Praktische opdracht Geschiedenis Wernher von Braun

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische opdracht Geschiedenis Wernher von Braun"

Transcriptie

1 Praktische opdracht Geschiedenis Wernher von Braun Praktische-opdracht door een scholier 4967 woorden 24 mei ,8 10 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Op 23 maart werd in Wirsits, in de Oostpruisische provincie Poosen, wat nu Poznan heet, een jongetje geboren, hij was de derde zoon van Baron Magnus von Braun, genaamd Wernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun. Vanwege zijn adellijke afkomst werd hij later door de Russen schamper de Raketbaron genoemd. De familie von Braun bezat al vele eeuwen stukken grond in het oosten van Duitsland. Baron Magnus von Braun verhuisde naar Berlijn toen hij minister werd. De familie von Braun had veel belangstelling voor cultuur waaraan Wernher zijn belangstelling voor muziek overhield. Zijn moeder was een amateur-astronoom wier enthousiasme al gauw oversloeg op Wernher. Maar op school haalde Wernher aanvankelijk zeer slechte cijfers voor wiskunde. Wanneer hij van zijn ouders een telescoop kreeg, werd sterrenkunde zijn grote passie. Als 13 jarige bestudeerde hij de sterren en droomde van een weg naar de sterren.de sterren fascineerden hem maar raketten interesseerden hem toch nog meer, van zijn zakgeld kocht hij boeken. Thuis bouwden Wernher en zijn broer een door een raket aangedreven auto, totdat de auto door het raam van een winkel ging, Wernher kwam door dit ongeluk in conflict met de politie, zijn broer haakt daar af maar Wernher ging door. Op school bouwde hij met zijn klasgenoten een klein observatorium, waar ze tijdens de heldere nachten het planetenstelsel observeerden. Misschien zullen we op een dag op de maan staan zei Wernher waarna zijn vrienden hem uitlachten. In 1925 maakte von Braun kennis met het boek Die Rakete zu den Planetenraumen, geschreven door Professor Heramnn Oberth. Ook Hermann Oberth was zoals Braun. Toen hij op het gymnasium zat, kreeg hij voor het eerst Jules Vernes boek, Reis naar de maan in handen, waardoor zijn belangstelling voor ruimtevaart voorgoed gewekt werd. Al gauw kwam Oberth tot de conclusie dat het bovenmaatse kanon van Jules Verne niet deugde om mensen naar de maan te schieten. En dat de raket het aangewezen transportmiddel was. Hij begon te experimenteren om meer inzicht in de materie te krijgen. Zo sprong hij vanaf een roeibootje op de wal, om Newtons actie is reactie - principe te testen. Hij ontdekte dat als je vanuit een vervoermiddel, een bepaalde massa wegwerpt, dat voertuig dan de andere kant op gaat bewegen. Dit principe is ook terug te vinden bij een geweerschot, je krijgt een terugslag als de kogel wordt afgeschoten. Op dezelfde manier schoot een raketmotor hete gasdeeltjes uit om zelf de andere kant op te worden geduwd. Oberth deed ook duikproeven om erachter te komen hoeveel vertraging het menselijke lichaam kon verdragen. Ook ging hij na in welke positie iemand het beste zou kunnen worden gelanceerd om zo min mogelijk last te hebben van de optredende krachten bij het versnellen van het raket.oberth sprong ook nog van een hoge duikplank met een half gevulde fles water in zijn hand. Zo ontdekte Oberth dat tijdens een gewichtloze Pagina 1 van 8

2 toestand dus tijdens de val, de luchtbel in de fles zich van boven naar het midden van de fles verplaatste. Maar Oberth gaf gehoor aan de wens van zijn vader en ging medicijnen studeren, hij werd geen arts, omdat raketten hem dag en nacht bleven bezighouden. Wel verrichte Oberth tijdens de eerste wereldoorlog zelfstandige blindedarmoperaties uit. Nog voor het einde van de eerste wereldoorlog zette hij een ontwerp voor een reusachtige raket van 25 meter op papier, het raket werkte op alcohol en vloeibare zuurstof, later zou de beruchte V-2 ook op dezelfde manier functioneren. Niemand had echter enige belangstelling voor Oberths plan, zelfs de militairen niet. Zijn boek ging erover hoe een raket met vloeibare brandstof de ruimte in kan vliegen en andere planeten kan bereiken. Wernher berijpte vanwege de ingewikkelde wiskundige formules er niets van, hij besefte dat hij op deze manier niet ver zou komen met zijn hobby. Vanaf dat moment wierp Wernher zich met ongekende ijver, op alles wat met wiskunde te maken had. In 1929 werkte professor Oberth als technische raadgever aan een fantasie film, waarin te zien was hoe een meertrapsraket met vloeibare brandstof wordt gebouwd en naar de maan wordt gelanceerd. Dit interesseerde Wernher niet veel, hij was wel verbaasd over de dingen die met interplanetarische reizen ( gebied tussen de zon en de planeten) te maken hadden.ondanks alles was de wetenschap toen nog niet erg ontwikkeld, de maximale hoogte die een raket kon bereiken was slechts 30meter. In 1929 is Von Braun 17 jaar oud, hij weet wat hij wil worden: raketconstructeur. Hij had een baan in een Berlijnse machinefabriek gevonden. Na zijn werk ging hij naar professor Oberth om hem met zijn experimenten te helpen, in zijn vrije tijd bestudeerde hij wiskunde boeken. Wernher werkte ook met andere jongeren, en professor Oberth, in een oude munitiepoort in Berlijn, die ze ook wel, Raketenflugplatz Berlin noemden, met als doel een raket hoog de ruimte in te schieten, en een ruimteschip te bouwen om op andere planeten te landen. In 1930 deed Von Braun een succesvol eindexamen en ging naar de Technische Hochschule in Berlijn- Charlottenburg, hier haalde hij in 1932, een jaar voordat Hittler aan de macht kwam zijn propedeuse. Het groepje kampte nu met geldproblemen, in de zomer van 1932 stelden Wernher en zijn vrienden hun nieuwste raket voor aan het leger, het leger was niet echt onder de indruk, maar beloofde ze wel geld, indien ze in het diepste geheim verder wilden werken.iedereen van het groepje wees het voorstel af behalve Wernher. Hij ging op zijn 20ste werken op een geheime legerbasis vlakbij Berlijn, waar het leger zijn opleiding betaalde. In 1933 werd Von Braun leider van de rakettenclub, en begon op het bevel van de legerleiding, met de ontwikkeling van de zogenaamde A-serie. Het vierde type van deze reeks zou later berucht worden als de V-2. In december 1933 bereikten de eerste raketten al een hoogte van maar liefst 2 kilometer. In 1934 ontving Wernher zijn doctoraal in de natuurkunde aan de universiteit in Berlijn. Zijn proefschrift mocht niet worden gepubliceerd, Zelfs de titel moest geheim blijven. Zijn doctorsbul vermeldt de neutrale titel: betreffende verbrandingsexperimenten. Ook in 1934, had Von Braun al een team van 80 ingenieurs onder zich, waarmee hij in Kummeldorf de eerste theorieën op touw zette voor een ruimtevoertuig. Nu kwam von Brauns natuurlijke talent naar boven, vanaf dat moment moesten alle onderzoeken en resultaten geheim blijven. Kummeldorf lag 25 Kilometer van Berlijn, Dus elk willekeurig gelanceerde raket zou vanaf de grote stad goed te zien zijn, en omdat het proefterrein te klein werd voor de tests, en von Braun grote plannen had, zoals een raket die een bereik had van 300km, en Duitsland grote haast had met het opnieuw bewapening van het leger, werd besloten om het proefterrein te verplaatsen naar een geschikte plek, op het nabij de Ondermonding gelegen eiland Usedom aan de Baltische kust. Pagina 2 van 8

3 In 1936 waren de in het geheim gebouwde testbanken en lanceerplaatsen in het plaatsje Peenemunde klaar. Von Braun was nu 25 jaar oud en werd ook meteen technische directeur. Met maar liefst tweeduizend ingenieurs zou er aan de A4 gewerkt worden, het was een nieuwe raket die een die een bom, met ongelofelijk gewicht van een ton moest vervoeren, over een afstand van driehonderd kilometer. Omdat destijds nog geen enkele raket verder was gekomen dan enkele kilometers, zou de bouw van de A4 uiteindelijk miljoenen Marken gaan kosten. In 1938 had von Braun al 411 medewerkers, eind mei 1941 zouden dat minstens 3000 zijn. Dit was een groei die alleen door oorlogsomstandigheden mogelijk was, want mensen worden tijdens oorlogen nou eenmaal creatiever dan voorheen. De Duitsers dachten dat de Amerikanen wat raketten betreft kort op de hielen zaten, wat even onterecht bleek als de Amerikaanse vrees dat de Duitsers even dicht bij de Atoombom waren als zijzelf. Aan de vooravond van de oorlog bezocht Hittler het testcentrum waar von Braun werkte, von Braun en zijn militaire chef Walter Dorenberger leidden Hittler rond, eerst vond er een demonstratie plaats bij een testbunker voor raketmotoren. Hittler was erg onder de indruk maar vond de ontwikkelingstijd voor een raket van 5 tot 10jaar te lang, hierdoor vond von Braun dat zijn demonstratie niet was geslaagd.nog geen 6 maanden later begon Duitsland met de oorlog. Ondanks Hittlers kritiek werkten de mannen in Peenemunde als maar harder aan de A4 raket. Het werkgebied van von Braun leed echter niet onder de oorlog. Sinds Hittler aan de macht was gekomen, raakte von Braun onder druk van het derde rijk, betrokken bij veel Nazi organisaties. Toen Wernher von Braun in 1937 tot de Nazi partij toetrad dacht hij echter alleen maar aan de toekomstige raket. Daarna nodigde Heinrich Himmler hem uit om lid te worden van de SS, omdat dat goed was voor het raket project, ging Braun op dit voorstel in. Braun droomde van de ruimtevaart, maar hij was wel realistisch en besefte maar al te goed dat hij zonder de steun van het leger nooit kon komen. De technische uitdagingen waren toen enorm: materialen die gloeiendhete gassen konden verdragen, turbopompen voor brandstof, servomotoren die licht maar ook krachtig genoeg waren om de vinnen te besturen, stabilisatiesysteem die allerlei informatie verzamelde om de servomotoren te besturen, aërodynamica ver boven de snelheid van het geluid, dit alles moest nog ontwikkeld worden. In 1941, lagen er al twee tekeningen op de tafel van twee Ballistische voertuigen (ICBM s), dit was de voorloper van de A4 die later V-2 zou gaan heten. Deze raket was speciaal, de V-2 was een raket met een totale lengte van ruim 14 m en een maximale diameter van 1,65 m. De raketmotor werkte op vloeibare zuurstof en alcohol waarvan in totaal 8750 kg in de raket aanwezig waren. De meegevoerde springlading, inclusief mantel, woog 980 kg en het totale startgewicht bedroeg ca. 13 ton. De maximale snelheid bedroeg ca km/h; 5 keer sneller dan het geluid en de maximale hoogte bedroeg 90 km, V-2 had een stuwkracht van N. De raket werd na de lancering in een vooraf berekende baan geleid; op het moment dat een van tevoren bepaalde snelheid werd bereikt, werd de raketmotor uitgeschakeld, waarna het wapen verder een zuiver vallende baan volgde. Gedurende zijn werk voor de Duitsers, maakte von Braun ook ontwerpen voor meertrapsraketten om een mens in de ruimte te brengen, hierop volgde een succesvolle lancering van twee raketten, Max en Maritz. Op 3 oktober 1942 werd de lancering van de A4, na drie mislukte pogingen een groot succes. De A4 kwam na een feilloze vlucht, op 200km afstand van Usedum in de Oostzee terecht. De vorderingen gingen echter langzaam, dat kwam vooral door het gebrek van voldoende steun aan de regeringszijde. Het werk dat von Braun, Walter Dorenberger en hun team tot nu hadden gedaan was puur ontwikkelings en onderzoekwerk zonder directe militaire toepassingen. Na zijn overwinning in Polen had Hittler gezworen dat hij in die Pagina 3 van 8

4 oorlog geen raketten zou gebruiken. Totdat het lot tegen Duitsland keerde en Duitsland forse klappen kreeg. Hittler veranderde van tactiek en besloot om wel raketten te gaan gebruiken, voor de vernietiging van zijn vijand. Op 7 juli 1943 werden Walter Dorenberger en Wernher von Braun bij de Fürher ontboden, ze hadden een zorgvuldig gemonteerde film meegenomen, omdat na de succesvolle lancering van de A4 er 9 op spectaculaire wijze ontploft waren, en omdat Walter Dorenberger en von Braun, Peenemunde graag wilden behouden moesten ze ervoor zorgen dat Hittler het nut ervan bleef inzien. Dus lieten ze Hittler de gemonteerde film zien waarop de succesvolle lancering van 3 oktober 1942 te zien was en geen enkele mislukking. Hittler werd razend enthousiast, liet zijn Vergeltungswaffen ( de nieuwe naam voor de A4 wat vergelding/wraak betekende )op de spoedlijst plaatsen.de lanceringrichtingen werden mobiel gemaakt en de V-2 werd voorzien van een neuskegel die een ton aan springstof bevatte. De nieuwe raketten werden in een ondergrondse fabriek in het Harzgebergte gefabriceerd. In Duramittelbau werden gevangenen uit allerlei concentratiekampen aan het werk gezet. Als eerste moesten de bestaande tunnels worden uitgebreid om V-2 te kunnen produceren. Vijf maanden lang werkten achtduizend slavenarbeiders zich kapot aan het complex, ze zagen nooit daglicht en werden voortdurend mishandelt door de bewakers, duizenden slavenarbeiders kwamen in Duramittelbau om het leven, of ze zich nou dood werkten of dat ze door de SS bewakers werden geëxecuteerd, ze vonden toch de dood. In de lente van 1944 begon dan de productie van de V-2. Von Braun bezocht de tunnels met regelmaat, hij nam ook vaak deel aan vergaderingen, waarin over slavenarbeid werd gesproken. Tijdens een van die vergaderingen werd besloten, de dode slavenarbeiders te vervangen, door tweeduizend geschoolde Franse slavenarbeiders. Ook ging von Braun naar het nabij gelegen concentratiekamp, Buchenwald om geschoolde arbeiders te halen en hen aan de V-2 te laten werken. De militaire versies van de A4 werden vanaf verschillende plaatsen in Europa gelanceerd, in totaal vonden 5000 mensen de dood door de afgevuurde raketten en ten minste bij de productie van die raketten. De V-2 zou waarschijnlijk een mislukt wapen zijn gebleven, als de militairen er na de oorlog geen nieuwe taak voor zagen: intercontinentaal transport van kernkoppen, de tuigen bleken ook bruikbaar voor een ruimterace. Terwijl Peenemunde het ontwikkelingscentrum bleef, werden bij Nordhausen, in het Harzgebergte, de V-2 s door de gevangenen onder nog altijd slechte omstandigheden geassembleerd. Intussen had von Braun al een tweetrapsraket op papier staan, de A-9/A-10 die New York zou kunnen bedreigen, en dat allemaal in slechts een aantal jaren. Von Braun had echter al bij de eerste geslaagde testvlucht gezegd: De vlucht is weliswaar gelukt maar de raket is op de verkeerde planeet terechtgekomen. Von Braun wou naar de maan, dat was wat hij wilde bereiken, En de geplande A-9/A-10 zou hem dichter bij zijn doel kunnen brengen. Ondertussen werden per dag ongeveer dertig V-2 s afgevuurd, Hittler wilde dat er dagelijks zeventig werden afgevuurd. En dan was het zover, via inlichtingen van dwangarbeiders in Peenemunde waren de Engelsen in staat geweest om de locatie van het zenuwcentrum van de Duitse raketontwikkeling op te sporen. Op 17 augustus 1943 werd een zwaar bombardement uitgevoerd waardoor de mogelijkheden van de basis tijdelijk ernstig werden beperkt. Meer dan 735 mensen kwamen daarbij om het leven, von Braun ontkwam echter. Wernher besefte, dat er voor hem, in Duitsland geen toekomst meer was, en dat Duitsland niet zou kunnen winnen, hij wilde ook geen oorlogswapens maken, militaire raketten bevielen hem niet, dat had hij meerdere malen gezegd. Dat hij voor het leger van zijn vaderland werkte stoorde hem zeker niet. Dat hij voor de Nazi s werkte vond hij minder leuk, maar dat kon niet opwegen, tegen opportuniteitsoverwegingen en vaderlandsliefde. Op een avond in 1944 was er een feestje. Braun en de andere gasten hadden al heel wat glaasjes Pagina 4 van 8

5 leeggedronken, en hier pratte Wernher zijn mond voorbij, hij zei dat hij in Duitsland geen toekomst had en dat hij beter op zoek kon gaan naar een ander land. Dat land zou dan wel genoeg geld hebben om zijn droom, een raket die de ruimte in kan, zou kunnen, waarmaken. Toevallig Kon een SS spion dit gesprek afluisteren, en over zoiets kon men in Hittlers rijk beter zijn mond houden, von Braun werd door de SS gearresteerd en ging wegens vermoede sabotage, van het A-4 programma voor twee weken de gevangenis in. Hij hoefde echter niet lang te zitten, want Walter Dorenberger bracht onmiddellijk bezoek aan Hittler, en maakte hem duidelijk dat de ontwikkeling van raketten in Duitsland in hoge mate afhing, van de beschikbaarheid van Wernher von Braun. Walter Dorenberger slaagde erin von Braun vrij te spreken, en Hittler onderscheidde von Braun toch nog met de hoogste burgerlijke onderscheiding voor bewezen diensten. Desondanks bleef Braun bij zijn ideeën, en, dat Duitsland nooit zou kunnen winnen. Von Braun wist dat de geallieerden graag zouden willen, dat hij voor hen ging werken. In de winter van 1944 vroeg hij aan de leden van zijn team die hij vertrouwde of ze bereid waren om voor de geallieerden te gaan werken. Toen de Russen Peenemunde op een paar kilometer na, bijna waren genaderd, besloten de Duitsers om hun onderzoekscentrum te evacueren. De enorme verwachtingen die het leger in het raketonderzoek stelde berustte achteraf gezien op een grote misvatting. De legerleiding die traditioneel uit de artillerie stamde, dacht dat een technologisch geavanceerde wapen als de V-2 die duidelijk een generatie verder stond dan de wapens van de vijand, die vijand zou verbluffen en ontmoedigen met als gevolg, een enorm overgewicht op het slagveld. Dit was een beoordelingsfout die paste in de Pruisische traditie van technische en tactische knapheid, en strategische zwakte. Het feit dat je veel meer bommen kon laten vallen van vliegtuigen dan dat je in dezelfde tijd kon lanceren, was blijkbaar niet tot de Duitse militairen doorgedrongen. Von Braun en zijn team namen hun intrek in het hotel, Haus Ingeborg in het Beierse Oberjoch. Vanuit hun hoog op een berg gelegen toevluchtsoord zagen ze op een dag Amerikaanse en Britse soldaten door het dal trekken. Von Braun wilde de aansluiting met de Amerikanen niet missen. Hij stuurde zijn broer Magnus op de fiets het dal in, om contact te zoeken met Amerikaans leger. Magnus schoot de eerste Amerikaan aan die hij tegenkwam: Mijn naam is Magnus von Braun. Mijn broer, generaal Dornberger en een paar ingenieurs zitten in het hotel daarboven. Ze hebben de V-2 ontwikkeld. Ik wil uw commandant spreken om over overgave te praten. De Amerikanen behandelden von Braun en zijn team als helden. Von Braun gaf de Amerikaanse ondervragers echter een beetje informatie, de Amerikanen waren zelfs daarvan al onder de indruk. Het Amerikaanse leger bood von Braun en zijn team direct een contract aan. En Von Braun die dit eigenlijk altijd had gewild liet het niet langs zijn neus gaan, en tekende samen met zijn team het contract, want hij wist dat hij nu de kans voor zijn droom zou krijgen. De Amerikanen vonden in ondergrondse wapenfabrieken ook nog onderdelen, die genoeg waren om ongeveer 100 V-2 te bauwen, en tevens alle bouwtekeningen en andere belangrijke documenten. Een maand daarvoor hadden de Amerikanen het concentratiekamp Doramittelbau bevrijd. De arbeiders waren er erg slecht aan toe. In de ondergrondse wapenfabrieken waren arbeiders omgekomen waarvan de helft, voor de V-2 werkten. De Amerikanen doorzochten de Duitse archieven en verwijderden of herschreven al het belastende materiaal over von Braun, ook zijn SS- lidmaatschap. Von Braun en zijn team mochten niet vrij bewegen. Het eerste jaar werkten ze in Fort Bliss, Texas onder leiding van Majoor James P. Hamill. Daar werd hen gevraagd om militaire, industrieel en universair personeel te leren over de ingewikkeldheid van raketten en andere ruimtevoertuigen. Ook moesten ze helpen bij het opknappen, Pagina 5 van 8

6 monteren en lanceren van de V-2 s die van Nordhausen, Duitsland naar de White Sands Proving Grounds in New Mexico waren verscheept. Nordhausen was net te laat door de Russen bezet. In de woestijn hadden von Braun en zijn team niet veel te doen, ze hadden wel genoeg eten en werden er zelfs voor betaald maar de Amerikanen hadden nog niet veel belangstelling voor de V-2, en von Braun kon zo blijven dromen van de bemande ruimtevaart. In 1949 slaagde von Braun erin de eerste grote tweetrapsraket te lanceren. De ongelofelijke WAC- Corporal die als tweedetrap gemonteerd was op de neus van een V-2 bereikte, een voor die tijd, een ongekende en duizelingwekkende hoogte van maar liefst 400km. Met dit raket werd de eerste stap in de ruimte gezet, en daar bleef het voorlopig ook bij. De Amerikanen maakten zich niet erg druk om indirect/geleide raketten, ( geleide raketten worden tot het doel in de gaten gehouden. Indirect geleide raketten worden tot een bepaalde afstand bestuurd, daarna volgen ze een vallende baan), deels uit gebrek van vertrouwen in deze wapens, deels uit een ongefundeerd superioriteitsgevoel. Zij zetten al hun kaarten op lange afstandbommenwerpers.toen er in 1950 weer oorlog dreigde, kreeg von Braun nieuwe kansen. Amerika was bang voor een communistische overheersing vanuit Moskou, en had voor deze oorlog raketten nodig die kernkoppen konden vervoeren. Ook in 1950, werd von Braun met zijn team, verplaatst naar een oud arsenaal in Huntsville, Alabama, dit zou zijn onderkomen worden voor de komende 20jaar. Binnen een paar jaar werd Huntsville het raketcentrum van Amerika, nu kon von Braun zich eindelijk over een groot raketproject buigen. Nu was von Braun de leider van een groot team, genaamd: the Army s development team, duizenden Amerikanen zouden nu onder zijn leiding werken aan de Redstone raket. Door dit project kon von Braun zich beter inburgeren, hoewel hij nog steeds een Duits accent had, kende hij al een behoorlijk aantal Amerikaanse woorden. Von Braun droeg geen leren jassen meer en had al een gezin gesticht, want drie jaar voor zijn aankomst in Huntsville was hij getrouwd met Maria, ze was zijn achttien jaar oude nichtje. Zijn tweede dochter en zijn zoontje werden beiden in Huntsville geboren.toch was von Braun nog geen Amerikaan, totdat de CAI ontdekte dat de Russen koortsachtig werkten aan de verbetering van de V-2, en ook nog aan de ontwikkeling van grotere opvolgers. Hierdoor naam de belangstelling voor von Braun en zijn team weer toe. In 1955 werd von Braun directeur van Redstone Arsenal in Huntsville, Alabama. In datzelfde jaar werd von Braun ook een echte Amerikaanse staatsburger. Dat kon pas gebeuren nadat de CIA een geheim rapport over von Braun had gewijzigd. In het rapport werd Wernher von Braun omschreven als een Ardent Nazi ofwel een (hartstochtelijke Nazi) deze omschrijving werd gewijzigd in: Not an ardent Nazi zo kon von Braun een echte Amerikaanse staatsburger worden, en het verleden achter zich laten, dat hoopte hij tenminste. Nu von Braun directeur was van de afdeling, raketten van het leger, beschikte Von Braun over middelen om een ruimteprogramma te starten, en hij wist ook maar al te goed dat dit miljoenen dollars zou gaan kosten. Om de Amerikaanse bevolking achter het ruimteprogramma te laten sluiten, werd er heel veel reclame gemaakt, in zowel bladen als op de tv. Hierin werd duidelijk benadrukt, hoe belangrijk het was om de ruimte in te gaan. Von Braun toonde hier ook aan dat de mensen met deze technologie, in staat werden gesteld, om kernbommen en raketten vanuit de ruimte naar hun doel te leiden. Al de deze pogingen om het ruimteprogramma te financieren werkten redelijk, er werd natuurlijk veer geld in gepompt maar het was niet zo veel als men gehoopt had. Dat zou echter niet zo blijven, op 4 oktober 1957 brachten de Russen hun eerste satelliet genaamd spoetnik in een baan om de aarde, gezien de afhankelijke achterdocht van de Amerikanen tegenover von Braun is het wel begrijpelijk dat von Braun de eerste 10jaar na de oorlog werd belet een belangrijke rol in de raketontwikkeling te kunnen spelen. Zo werd het eerste kunstmaanproject toegewezen aan de marine en niet aan de landmacht waarvoor von Braun uiteraard Pagina 6 van 8

7 werkte. En door de vertraging die in het marine project plaatsvond, konden de Russen hun eerste primeur van de Spoetnik op hun naam brengen. Hier zullen de Russen echter wel anders over denken. De Amerikanen waren verbaasd maar ook ruimtevaartexperts, politici en de gewone mensen waren verbaasd. Hoe kon een achterlijk land als de Sovjetunie dit klaarspelen, bovendien was spoetnik voor die tijd met zijn gewicht van 83.6kilogram een enorm ding, want de Amerikanen konden niet eens een satelliet ter grootte van een grapefruit lanceren, ze dachten eerst dat de komma verkeerd stond in het bericht waarmee het stadsnieuwsbureau Tass de lancering bekend maakte. In Zweden zat het comité dat de Nobelprijs voor natuurkunde uitreikte, zij besloten dat de man die voor deze historische primeur verantwoordelijk was, de prijs moest krijgen. Dus werd er een telegram gestuurd naar de Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov, het antwoord was snel en duidelijk: De spoetnik is een prestatie van het hele volk. Toen de Amerikanen op 6 december 1957 met de raket Vanguard genaamd ook een satelliet in een baan om de aarde wilde brengen, ontplofte deze raket op het lanceerplatform. Dit gaf von Braun de kans om aan dit project te gaan werken, nog steeds dromend over een wereld waarin raketten worden gebruikt voor vredige onderzoeken, ontwikkelde von Braun die nu leider was van het the Development operations Division of the Army Ballistic Missile Agency ( ABMA ) De Jupiter C dit was een gewijzigde Redstone raket. De Jupiter C lanceerde op 31 januari 1958 de eerste satelliet, deze satelliet hete Explorer 1. Mede hierdoor werd de geboorte van de Amerikaanse ruimteontwikkeling getekend. Na het succes werd er een groot feestje gehouden en in een toespraak zei von Braun dat hij binnen een periode van vijf jaar, de mens naar de maan zou brengen.von Braun die inmiddels bij de 47 zat had nu een erkenning die zo groot gewaardeerd was dat de meeste wetenschappers het zelfs na hun dood niet kregen. Heel Amerika was geïnteresseerd in alles wat met raketten te maken had, maar de toenmalige president Eisenhower was niet zo onder de indruk van het succes en de populariteit van Wernher von Braun, en zijn creaties. Zo kon von Braun dus geen geld inzamelen, dus ging hij naar het Amerikaanse parlement, daar vertelde von Braun dat het heel belangrijk was voor de Amerikanen om de ruimte rondom de aarde te beheersen, en het niet aan de Russen over te laten. En om bij de parlementsleden indruk te maken zei von Braun dat de Russen vermoedelijk al veel verder waren met hun ruimteprogramma dan zij, om de Russen in te halen hadden ze dus dringend veel geld nodig. Deze enorme bedragen zouden dan gebruikt worden om een reis naar de maan te maken of zelfs een ruimtestation te bouwen. In 1959 waren de Amerikanen ervan overtuigd dat de superiore raketten van von Braun hen naar de ruimte zouden brengen, dus werd von Braun met zijn hele team naar NASA (National Aeronautics and Space Administration) verhuisd. Nu was von Braun blij want dit was wat hij altijd al had gewild. Het beloofde echter niet veel goeds omdat ze achter lagen op de Russen, en moesten dus hard zwoegen om hen in te halen. Op 12 april 1961 presteerden de Russen iets waar niemand ooit over had kunnen dromer, ze lanceerden de eerste mens genaamd: Yuri Gagarin de ruimte in, die een rondje om de aarde cirkelde en weer veilig naar de aarde terugkeerde. Later kwam Gagarin om het leven toen zijn raket ontplofte. Nu waren de Amerikanen geschokt want de Russen overtroefden ze telkens, en Amerikaan die vooral was geschokt was J.F Kennedy hij was de toenmalige president van de Amerikanen. Slechts een maand later brachten ook de Amerikanen hun eerste man, Alan Shepard in een baan om de aarde, met de Redstone raket van von Braun, hoewel de vlucht maar een kwartier duurde waren de Amerikanen tevreden. Kennedy was vastberaden om de Amerikanen weer naar te top te leiden, hij wilde dat vice president Johnsson ze naar de top zou leiden. Hij zei: "Ik vind dat deze natie zich moet verplichten om voor het eind van dit decennium een mens op de Maan te laten landen en weer veilig terug Pagina 7 van 8

8 laten keren naar de aarde. Geen enkel ander ruimtevaartproject zal zoveel indruk maken op de mensheid, of belangrijker zijn in het ruimteonderzoek; en niets zal moeilijker of kostbaarder zijn om te volbrengen.". Johnsson bezocht von Braun en zei dat ze de Russen misschien konden verslaan in een reis naar de maan, dat was overigens de overgebleven uitdaging. Von Braun was van mening dat dit binnen 10 jaar mogelijk zou zijn. President Kennedy bracht in september 1962 bezoek aan het ruimtevaartcentrum in Huntsville, waar von Braun en zijn team werkten aan de gigantische raket, Saturnus V, het was een gigant van 110 meter hoog en had een gigantische stuwkracht, Braun nodigde Kennedy naar de testplaats waar de motoren van de Saturnus V werden getest, Kennedy was onder de indruk, en was ervan overtuigd dat de Amerikanen naar de maan zouden vliegen. Op de ochtend van 16 juli 1969 zou een historische gebeurtenis plaatsvinden, miljoenen Amerikanen waren naar de kust van Florida gekomen, om de Apollo 11 te bewonderen die de mens naar de maan zou brengen. Neil Armstrong en Aldrin zetten om 3.56 GMT hun eerste stap naar buiten op de maanoppervlakte. Dit was de dag waar von Braun altijd van gedroomd had, en na de succesvolle landing op de maan kreeg von Braun veel aandacht, dus ook van de mensen die in Duitsland voor hem hadden gewerkt, de slavenarbeiders. Hoewel tijdens de operatie paperclip alle pijnlijke details over von Braun waren weggevaagd, trok het protest van de voormalige slavenarbeiders de aandacht. Zo moest von Braun getuigen tegen openbare aanklagers die de gruwelijke daden in Duitsland hadden onderzocht, hij ontkende schuld en werd niet vervolgd maar de slavenarbeiders hadden hem moreel aansprakelijk gesteld, dat zou hem zijn hele leven achtervolgen. Na de succesvolle maanlanding bood de NASA von Braun een nieuwe kans aan in het hoofdbureau, hij verliet zijn stad en zijn team en ging naar Washington, daar dacht hij de politici te kunnen overtuigen voor een volgende stap, de reis naar de Mars. Von Braun slaagde er niet in de politici te overtuigen, ze hadden de wedloop naar de maan toch al gewonnen, dus wilden ze er niet veel geld meer in ruimteprojecten pompen. Na twee jaar werken in het hoofdkwartier van de NASA diende von Braun ontslag aan. Hij besefte dat er een einde was gekomen aan zijn droom, want nu er niet meer in het ruimteprogramma werd geïnvesteerd kon hij niet nieuwe technieken ontwikkelen.von Braun had het nu moeilijk, zijn droom was voorbij en zijn Nazi verleden bleef hem maar achtervolgen, hij was niet meer gelukkig, mocht hij dat ooit geweest zijn. Niet lang na zijn vertrek kreeg Wernher von Braun kanker, hij vocht er wel tegen maar uiteindelijk moest hij zich overgeven. Op 16 juni 1977 overleed de eens machtige von Braun, en liet zijn vrouw, drie kinderen en 2 broers achter. Maar vooral een ongelofelijke prestatie. Pagina 8 van 8

7,1. Biografie door een scholier 3777 woorden 14 april keer beoordeeld. Geschiedenis

7,1. Biografie door een scholier 3777 woorden 14 april keer beoordeeld. Geschiedenis Biografie door een scholier 3777 woorden 14 april 2002 7,1 34 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Deze praktische opdracht voor geschiedenis gaat over Wernher von Braun. Veel mensen zullen zijn

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Wernher von Braun

Werkstuk Geschiedenis Wernher von Braun Werkstuk Geschiedenis Wernher von Braun Werkstuk door een scholier 3422 woorden 2 mei 2001 5,2 21 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Waarom was Wernher von Braun tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Koude

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Verslag Anders De ruimtevaart. De ruimtevaart. Verslag door Marie 2016 woorden 20 september keer beoordeeld. 1. start van de ruimtevaart

Verslag Anders De ruimtevaart. De ruimtevaart. Verslag door Marie 2016 woorden 20 september keer beoordeeld. 1. start van de ruimtevaart Verslag Anders De ruimtevaart Verslag door Marie 2016 woorden 20 september 2017 0 keer beoordeeld Vak Anders De ruimtevaart 1. start van de ruimtevaart 1. Het begin In de 1 e eeuw na Christus had men al

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Ruimtewedloop

Samenvatting Geschiedenis Ruimtewedloop Samenvatting Geschiedenis Ruimtewedloop Samenvatting door een scholier 2780 woorden 17 mei 2005 6,9 58 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1.0 De rivaliteit in de ruimte tussen de Verenigde Staten en de SU

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-19-1-b 1 / 14 lees verder bron 1 Een zin uit het programma van een politieke partij (1894): Het

Nadere informatie

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

KNIPSELKRANT BOIJL DEEL 15 PERIODE BLAD

KNIPSELKRANT BOIJL DEEL 15 PERIODE BLAD 12-04-1961 De Rus Joeri Gagarin was de eerste mens in de ruimte. De Russische luchtmachtofficier Gagarin maakte aan boord van het ruimteschip Vostok 1 als eerste mens een reis in de ruimte. De historische

Nadere informatie

DE ONTDEKKING VAN DE AARDE

DE ONTDEKKING VAN DE AARDE DE ONTDEKKING VAN DE AARDE Lezing Ledenavond Galileo, 25 januari 2019 In de kerstnacht van 1968 werd de aarde ontdekt Vijftig jaar geleden zagen mensenogen de aarde voor het eerst zoals ze werkelijk is

Nadere informatie

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

De droom. De sneeuw dwarrelt in de ruimte.

De droom. De sneeuw dwarrelt in de ruimte. De droom Hassan droomt dat het sneeuwt. De sneeuw dwarrelt in het donker. Hij valt niet naar beneden, want er is geen beneden. En er is geen boven. Hij valt niet van de hemel naar de aarde, want er is

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

G E S C H I E D E N I S

G E S C H I E D E N I S M o n a Pa r s o n s e n We n d e l i e n v a n B o e t z e l a e r O o r l o g s v e r - w e r k i n g i n B e l g Een miljonaire en een barones in het verzet Door Max van den Berg Mona Parsons werd op

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b Bijlage VMBO-KB 2016 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB KB-0125-a-16-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een Nederlandse munt (voor- en achterzijde): Op de munt links staat: Willem

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de

Nadere informatie

Naam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking

Naam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking Naam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking Jodenvervolging in Duitsland De reden dat de joden vervolgd en vermoord werden tijdens de Tweede Wereldoorlog was, dat de joden rijk en succesvol

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:

Nadere informatie

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over

Nadere informatie

De Koude Oorlog: spanning en conflicten (les 12 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

De Koude Oorlog: spanning en conflicten (les 12 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich (les 12 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich Geen directe oorlog maar => Tijdens de Koude Oorlog werd er nooit rechtstreeks gevochten tussen de twee grote

Nadere informatie

Werkstuk Engels Auschwitz birkenau

Werkstuk Engels Auschwitz birkenau Werkstuk Engels Auschwitz birkenau Werkstuk door een scholier 1715 woorden 11 oktober 2011 5,2 9 keer beoordeeld Vak Engels Inhoud Bronvermelding. Pagina: 3 Wat is Auschwitz? Pagina: 4 Wat was het doel

Nadere informatie

ONTMOETEN KENNY KOKEN

ONTMOETEN KENNY KOKEN Gratis Excemplaar ONTMOETEN KENNY KOKEN ONTMOETEN KENNY KOKEN Boven de wolken en maken we ons gereed voor vertrek. Namens de bemanning wens ik u een prettige vlucht aan boord van ons toestel. Timo controleerde

Nadere informatie

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-13-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-13-2-b Bijlage VMBO-KB 2013 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-13-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een prentbriefkaart uit 1908 Dit is Kenau, die in 1573 in Haarlem

Nadere informatie

De wonder- baarlijke Merlijn

De wonder- baarlijke Merlijn De wonder- baarlijke Merlijn k weet niet hoe het bij jullie was, maar ik sprak al heel snel mijn eerste woordjes. Ik was niet veel meer dan een zuigeling toen ik al kon praten! Misschien was toen mijn

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij

Nadere informatie

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Zakelijke gegevens: 1. Titel van het boek: De jongen in de gestreepte pyjama. 2. Het boek heeft geen ondertitel. 3. De auteur van het boek is John Boyne 4. Het

Nadere informatie

Toespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012.

Toespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012. Toespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012. Dames en heren, Op 11 april 1945, begin van de middag, werd Buchenwald door het

Nadere informatie

Noten schieten 9 april 2009

Noten schieten 9 april 2009 Noten schieten 9 april 2009 Project Circus groep 1 t/m 8 juni/juli 2007. Op dit moment zijn alle groepen bezig met het project Circus De groepen 1 en 2 maken alle artiesten die in het circus werken en

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2013 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-13-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Standpunten van drie politieke partijen aan het begin

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee

Boekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee Boekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee Boekverslag door S. 1562 woorden 4 jaar geleden 6,7 35 keer beoordeeld Auteur Genre Carry Slee Roman Eerste uitgave 2012 Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands

Nadere informatie

8 6 Samenwerking in de wereld. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog.

8 6 Samenwerking in de wereld. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog. Dirk komt thuis. Dirk heeft gewonnen met voetballen. Hij is heel blij. Maar dan ziet hij zijn moeder. Zijn moeder kijkt niet blij. De moeder van Dirk denkt

Nadere informatie

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Een gevarieerde reis van Operatie Dynamo in Duinkerke tot de herfst van 1944 met de Canadese Opmars over het Belgische Leopoldkanaal.

Nadere informatie

ONZE TIJD. Opzoekfiche van klas Wim 01/09/09 Blz. 1 van 8. Tijd. ONZE TIJD laten we beginnen na WOII, dus na 1945

ONZE TIJD. Opzoekfiche van klas Wim 01/09/09 Blz. 1 van 8. Tijd. ONZE TIJD laten we beginnen na WOII, dus na 1945 Opzoekfiche van klas Wim 01/09/09 Blz. 1 van 8 ONZE TIJD laten we beginnen na WOII, dus na 1945 "Wist jij dat de mensen 100 jaar geleden gemiddeld 44 jaar oud werden? Wist je dat er in de laatste 100 jaar

Nadere informatie

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in

Nadere informatie

DIE VIJF DAGEN IN MEI

DIE VIJF DAGEN IN MEI DIE VIJF DAGEN IN MEI 1940 Op initiatief van Martin Lagestee maakte Lagestee Film BV in samenwerking met acht regionale omroepen en in coproductie met NTR en VPRO vijf documentaires met als onderwerp de

Nadere informatie

HERDENKING JOODS MONUMENT

HERDENKING JOODS MONUMENT HERDENKING JOODS MONUMENT Op vrijdag 9 maart zullen de leerlingen aanwezig zijn bij de herdenking van het Joods monument op het terrein van voormalig Groot Bronswijk. Tijdens deze herdenking zullen de

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een mening over het bijzonder onderwijs (rond 1900): Kinderen leren al op jonge

Nadere informatie

Annie van Gansewinkel. Vast

Annie van Gansewinkel. Vast Annie van Gansewinkel Vast 4 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen De groeten Je krijgt de groeten van je vader. Jim haalt zijn schouders op. Hij blijft tegen de bal schoppen. De bal knalt tegen

Nadere informatie

6.8. Praktische-opdracht door een scholier 2283 woorden 8 april keer beoordeeld. Geschiedenis

6.8. Praktische-opdracht door een scholier 2283 woorden 8 april keer beoordeeld. Geschiedenis Praktische-opdracht door een scholier 2283 woorden 8 april 2001 6.8 51 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Onderzoeksvraag: Wat is de rol van propaganda in het totalitaire systeem. Ik ben van plan om deze

Nadere informatie

Het leven van Adolf Hitler

Het leven van Adolf Hitler Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Matthijs Admiraal 22 november 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/91671 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Spreekbeurt Geschiedenis tweede wereldoorlog

Spreekbeurt Geschiedenis tweede wereldoorlog Spreekbeurt Geschiedenis tweede wereldoorlog Spreekbeurt door een scholier 1325 woorden 15 mei 2009 5,3 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Begin van de tweede wereldoorlog De tweede wereldoorlog duurde

Nadere informatie

Mijn vader Nicolas Gurowitsch is bevrijd in kamp Westerbork. Over zijn geschiedenis is een mooi bevrijdingsportret

Mijn vader Nicolas Gurowitsch is bevrijd in kamp Westerbork. Over zijn geschiedenis is een mooi bevrijdingsportret Bijdrage Rob Gurowitsch Mijn vader Nicolas Gurowitsch is bevrijd in kamp Westerbork. Over zijn geschiedenis is een mooi bevrijdingsportret geschreven, u kunt dat nalezen op de website van de bevrijdingsportretten.

Nadere informatie

Werkelijk hemels: na ruim 20 jaar

Werkelijk hemels: na ruim 20 jaar Succes verhaal - Stoppen met haren uittrekken Werkelijk hemels: na ruim 20 jaar knokken tegen Trichotillomanie eindelijk bevrijd van gewoonte tot haren uittrekken!!!! Al ruim 20 jaar lang had ik last van

Nadere informatie

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van. Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Het verborgen dorp door Ron Langenus

Boekverslag Nederlands Het verborgen dorp door Ron Langenus Boekverslag Nederlands Het verborgen dorp door Ron Langenus Boekverslag door een scholier 1775 woorden 21 september 2004 7 206 keer beoordeeld Auteur Genre Ron Langenus Jeugdboek Eerste uitgave 1999 Vak

Nadere informatie

Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob

Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob Boekverslag door een scholier 2078 woorden 25 april 2003 6,1 17 keer beoordeeld Auteur Maggie Rob Eerste uitgave 1998 Vak Engels 1. Zakelijke gegevens a. Auteur:

Nadere informatie

groetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren.

groetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren. Bezoek kasteeltje Geijsteren. 7 Juni bezocht groep 6 het kasteeltje in Geijsteren. Cynthia Siefers heeft de kinderen rondgeleid. Ze heeft een boek geschreven: een trots kasteel. Ze heeft verteld wat er

Nadere informatie

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon?

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? David door koning Achis weggestuurd en God geeft David een tik op de vingers. Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? 1 Samuel 29:2 2 De stadsvorsten van

Nadere informatie

Schilndler s list gaat over de tweede wereld oorlog. Schindler wil gebruik maken van de joden.

Schilndler s list gaat over de tweede wereld oorlog. Schindler wil gebruik maken van de joden. Filmverslag door M. 1967 woorden 6 november 2014 8,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Het gaat over een man Schindeler hij is een Duitser. Hij is geboren in 1908 in het plaatsje Zwittau

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Hitler

Werkstuk Geschiedenis Hitler Werkstuk Geschiedenis Hitler Werkstuk door een scholier 2294 woorden 12 jaar geleden 5,8 14 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Dit is een babyfoto van Adolf Hitler. De wereld wist toen nog niet welke vreselijke

Nadere informatie

De tijd van: Wereldoorlogen

De tijd van: Wereldoorlogen De tijd van: Wereldoorlogen WoI Interbellum WoII Wereldoorlog I Casus Belli (Latijn, de oorzaak van de oorlog) Wereldoorlog I Tweefronten oorlog: Oostfront/Westfront Tannenberg 1914: Bewegingsoorlog: Verdun

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Schuld Mel Wallis de Vries

Schuld Mel Wallis de Vries Schuld Mel Wallis de Vries Gemaakt door: Daniëlle Star Datum: 4 maart 2019 Het Boek schuld heeft de genre Jeugdthriller omdat er heel erg veel spanning in terugkomt en er woorden in het boek schuld moorden

Nadere informatie

had, maar ook zij is achteraf alles kwijt geraakt door de oorlog.

had, maar ook zij is achteraf alles kwijt geraakt door de oorlog. 1. MIJN JEUGDJAREN De bedoeling waarom ik over mijn jeugd wil schrijven is om jullie mee te voeren in mijn verhaal, te laten meevoelen en te laten begrijpen hoe een kind van 4 à 5 jaar leeft in een moeilijke

Nadere informatie

Het verhaal van Eugenie Christiane Beckman

Het verhaal van Eugenie Christiane Beckman Het verhaal van Eugenie Christiane Beckman Overleden op 24 augustus 1940 (18 jaar oud) Eugenie Christiane (Tineke) Beckman heeft in de jaren 1935 t/m 1937 in de 1 e en 2 e klas gezeten van de Chistelijke

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Waar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad

Waar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad Docentenblad Waar gebeurde het? Korte omschrijving In de strip worden vaak plaatsen genoemd. Er zijn drie kaartjes (Nederland, Europa en de wereld) en een aantal stripplaatjes waarin plaatsen genoemd worden.

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1764 woorden 15 november 2002 6,2 311 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1: De aanleiding voor de 1e W.O. Het gekke is dat

Nadere informatie

KOUDE OORLOG. Opgavenblad

KOUDE OORLOG. Opgavenblad ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet. Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni Geachte aanwezigen,

Toespraak Gerdi Verbeet. Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni Geachte aanwezigen, Toespraak Gerdi Verbeet Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni 2016 Geachte aanwezigen, Dank voor de uitnodiging om hier te komen spreken in Doorn, dichtbij Den Dolder

Nadere informatie

Winnen zonder te vechten.

Winnen zonder te vechten. Winnen zonder te vechten. Op een dag werd een vader van twee zoons erg ziek, hij begreep dat hij binnenkort zou sterven en liet zijn twee zoons bij hem komen. Hij zei tegen hen: Het is mijn wens dat ik

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Het beleid van Hitler

Werkstuk Geschiedenis Het beleid van Hitler Werkstuk Geschiedenis Het beleid van Hitler Werkstuk door een scholier 1862 woorden 1 december 2005 5,4 311 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud. Inleiding Hoe kwam het dat Hitler dit wou doen? Het

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

De mens verovert de ruimte

De mens verovert de ruimte Hugo Vanderstraeten Russen eerst Voor de Russen was dit het derde ruimtesucces op rij. In 1957 hadden ze het eerste ruimtetuig, de Spoetnik I, in een baan om de aarde gebracht. De Spoetnik I, de eerste

Nadere informatie

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Hitler

Werkstuk Geschiedenis Hitler Werkstuk Geschiedenis Hitler Werkstuk door een scholier 2073 woorden 14 jaar geleden 6,6 76 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Wij houden ons werkstuk over Aldof Hitler. Onze hoofdvraag is: Wie

Nadere informatie

Uit het babyboek Eerste levensjaren het volgende citaat:

Uit het babyboek Eerste levensjaren het volgende citaat: De jeugdjaren van F.C.A. Huber Uit het babyboek Eerste levensjaren het volgende citaat: "Donderdag 26 oktober 1916 werd Ferry geboren. Hij heeft twee opvallende eigenschappen: hij lijkt precies op Ab,

Nadere informatie

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum

Nadere informatie

Wat is? filosofie? Wat is. en kwaad. Hoofdstu

Wat is? filosofie? Wat is. en kwaad. Hoofdstu Wat is filosofie? Hoofdstuk 1 1 filosoferen: doordenken! 5 e vragen 6 2 gewone vragen en filosof isch 9 3 aanleidingen om te filosoferen 12? eren 4 waarom filosof 5 samen filosoferen 14 17 6 filosof ie

Nadere informatie

INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de gemeente in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat. De volgende dag al moeten de dienstplichtigen

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie

75 jaar bevrijding. Zeeuws-Vlaanderen. Lesbrief bij het basisschoolproject. voor alle groepen 7 en 8 van de basisscholen in de gemeente Sluis.

75 jaar bevrijding. Zeeuws-Vlaanderen. Lesbrief bij het basisschoolproject. voor alle groepen 7 en 8 van de basisscholen in de gemeente Sluis. 75 jaar bevrijding Zeeuws-Vlaanderen Lesbrief bij het basisschoolproject 75 jaar bevrijding voor alle groepen 7 en 8 van de basisscholen in de gemeente Sluis. De bevrijding van Zeeuws-Vlaanderen Het einde

Nadere informatie

Eindexamen vmbo gl/tl Nederlands 2011 - I

Eindexamen vmbo gl/tl Nederlands 2011 - I Tekst 1 Verkeerschaos dreigt in het heelal 5 10 15 20 25 30 35 40 (1) Kortgeleden beleefde de ruimte zijn eerste serieuze verkeersongeluk. Op ongeveer 800 kilometer boven Siberië kwamen een Amerikaanse

Nadere informatie

Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen?

Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? Saul probeert David te doden. Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? 1 Samuel 18:6 6 Toen David en zijn mannen terugkwamen na het verslaan van de Filistijnen, gebeurde het

Nadere informatie

Boekverslag Frans Le barbier de Seville door Pierre- Augustin Caron de Beaumarchais

Boekverslag Frans Le barbier de Seville door Pierre- Augustin Caron de Beaumarchais Boekverslag Frans Le barbier de Seville door Pierre- Augustin Caron de Beaumarchais Boekverslag door een scholier 1799 woorden 30 december 2002 6,2 23 keer beoordeeld Auteur Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais

Nadere informatie

Introductie Ruimtemissie Rosetta

Introductie Ruimtemissie Rosetta Introductie Ruimtemissie Rosetta klas 1-2 Tien jaar kostte het ruimtesonde Rosetta om op de plaats van bestemming te komen: komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko: een reis van bijna 6,4 miljard kilometer. Rosetta

Nadere informatie

De magische deur van KASTEEL013

De magische deur van KASTEEL013 De magische deur van KASTEEL013 Auteurs: Thomas, Liana, Elyas, Brit en Tijn van BS Cleijn Hasselt, begeleiding: Saskia Dellevoet Op een regenachtige dag verveelde ik me. Ik appte Lisa. Zullen we naar de

Nadere informatie

Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich => Na El Alamein, Stalingrad en Midway werden de Asmogendheden (Duitsland,

Nadere informatie

Een inleidende boodschap van de auteurs

Een inleidende boodschap van de auteurs Een inleidende boodschap van de auteurs De wereld is veranderd sinds het verschijnen van De One Minute Manager. Organisaties moeten met minder middelen steeds sneller reageren, als ze het huidige tempo

Nadere informatie

Die week hoort hij van zijn moeder dat hij, zijn zus en zijn moeder terug gaan naar Berlijn, omdat het daar veiliger is.

Die week hoort hij van zijn moeder dat hij, zijn zus en zijn moeder terug gaan naar Berlijn, omdat het daar veiliger is. 6,7 Boekverslag door Bram 1067 woorden 19 keer beoordeeld 22 november 2014 Auteur John Boyne Genre Oorlogsroman Eerste uitgave 2006 Vak Nederlands Methode Nieuw Nederlands Zakelijke gegevens Titel: De

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Geschiendenis van de ruimtevaart

Praktische opdracht ANW Geschiendenis van de ruimtevaart Praktische opdracht ANW Geschiendenis van de ruimtevaart Praktische-opdracht door een scholier 6727 woorden 5 januari 2004 6,7 38 keer beoordeeld Vak ANW De geschiedenis van de ruimtevaart Inleiding Wij

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

ONTMOETEN KENNY KOKEN

ONTMOETEN KENNY KOKEN Gratis Excemplaar ONTMOETEN KENNY KOKEN WIL JIJ HET HELE (VOORLEES) VERHAAL GRAAG LEZEN? Je krijgt Ontmoeten Kenny Koken thuis gestuurd als je een mailtje stuurt naar timo-co@coderups.nl met je naam, adres

Nadere informatie

Biografie Geschiedenis Hitler

Biografie Geschiedenis Hitler Biografie Geschiedenis Hitler Biografie door een scholier 2530 woorden 26 september 2004 6,8 173 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud 1 voorwoord 2 de jeugd van Hitler 3 opleiding & werk 4 Hitler &

Nadere informatie

Arigato. opdrachtenblad. Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten

Arigato. opdrachtenblad. Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten Arigato opdrachtenblad Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten Lesuurpakket Arigato Thema s: oorlogsverleden; mensenrechten; vergeven; herdenken. Verdiepingsopdrachten:

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

3 de graad lager onderwijs

3 de graad lager onderwijs 3 de graad lager onderwijs Hallo beste lezer, Wat een toeval dat jij mijn dagboek gevonden hebt! Ik kijk er al naar uit om je alles te vertellen wat ik meegemaakt heb de laatste maanden, wat waren me dat

Nadere informatie

Satellieten worden vanaf de aarde met raketten naar de juiste hoogte in een baan om de aarde gebracht.

Satellieten worden vanaf de aarde met raketten naar de juiste hoogte in een baan om de aarde gebracht. Rond onze aarde draaien heel veel satellieten. Die noemen we ook wel eens kunstmanen. Net zoals een maan draaien ze in een vaste baan om een planeet, vandaar kunstmaan. Satellieten worden vanaf de aarde

Nadere informatie