Hoeve uit ca. 1900; woonhuis gemoderniseerd in 1930 & 1965.

Transcriptie

1 ADRES Heukelommerweg HH Maastricht GEGEVENS Oorspronkelijke functie: hoeve Huidige functie: hoeve Dominant bouwwerk (incl. keldergewelf) Heukelommerweg 1 : situatie in 2012 Heukelommerweg 1 : situatie in 2017 Heukelommerweg 1 : Achtergevel Kelder met mergelstenen tongewelf Inleiding Hoeve uit ca. 1900; woonhuis gemoderniseerd in 1930 & Beschrijving Halfvrijstaande hoeve, bestaande twee bouwdelen: ter linkerzijde het woonhuis met twee bouwlagen en rechts daarvan een poortgebouw met één bouwlaag. Het pand bestaat uit een éénlaags mergelstenen kern van vóór 1850, met een ophoging in baksteen (ca.1930). Bij de oudere kern hoort een mergelstenen kelder, onder het noordelijke deel van het pand. Deze kelder heeft een tongewelf met de kruin haaks op de weg en stamt mogelijk nog uit de late middeleeuwen. Een oude toegang vanaf het achterterrein is dicht gezet. De begane grond heeft een centrale gang en kamers aan weerszijden. De balklaag boven de begane grond bestaat uit (hergebruikte) eiken moerbalken, met rondhouten kinderbinten. In beide ruimten zijn later bakstenen rookkanalen aangebracht, waarvan er één een marmeren schouwmantel uit ca.1930 heeft. De verdieping heeft een grenen balklaag uit ca Ook de kapconstructie dateert uit die tijd. De voorgevel is gemoderniseerd rond De gevel is drie traveeën breed en voorzien van pleisterwerk. Er is een hoge gepleisterde plint met een imitatie-blokmotief. De voordeur is toegankelijk via een dubbele trap. De deur heeft een hardstenen omlijsting. De deur zelf stamt uit de twintigste eeuw. Links en rechts van de voordeur zijn brede vensters met driedelige houten ramen met bovenlichten (ca.1930). Op de eerste verdieping zijn drie kleine vensters met houten draairamen. De vensters in de onderste bouwlaag dateren uit 1965 en hebben betonnen lateien en betonnen raamdorpels In de achtergevel is op de begane grond nog een oude, hardstenen deuromlijsting

2 aanwezig. Rechts van het pand bevindt zich een boerenschuur met grote rondboogpoort van metselwerk en opgeklampte deuren met rechts ervan twee kleine venstertjes. De voorgevel is wit gepleisterd en heeft een grijze gepleisterde plint. De achtergevel en het dak van deze schuur zijn in 2012 gesloopt. Het bouwwerk is dominant gewaardeerd vanwege de historisch-ruimtelijke samenhang en architectuurhistorische en bouwhistorische waarden en meer in het bijzonder omdat: het object deel uit maakt van de historische kern van Wolder, waarvan de oorspronkelijke ruimtelijke structuur nog herkenbaar aanwezig is. het gebouw of object mede in relatie tot zijn omgeving een bijzondere beleving heeft en belangrijk is voor de identiteit van de omgeving. Het vormt een ensemble met de aangrenzende hoeve Pletzersstraat 1 en is kenmerkend voor de historische, agrarische dorpsbebouwing in de oude kern van Wolder. de overige boerderijvleugels de typologische, functionele, bouwtechnische en architectuurhistorische kenmerken van het streekeigen bouwen hebben. Waardevolle elementen die bijdragen aan bovengenoemde waardering zijn onder andere: de gevels van mergelsteen de kelder met mergelstenen tongewelf het metselwerk rond de poort de oorspronkelijke deur de oorspronkelijke poort de oorspronkelijke ramen op de bovenverdieping Voor de algemene richtlijnen voor dominante en kenmerkende bouwwerken, alsmede de waardevolle cultuurhistorische elementen, zie paragraaf 2.1 van dit rapport. Voor de algemene richtlijnen voor onderhoud en wijzigingen van waardevolle groenelementen, zie paragraaf 2.2 van dit rapport. attentiegebieden en beschermde stadsgezichten, zie paragraaf 2.3 van dit rapport. Objectgericht: Het is wenselijk dat de achtergevel en het zadeldak van de boerenschuur wordt hersteld conform de oorspronkelijke situatie

3 ADRES GEGEVENS Pletzerstraat 1-45 & 2-48 ; Vroenhovenweg ; Heukelommerweg 1 & Winterslag & Mgr. Vranckenplein. Dorpslint Pletzerstraat & droogdal van de Kleine Zouw Cultuurhistorisch attentiegebied GM 2947 Pletzersstraat Groene wig ter hoogte van Tongerseweg , verkavelingsstructuur in het droogdal van de Kleine Zouw Zouwdal vanaf de Tongerseweg Verkaveling tussen Petzerstraat en Zouwdal Algemene karakteristiek en historische ontwikkeling De bebouwing aan de Pletzerstraat is perceelsgewijs tot stand gekomen waardoor een wisselend straatbeeld is ontstaan. De kavels zijn veelal smal en diep. De hoofdbebouwing is direct aan de ontsluitingsweg gelegen. De rooilijn is dikwijls individueel bepaald en hierdoor verspringend. De bebouwingsstructuur is open, met doorzichten naar het achterliggende gebied. Vaak zijn nog onbebouwde percelen in gebruik als weiland of moestuin. De openbare ruimte, de straat en de begeleidende bomen zorgen voor de samenhang. Hierdoor vormen de perceelsgewijze, individuele invullingen één straatwand terwijl ze onderling veel van elkaar verschillen. De kavels hebben vaak diepe achtertuinen en kleine of geen voortuinen. Woningen en boerderijen zijn de overwegende functies die je aantreft in de dorpsgebieden en de lintbebouwing. Door de verstedelijking in de 20ste eeuw zijn de oude linten afgesneden van het agrarische achterland. Het droogdal tussen de Tongerseweg en de Winterslag heeft nog een agrarische bestemming behouden. De bebouwingstypologie is vooral aan de Pletzerstraat toch herkenbaar gebleven met overwegend kleinere boerderijen die dwars op de weg zijn georiënteerd met daartussen bebouwing parallel aan de weg. Het merendeel van de hoeves is uit baksteen opgetrokken en enkele hoeves bezitten mergel gevels of vakwerkgevels. Historische straatlantaarns aan de Pletzersstraat en deels aan de Vroenhovenweg dateren uit het eerste kwart van de twintigste eeuw. De Kleine Zouw is een historische waterloop gelegen in de groene wig tussen de panden Tongerseweg 263 en 321, parallel aan de Pletzerstraat ter hoogte van een open groene structuur in een lager gelegen deel van het landschap. De Kleine Zouw wordt op deze plek via een duiker onder de Tongerseweg doorgeleid. De Kleine Zouw is een

4 voormalige beek in het huidige droogdal van Wolder dat de hoogteverschillen in het landschap nog markeert. Door de aanleg van het Albertkanaal is de oorspronkelijke watertoevoer gestopt. Nu krijgt het zijn water via het grondwater en regenwaterafvoer. De structuur van het dorpslint is door de aaneenschakeling van hoevebebouwing en de rooilijn direct aan de straat duidelijk herkenbaar gebleven. Dit is een verwijzing naar het agrarisch verleden. Van bijzondere waarde is de ligging van het droogdal tussen de Tongerseweg en de Winterslag. De gevels van de hoeves verkeren veelal nog in gave en authentieke staat. De historische waterloop is van belang als cultuurhistorisch landschappelijk element dat als verbindend groenelement aan de noord en zuidzijde van de Tongerseweg nog beleefbaar is. De kleine Zouw is een verwijzing naar de ontstaansgeschiedenis van Wolder. Het onbebouwde veld is van belang als herkenningsgebied in de overgangszone voor de waterloop van de Zouw en ter herkenning van de glooiing van het landschap. Voor de algemene richtlijnen voor dominante en kenmerkende panden, alsmede de waardevolle cultuurhistorische elementen, zie paragraaf 2.1 van dit rapport. Voor de algemene richtlijnen voor onderhoud van de waardevolle groenelementen, zie paragraaf 2.2. attentiegebieden, zie paragraaf 2.3. Specifieke richtlijnen De karakteristieke lintbebouwing waarbij de rooilijn aan de straat gelegen is en de afwisselende bebouwing dwars op de weg en parallel aan de straat, dient behouden te blijven. De rooilijnen en dakhoogten van het straatbeeld bij nieuw- of verbouw respecteren c.q. handhaven. Historisch straatmeubilair behouden. Omdat ieder initiatief of iedere ontwikkeling anders is dient maatwerk geleverd te worden en kunnen nadere cultuurhistorische randvoorwaarden aan de orde zijn.

5 ADRES Heukelommerweg 1 - Pletzerstraat Maastricht GEGEVENS Oorspronkelijke functie: keermuur Huidige functie: keermuur Waardevol cultuurhistorisch element Keermuur Heukelommerweg 1 - Pletzerstraat Beschrijving Langs de erfgrens van het hoog gelegen perceel ten noorden van de hoeve Heukelommerweg 1 loopt een keermuur die opgebouwd is met blokken tauw en blokken kunradersteen in wild verband met zowel staande als liggende blokken. De keermuur is als cultuurhistorisch element gewaardeerd vanwege zijn historischruimtelijke samenhang en meer in het bijzonder omdat: het object een ensemblewaarde in samenhang met de hoeve Heukelommerweg 1 het object betekenis voor de plaatselijke geschiedenis heeft, als uitdrukking van de agrarische ontwikkeling van het kerkdorp Wolder. Waardevolle elementen die bijdragen aan bovengenoemde waardering zijn onder andere: het in wild verband opgemetselde muurwerk Voor de algemene richtlijnen voor dominante en kenmerkende bouwwerken, alsmede de waardevolle cultuurhistorische elementen, zie paragraaf 2.1 van dit rapport. Voor de algemene richtlijnen voor onderhoud en wijzigingen van waardevolle groenelementen, zie paragraaf 2.2 van dit rapport. attentiegebieden en beschermde stadsgezichten, zie paragraaf 2.3 van dit rapport. Objectgericht: Geen aanvullende richtlijnen.