PGAVE 1 Als men 2 methylbutanal in water oplost,
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 14 Chemische processen bladzijde 1 Opgave 1 Wat denk je, zijn de volgende processen continuprocessen of batch-processen? a productie van verschillende soorten medicijnen b productie van verschillende
Nadere informatieEindexamen scheikunde havo 2008-I
Beoordelingsmodel Uraan 1 maximumscore 2 aantal protonen: 92 aantal neutronen: 146 aantal protonen: 92 1 aantal neutronen: 238 verminderen met het aantal protonen 1 2 maximumscore 2 UO 2 + 4 HF UF 4 +
Nadere informatieCHEMIE OVERAL. Nieuw in 6e editie 2011 Chemie Overal 3h en 3v
Nieuw in 6e editie 2011 Chemie Overal 3h en 3v Opbouw leerboek Elk hoofdstuk begint met een hoofdstukschema. Daarin vindt u een overzicht van de paragrafen, experimenten en de leerling-ict van dat hoofdstuk.
Nadere informatiescheikunde vwo 2018-II
aarverf aarverf moet hechten aan het haar, daarom is kennis van de moleculaire structuur van een haar belangrijk. De buitenkant van een haar bestaat uit schubben die de haar compleet bedekken. Aan het
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.
Nadere informatiescheikunde vwo 2017-II
Kerosine uit zonlicht maximumscore 3 Een voorbeeld van een juiste berekening is: E = ( 2,42 0 5 ) + 0,5 ( 3,935 0 5 ) + 0,5 (,05 0 5 ) = +3,84 0 5 (J mol ). juiste verwerking van de vormingswarmten van
Nadere informatieStoffen, structuur en bindingen
Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken
Nadere informatieWelke soorten kunststoffen zijn er? Eigenschappen van kunststoffen. Na deze clip kun je: Onderwerpen. Eigenschappen verbeteren.
Welke soorten kunststoffen zijn er? Na deze clip kun je: vertellen hoe je met andere stoffen de eigenschappen van kunststoffen kunt verbeteren de drie verschillende soorten kunststoffen noemen uitleggen
Nadere informatie4.3 Noodzakelijke voedingsstoffen
4.3 Noodzakelijke voedingsstoffen Er zijn veel verschillende voedingsstoffen. Voorbeelden van voedingsstoffen zijn water, eiwitten, koolhydraten, vetten, mineralen en vitamines. Deze voedingsstoffen krijg
Nadere informatieOm een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak scheikunde havo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende
Nadere informatiescheikunde vwo 2017-I
PAL 1 maximumscore 1 NH 3 2 maximumscore 4 Een juist antwoord kan als volgt zijn weergegeven: de restgroepen juist weergegeven en 1 de peptidebindingen juist weergegeven en de rest van de structuurformule
Nadere informatieH C H. 4-amino-2-pentanon propylmethanoaat 4-hydroxy-2-methyl-2-buteenzuur. 2,3-dihydroxypropanal
efenopgaven hoofdstuk 12 1 pgave 1 Geef de systematische naam van de volgende stoffen: 2 2 2 4-amino-2-pentanon propylmethanoaat 4-hydroxy-2-methyl-2-buteenzuur 2 2 -methoxycycolpentaancarbonzuur de ester
Nadere informatieEindexamen scheikunde 1 vwo 2004-I
Eindexamen scheikunde 1 vwo 004-I 4 Beoordelingsmodel Zink 1 Een juist antwoord kan als volgt zijn geformuleerd: IJzerionen zijn Fe + of Fe 3+ en sulfide-ionen zijn en dat leidt tot de formule Fe of Fe
Nadere informatie2 maximumscore 2. 1p Tijdens het proces moet verhit/ verwarmd worden. 1p Verhitten/ verwarmen kost veel energie.
pgave 1 kunststofrecycling 1 maximumscore 2 Het mengsel van LDPE en HDPE moet worden toegevoegd aan een vloeistof die een dichtheid heeft tussen 0,88. 10 3 kg m -3 en 0,96. 10 3 kg m -3. LDPE gaat dan
Nadere informatieLeerlingenmateriaal II: Practicum, wat gebeurt er met moleculen en energie in een
Leerlingenmateriaal II: Practicum, wat gebeurt er met moleculen en energie in een (brandende) pinda? Inleiding De pinda (Arachis hypogaea), is een peulvrucht. Het bijzondere van de pinda is dat de peul,
Nadere informatieEindexamen scheikunde pilot vwo II
Beoordelingsmodel Zelfherstellende verf 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: C C C ( ) 6 C dubbele binding tussen en C in de isocyanaatgroepen 1 dubbele binding tussen C en in de isocyanaatgroepen
Nadere informatieInhoudsopgave. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen C1 54 de stofklassen op basis van de functionele groep herkennen.
Inhoudsopgave Carbonzuren en carbonzuurderivaten... 2 1. Karakteristieke groep en naamgeving... 2 2. Toepassingen en voorkomen... 2 3. Fysische eigenschappen... 3 3.1. Kook- en smeltpunt... 3 3.2. Oplosbaarheid...
Nadere informatieEindexamen scheikunde havo 2001-II
Eindexamen scheikunde havo 00-II 4 Antwoordmodel Energievoorziening in de ruimte et (uiteenvallen van de Pu-38 atomen) levert energie dus het is een exotherm proces. er komt energie vrij aantal protonen:
Nadere informatiescheikunde vwo 2019-I
Afvalhout als grondstof 1 maximumscore Voorbeelden van een juiste berekening zijn: 3, 0 10 00 10 98,0 = 3,3 (L) 1,83 of De massa geconcentreerd zwavelzuur is Het volume is 6,1 3,3 (L). 1,83 = 3, 0 10 00
Nadere informatieBij het opstellen van de Lewisstructuur houd je rekening met de octetregel en het aantal valentie-elektronen.
Scheikunde SE4 Hoofdstuk 12 Paragraaf 2 Begrippenlijst: Valentie-elektronen: De elektronen in de buitenste schil van de atomen. Lewisstructuur: Elektronenformule. Octetregel: In elke schil van de atoom
Nadere informatie5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen, het aantal elektronen op de buitenste schil afleiden uit hun plaats in het periodiek systeem;
Leergebied: groep Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 3.5.3 - op het periodiek systeem aanwijzen dat elementen waarvan de enkelvoudige stoffen overeenkomstige chemische eigenschappen hebben, onder elkaar
Nadere informatiePraktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek
LTO42 Toets 5.1 Boek: Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk, Blz 321-324, Blz 328-332, Blz 336-345)
Nadere informatieVraag Antwoord Scores 34 S
Zwaveleter 1 maximumscore 2 32 S 34 S aantal protonen 16 16 aantal neutronen 16 18 aantal elektronen 16 16 het aantal protonen en het aantal elektronen juist 1 het aantal neutronen juist: het massagetal
Nadere informatieEindexamen scheikunde vwo 2010 - II
Beoordelingsmodel Alcoholintolerantie 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: et is de omzetting van een (primaire) alcohol tot een alkanal; daarbij reageert de (primaire) alcohol met
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Springst 1 maximumscore 2 Het is een homogeen mengsel, want alle reactieproducten zijn gassen / zijn op deeltjesniveau/moleculair niveau verdeeld. alle reactieproducten zijn gassen / zijn op deeltjesniveau/moleculair
Nadere informatieEindexamen vwo scheikunde pilot I
Duurzame productie van waterstof uit afvalwater 1 maximumscore 4 C 6 H 12 O 6 + 4 H 2 O 4 H 2 + 2 CH 3 COO + 2 HCO 3 + 4 H + molverhouding CH 3 COO : HCO 3 = 1 : 1 en C balans juist 1 coëfficiënt voor
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:
Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,
Nadere informatieH5SK-H12. Willem de Zwijgerteam. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Willem de Zwijgerteam 19 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74892 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieEsters. Versie 1 November 2014
Esters Versie 1 November 2014 Gepubliceerd en gedistribueerd door Universiteit Utrecht Departement Scheikunde nderwijsinstituut Scheikunde Sorbonnelaan 16 3584 A Utrecht Nederland ntwikkelaar: Anneke Drost,
Nadere informatieFosfor kan met waterstof reageren. d Geef de vergelijking van de reactie van fosfor met waterstof.
1 Een oplossing van zwavelzuur en een oplossing van bariumhydroxide geladen beide elektriciteit. Wordt bij de zwavelzuuroplossing een oplossing van bariumhydroxide gedruppeld, dan neemt het elektrisch
Nadere informatieStructuurformules. isomerie. Systematische naamgeving
Samenvatting scheikunde hoofdstuk 7, 10 en 11 Hoofdstuk 7 koolstofverbindingen 7.2 alkanen en alkenen Koolwaterstoffen De koolstofverbindingen zijn onderverdeeld in subgroepen o Een daarvan is de groep
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 en 3
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 en 3 Samenvatting door een scholier 2082 woorden 9 oktober 2005 6,4 56 keer beoordeeld Vak Scheikunde Scheikunde, hoofstuk 2 en 3 Par. 2.1 Fossiele brandstoffen Fossiele
Nadere informatie