Uitleg over verschillende soorten woonvormen voor senioren

Transcriptie

1 Iedereen is anders en heeft eigen woonwensen. Deze wensen kunnen veranderen bij een nieuwe levensfase. Er is keuze uit verschillende woonvormen voor senioren. Uitleg over verschillende soorten woonvormen voor senioren Iedereen is anders en heeft eigen woonwensen. Deze wensen kunnen veranderen bij een nieuwe levensfase. Het is daarom prettig als u een nieuw thuis kunt kiezen als uw huidige woning niet meer voldoet. Bijvoorbeeld vanwege ziekte, moeite met bewegen of een eenzaam gevoel. Ook veiligheid kan een rol spelen. Hieronder vindt u een aantal voorbeelden. Woonzorgzone / woonservicegebied Een woonservicegebied of woonzorgzone is een (deel van een) wijk of dorp waar voldoende voorzieningen zijn voor wonen met zorg. Alle woningen zijn toegankelijk voor mensen met een lichamelijke beperking, net als de woonomgeving. Vanuit het wijkservicecentrum of zorgsteunpunt wordt de hulp en verzorging geregeld. Hier vindt u bijvoorbeeld een organisatie voor thuiszorg, een huisarts, een apotheek en een huismeester. In een woonzorgzone kunt u dag en nacht zorg krijgen. Daardoor kunt u langer zelfstandig thuis blijven wonen. Serviceflat ServiceflatEen serviceflat lijkt op een gewoon wooncomplex, maar heeft meer voorzieningen. Zo kunnen de bewoners er gebruik maken van een gemeenschappelijke recreatieruimte en worden er door of namens de huurder maaltijden verzorgd. In de woningen zijn noodoproepinstallaties aanwezig en er zijn logeermogelijkheden voor gasten van bewoners. Een serviceflat maakt het mogelijk om langer zelfstandig te blijven wonen, eventueel met thuiszorg. Verzorgingshuis Een verzorgingshuis wordt ook wel een bejaardenhuis of woonzorgcentrum genoemd. U kunt in een verzorgingshuis gaan wonen als u door ziekte, een handicap

2 of ouderdom niet meer zelfstandig kunt wonen. Of als u moet revalideren na ziekte of na een ongeluk. In een verzorgingshuis kunt u medische zorg krijgen (zoals wondverzorging en het toedienen van injecties) en hulp bij het wassen, aankleden, eten en het naar bed gaan. In veel verzorgingshuizen is het ook mogelijk om dagverzorging te krijgen. Dan gaat u s avonds weer terug naar uw eigen huis. Verpleeghuis Een verpleeghuis is er voor mensen die intensieve zorg of zware medische behandelingen nodig hebben. Bijvoorbeeld vanwege ernstige lichamelijke of psychische beperkingen, zoals restverschijnselen na een hersenbloeding of bij dementie. Het is ook mogelijk om korte tijd in een verpleeghuis te wonen. Bijvoorbeeld als u moet herstellen na een ernstig ongeluk. In een verpleeghuis werken veel behandelaars, zoals specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundigen en fysiotherapeuten. Zorghotel Een zorghotel is bedoeld voor tijdelijk verblijf. Wanneer u geen volledige ziekenhuiszorg nodig heeft, maar ook niet zelfstandig thuis kunt blijven. U kunt er bijvoorbeeld herstellen na een ziekenhuisopname. Een zorghotel lijkt op een echt hotel en is vaak van alle gemakken voorzien. Heeft u zorg nodig en wilt u op vakantie? Dan kunt u ook gebruik maken van een zorghotel. Ook als uw mantelzorger(s) met vakantie wil(len) biedt een zorghotel uitkomst. Aanleunwoningen Een aanleunwoning is een woning die aan een verzorgingshuis vastzit of er dichtbij staat. U kunt naar een aanleunwoning verhuizen als u geen grote gezondheidsproblemen heeft en redelijk mobiel bent. Vanuit een aanleunwoning kunt u van de diensten en zorg van het verzorgingshuis gebruik maken en verder zelfstandig blijven wonen. Levensloopbestendige woningen Levensloopgeschikte of levensloopbestendige woningen zijn geschikt of eenvoudig geschikt te maken voor bewoning tot op hoge leeftijd. Ook wanneer er sprake is van lichamelijke handicaps of chronische ziekten. voor 55-plussers Kangoeroewoningen Een kangoeroewoning is een combinatie van twee zelfstandige woningen met een eigen voordeur. Deze woningen zijn met elkaar verbonden door een trap of een tussendeur. Kangoeroewoningen zijn ideaal als u vlakbij familie of mantelzorgers wilt wonen, en andersom natuurlijk. Op dit moment worden er op Woonz.nl geen kangoeroewoningen aangeboden. Groepswonen Groepswonen wil zeggen dat u samen met anderen een woning deelt. Meestal heeft iedereen een zelfstandige woonruimte en zijn er gemeenschappelijke ruimten. Voor groepswonen moet u zelfstandig kunnen wonen, zo nodig met hulp en aanpassingen. De bewoners van een groepswoning bepalen samen welke nieuwe bewoners zij toelaten.

3 Kleinschalig wonen Kleinschalig wonen houdt in dat een kleine groep mensen (van ongeveer 6 tot 8 personen) die intensieve zorg en ondersteuning nodig hebben, samenwonen in een groepswoning. Daarbij heeft iedere bewoner een eigen slaapkamer en badkamer en is er een gezamenlijke woonkamer. Door samen te eten en zinvol de dag door te brengen, is het mogelijk om een zo normaal mogelijk leven te leiden. Met name voor mensen met Alzheimer / dementie bestaan er veel kleinschalige woonvormen. 5 NIEUWE WOONVORMEN VOOR OUDEREN Waar zou jij willen wonen als je ouder wordt? Steeds meer mensen denken na over deze vraag en bedenken nieuwe woonvormen. Zo is er bijvoorbeeld een groep mensen die leegstaande boerderijen wil transformeren tot groene woonerven en een stichting die prachtige hofjes creëert waar mensen gezellig samen oud kunnen worden. Wij zetten een aantal nieuwe woonvormen voor ouderen voor je op een rijtje. Wat is jouw favoriet? Wonen Werken Zorgen 50+ Dit project helpt mensen van 50+ aan een woonruimte waar ze oud kunnen worden en tegelijkertijd actief kunnen blijven in de maatschappij. Ze vormen groepen van ongeveer 35 vijftigplussers in een gemengde leeftijdsopbouw en helpen hen invulling te geven aan hun ideale woongemeenschap. Samen bepalen ze hoe het gebouw er uit ziet, welke zorg er wordt ingekocht en wat voor gezamenlijke ruimtes er komen voor sport en culturele activiteiten. Doordat elke groep andere wensen heeft krijgt elke locatie een andere vorm. De eerste projecten staan op dit moment in de startblokken. Zo lopen er verschillende haalbaarheidsonderzoeken om een woongroep te starten in een voormalig klooster in Utrecht, een oude kerk in Tilburg en een oud kazerneterrein in Ede. Erfdelen

4 De initiatiefnemers van Erfdelen werken aan een woonmodel waarbij ze een bestaande boerderij transformeren tot een kleine woongemeenschap. Zij signaleren namelijk dat er steeds meer ouderen op zoek zijn naar een sociale en groene woonvorm en er tegelijkertijd steeds meer boerderijen leeg komen te staan. Volgens hen is een boerderij de ideale locatie om samen te wonen op een duurzame, sociale en gezellige manier op een prachtige locatie: het platteland. Erfdelen wordt een sociaal concept waar mensen gezamenlijke voorzieningen delen en elkaar helpen met allerlei zaken. Daarnaast willen ze in niet alleen een toekomst voor zichzelf maar ook rekening houden met volgende generaties. Daarom zullen ze o.a. CO2-neutraal gaan bouwen, biologisch tuinieren en elektrisch vervoer gaan delen. De Knarrenhof De Knarrenhof helpt ouderen in verschillende steden om nieuwe woonvormen te realiseren. Dat doen ze door woongemeenschappen te creëren op basis van de hofjes van vroeger. Deze hofjes zijn namelijk perfect voor mensen die comfortabel, veilig en zelfstandig willen wonen. Iedereen heeft een eigen huisje en samen delen ze een gezellige hof en hobbyruimte. Zo is er volop ruimte voor ontmoeting en tegelijkertijd ook genoeg privacy. Toekomstige hovelingen zullen samen met Stichting Knarrenhof het onderhoud, de zorg, energie en andere zaken organiseren. Daarbij proberen ze het meeste zelf te doen. Dat maakt het wonen namelijk actiever, leuker, beter én goedkoper. De bouw van de eerste Knarrenhof is al in volle gang en daar zal het zeker niet bij blijven. Er zijn namelijk al bijna enthousiaste deelnemers die staan te springen om ook van start te gaan. Klik hier om meer te lezen over De Knarrenhof.

5 Thuishuis Thuishuis is een soort studentenhuis voor 60+ers waar je gezellig samen oud kunt worden met je (nieuwe) vrienden. Dat kan bijvoorbeeld in een gewoon huis zijn of op de verdieping van een flat. Een Thuishuis wordt gedeeld door ongeveer 5 tot 7 bewoners die allemaal hun woonruimte hebben met daarin een woonkamer, slaapkamer en een badkamer/toilet. De bewoners delen verder samen een keuken, huiskamer, hobbyruimte, logeerkamer en als ze geluk hebben nog een tuin ook. Een Thuishuis staat bij voorkeur in een wijk waar de bewoners zelf vandaan komen en ligt dichtbij belangrijke voorzieningen.

6 Tiny House pensioen In Nederland is het helaas nog niet mogelijk om zomaar een tiny house ergens neer te zetten, maar we hebben goede hoop dat dit binnen een paar jaar heel anders is. In de VS zijn tiny houses al jaren populair en daar zijn er een heleboel te vinden op vaste plekken en op de weg. Je hebt daar zelfs al tiny house dorpjes en wijken voor gepensioneerden! Verder zijn er ook bedrijven die granny pods verkopen, dat zijn kleine huisjes die je in je achtertuin kunt zetten zodat je je (groot)ouders dichtbij hebt. Nu konden we helaas nog geen mooi beeldmateriaal vinden van tiny house gemeenschappen voor ouderen die we konden gebruiken, vandaar dat we de afbeelding van een ander tiny house dorpje (Opportunity Village) hebben gebruikt. Wat ons betreft zou dit ook een prachtig plaatje kunnen zijn van een gezellig tiny house dorpje voor gepensioneerden. De huisjes mogen dan wel een slagje groter zijn, maar het zou ons niets verbazen als we dit over een tijdje ook op Nederlandse bodem tegenkomen.

7 Samenvattend Woonconcepten voor senioren worden onder velerlei namen en vormen aangeboden. Hieronder een greep uit de vele benamingen en mogelijkheden. Aanleunwoning Een aanleunwoning is een zelfstandige woning voor senioren, die nog redelijk mobiel zijn en geen grote gezondheidsproblemen hebben. De woning ligt in de nabijheid van een zorginstelling waar diensten en zorg afgenomen kunnen worden en gebruik kan worden gemaakt van de voorzieningen. All together now Dit is een combinatie van wonen, zorg en opleiding. Op een soort campus wonen mensen in een zorgappartement. Het gebouw staat in verbinding met een school waar jongeren voor de zorg worden opgeleid. Het restaurant staat open voor bewoners, studenten en docenten. Er zijn ook studentenwoningen en (buurt)voorzieningen zoals een bioscoop, een theater en een gemeenschappelijke tuin. De studenten lopen stage in de zorgappartementen, ouderen geven gastcolleges en begeleiding. Interactie en een stimulerende woon- en leeromgeving staan centraal. Gemeenschappelijk wonen voor ouderen Bij deze woonvorm kiezen mensen er bewust voor om met elkaar in één huis samen te wonen, zonder dat er sprake is van een gezinsverband. De ouderen wonen in zelfstandige woonruimten, delen gemeenschappelijk ruimten en ondernemen bepaalde activiteiten samen. Bewoners hebben de bereidheid tot gezamenlijke activiteiten en wederzijdse hulp. De bewoners vormen samen een vereniging waarvan de leden in gezamenlijke verantwoordelijkheid het project bewonen en zelf (mee) bepalen, wie als nieuwe bewoner wordt toegelaten. Het gemeenschappelijke van alle woongroepen is dat begrippen zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid zijn gekoppeld aan samenhorigheid. Gestippeld wonen Gestippeld wonen is een woonvorm waarbij leden van een woongroep verspreid wonen over een gebouw. Overeenkomst met harmonica wonen is dat beide soorten gemeenschappelijk wonen te maken hebben met de andere bewoners van het gebouw. Kenmerk van beide vormen is de flexibele groepsgrootte. Gestippelde woongemeenschappen starten vrijwel altijd in bestaande complexen. Het zijn groepen die langzaam groeien. Bij het stippelmodel is een geleidelijke instroom van

8 nieuwe leden beter mogelijk omdat het niet uitmaakt waar in het gebouw een woning vrijkomt. Deze gespreide huisvesting geeft meer kansen op menging en integratie met andere bewoners van het gebouw. Gestippeld wonen lijkt op het verenigingsleven dat zeker ouderen kennen van vroeger. Harmonica wonen Bij harmonica wonen leven leden van een woongroep ruimtelijk geclusterd in een complex. Bij harmonicaprojecten gaat het meestal om nieuwbouw. Vaak is de beschikbare locatie te groot voor de groep of kiest de corporatie ervoor om zelf een aantal woningen te kunnen toewijzen. Soms is er ook sprake van verschillende financieringscategorieën: lage huur, hoge huur en koop. Kenmerk van beide vormen is de flexibele groepsgrootte. Het harmonicamodel geeft meer kans op toevallige ontmoetingen tussen de groepsleden doordat ze ruimtelijk geclusterd wonen, net als in een aaneengesloten woonproject. Kangoeroewoning Apart en toch samen. Een kangoeroewoning (ook wel tandemwoning genoemd) is een woonvorm waarbij mensen die zorg nodig hebben toch zelfstandig kunnen wonen en deel kunnen uitmaken van het huishouden van een mantelzorger. De woning bestaat uit twee zelfstandige woningen (de buidel- en hoofdwoning) met elk eigen badkamer, woonkamer, keuken, slaapkamer enz.. De twee woningen zijn naast elkaar of boven elkaar geplaatst en door middel van een tussendeur of tussentrap is het mogelijk van de ene naar de andere woning te gaan. De buidelwoning is gelijkvloers, de hoofdwoning kan uit meerder lagen bestaan. Het uitgangspunt is dat u kunt zorgen voor bijvoorbeeld uw gehandicapte kind of samen wilt wonen met uw ouders maar toch met uw eigen gezin in de hoofdwoning een eigen leven kunt leiden. Kleinschalig wonen Een kleine groep ouderen, die intensieve zorg en ondersteuning nodig hebben, wonen met elkaar in een groepswoning. Hierdoor is het voor hen mogelijk een zo normaal mogelijk leven te leiden en een bepaalde mate van zelfstandigheid willen behouden. Woonzorgcomplex Een gebouw met zelfstandige woningen voor senioren, die nog zelfstandig kunnen wonen, maar bij wie wel zorg op maat nodig is. Door de medewerkers van het zorgcomplex of door een nabijgelegen zorginstelling kan zorg en service worden aangeboden. Ook is er in het gebouw een gemeenschappelijke ruimte. Levensloopbestendige woning Een levensloopbestendige woning, ook wel levensloopgeschikte woning genoemd is een zelfstandige woning geschikt voor bewoning zodat bewoners erin kunnen blijven wonen als hun levensomstandigheden veranderen, bijvoorbeeld door ouderdom.

9 Luxe residentie Luxe zorgappartementen in op bijzondere locaties of in bijzondere gebouwen (kasteel, klooster, etc.) vaak met diverse faciliteiten en de mogelijkheid van zorg (op afroep). Ook kleinschalig wonen in een landhuis wordt hieronder verstaan. Mantelzorgwoning Een andere woonconcept voor senioren is een mantelzorgwoning. Dit is een verplaatsbare, complete woning die tijdelijk naast een ander huis wordt geplaatst bijvoorbeeld de achtertuin. In de woning kan allerlei apparatuur worden aangesloten. De mantelzorgwoning heeft een zit- en woonkamer met een verstelbaar keukenblok, een ruime slaapkamer en een doucheruimte. Alles is aangepast en toegankelijk gemaakt. De zorgvrager woont zelfstandig, maar de mantelzorger is dichtbij. Meer generatie wonen Oudere mensen, zeker als ze alleen zijn, lopen een groot risico te vereenzamen. Tegelijk raken ze steeds meer afhankelijk van de hulp van de samenleving om hen heen. Een van de uitgangspunten van een meer generatie project is gemeenschapszin waarbij zorg en ondersteuning van ouderen, gehandicapte mensen en kinderen meer door mensen in de wijk zelf plaatsvinden. Kijk eens naar het Meergeneratie Woonproject in Nijmegen waar een toekomst wijzend model van wonen en leven wordt gerealiseerd. Er zullen woningen van diverse grootte zijn voor alleenstaanden, jong en oud, (één-ouder) gezinnen, paren en kleine woongroepen (tot 5 personen). Er zijn huizen die uitdrukkelijk levensloop bestendig gebouwd zijn. Dat wil zeggen, dat bij wijziging van de gezinssamenstelling veranderingen aan de woning mogelijk zijn waarbij de gebruikte materialen opnieuw kunnen worden ingezet. Moderne hofjes Moderne vorm van de aloude hofjes. Wonen rond een beschutte binnenplaats waarbij nieuwe vormen van nabuurschap mogelijk zijn. Particulier wooninitiatief Particuliere wooninitiatieven zijn een bijzonder voorbeeld van vraag gestuurd wonen, waarbij zorg en begeleiding voor de bewoners bij derden wordt ingekocht. Het gaat om een vrij nieuwe ontwikkeling, waarvoor geen blauwdruk van één bepaald woonconcept voor handen is. Patio Plus Hierbij worden bestaande eengezinswoningen aangepast. In de tuinen wordt een slaap- en badkamer gerealiseerd. Tuinen worden met elkaar in verbinding gebracht zodat er een grote gezamenlijke binnentuin ontstaat. Er kan een gezamenlijke doorgang komen naar een centrale woning met een gezamenlijke ontmoetingsruimte. Serviceflat Een serviceflat is een appartementencomplex voor ouderen, vaak met koopappartementen maar soms zijn er ook huurwoningen. Bewoners kunnen gebruik

10 maken van verschillende diensten, zoals een maaltijdservice, een logeerkamer, ontmoetingsruimte, klussendienst. Talita concept In deze woonvorm wonen senioren en jonge alleenstaande moeders samen in een complex maar wel in hun eigen woning. Het gaat hier om jonge alleenstaande moeders en meisjes die om uiteenlopende redenen niet in hun gezin kunnen blijven wonen. De begeleiding is onder andere gericht op het vergroten van de sociale vaardigheden, het opbouwen van een sociaal netwerk en waar mogelijk het herstel van gezinsrelaties. Bij de moeders is extra aandacht voor de relatie met hun kind. Het doel is uiteindelijk dat zij zich leren handhaven in een opleiding of werkkring en zelfstandig kunnen wonen en leven. Senioren begeleiden deze jonge vrouwen in hun dagelijkse situaties. Themawijk / lifestylepark Gehele wijk of zelfs stad volgens een bepaald thema. Er zijn gezamenlijke voorzieningen maar het zijn het individuele woningen. Thuishuis Een Thuishuis is een gewoon huis waarin vijf tot maximaal zeven ouderen (vanaf 60-plus) samenwonen met ieder hun eigen woonkamer, slaapkamer en badkamer/toilet. Samen delen ze een grote woonkamer, hobbyruimte, (bij)keuken, logeerfaciliteit en daar waar mogelijk een tuin. De woning staat in de vertrouwde eigen wijk en wordt ondersteund door vrijwilligers. Het Thuishuis staat in de wijk waaruit de bewoners van het Thuishuis afkomstig zijn. Het huis ligt op een centrale plek in deze woonkern en in de nabijheid van belangrijke voorzieningen als winkels, openbaar vervoer, gezondheidscentrum, kerk/moskee, etc. Bij of in de directe nabijheid van het huis is een parkeervoorziening Woongroep (op basis van religie, afkomst, seksuele geaardheid, etc.) Het gaat om een project van zelfstandige woningen met tenminste een gemeenschappelijke ruimte. Er is sprake van deelname in een groep waarbij er bereidheid is tot het ondernemen van gezamenlijke activiteiten en wederzijdse hulp. Er zijn bijvoorbeeld woongroepen voor allochtone ouderen maar ook voor ouderen met een bepaalde religie/levensovertuiging en leefstijl. Woonzorgcomplex Een gebouw met zelfstandige woningen voor senioren, die nog zelfstandig kunnen wonen, maar bij wie wel zorg op maat nodig is. Door de medewerkers van het zorgcomplex of door een nabijgelegen zorginstelling kan zorg en service worden aangeboden. Ook is er in het gebouw een gemeenschappelijke ruimte. Zorgpark Het idee is om een bijzondere levensloopbestendige woonbuurt te ontwikkelen met een ziekenhuis, behandelcentra, revalidatiecentra, etc. gericht op senioren en mensen die kunnen profiteren van de nabijheid van het zorgpark. Door de vergrijzing is de verwachting dat er steeds meer interesse zal zijn voor deze woonmilieus. De

11 herontwikkeling van bijvoorbeeld een terrein rondom een ziekenhuis biedt een unieke kans om in de directe nabijheid van zorg voor deze doelgroep huisvesting te woningen te bouwen. Verschillende woonvormen nogmaals op een rij. 1. Aanleunwoning 2. Woonzorgcomplex 3. Serviceflat 4. Levensloopbestendige woning 5. Kangoeroewoning 6. Mantelzorgwoning 7. Gemeenschappelijk wonen voor ouderen 8. Gemeenschappelijk wonen met verschillende leeftijden 9. Thuishuis 10. Moderne hofjes 11. Particulier wooninitiatief 12. Gestippeld wonen 13. Harmonicawonen 14. Kleinschalig wonen