Liposomal Targeting of Glucocorticoids to Inhibit Tumor Angiogenesis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Liposomal Targeting of Glucocorticoids to Inhibit Tumor Angiogenesis"

Transcriptie

1 Appendices

2 SAMENVATTING VAN HET PROEFSCHRIFT Verrassend genoeg kunnen glucocorticoïden (GC) de groei van solide tumoren remmen [1]. Helaas zijn de benodigde doses voor deze antitumoreffecten vele malen hoger dan de doses die voldoende zijn voor de bekende immuunsuppressieve effecten. De doses die vereist zijn, zijn zelfs dermate hoog dat in preklinische studies ernstige bijwerkingen optraden en dieren zelfs overleden als gevolg van het optreden van opportunistische infecties [2]. Omdat GC bovendien snel uit de bloedbaan geklaard worden en een groot verdelingsvolume hebben, lokaliseren ze maar in beperkte mate in het tumorweefsel. Gerichte aflevering van GC aan tumorweefsel( targeting ) lijkt daarom een aantrekkelijke strategie om intratumorale farmaconconcentraties te verhogen en bijwerkingen te verminderen. Eén mogelijke aanpak om deze gerichte aflevering te bewerkstelligen is het verpakken van GC in lang-circulerende liposomen. We hebben aangetoond dat intraveneuze toediening van liposomaal ingekapseld prednisolon fosfaat inderdaad tumorgroei kan remmen [3]. Het mechanisme bleef echter grotendeels onbekend. Het voornaamste doel van dit promotie-onderzoek was daarom om meer inzicht krijgen in het werkingsmechanisme van liposomale GC bij tumoren, om zo de formulering verder te kunnen verbeteren. In onze studies vonden we een krachtige remming van de productie van proangiogene/pro-inflammatoire eiwitten door liposomaal prednisolon fosfaat in vergelijking met het vrije geneesmiddel [4]. De pro-angiogene eiwitten bevorderen de aanmaak van nieuwe bloedvaten en voorzien daarmee de tumor van meer voedingsstoffen en zuurstof. Daarnaast stimuleert de ontstekingsrespons overleving en metastasering van tumorcellen dankzij secretie van groeifactoren en bindweefselafbraak. Met name de macrofagen die in de tumor aanwezig zijn werden sterk geremd in hun productie van deze eiwitten. Vervolgens werd gekeken of, behalve prednisolon fosfaat, ook andere GC profiteerden van inkapseling in liposomen. Alle door ons geteste GC, te weten budesonide, dexamethason en methylprednisolon lieten een verhoogde antitumor activiteit zien. De kracht van tumorremming correleerde met de mate van inhibitie van angiogene/inflammatoire eiwitproductie. Omdat met name de onstekings- en angiogenese remmende effecten van GC verantwoordelijk lijken voor de tumorinhbitie zijn ook andere geneesmiddelen met een mogelijk anti-inflammatoire werking getest zoals statines. 193

3 Appendices Ook statines remmen tumorgroei als ze worden ingekapseld in liposomen en deze activiteit correleert weer met remming van de productie van anti-angiogene eiwitten. Omdat de effecten gemedieerd lijken te worden door tumor-geassocieerde macrofagen is getest of een cytotoxische verbinding (doxorubicine) ingekapseld in liposomen (in de handel bekend onder de naam Doxil TM /Caelyx TM ) ook ontstekingsprocessen in de tumor zou kunnen remmen door een negatief effect op de functionaliteit van macrofagen. Het bleek dat de sterke tumorremming door deze formulering niet gerelateerd was aan de reming van pro-angiogene/pro-inflammatoire eiwitten. Daardoor is juist de combinatie van een cytotoxische en anti-inflammatoire strategie zeer interessant dankzij de verschillende werkingsmechanismen. 194

4 REFERENTIES [1] J. Folkman, R. Langer, R.J. Linhardt, C. Haudenschild, S. Taylor, Angiogenesis inhibition and tumor regression caused by heparin or a heparin fragment in the presence of cortisone. Science 221(4612) (1983) [2] M. Penhaligon, R.S. Camplejohn, Combination heparin plus cortisone treatment of two transplanted tumors in C3H/He mice. J Natl Cancer Inst 74(4) (1985) [3] R.M. Schiffelers, J.M. Metselaar, M.H. Fens, A.P. Janssen, G. Molema, G. Storm, Liposomeencapsulated prednisolone phosphate inhibits growth of established tumors in mice. Neoplasia 7(2) (2005) [4] M. Banciu, R.M. Schiffelers, M.H. Fens, J.M. Metselaar, G. Storm, Anti-angiogenic effects of liposomal prednisolone phosphate on B16 melanoma in mice. J Control Release 113(1) (2006)

5

Samenvatting 95 SAMENVATTING

Samenvatting 95 SAMENVATTING Samenvatting Samenvatting 95 SAMENVATTING Tijdens de ontwikkeling en groei van een solide tumor, staan de tumorcellen bloot aan een gebrek aan zuurstof (hypoxie). Dit is het gevolg van de snelle groei

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45885 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kersten, K. Title: Pulling the strings on anti-cancer immunity Issue Date: 2017-02-07

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18977 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18977 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18977 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Filali, Mariam el Title: Knowledge-based treatment in uveal melanoma Date: 2012-05-22

Nadere informatie

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Om uit te groeien tot een kwaadaardige tumor met uitzaaiïngen moeten kankercellen een aantal karakteristieken verwerven. Eén daarvan is het vermogen om angiogenese,

Nadere informatie

Darmkanker. darmkanker nederland. lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging

Darmkanker. darmkanker nederland. lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging Darmkanker en uw DNA darmkanker nederland lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging Darmkanker Nederland Darmkanker Nederland wordt gesteund door een Raad van Advies. Deze bestaat uit specialisten

Nadere informatie

Ovarian cancer gene therapy Mahasreshti, Parameshwar Janardhan

Ovarian cancer gene therapy Mahasreshti, Parameshwar Janardhan Ovarian cancer gene therapy Mahasreshti, Parameshwar Janardhan IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden

Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden 1 Inleiding 2 Doel 3 Resultaten 4 Conclusies 5 Klinische en therapeutische implicaties - 189 - 1 Inleiding Kanker is tegenwoordig tweede meest voorkomende

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Krens, Lisanne Title: Refining EGFR-monoclonal antibody treatment in colorectal

Nadere informatie

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS appendices SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS 1. Inleiding Glucocorticoïden zijn zeer effectieve ontstekingsremmende geneesmiddelen die kunnen worden toegepast bij een breed scala aan ontstekingsziekten, variërend

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35283 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35283 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35283 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Charehbili, Ayoub Title: Optimising preoperative systemic therapy for breast cancer

Nadere informatie

Heparins, cancer and thrombosis: clinical and experimental studies Smorenburg, S.M.

Heparins, cancer and thrombosis: clinical and experimental studies Smorenburg, S.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Heparins, cancer and thrombosis: clinical and experimental studies Smorenburg, S.M. Link to publication Citation for published version (APA): Smorenburg, S. M. (2000).

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/49549 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dijkgraaf, E.M. Title: Immune-based therapies in ovarian cancer Issue Date: 2017-06-13

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands. Jeroen Hagendoorn

Samenvatting in het Nederlands. Jeroen Hagendoorn Samenvatting in het Nederlands Jeroen Hagendoorn 159 Summary in Dutch Een uitgebreid netwerk van kleine vaten, die vloeistof en (afweer)cellen in één richting vervoeren, vormt het lymfesysteem. In een

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38737 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Goeij, Bart E.C.G. de Title: Antibody-drug conjugates in cancer Issue Date: 2016-04-13

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. Inleiding

Nederlandse samenvatting. Inleiding Nederlandse samenvatting 157 Inleiding Het immuunsysteem (afweersysteem) is een systeem in het lichaam dat werkt om infecties en ziekten af te weren. Het Latijnse woord immunis betekent vrijgesteld, een

Nadere informatie

Chapter. Nederlandse samenvatting

Chapter. Nederlandse samenvatting Chapter Nederlandse samenvatting Chapter NEDERLANDSE SAMENVATTING Over tumoren, bloedvaten en angiogenese Kanker vormt al jaren één van de belangrijkste doodsoorzaken. Wereldwijd stierven er in 2004 zo

Nadere informatie

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden Triple negatief borstkanker TNBC Geen ER Geen PR Geen HER2 (Nog) geen target

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Summary Summary In this thesis the study on the relationship between blood vessel formation, a process called angiogenesis, and the immune system in solid tumors is described. In this study, special emphasis

Nadere informatie

Vectibix (panitumumab) Educatief materiaal voor de arts

Vectibix (panitumumab) Educatief materiaal voor de arts De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Vectibix. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie

Nadere informatie

Risk factors for renal function abnormalities

Risk factors for renal function abnormalities Risk factors for renal function abnormalities Nederlandse samenvatting Dit proefschrift probeert mogelijke risicofactoren voor progressief nierfunctieverlies te identificeren in een niet-diabetische populatie.

Nadere informatie

Appendices. Nederlandse samenvatting

Appendices. Nederlandse samenvatting Appendices Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING VOOR LEKEN Met behulp van de toenemende kennis in de biotechnologie en moleculaire biologie van de laatste jaren zijn

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45876 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Paauwe, M. Title: Targeting stromal interactions in the pro-metastatic tumor microenvironment

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Er zijn verschillende therapieën beschikbaar voor patiënten met nierfalen. Niertransplantatie kan uiteindelijk succesvol blijken, maar voorafgaand is meestal een andere nierfunctie

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20973 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hooijkaas, Anna Irene Title: Preclinical optimization of melanoma treatment Issue

Nadere informatie

New ways in RGD-peptide mediated drug targeting to angiogenic endothelium Temming, Kai

New ways in RGD-peptide mediated drug targeting to angiogenic endothelium Temming, Kai University of Groningen New ways in RGD-peptide mediated drug targeting to angiogenic endothelium Temming, Kai IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Het acute hartinfarct Hart- en vaat ziekten zijn een van de grootste doodsoorzaken wereldwijd. In Nederland sterven er gemiddeld 107 mensen per dag aan hart- en vaatziekten, waaronder

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/48860 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Rotman, M. Title: Crossing barriers, delivery of llama antibody fragments into

Nadere informatie

SAMENVATTING EN CONCLUSIES

SAMENVATTING EN CONCLUSIES SAMENVATTING EN CONCLUSIES De afgelopen 10 jaar hebben de taxanen paclitaxel (Taxol ) en docetaxel (Taxotere ) een belangrijke plaats verworven in de chemotherapeutische behandeling van kanker. Beide geneesmiddelen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 169 Nederlandse samenvatting Het aantal ouderen boven de 70 jaar is de laatste jaren toegenomen. Dit komt door een significante reductie van sterfte op alle leeftijden waardoor een toename van de gemiddelde

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING In dit proefschrift worden zowel farmaceutische aspecten als ook anti-tumor activiteit en cardiotoxiciteit van het cytostaticum cyclopentenyl cytosine (CPEC) onderzocht. CPEC is

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Achtergrond Longkanker is een ziekte die moeilijk is te behandelen. Veelal zijn er uitzaaiingen naar andere organen op het moment van diagnose en kan genezing niet meer worden bereikt. In dat geval wordt

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21710 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Buurma, Aletta Title: On the pathology of preeclampsia : genetic variants, complement

Nadere informatie

100 jaar Antoni van Leeuwenhoek

100 jaar Antoni van Leeuwenhoek 100 jaar Antoni van Leeuwenhoek Onze toekomstdroom Het Antoni van Leeuwenhoek koos 100 jaar geleden al voor de grensverleggende weg door onderzoek en specialistische zorg samen te voegen met één scherp

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18671 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Albers, Harald Title: Development of ATX and DUSP inhibitors : inhibiting phosphate

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Om te kunnen overleven moeten micro-organismen voedingsstoffen opnemen uit hun omgeving en afvalstoffen uitscheiden. Het inwendige van een cel is gescheiden

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting voor leken

Nederlandse samenvatting voor leken Nederlandse samenvatting voor leken Effecten van siaalzuur op immuniteit Het immuunsysteem bestaat uit een complex netwerk van cellen die als doel hebben het lichaam te verdedigen tegen aanvallen van binnendringende

Nadere informatie

Inleiding. Chapter 11. Achtergrond en doel van het onderzoek

Inleiding. Chapter 11. Achtergrond en doel van het onderzoek Chapter 11 Inleiding Achtergrond en doel van het onderzoek Kanker is na hart en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland. Per jaar wordt in Nederland bij ongeveer 70.000 mensen kanker vastgesteld

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Introductie Wat zijn T cellen? T cellen zijn witte bloedcellen die een cruciale rol spelen bij het beschermen tegen ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Dit doen zij door middel van

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER

NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER Kanker is een ziekte die ontstaat door een opeenstapeling van beschadigingen (mutaties) in het DNA. Deze beschadigingen kunnen zowel erfelijk als verworven zijn. Voorbeelden

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22947 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Ghotra, Veerander Paul Singh Title: Identification of novel targets in prostate

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands

Samenvatting in het Nederlands 136 Samenvatting in het Nederlands In mens en dier verzorgen bloed en bloedvaten de noodzakelijk aanvoer van zuurstof en voedsel naar de verschillende organen. Bij een verwonding worden bloedvaten beschadigd.

Nadere informatie

doxorubicine; beide medicijnen tasten de functionele ordening van DNA aan. Als eerste zijn de celgroeiremmende effecten van de cytotoxische stoffen

doxorubicine; beide medicijnen tasten de functionele ordening van DNA aan. Als eerste zijn de celgroeiremmende effecten van de cytotoxische stoffen Samenvatting De standaard behandeling van ovariumcarcinoom (eierstokkanker) bestaat uit cytoreductieve chirurgie (zoveel mogelijk verwijderen van alle tumorgebieden) gevolgd door chemotherapie, bestaande

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22544 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22544 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22544 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Speksnijder, Niels Title: Determinants of psychosis vulnerability : focus on MEF2

Nadere informatie

1HGHUODQGVH6DPHQYDWWLQJ

1HGHUODQGVH6DPHQYDWWLQJ 1HGHUODQGVH6DPHQYDWWLQJ IOXRURGHR[\XULGLQHGLSDOPLWDDW HHQOLSRILHOHSURGUXJLQLPPXQROLSRVRPHQ 1HGHUODQGVHVDPHQYDWWLQJ Darmkanker Kanker van de dikke darm (colorectaal kanker) komt vooral in de westerse wereld

Nadere informatie

Peggy Roestenberg - The role of CTGF in diabetic nephropathy. Chapter 10. Samenvatting in het Nederlands

Peggy Roestenberg - The role of CTGF in diabetic nephropathy. Chapter 10. Samenvatting in het Nederlands Chapter 10 Samenvatting in het Nederlands Chapter 10 Peggy Roestenberg - The role of CTGF in diabetic nephropathy DIABETES MELLITUS Diabetes mellitus, in de volksmond beter bekend als suikerziekte of diabetes,

Nadere informatie

Chapter 10 C H A P T E R. Nederlandse Samenvatting

Chapter 10 C H A P T E R. Nederlandse Samenvatting Chapter 10 C H P R ederlandse Samenvatting 10 175 S M V I G Haemostase Hartinfarct en beroerte zijn het gevolg van trombi (bloed stolsels) die belangrijke vaten afsluiten en daardoor weefsel beschadiging

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting en discussie

Nederlandse samenvatting en discussie 9. Nederlandse samenvatting en discussie Chapter 9 In dit proefschrift is het onderzoek beschreven naar de hartfunctie tijdens sepsis en de invloed van beademing op het hart als de werking van het hart

Nadere informatie

Summary This thesis describes the development of the recombinant equivalent of the synthetic angiogenesis inhibitor anginex and the use of the anginex

Summary This thesis describes the development of the recombinant equivalent of the synthetic angiogenesis inhibitor anginex and the use of the anginex Summary... Summary This thesis describes the development of the recombinant equivalent of the synthetic angiogenesis inhibitor anginex and the use of the anginex gene and recombinant protein in order to

Nadere informatie

Samenvating in het Nederlands

Samenvating in het Nederlands Samenvating in het Nederlands Inleiding Dit proefschrift gaat over de behandeling van solide tumoren met immuuntherapie. Het immuunsysteem herkent en bestrijdt niet alleen schadelijke virussen, bacteriën

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 129 In de ontwikkelde landen krijgt een op de drie mensen kanker. Ondanks betere screening en behandelingsmogelijkheden is kanker in ontwikkelde landen nog steeds de meest voorkomende

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Samenvatting 188 Samenvatting Samenvatting voor niet-ingewijden Diabetes mellitus type 2 (DM2), oftewel ouderdomssuikerziekte is een steeds vaker voorkomende aandoening. Dit heeft onder andere te maken

Nadere informatie

Recent is in gerandomiseerd onderzoek ook aangetoond

Recent is in gerandomiseerd onderzoek ook aangetoond De ontwikkeling van angiogeneseremmers: van bench to bedside M.E. Belderbos, Utrecht H.M.W. Verheul, medisch oncoloog, Johns Hopkins University, Baltimore, USA Angiogenese, de vorming van nieuwe bloedvaten

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21918 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Xie, Bangwen Title: Optical imaging of cancer and cell death Issue Date: 2013-10-08

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING A P P E N D I C E Rol van macrofagen in de ontwikkeling van kanker Kanker is, naast hart en vaatziekten, de meest voorkomende doodsoorzaak ter wereld. In 2008 stierven wereldwijd

Nadere informatie

S A M E N V A T T I N G

S A M E N V A T T I N G 186 187 S A M E N V A T T I N G Voor de behandeling van tumoren worden verschillende kleine organische moleculen gebruikt. Veel van deze moleculen zijn afkomstig van levende organismen. Etoposide en paclitaxel

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het multipel myeloom of de ziekte van Kahler is een kwaadaardige celwoekering van plasmacellen in het beenmerg die een monoklonale zware of lichte keten immunoglobuline produceren.

Nadere informatie

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Zaterdag 16 maart 2019 De Landgoederij, Bunnik M J van den Bent Neuroloog Kanker: een ziekte van het DNA? Eiwitten dragen de functies van cellen DNA zorgt

Nadere informatie

Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken)

Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken) Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken) 13_Smakman.indd 173 10-02-2006 11:30:37 Het menselijk lichaam bestaat uit een groot aantal organen en weefsels die zijn opgebouwd uit miljarden cellen.

Nadere informatie

Vereenvoudigde Nederlandse samenvatting

Vereenvoudigde Nederlandse samenvatting Vereenvoudigde Nederlandse samenvatting 151 152 Vroeggeboorte In de westerse wereld wordt 5 tot 13 procent van alle kinderen te vroeg geboren, waarbij vroeggeboorte wordt gedefinieerd als een zwangerschapsduur

Nadere informatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Naam: prof dr M.J. van den Bent Functie: hoofd neuro-oncologie unit Daniel den Hoed Oncologisch Centrum Rotterdam Wat is chemotherapie? De behandeling

Nadere informatie

Samenvatting. Galectines als targets voor anti-angiogene kankertherapie

Samenvatting. Galectines als targets voor anti-angiogene kankertherapie Samenvatting Galectines als targets voor anti-angiogene kankertherapie Galectines vormen een familie van eiwitten die bestaan uit een geconserveerd domein waarmee suikerketens herkend kunnen worden op

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18929 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Lange, Job de Title: A sight for sore eyes : assessing oncogenic functions of

Nadere informatie

Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten. Ad W. van Gorp, oprichter en CEO

Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten. Ad W. van Gorp, oprichter en CEO Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten Ad W. van Gorp, oprichter en CEO Agenda 1. Historie 2. Strategie 3. Projecten 10/28/2013 2 Historie Spin off bedrijf van het Hubrecht

Nadere informatie

157 De ontdekking van de natuurlijke aanwezigheid van antisense oligonucleotiden in eukaryote cellen, die de expressie van specifieke eiwitten kunnen reguleren, heeft in de afgelopen tientallen jaren gezorgd

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET MELFALAN PREDNISOLONE VELCADE

UW BEHANDELING MET MELFALAN PREDNISOLONE VELCADE UW BEHANDELING MET MELFALAN PREDNISOLONE VELCADE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_059 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Samenvatting voor niet-ingewijden REGULERING VAN MICROVASCULAIRE INSULINE- GEVOELIGHEID DOOR PERIVASCULAIR VET: EEN TRANSLATIONELE BENADERING Rick I. Meijer 225 Het doel van dit proefschrift was te onderzoeken

Nadere informatie

CHAPTER 9. Samenvatting

CHAPTER 9. Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting Samenvatting SAMENVATTING In dit proefschrift evalueren we de rol van het immuunsysteem in (het ontstaan van) baarmoederhalskanker, oftewel cervixcarcinoom. Ondanks de beschikbaarheid

Nadere informatie

Sarcoïdose. & medicijnen

Sarcoïdose.  & medicijnen Sarcoïdose & medicijnen Voor sarcoïdose bestaat geen specifiek geneesmiddel. Meestal gaat sarcoïdose binnen enkele jaren vanzelf over en naast regelmatige medische controles is vaak geen behandeling nodig.

Nadere informatie

NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen

NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen Nederlandse samenvatting NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen ziekteverwekkende indringers zoals virussen maar ook tegen kankercellen. In patiënten met kanker functioneren

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting en vooruitblik

Chapter 9. Nederlandse samenvatting en vooruitblik Chapter 9 Nederlandse samenvatting en vooruitblik 137 Chapter 9 Samenvatting voor minder ingewijden Drug resistentie vormt een groot probleem in de behandeling van kanker. Tumoren kunnen van zichzelf resistent

Nadere informatie

Avastin wordt in combinatie met andere middelen tegen kanker gebruikt voor de behandeling van volwassenen met de volgende vormen van kanker:

Avastin wordt in combinatie met andere middelen tegen kanker gebruikt voor de behandeling van volwassenen met de volgende vormen van kanker: EMA/175824/2015 EMEA/H/C/000582 EPAR-samenvatting voor het publiek bevacizumab Dit document is een samenvatting van het Europees openbaar beoordelingsrapport (EPAR) voor. Het geeft uitleg over de aanpak

Nadere informatie

Nederlandse. Samenvatting

Nederlandse. Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het metabole syndroom is tegenwoordig een veel voorkomend ziektebeeld dat getypeerd wordt door een combinatie van verschillende aandoeningen. Voornamelijk in de westerse landen

Nadere informatie

Rheumatoid arthritis : of mice and men : towards the development of innovative therapies for rheumatoid arthritis Gerlag, D.M.

Rheumatoid arthritis : of mice and men : towards the development of innovative therapies for rheumatoid arthritis Gerlag, D.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Rheumatoid arthritis : of mice and men : towards the development of innovative therapies for rheumatoid arthritis Gerlag, D.M. Link to publication Citation for published

Nadere informatie

Samenvatting proefschrift Laura Wayteck

Samenvatting proefschrift Laura Wayteck Kanker is één van de meest verwoestende ziektes van deze tijd, met wereldwijd per jaar ongeveer 14 miljoen nieuwe gevallen en 8 miljoen overlijdens als gevolg van de ziekte. Het is dan ook niet verwonderlijk

Nadere informatie

Nieuwe behandelmethoden voor hersentumoren

Nieuwe behandelmethoden voor hersentumoren Nieuwe behandelmethoden voor hersentumoren Tonny Lagerweij VU medisch centrum, Neurochirugie, Neuro-oncology Research Group; t.lagerweij@vumc.nl Moeilijk te genezen Er zijn vele vormen van kwaadaardige

Nadere informatie

SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Therapie: Avastin

SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Therapie: Avastin SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Therapie: Avastin Inhoud Wat is Avastin Hoe wordt Avastin toegediend? Wat is belangrijk om te weten als u Avastin krijgt toegediend? Wat is Avastin? De werkzame stof in Avastin,

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting In de Westerse wereld vormen cardiovasculaire ziekten de eerste doodsoorzaak, terwijl ook de prevalentie hiervan in Oost-Europa en ontwikkelingslanden toeneemt. De hoofdoorzaak van cardiovasculaire

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het mucosale immuunsysteem Het afweersysteem beschermt het lichaam tegen infecties met bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. De huid en de mucosale weefsels zoals bijvoorbeeld

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23629 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Zijlmans, Henry Title: Association between pro-inflammatory cytokine expression,

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 19 Introductie glutamine De toegenomen wetenschappelijke belangstelling voor het aminozuur glutamine is mogelijk het gevolg van de ontwikkeling van complete parenterale voeding in de jaren 60 van de vorige

Nadere informatie

Samenvatting CHAPTER9

Samenvatting CHAPTER9 Samenvatting CHAPTER9 Samenvatting Primaire hooggradige hersentumoren vormen een ernstig probleem voor zowel volwassenen als kinderen. Ondanks de multimodale behandeling van deze hersentumoren, bestaande

Nadere informatie

PFIZER PFIZER ONCOLOGY

PFIZER PFIZER ONCOLOGY Wie zijn WE PFIZER Sinds 1849 houdt Pfizer zich bezig met de ontwikkeling van geneesmiddelen. Het bedrijf is opgericht door de neven Charles Pfizer en Charles Erhart, die destijds vanuit Duitsland emigreerden

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Fibrose, oftewel verlittekening van weefsels, is een proces dat tot uitval van belangrijke organen kan leiden, met de dood tot gevolg. In feite ligt het aantal sterfgevallen veroorzaakt door fibrose hoger

Nadere informatie

Wel of niet gevoelig?

Wel of niet gevoelig? Tekst Gert-Jan van den Bemd Speuren naar zwakke plek van tumorcel Wel of niet gevoelig? Wel of niet gevoelig? Ons DNA wordt voortdurend beschadigd, bijvoorbeeld door chemische stoffen en straling. Gezonde

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Tumoren in de dikke darm en de endeldarm, ook wel colorectal tumoren genoemd, zijn één van de meest voorkomende gezwellen bij mannen en vrouwen in Westerse landen. Wereldwijd worden

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting 145 Nederlandse samenvatting De nieren hebben een belangrijke functie in het menselijk lichaam: ze zijn onder andere verantwoordelijk voor het zuiveren

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19153 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Claessens, Sanne Title: Programming the brain : towards intervention strategies

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28692 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Slingerland, Marije Title: Exploring novel formulations and new classes of anticancer

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De afgelopen jaren heeft de ontwikkeling van vele nieuwe geneesmiddelen de behandelmogelijkheden voor patiënten met kanker aanzienlijk uitgebreid. Het grote aantal beschikbare

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Chapter 8 112 Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Insulin induceert complexe responsen in perifere weefsel zoals de skeletspier, vet, hart, lever en het brein om

Nadere informatie

SAMENVATTING. Achtergrond. De toepassing van moderne technologieën binnen het

SAMENVATTING. Achtergrond. De toepassing van moderne technologieën binnen het SAMENVATTING Achtergrond. De toepassing van moderne technologieën binnen het geneesmiddelonderzoek zoals genomics, proteomics, bioinformatica, combinatoriële chemie, en high throughput screening hebben

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 6 78 Nederlandse samenvatting Colon kanker Colon (dikke darm) kanker is één van de meest voorkomende kankers en is de tweede doodsoorzaak door kanker in geïndustrialiseerde landen. Het voorstadium van

Nadere informatie

Chapter 10. Nederlandse samenvatting voor niet- ingewijden

Chapter 10. Nederlandse samenvatting voor niet- ingewijden Nederlandse samenvatting voor niet- ingewijden Inleiding Dikke darmkanker (colorectaal carcinoom, CRC) is een ziekte die veel voorkomt en ook veel slachtoffers maakt in de Westerse wereld. De behandeling

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting EJA van Wanrooij Hart en vaatziekten zijn de meest voorkomende doodsoorzaak in de westerse wereld. De onderliggende oorzaak van infarcten en beroertes

Nadere informatie

BORSTKANKER. Wat is borstkanker? kanker < cancer (krab) kanker: ongecontroleerde groei van cellen borstkanker: cellen van borstklierweefsel voorkomen:

BORSTKANKER. Wat is borstkanker? kanker < cancer (krab) kanker: ongecontroleerde groei van cellen borstkanker: cellen van borstklierweefsel voorkomen: BORSTKANKER Apr.Greet Engelmann / Apr.Hilde Augustyns AZ St Maarten campus Duffel Bopp-opleiding assistenten 2009 1) wat is borstkanker 2) diagnose en indeling 3) behandeling therapieplan behandeling per

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Nederlandse samenvatting Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Baarmoederhalskanker is de op een na meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Elk jaar krijgen wereldwijd ongeveer 500.000

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37233 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Tummers, Bart Title: Human papillomavirus targets crossroads in immune signaling

Nadere informatie

chapter 10 Inleiding

chapter 10 Inleiding chapter 10 Samenvatting 134 chapter 10 Inleiding Multipel myeloom, in Nederland ook wel de ziekte van Kahler genoemd, is een kwaadaardige hematologische tumor, veroorzaakt door een ongeremde groei en deling

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Longkanker is een ziekte waaraan jaarlijks in Nederland ongeveer evenveel mensen overlijden als borst-, prostaat- en darmkanker bij elkaar. Ondanks de

Nadere informatie