5,9. Werkstuk door een scholier 1643 woorden 13 oktober keer beoordeeld. Inleiding

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 1643 woorden 13 oktober ,9 357 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik graag wat meer zou willen weten over de witte haai. Vooral omdat hij bekend staat als een bloeddorstig monster. Ik wil weten of dat waar is. Ook heb ik het gekozen omdat witte haaien er heel indrukwekkend uitzien en bekend staan als de heersers van de zee. Inhoudsopgave Inleiding Hoe ziet de witte haai eruit en wat kan en doet hij? Hoe ziet het inwendige eruit? Waar is het leefgebied? Mannetjes en vrouwtjes hetzelfde? Is de witte haai hetzelfde in de zomer en in de winter? Het gedrag van de witte haai Hoe zijn de eetgewoontes/ jachtgedrag? Zijn er veel aanvallen op mensen? Hoe gaat het parings- en baltsgedrag? Hoe communiceren de haaien? Wat voor zintuigen hebben de mensenhaaien? Hoe gaat de levenscyclus? Heeft de witte haai bijzonderheden? Bronvermelding Hoe ziet de witte haai eruit en wat kan en doet hij? De witte haai is aan de buik wit en aan de rug blauw/ grijs. Een andere naam voor de witte haai is mensenhaai of witte dood. De witte haai wordt meestal ongeveer 6 meter lang, maar er zijn ook gevallen bekend van 12 meter! Ook wegen ze ongeveer 2 tot 4 ton! Alle haaien hebben een skelet van kraakbeen. De witte haai is slank, gespierd en gestroomlijnd en kan door de torpedoachtige vorm snelheden bereiken van ongeveer 50 km/u. Hij moet altijd vooruit blijven zwemmen want alleen dan stroomt het water langs Pagina 1 van 5

2 de kieuwen en krijgt hij zuurstof binnen. Maar ook omdat ze geen zwemblaas (= een soort drijfblaas die kan regelen of er meer of minder lucht in de haai zit) hebben, kunnen ze niet zomaar blijven drijven. De huid is bedekt met schubben met tandjes. Er zijn heel veel tanden in de bek van de haai, bij een volwassen haai zijn die ongeveer 6,5-7cm lang. Als de tanden afbreken of afgesleten zijn komt er uit de volgende rij gewoon een nieuwe tand, zijn hele leven door. Hierboven zie je hoe de haai aan de buitenkant is opgebouwd. Dit is een plaatje van een citroenhaai maar een witte haai ziet er op de kleuren en kop na hetzelfde uit. Hierboven zie je hoe het skelet er uit ziet; zoals je kan zien, is het in 3 delen ingedeeld. De schedel is de kop en de hersenen. Het rompskelet is, het woord zegt het al, de romp van de haai. En het staartskelet, dat is waar de staart zit. Hoe ziet het inwendige eruit? De tekening hierboven laat de belangrijkste inwendige organen zien. A= de reukzak, daarmee ruikt hij B= de hersenen C= de rugaorta: is de grote slagader bij de rug D= het ruggenmerg E= de wervelkolom F= de maag G= de cloaca (ruimte waarin endeldarm, urineleider en eileider uitmonden) H= de spiraalklep: spiraalvormige plooien in het darmslijmvlies voor opname van voedingsstoffen. Anders zou het korte darmstelsel het niet redden. I= de alvleesklier zorgt voor verteringssappen J= de lever K= de slokdarm L= het hart M= de kieuw is het ademhalingssysteem Waar is het leefgebied? Op het plaatje hierboven is in donkerblauw het leefgebied van de witte haai aangegeven. De witte haai komt op veel plaatsen voor, zoals je kan zien, ook in de Middellandse Zee. De mensenhaai komt vooral voor in het gebied rond Australië. Daar zijn ook de meeste aanvallen gebeurd. Mannetjes en vrouwtjes hetzelfde? Ze zien er vanbuiten hetzelfde uit. Maar ze hebben wel iets bijzonders: de mannetjes maken een geslachtsomkering mee. Dat betekent dat ze op een bepaald moment van geslacht veranderen van een mannetje naar een vrouwtje. Dat doen ze omdat ze als ze heel groot zijn, meer kans hebben om jongen te Pagina 2 van 5

3 dragen dan kleinere vrouwtjes. Als ze dan kleine haaitjes ter wereld gebracht hebben verdwijnen ze voor eeuwig naar de diepste plekken van de zee. Niemand weet wat er dan met hen gebeurt Is de witte haai hetzelfde in de zomer en in de winter? Er zijn geen verschillen in de zomer of in de winter qua uiterlijk van de mensenhaai. Diep onder water zijn de seizoensinvloeden gewoon minder. Het gedrag van de witte haai. Hoe zijn de eetgewoontes/ jachtgedrag? De witte haai jaagt alleen. Hij jaagt op alles wat hij tegenkomt. Als hij eenmaal een prooi heeft aangevallen, laat hij het dier gewoon langzaam doodbloeden. Soms kan het dier zichzelf nog redden, als het naar het land gaat. Het dier kan heel lang zonder eten, maar als het even kan eet hij alles wat hij vindt, ook al heeft hij net gegeten. De lengte maakt wel uit voor op wat ze vooral jagen. Onder de 2 meter jagen ze vooral op (kleine) vissen. Tot 3 meter grote schaaldieren en kraakbeenvissen (kleine haaien en roggen). Terwijl de langere haaien vooral jagen op walvisachtigen en zeehonden. Er zijn 3 meter lange mensenhaaien gevangen, die nadat ze waren opengesneden, een man van 1.80 meter bleken te bevatten. Het plaatje hieronder is dus hartstikke nep. Alleen al omdat je weet dat hij alles eet wat hij tegenkomt. Zijn er veel aanvallen op mensen? Deze surfer heeft mazzel gehad: hij is aangevallen door een witte haai, maar heeft het overleefd. Waarschijnlijk dacht de haai dat de man op het surfboard een zeehond was en viel hem aan. Toen hij merkte dat het geen zeehond was, maar een mens liet hij los. Er zijn niet veel aanvallen met een dodelijke afloop. Blijkbaar vinden ze mensenvlees niet zo lekker. Als voorbeeld: er sterven elk jaar gemiddeld 92 mensen aan de kust van Australië door verdrinking, 8 mensen door duikongelukken en minder dan 1 mens door een aanval van een witte haai. Je ziet dat de witte haai een heel slechte naam heeft, maar dat daar bijna niks van waar is. Maar er zijn ook mensen die er minder goed vanaf komen! Je hebt al veel pech als je wordt aangevallen, maar als je ook nog eens hard gebeten wordt Deze man heeft het gelukkig wel overleefd. Zo ziet de witte haai een surfer en een zeehond van onderaf: je ziet dat het best veel op elkaar lijkt, zeker omdat de witte haai geen kleuren kan zien. Hij kan zich dan dus snel vergissen. Pagina 3 van 5

4 Hoe gaat het parings- en baltsgedrag? Eerst zoeken ze een partner en dan bijten ze elkaar om paardrift op te wekken. De mannetjes bijten het hardst en daarom hebben de wijfjes een dikkere huid. Er komen, ook al hebben ze die hele dikke huid, toch grote wonden op de haaien, die andere vissen en haaien aanlokken. Daarom is een paring nooit zonder risico. Als ze elkaar heel ernstig verwonden, kan het wel eens gebeuren dat ze door soortgenoten of andere vissen worden opgegeten! Het mannetje steekt 1 van zijn grijporganen in het wijfjes cloaca, de lichaamsopening. Zeewater, dat al in een zakje in zijn lichaam is opgeslagen, wordt in een groef in het grijporgaan gespoten om het sperma naar haar cloaca te laten stromen. Bij deze methode bevrucht het sperma de eieren in het lichaam van het wijfje. De bevruchting hoeft niet meteen te gebeuren, omdat de wijfjeshaaien het sperma kunnen opslaan tot ze klaar zijn voor de zwangerschap. Als de bevruchting eenmaal is gelukt, groeien er in eieren in de baarmoeder kleine haaien. Die eenmaal volgroeid, levend geboren worden. Op de plaatjes hierboven zie je hoe witte haaien paren. Eerst achter elkaar aan zwemmen en elkaar bijten. En dan het echte paren. Het plaatje linksonder hoort er niet bij. Hoe communiceren de haaien? Ze hebben geen uitgebreide `taal` maar kunnen elkaar wel sommige dingen `vertellen`. Bijvoorbeeld elkaar bijten om elkaar weg te jagen en meer van dat soort dingen. Voor de rest is er weinig bekend, maar wat we wel weten is, dat ze niet net als dolfijnen communiceren via piepgeluidjes. Wat voor zintuigen hebben de mensenhaaien? Ze hebben dezelfde zintuigen als de mensen namelijk: zien, horen, ruiken, proeven en aanraken. Maar ze hebben ook nog een 6e zintuig, dat (zwakke) elektrische signalen opvangt. Het belangrijkste zintuig is de hele sterke neus: hij is bedekt met duizenden kleine gaatjes zodat hij 1 druppel bloed in miljoenen liters water kan ruiken. De neus is het belangrijkste deel van de zintuigen: het zenuwcentrum Maar als de prooi niet gewond is, is er ook geen bloed in het water, daarom heeft hij dat 6e zintuig. Dat werkt zo, als je beweegt komen er elektrische trillingen in het water en die kan dat 6e zintuig opvangen en bepalen waar het vandaan komt. Het roodgekleurde gedeelte is het gedeelte van de haai dat elektrische trillingen opvangt. Hoe gaat de levenscyclus? Als de kleine haaitjes eenmaal geboren zijn, is er best weinig kans dat ze volwassen worden. In het begin, als ze `baby` zijn moeten ze zich heel goed tussen het koraal verstoppen. Of zich in ondiep water Pagina 4 van 5

5 verbergen. Want er zijn genoeg haaien en andere vissen die best een kleine mensenhaai lusten. Ze gaan naar het koraal of naar ondiep water, omdat ze dan meer kans op overleven hebben omdat ze zich beter kunnen verstoppen. Als ze wat groter zijn kunnen ze naar open zee. Veel haaien hebben die eerste cyclus niet overleefd, dus er zijn er niet zo veel meer over. Dan zijn ze klaar om echt te gaan jagen op grotere vissen. Als ze eenmaal een bepaalde lengte hebben bereikt maken ze een geslachtsomkering mee, dan paren ze en krijgen jongen. Als dat gebeurd is verdwijnen ze voor eeuwig naar de diepte. Het is onbekend hoe oud ze worden omdat ze altijd moeten zwemmen en je ze zo onmogelijk kan volgen. Heeft de witte haai bijzonderheden? Ja: Ze kunnen toebijten met enige tonnen per vierkante centimeter! Ze kunnen 1 druppel bloed in 4,6 miljoen liter water ruiken! Ze moeten minstens 3,5 km/u zwemmen om voldoende zuurstof binnen te krijgen. Ze stikken binnen enkele minuten als ze achteruit door het water worden getrokken. Ze maken een geslachtsomkering mee van mannetje naar vrouwtje. De bronvermelding De boeken die ik heb gebruikt zijn: HAAIEN De evolutie, het leven en het gedrag van de heersers van de zee geschreven door: Angelo Mojetta HAAIEN (van de serie Ooggetuigen) geschreven door: Miranda Macquitty Dieren in hun omgeving WERELDZEEEN geschreven door: Martin Angel en Tegwyn Harris De sites die ik heb gebruikt zijn: en nog wat andere zoekresultaten van: Pagina 5 van 5