FICTIES & FEITEN OVER MIGRATIE & ASIEL JANUARI

Transcriptie

1 FICTIES & FEITEN OVER MIGRATIE & ASIEL JANUARI

2 Waarom deze publicatie? Migratie houdt de gemoederen stevig bezig. Onder de mensen en ook in de politiek. En binnen de SP. Sinds augustus 2018 ijvert een groep SP-leden voor behoud van een ruimhartig en menswaardig vluchtelingenbeleid. Ze zien dit bedreigd door nieuwe stellingnames door de SPkamerfractie, die een vervolg kregen in het (concept)programma voor de Europese verkiezingen. De oproep van de groep, waarin gevraagd wordt om een partijbrede discussie, kreeg de steun van 255 partijgenoten. (Je kunt hem hier nog steeds ondertekenen. Dan word je ook op de hoogte gehouden). Inbreng van onze kant in afdelingsvergaderingen en in de Tribune werd geweigerd. De SP-leiding wil de discussie enkel voeren in het kader van de bespreking van het Europees verkiezingsprogramma. Die vindt in deze maanden plaats. Vraagstukken en dilemma s rond migratie en asiel zijn niet eenvoudig. Dus is de discussie ook ingewikkeld. Met deze digitale publicatie wil de petitiegroep aan alle betrokkenen vooral feitelijke informatie bieden, zodat we allemaal in ieder geval weten waarover we het hebben. Reacties zijn van harte welkom op petitiesp@gmail.com De groep Bronnen: VN, UNHCR, IOM, SIPRI, ASCL, CBS, Rijksoverheid, SCP, Oxfam, Amnesty, prof. Th. Spijkerboer 2

3 Overstroomt Nederland? E Heeft Nederland te maken met een stroom van migranten, een tsunami van vluchtelingen? En moeten de dijken verhoogd voor een overstroming? Het plaatje hiernaast toont de feiten over de bevolkingsontwikkeling in Er werden 168 duizend kinderen geboren. Het vruchtbaarheidscijfer (aantal kinderen per vrouw) ligt nu op 1,6 ver onder de waarde die nodig is om het bevolkingsaantal op een natuurlijke wijze op peil te houden, en blijft dalen. 153 duizend inwoners zijn overleden. Het jaarlijks sterftecijfer stijgt langzaam, omdat de gemiddelde leeftijd steeds hoger ligt. Nederland vergrijst. 153 duizend inwoners (vaak jonge mensen) hebben het land verlaten; zijn geëmigreerd. Zonder nieuwkomers zou de bevolking van Nederland in dit jaar geslonken zijn met 138 duizend, en verder vergrijsd. 241 duizend immigranten (gemiddeld jonge mensen) zorgden ervoor dat onze bevolking op peil bleef en hebben de vergrijzing afgeremd. Zij kwamen hierheen voor studie, werk, liefde en tal van andere redenen. Onder de nieuwkomers tellen we 16 duizend asielzoekers; nog geen 7 procent van de immigranten; nog niet 1 promille van de bevolking. (Cijfer 2017, totaal 2018 nog onbekend) * Raming Tip voor de politieke partijen die geen gelukzoekers willen toelaten: als je de grenzen sluit voor immigranten, moet je de grenzen zeker ook sluiten voor emigranten, onze eigen gelukzoekers. Anders zal Nederland in hoog tempo vergrijzen en uitsterven. 3

4 Migratiepaniek in Europa In heel Europa en ook in ons land heerst regelrechte paniek over de komst van asielzoekers en migranten. Die paniek is getriggerd door de trek van ruim 1 miljoen vluchtelingen, vooral uit Syrië, Afghanistan en Irak, naar de Europese Unie in Die piek bleek kortstondig. Ook voor Nederland. Het aantal asielzoekers daalde van 43 duizend in 2015 naar minder dan 15 duizend in (In Nederland wonen zo n 200 tot 250 duizend vluchtelingen; ruim 1 op 100 inwoners). Maar populistische partijen blijven schreeuwen dat een tsunami van migranten vanuit Afrika en het Midden-Oosten ons werk, onze huisvesting en onze cultuur bedreigt. De heersende centrumpartijen hebben nauwelijks weerwoord, vrezen electoraal verlies en gaan steeds verder mee in het anti-migratieverhaal. Terwijl de asielstroom elk jaar kleiner wordt (in 2018 kwamen 120 duizend migranten aan in Europa) worden de maatregelen ter versterking van Fort Europa alsmaar uitgebreid. Het budget van Frontex, de EU-grensbewaking, stijgt explosief. Sinds 2014 heeft Europa al zo n 286 miljoen euro besteed aan de Libische kustwacht en de opvang van migranten in dat land. Een VN-rapport uit december 2018 spreekt van onvoorstelbare verschrikkingen in de Libische detentiecentra: moord, marteling, verkrachting en slavernij. Marokko ontving in december 148 miljoen van de EU voor migratiecontrole. En al in het zuiden van de Sahara investeren EU-landen in versterking van de lokale grensbewaking. Zo stopte minister Blok onze nieuwe beste vriend Niger miljoenen toe om de oversteek van de Sahara tegen te gaan. Frankrijk heeft tienduizenden militairen rondlopen in haar voormalige koloniën in West-Afrika. Wereldwijd is het aandeel internationale migranten (mensen die in een ander land wonen dan waar ze geboren zijn) vrij stabiel. Het groeit wat in absolute getallen maar blijft rond 3 procent van de wereldbevolking. Het gaat om vluchtelingen, asielzoekers, legale en irreguliere migranten. De meesten zijn legale migranten. Frontex is de Europese politiemacht die de buitengrenzen, vooral op zee, bewaakt 4

5 Het Nederlandse migratiebeleid De migratie-agenda in het Nederlandse regeer akkoord straalt vooral beheersing uit: mensen zoveel mogelijk tegenhouden. Het beleid bestaat uit zes pijlers. 1 Voorkomen van illegale migratie. De buitenste ring is de nieuwe grens, de Sahel. 2 Versterken opvang en beschermen van vluchtelingen in de regio. In 2016 en 17 bijvoorbeeld gaf ons land 260 miljoen voor de opvang van Syrische vluchtelingen in de regio. 94 miljoen daarvan betrof het Nederlandse aandeel in de Turkije-deal. 3 Bevorderen van legale migratieroutes. Hervestiging van 750 kwetsbare vluchtelingen. Alleen (tijdelijke) studenten en hoogopgeleide kennismigranten wordt de komst naar ons land gemakkelijker gemaakt. 4 Solidaire en solide asielstelsels binnen Europa en Nederland. Europa is er hopeloos verdeeld over; vooral Oost-Europese landen en Oostenrijk werken niet mee. De toestand op de Griekse eilanden is gruwelijk en een oplossing is niet in zicht. Ook Italië wordt in de steek gelaten. 5 Minder illegaliteit, meer terugkeer. Mensen die geen asiel krijgen moeten terug. De realiteit is echter dat terugkeer vaak niet plaatsvindt, door onwil om mee te werken van zowel de migranten als hun landen van herkomst. Het kabinet wil de mogelijkheden tot detentie van deze mensen waar nodig uitbreiden. 6 Stimuleren van participatie en integratie van vluchtelingen in Nederland. De afgelopen jaren moesten vluchtelingen hun inburgering zelf organiseren en zelf betalen als ze niet op tijd slagen. Volgens het regeerakkoord krijgen vluchtelingen voortaan geen recht op bijstand en zorgtoeslag, maar alleen op voorzieningen in natura en wat leefgeld. Het stimuleren bestaat puur uit negatieve prikkels. Geen wonder dat veel vluchtelingen zich niet welkom voelen, hetgeen hun integratie ernstig bemoeilijkt. Een complicerende factor bij terugkeer is een gebrek aan medewerking van herkomstlanden om hun eigen onderdanen terug te nemen. Dit komt onder andere omdat geldtransacties van familieleden een belangrijke inkomensbron vormen. 466 Miljard dollar werd in 2017 door migranten overgemaakt naar landen met lagere en midden-inkomens. Meer dan drie keer zoveel als de officiële ontwikkelingshulp. De EU-landen hanteren wortel en stok om herkomstlanden te bewegen tot het terugnemen van hun eigen onderdanen. Zuidelijke landen zien meer legale migratie naar Europa als een deel van de oplossing voor hun problemen, terwijl Europa die migratie juist als een groot probleem ziet. Ontwikkelingssamenwerking is steeds vaker gericht op beheersing van migratie in plaats van steun aan de allerarmsten. Overigens betaalt Nederland ook alle binnenlandse kosten van het asielbeleid (afgelopen jaar ruim 534 miljoen euro) uit de pot voor ontwikkelingssamenwerking. 5

6 6

7 Opvang in de regio We moeten nastreven vluchtelingen in de regio op te vangen, roepen regeringen en politieke partijen in koor. Voor hen is er goed nieuws: 85 procent van alle vluchtelingen wordt al opgevangen in de regio. Nog meer goed nieuws voor degenen die aanmeld- en opvangkampen in zuidelijke landen willen oprichten: die kampen zijn er al. De UNHCR ondersteunt ongeveer 17 miljoen vluchtelingen in 138 landen. Tot slot goed nieuws voor de partijen die vanuit aanmeldcentra in het zuiden kwetsbare vluchtelingen willen selecteren om die over te laten komen naar Europa: de UNHCR heeft al lang een lijst voor u klaar met 1,2 miljoen mensen die dringend hervestiging nodig hebben omdat ze niet veilig zijn in de kampen. Nederland neemt elk jaar slechts 750 van deze vluchtelingen op. De regio is overvol en staat onder spanning. Opvang is een mooi woord voor vaak erbarmelijk verblijf. Slechts een klein deel van de vluchtelingen is gehuisvest in officiële opvangkampen. In Turkije nog geen 10 procent, in Jordanië ongeveer 20 procent, in Libanon zijn helemaal geen officiële opvangkampen. Het overgrote deel van de vluchtelingen woont in de steden en is min of meer op zichzelf aangewezen. De meeste Syrische vluchtelingen wonen in informele nederzettingen. Onderkomens zijn opgetrokken uit gevonden materialen. Of mensen wonen in onafgemaakte gebouwen of lege kelderboxen (Libanon). Voorzieningen als water en elektriciteit zijn schaars. Veel kinderen gaan niet naar school. De meeste vluchtelingen zijn afhankelijk van het Wereldvoedselprogramma. Families zijn verder afhankelijk van giften en illegale bijverdiensten. Werken is officieel niet toegestaan. Dat maakt vluchtelingen erg kwetsbaar, bijvoorbeeld voor uitbuiting en seksueel geweld. De sociaal-economische, politieke en financiële druk op gastlanden is groot. Met het risico op escalatie van spanningen, bijvoorbeeld vanwege een krappe arbeidsmarkt en schaarse voedselvoorziening. Het gebrek aan perspectief, aan recht op onderwijs, aan kansen op arbeid brengt een aantal vluchtelingen ertoe verder te reizen, naar Europa. Dat is wat we zagen in 2015, toen mensen al drie, vier jaar op de vlucht waren voor het geweld in Syrië. 7

8 Opvang in de regio Libanon op Nederland geprojecteerd Libanon herbergt officieel 1 miljoen Syrische vluchtelingen. Waarschijnlijk zijn het er een half miljoen meer, maar de UNHCR mag ze sinds mei 2015 niet meer registreren, gezien de spanningen in het land. Eén op de vier mensen in Libanon is vluchteling. 8

9 Vluchtelingenkamp Zaatari in Jordanië, met 122 duizend inwoners de vijfde stad van het land. De UNHCR heeft wereldwijd voor zijn werk 8 miljard dollar per jaar nodig, maar ontvangt slechts de helft daarvan. Het rijke deel van de wereld geeft voorrang aan militaire uitgaven, die gegroeid zijn tot een duizelingwekkende 1700 miljard dollar per jaar. 9

10 Migratie uit Afrika AAfrika is het armst van alle continenten. Er wonen ongeveer 1 miljard mensen en dat aantal zal snel groeien in de komende decennia. Twee redenen waarom in Europa angst heerst voor massale emigratie vanuit Afrika, onze kant op. Zo staken afgelopen jaar opnieuw 120 duizend mensen de Middellandse Zee over. Dat is echter niets vergeleken bij de migratie binnen Afrika. Die betreft ongeveer 20 miljoen mensen. Hun bewegingen, bevorderd door verdergaande samenwerking binnen Afrikaanse regio s, worden weer bemoeilijkt door de Europese bemoeienis met grensbewaking binnen Afrika, vooral in het westen. Wie zich zorgen maakt over de bevolkingsgroei in Afrika, moet zich vooral richten op goede gezondheidszorg, voedselzekerheid, onderwijs, gelijkheid van mannen en vrouwen en economische voorspoed. Naarmate landen hierin beter slagen, maken mensen steeds minder kinderen, zo is gebleken in bijvoorbeeld India, China en Bangladesh. Daar is het kindertal gedaald van zes à zeven in de jaren 60 naar gemiddeld twee per gezin nu. Aankomsten over zee Dood en vermist Per , Aankomsten over de Middellandse Zee: steeds minder maar steeds dodelijker. Aankomsten over de Middellandse Zee in 2018, stand per 31 december 10

11 Migratie binnen Afrika Het grootste deel van de Afrikaanse landverhuizers migreert binnen Afrika: 80 tot 90 procent. Dat geldt ook voor het grootste deel van West-Afrika, behalve voor Senegal en Nigeria. Uit deze twee landen en uit de hoorn van Afrika trekken meer mensen richting Europa. Migratie is al sinds mensenheugenis een overlevingsstrategie: zoek het tijdelijk elders, in de regio. Er is migratie naar de welvarender West-Afrikaanse kuststaten, en Algerije en Libië zijn belangrijke trekpleisters voor arbeidsmigranten. Zuid-Afrika is een enorme regionale trekker voor zuidelijk Afrika. De grensmaatregelen vanuit Europa verstoren deze regionale trekken. Veel mensen die in bootjes terecht komen waren helemaal niet van plan naar Europa te reizen en zijn daartoe aangespoord door mensensmokkelaars, een netwerk dat steeds sterker wordt. Migratie binnen Afrika in 2015 Het is in elk geval bepaald niet zo dat miljoenen Afrikanen klaar staan om naar Europa te gaan. In piek of crisis van 2015 hadden de Afrikaanse migranten ook maar een beperkt aandeel. 11

12 Het Vluchtelingenverdrag Sommige mensen denken dat het Vluchtelingenverdrag (1951) een luxeverschijnsel uit betere tijden is. In werkelijkheid kwam het tot stand in een wereld waar tientallen miljoenen mensen op de vlucht waren ten gevolge van de Tweede Wereldoorlog, de verdrijving van Palestijnen uit Israël, de deling van India en de oorlog in Korea. Langdurig is erover onderhandeld tussen landen die vluchtelingen produceerden (zoals Duitsland), landen die hen opvingen (Frankrijk, Italië) en landen die voor hervestiging in aanmerking kwamen (Amerika, Engeland, Canada). 147 landen, van Afghanistan tot Zimbabwe, hebben het verdrag getekend. Dat maakte een einde aan de situatie dat iemand die zijn land verlaat wegens vervolging, voorbij de grens geen Vluchtelingenkamp in Turkije enkel recht meer heeft. Het Vluchtelingenverdrag is bindend. Een staat die het verdrag heeft erkend (bekrachtigd) moet zich aan de regels van het verdrag houden. Het Vluchtelingenverdrag bepaalt dat vluchtelingen en asielzoekers niet mogen worden teruggestuurd naar landen waar ze gevaar lopen (non refoulement). Het verdrag schrijft niet voor door welk land vluchtelingen moeten worden opgevangen. Het Vluchtelingenverdrag kent vluchtelingen belangrijke sociaal economische rechten toe, onder andere op het gebied van wonen en werken. Vluchtelingen hebben ook het recht om (op enig moment) de nationaliteit te verwerven van het land waar zij bescherming hebben gekregen. Op deze wijze krijgen vluchtelingen weer de fundamentele en burgerlijke rechten die verloren zijn gegaan tijdens de vlucht. Een duurzame oplossing dus. De onderhandelingen over het VN Vluchtelingenpact toonden aan dat er internationaal consensus is ontstaan dat een uitzichtloos verblijf in vluchtelingenkampen geen duurzame oplossing biedt en dat vluchtelingen meer kansen moeten krijgen om deel te nemen aan de samenleving in het land van opvang en een nieuw, zelfredzaam bestaan op te bouwen, totdat terugkeer mogelijk is (deze benadering is onderdeel New York Declaration for Refugees and Migrants van september 2016, onderdeel van het Vluchtelingenpact). Nu wonen vluchtelingen gemiddeld maar liefst 17 jaar in een vluchtelingenkamp. 12

13 De Turkije-deal OOp 18 maart 2016 sloot Europese Unie een deal met Turkije om de vluchtelingenstroom van Turkije naar Griekenland een halt toe te roepen. Het doel zou zijn om smokkelaars aan te pakken en te voorkomen dat mensen verdrinken op zee. In het kort komt de deal hier op neer: Vanaf 20 maart wordt iedereen die geen asiel aanvraagt in Griekenland of wiens aanvraag wordt afgewezen, teruggestuurd naar Turkije. Voor elke Syriër die teruggestuurd wordt, neemt de EU één Syrische vluchteling uit Turkije op (1-voor-1). De EU heeft Turkije twee keer 3 miljard steun toegezegd voor verbetering van de leefomstandigheden van de miljoenen vluchtelingen in Turkije. In ruil moet Turkije zijn grenzen en kusten beter bewaken. Europa ziet de Turkije-deal als blauwdruk voor deals met andere landen buiten Europa. EU-Turkije-deal Het aantal oversteken van de Middellandse Zee daalde al sterk vóór de inwerkingtreding van de Turkije-deal (20 maart 2016). 13

14 Waarom de Turkije-deal een smerige deal is Foto: Andrea Panico / Turkije is geen veilig land. Turkije erkent alleen vluchtelingen uit Europa. Syriërs vallen onder een tijdelijke beschermingsmaatregel, niet conform het Vluchtelingenverdrag. Vluchtelingen worden teruggestuurd naar oorlogsgebied. De situatie van vluchtelingen in Turkije is ronduit slecht (kinderarbeid, onvoldoende huisvesting, onderwijs, werk). Griekenland heeft geen functionerend asielsysteem en kan onmogelijk de asielaanvragen van duizenden gestrande asielzoekers beoordelen. Ruim mensen zitten er vast in erbarmelijke omstandigheden. Hervestiging, een humanitaire noodzaak, wordt gekoppeld aan een 1-voor-1-benadering: dat is koehandel in vluchtelingen. De hervestiging van vluchtelingen uit Turkije is nauwelijks op gang gekomen. De Turkije-deal is een voorbeeld van het uitbesteden van asielbeleid aan landen buiten de Europese Unie. De EU schuift zo de verantwoordelijkheid voor vluchtelingen af op landen in de regio die al onder zeer grote druk staan. De vluchtelingen - crisis wordt niet opgelost maar buiten beeld van het West-Europese publiek gebracht. 14

15 SP gaat verder dan Europese Raad In juni 2018 besloot een EU-top in te zetten op het verplaatsen van de asielopvang naar kampen in Noord-Afrika. Ook linkse partijen als PvdA en SP steunen dit plan, uiteraard om een eind te maken aan de afschuwelijke beelden op de Middellandse Zee. Geen enkel Afrikaans land heeft overigens trek de kampen te huisvesten, en de Europese Commissie heeft inmiddels laten weten dat het plan van de baan is en nooit op de agenda had moeten staan (aldus voorzitter Jean-Claude Juncker). Maar de SP houdt vol, zo blijkt uit het conceptprogramma voor de Europese verkiezingen. En de SP gaat nog verder dan de Europese regeringsleiders. Deze wilden in Afrikaanse kampen de irreguliere migranten scheiden van de echte vluchtelingen, waarbij de laatste groep overgebracht zou worden naar Europa. De SP wil echter ook erkende vluchtelingen blijvend vasthouden in Afrika, als ze daar veilig zijn. We lezen: Vluchtelingen die niet veilig in de regio opgevangen kunnen worden, kunnen vervolgens op legale en veilige wijze naar Europa komen. Dit is niet in de geest van het Vluchtelingenverdrag. Dat biedt erkende vluchtelingen niet alleen veiligheid, maar ook uitzicht op een normaal leven, gezondheidszorg, onderwijs en arbeid. (met een mensensmokkelaar) aankomt per pick-up truck? Of moet je toch eerst in een gammele boot (van diezelfde smokkelaar) de Middellandse Zee op om daar ontscheept te worden? Wat doe je met afgewezen asielzoekers? En waar gaan erkende vluchtelingen naar toe? We maken ons chantabel voor regiems in de regio. En omgekeerd zetten wij hen op neokoloniale wijze onder druk om onze problemen op zich te nemen. 32 Vluchtelingen dobberen wekenlang op de Sea-Watch 3 in de Middellandse Zee (screenshots Nieuwsuur) Niet alleen ontbreekt het aan landen die onze aanmeldcentra willen huisvesten, dit plan tot external processing roept nog veel meer vragen en problemen op. Om hier asielprocedures vorm te geven die aan onze standaarden voldoen, moet een enorme infrastructuur opgetrokken worden: opvang inclusief gezondheidszorg, beslisambtenaren, tolken, rechtshulpverleners, rechters enz. enz. Wie krijgt toegang tot deze kampen? Iedereen die er 15

16 Zo kan het ook Foto: SP Groningen CC by-nd-nc Veel meer geld voor humanitaire hulp. De toegezegde bedragen moeten ook daadwerkelijk worden overgemaakt. In 2018 is nog geen 40 procent van het benodigde budget voor Syrië en omgeving gedekt. En het wordt elk jaar minder. 2 Mensen zitten helaas vaak lange tijd in vluchtelingenkampen, soms tientallen jaren. In plaats van slechts wachten op betere tijden, is het veel beter als er voor deze vluchtelingen ook een zinvol bestaan mogelijk is. Denk daarbij aan het aanbieden van onderwijs, vakopleidingen en werk. Opvang moet duurzaam zijn. Het Vluchtelingenverdrag biedt hiervoor duidelijkste juridische kader. 3 Om de regio te ontlasten, moeten andere landen vluchtelingen opnemen (hervestigen, uitnodigen), volgens de UNHCR hebben 1,2 miljoen mensen dringend huisvesting nodig in een veilig land. Maandag 14 september 2015 organiseerde de SP-afdeling Groningen samen met een breed platform de Manifestatie Vluchtelingen Welkom. 104 organisaties en bekende Groningers onderschreven het initiatief. 4 Biedt veilige vluchtroutes. door middel van humanitaire visa bijvoorbeeld. Daarnaast kunnen Nederland en Europa meer humanitaire programma s opzetten zoals studie- en werkprogramma s en burgerinitiatieven zoals humanitaire corridors mogelijk maken. 5 Versoepelen en versnellen gezins- en familiehereniging (breder dan kerngezin). 6 Mandaat Frontex verschuiven naar redden van mensen. Het gezamenlijk surveilleren op de Middellandse Zee (Frontex) moet gericht zijn op het redden van mensen. Ngo-schepen moeten weer worden weer toegelaten en gedecriminaliseerd. Vluchtelingen en migranten die op zee opgepikt worden en die dat willen, moeten in staat gesteld worden hun asielverzoek in te dienen in Europa. 7 Stop met de Turkije-deal. Turkije is geen veilig land. Om een einde te maken aan de inhumane en onveilige situatie op de Griekse eilanden moet de opvang fors verbeteren en is acute evacuatie nodig van alle kwetsbare mensen naar veilige onderkomens op het vasteland en in andere EU-landen. En bovenal: de grondoorzaken aanpakken! 16

17 Grondoorzaken aanpakken! De westerse wereld draagt een grote verantwoordelijkheid voor de situatie in het Midden-Oosten en Afrika. Koloniale grenzen lopen er dwars door volken, talen en religies. Het Westen, de USA voorop, voert al sinds 2001 een permanente oorlog tegen het terrorisme, in Afghanistan, Irak, Syrië, Jemen, Pakistan, Somalië en Libië. Er is in de verste verte nog geen zicht op een einde aan deze oorlogen, die talloze slachtoffers maken en miljoenen mensen op de vlucht drijven. Foute regimes worden tot de tanden bewapend in ruil voor olie. Afrika is al sinds 1884 het toneel van koloniale uitbuiting. Het hele continent (op Ethiopië en Liberia na) werd toen opgedeeld tussen Duitsland, Frankrijk, Engeland, Portugal en België, landen met een grote honger naar grondstoffen en afzetmarkten. Opstanden van Afrikanen zijn gruwelijk onderdrukt. Ook na de dekolonisatie gaat de uitbuiting gewoon door. Van hun grondstoffen en producten profiteren niet de Afrikaanse landen maar westerse bedrijven, dankzij oneerlijke handelsverdragen. Corruptie wordt in stand gehouden, belastingen ontdoken, winsten weggesluisd, de zeeën leeggeschept, overschotten gedumpt. En nu speelt ook de klimaatverandering, vooral veroorzaakt door grote bedrijven en geïndustrialiseerde landen, maar die de ernstigste gevolgen heeft in landen dichter bij de evenaar. Verdroging en woestijnvorming leiden tot hongersnoden en conflicten (zoals in Syrië); landen als Bangladesh worden bedreigd door zeespiegelstijging en verzilting van de vruchtbare rivierdelta. Het Westen is in hoge mate verantwoordelijk voor de ellende die mensen proberen te ontvluchten. Het onderscheid dat wij maken tussen politieke en economische vluchtelingen zal je worst wezen als je probeert te ontkomen aan armoede door corruptie of verdroging, of als je wilt ontkomen aan tien jaar dienstplicht en dwangarbeid in Eritrea. Als ieder perspectief ontbreekt, is dat dan vervolging zoals het Vluchtelingenverdrag bedoelt? Wereldwijd zijn meer mensen zijn op de vlucht dan ooit. Inmiddels zeggen ook de regerende partijen in Europa dat zij de grondoorzaken willen aanpakken, maar op deze woorden volgen geen daden. De partijen die het hardst tegen migratie ageren, zijn het minst bereid de grondoorzaken aan te pakken. De Europese Unie sluit haar grenzen en bestrijdt de vluchtelingen niet de oorzaken van hun vlucht: de oorlogen, de wapenhandel, de uitbuiting, de corruptie, de klimaatverandering. De problemen van deze wereld zijn niet het gevolg van migratie, maar van kapitalistische verhoudingen en foute politieke beslissingen en die kunnen worden veranderd. Foto: Oxfam East Africa 17