Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Voetbalvandalisme Nr. 49 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 10 maart 2006 Op 17 april 2005 hebben zich in Rotterdam bij de wedstrijd Feyenoord Ajax ernstige ongeregeldheden voorgedaan. Bij brief van 18 april 2005 (kamerstuk , nr. 44) heb ik u een eerste reactie gegeven. Bij brief van 26 september 2005 (kamerstuk , nr. 47) heb ik u, mede namens mijn collega s van Justitie en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, uitgebreider geïnformeerd. Bij brief van 16 december 2005 (kamerstuk , nr. 48) heb ik een aantal vragen beantwoord die de vaste commissie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft gesteld naar aanleiding van mijn brief van 26 september Op verzoek van de vaste commissies voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, voor Justitie en voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport informeer ik u, mede namens mijn collega s van Justitie en van Volksgezondheid Welzijn en Sport, aanvullend over de afhandeling van de rellen bij Feyenoord Ajax d.d. 17 april 2005 en over de stand van zaken met betrekking tot de handhaving van stadionverboden. Ten behoeve van het Algemeen Overleg op 14 maart aanstaande, informeer ik u tevens over een aantal ontwikkelingen in de bestrijding van voetbalvandalisme. Daarnaast zal ik kort ingaan op de rellen voorafgaand aan de wedstrijd ADO Den Haag Ajax van 12 februari jl. Nieuwe competitie-opzet KNVB Over de nieuwe competitie-opzet van de KNVB heb ik in overleg met alle betrokken partijen begin 2005 een aantal afspraken gemaakt. Om u een beter inzicht te bieden in het proces van de afgelopen maanden, zal ik deze hierna samengevat herhalen. In mijn brief van 3 juni 2005 ( , , nr. 45) staan deze afspraken uitgebreid toegelicht. a. De KNVB mag de nieuwe competitieopzet met play-offs organiseren in het seizoen , onder voorbehoud dat eredivisieclubs een vorm van pasfotoregistratie invoeren per KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2006 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 1

2 b. Gedurende het seizoen zal er een pilot pasfotoregistratie plaatsvinden bij tenminste twee clubs, waarbij het verzamelen van pasfoto s wordt gekoppeld aan uiteenlopende technische mogelijkheden. Op basis van de ervaringen die in deze pilot worden opgedaan, zal bepaald worden welk systeem van pasfotoregistratie uiteindelijk door de clubs moet worden gehanteerd. c. Het afgesproken pakket aan veiligheidsmaatregelen moet worden ingevoerd. Deze maatregelen gelden alleen voor eredivisieclubs, aangezien de nieuwe competitieopzet alleen in de eredivisie leidt tot een uitbreiding van het aantal wedstrijden. d. Er wordt een projectrapporteur aangesteld om de invoering van de maatregelen te bewaken. e. De projectrapporteur rapporteert in december 2005 aan de Interdisciplinaire Stuurgroep Voetbalvandalisme (hierna: Stuurgroep) over de invoering van de maatregelen door alle partijen. Op basis van deze rapportage bepaalt de Stuurgroep of de maatregelen voldoende zijn ingevoerd. Zo niet, dan zal de Stuurgroep de nieuwe competitieopzet na het seizoen niet meer steunen. Indien de Stuurgroep van mening is, dat uit de rapportage van de projectrapporteur blijkt dat de maatregelen voldoende zijn ingevoerd, dan steunt de Stuurgroep de nieuwe competitieopzet ook voor het seizoen f. Indien de Stuurgroep besluit de nieuwe competitieopzet ook in het seizoen te steunen, dan wordt in december 2006 geëvalueerd of het pakket aan veiligheidsmaatregelen daadwerkelijk heeft voorkomen dat de nieuwe competitieopzet extra politie-inzet kost. Indien de Stuurgroep in december 2006 van mening is dat de nieuwe competitieopzet ondanks de nieuwe maatregelen extra politie-inzet kost, dan zal de Stuurgroep de nieuwe competitieopzet niet langer te steunen. Indien de Stuurgroep in december 2006 van mening is dat de nieuwe competitieopzet dankzij de nieuwe maatregelen geen extra politie-inzet kost, dan zal de Stuurgroep besluiten hoe per en verder met deze vorm van competitieopzet wordt omgegaan. Resultaten maatregelen nieuwe competitie-opzet, rapport projectrapporteur De projectrapporteur heeft zijn rapport in december 2005 aangeboden aan de Stuurgroep. Hij concludeerde dat het pakket aan maatregelen voor het overgrote deel is ingevoerd of volgens planning verloopt en hij adviseerde om de nieuwe competitie-opzet van de KNVB ook in seizoen te steunen. Dit onder nadrukkelijke voorwaarde dat alle maatregelen voor 1 augustus 2006 zijn afgerond. Dit advies is door alle partijen overgenomen. U treft het rapport van de projectrapporteur bijgevoegd aan 1. Ik ben tevreden dat er door alle partijen zo n grote vooruitgang is geboekt wat betreft het invoeren van het pakket aan maatregelen. Een belangrijke maatregel is geweest om «politie uit het stadion» te halen. Een maatregel die al eerder stond opgenomen in het beleidskader, maar die nu nadrukkelijk is uitgevoerd. De bewustwording van de gevolgen, de acceptatie van deze maatregel en de organisatie daarvan in de praktijk, om de verantwoordelijkheid voor orde en veiligheid in het stadion en stadionomgeving echt neer te leggen bij de club, heeft de nodige tijd en energie gekost. Ik ben van mening dat deze maatregel een nadrukkelijke bijdrage zal leveren aan het terugdringen van de politie-inzet. 1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 2

3 Pasfotoregistratie-biometrie De generieke invoering van pasfotoregistratie bij alle eredivisieclubs was een belangrijke voorwaarde om de invoering van de nieuwe competitieopzet goed te keuren. Het initiatief voor deze maatregel lag destijds bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het heeft mij verbaasd dat de VNG begin januari 2006 in een bilateraal overleg met de KNVB de generieke invoering van deze maatregel heeft losgelaten. Tijdens dit overleg is afgesproken dat de lokale driehoek mag beslissen of pasfotoregistratie wordt ingevoerd. Ik heb mijn verbazing ook uitgesproken in een brief aan de VNG. In plaats van generieke invoering van pasfotoregistratie zal de KNVB in het seizoen een pilot biometrie opstarten bij Vitesse, Ajax en Feyenoord. Deze pilot zal zich richten op het verbeteren van de toegangscontrole. Uiteindelijk zullen een beperkt aantal clubs pasfotoregistratie invoeren in seizoen Afdwingbaarheid van stadionverboden In de Stuurgroep is medio 2005 besloten tot instelling van een interdisciplinaire werkgroep onder leiding van het Ministerie van Justitie die de mogelijkheden voor een betere afdwingbaarheid van stadionverboden heeft geïnventariseerd. Op basis van het advies van deze werkgroep heeft de Stuurgroep op 18 januari jl. onder meer besloten dat de VNG zorgt voor een model-apv die BVO-gemeenten kunnen overnemen, zodat de APV s van alle BVO-gemeenten kunnen worden afgestemd. Hierdoor zullen verschillen in uitvoering van de verschillende bestuursrechtelijke maatregelen worden verminderd. Ook de stadionomgevingsverboden zullen in dit verband worden opgenomen in de model-apv. Daarnaast is afgesproken dat bij een positief resultaat van de pilot «elektronische meldingsplicht door stemherkenning» onder leiding van het Openbaar Ministerie, deze landelijk zal worden uitgerold en zal worden bezien of in de toekomst ook de civiele stadionverboden met een meldingsovereenkomst op elektronische wijze kunnen worden gehandhaafd. Voorts is in de Stuurgroep besloten dat het Openbaar Ministerie de aanwijzing «bestrijding voetbalvandalisme en -geweld» zal aanpassen, zodat het beleid ten aanzien van het voorgeleiden voor de rechtercommissaris van verdachten van voetbalgerelateerde feiten strikter zal worden toegepast, waardoor nog meer dan nu gebeurt wordt voorgeleid. Daarnaast zal in deze aanwijzing het beleid omtrent het strafrechtelijk vervolgen na het overtreden van een civielrechtelijk stadionverbod worden aangescherpt. Ook hebben de werkgroep en de Stuurgroep zich gebogen over de mogelijkheden voor een civielrechtelijke en een bestuursrechtelijke meldingsplicht. Op basis hiervan heb ik, in overleg met mijn collega van Justitie, uitgesproken dat de realisatie van zowel een civielrechtelijke meldingsplicht als van een bestuursrechtelijke meldingsplicht wenselijk is. Ik heb inmiddels zelf het wetgevingsproces gestart om een bestuursrechtelijke meldingsplicht te realiseren. Dit uiteraard in nauwe samenwerking met Justitie. Voor wat betreft de realisatie van een civielrechtelijke meldingsplicht zai ik op korte termijn nader overleggen met de KNVB. Voetbalwet In Nederland bestaan veel mogelijkheden om voetbalvandalisme te bestrijden. Een zelfstandige voetbalwet, hoe ook ingericht, zou een op zich onjuist precedent vormen. De vraag kan dan worden gesteld of in het Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 3

4 vervolg bij elke maatschappelijke kwestie een afzonderlijk stelsel van wettelijke regelingen in het leven wordt geroepen. De eerder genoemde interdisciplinaire werkgroep zal bezien of het huidige instrumentarium om voetbalvandalisme gericht aan te pakken toereikend is en zo nee, waar de lacunes dan zitten en aanbevelingen doen hoe deze op te lossen. 5-jaar regeling Naar aanleiding van de rellen bij de wedstrijd Feyenoord Ajax op 17 april 2005 hebben de burgemeesters van Rotterdam en Amsterdam in overleg met de KNVB een «vijf jaar regeling» afgesproken. Deze regeling houdt in, dat wanneer er weer rellen plaatsvinden bij een wedstrijd van Feyenoord tegen Ajax (of vice versa), de onderlinge wedstrijden voor een periode van vijf jaar zonder uitpubliek worden gespeeld. Tijdens eerder genoemd bilateraal overleg tussen de VNG en de KNVB is afgesproken dat de «vijf jaar regeling» zal gelden voor alle categorie-c-wedstrijden waar rellen plaatsvinden. De burgemeesters hebben het initiatief om een dergelijke maatregel af te kondigen. De KNVB zal daarin volgend zijn. Hooligans in Beeld Een belangrijk onderdeel van het maatregelenpakket zoals afgesproken rondom de nieuwe competitie-opzet, is de landelijke invoering van «Hooligans in Beeld» (hierna: HiB) door de politie. Centraal binnen de methodiek staat het gericht verzamelen van informatie met betrekking tot (groepen) probleemsupporters. Er wordt niet alleen gelet op probleemgedrag rondom voetbalwedstrijden. Ook informatie met betrekking tot probleemgedrag op andere momenten en plaatsen (tijdens het uitgaan, in de wijk) wordt verzameld en vastgelegd. Op basis van de informatie wordt in samenspraak met de BVO, OM, gemeentelijke organisaties en de regiopolitie gewerkt aan een persoons- of groepsgerichte maatwerk-aanpak. HiB is ontwikkeld en getest in vier pilotregio s in opdracht van het Programma Politie & Wetenschap. Het werken met deze methode leidt tot een aantal meetbare positieve opbrengsten. Ik noem er enkele: Sterk verbeterde informatie-positie en betrouwbaarheid van informatie; Afname van incidenten rondom voetbalwedstrijden; Dalende politie-inzet op wedstrijddagen; Breder zicht op afwijkend gedrag van groepen en individuen buiten het voetballen, mogelijkheden om koppeling te leggen met thema s als veelplegers en jeugdproblematiek; Persoons- en groepsgerichte maatwerk-aanpak door gehele voetbalketen. Onderdeel van HiB is de vorming van een «kennisbank» over de Top-500 probleemsupporters in Nederland bij het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme. Het betreft informatie van probleemsupporters die in beeld wordt gebracht binnen Hooligans in Beeld. Alle 22 regiokorpsen met een BVO binnen de grenzen hebben zich gecommitteerd aan de invoering van HiB. De landelijke uitrol wordt ondersteund door een projectteam onder leiding van het Hoofd RID van het regiokorps Gelderland-Midden. Het totale project wordt begeleid door de portefeuillehouder Voetbal van de Raad van Hoofdcommissarissen, de korpschef Gelderland-Midden. Het project heeft een doorlooptijd van ongeveer 2 jaar en zal eind 2007 afgerond zijn. Het project is eind 2005 gestart. Vanwege de goede resultaten die in de pilots van HiB zijn behaald en vanwege de nadrukkelijke steun van het project door de Stuurgroep, heb Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 4

5 ik besloten de landelijke uitrol te ondersteunen met een bedrag van Afhandeling rellen Feyenoord Ajax d.d. 17 april 2005 Onderstaand meld ik u de stand van zaken voor wat betreft de strafrechtelijke afhandeling van de rellen rond Feyenoord-Ajax van 17 april Er zijn inmiddels 182 personen aangehouden en vervolgd voor strafbare feiten gepleegd rond deze wedstrijd. Daarvan zijn 152 zaken voorgelegd aan de politierechter c.q. kinderrechter. Tot dusver werden daarvan 71 verdachten veroordeeld tot onder meer een strafrechtelijk stadionverbod, waarvan 68 met meldplicht (aan het politiebureau). Van deze 68 zaken zijn er 27 onherroepelijk, in de overige 41 zaken is hetzij door verdachte hetzij door OM hoger beroep ingesteld. In 11 van deze 41 appelzaken is inmiddels arrest gewezen door het Gerechtshof te Den Haag. In alle zaken legde het Hof een strafrechtelijk stadionverbod op: in 7 zaken met meldplicht aan het politiebureau en in 4 zaken met meldplicht via elektronische stemherkenning. Resumerend: In totaal is tot op heden aan 38 personen een onherroepelijk strafrechtelijk stadionverbod opgelegd; 34 met meldingsplicht aan het politiebureau en 4 met meldplicht via elektronische stemherkenning. Evenals de wedstrijd Ajax Feyenoord van 28 augustus 2005, is ook de wedstrijd Feyenoord Ajax van 5 februari 2006 zonder problemen verlopen. Rellen voorafgaand aan ADO Den Haag Ajax d.d. 12 februari 2006 Vrijdagavond 10 februari 2006 stond onverwacht een grote groep Ajaxsupporters voor het clubhuis van ADO Den Haag. In het clubhuis waren enkele supporters van ADO aanwezig. Ajax-supporters drongen het clubhuis binnen. Daarbij zijn meerdere personen gewond geraakt. Hierna hebben Ajax-supporters geprobeerd het clubhuis in brand te steken. De politie kon diezelfde avond een tiental verdachte Ajax-supporters aanhouden tijdens hun terugreis naar Amsterdam. De politie had aanwijzingen dat supportersgroepen van ADO en Ajax op zaterdagavond 11 februari 2006 hadden afgesproken om elkaar te treffen in Amsterdam. De politie heeft dit voorkomen. De politie heeft het supportershome van Ajax doorzocht en een aantal Ajax-supporters aangehouden. De wedstrijd ADO Ajax werd gespeeld op zondag 12 februari Supporters van Ajax waren niet welkom in Den Haag. De burgemeester van Amsterdam heeft door middel van een noodverordening verboden dat ADO-supporters naar Amsterdam kwamen. Er was in Den Haag een grote politie-inzet om de wedstrijd zonder ongeregeldheden te laten verlopen. Genomen maatregelen Het incident wordt grondig onderzocht door Den Haag en Amsterdam om alle daders te achterhalen en te vervolgen. De burgemeesters van Den Haag en Amsterdam overwegen om voor langere tijd geen uitsupporters toe te laten bij wedstrijden ADO Ajax en vice versa. De KNVB zal op korte termijn een voorstel doen aan de gemeenten Den Haag en Amsterdam en aan Ajax en ADO Den Haag over (langdurige) uitsluiting van supporters voor de onderlinge wedstrijden van ADO en Ajax. De burgemeester van Amsterdam heeft het supportershome van Ajax gesloten. Hij zal in Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 5

6 overleg treden met Ajax en de supporters over de voorwaarden om het supportershome t.z.t. eventueel weer te openen. Ajax heeft de 10 aangehouden Ajax-supporters die worden verdacht van (medeplichtigheid aan) de aanval op het supportershome van ADO Den Haag een lokaal stadionverbod van 10 jaar opgelegd. De KNVB heeft deze Ajax-supporters een landelijk stadionverbod van 13 jaar opgelegd. De KNVB en Ajax bezien of zij maatregelen kunnen nemen tegen de groep van ongeveer 120 Ajax-supporters die zich zaterdagavond 11 februari 2006 verzamelden bij het supportershome van Ajax en tegen de groep van ongeveer 50 Ajax-supporters die 1 maart jl. voor ongeregeldheden zorgden in Amsterdam. Ik ben blij dat ook de KNVB en Ajax deze kwestie hoog opnemen en zware straffen opleggen. Omdat zowel Den Haag als Amsterdam en de KNVB dit incident direct, stevig hebben aangepakt en ruwweg alle relevante feiten bekend zijn, heb ik in overleg met de voorzitter van het Auditteam Voetbalvandalisme besloten dat een nader onderzoek door het auditteam niet nodig is. Sociaal preventief supportersbeleid Monitor In de brief van 3 juni 2005 (TK , , nr. 45) is gemeld dat door de DSP-groep een monitor naar een aantal kwalitatieve aspecten van het sociaal preventief supportersbeleid is uitgevoerd en heb ik u over de belangrijkste uitkomsten geïnformeerd. Mede naar aanleiding van het Algemeen Overleg van 14 juni 2005 met uw Kamer is deze monitor in het najaar van 2005 door de staatssecretaris van VWS ook naar alle Betaald Voetbal Organisaties (BVO s) gezonden, evenals naar alle gemeenten met een BVO binnen de grenzen. De gemeenten en BVO s zijn uitgenodigd van de uitkomsten gebruik te maken bij de inrichting van het eigen lokale beleid op dit terrein. Inmiddels is de DSP-groep bezig met de afronding van de tweede kwantitatieve monitor over het seizoen Daartoe zijn alle BVO s benaderd evenals een aantal gemeenten, aan wie aanvullende vragen zijn gesteld over de samenwerking op het gebied van het sociaal preventief supportersbeleid tussen gemeente en BVO. De verwachting is dat deze monitor op afzienbare termijn gereed zal zijn. In eerste instantie zal deze rapportage aan de orde worden gesteld in de Stuurgroep. Daarna zal bezien worden hoe de uitkomsten van deze monitor betrokken kunnen worden bij de inrichting van het sociaal preventieve supportersbeleid. KNVB Met de KNVB wordt door het ministerie van VWS de laatste hand gelegd aan een meerjarig projectplan voor steun aan de uitvoering van diverse activiteiten op het terrein van het veiligheids- en publieksbeleid van de BVO s. Zo zal bijvoorbeeld extra aandacht worden besteed aan de opleiding van stewards evenals aan technologische ontwikkelingen gericht op een veilig en service-gericht voetbalbezoek. In dit kader zal de KNVB tevens een aantal activiteiten in samenwerking met de Stichting Meer dan Voetbal uitvoeren, met name in de vorm van het «geven van het goede voorbeeld». Landelijk Informatiepunt Supportersprojecten (LIS) De activiteiten die in het kader van het LIS in de afgelopen drie jaar zijn uitgevoerd zijn op dit moment onderwerp van evaluatie. Deze evaluatie Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 6

7 heeft betrekking op de uitgevoerde taken op het gebied van informatieverstrekking (bijv. uitwisseling en verspreiding van best practices) en advisering en ondersteuning van BVO s, gemeenten, e.d. Binnen het verband van de klankbordgroep die de activiteiten van het LIS heeft begeleid en waarin de meeste ketenpartners zijn vertegenwoordigd, zal de uitkomst van de evaluatie worden bezien op het belang voor de verdere beleidsvoering. Overige onderwerpen Aanbevelingen auditteam Het Eindrapport van het Auditteam Voetbalvandalisme heeft u als bijlage bij mijn brief van 26 september 2005 ontvangen. De Stuurgroep voetbalvandalisme had het eindrapport op dat moment nog niet besproken. Ik zou u nog nader informeren over de uitkomsten van deze bespreking. Het eindrapport bevat vijftig aanbevelingen. De Stuurgroep heeft 32 aanbevelingen overgenomen. Een tweetal aanbevelingen over het aanpassen van het protocol voor het tegengaan van spreekkoren zijn direct verwerkt in het nieuwe beleidskader bestrijding voetbalvandalisme. De overige aanbevelingen worden opgepakt door de Stuurgroep, waarbij steeds één partij is aangewezen als eerstverantwoordelijke voor de realisatie. Het secretariaat van de Stuurgroep houdt de stand van zaken bij van de uitvoering van de aanbevelingen. Evaluatie Auditteam Voetbalvandalisme In 2003 heb ik het Auditteam ingesteld voor de periode van 1 seizoen, te weten Medio 2004 heb ik besloten de instelling van het Auditteam te verlengen met twee seizoenen tot 1 juli Op dit moment wordt het Auditteam geëvalueerd. Het evaluatierapport wordt juni aanstaande besproken in de Stuurgroep. Op basis van een advies van de Stuurgroep zal ik besluiten over de voortzetting van het Auditteam. Beleidskader In september 2005 heeft de stuurgroep het herziene beleidskader bestrijding voetbalvandalisme en voetbalgeweld 2005 vastgesteld. Naar aanleiding van de evaluatie van het beleidskader 2003 zijn in 2004 wijzigingen doorgevoerd op het gebied van categoriseren van wedstrijden, het afsteken van vuurwerk en de aanpak van spreekkoren. Ik heb u daar eerder over geïnformeerd. Deze wijzigingen zijn opgenomen in het beleidskader Daarnaast zijn de teksten geactualiseerd voor de situatie van Omdat de eerste evaluatie van de nieuwe competitie-opzet pas in december 2005 zou starten, zijn de maatregelen gekoppeld aan de nieuwe competitie-opzet niet opgenomen in het nieuwe beleidskader. Indien eind 2006 besloten wordt dat de nieuwe competitie-opzet in de huidige vorm gehandhaafd blijft en de daaraan gekoppelde maatregelen definitief zijn, dan worden deze te zijner tijd opgenomen in een volgende versie van het beleidskader. De gedrukte versie van het beleidskader is eind 2005 verspreid onder alle partners betrokken bij de bestrijding van voetbalvandalisme. U treft het beleidskader bijgevoegd. Congres 1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer Op 9 november jl. vond te Utrecht het congres «Voetbal in balans» plaats. Een congres over het terugdringen van politie-inzet bij betaald voetbal. Het congres werd georganiseerd door de Stuurgroep en was bestemd Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 7

8 voor medewerkers van gemeenten, politie, OM, clubs en voor supporters, die in hun dagelijks werk te maken hebben met de bestrijding van voetbalvandalisme. De Stuurgroep heeft het organiseren van een gezamenlijk congres als positief ervaren en zal dat eind 2007 of begin 2008 herhalen. Daarbij zal gezocht worden naar vernieuwende thema s die de samenwerking tussen alle ketenpartners moet verbeteren. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, J. W. Remkes Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 49 8