L E Z I N G E N 40 D A G E N T I J D - Z I E D E M E N S

Transcriptie

1 L E Z I N G E N 40 D A G E N T I J D - Z I E D E M E N S ZONDAG 10 MAART: ZIE DE MENS - OP DE PROEF GESTELD De eerste zondag van de veertigdagentijd: Jezus zwerft rond in de woestijn en wordt op de proef gesteld. Als jij toch de Zoon van God bent, verricht dan een wonder. De tegenstem in het verhaal tart de roeping van Jezus. Je kunt God worden. Of mens. Jezus kiest voor het laatste. En kiest voor de weg van de meeste weerstand. Lucas 4, Vervuld van de heilige Geest trok Jezus weg van de Jordaan, en geleid door de Geest zwierf hij veertig dagen rond in de woestijn, waar hij door de duivel op de proef werd gesteld. Al die tijd at hij niets, en toen de veertig dagen verstreken waren, had hij grote honger. 3De duivel zei tegen hem: Als u de Zoon van God bent, beveel die steen dan in een brood te veranderen. 4Maar Jezus antwoordde: Er staat geschreven: De mens leeft niet van brood alleen. 5Toen bracht de duivel hem naar een hooggelegen plaats en liet hem in een en hetzelfde ogenblik alle koninkrijken van de wereld zien. 6De duivel zei tegen hem: Ik geef u de macht over dat alles en ook de roem die ermee gepaard gaat, want ik kan daarover beschikken en ik geef het aan wie ik wil; 7als u in aanbidding voor mij neervalt, zal dat allemaal van u zijn. 8Maar Jezus antwoordde: Er staat geschreven: Aanbid de Heer, uw God, vereer alleen hem. 9De duivel bracht Jezus naar Jeruzalem en zette hem op het hoogste punt van de tempel, en hij zei tegen hem: Als u de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. 10Want er staat geschreven: Zijn engelen zal hij opdracht geven om over u te waken. 11En ook: Op hun handen zullen zij u dragen, zodat u uw voet niet zult stoten aan een steen. 12Maar Jezus antwoordde: Er is gezegd: Stel de Heer, uw God, niet op de proef. 13Toen de duivel Jezus aan al deze beproevingen had onderworpen, ging hij voor een tijd bij hem vandaan. ZONDAG 17 MAART: ZIE DE MENS - WIE BEN IK? De vraag wordt door Jezus aan zijn leerlingen gesteld. Wie zeggen de mensen dat ik ben? Er komt een veelvoudig antwoord. Petrus durft wel te zeggen dat Jezus volgens hem de Messias is. Er volgt een bevel van Jezus: zwijg erover. En dan volgt er een wijze raad. Wie Hij werkelijk is, wordt pas duidelijk wanneer ze hem navolgen. Aan hen de keuze Lucas 9, Toen Jezus eens aan het bidden was en alleen de leerlingen bij hem waren, stelde hij hun de vraag: Wie zeggen de mensen dat ik ben? 19Ze antwoordden: Johannes de Doper, maar anderen zeggen Elia, en weer anderen beweren dat een van de oude profeten is opgestaan. 20Hij zei tegen hen: En wie ben ik volgens jullie? Petrus antwoordde: De door God gezonden messias. 21Hij beval hun op strenge toon dat tegen niemand te zeggen. 22Hij zei: De Mensenzoon zal veel moeten lijden en door de oudsten, de hogepriesters en de schriftgeleerden worden verworpen en gedood, maar op de derde dag zal hij uit de dood worden opgewekt. 23Tegen allen zei hij: Wie achter mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen en dagelijks zijn kruis op zich nemen en mij volgen. 24Want ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest omwille van mij, zal het behouden. 25Wat heeft een mens eraan als hij de hele

2 wereld wint, maar zichzelf verliest of schaadt? 26Wie zich schaamt voor mij en mijn woorden, zal merken dat de Mensenzoon zich ook voor hem schaamt, wanneer hij komt in de stralende luister die hemzelf, de Vader en de heilige engelen omgeeft. 27Ik verzeker jullie dat sommigen die hier aanwezig zijn niet zullen sterven voor ze het koninkrijk van God hebben gezien. 28Ongeveer acht dagen nadat hij dit had gezegd ging hij met Petrus, Johannes en Jakobus de berg op om te bidden. 29Terwijl hij aan het bidden was, veranderde de aanblik van zijn gezicht en werd zijn kleding stralend wit. 30Opeens stonden er twee mannen met hem te praten: het waren Mozes en Elia, 31die in hemelse luister verschenen waren. Ze spraken over het levenseinde dat hij in Jeruzalem zou moeten volbrengen. 32Petrus en de beide anderen waren in een diepe slaap gevallen; toen ze wakker schoten, zagen ze de luister die Jezus omgaf en de twee mannen die bij hem stonden. 33Toen de mannen zich van hem wilden verwijderen, zei Petrus tegen Jezus: Meester, het is goed dat wij hier zijn, laten we drie tenten opslaan, een voor u, een voor Mozes en een voor Elia, maar hij wist niet wat hij zei. 34Terwijl hij nog aan het spreken was, kwam er een wolk aandrijven, die een schaduw over hen wierp; ze werden bang toen de wolk hen omhulde. 35Er klonk een stem uit de wolk, die zei: Dit is mijn Zoon, mijn uitverkorene, luister naar hem! 36Toen de stem verstomd was, was Jezus weer alleen. Ze zwegen over het voorval en vertelden in die tijd aan niemand wat ze hadden gezien. ZONDAG 24 MAART ZIE DE MENS: GEDULD Waarom verloopt het leven zoals het gaat? Waarom leeft de ene mens in een zonnig bestaan en treft een ander ramp op ramp? Vragen waarmee de mens al van oudsher worstelt. In Jezus tijd was het niet anders. Hij roept zijn toehoorders op geen verband te leggen tussen zonde en onheil en vertelt hen het verhaal van de vijgenboom. Heb geduld met de wereld, heb geduld met de mensen. En blijf hoopvol uitkijken Lucas 13, Er waren op dat moment ook enkele mensen aanwezig die hem vertelden over de Galileeërs van wie Pilatus het bloed vermengd had met hun offers. 2Hij zei tegen hen: Denken jullie dat die Galileeërs grotere zondaars waren dan alle andere Galileeërs, omdat ze dat ondergaan hebben? 3Zeker niet, zeg ik jullie, maar als jullie niet tot inkeer komen, zul je allemaal op dezelfde wijze omkomen. 4Of die achttien die stierven doordat de Siloamtoren op hen viel denken jullie dat zij schuldiger waren dan alle andere mensen die in Jeruzalem wonen? 5Zeker niet, zeg ik jullie, maar als jullie niet tot inkeer komen, zul je allemaal net zo sterven als zij. 6Hij vertelde hun deze gelijkenis: Iemand had een vijgenboom in zijn wijngaard geplant en ging kijken of de boom vrucht droeg, maar hij vond geen vijgen. 7Hij zei tegen de wijngaardenier: Al drie jaar kom ik kijken of die vijgenboom vrucht draagt, maar tevergeefs. Hak hem maar om, want hij dient tot niets en put alleen de grond uit. 8Maar de wijngaardenier zei: Heer, laat hem ook dit jaar nog met rust, tot ik de grond eromheen heb omgespit en hem mest heb gegeven, 9misschien zal hij dan het komende jaar vrucht dragen, en zo niet, dan kunt u hem alsnog omhakken. ZONDAG 31 MAART ZIE DE MENS: ONDERZOEK De vraag blijft gesteld, welke zoon in het verhaal van de verloren zoon nu eigenlijk verloren was. Is het de jongste zoon die op onderzoek uitgaat en het huis verlaat? Of is het de oudste die zich braaf

3 in de traditie van zijn familie voegt. In ieder geval ontdekt de jongste zoon door zijn avontuur iets wat hij van zijn vader nog niet wist: Zijn vader blijkt te kunnen vergeven. En de plaats die de jongen voor zichzelf niet meer zag in het ouderlijk huis, wordt met een feestmaal voor hem geopend. Lucas 15, Vervolgens zei Jezus: Iemand had twee zonen. 12De jongste van hen zei tegen zijn vader: Vader, geef mij het deel van uw bezit waarop ik recht heb. De vader verdeelde zijn vermogen onder hen. 13Na enkele dagen verzilverde de jongste zoon zijn bezit en reisde af naar een ver land, waar hij een losbandig leven leidde en zijn vermogen verkwistte. 14Toen hij alles had uitgegeven, werd dat land getroffen door een zware hongersnood, en begon hij gebrek te lijden. 15Hij vroeg om werk bij een van de inwoners van dat land, die hem op het veld zijn varkens liet hoeden. 16Hij had graag zijn maag willen vullen met de peulen die de varkens te eten kregen, maar niemand gaf ze hem. 17Toen kwam hij tot zichzelf en dacht: De dagloners van mijn vader hebben eten in overvloed, en ik kom hier om van de honger. 18Ik zal naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, 19ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden; behandel mij als een van uw dagloners. 20Hij vertrok meteen en ging op weg naar zijn vader. Zijn vader zag hem in de verte al aankomen. Hij kreeg medelijden en rende op zijn zoon af, viel hem om de hals en kuste hem. 21 Vader, zei zijn zoon tegen hem, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden. 22Maar de vader zei tegen zijn knechten: Haal vlug het mooiste gewaad en trek het hem aan, doe hem een ring aan zijn vinger en geef hem sandalen. 23Breng het gemeste kalf en slacht het. Laten we eten en feestvieren, 24want deze zoon van mij was dood en is weer tot leven gekomen, hij was verloren en is teruggevonden. En ze begonnen feest te vieren. 25De oudste zoon was op het veld. Toen hij naar huis ging en al dichtbij was, hoorde hij muziek en gedans. 26Hij riep een van de knechten bij zich en vroeg wat dat te betekenen had. 27De knecht zei tegen hem: Uw broer is thuisgekomen, en uw vader heeft het gemeste kalf geslacht omdat hij hem gezond en wel heeft teruggekregen. 28Hij werd woedend en wilde niet naar binnen gaan, maar zijn vader kwam naar buiten en trachtte hem te bedaren. 29Hij zei tegen zijn vader: Al jarenlang werk ik voor u en nooit ben ik u ongehoorzaam geweest als u mij iets opdroeg, en u hebt mij zelfs nooit een geitenbokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren. 30Maar nu die zoon van u is thuisgekomen die uw vermogen heeft verkwanseld aan de hoeren, hebt u voor hem het gemeste kalf geslacht. 31Zijn vader zei tegen hem: Mijn jongen, jij bent altijd bij me, en alles wat van mij is, is van jou. 32Maar we konden toch niet anders dan feestvieren en blij zijn, want je broer was dood en is weer tot leven gekomen. Hij was verloren en is teruggevonden. ZONDAG 7 APRIL - ZIE DE MENS: HEILIGE WOEDE Het is aan de vooravond van de veroordeling van Jezus. Als hij uitkijkt over de stad Jeruzalem wordt hij overmand door verdriet. Niet veel later, wanneer hij de stad is binnengetrokken verandert het verdriet in woede. De tempel is een rovershol geworden. Het verdriet wordt heilige woede. Lucas 19, Toen hij Jeruzalem voor zich zag liggen, begon hij te huilen over het lot van de stad. 42Hij zei: Had ook jij op deze dag maar geweten wat vrede kan brengen! Maar dat blijft voor je verborgen, ook nu. 43Want er zal een tijd komen dat je vijanden belegeringswerken tegen je oprichten, je omsingelen en

4 je van alle kanten insluiten. 44Ze zullen je met de grond gelijkmaken en je kinderen verdelgen, en ze zullen geen steen op de andere laten, omdat je de tijd van Gods ontferming niet hebt herkend. 45Hij ging naar de tempel, waar hij de handelaars begon weg te jagen, 46terwijl hij hun toevoegde: Er staat geschreven: Mijn huis moet een huis van gebed zijn, maar jullie hebben er een rovershol van gemaakt! 47Dagelijks gaf hij onderricht in de tempel. De hogepriesters, de schriftgeleerden en de leiders van het volk wilden hem uit de weg ruimen, 48maar ze wisten niet hoe ze dat moesten doen, want het hele volk hing aan zijn lippen. ZONDAG 14 APRIL ZIE DE MENS: NEDERIGHEID Het verhaal van de intocht in Jeruzalem is er één van contrasten. Jezus rijdt op een ezel de stad binnen, niet de koning hoog te paard, niet met de uitstraling van macht. Zijn leerlingen bejubelen hem als de nieuwe koning. Hoeveel van hen zouden hebben geweten wat er spoedig zou volgen? De jubel bij de intocht zal binnen afzienbare tijd plaatsmaken door de schreeuw om hem te kruisigen. Lucas 19, Jezus en de leerlingen kwamen in de buurt van de dorpen Betfage en Betanië, bij de Olijfberg. Daar stuurde Jezus twee leerlingen vooruit. 30Hij zei tegen hen: Ga naar dat dorp daar. Jullie zullen daar een jonge ezel zien, die vastgebonden staat. Er heeft nog nooit iemand op gereden. Maak hem los en breng hem hier. 31Misschien vraagt iemand: Wat doen jullie daar? Dan moet je zeggen: De Heer heeft deze ezel nodig. 32De twee leerlingen gingen naar het dorp. Daar gebeurde alles precies zoals Jezus gezegd had. 33Toen de leerlingen de ezel losmaakten, vroegen de eigenaars: Wat doen jullie daar? 34De leerlingen zeiden: De Heer heeft deze ezel nodig. 35De leerlingen brachten de ezel bij Jezus. Ze legden hun jassen op de rug van de ezel, en lieten Jezus erop zitten. 36Andere leerlingen legden hun jas op de weg. 37Zo ging Jezus naar Jeruzalem. Toen hij van de Olijfberg begon af te dalen, werden al zijn leerlingen blij. Ze dankten God voor alle wonderen die ze gezien hadden. Ze juichten en riepen: 38 Leve de koning, de man die door God gestuurd is! Vrede in de hemel en alle eer aan God! 39Tussen de mensen stonden ook een paar farizeeën. Zij zeiden tegen Jezus: Meester, zeg tegen uw leerlingen dat ze stil moeten zijn! 40Maar Jezus antwoordde: Luister naar mijn woorden: Als mijn leerlingen stil zouden zijn, dan zouden de stenen gaan juichen en roepen! WITTE DONDERDAG 18 APRIL ZIE DE MENS: DIENSTBAAR Johannes 13, Het was kort voor het Pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader. Hij had de mensen die hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan. 2Jezus en zijn leerlingen hielden een maaltijd. De duivel had intussen Judas, de zoon van Simon Iskariot, ertoe aangezet Jezus te verraden. 3Jezus, die wist dat de Vader hem alle macht had gegeven, dat hij van God was gekomen en weer naar God terug zou gaan, 4stond tijdens de maaltijd op. Hij legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om 5en goot water in een waskom. Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen en droogde ze af met de doek die hij omgeslagen had. 6Toen hij bij Simon Petrus kwam, zei deze: U wilt toch niet mijn voeten wassen, Heer? 7Jezus antwoordde: Wat ik doe, begrijp je nu nog niet, maar later zul je het wel begrijpen. 8 O nee, zei Petrus, míjn voeten zult u niet wassen, nooit! Maar toen Jezus zei: Als ik ze niet mag wassen, kun je niet bij mij horen, 9antwoordde hij: Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd! 10Hierop zei Jezus: Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te

5 wassen, hij is al helemaal rein. Jullie zijn dus rein maar niet allemaal. 11Hij wist namelijk wie hem zou verraden, daarom zei hij dat ze niet allemaal rein waren. 12Toen hij hun voeten gewassen had, deed hij zijn bovenkleed aan en ging weer naar zijn plaats. Begrijpen jullie wat ik gedaan heb? vroeg hij. 13 Jullie zeggen altijd meester en Heer tegen mij, en terecht, want dat ben ik ook. 14Als ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. 15Ik heb een voorbeeld gegeven; wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen. GOEDE VRIJDAG 19 APRIL - ZIE DE MENS: VEROORDEELD We voegen op Goede Vrijdag geen woorden toe, maar laten het evangelie van Johannes spreken. Op de veroordeling van Jezus volgt de kruisiging, die leidt tot zijn dood. Johannes 18,18 Johannes 19, Nadat Jezus dit alles gezegd had, ging hij met zijn leerlingen naar de overkant van de Kidronbeek. Daar liep hij een olijfgaard in, met zijn leerlingen. 2Judas, zijn verrader, kende deze plek ook, want Jezus was er vaak met zijn leerlingen samengekomen. 3Judas ging ernaartoe, samen met een cohort soldaten en dienaren van de hogepriesters en de farizeeën. Ze waren gewapend en droegen fakkels en lantaarns. 4Jezus wist precies wat er met hem zou gebeuren. Hij liep naar hen toe en vroeg: Wie zoeken jullie? 5Ze antwoordden: Jezus uit Nazaret. Ik ben het, zei Jezus, terwijl Judas, zijn verrader, erbij stond. 6Toen hij zei: Ik ben het, deinsden ze achteruit en vielen op de grond. 7Weer vroeg Jezus: Wie zoeken jullie? en weer zeiden ze: Jezus uit Nazaret. 8 Ik heb jullie al gezegd: Ik ben het, zei Jezus. Als jullie mij zoeken, laat deze mensen dan gaan. 9Zo gingen de woorden in vervulling die hij gesproken had: Geen van hen die u mij gegeven hebt, heb ik verloren laten gaan. 10Daarop trok Simon Petrus het zwaard dat hij bij zich had, haalde uit naar de slaaf van de hogepriester en sloeg hem zijn rechteroor af; Malchus heette die slaaf. 11Maar Jezus zei tegen Petrus: Steek je zwaard in de schede. Zou ik de beker die de Vader mij gegeven heeft niet drinken? 12De soldaten met hun tribuun en de Joodse gerechtsdienaars grepen Jezus en boeiden hem. 13Ze brachten hem eerst naar Annas, de schoonvader van Kajafas. Kajafas was dat jaar hogepriester 14en hij was het die de Joden had voorgehouden: Het is goed dat één man sterft voor het hele volk. 15Simon Petrus liep met een andere leerling achter Jezus aan. Deze andere leerling kende de hogepriester en ging met Jezus het paleis van de hogepriester in, 16maar Petrus bleef buiten bij de poort staan. Daarop kwam de andere leerling, de kennis van de hogepriester, weer naar buiten; hij sprak met de portierster en nam Petrus mee naar binnen. 17Het meisje sprak Petrus aan: Ben jij soms ook een leerling van die man? Nee, ik niet, zei hij. 18De slaven en de gerechtsdienaars stonden zich te warmen bij een vuur dat ze hadden aangelegd omdat het koud was; ook Petrus ging zich erbij staan warmen. 19De hogepriester ondervroeg Jezus over zijn leerlingen en over zijn leer. 20Jezus zei: Ik heb in het openbaar tot de wereld gesproken. Ik heb steeds onderricht gegeven op plaatsen waar de Joden bij elkaar komen, in synagogen en in de tempel, en nooit heb ik iets in het geheim gezegd. 21Waarom ondervraagt u mij? Vraag het toch aan de mensen die mij gehoord hebben, zij weten wat ik gezegd heb. 22Toen Jezus dat zei gaf een van de dienaren die erbij stonden, hem een klap in het gezicht: Is dat een manier om de hogepriester te antwoorden? 23Jezus zei: Als ik iets verkeerds gezegd heb, zeg dan wat er verkeerd was, maar als het juist is wat ik heb gezegd, waarom slaat u me dan? 24Daarna stuurde Annas hem geboeid naar Kajafas, de hogepriester.

6 25Simon Petrus stond zich intussen nog steeds te warmen. Ben jij soms ook een leerling van hem? vroegen ze. Nee, ontkende Petrus, ik niet. 26Maar een van de slaven van de hogepriester, een familielid van de man van wie Petrus het oor had afgeslagen, zei: Maar ik heb toch gezien dat je bij hem was in de olijfgaard? 27Weer ontkende Petrus, en meteen kraaide er een haan. 28Jezus werd van Kajafas naar het pretorium gebracht. Het was nog vroeg in de morgen. Zelf gingen ze niet naar binnen, om zich niet te verontreinigen voor het pesachmaal. 29Daarom kwam Pilatus naar buiten en vroeg: Waarvan beschuldigt u deze man? 30Ze antwoordden: Als hij geen misdadiger was, zouden we hem niet aan u uitgeleverd hebben. 31Pilatus zei: Neem hem dan mee, en veroordeel hem volgens uw eigen wet. Maar de Joden wierpen tegen: Wij hebben het recht niet om iemand ter dood te brengen. 32Zo ging de uitspraak van Jezus in vervulling waarin hij aanduidde welke dood hij sterven zou. 33Nu ging Pilatus het pretorium weer in. Hij liet Jezus bij zich komen en vroeg hem: Bent u de koning van de Joden? 34Jezus antwoordde: Vraagt u dit uit uzelf of hebben anderen dit over mij gezegd? 35 Ik ben toch geen Jood, antwoordde Pilatus. Uw volk en uw hogepriesters hebben u aan mij uitgeleverd wat hebt u gedaan? 36Jezus antwoordde: Mijn koningschap hoort niet bij deze wereld. Als mijn koningschap bij deze wereld hoorde, zouden mijn dienaren wel gevochten hebben om te voorkomen dat ik aan de Joden werd uitgeleverd. Maar mijn koninkrijk is niet van hier. 37Pilatus zei: U bent dus koning? U zegt dat ik koning ben, zei Jezus. Ik ben geboren en naar de wereld gekomen om van de waarheid te getuigen, en ieder die de waarheid is toegedaan, luistert naar wat ik zeg. 38Hierop zei Pilatus: Maar wat is waarheid? Na deze woorden ging hij weer naar de Joden buiten. Ik heb geen schuld in hem gevonden, zei hij. 39 Maar het is bij u gebruikelijk dat ik met Pesach iemand vrijlaat wilt u dat ik de koning van de Joden vrijlaat? 40Toen begon iedereen te schreeuwen: Hem niet, maar Barabbas! Barabbas was een misdadiger. 191Toen liet Pilatus Jezus geselen. 2De soldaten vlochten een kroon van doorntakken, zetten die op zijn hoofd en deden hem een purperen mantel aan. 3Ze liepen naar hem toe en zeiden: Leve de koning van de Joden!, en ze sloegen hem in het gezicht. 4Pilatus liep weer naar buiten en zei: Ik zal hem hier buiten aan u tonen om u duidelijk te maken dat ik geen enkel bewijs van zijn schuld heb gevonden. 5Daarop kwam Jezus naar buiten, met de doornenkroon op en de purperen mantel aan. Hier is hij, de mens, zei Pilatus. 6Maar toen de hogepriesters en de gerechtsdienaars hem zagen begonnen ze te schreeuwen: Kruisig hem, kruisig hem! Toen zei Pilatus: Neem hem dan maar mee en kruisig hem zelf, want ik zie niet waaraan hij schuldig is. 7De Joden zeiden: Wij hebben een wet die zegt dat hij moet sterven, omdat hij zich de Zoon van God heeft genoemd. 8Toen Pilatus dat hoorde werd hij erg bang. 9Hij ging het pretorium weer in en vroeg aan Jezus: Waar komt u vandaan? Maar Jezus gaf geen antwoord. 10 Waarom zegt u niets tegen mij? vroeg Pilatus. Weet u dan niet dat ik de macht heb om u vrij te laten of u te kruisigen? 11Jezus antwoordde: De enige macht die u over mij hebt, is u van boven gegeven. Daarom draagt degene die mij aan u uitgeleverd heeft de meeste schuld. 12Vanaf dat moment wilde Pilatus hem vrijlaten. Maar de Joden riepen: Als u die man vrijlaat bent u geen vriend van de keizer, want iedereen die zichzelf tot koning uitroept pleegt verzet tegen de keizer. 13Pilatus hoorde dat, liet Jezus naar buiten brengen en nam plaats op de rechterstoel op het zogeheten Mozaïekterras, in het Hebreeuws Gabbata. 14Het was rond het middaguur op de voorbereidingsdag van Pesach. Pilatus zei tegen de Joden: Hier is hij, uw koning. 15Meteen schreeuwden ze: Weg met hem, weg met hem, aan het kruis met hem! Pilatus vroeg: Moet ik uw koning kruisigen? Maar de hogepriesters antwoordden: Wij hebben geen andere koning dan de keizer! 16Toen droeg Pilatus hem aan hen over om hem te laten kruisigen.

7 Zij voerden Jezus weg; 17hij droeg zelf het kruis naar de zogeheten Schedelplaats, in het Hebreeuws Golgota. 18Daar kruisigden ze hem, met twee anderen, aan weerskanten één, en Jezus in het midden. 19Pilatus had een inscriptie laten maken die op het kruis bevestigd werd. Er stond op Jezus uit Nazaret, koning van de Joden. 20Het stond er in het Hebreeuws, het Latijn en het Grieks, en omdat de plek waar Jezus gekruisigd werd dicht bij de stad lag, werd deze inscriptie door veel Joden gelezen. 21De hogepriesters van de Joden zeiden tegen Pilatus: U moet niet koning van de Joden schrijven, maar Deze man heeft beweerd: Ik ben de koning van de Joden. 22 Wat ik geschreven heb, dat heb ik geschreven, was het antwoord van Pilatus. 23Nadat ze Jezus gekruisigd hadden, verdeelden de soldaten zijn kleren in vieren, voor iedere soldaat een deel. Maar zijn onderkleed was in één stuk geweven, van boven tot beneden. 24Ze zeiden tegen elkaar: Laten we het niet scheuren, maar laten we loten wie het hebben mag. Zo ging in vervulling wat de Schrift zegt: Ze verdeelden mijn kleren onder elkaar en wierpen het lot om mijn gewaad. Dat is wat de soldaten deden. 25Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala. 26Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder: Dat is uw zoon, 27en daarna tegen de leerling: Dat is je moeder. Vanaf dat moment nam die leerling haar bij zich in huis. 28Toen wist Jezus dat alles was volbracht, en om de Schrift geheel in vervulling te laten gaan zei hij: Ik heb dorst. 29Er stond daar een vat zure wijn; ze staken er een majoraantak met een spons in en brachten die naar zijn mond. 30Nadat Jezus ervan gedronken had zei hij: Het is volbracht. Hij boog zijn hoofd en gaf de geest. 31Het was voorbereidingsdag, en de Joden wilden voorkomen dat de lichamen op sabbat, en nog wel een bijzondere sabbat, aan het kruis zouden blijven hangen. Daarom vroegen ze Pilatus of de benen van de gekruisigden gebroken mochten worden en of ze de lichamen mochten meenemen. 32Toen braken de soldaten de benen van de eerste die tegelijk met Jezus gekruisigd was, en ook die van de ander. 33Vervolgens kwamen ze bij Jezus, maar ze zagen dat hij al gestorven was. Daarom braken ze zijn benen niet. 34Maar een van de soldaten stak een lans in zijn zij en meteen vloeide er bloed en water uit. 35Hiervan getuigt iemand die het zelf heeft gezien, en zijn getuigenis is betrouwbaar. Hij weet dat hij de waarheid spreekt en wil dat ook u gelooft. 36Zo ging de Schrift in vervulling: Geen van zijn beenderen zal verbrijzeld worden. 37Een andere schrifttekst zegt: Zij zullen hun blik richten op hem die ze hebben doorstoken. 38Na deze gebeurtenissen vroeg Josef uit Arimatea die uit vrees voor de Joden in het geheim een leerling van Jezus was aan Pilatus of hij het lichaam van Jezus mocht meenemen. Pilatus gaf toestemming en Josef nam het lichaam mee. 39Nikodemus, die destijds s nachts naar Jezus toe gegaan was, kwam ook; hij had een mengsel van mirre en aloë bij zich, wel honderd litra. 40Ze wikkelden Jezus lichaam met de balsem in linnen, zoals gebruikelijk is bij een Joodse begrafenis. 41Dicht bij de plaats waar Jezus gekruisigd was lag een olijfgaard, en daar was een nieuw graf, waarin nog nooit iemand begraven was. 42Omdat het voor de Joden voorbereidingsdag was en dat graf dichtbij was, legden ze Jezus daarin. STILLE ZATERDAG 20 APRIL ZIE DE MENS: DOOD We lezen in deze nacht de teksten die de kerkelijke traditie ons aanreikt, het scheppingsverhaal uit Genesis 1, het dal van de dorre doodsbeenderen uit Ezechiel 37. In de viering raken we het doopwater aan, ter herinnering aan onze eigen doop.

8 Op een dag voelde ik opeens de macht van de Heer. Ik werd meegenomen door de geest van de Heer, en die bracht me naar een dal. Dat dal lag vol met botten. 2De Heer liet me om het dal heen lopen. Toen zag ik hoe enorm veel botten er lagen. Ze lagen verspreid over het hele dal, en ze waren helemaal uitgedroogd. 3Toen vroeg de Heer aan mij: Mensenkind, denk je dat die botten weer kunnen veranderen in levende mensen? Ik antwoordde: Heer, mijn God, dat weet u alleen! 4De Heer zei tegen mij: Spreek tegen deze botten. Zeg tegen ze: Uitgedroogde botten, luister naar de woorden van de Heer! 5Dit zegt God, de Heer: Ik ga jullie weer levend maken! 6Ik zal jullie bedekken met spieren en vlees, en daar zal ik huid omheen laten groeien. Ik zal adem in jullie blazen, zodat jullie weer levend worden. Dan zullen jullie begrijpen dat ik de Heer ben. 7Ik deed wat de Heer tegen mij gezegd had, en sprak tegen de botten. Zodra ik dat deed, hoorde ik een zacht geluid. Ik zag dat de botten naar elkaar toe bewogen en dat ze aan elkaar vast gingen zitten. 8Ik zag dat er spieren aan de botten kwamen, en vlees. En daaromheen groeide huid. Maar de lichamen leefden nog niet. 9Toen zei de Heer tegen mij: Mensenkind, spreek nu tegen de wind. En zeg tegen de wind: Dit zegt God, de Heer: Wind, kom uit alle richtingen. En blaas adem in deze dode lichamen, zodat ze levend worden! 10Ik deed wat de Heer tegen mij gezegd had, en sprak tegen de wind. Toen kwam er adem in de lichamen, en ze werden levend. Ze gingen allemaal rechtop staan. Het was een enorme massa mensen. De botten zijn het volk van Israël 11De Heer zei tegen mij: Mensenkind, die botten zijn het volk van Israël. Want de Israëlieten zeggen: Het is afgelopen met ons! We hebben geen hoop meer. We zijn net als uitgedroogde botten, waar geen leven meer in zit. 12Daarom moet jij tegen de Israëlieten zeggen: Dit zegt God, de Heer: Luister, mijn volk! Ik zal jullie weer leven geven, net zoals ik graven openmaak en dode mensen uit hun graf laat opstaan. Ik zal jullie bevrijden en jullie terugbrengen naar het land Israël. 13Als dat gebeurt, zullen jullie begrijpen dat ik de Heer ben. 14Ik zal mijn adem in jullie blazen, zodat jullie weer levend worden. Ik laat jullie weer in je eigen land wonen. Dan zullen jullie begrijpen dat ik de Heer ben. Dat is mijn besluit. En wat ik besloten heb, dat zal ik ook doen. PASEN 21 APRIL ZIE DE MENS: OPGESTAAN Op Paasmorgen lezen we uit het Evangelie van Johannes, hoofdstuk 20. Jezus wordt in eerste instantie niet herkend. Het zal de tuinman zijn. De werkelijkheid van de Opgestane dringt langzaam door. Te nieuw. Te vreemd. Te anders. Johannes 20, 1-18 Vroeg op de eerste dag van de week, toen het nog donker was, kwam Maria uit Magdala bij het graf. Ze zag dat de steen van de opening van het graf was weggehaald. 2Ze liep snel terug naar Simon Petrus en de andere leerling, van wie Jezus veel hield, en zei: Ze hebben de Heer uit het graf weggehaald en we weten niet waar ze hem nu neergelegd hebben. 3Petrus en de andere leerling gingen op weg naar het graf. 4Ze liepen beiden snel, maar de andere leerling rende vooruit, sneller dan Petrus, en kwam als eerste bij het graf. 5Hij boog zich voorover en zag de linnen doeken liggen, maar hij ging niet naar binnen. 6Even later kwam Simon Petrus en hij ging het graf wel in. Ook hij zag de linnen doeken, 7en hij zag dat de doek die Jezus gezicht bedekt had niet bij de andere doeken lag, maar apart opgerold op een andere plek. 8Toen ging ook de andere leerling, die het eerst bij het graf gekomen was, het graf in. Hij zag het en geloofde. 9Want ze hadden uit de Schrift nog niet begrepen dat hij uit de dood moest opstaan. 10De leerlingen gingen terug naar huis. 11Maria stond nog bij het graf en huilde. Huilend boog ze zich naar het graf, 12en daar zag ze twee engelen in witte kleren zitten, een bij het hoofdeind en een bij het voeteneind van de plek waar het

9 lichaam van Jezus had gelegen. 13 Waarom huil je? vroegen ze haar. Ze zei: Ze hebben mijn Heer weggehaald en ik weet niet waar ze hem hebben neergelegd. 14Na deze woorden keek ze om en zag ze Jezus staan, maar ze wist niet dat het Jezus was. 15 Waarom huil je? vroeg Jezus. Wie zoek je? Maria dacht dat het de tuinman was en zei: Als u hem hebt weggehaald, vertel me dan waar u hem hebt neergelegd, dan kan ik hem meenemen. 16Jezus zei tegen haar: Maria! Ze draaide zich om en zei: Rabboeni! (Dat betekent meester.) 17 Houd me niet vast, zei Jezus. Ik ben nog niet opgestegen naar de Vader. Ga naar mijn broeders en zusters en zeg tegen hen dat ik opstijg naar mijn Vader, die ook jullie Vader is, naar mijn God, die ook jullie God is. 18Maria uit Magdala ging naar de leerlingen en zei tegen hen: Ik heb de Heer gezien! En ze vertelde alles wat hij tegen haar gezegd had.