VERLIESREGISTER Alle militaire vliegtuigverliezen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog

Transcriptie

1 VERLIESREGISTER Alle militaire vliegtuigverliezen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog

2 66

3 1943 De Nederlandse samenleving ondervond vanaf 1943 in toenemende mate last van de Duitse bezetting. Langzaam maar zeker raakten de Duitse maatregelen elke burger: de rantsoenen verminderden en de vervolging van joden, zigeuners, homoseksuelen en politieke tegenstanderswerd hoe langer hoe genadelozer. Het verzet organiseerde zich echter beter was onder andere het jaar van de eerste acties van de gewapende Knokploegen en van de oprichting van de spionagegroep Albrecht, waarvan de rapportages ook voor het onderzoek naar de luchtoorlog boven Nederland van onschatbaar belang zijn. De RAF ondersteunde het Nederlandse verzet, bijvoorbeeld met het droppen van geheime agenten en wapens. Daarbij verloor de Britse luchtmacht echter een flink aantal vliegtuigen. In 1943 keerde de balans definitief in het voordeel van de geallieerden: in februari werd duidelijk dat de Duitsers bij Stalingrad een grote nederlaag hadden geleden. Het tij kenterde ook op de Atlantische Oceaan waar de U-Boote zware verliezen moesten incasseren. Het had niet veel gescheeld of zij hadden de geallieerde zeetransporten bijna onmogelijk gemaakt, maar nu werden de bakens verzet. Alleen al tussen januari en mei gingen bijna honderd Duitse onderzeeërs verloren, waarvan de helft door geallieerde vliegtuigen tot zinken werd gebracht. Dit zou een cruciale bijdrage vormen aan de uiteindelijke geallieerde overwinning. De oorlog in ons luchtruim stond in 1943 in het teken van een aantal grote campagnes, waarvan de Battle of the Ruhr (maart tot juli) en de Battle of Berlin (beginnend in november) de belangrijkste waren. Voorts stonden enkele grote RAF-bombardementen op het programma, zoals op Hamburg, de stuwdammen, Kassel en Peenemünde. In de laatstgenoemde plaats waren de Duitsers bezig met de ontwikkeling van zogenamdde Vergeltungswaffen en de geallieerden hoopten dit testprogramma grondig te verstoren. Als bekend werden deze wapens later toch ingezet. Een noviteit was de inzet van Window: grote hoeveelheden uitgeworpen strookjes aluminiumfolie misleidden de Duitse luchtverdediging die op de radar een naderende aanvalsgolf dacht waar te nemen, wat leidde tot verkeerde tegenmaatregelen. De Nachtjagd was echter nog lang niet verslagen en paste zich snel aan de veranderende omstandigheden aan: opnieuw tot grote schade van de RAF, die bij voortduring vliegtuigen boven Nederland verloor. Gaven de eerste vier maanden al zwaardere verliezen dan in dezelfde periode van het vorige jaar te zien, de maanden mei en juni verliepen voor de RAF nog dramatischer. Aanvallen op onder andere Dortmund, Düsseldorf, Essen en Wuppertal in mei werden gevolgd door bombardementen op Düsseldorf, Bochum, Keulen, Krefeld, Mülheim, Wuppertal en Gelsenkirchen in juni; ze gingen steeds gepaard met hoge verliespercentages. De maand juni van 1943 was de meest verliesrijke in de luchtoorlog boven Nederland sinds mei Ruim 220 toestellen vonden hier toen hun einde. De Amerikanen vielen in 1943 voor het eerst met hun strategische bommenwerpers doelen in Duitsland aan. Bovendien debuteerde op 17 mei de middelzware Martin B-26 Marauder boven West-Nederland. Deze aanval op geringe hoogte tegen de elektriciteitscentrales van IJmuiden en Haarlem liep uit op een mislukking met zware verliezen. De tweemotorige Marauders zouden niet meer op deze wijze worden ingezet, maar ontwikkelden zich weldra tot een geducht wapen van de tactische 9th US Air Force. Enkele vliegvelden in Nederland ondervonden hun effectiviteit nog dat jaar, toen zij door hen werden aangevallen. Tegen vliegvelden werden eveneens bij gelegenheid de viermotorige heavies van de strategische 8th US Air Force ingezet 23. De 8th Air Force bestookte in 1943 ook nog twee keer de kogellagerfabrieken van Schweinfurt; bij beide rampzalig verlopen missies lagen de vliegroutes over de Scheldemonding. De resultaten gaven de Amerikanen te denken. Hun grote bommenwerperformaties bleken te kwetsbaar voor de Luftwaffe als ze eenmaal buiten bereik van de escorterende Thunderbolts en Lightnings waren. De doctrine van de 8th Air Force kwam ter discussie te staan, maar toch bleven de Amerikanen daglichtoperaties boven een omschakeling naar het nachtelijk duister verkiezen. 67

4 Boven Nederland vonden in toenemende mate felle luchtgevechten plaats tussen de Amerikaanse luchtarmada s en de Duitse Tagjagd. De Luftwaffe reorganiseerde zich en wist regelmatig vele overwinningen te boeken. Toch eiste de slijtage in de Jagdgeschwader haar tol naarmate de luchtoorlog verhevigde liepen de Duitse verliezen op. Steeds meer ervaren vliegers sneuvelden en alsmaar vaker kwamen onvoldoende geoefende vliegers aan het front. Een keerpunt werd in juli 1943 bereikt: voor de eerste keer sinds mei 1940 lagen de Duitse verliezen boven ons land hoger dan die van de RAF of de USAAF (apart genomen). Al deze signalen duidden erop dat de grenzen van Hitlers macht in 1943, zowel in het oosten als in het westen, waren bereikt. Verlieslijst 1943 VOLGNR DATUM TIJD PLAATS VAN VERLIES/CRASH VLIEGTUIGTYPE SER/ EENHEID (1STE) VLIEGER B/O T Asselt (tussen Maas en Lingenweg) Lancaster I W Sqdn F/Sgt J.B.Chaster B T Middenmeer (Zuiderdijkweg) Lancaster I W Sqdn F/Sgt R.H.Bird B T Velp (Overhagense Weide) Lancaster I W Sqdn F/Lt D.H.S.Lonsdale B T IJsselmeer (bij Harderwijk) Do 217E * 8./KG 2 Lt H.Guul B T Hatert (terrein De Dukenburg ) Lancaster I W Sqdn Sgt H.G.Brooks B T Hackfort (Vorden) Lancaster I W Sqdn Sgt A.D.Foote B T Noordzee (10 km W Texel) Halifax II DT Sqdn Sgt R.A.Banks-Martin B T Noordzee (10 km NW Vlieland) Halifax II W Sqdn Sgt F.H.Barker B T Haarzuilens Lancaster I ED Sqdn Sgt D.S.Warlow B T Maasbree Lancaster I R Sqdn F/Sgt S.R.Colbert B T Slochteren (bij gehucht Denemarken) Do 217E * 9./KG 2 OGfr Müller B T Schiermonnikoog (Het Balg) Halifax II BB Sqdn Sgt E.Fish B T Hoogsoeren Lancaster I R Sqdn F/Lt E.F.G.Healey B T Den Haag (Westduinpark) Typhoon IB R Sqdn P/O A.G.H.Rouse B 68

5 T Waarderpolder (Haarlem - Spaarndam) Typhoon IB R Sqdn S/Ldr A.C.Johnson B T Gilze Rijen (Rielse Dijk) Bf 110F * 1./NJG 1 Ofw K.Wieland B T Noordzee (W Ameland) Wellington X HE Sqdn Sgt R.V.Babington B T Deelen (vlgv.) Do 217E * III/KG 2 O T Deelen (vlgv.) Bf 110F * St./NJG 1 Oblt H.Petersen B T Noordzee (10 km W Vlieland) Lancaster I W HCU P/O F.A.Read B T Wissenkerke Fw 190A * 6./JG 1 Uffz E.Strunz B T Lopikerkapel Bf 110F * 2./NJG 1 Lt E.Richter B T Kapelle (Ooststraat A35) Do 217E * 4./KG 2 Lt K.Hense B T Waddenzee Lancaster I R Sqdn Sgt G.H.Rowson B T Weerselo Bf 110F * III/NJG 1 O T Noordzee (30 km W Den Helder) Halifax II DT Sqdn F/Sgt R.M.Scratchley B T Enschede (Noorderhagen) Lancaster I W Sqdn Sgt E.V.Laing B T Wirdum (bij Leeuwarden)) Wellington X HE / Sqdn F/Sgt G.Emersom B T Waddenzee (bij Roptazijl) Wellington III BK Sqdn F/O I.S.Johnson B T IJzendijke (2 km Z van) Mustang I AP Sqdn F/O M.M.Sinclair B T Warns (bij Scharl) Lancaster I W Sqdn S/Ldr R.B.Osborn B T Soesterberg Do 217E * 5./KG 40 UffzE.Graf B T Haamstede (vlgv.) Fw 190A * 6./JG 1 Uffz R.Rauhaus B T Anna Polder (Zl.) Fw 190A * 5./JG 1 Uffz G.Kirchner B T Souburg (vlgv.) Boston III W Sqdn Sgt A.G.Wilson B T2003A Het Kanaal (bij Hardelot) Bf 109E 0786* 2./JG 2 Oblt C.Eickhoff B T Mill (Borneo) Halifax II DT Sqdn Sgt F.H.Barrett B T Gemert - Boekel (Huize Padua) Halifax II DT Sqdn W/O I L.O.N.Weakley B T Noordzee (bij Terschellingerbank) Hudson VI EW Sqdn Off.Wrn. I.H.J. v.d.berg B T Linne (L) Lancaster I R Sqdn Sgt G.B.Marsh B T Maarheeze Lancaster I W Sqdn Sgt A.Robinson B T Waddenzee (5 km O Den Helder) Wellington IC X OTU Sgt G.G.Ellis B T Harlingen - Terschelling B-24D BG/68BS 1st Lt N.B.Cargile B T Terschelling B-24D BG/68BS 1st Lt M.W.Sullivan B T Het Heidenschap (W kant v/d Fluessen) Fw 190A-4 629* 4./JG 1 Uffz G.Brunke B T Friesland - Terschelling Fw 190A * 12./JG 1 FwF.Koch B T Deelen (vlgv.) Do 217E * 7./KG 2 Fw G.Gross B T Waddenzee (O Den Helder) Halifax II W Sqdn F/Lt B.K.Lindsay B T Noordzee (15 km NW IJmuiden) Spitfire VB EN Sqdn W/O A.L.Cross B T2017A Soesterberg (vlgv.) Do 217E * Ln.Versuchsreg. Lt H.Brodtmann O T Noordzee (10 km N Terschelling) Wellington X HE Sqdn F/Lt C.J.Simmonds B T Noordzee (15 km O Texel) Wellington X HE Sqdn Sgt L.F.Axby B T Ameland Bf 110F * IV/NJG 1 Lt W.Kuthe B T2020A Noordzee (NW Terschelling) Fw 190A * 12./JG 1 Uffz H.Hanel B T Rijk (Aalsmeerderweg) Lancaster I ED Sqdn F/Sgt R.P.Campbell B T Noordzee (10 km ZW Petten) Lancaster I W Sqdn F/O R.A.Moyle B T Luyksgestel (buurt van) Halifax II W Sqdn F/Sgt H.A.Ross Thomson B T Luyksgestel Lancaster I W Sqdn Sgt R.Horden B T Kessel (bij buurtschap Op Den Donk ) Lancaster III ED Sqdn F/O R.A.Jackson B T Hendrik - Ido - Ambacht Stirling I R Sqdn S/Ldr W.A.Smith B T Zoelen (bij boerderij De Blauwe Kamp ) Bf 110E * I/NJG 1 Uffz H.Hahn B T Odoornerveen Halifax II DT Sqdn F/Sgt J.D.Mackenzie B T Deelen (buurt van) Stirling I BF Sqdn Sgt L.J.Dodd B T Willeskop (buurtschap Blokland) Stirling I BF Sqdn F/Sgt G.D.Macdougall B T Enter (Goorseweg) Stirling I BK Sqdn P/O J.McCullough B T Leusden Stirling I R Sqdn P/O D.H.Smith B T Ingen (bij De Ganzerd ) Stirling I R Sqdn P/O K.E.Blincoe B T Nijmegen (bij voetbalveld RCH) Stirling I R Sqdn Sgt A.S.Forbes B T Benschop Stirling I R Sqdn S/Ldr W.Clarke B T Oostermeer (Fr.) Wellington IV Z Sqdn Sgt M.Seredyn B T Barneveld Bf 110F * 1./NJG 1 Hptm R.Knacke B T Zuidwolde (Linde) (Dr.) Bf 110F * 10./NJG 1 Uffz A.Ott B T Noordzee (20 km NW Terschelling) B-17F BG/323BS 1st Lt A.L.Bobrow B T Waddenzee (8 km NO Den Helder) B-17F BG/427BS Capt L.R.Cole B T Terschelling (Paal 7) B-17F BG/323BS 1st Lt E.B.Ellis B T Waddenzee B-17F BG/422BS Capt W.K.Davidson B T Gilze Rijen (bij landgoed Koolhoven ) Ju 88C * Erg.St./NJG 1 Uffz R.Wacker B T Ameland (Noorder strand) Bf 110F * 11./NJG 1 Uffz A.Naumann B T Meppel Bf 110F * 12./NJG 1 O T Noordzee (bij Walcheren) Spitfire EN918? 4FG/335FS Capt W.P.Kelly B T2047A Ulecoten Do 217E * 3./KG 2 Oblt E.Schneiderbauer B T Noordzee (15 km WNW Hoek v.holland) Spitfire IV BP Sqdn S/Ldr P.R.M.Vanderheyden B T Noordzee (25 km W Scheveningen) Do 217E * 5./KG 2 Lt H.Völlkoning B T Goes (10 km ZW van) Spitfire XI AB Sqdn W/O F.J.Evans B T Lage Donk (10 km W Breda) Boston III W Sqdn Sgt W.E.Burns B T Franeker Fw 190A * 12./JG 1 Fw H.Küpper B T Mechelen (Schweibergerbos) Halifax II DT Sqdn S/Ldr W.Fletcher B T Velden (op Den Eulesberg ) Halifax II DT Sqdn Sgt J.D.Illingworth B T Veulen (Z Venray) (aan de Lorbaan) Halifax II W Sqdn F/Sgt J.L.Hartshorn B T Boxmeer Stirling I W Sqdn F/Sgt J.G.Gow B T Noordzee (20 km W Schouwen) Wellington X HE Sqdn F/Lt R.F.Milne B T Beegden (Grathemerweg) Wellington III X Sqdn W/Cdr S.S.Blanchard B 69

6 T Wouw Fw 190A * 5./JG 1 Uffz F.Scharler B T Amstelmeer Beaufighter IF V Sqdn S/Ldr W.D.Winward B T2062A Noordzee (15 km N Vlieland) Lancaster III ED Sqdn P/O T.E.Case B T2062B Noordzee (20 km N Vlieland) Lancaster I ED Sqdn F/Lt J.B.Michie B T Waddenzee (bij Wierum) Stirling I BF Sqdn F/O B.V.Crawford B T Ameland (5 km O Buren) Stirling I BF Sqdn F/O D.J.Hopson B T2064A Noordzee (10 km N Ameland) Stirling I BF Sqdn P/O J.C.Monteith B T Noordzee (bij Hoek van Holland) Typhoon I R Sqdn F/Lt P.S.C.Lovelace B T Buurse - Haaksbergen Bf 110F * 9./NJG 1 Lt N.Budde B T Noordzee (3 km W Bergen) Spitfire V EP Sqdn F/Sgt G.A.Croall B T Dongen (cafe Holland Vennen - Breedstr.) Bf 110G * 2./NJG 1 Oblt P.Gildner B T Erp - Boerdonk Wellington III Z Sqdn Sgt H.Rands B T St.Oedenrode (Vleut) Wellington III BJ Sqdn Sgt W.E.Harwood B T Schiermonnikoog (10 km N van) Bf 110G * 12./NJG 1 Hptm L.Becker B T Grootebroek Fw 190A /JG 1 Oblt H.Zuzic B T Schiphol Ju 88 3.(F)/122 Lt Riemer B T Noordzee (8 km N Ameland) Halifax II DT Sqdn P/O A.J.Herriott B T Wadenoyen (ZW Tiel) Lancaster III ED Sqdn P/O F.E.Townsend B T Voorst (Klarenbeekseweg) Halifax II BB Sqdn F/Sgt J.D.W.Stenhouse B T Zuidloo (3 km ZO Bathmen) Halifax II DT Sqdn Sgt A.W.Cochrane B T Stokkum (2 km ZO Markelo) Halifax II W Sqdn S/Ldr P.C.Elliott B T Ridderkerk (Pruimendijk) Lancaster III ED Sqdn Sgt D.Thomas B T St.Maartensdijk (Muye polder) Stirling I W Sqdn F/Sgt A.F.E.Tilley B T Mantgum - Schillaard Stirling I EF Sqdn F/Sgt H.S.Howland B T Noordzee (bij Ameland) Wellington III BK Sqdn Sgt S.G.Hunt B T Noordzee (20 km W Texel) Stirling I EF Sqdn P/O W.I.Moffat B T Noordzee (20 km Hoek van Holland) B-17F BG/368BS Capt W.E.Friend B T Waddenzee (4 km ZO Oudenschild) B-17F BG/322BS 1st Lt R.Felton B T Waddenzee (10 km O Texel) B-17F BG/324BS 1st Lt H.H.Henderson B T Noordzee (NW Texel) Bf 110F * 10./NJG 1 Oblt J.Schauberger B T IJsselmeer Bf 110F * 8./NJG 1 Uffz S.Heintsch B T Leeuwarden (vlgb.) Fw 190A * 4./JG 1 Uffz M.Kolschek B T Callantsoog Fw 190A * 4./JG 1 Ofw E.Winkler B T Waddenzee (Wad 10 km W Harlingen) Halifax II BB Sqdn F/Sgt C.A.Milan B T Elst (Gld.) (bij De Santackers ) Halifax II DT Sqdn Sgt L.Bakewell B T Staphorst (Leidijk) Halifax II HR Sqdn F/Sgt J.R.Thompson B T Noordzee (15 km W Texel) Lancaster III ED Sqdn Sgt J.M.Thom B T IJsselmeer (bij Hindeloopen) Lancaster I W Sqdn F/Sgt H.A.Partridge B T Noordzee (30 km NNW IJmuiden) Stirling I BK Sqdn Sgt H.W.Baldock B T Breskens Wellington IC Z OTU Sgt C.C.Atkin B T IJsselmeer (10 km O Amsterdam) Wellington III BK Sqdn P/O C.R.Trask B T Noordzee Halifax II DT Sqdn P/O A.L.Holmes B T Den Ham (Lindevlier) (Ov) Mosquito IV DZ Sqdn Sgt W.W.Austin B T Noordzee (30 km W Walcheren) Spitfire V AB Sqdn F/O J.G.Johnson B T Zaandam (Achtersluispolder) Do 217E * 3./KG 2 Ofw F.Schreiber O T Waddenzee Do * 4./NJG 3 Fw E.Baader B T Noordzee (W IJmuiden) Fw 190A * 4./JG 1 Uffz M.Kolscheck B T Deelen Fw 190A * IV/JG 1 Lt E.Burath B T America (4,5 km ZW van) Halifax II DT Sqdn Sgt P.Nevines B T Groesbeek (3 km ZO van) Halifax II DT Sqdn Sgt F.A.Marean B T Horst - Venray (cafe De Oude Lint ) Halifax II HR Sqdn Sgt L.Barker B T Noordzee (20 km ZW Den Helder) Halifax II JB Sqdn F/O A.D.A.Barnes B T Wellerlooi Lancaster III ED Sqdn Sgt F.Ward B T Oosterschelde Mosquito IV DZ Sqdn Sgt R.McM Pace B T Loerbeek (Gld.) Stirling I EF Sqdn F/Sgt F.A.Pearson B T2114A Noordzee (20 km W Hoek van Holland) Stirling I BK592 7 Sqdn F/Sgt D.E.Street B T IJsselmeer (20 km ZW Urk) Wellington III BJ Sqdn Sgt L.P.Fallon B T Noordzee (5 km W Camperduin) Wellington X HE Sqdn Sgt D.J.Clifford B T Noordzee (40 km W Zandvoort) Wellington X HZ Sqdn F/Lt W.J.King B T Oostvoorne (Hoonaardweg) Wellington X HE Sqdn Sgt G.H.Cooke B T Echteld Wellington III BK Sqdn P/O R.G.Caldwell B T Aartswoud (Westfriese Dijk) Wellington III BK Sqdn Sgt J.G.G.C.Lamontagne B T Rosmalen (2,5 km O van) Do 217E * 6./KG 2 Uffz W.Brombach B T Wijdenes (O van Hoorn) Ju 88A /KG 6 Uffz H.Grau B T Den Bosch Bf 110G * 1./NJG 1 Oblt H.Pause B T Noordzee (45 km W Terschelling) Do 217E * 5./KG 2 Uffz H.Gahlt B T Texel (1,2 km Z Den Hoorn) Mosquito IV DZ Sqdn P/O P.J.D.McGeehan B T Eindhoven (vlgv.) W.34 hi 2819* Stab II/KG 2 Oblt F.Hauptmann B T Noordzee (bij Goederede) Spitfire V EP Sqdn Sgt L.M.Lack B T Groningen (buurt van) Fw 190A * IV/JG 1 O T Noordzee Bf 109G * 1./JG 1 Oblt H.Schmude B T Eindhoven (buurt van) Fw 190A * IV/JG 1 O T Eindhoven (buurt van) Fw 190A * IV/JG 1 O T Wad Terschelling Wellington X HE Sqdn Sgt H.C.Duckmanton B T Heteren Ju 88A I/KG 6 Fw K.Lange O T Noordzee (bij Terschelling) Hampden I AE Sqdn F/O J.D.P.McLeod B T Kootwijk (in radiostation) Do 217E * 6./KG 2 Uffz C.Kiechler B T Deelen (vlgv.) Ju 88A I/KG 6 Uffz R.Kosanke B 70

7 T IJsselmeer (Staveren - Enkhuizen) Halifax II HR Sqdn F/O E.Clow B T Gaanderen (Peppelmansdijk 24) Halifax II W Sqdn F/Sgt J.McC.Tait B T IJsselmeer (W Workum) Lancaster I ED Sqdn Sgt R.E.Wilson B T Wassenaar (De Raaphorst) Wellington X MS Sqdn F/O G.Fox B T Leeuwarden (vlgv.) Fw 190A * II/JG 1 O T2145A Noordzee Ju 88A * 9./KG 6 Fw E.Bambach B T Schaarsbergen Wellington X HE Sqdn Sgt J.R.A.Hodgson B T Wanroij (nabij Jordens) Wellington X MS Sqdn P/O B.A.Grant B T Sondeler Leyen (Gaasterland) Wellington III BJ Sqdn Sgt R.E.Todd B T2148A Zwiep (Schuppert 7) (bij Lochem) Wellington X HE Sqdn F/O E.R.Culff B T Veele (Wedde - Vladtwedde) Bf 109G * 3./JG 54 Uffz B.Uhl B T Vorden (in de wijk Delden) Halifax II BB Sqdn F/O R.G.Harris B T Noordzee (bij Vlieland) Halifax II DT Sqdn Sgt L.J.Cursley B T Rotterdam (Charlois) Lancaster I W Sqdn Sgt F.W.Pinkerton B T Heeten-Raalte Lancaster III ED Sqdn Sgt D.W.Fyffe B T Waverveen Lancaster I ED Sqdn Sgt A.E.Fisher B T Lievelde Lancaster III ED Sqdn S/Ldr E.L.Hayward B T IJsselmeer (5 km O Marken) Lancaster II DS Sqdn Sgt H.J.Ross B T Beltrum (Schuurmansweg) Lancaster I ED Sqdn F/Sgt D.H.V.Charlick B T Kloosterhaar (gem. Hardenberg) Lanacaster I W Sqdn F/Lt K.H.Grenfell B T2159A Noordzee (20 km W Zandvoort) Wellington III X Sqdn Sgt O.E.Collins B T Vriezenveen (3 km NO) Bf 110F * 7./NJG 1 Uffz C.Költringer B T Hulshorst (5 km O station) Lancaster III ED Sqdn S/Ldr C.O Donoghue B T Nederweert (bij de Koolhofdijk) Halifax II JB Sqdn F/Lt T.H.O.Richardson B T Wapenveld - Heerde ( Apeldoornskanaal) Halifax II DT Sqdn F/Sgt F.H.Blake B T Haringvliet Halifax II DT Sqdn P/O J.Lago B T Vierlingsbeek (De Lijnbraak) Halifax II DT Sqdn F/Sgt W.J.McAlpine B T IJsselmeer (13 km W Harderwijk) Halifax II HR Sqdn F/Lt R.H.P.Gamble B T Opheusden-Kesteren Halifax II JB Sqdn P/O E.A.Sirett B T Olst-Duur Halifax II DT Sqdn P/O P.D.Boyd B T Stevensbeek Lancaster III ED694 9 Sqdn Sgt W.H.Swire B T Winterwijk (Korenburgerveenweg) Lancaster I ED Sqdn S/Ldr F.T.Flower B T Noordzee (25 km W Westkapelle) Ju 88A II/KG 6 Hptm K.Kern B T2173A Haringvliet (bij Stad aan t Haringvliet) Halifax II W Sqdn F/O T.N.Forster B T Waddenzee (15 km O Texel) Lancaster I W Sqdn F/Sgt R.A.Byass B T Noordzee (20 km W Vlissingen) Do 217E * 3./KG 2 Uffz M.Hornung B T Noordzee (50 km W Terschelling) Wellington X HE Sqdn F/O R.G.Tighe B T Dinteloord (Willemspolder) B-17F BG/367BS Capt W.H.Parker B T Venlo (vlgv.) Fw 190A * II/JG 1 O T Woensdrecht (vlgv.) Fw 190A * 5./JG 1 Lt H.Schwarz B T Eindhoven (vlgv.) Bf 109G * II/JG 1 O T Noordzee (20 km W IJmuiden) Wellington X HE Sqdn P/O S.Tomicki B T Hout-Blerick (in kwekerij Gerarts) Wellington X HE Sqdn F/Sgt J.F.Smith B T Linschoten - Oudewater Lancaster III ED502 9 Sqdn W/O A.M.White B T Nistelrode (buurtschap Kleinwijk) Lancaster III ED806 9 Sqdn P/O A.F.Paramore B T Oss - Teeffelen Lancaster I R Sqdn Sgt W.Smith B T Doornspijk - Elburg Lancaster III ED Sqdn W/O II J.D.Steele B T Jisp (Kanaaldijk) Lancaster I ED Sqdn Sgt H.A.Healey B T Waarde (Breeweg) (Zl) Fw 190A * 5./JG 1 Uffz R.Stellfeld B T Doornspijk (Achter Huize Putten) Bf 110F * 10./NJG 1 Lt O.Köstler B T2190A Noordzee Ju 88A /KG 6 Uffz J.Zepf B T IJlst Mosquito II DZ Sqdn F/O J.E.Leach B T St.Maartensvlotbrug (St.Maartensweg) Spitfire V W Sqdn P/O A.J.Beer B T Noordzee (1 km W IJmuiden) Typhoon IB R Sqdn Sgt F.E.Nettleton B T Noordzee (20 km W Den Helder) Defiant II AA Sqdn F/O B.McKeon B T Wissenkerke (buurt van) Bf 110F * 1./NJG 1 O T Kapelle (Zuid-Beveland) Bf 110G * 1./NJG 1 Uffz J.Vogel B T Venlo Bf 110G * III/NJG 1 O T Leeuwarden (vlgv.) Bf 110G * 11./NJG 1 Oblt W.Kuthe B T Leeuwarden (300m Z vlgv.) Bf 109G * 2./JG 27 Uffz E.Schopp B T Noordzee (6 km W Vlissingen) Spitfire IX BS Sqdn Sgt G.K.H.Koren B T Westerschelde (bij Nollepunt) Fw 190A * II/JG 1 Oblt H.Mohr B T Westerschelde (bij Nollepunt) Fw 190A * III/JG 1 Maj H.Kijewski B T Noordzee (bij Vlieland) Mustang I AG464 2 Sqdn F/O P.M.Gordon-Crosby B T Smeerling (gem: Vlagtwedde) Mosquito II DZ Sqdn F/O D.A.Sparrow B T IJsselmeer (bij Den Oever) Mosquito II DZ Sqdn W/O II W.J.Reddie B T IJsselmeer (O Wieringermeer) Mosquito IV DZ Sqdn W/Cdr W.P.Shand B T Leeuwarden (vlgv.) Bf 109G * 2./JG 27 O T Amsterdam (Carlton hotel) Halifax V DG Sqdn Sgt D.G.McNab B T Noordzee (bij Texel - Eierlandse gronden) Halifax II JB Sqdn Sgt J.G.Grainger B T Ruwiel (polder Portengen) Stirling III BK Sqdn P/O R.Watson B T IJsselmeer (bij Hoorn) Stirling I BF Sqdn F/O I.F.Mackenzie B T Poederoijen (Gld.) Wellington X HE Sqdn Sgt G.F.Fletcher B T Oosterhout (Heikant) Wellington X HE Sqdn Sgt E.L.Newburg B T Bornerbroek Wellington X HE Sqdn Sgt S.Hanah B T Bergen (Kogendijk) Wellington X HE Sqdn S/Ldr J.C.Cairns B T Noordpolderzijl (Gr.) Bf 110G * 10./NJG 1 Oblt A.Möller-Holtkamp B T Zwolle (Hasselterdijk) P-51 AP255 4 Sqdn W/Cdr G.E.Macdonald B 71

8 T2218A Noordzee (50 km Z Worthing) Ju 88A /KG 6 Fw H.Baumbach B T2218B Noordzee (vlak voor Terschelling) Beaufighter XI JL Sqdn F/O J.R.Wilsdon B T Breskens (N van) P-47C FG/62FS Capt J.McClure B T Noordzee (18 km W Zeeland) P-47C 56FG/62FS Lt W.Garth B T Vaassen (Geerstraat) Fw 190A * 2./JG 1 Lt L.Zaus B T Noordzee (20 km W Terschelling) Ju 88D * 3.(F)/122 Uffz R.Wolf B T2222A Ermelo - Veldwijk NAA64 13* FFS(A/B)33 Lt W.Kretzmann B T Apeldoorn (Spelderholt bos) Halifax II JB Sqdn Sgt A.R.Camburn B T Muiden (Noord polder) Halifax II JB Sqdn Sgt G.Watson B T Lent (tegenover de electriciteitscentrale) Halifax II DT Sqdn F/Lt H.P.Atkinson B T Winterswijk (Woold perceel K - 163) Lancaster I W Sqdn F/Lt J.W.Potts B T Hessum (Vennekamp 8) Lancaster III ED Sqdn Sgt L.J..Ellis B T Muiderberg Lancaster III ED Sqdn Sgt W.J.Glotham B T Harderwijk (Kampweg) Lancaster III ED Sqdn F/Lt R.A.Craigie B T Akkerwoude (gem. Dantumadeel) Stirling I R Sqdn P/O E.C.Hallding B T Noordzee (10 km W Vlissingen) Spitfire IX BS Sqdn Sgt F.Eitzen B T Kortgene Spitfire IX BR Sqdn 2nd Lt R.Engelsen B T Wissenkerke (2 km N) Spitfire IX BS Sqdn 2nd Lt M.Eriksen B T Kortgene (Frederikspolder) Spitfire IX BS Sqdn 2nd Lt N.B.Fuglesang B T Schiphol (buurt van) Fw 190A * 2./JG 1 Uffz A.Banz B T Huijbergen Fw 190A * 5./JG 1 Lt H.Völler B T Noordzee (W Vlissingen) Fw 190A * 5./JG 1 Ofw P.Eberhardt B T Noordzee (8 km W IJmuiden) Boston III BZ Sqdn F/Sgt F.S.Harrop B T Noordzee (6 km W Kijkduin) Mosquito IV DZ Sqdn F/O G.N.Sutton B T Bennebroek (Leidsevaart) Ventura I AE Sqdn F/O S.Coshall B T Oostzaan (Oostzanerpolder) Ventura I AE Sqdn F/O S.B.Peryman B T Oostzaan (Grote IJpolder) Ventura I AE Sqdn F/O T.J.Baynton B T Haarlem (Zomerweg) Ventura I AE Sqdn P/O T.L.B.Taylor B T Amsterdam (van Bossestraat) Ventura I AE Sqdn F/O S.McGowan B T2245A Noordzee (bij Noordwijkerhout) Ventura I AE Sqdn Sgt J.W.Lowe B T Vijfhuizen (Fortgracht) Ventura II AJ Sqdn F/Sgt J.D.Sharp B T Amsterdam Noord (Kometensingel) Ventura II AJ Sqdn S/Ldr L.H.Trent B T Noordzee (19 km W IJmuiden) Ventura II AJ Sqdn F/O O.E.Foster B T Tiel (buurt van) Fw 190A * 1./JG 1 Lt W.Steffen B T Noordzee Fw 190A * 4./JG 1 Fw W.Pfeiffer B T Noordzee Fw 190A * 5./JG 1 Ofw E.Heesen B T Haarlem - Zandvoort Fw 190A * 5./JG 1 Ofw G.Hütter B T Lamswaarde Spitfire IX EN Sqdn F/Lt M.J.Lipinski B T Zaamslag (Zl.) Spitfire IX AB Sqdn F/O T.J.Legowski B T Noordzee (10 km ZW Haamstede) Spitfire IX EN Sqdn F/O V.S.Neill B T Breskens (buurt van) P -47C FG/334FS 1st Lt J.F.Lutz B T Kilder (Gld.) Halifax V DK Sqdn P/O J.I.M.Bell B T Westergeest (Fr.) (Voorweg) Halifax II HR Sqdn S/Ldr J.B.Flowerdew B T Oldeboorn (bij Akkrum) Halifax II JB Sqdn F/Sgt R.O.Blackhall B T Kampernieuwstad (bij Zwolle) Halifax II W Sqdn F/O C.J.L.Vaillancourt B T IJsselmeer (1 km N Spakenburg) Lancaster I W Sqdn Sgt W.Nicholson B T Workum (1 km Z van) Lancaster I W Sqdn F/O N.J.Stanford B T Noordzee (bij Hoek van Holland) Spitfire V BM Sqdn P/O K.Papousek B T IJsselmeer (10 km O Hoorn) Stirling III BK773 7 Sqdn P/O W.Holden B T Midwolda Stirling III BK Sqdn Sgt W.M.McLeod B T Houten ( t Goy) Stirling III BK Sqdn P/O T.E.Emberson B T Hommerts (gem. Wymbritseradeel) Stirling I EF Sqdn F/O W.E.Davey B T Murmerwoude Stirling III BF Sqdn F/Lt W.L.Turner B T Werkendam (Kievitswaard) Wellington X HE Sqdn Sgt A.I.Stark B T Vlagtwedde - Boertange (weg) Wellington X HE Sqdn Sgt A.P.Uditsky B T Wilnis (Ir.Enschedeweg) Wellington X HE Sqdn W/O R.B.Moulton B T Ittersum (Marsweg) Wellington X HE Sqdn Sgt D.W.Johnson B T De Wijk (OZO Meppel) Wellington X HE Sqdn Sgt L.F.James B T2276A Best (1 km NO van) Do 217E * 2./KG 2 Uffz G.Hägler B T Hilversum Do 217K * 6./KG 2 Ofw H.Meyer B T Landsmeer (Broekermeerdijk) Do 217K * Stab/KG 2 Lt E.Andres B T2278A Hegelsom (gem. Horst) Bf 110G * I/NJG 1 Maj W.Streib B T2278B Waddenzee (ZO Vlieland) Stirling III EF Sqdn P/O R.F.Westwood B T Wieringermeer (Schelpenbolweg) Mosquito IV DZ Flight F/O P.F.Hall B T2279A Noordzee (voor de kust) Halifax II DT Sqdn F/O J.Polnik B T Buurse (achter woonhuis F16) Halifax II DT Sqdn F/Lt J.Sale B T Achlum (gem. Franekeradeel) Halifax II DT Sqdn Sgt D.C.Smith B T Jisp (Kanaaldijk) Halifax II HR Sqdn P/O G.W.Locksmith B T Noordzee (60 km W Walcheren) Halifax II JB Sqdn F/Sgt M.Q.Moffatt B T Zuidland (4 km ZW Spijkenisse) Halifax II JB Sqdn F/Sgt J.Palmer B T Hieslum (NO Workum) Lancaster III ED589 9 Sqdn Sgt G.H.Saxton B T IJsselmeer (6 km NW Nijkerk) Lancaster I W Sqdn P/O F.H.Huntley B T Maasniel (achter steenfabriek) Lancaster I ED Sqdn F/O V.A.Wilson B T Albergen (Vleerboersweg) Lancaster III ED Sqdn P/O J.B.M.Haye B T Netterden (Gld.) Lancaster I ED Sqdn F/Sgt G.B.Leach B T Amsterdam (Zuiderzeepark) Lancaster I W Sqdn Sgt P.H.Alderton B T Eemnes (Z alg. begraafplaats) Lancaster I W Sqdn F/Lt L.A.Rickinson B T Eesterga (N Lemmer) Lancaster I W Sqdn Sgt A.S.Renshaw B 72

9 Duizenden geallieerde vliegers verloren hun leven in Nederland. Nadat hun lichamen uit de gecrashte toestellen waren geborgen, werden zij op de dichtsbijzijnde begraafplaats ter aarde besteld. De bezetter schakelde bij de berging van toestel en bemanning vaak ambtenaren van de gemeentewerken en de plaatselijke doodgraver in. De gemaakte onkosten konden worden gedeclareerd. Zo ook in het geval van de crash van de B-17F van de 306th Bomb Group, die op 11 januari 1944 bij Schalkhaar door Duitse jachtvliegtuigen werd neergeschoten (T3298). Piloot 2nd Lt Donald W. Tattershall, co-piloot 2nd Lt William E. Grisham, navigator 2nd Lt James Crabtree Jr., bommenrichter 2/ Lt John T. Whittle Jr., boordwerktuigkundige S/Sgt Leroy K. Johnson en boordschutters S/Sgt Carmel A. Melita en Sgts Elmer J. Sweitzer, Robert H. Hegg en William E. Dodson sneuvelden en werden in Diepenveen begraven. Na de oorlog werden zij herbegraven in de militaire begraafplaats Ardennes in het Belgische Neuville-en-Condroz. Eind jaren veertig werden vier van hen, op verzoek van de familie, herbegraven in de Verenigde Staten. Alleen boordwerktuigkundige T/Sgt James A. Hobbs overleefde de crash en werd zwaar gewond krijgsgevangen gemaakt (Coll I.M. de Jong). Vrijwel alle gesneuvelden van de RAF zijn nog steeds op hun eerste rustplaats begraven. Zo ook de bemanning van de Lancaster ED569 EM-B van 207 Squadron, die op 29 juni 1943 aan de Hoornsestraatweg in Wognum neerstortte (T2624). Het toestel was die nacht om uur vertrokken vanaf de thuisbasis Langar, en werd om uur door Oblt Werner Husemann van de Stab NJG 1 neergeschoten. Vlieger F/O Philip C.D. Russell, navigators F/O Francis F. Fielding en Sgt Arthur W. Robinson, boordwerktuigkundige Sgt Victor H.J. Watkins, radiotelegrafist Sgt Denis Scragg en boordschutters William W.R. Cook en James T. Lloyd rusten in een gemeenschappelijk graf bij de protestantse kerk in Wognum. (Foto via A.A. Jansen) 73

10 T Rossum (Haarstraat) Lancaster I R Sqdn Sgt F.J.Howell B T s Graveland (Beerensteinseweg) Lancaster I ED Sqdn W/O W.D.Hawkes B T IJsselmeer (bij Nijkerk) Stirling III BF Sqdn Sgt W.Morey B T Rotterdam (Boezemlaan) Stirling I EF Sqdn Sgt E.G.Bass B T Nunspeet (Zuiderzeestraatweg) Wellington X HE Sqdn Sgt L.Waldorf B T IJsselmeer (30 km NW Harderwijk) Wellington X HE Sqdn Sgt S.Werner B T Noordschans (gem. Klundert) Wellington X HE Sqdn W/O II K.F.Fighter B T Deurningen Wellington X HE Sqdn Sgt A.E.Hatch B T Zeist Wellington X HE Sqdn P/O B.A.A.Geale B T Asten (buurtschap Den Drossert) Wellington X HE Sqdn Sgt A.F.Halsted B T Winterswijk (Huppel F20) Wellington X HE Sqdn Sgt G.R.Y.Wood B T IJsselmeer (zuidelijk) Halifax II DT Sqdn F/Sgt J.F.Mills B T Rectum (gem. Wierden) Halifax II HR Sqdn P/O G.W.H.Byres B T Sleenerzand (Boswachterij) Halifax II JB Sqdn F/O D.P.Puddephatt B T Wijnaldum (Holleweg) Halifax II JB Sqdn F/Sgt R.E.Bragg B T Oud Avereest (buurtschap Den Kaat) Halifax II JB Sqdn F/O H.D.Beattie B T Hoofdplaat (5 km O Breskens) Halifax II JB Sqdn S/Ldr H.D.R.L.Campbell B T Dalen (buurtschap Het Bongvlier) Halifax II JD Sqdn F/Sgt W.H.S.Buckwell B T Noordzee (20 km W Den Helder) Lancaster I W Sqdn F/O W.D.Rail B T Noordzee (20 km W Bergen) Mustang I AP Sqdn F/Lt W.J.Dooley B T2313A Noordzee (20 km uit de kust bij Bergen) Mustang I AG Sqdn F/O T.H.J.Sackville B T Noordzee (bij Hoek van Holland) Mustang I AL Sqdn F/O I.L.L.MacLeod B T Heerlerheide (Schelsberg) Stirling I R Sqdn Sgt R.M.Gibbney B T IJsselmeer (15 km O Wieringen) Wellington X HZ Sqdn P/O W.Wahl B T Noordzee (W Kijkduin) Wellington X MS Sqdn P/O T.Sampson B T Nederhorst den Berg Wellington X HE Sqdn F/Sgt J.A.Thomson B T Kats (N Beveland) B-17F BG/335BS 1st Lt J.E.McKinley B T Woensdrecht (vlgv.) Fw 190A * 4./JG 1 LtW.Grimm B T Woensdrecht Fw 190A * 8./JG 26 Ofw W.Kallitski B T Gilze Rijen Bf 110F * I/NJG 1 Fw H.Nepperschmid B T Tacozijl Bf 110G * 12./NJG 1 Oblt L.Linke B T2324A Scheldemonding Fw 190A 100% 5./JG 26 Uffz H.Backeberg B T2324B Hulst (buurt van) Fw 190A 100% 5./JG 26 Lt H.Ruskamp B T Groningen (buurt van) Fw 190A * 1./JG 1 Fw F.Snaidero B T Waddenzee (O Texel) Lancaster III ED Sqdn P/O V.W.Byers B T Vlissingen (7 km NW) P-47C FG/82FS F/O C.R.Brown B T Noordzee (voor Vlissingen) Fw 190A * Stab II/JG 1 Hptm D.Wickop B T Philippine (N van) Bf 109G * 4./JG 54 Uffz H.Leib B T2330A Groet (Groetincke) Do 217E * 5./KG 40 Ofw J.Gollan B T Gilze Rijen (vlgv.) Lancaster III ED Sqdn P/O L.J.Burpee B T Castricum (strand bij paal 48) Lancaster III ED Sqdn S/Ldr H.M.Young B T Noordzee (3 km W IJmuiden) B-26B BG/452BS LtCol W.R.Purinton B T Rozenburg (W punt De Beer) B-26B BG/452BS LtCol R.Stillman B T Bodegraven (buurt van) B-26B BG/452BS 1st Lt R.O.Wolfe B T Meye (6 km NO Bodegraven) B-26B BG/452BS 1st Lt D.Wurst B T Maassluis (in Nieuwe Waterweg) B-26B BG/452BS 1st Lt V.R.Garrambone B T Bodegraven (buurt van) B-26B BG/452BS Capt W.Converse B T Noordzee (bij Castricum) B-26B BG/450BS 1st Lt J.A.Jones B T Noordzee (8 km W IJmuiden) B-26B BG/452BS 2nd Lt E.R.Norton B T Venlo (vlgv.) Bf 110G * 3./NJG 1 Ofw F.Kruse B T Rijen (Rijensche Broek) Bf 110G * 1./NJG 1 Fw K.Leopold B T Hulten (N Gilze Rijen) Bf 110G * 2./NJG 1 Lt A.Meinke B T Noordzee (N Terschelling) Mustang I AG579 4 Sqdn F/O E.C.North B T Drieborg (Schanskerdijk) B-17F BG/335BS 1st Lt D.C.Schnebly B T Stobben (gem.vlagtwedde) B-17F BG/331BS 1st Lt L.L.Wetzel B T Buiten - IJ (bij Schellingwoude) Do 24T-3 992* Luftfl.3 2.Seentst. UffzR.R.Fritz B T Noordzee (N Ameland) Fw 190A * 1./JG 1 Oblt J.Munz B T Noord Beemster (Oosthuizerweg) Halifax II BB Sqdn F/Sgt P.B.Norris B T Noordzee (15 km W. Callantsoog) Beaufighter VI JL Sqdn F/Sgt A.J.Hebblewhite B T IJsselmeer (15 km W Makkum) Halifax II W Sqdn Sgt C.J.J.Hine B T Oegstgeest (wijk Haaswijk) Halifax II HR Sqdn F/O J.E.Rigby B T Broekland (Ov) Halifax V DK Sqdn Sgt C.H.Cousins B T Waddenzee (4 km O Texel) Halifax II W Sqdn Sgt B.W.T.Horn B T Zuna (7 km ZW Wierden) Halifax II JD Sqdn Sgt G.E.Schubert B T Bovenkarspel (Oude Gouw) Halifax II JD Sqdn F/Sgt A.McA Sargent B T Markelo (Groenland) Lancaster I W Sqdn F/O W.N.Mounsey B T Waddenzee (7 km Z Oudeschild) Lancaster III ED Sqdn F/O E.K.Chivers B T Noordzee (40 km W Egmond) Lancaster III ED Sqdn Sgt A.R.Leslie B T Bergen (N Venray) Lancaster I W Sqdn F/Sgt J.H.T.Hayes B T Oud Schoonebeek Lancaster III W Sqdn F/Sgt B.M.T.Davis B T Beesd (bij de Bradaal) Stirling III BK Sqdn Sgt S.M.Tietjens B T Waddenzee (10 km O Vlieland) Stirling III BF Sqdn P/O J.W.Evans B T Rutbeek (Leppepaalweg) Wellington X HE Sqdn Sgt E.S.Morris B T Oirschot Wellington X HE Sqdn Sgt C.W.H.Westwood B T Noordzee (7 km W Katwijk) Wellington X HF Sqdn F/O A.E.Steward B T Schaijk (N.Br.) Wellington X HZ Sqdn Sgt H.W.Austin B T Buurse (op boerderij van G.Meyer) Wellington X HE Sqdn Sgt L.G.Sutherland B T IJsselmeer (Z Flevoland) Ju 88A * 7./KG 6 Lt M.Trümpelmann B 74

11 T Malden Halifax II HR Sqdn Sgt W.P.Davies B T Schelde (bij Vlissingen) Lancaster III ED834 9 Sqdn P/O H.W.Woodhouse B T Horst - Melderslo Lancaster III W Sqdn F/Sgt A.T.W.Moore B T Vlodrop Lancaster III LM Sqdn S/Ldr P.R.Turgel B T Vught (IJzeren Man) Lancaster III ED Sqdn Sgt V.J.S.Tindale B T Neerbosch (Dorpsstraat) Lancaster III W Sqdn F/O W.C.Reynolds B T Nederweert Lancaster I ED Sqdn F/O P.C.B.Drayton B T Burgerbrug (Boschweg) Lancaster III ED Sqdn F/O R.S.Giddey B T Noordzee (15 km NW Goeree) Mosquito II DZ Sqdn F/Sgt E.G.M.Smith B T Grubbenvorst Stirling I BK Sqdn Sgt J.O.Wilson B T Het Kanaal Stirling I BK Sqdn F/Sgt T.W.Darton B T Noordzee (70 km W Alkmaar) Stirling III EH Sqdn P/O G.W.Young B T Prootstdijk (bij Nederweert) Wellington X HE Sqdn Sgt R.Lowe B T Loosduinen Wellington X HE Sqdn F/Sgt G.Bell B T Maastricht (Caberg) Wellington X HF Sqdn F/O D.Makin B T Oostrum (Eikenveld) Wellington X HE Sqdn Sgt R.Barclay B T Den Hool (gem. Sleen) Halifax II JB Sqdn F/O G.Rawlinson B T Oud - Reemst (Gld.) Halifax II HR Sqdn W/O A.H.Beeston B T Waddenzee (3 km van Wieringen) Halifax II JD Sqdn P/O J.D.Jeffery B T Nieuw Heeten - Okkenbroek (Ov) Halifax II HR Sqdn Sgt W.H.Wyatt B T Witmarsum (Fr) Lancaster III ED Sqdn F/Sgt L.A.Townrow B T Warmond (Lakerpolder) Lancaster I W Sqdn Sgt E.A.Robbins B T Otterlo Lancaster I W Sqdn F/Sgt D.L.Wallace B T Herveld (Moordakker) Lancaster III ED Sqdn P/O C.Harrison B T Bleskensgraaf (HOfwegen) Mosquito IV DZ Sqdn F/Sgt C.K.Chrysler B T Oele (Nijhuisbinnenweg) Wellington X HE Sqdn F/Lt D.T.Tonkinson B T Laageind (3 km Z Rijkevoort) Wellington X HZ Sqdn W/O D.H.Thompson B T Limbricht Halifax II HR Sqdn S/Ldr P.Johnston B T Asselt - Swalmen Halifax II HR Sqdn Sgt C.K.Surgey B T Castenray (ZO Venray) Lancaster III EE Sqdn F/O P.G.Holt B T Moorsel (weg Vlodrop-Roermond) Stirling I EF Sqdn F/O R.B.Vernazoni B T Maastricht (Heer) Wellington X HE Sqdn F/Sgt A.H.Smith B T Goudswaard (Noordpolder) Wellington X LN Sqdn Sgt W.H.Grigg B T Reuver Wellington X MS Sqdn Sgt L.O.H.Upjohn B T2403A Noordzee Ju 88A * 1./KG 6 Lt A.Glitzner B T Woensdrecht (vlgv.) Bf 109G * 2./JG 3 Uffz K.Wenzlik B T Stiens (N Leeuwarden) Bf 109G * 9./JG 1 Fw A.Lindenschmitt B T Noordzee (voor de kust) Mustang I AL972 2 Sqdn F/O R.W.H.Carter B T Katwijk (vlgv.) Fw 190A * I/JG 1 O T Katwijk (vlgv.) Fw 190A * I/JG 1 O T Noordzee (voor kust Texel) Spitfire VB AA Sqdn W/Cdr L.S.Ford B T Wassenaar (2 km ZW watertoren) Spitfire VB EP Sqdn P/O R.H.Dose B T Noordzee (Z Domburg) Spitfire V BM Sqdn F/O T.Deiongh B T Hulst Fw 190A * 5./JG 1 Oblt H.Koch B T2412A Noordzee B-17F BG/524BS 1st Lt R.J.Zucker B T Wilhelminakanaal - Dongen bij sluis III Go 145C 75% 5./KG 40 Lt J.Apelt B T Zelhem - Halle (Halseweg) Halifax II DT Sqdn F/Lt S.G.Howe B T Hoogblokland - Hoornaar Halifax II JB Sqdn P/O G.R.Herbert B T Oosterschelde (bij Scherpenisse) Halifax II HR Sqdn F/Sgt J.J.Anderson B T Bladel (4 km Z) Halifax V DK Sqdn Sgt A.J.N.Wilson B T Sambeek - Boxmeer Halifax II W Sqdn F/Sgt F.Hemmings B T Mook (nabij Plasmolen) Halifax II HR Sqdn Sgt R.G.Pope B T Noordzee (7 km W Bergen) Halifax II HR Sqdn P/O J.C.Harty B T Wijk aan Zee (op het Paasduin ) Lancaster I W Sqdn F/Sgt H.Shepherd B T IJmuiden (in zee bij de pieren) Lancaster III DV Sqdn F/Lt A.W.Doel B T IJsselmeer (10 km W Harderwijk) Lancaster I ED Sqdn F/Sgt D.McN.Thomson B T Noordzee (40 km W Alkmaar) Lancaster I R Sqdn S/Ldr J.E.Swift B T Oosterschelde (bij Schelphoek) Lancaster III ED Sqdn S/Ldr J.R.Manahan B T Voorst (Teuge - Kadijk) Lancaster III ED Sqdn Sgt A.B.Magill B T Heeten (Ov) Lancaster III ED Sqdn Sgt P.J.Scholes B T Mill (Oranjeboomstraat) Lancaster II DS Sqdn S/Ldr D.P.Fox B T IJsselmeer (NW Lemmer) Lancaster III ED Sqdn F/Sgt K.L.W.Lay B T Sluipwijk (gem. Reeuwijk) Lancaster I W Sqdn F/Sgt R.S.Christie B T Noordzee (25 km ZW Den Helder) Stirling III BF Sqdn Sgt R.E.Allen B T Noordzee (50 km NW Vlieland) Wellington IC R OTU F/O D.E.Paul B T Zijtaart (Veghel) Wellington X HE Sqdn F/Sgt R.F.Conroy B T Westendorp (gem. Wish) Wellington X HF Sqdn P/O R.P.Davies B T Noordzee (22 km N West Kapelle) Wellington X HE Sqdn Sgt W.D.Eaglesham B T Oudesluis (Slikkerdijk) Wellington X HE Sqdn S/Ldr W.E.Mulford B T Diemen (Overdiemerpolder) Wellington X HE Sqdn Sgt F.W.R.Green B T2438A Venlo (vlgv.) He 219A * Stab I/NJG 1 Maj W.Streib B T Noordzee (bij Petten) Ju 88D * 3.(F)/122 Ofw H. von Zabiensky B T Bussum (Kamp Crailo) Bf 110G * 12./NJG 1 Oblt A.Ott B T Dongen (Bolkensteeg) Bf 110G * 12./NJG 1 Oblt E.Gardiewski B T2441A Gilze Rijen (vlgv.) Ju % 6./NJG 2 op de grond vernield G T Noordzee (16 km ZZW Den Helder) Beaufighter XI JL Sqdn S/Ldr P.J.E.Ritchie B T Volthe Halifax II DT Sqdn F/Sgt C.A.Chambers B T Noordzee (50 km W Texel) Halifax II JD Sqdn F/Sgt M.Baxter B 75

12 T Gendringen (achter St.Anthoniuskerk) Halifax II HR Sqdn Sgt B.C.Wordsworth B T Noord Berghuizen (Ov) Halifax II HR Sqdn Sgt S.C.Brown B T Den Hoorn (Prins Hendrik polder) Halifax V DK Sqdn P/O A.M.Fellner B T Braamt (3 km N Zeddam) Lancaster III ED558 9 Sqdn W/O H.E.Wood B T Marienheem (Ov) Lancaster III ED Sqdn Sgt J.Hutchinson B T Fleringen (Stouweweg) Lancaster III ED Sqdn F/Lt P.J.Stone B T IJsselmeer (Noordelijk) Lancaster III ED Sqdn F/O E.A.Tilbury B T Wieringerwaard (Slikkerdijk) Lancaster III ED Sqdn F/Sgt J.Thomas B T Nieuweroord (6 km O Hoogeveen) Lancaster III ED Sqdn P/O G.D.J.King B T Waddenzee (15 km NO Den Oever) Lancaster II DS Sqdn F/Sgt I.R.V.Ruff B T Grafhorst (in het Ganzendiep) Lancaster I W Sqdn Sgt R.O.Vaughan B T Vlissingen Mitchell II FL Sqdn S/Ldr D.G.Ogilvie B T Dinteloord (1 km W) Spitfire IX BS Sqdn F/Lt J.E.Hall B T Ooltgensplaat Fw 190A * 5./JG 1 Lt W.Herrmann B T Bergen (Bergerringvaart) Bf 110G * II/NJG 1 O T Oijen (op oever Maas) (NBr.) Lancaster III LM329 9 Sqdn Sgt J.Evans B T Hushoven - Weert Lancaster I W Sqdn S/Ldr G.B.Haywood B T Meijel (Stoep) Lancaster I W Sqdn Sgt P.J.Shearman B T Doorwerth (bij de ijskelder Fontijnallee) Lancaster III ED Sqdn Sgt G.S.Cole B T Dodewaard (1,5 km ZW van) Lancaster III ED Sqdn Sgt R.Frost B T Helden (Grashoek) Lancaster III ED Sqdn Sgt R.E.S.Weddell B T Rozendaal (Eerbeekseweg) Lancaster I R Sqdn P/O D.S.Brown B T Schellingwoude (schiereiland) Lancaster III DV Sqdn Sgt R.E.Crook B T Schinveld (2 km ZO) Lancaster III EE Sqdn F/Sgt G.R.Cope B T Schijndel Lancaster III ED Sqdn P/O K.McCulloch B T Gilze Rijen Bf 110G * 1./NJG 1 Ofw H.Sommer B T Katwijk (vlgv.) Fw 190A * 2./JG 1 Uffz A.Behr B T Noordzee (10 km N Renesse) Beaufighter VI V Sqdn F/O D.C.Sawyer B T Gemert - Boerdonk Lancaster III ED Sqdn F/Lt C.W.Dunnet B T Scheldemonding (2 km ZW Vlissingen) Lancaster III ED Sqdn S/Ldr G.G.Storey B T Veghel (Middegaal) Lancaster I W Sqdn Sgt R.G.Winchester B T Esch (bij Hal 19) Lancaster III ED Sqdn P/O K.I.Dexter B T Oosterschelde (NO Wissekerke) Lancaster I W Sqdn Sgt F.G.Phillips B T Noordzee (Z Vlissingen) Fw 190A * 4./JG 1 Ofw E.Winkler B T Gilze Rijen (vlgv.) Fw 190A * I/JG 1 O T Breskens (Langeweg W 11) Fw 190A * 4./JG 1 Fw R.Hanninger B T Vlissingen (2 km O) Fw 190A * 6./JG 1 Lt G.Buchholz B T IJzendijke Fw 190A /JG 1 Lt H.Kröger B T Noordzee (4,5 km NW Egmond) Spitfire V AD Sqdn F/O W.C.Lawrence B T Noordzee (24 km W Scheveningen) Typhoon IB EK Sqdn S/Ldr T.H.V.Pheloung B T Noordzee (noordpunt van Texel) Spitfire VB AR Sqdn F/O H.G.Handley B T2487A Noordzee (11 km NW Texel) Spitfire VB W Sqdn F/Sgt R.Croxton-Davis B T Woensdrecht (3 km Z) Fw 190A * 5./JG 1 Lt W.Tschira B T Noordzee (W Scheveningen) Beaufighter X JL Sqdn F/Sgt M.E.Owens B T Noordzee (W Scheveningen) Beaufighter X JM Sqdn F/Lt L.V.Craxton B T Noordzee (bij Haarlem) Halifax II W Sqdn F/O M.W.P.Clarke B T Noordzee (140 km W Den Helder) Halifax II BB Sqdn Sgt J.W.Andrews B T Wamel (Z van) Halifax II HR Sqdn F/Lt T.H.Lane B T Venray - Oirlo Halifax II HR Sqdn P/O W.H.Hickson B T Uden (Eikenheuvel) Halifax II HR Sqdn F/Sgt R.J.Quigly B T Harskamp (Wehrmacht oefenterrein) Halifax II JB Sqdn Sgt S.Hirsch B T Boxtel (landgoed Den Eikenhorst ) Halifax II JD Sqdn Sgt J.Gardner B T Kaathoven (bij Berlicum) Halifax II HR Sqdn P/O C.H.Robinson B T Jaarsveld (in de Lek) Halifax II BB Sqdn Sgt C.C.Reichert B T Zeist (Koelaan / Kouwenhovenselaan) Halifax II DT Sqdn Sgt D.Brooke B T Rucphen (de Posthoorn) Halifax II W Sqdn Sgt C.R.Pearce B T Boxtel (achter cafe De Ketting) Lancaster I W Sqdn Sgt G.G.Kitson B T Oeffelt - Haps Lancaster III ED Sqdn F/Lt D.W.C.Fletcher B T Noordzee (70 km W Vlieland) Lancaster III EE Sqdn F/O H.Mappin B T Dinther Lancaster III ED Sqdn P/O J.R.Thurlow B T Heusden - Asten Lancaster III EE Sqdn Sgt D.V.Jordan B T Nieuwendijk (ZH) Spitfire IX AB Sqdn F/Lt H.Sognaes B T Brouwershaven Spitfire IX BS Sqdn F/O E.N.W.Gray B T Noordzee (bij Vlissingen) Spitfire V EE Sqdn F/O A.S.Barrie B T Noordzee (bij Walcheren) Spitfire V EE Sqdn F/O G.W.E.Paddock B T St. Anthonis - Oploo Stirling III EF387 7 Sqdn S/Ldr C.A.Hughes B T Gilze ( T Zand bij Alphen) Stirling I R Sqdn F/Lt J.S.Watt B T Hoogwoud (NH) Stirling III EE Sqdn P/O H.N.Peters B T Makkumerwaard Stirling III BK Sqdn P/O J.Lowrie B T Sterksel (D5, land van Mevr. Koller) Stirling III BK Sqdn P/O D.R.Rich B T Neerkant Wellington X HE Sqdn Sgt A.Burgess B T Noordzee (65 km W IJmuiden) Wellington X HE Sqdn Sgt M.Bronicki B T Oudenbosch (Langeweg) Wellington X HE Sqdn F/O J.L.F.Lown B T Buggenum (Poelakkerweg Wellington X HZ Sqdn P/O G.H. de Bussac B T Stavenisse (Het Keeten) Wellington X HZ Sqdn Sgt E.A.Star B T Bergeijk (Borkelsedijk) Wellington X HZ Sqdn F/Sgt E.A.Eames B T Noordzee B-17F BG/401BS 1st Lt B.Peek B T Opheusden (2,5 km O) B-17F BG/333BS 2nd Lt J.G.Sabella B 76

13 T Schelluinen B-17F BG/337BS 2nd Lt H.D.C.Russell B T Valburg (Gesperdensestraat) B-17F BG/365BS 1st Lt J.J.Hall B T Beek (gem. Bergh) (Gld.) B-17F BG/508BS 2nd Lt L.P.Turgeon B T Hoek (Lovenpolder bij Terneuzen) B-17F BG/532BS 1st Lt E.R.Horr B T Oosterschelde (3 km O Krabbedijke) B-17F BG/533BS 1st Lt J.J.Martin B T Wilhelminadorp (N Goes) B-17F BG/545BS 2nd Lt R.J.Olbinski B T Bouwkamp (gem. Henteren) (Gld.) Fw 190A * 2./JG 1 O T Scheldemonding (bij Vlissingen) Fw 190A * 5./JG 26 Fw P.Crump B T Leiden - Alphen a/d Rijn Bf 109G * III/JG 1 O T Gouda Bf 109G * III/JG 1 O T Maasdijk Bf 109G * 8./JG 1 Fw G.Fröhlich B T Woensdrecht (2 km Z) Bf 109G * 8./JG 26 Ofw J.Edmann B T Dodewaard (in de Waal) Bf 109G * 9./JG 54 Uffz B.Franke B T Achel (klooster) Bf 110G * 6./NJG 1 Hptm E-W. von Bonin B T Harderwijk (N van) Bf 110G * 8./NJG 4 Oblt H.Bergmann B T Zierikzee (1 km W Moriaanshoofd) Bf 110E * Stab III/NJG 4 Maj K.Holler B T Noordzee (10 km W Zandvoort) Halifax II BB Sqdn Sgt R.M.Pinkerton B T Oud-Zuilen (achter het slot) Halifax V DK Sqdn P/O J.Carrie B T Noordzee (W Walcheren) Halifax II DT Sqdn F/Lt C.C.Marshall B T Noordzee (30 km NW Ostende) Halifax II JD Sqdn F/Sgt E.A.Sims B T Renswoude (Kasteelbos) Halifax II W Sqdn F/Sgt E.A.Tipler B T Veghel (bij grens met Dinter) Halifax II JB Sqdn F/Lt L.H.Knight B T IJsselmeer (7 km W Urk) Halifax V DG Sqdn P/O R.G.Higgins B T Kaathoven (gem. Berlicum) Halifax V DK Sqdn Sgt J.D.Hamilton B T Warnsveld (Bronsbergen a/d IJssel) Halifax V DK Sqdn F/O N.D.Reid B T Oost-Mijzen (Oostmijzerdijk) Halifax V DK Sqdn F/Lt K.Webster B T Utrecht (Kapelstraat) Lancaster III ED Sqdn P/O G.W.Armstrong B T Weg Beuningen-Nijmegen Lancaster III LM Sqdn Sgt R.A.Waterhouse B T Maarn (bij Klein Amsterdam) Lancaster III ED Sqdn F/Sgt J.T.Winterbon B T Otterlo (park De Hoge Veluwe) Stirling III BK Sqdn F/O J.V.Hawkins B T Oostrum - Venray Stirling III BK Sqdn P/O F.M.McKenzie B T Markelo (2 km ZO) Stirling I EF Sqdn F/Sgt K.A.Burbidge B T IJsselmeer (8 km O Oosterland-NH) Stirling III EH Sqdn F/Lt T.F.McCrorie B T Noordzee (25 km W Den Haag) Stirling III BF Sqdn F/Sgt J.B.H.Smith B T Noordzee (20 km W Walcheren) Stirling III EE Sqdn Sgt T.Nicholson B T2560A Elsendorp - Gemert Bf 110G * 3./NJG 1 Hptm M.Meurer O T Helden (Schorf) Bf 110G * 3./NJG 1 O T Oostzaan Halifax II BB Sqdn F/Sgt T.P.Zabicki B T Noordzee Spitfire XI MB Sqdn W/O R.M.Lawrence B T2563A Noordzee (30 km W Katwijk) Wellington X HZ Sqdn P/O E.V.Eastham B T Woensdrecht (3 km Z) Fw 190A * 4./JG 1 Lt R.Haug B T Noordzee (20 km WNW Vlissingen) Halifax II JD Sqdn F/O J.N.Mackenzie B T Herten (bij Roermond) Halifax II JD Sqdn F/Lt B.N.Jost B T Indoornik (Burgm. Knoppersweg) Halifax II JD Sqdn Sgt G.V.Neale B T Acht (2 km N) Halifax II JD Sqdn Sgt R.Whitfield B T Rozenburg polder Halifax V DK Sqdn F/O L.W.Somers B T Rilland (4 km O) Lancaster III ED595 7 Sqdn W/Cdr R.G.Barrell B T Grubbenvorst Lancaster I W Sqdn Sgt J.E.W.Lane B T Noordzee (15 km WZW Ostende) Stirling I R Sqdn F/O A.J.Davis B T Noordzee (80 km W Katwijk) Stirling III EF392 7 Sqdn S/Ldr J.R.Savage B T Noordzee (bij Wissekerke) Stirling III EH Sqdn P/O N.B.Bluck B T Noordzee (20 km W Katwijk) Stirling III EE Sqdn Sgt C.K.Miller B T Kerkdriel (Kleine Ipperakker) Wellington X HF Sqdn Sgt N.Goldie B T Noordzee (10 km W Den Haag) Wellington X HZ Sqdn Sgt J.J.C.Mercier B T Borgsweer (Gr.) B-17F BG/360BS 1st Lt J.F.Palmer B T Oude Pekela (Zuiderveen) B-17F BG/422BS 1st Lt L.R.Wilcox B T Bourtange B-17F BG/423BS 1st Lt T.E.Logan B T Smalbroek (bij Beilen) B-17F BG/547BS 1st Lt J.W.Smith B T2582A Dollard B-17F BG/544BS 2nd LtJ.R.Way B T Finsterwolde (2 km N van) Bf 109G * 8./JG 1 Uffz A.Oexle B T Oude Schans (Gr) Bf 109G * 9./JG 1 Lt H.Müller B T Abbenes (Sloterweg 139) Bf 110G-4 367* 12./NJG 1 Uffz K-G.Pfeiffer B T Noordzee (W Westkapelle) Defiant II AA Sqdn F/O A.B.Sinton B T IJsselmeer (20 km NO Harderwijk) Halifax II HR Sqdn Sgt A.Osmond B T Wanroij (NBr.) Halifax II JD Sqdn F/O D.H.V.Davis B T Bergen (aan de Bergerweg) Halifax II JB Sqdn F/O M.H.Oddie B T t Zand (Anna Paulownaweg) Halifax II JB Sqdn Sgt K.Gore B T Alkmaar (Helderseweg) Halifax V DK Sqdn P/O G.A.Gagnon B T Gorssel (bij Huize Amelte) Halifax V DK Sqdn F/Sgt F.J.Higgins B T IJsselmeer (3 km Z Hoorn) Lancaster III ED831 9 Sqdn S/Ldr A.M.Hobbs B T Texel (De Hors, paal 8) Lancaster III ED Sqdn F/O D.H.Reid B T Beemster (Jisperweg) Lancaster III ED Sqdn F/Sgt L.J.Naile B T Noordzee (1 km W Wijk aan Zee) Lancaster I ED Sqdn F/Sgt I.W.Banks B T Nieuw Vennep (IJweg 1694) Lancaster I W Sqdn F/Lt A.H.Langille B T Baak - Steenderen Lancaster I R Sqdn Sgt E.W.Davidson B T Hippolytushoef (2 km O op wad) Lancaster I W Sqdn Sgt S.G.White B T IJsselmeer (20 km NW Harderwijk) Lancaster I W Sqdn P/O P.J.Page B T Waddenzee (Danzingergat) Stirling III BK Sqdn P/O M.A.Chapman B 77

14 In 1943 bereikten de nachtelijke verliezen een nieuw hoogtepunt en het verliesregister weerspiegelt dit. In de nacht van 27 op 28 mei was Essen het doelwit van ruim 500 bommenwerpers en twaalf Mosquito s. Maar liefst vier Halifaxes, vier Lancasters, twee Wellingtons en een Mosquito kwamen die nacht in Nederland terecht. De bovenste foto toont vijf bemanningsleden van de Lancaster W4943 GT-Q van het 156 Squadron, die werd neergehaald door Major Werner Streib, Gruppenkommandeur van I./NJG 1 die op Venlo was gestationeerd. De onderschepping vond plaats met de hulp van Oberleutnant Walter Knickmeier van radarstelling 5B bij De Rips. Het was Streib s 48e nachtelijke overwinning en Knickmeiers 63e Abschussbeteiligung. De Lancaster vertrok om uur vanaf Warboys en stortte om uur brandend neer ten zuiden van Otterlo, 200 meter van de Karweg (T2392). Op de foto staan van links naar rechts bommenrichter Sgt R. J. Twinn, staartschutter Sgt Hilton A. Lister, navigator Sgt T. H. Harvey, piloot F/Sgt David L. Wallace en radiotelegrafist Sgt W.H.G.I. Moore. Lister, Wallace en rugkoepelschutter F/Sgt David D. Ross kwamen om het leven en werden in de Algemene Begraafplaats in Ede begraven. De overigen, onder wie boordwerktuigkundige Sgt R J Jackson, belandden in krijgsgevangenschap. Meer geluk had de bemanning van de Lancaster W4842 ZN-H van het 106 Squadron, die in dezelfde nacht verloren ging (T2391). Nadat het om uur de thuisbases Syerston had verlaten, werd de lading bestaande uit één 4000-lb High Capacity bom en 12 Small Bomb Carriers (elk geladen met 236 brandbommen van 4 lb) boven Essen afgeworpen. Daar trof Flak het toestel en uiteindelijk maakte vlieger Sgt E.A. Ted Robbins om uur een perfecte noodlanding op het eilandje de Lakerpolder in de Kagerplassen, ten noorden van Leiden. Robbins, navigator Sgt F.C. Carpenter, bommenrichter Sgt Leslie Calvert, boordwerktuigkundige Sgt Sgt Jonny Seedhouse, rugkoepelschutter Sgt Howard J. Taylor, radiotelegrafist Sgt George F. Calvert en staartschutter Sgt Jack N. Denton ontdekten tot hun verrassing dat ze op een eilandje geland waren. Nadat ze in twee groepjes uiteen waren gegaan en de Lakerpolder met enige moeite verlieten, werden ze al snel door Nederlandse burgers aangegeven bij de Duitse bezetter. De rest van de oorlog brachten de zeven man in krijgsgevangenschap door. (Foto s I.M. de Jong en G. Zijlstra). 78

15 T IJsselmeer (W Urk) Stirling III BK Sqdn F/O W.R.Perrott B T IJzerlo (gem.aalten) Stirling III BK Sqdn Sgt B.H.Church B T Empe (5 km NNW Zutphen) Stirling III EF Sqdn S/Ldr D.M.Maw B T Zieuwent - Lichtevoorde Stirling III EH Sqdn Sgt E.C.Hughes B T Holwerd (zeedijk) Wellington X HE Sqdn W/O C.A.Mattress B T Hekendorp (W Oudewater) Wellington X HF Sqdn F/Sgt M.J.Arthur B T Alphen a/d Rijn Wellington X HE Sqdn P/O N.B.Smythe B T IJsselmeer (bij Urk) Wellington X HF Sqdn F/Sgt A.B.R.Airy B T Bf 110G * 7./NJG 1 O T Vollenhoven (NO van) Bf 110G * 12./NJG 1 Lt R.Denzel B T Venlo Bf 110G * 3./NJG 1 O T2613A Jufferswijk - Oostopgaande (Hoogeveen) Bf 110G-4 O T Noordzee (bij Westkapelle) Hurricane IV KZ Sqdn F/Sgt K.C.Starmer B T Aarle - Rixtel (bij de Wolfsput) Halifax II DT Sqdn P/O S.Peate B T Maastricht (Bilserbaan) Halifax II HR Sqdn F/Sgt R.H.Geddes B T Noordzee (50 km W Goeree) Halifax II DT Sqdn Sgt D.W.Sigournay B T Valkenburg (Kasteel Sjaloen) Halifax II JB Sqdn Sgt P.J.W.Rendle B T Waalre Halifax II JD Sqdn P/O H.W.Fowler B T Noordzee (30 km W Zandvoort) Lancaster III EE Sqdn S/Ldr F.J.Knight B T Nuenen Lancaster I ED Sqdn Sgt C.V.L.R.Hulbert B T Rijsoord (ZH) Lancaster III ED Sqdn F/O P.J.Pascoe B T Boekel (Vosdeel) Lancaster III ED Sqdn W/O A.J.Thomas B T Wognum (Hoornsestraatweg) Lancaster I ED Sqdn F/O P.C.D.Russell B T Roermond (Hatenboer) Lancaster I ED Sqdn Sgt R.I.Gates B T Aalst Lancaster III ED Sqdn Sgt T.P.Murphy B T Heeswijk (gem. Linschoten) (in de IJssel) Stirling III EH Sqdn Sgt A.F.Saunders B T Noordzee (25 km W Schouwen-Duivel.) Stirling III BJ Sqdn Sgt R.K.Scott B T Netersel Stirling III BK Sqdn F/O W.R.Booker B T Leeuwarden Bf 109G * 9./JG 1 Lt H.Dumm B T Noordzee (5 km NW Ostende) Typhoon IB R Sqdn F/O A.T.Little B T Noordzee (25 km W Hoek van Holland) Typhoon IB DN589 3 Sqdn P/O C.G.Benjamin B T Noordzee (W Hoek van Holland) Typhoon IB EJ970 3 Sqdn Sgt F.Lawrence B T Oostvoorne (bij Brielseweg) P-47D FG/HQ Col. A.D.Peterson B T Noordzee (W Hoek van Holland) Fw 190A * 2./JG 1 Uffz K.Walz B T Utrecht (2,5 km NW) Do 217E * 6./KG 2 Uffz R.Elster O T Leiden (Heyniusstraat - v.d.helmkade) Typhoon IB JP Sqdn F/Sgt R.G.Gravett B T Noordzee (20 km NW Terschelling) Stirling III BF Sqdn Sgt J.Hall B T Zaamslag (O Terneuzen) Stirling III BK Sqdn Sgt R.E.Thallon B T2640A Bonn (D) Stirling III BK Sqdn F/Lt R.C.Platt B T2640B België Wellington I LN Sqdn F/Lt R.H.Brinton B T Makkum Bf 109G * III/JG 1 O T Zurich (Fr) Bf 109G * III/JG 1 O T Noordzee (20 km NW Texel) Stirling I EF Sqdn F/Sgt R.Thomas B T Den Helder (Doggervaart 43) Mustang I AP238 4 Sqdn F/Lt C.J.Scrivener B T Groote Keeten (Abbestede) Mustang I AG422 4 Sqdn F/O A.C.McMillan B T Den Hoorn (Texel - bij paal 8) Mustang I AM127 4 Sqdn F/O E.W.Skirrow B T De Schelde (Nieuw Sluis) Typhoon IB EK Sqdn P/O R.W.Lornie B T De baai van de Mok Do 24T * Seenotkomm. O T Westerschelde (ZW Vlissingen) Lancaster III ED Sqdn F/Lt R.C.Fleming B T Stellendam Bf 110G * 1./NJG 1 Lt A.Köster B T Arum (Baarderburen) Halifax II JD Sqdn F/Sgt K.W.Morrison B T Losser (Kremersveen) Lancaster I W Sqdn F/O J.O.Ingram B T Woensdrecht (N van) Fw 190A * II/JG 1 Lt H.Ertmann B T Peursum (ZH) Halifax II JB Sqdn W/O P.Horrocks B T2654A Aken (staart in Brunssum) Halifax II JB Sqdn SgtR.G.Amos B T Vorstenbosch Halifax II HR Sqdn F/Sgt G.R.J.Duthie B T Asten (ZO Helmond) Halifax II HR Sqdn S/Ldr D.L.Wolfe B T Fellenoord (gem. Drunen) Halifax II DT Sqdn P/O A.O.Smuck B T Venlo Halifax II BB Sqdn 2nd Lt B.J.J.Furey B T Bunnik Halifax V DK Sqdn Sgt M.E.Sobkowicz B T Genderen (6 km NNO Waalwijk) Halifax V DK Sqdn F/Lt D.S.Morgan B T Soesterberg (buurt van) Do 217K * 4./KG 2 Fw D.Krüger B T Nuenen Do 217M * 2./KG 2 Uffz Hauck O T Maasbree Bf 110G * 3./NJG 1 Lt H.Strüning O T Kapelle (Zl) Fw 190A * 1./JG 26 O T Zandvoort Fw 190A * I/JG 26 Oblt K.Kranefeld B T Ferweradeel (Noorderleeg 5) Bf 109G * 9./JG 1 Uffz G.Wilhelm B T Noordzee (W Den Haag) Bf 109G * 7./JG 1 Lt H.Thorwarth B T2669A Veghel Mosquito FB IX LR Flight S/Ldr P.I.Cunliff-Lister B T Noordzee (N Rottum) Bf 109G * 8./JG 1 Ofw K.Gewisz B T Schiphol (buurt van) Bf 109G * 2./JG 3 Lt H.Börner B T Noordzee (N Groningen) Fw 190A * 2./JG 11 Uffz H.Cunz B T Twente Bf 110G * 8./NJG 1 O T Deelen Bf 110G * III/NJG 1 O T Den Helder (tussen 1e en 2e Vroonstr.) Beaufighter VI EL Sqdn P/O E.F.V.Kidd B T Noordzee (8 km W Den Helder) Beaufighter XI JL Sqdn F/O A.P.Blackie B T Noordzee (10 km W Scheveningen) Mustang I AG Sqdn F/O J.S.Treseder B T Noordzee (10 km W Scheveningen) Mustang I AG Sqdn F/Lt H.Gore B 79

16 T Noordzee (10 km W Scheveningen) Mustang I AM Sqdn F/O H.G.Taverner B T Noordzee (20 km W Den Helder) Bf 109G * 7./JG 1 Fw E.Roden B T Noordzee (20 km W Den Helder) Bf 109G * 7./JG 1 Uffz G.Hasenfuss B T Waddenzee (O van Eierland-Texel) Spitfire V EN Sqdn F/O F.T.Brown B T Nieuwer Amstel (Middenweg 187) Fw 190A * 2./JG 1 Gfr H.Obiltschnig B T Rustenburg (Heerhugowaard) Bf * III/JG 54 Uffz K.Wagner B T Haarlemmerliede (Kerkweg) Bf 109G * 9./JG 54 Uffz G.W.Wrobbel B T Haarlem ( t Krom) Bf 109G * 9./JG 54 Uffz G.Obst B T Eindhoven (8 km Z) Do 217M * 2./KG 2 Fw W.Wetzel O T Ten Boer (Gr) Halifax II HR Sqdn F/O M.E.Tomczak B T Noordzee (15 KM W Den Helder) Lancaster I ED Sqdn W/O G.E.B.Hardman B T Lijnden (Hoofdweg 152) Mosquito VI HJ Sqdn F/Sgt H.Hay B T Oostkapelle (1 km NW) Spitfire VB AB Sqdn F/O J.K.Dudley B T Borssele Spitfire VC AR Sqdn S/Lt A.Imbert B T Westerschelde (10 km ZO Vlissingen) Spitfire VC EE Sqdn F/Sgt J.H.Curry B T Zaamslag (Stoppeldijkpolder) Spitfire VC EP Sqdn F/Sgt W.Brown B T Broek in Waterland (Provinciale weg) Spitfire VB AA Sqdn F/O J.Jagger B T Noordzee (15 km W Wijk aan Zee) Spitfire VB AR Sqdn S/Ldr E.F.J.Charles B T Assendelft (Dorpsstraat) Bf 109G * 8./JG 54 Uffz W.Walter B T Heemskerk (Noordermaatweg) Bf 109G * 7./JG 54 Uffz A.Pfeiffer B T Oisterwijk (achter de Rosephoeve ) Halifax II JD Sqdn S/Ldr F.J.Hartnell-Beavis B T Noordzee (20 km W Zandvoort) Halifax II HR Sqdn F/O J.S.Cole B T Zierikzee (2 km O) Halifax II JB Sqdn F/O F.D.Matheson B T Slootdorp (Dolfijnweg) Halifax II JN Sqdn Sgt K.R.Larkin B T Wijchen (Ravenstijnseweg) Lancaster III ED Sqdn P/O E.A.Dennis B T Elsendorp (buitengoed Cleefswit) Lancaster III JA Sqdn S/Ldr G.R.Carpenter B T Nistelrode (bij gehucht t Kantje) Lancaster III ED Sqdn F/O J.M.Hudson B T Kootwijk Stirling III BF Sqdn Sgt J.G.Patteson B T Lieshout Stirling III EE Sqdn Sgt J.R.G.MacDonald B T Culemborg (W van station) Wellington X HE Sqdn P/O K.M.Johnston B T Noordzee (20 km W Goeree) Wellington X HZ Sqdn Sgt R.E.Thorpe B T Vriescheloo B-17F BG/423BS 1st Lt W.E.Courson B T Soesterberg (buurt van) Do 217M * 3./KG 2 Lt M.Liedert B T De Lutte (gem. Losser) Fw 190A * II/JG 1 Fw G.Hattendorf B T IJsselmeer (ZO Marken) Mosquito VI HJ Sqdn F/O W.M.R.R.Urquhart B T Het Kanaal Ju 88D-1 100% 1.(F)/122 Lt R.Ziegler B T Noorden Bf 109G * 9./JG 54 Ofw E.Zweigert B T2717A Hamburg (D) Halifax III JB Sqdn F/O G.McF.Clarke B T Noordzee (10 km NW Terschelling) Lancaster III EE Sqdn W/O R.Gafford B T Noordzee (10 km W Terschelling) Lancaster I W Sqdn F/Sgt J.T.Buchanan B T Veghel (Gasthuisstraat) Mosquito IV DZ Sqdn F/O E.S.A.Sniders B T Veenendaal (Sladsteeg - Veenend. kade) B-17F BG/325BS 1st Lt B.Smothermann B T Schelluinen B-17F BG/407BS 2nd LtH.W.Porter B T2722A Terug naa Framlingham (UK) B-17F BG/334BS Thomas O T Noordzee (bij IJmuiden) B-17F BG/338BS 1st Lt E.R.Deshotels B T Vries (Zijerweg) B-17F BG/527BS 1st Lt C.L.Taylor B T Kortwoude (O Surhuisterveen) B-17F BG/546BS 1st Lt W.Dietel B T Zevenhuizen (bij Gouda-Eendrachtspolder) P-47C FG/336FS 2nd Lt H.L.Ayres B T Westervelde (3 km NW Assen) Fw 190A * 1./JG 1 Uffz K.Knespel B T Keizersveer (buurt van) Fw 190A * 3./JG 1 Lt O.Triebnig B T Stroobos (Gerkesklooster) Fw 190A * I/JG 1 O T Drachten (openluchtzwembad) Fw 190A * I/JG 1 Uffz B.Kunze B T Dubbeldam Fw 190A * 2./JG 26 Ofw W.Söffing B T Asperen (Z Leerdam) Fw 190A * 2./JG 26 Uffz H.Kind B T2733A Ekehaar (gem. Rolde) Fw 190A-5/U * Erp.Kdo. 25 Lt H.Fast B T Herpt (1 km Z van) (gem. Heusden) Bf 109G * 2./JG 3 Uffz A.Schriegel B T2734A Lexmond Bf 109G * II/JG 3 Lt K.Roisch B T Lochem (oprit Huize De Boekhorst ) Bf 109G * II/JG 11 O T Hillegom (Weeresteinstraat) Spitfire IX BS Sqdn P/O J.E.Abbotts B T Noordzee (NW Scheveningen) P-47D FG/62FS 1st Lt R.J.Steele B T Domburg Spitfire VB BL Sqdn F/Lt Z.K.Zuromski B T Noordzee Spitfire VB AB Sqdn P/O S.White B T Opijnen (2km N van) B-17F BG/323BS 2nd Lt K.McCammon B T Zoetermeer (Bleiswijkseweg) B-17F BG/323BS 1st Lt R.Miles B T Angeren (Z Arnhem) B-17F BG/524BS 2nd Lt G.Kain B T2745A Noordzee B-17F BG/335BS 2nd Lt R.B.Jutzi B T Apeldoorn (Zutphensestraat) B-17F BG/532BS Maj R.F.Post B T Oosterschelde (bij St.Maartensdijk) B-26B BG/553BS 1st Lt G.F.Zimmerman B T Oude Tonge P-47C FG/335FS 1st Lt F.D.Merritt B T Hank (in rivier De Krommolle ) P-47C FG/61FS 2nd Lt J.W.Horton B T Oude Tonge (2 km NW) P-47C FG/62FS Lt R.E.Stover B T Herpen (Z Ravenstein) P-47C FG/HQ LtCol M.F.McNickle B T Zandvoort P-47C FG/82FS F/O W.E.Graff B T Driel (Schutgraafseweg) P-47C FG/84FS 1st Lt J.F.Byers B T Arnhem (buurt van) Fw 190A * 2./JG 1 O T Deelen (buurt van) Fw 190A * 2./JG 1 Lt P.Marxen B T Arnhem - Deelen Fw 190A * 2./JG 1 Lt H.Windbichler B T Arnhem - Terlet Fw 190A * 3./JG 1 Ofw H.Laun B 80

17 T Arnhem (Z van) Fw 190A * 3./JG 1 Oblt K.Becker B T Hengelo (Noordink-Gld.) Fw 190A * 3./JG 1 Uffz K.Weninger B T2758A Brummen (Cortenoever) Fw 190A * I/JG 1 O T Lith (buurt van) Fw 190A * 5./JG 1 Lt J.Wieser B T s Gravendeel (Beilepolder) Fw 190A * 10./JG 2 Lt W.Godt B T2760A Herwijnen Fw 190A * 10./JG 2 Uffz O.Finis B T2760B Scheldemonding Fw 190a * 10./JG 2 Fw R.Holzmann B T Noordzee (2 km ZW Haamstede) Fw 190A * 1./JG 26 Fw E.Christof B T Woensdrecht (bij Heimolen) Fw 190A * 2./JG 26 Lt H.Sprinz B T Doesburg (Achter Drempt) Fw 190A II/JG 26 Fw G.Voigt B T Doetichem (Slangenburg) Fw 190A /JG 26 Ofw W.Mackenstedt B T Soesterberg (buurt van) Bf 109G * III/JG 1 O T Amersfoort (buurt van) Bf 109G * III/JG 1 O T2768A Hummelo Bf 109G * 4./JG 2 Uffz W.Brose B T Olst (Fortmond) Bf 109G * 9./JG 11 Lt G.Hollmann B T Hengelo (Gld.) (Dunsborg) Bf 109G * 7./JG 54 Uffz M.Junginger B T Amerongen (buurt van) Bf 109G * 7./JG 54 Fw H.Hermann B T Valburg (Den Ham-Heterensestraat) Bf * 8./JG 54 Uffz A.Elte B T Arnhem Bf * 8./JG 54 Uffz F.Stöhrer B T Oosterschelde Stirling III EE Sqdn F/Sgt J.N.Darney B T Heijningen (Sabina Henrica polder) Stirling III BF Sqdn Sgt R.E.Taylor B T2775A Alkmaardermeer Bf 110G * 10./NJG 1 Ofw K-H.Scherfling B T Deelen (vlgv.) Fw 190A * 6./JG 26 O T Noordzee (5 km NW Texel) Bf 109G * 9./JG 54 Uffz G.W.Obst B T2777A Rockanje (ZW Moordijkseweg) Bf 109 O T Noordzee (3 km N Terschelling) Halifax V EB Sqdn W/O II M.Chepil B T Noordzee (20 km NW Bergen) Lancaster III ED493 9 Sqdn Sgt D.Mackenzie B T Waddenzee (10 km NW Harlingen) Lancaster I W Sqdn Sgt A.R.Moffatt B T Noordzee (10 km N Ameland) Lancaster III ED Sqdn W/O A.R.Wilden B T Waddenzee (3,5 km NW Ternaard) Wellington X HE Sqdn Sgt H.Nash B T Austerlitz Do 217K * 4./KG 2 Lt H.Becker B T Noordzee (7,5 km W Den Helder) Spitfire VB AR Sqdn F/O K.G.Branson B T2784A Vlagtwedde Bf 110D * 1./NJG 3 O T2784B Het Kanaal B-26B BG/555BS 1st Lt D.A.Tucker B T Overveen Bf * 7./JG 54 Uffz A.Pfeifer B T Noord Beveland Bf 109G * III/JG 1 O T Noordzee (14 km ZW Hoek van Holland) B-17F BG/324BS 1st Lt T.G.Wilson B T Philippine (Zl) B-17F BG/327BS 1st Lt P.S.Casey B T2788A Sevenum B-17F BG/326BS Capt H.C.Johnson B T Noordzee (6 km N Domburg) Spitfire VB EE Sqdn F/O F.T.Thornley B T2789A Noordzee Do 217E * 5./KG 2 Uffz F.Buendgens B T2789B Gilze Rijen (vlgv.) Do 217M * 3./KG 2 O T Schelde (10 km W Vlissingen) Fw 190A * 1./JG 26 OGfr H.Gauss B T Noordzee (10 km W Egmond) Hampden I P Sqdn S/Ldr P.N.Harris B T Bergen (Sluispolder) Typhoon IB JP Sqdn P/O D.J.Webster B T Woensdrecht (Nieuwe Hinkelenpolder) B-17F BG/548BS 2nd Lt P.A.Sommers B T Wolder (bij Maastricht) P-47C FG/63FS 1st Lt E.A.Sugas B T Schijndel Do 217M * 3./KG 2 Lt B.Mende B T Noordzee (5 km W Callantsoog) Do 217M * 3./KG 2 Oblt A.Hieber B T Gilze Rijen (vlgv.) Do 217M * III/KG 2 Uffz G.Lamer B T Maastricht (O van) Fw 190A5/U * 3./JG 1 Fw O.Nette B T Maastricht (Heugen) Fw 190A * 4./JG 1 Ofw B.Lipper B T Maastricht (O Maasoever) Fw 190A * II/JG 1 Ofw G.Übbert B T Oosterschelde (bij Yerseke) Bf 109G * 7./JG 3 Uffz G.Pankalla B T s Heer Arendskerke Bf 109G * 7./JG 3 Lt H.Schleef B T Roosendaal (ZW van) Bf 109G * 7./JG 3 Uffz N.Geyer B T Venlo (vlgv.) Bf 110G * I/NJG 1 O T Schiermonnikoog (NO van) Bf 110G * 12./NJG 1 Fw G.Kraft B T Bergen op Zoom (10 km NO van) Spitfire VC AR Sqdn F/O C.B.Smith B T Eindhoven (vlgv.) Do 217M * 2./KG 2 Lt B.Söhlmann B T Loon op Zand Bf 109G * 3./JG 3 O T Marrum (Fr) Bf 110G * 12./NJG 1 Lt G.Dittmann B T Eindhoven Bf 110 /NJG 1 O T Raamsdonk (Cartuizerpolder) B-17F BG/358BS 1st Lt J.S.Nix B T Noordzee (bij Hoek van Holland) B-17F BG/427BS 2nd Lt L.H.Quillen B T Westerschelde (bij Vlissingen) B-17F BG/364BS 1st Lt R.R.Miller B T Rozenburg B-17F BG/535BS 1st Lt O.H.Koenig B T Haamstede B-17F BG/561BS 2nd Lt B.Howe B T Haringvliet (bij Hellevoetsluis) P-47C FG/63FS 2nd Lt G.L.Hodges B T Eethen (N Waalwijk) Fw 190A * 1./JG 26 Lt L.Altmann B T Schoonrewoerd NAA 57 21* Fl.Schule 42 Uffz W.Wehnert B T De Beer (Rozenburg) Bf 109G * 7./JG 1 O T Noordzee (Hoek van Holland) Bf 109G * 7./JG 1 Uffz G.Schulze B T Oostburg (1,5 km NW Zuidzande) Bf 109G * 8./JG 1 Oblt H.Zuzic B T Walsoorden (bij veer Perkpolder) Bf 109G * 9./JG 1 Ofw H.Meissner B T Groede (ZW Breskens) Bf 109G * 9./JG 1 Lt H-J.Niemeyer B T Philippine Bf 109G * 9./JG 1 Lt H.Bork B T Waspik (in de Maas) Bf 109G * 7./JG 26 Fw W.Mensing B 81

18 T Waalwijk Bf 109G * 9./JG 26 Fw W.Möszner B T Breda Bf 109G /JG 26 Lt W.Grupe B T Gilze Rijen (vlgv.) Bf 110G * I/NJG 1 op de grond vernield G T Noordzee (5 km W Egmond) Hampden I X Sqdn F/Sgt W.A.Robson B T IJsselmeer (3 km NW Hindelopen) Bf 109G * 8./JG 1 Uffz E.Thiele B T2837A Creil (F) Ju % 3.(F)/ 122 Ofw H-G von Zabiensky O T Leeuwarden Ju 88C * IV/NJG 1 O T2839A IJsselmeer (bij Kampen) Ar 196A * 4./Fl.Erg.Gruppe Uffz A.Hoffmann B T Westerhorn - Grijpskerk Halifax II HR Sqdn P/O R.J.Cribb B T Hei en Boeicop Lancaster III DV Sqdn Sgt J.A.Spencer B T Waddenzee (10 km ZO Den Helder) Lancaster I ED Sqdn P/O L.K.Needs B T Bergen (bij De Franschman) Lancaster III LM Sqdn W/O F.A.Preston B T Asten (bij kasteel Heusden) Lancaster III ED Sqdn W/O K.Breckon B T Nieuw Dordrecht (Emmen) Lancaster I ED Sqdn Sgt G.W.Osmer B T Noordzee (10 km W Den Helder) Spitfire VB P Sqdn P/O J.H.Gielstrup B T Noordzee (5 km W Den Helder) SpitfireVB EP Sqdn S/Ldr P.B.G.Davies B T IJsselmeer (15 km NO Marken) Stirling III EH Sqdn F/Sgt K.W.Longmore B T Gorinchem (6km NW van) Bf 109G * 9./JG 26 Lt G.Karl B T Noordzee (20 km W Castricum) Lancaster II DS Sqdn Sgt D.F.Townsend B T Scherpbier (Z Groede) Typhoon IB JP Sqdn F/Lt L.S.B.Scott B T Noordzee (14 km W Vlissingen) Typhoon IB JP Sqdn S/Ldr J.Manak B T Kuinre Halifax II HR Sqdn S/Ldr W.Surtees B T Grathem (weg Grathem - Kelpen) Halifax V DK Sqdn S/Ldr A.C.L.A.Stuart B T Maarheeze Lancaster I W Sqdn Sgt J.Hickling B T Enschede (Lappenpad) Stirling III EH Sqdn Sgt J.Griffiths B T Nederweert - Eind (Schoorwater) Stirling III EE Sqdn F/Sgt A.A.Harlem B T Budel (Dorplein) Stirling III BK Sqdn F/Sgt W.H.Clague B T Kethel (ZH) Wellington X JA Sqdn F/Lt L.R.Osmialowski B T Noordzee Me 410A-1 022* 14./KG 2 Lt C.Jukel B T Woensdrecht (vlgv.) Mosquito VI HX Sqdn W/O M.Woolcott B T Hansweert (sluizen) Hurricane IV KX Sqdn P/O J.L.Dehoux B T Nieuwe Sluis (Zl) Hurricane IV KX Sqdn F/O I.A.Young B T Hansweert (sluizen) Hurricane IV KZ Sqdn S/Ldr D.P.McKeown B T Schelde (2,5 km W Vlissingen) Typhoon IB JP Sqdn F/Sgt E.T.L.Osborne B T Benschop Lancaster III EE Sqdn F/Sgt R.B.McPhan B T Gilze Rijen (vlgv.) Do 217M * III/KG 2 Hptm A.Schreiweis B T Gilze Rijen (vlgv.) Bf 110G * 1./NJG 1 Uffz H.Kölling B T Brummen (hk Kampweg/Meengatstraat) Bf 110G * 2./NJG 1 Ofw B.Eickmeier B T Zeist (bij Woudenbergscheweg) Me 410A * 16./KG 2 Hptm G.Näder B T Zijpe (bij de pont) Typhoon IB JP585 3 Sqdn S/Ldr S.R.Thomas B T Woensdrecht (vlgv.) Bf 109G * 9./JG 1 Uffz S.Weberitsch B T Lomm - Lottum (in de Maas) Bf 109G * I/JG 3 O T Velden (buurtschap Schandelo) Bf 109G * I/JG 3 O T Hulst (buurt van) P-47C FG/335FS 1st Lt A.C.Stanhope B T Nijmegen Fw 190A * 3./JG 1 O T Noordzee (voor Zandvoort) Bf 109G * 7./JG 1 Uffz H.Herglotz B T Nauw van Calais (bij Duinkerken) Mustang I AP Sqdn F/O R.E.Baker B T2880A Hees Fw 190A * I/JG 1 O T Sluis (N van) Typhoon IB JP Sqdn F/Sgt M.Donagby B T Eelde (vlgv.) Bf 109G * 7./JG 1 Fw G.Schulze B T Middelharnis Typhoon IB DN623 3 Sqdn Sgt C.Crisford B T Overflakkee (8 km NW Galatheese sluis) Typhoon IB EJ989 3 Sqdn F/O J.M.Downs B T Oerle (W Eindhoven) Do 217M * 3./KG 2 Lt G.Hüttinger B T Den Ham (ZO Ommen) Lancaster III JB Sqdn F/Lt L.G.Knight B T2886A IJsselmeer (bij Kampen) Ar 196A * 4./Fl.Erg.Gruppe LtG.Reindler B T2886B Venlo (vlgv.) Fw % C5+SR Fw A.Blissch B T Noordzee (W Petten) Halifax II BB Sqdn F/Sgt N.L.Sherwood B T Waddenzee (bij Harlingen) Halifax II DG Sqdn S/Ldr R.P.Wilkin B T Halfweg (bij Ruygoord) Bf 109G * 5./JG 3 Uffz R.Scheibe B T Waddenzee (ZO Den Helder) Halifax II LW Sqdn F/Sgt J.G.Stuart B T IJsselmeer (bij Wieringermeerpolder) Wellington X LN Sqdn Sgt L.J.Tierney B T Dussen Do 217M * 9./KG 2 Uffz R.Sachs B T IJsselmeer (FL-2/5) Bf 109G * 9./JG 1 Uffz G.Frey B T Molenaarsgraaf Bf 109G * 4./JG 3 Uffz E.Bartsch B T Leiden Bf 109G * II/JG 3 O T Genemuiden (Kamperzeedijk) Mosquito PR IX LR Sqdn P/O J.H.Williams B T Eindhoven (vlgv.) Do 217M * 2./KG 2 Uffz A.Schaible B T Arnemuiden (bij Sloedam) Typhoon IB JP439 3 Sqdn P/O J.G.P.M. de Callatay B T2898A Noordzee (bij Den Helder) Mustang I AP Sqdn F/Lt W.T.Hawkins B T Zierikzee (3 km ZO van) Typhoon IB JP Sqdn Sgt J.A.Colvin B T Weg Zijpe-Zierikzee Typhoon IB JP Sqdn P/O B.F.Gilland B T Geefsweer (Z Delfzijl) B-17F BG/324BS 2nd Lt W.G.Pegram B T Uithuizen Bf 109G * 6./JG 3 Uffz F.Schwalbach B T Groningen (buurt van) Bf 109G * 6./JG 3 Fw F.Cech B T Overveen Bf 109G * III/JG 11 Fw H.Chanteleau B T Nijstad (W Echten-Dr.) Bf % O T Oosterhof / Vaassen Halifax V EB Sqdn Sgt J.E.Farmer B T Essen (gem. Haren) Lancaster III LM Sqdn S/Ldr L.E.Logan B 82

19 Op alle mogelijke manieren trachtten de geallieerden om zo veel mogelijk schade aan de Duitse oorlogseconomie toe te brengen, tegen zo gering mogelijke verliezen aan eigen zijde. Steeds werden nieuwe technieken en procedures ontwikkeld. Op 17 mei 1943 voerde het 617 Squadron, uitgerust met Lancasters en speciale stuiterbommen een gewaagde aanval uit op enkele stuwdammen in Duitsland. Ondanks het verlies van acht van de negentien toestellen, waarvan er twee in Nederland terecht kwamen (T2331 en T2332), beschouwde de RAF de aanval een succes. Dat was het in ieder geval publicitair en het gold zeker ook voor de leider van de aanval, W/Cdr Guy P. Gibson, die hiermee het Victoria Cross verdiende. Het grootste doelwit, de Ederdam, werd uiteindelijk gebroken door de bom afgeworpen door de bemanning van de Australische F/Lt Leslie Gordon Knight. Het boek, en de gelijknamige hierop gebaseerde film, The Dam Busters, houden de herinnering aan deze missie levend. Het 617 Squadron bleef gedurende de hele oorlog speciale aanvallen uitvoeren. Het Dortmund-Ems kanaal was een belangrijke levensader voor de scheepvaart van en naar het Ruhrgebied. Bij Ladbergen lag het omringende land lager dan het kanaal en het bombarderen van de dijk zou resulteren in het leeglopen ervan, waarmee het verkeer onmogelijk werd. Nadat een aanval in de nacht van 14 op 15 september moest worden afgebroken vanwege de weersomstandigheden, werd de volgende nacht een nieuwe poging gewaagd. Acht Lancasters vertrokken vanaf Coningsby, elk geladen met een reusachtige 12,000 lb bom, en vlogen laag op weg naar het doel. Eén van hen werd door lichte Flak bij Nordhorn getroffen, waarna het crashte. Dichte grondmist in het doelgebied zorgde dat de missie mislukte, ondanks het doorzettingsvermogen van de vliegers die er alles aan deden om hun bom accuraat af te werpen. Eén bemanning deed maar liefst dertien pogingen voordat de bom kon worden afgeworpen. De Lancaster JB144 van F/Lt Leslie G. Knight, DSO, MID, raakte bij een poging om in de mist het kanaal te vinden, met de de bakboordvleugel een aantal bomen. Beide motoren aan die vleugel raakten beschadigd. Met veel moeite wist Knight hoogte te winnen. Hij vroeg en kreeg toestemming om zijn enorme bom niet op het doel af te werpen en zette vervolgens koers naar Engeland. Kort daarna vielen beide kapotte bakboordmotoren voorgoed uit en toen ook één van de twee andere motoren overhit dreigde te raken, gaf Knight zijn bemanning het bevel het toestel te verlaten. Hoewel het toestel heel laag vloog, wisten navigator P/O H.S. Hobday DFC, bommenrichter F/O E.C. Johnson DFC, boordwerktuigkundige P/O R.E. Grayston, radiotelegrafist P/O R.G. Kellow DFM en boordschutters F/Sgt F.E. Sutherland, Sgt L.C. Woollard en F/Sgt H.E. O Brien veilig de grond te bereiken in de omgeving van Almelo. Alleen Knight was nu nog in het vrijwel onbestuurbare toestel. Bij het naderen van Den Ham heeft hij het toestel nog opgetrokken, waarna het kort daarna neerstortte bij de Janmansweg (T2886). De vlieger overleefde dit niet. Nog drie andere Lancasters gingen die nacht verloren, zodat maar liefst vijf van de acht toestellen niet op Coningsby terugkeerden. Op de foto is het wrak van de Lancaster zichtbaar. Op de achtergrond wordt de kist met het lichaam van Knight in een rouwkoets geschoven, voor zijn laatste reis naar de oude begraafplaats in Den Ham. Hier rust hij nog steeds. Van de overige bemanningsleden die, op Woollard na, allemaal deel uitmaakten van de succesvolle bemanning die op 17 mei de Ederdam brak, werden Grayston en O Brien krijgsgevangen gemaakt. De vijf overigen wisten uit handen van de Duitsers te blijven en wederom Groot-Brittannië te bereiken.ook W/Cdr Guy P. Gibson VC, DSO and bar, DFC and bar, vond uiteindelijk zijn graf in Nederland. Op 19 september 1944 stortte hij in een Mosquito neer bij Steenbergen (T4158). Hier ligt hij samen met zijn navigator S/Ldr James B. Warwick begraven. (Foto G. Zijlstra) 83

20 T Noordzee (17 km N Vlieland) Halifax II HR Sqdn Sgt W.F.Maclaren B T Noordzee (6 km NW Den Helder) Halifax II BB Sqdn F/O J.R.Symons B T Boekelo (Kwinkelerweg) Halifax V DK Sqdn 2nd Lt J.T.Clary B T Raalte (Hogebroekseweg) Lancaster III JA Sqdn P/O A.R.Wangler B T IJsselmeer (8 km NW Harderwijk) Bf 110G * 7./NJG 1 Hptm A.Geiger B T Deelen Bf 110D * III/NJG 1 Lt E.Staufenbiel B T Deelen Bf 110G * III/NJG 1 O T Tietjerk Bf 110G * 12./NJG 1 Fw K.Pfeifer B T Onnen Bf 109G II/JG 3 O T Terschelling (km paal 94 - in zee) Halifax V DK Sqdn Lt N.S.D.Eckhoff B T Noordzee (20 km ZW Vlieland) Halifax II LW Sqdn Sgt A.E.Winn B T2918A Texel (paal bij de Koog) Lancaster III JA Sqdn S/Ldr J.E.R.Hayter B T Noordzee Lancaster III ED Sqdn P/O K.A.McIver B T Bovenkerk Bf 109G * Stab /JG 3 O T Amstelveen (Amsterdamse bos) Bf 109G * II/JG 3 O T Schiphol Me 410A * 14./KG 2 Bombardement G T Noordzee (4 km N Vlissingen) Lancaster III JA Sqdn P/O G.J.Smith B T Herkingen (Zl.) Typhoon IB JP755 3 Sqdn F/Lt G.L.Sinclair B T Klundert (W van) Typhoon IB JP Sqdn S/Ldr C.C.F.Cooper B T Westerschelde (3 km ZO Vlissingen) B-17F BG/511BS 1st Lt D.D.Nauman B T Nieuwstadt (5 km NW Sittard) Bf 109G-6 100% 6./JG 3 Fw A.Kalitta O T Schiphol Me 410A * 16./KG 2 O T Noordzee (bij Zeeland) Hurricane IV KZ Sqdn F/O B.Souslby B T Venlo (vlgv.) Ju 88C * 5./NJG 2 O T Noordzee Ju 188E * 2./KG 66 Ofw F.Pokolm B T Bellingwolde B-17F BG/351BS 1st Lt R.J.Gormley B T Wijnjeterp - Hemrik (Poostweg) B-17F BG/350BS 1st Lt W.McDonald B T Noordoostpolder (10 km NO Urk) B-17G BG/365BS 2nd Lt W.E.Emmert B T Stadskanaal (Cereskade) P-47D FG/335FS 1st Lt R.G.Patterson B T Ruinerwold (4 km Z Havelte) P-47D FG/334FS F/O C.D.Smith B T Amsterdam (Osdorperweg) P-47C FG/63FS 2nd Lt D.C.Fleming B T Hardenberg Fw 190A * Stab /JG 1 ObstLt H.Philipp B T2939A Deelen Fw 190A * I/JG 1 O T Welsum (W Olst) Fw 190A * I/JG 1 Lt H.Ehlers B T Vroomshoop (1 km Z van) Fw 190A * 1./JG 1 Uffz J.Kreimeyer B T Bellingwolde Fw 190A-5/U * 2./JG 11 Oblt E.Hondt B T Een (gem. Norg) Bf 109G * 2./JG 3 Fw O.Wirth B T Ruinerwold (Hesselterweg) Bf 109G * 3./JG 3 Ofw E.Stark B T Noordzee (W Den Helder) Bf 109G * 3./JG 3 Uffz F.Effenberger B T Gasteren - Anderen Bf 109G * 4./JG 3 Lt H.Feder B T Groningen (buurt van) Bf 109G-6 80% 4./JG 3 Lt F.Ruhl B T Sellingen (25 km Z Bellingwolde) Bf 109G * 6./JG 11 Fw G.Stenzel B T Soesterberg (vlgv.) Bf * 9./JG 54 O T Veenhuizen (bij Onstwedde) Bf 110G * Erpr.Komdo.25 Lt H-J.Schaer B T Norg - Westervelde Lancaster III JB181 7 Sqdn F/O B.E.C.Macpherson B T IJzendijke Mosquito VI HP Sqdn F/Lt R.W.Smith B T Apeldoorn (Broeklanderweg) B-17G BG/401BS 2nd Lt E.L.Verrill B T Haaksbergen B-17F BG/335BS 2nd Lt L.Correia B T Haaksbergen B-17F BG/335BS 1st Lt E.J.Broman B T Kootwijkerbroek B-17F BG/349BS 1st Lt J.Justice B T Helhuizen (gem. Holten) B-17F BG/549BS 2nd Lt W.Whitlow B T IJsselmeer (O Schellingwoude) B-17F BG/562BS 1st Lt P.E.Williams B T Buurse (buurt van de Haarmühle) B-17F BG/571BS 2nd Lt F.E.Ward B T2962A Vynen (D) B-17F BG/351BS 1st Lt M.E.Beatly B T Almelo Fw 190A * 2./JG 1 Uffz H.Vorhauer B T Haaksbergen (2 km NW van) Fw 190A * 3./JG 1 Uffz F.Emmerich B T2964A Borne (kleigat Burenweg) Fw 190A-5 II/JG 1 O T Markelo Fw 190A * II/JG 1 O T2965A Gorssel (Lindelaan) Fw 190A * J.St./Erp.Ko. 25 Uffz W.Ulrich B T Twente (vlgv.) Fw 190A * 8./JG 26 Lt H.Mayer B T2966A Groningen (buurt van) Bf 109G * 2./JG 3 Lt A.Leib B T Zaltbommel Bf 109G * 6./JG 3 Lt K-L.Seewald B T2967A Leende Bf 109G * 12./JG 26 O T Lochem (hoek Goorseweg-Tusselendijk) Bf 110G * 9./ZG 26 Ofw H.Ulrich B T Holten (Holterbroek) Me 410A-1 233* 9./ZG 1 Oblt J.Hallerbach B T Me 410A-1 31* III/ZG 1 Ofw K.Grinninger O T Eygelshoven (L) B-17F BG/364BS 2nd Lt D.J.McDarby B T Horn (Lange Beemden) B-17F BG/366BS 2nd Lt C.W.Willis B T Maastricht (Limmel) B-17F BG/364BS 2nd Lt D.L.Murdock B T Beek (L) (Bourgognestraat) B-17F BG/423BS 1st Lt V.K.Cole B T Budel P-47D FG/350FS 2nd Lt D.A.fry B T Kerkrade (De Vink) Bf 109G * 7./JG 1 Fw H.Brinkmann B T Tholen - St.Maartensdijk Bf 109G * Stab /JG 3 O T Roosendaal Bf 109G * 2./JG 3 O T Bergen aan Zee Bf 109G * 3./JG 3 Hptm R.Germeroth B T Grubbenvorst (L) Bf 110D * 2./NJG 1 Ofw M.Schoob B T Terwolde (buurt van) Fw 190A * 2./JG 1 Ofw R.Piffer B T IJsselmeer Bf 109G * 5./JG 3 Ofw, W.Kloss B 84