In overeenstemming met de. MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN en SPORT,

Transcriptie

1 BD/2009/REG NL WR/zaaknr.: In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN en SPORT, Gezien de verzoeken van Schering Plough NV/SA te Brussel en Intervet Nederland B.V. te Boxmeer d.d. 20 augustus 2009 tot wijziging van registratiehouder van een registratie; Gelet op artikel 3, 4 en 6 van de Diergeneesmiddelenwet (Stb. 1985, 410); Gehoord de Commissie Registratie Diergeneesmiddelen; BESLUIT: 1. De registratie van het diergeneesmiddel ISOBA ingeschreven onder nummer REG NL wordt gewijzigd in dier voege dat in de beschikking tot registratie van het diergeneesmiddel in plaats van Schering Plough NV/SA wordt gelezen Intervet Nederland B.V. 2. De gewijzigde Samenvatting van Productkenmerken behorende bij het diergeneesmiddel ISOBA ingeschreven onder nummer REG NL treft u aan als bijlage A behorende bij dit besluit. 3. Het gewijzigde etiket en, in voorkomend geval, de gewijzigde bijsluiter behorende bij het diergeneesmiddel ISOBA, ingeschreven onder nummer REG NL treft u aan als bijlage B behorende bij dit besluit. 4. Deze beschikking treedt heden in werking. DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT, voor deze,

2 HET HOOFD BUREAU DIERGENEESMIDDELEN, BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

3 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL ISOBA, 100% w/w vloeistof voor inhalatiedamp 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel: Isofluraan 100% w/w Hulpstoffen: Zie rubriek 6.1 voor de volledige lijst van hulpstoffen. 3. FARMACEUTISCHE VORM Vloeistof voor inhalatiedamp. 4. KLINISCHE GEGEVENS 4.1 Doeldiersoorten Hond, kat, paard, siervogels inclusief postduiven, reptielen, kleine zoogdieren (rat, muis, hamster, chinchilla, woestijnrat, cavia en fret). 4.2 Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoorten Inductie en onderhoud van algehele anesthesie. 4.3 Contra-indicaties Niet gebruiken bij dieren met een bekende overgevoeligheid voor isofluraan of een bekende gevoeligheid voor maligne hyperthermie. 4.4 Speciale waarschuwingen voor elke diersoort waarvoor het diergeneesmiddel bestemd is Isofluraan heeft weinig of geen analgetische eigenschappen. Geschikte analgesie moet altijd vóór de operatie toegediend worden. De analgetische behoeften van de patiënt moeten worden overwogen alvorens algehele anesthesie wordt stopgezet. De inductie bij reptielen met anesthetica bestemd voor inhalatie kan moeilijk zijn door het inhouden van de adem. Het metabolisme bij kleine zoogdieren kan beïnvloed worden door een verminderde lichaamstemperatuur als gevolg van de hoge ratio lichaamsoppervlakte-lichaamsgewicht. Daarom moet de lichaamstemperatuur worden gecontroleerd en stabiel worden

4 gehouden. 4.5 Speciale voorzorgsmaatregelen bij gebruik Speciale voorzorgsmaatregelen voor gebruik bij dieren Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke ademhalingsdepressie en hypotensie. Hartritmestoornissen en voorbijgaande bradycardia werden in zeldzame gevallen gemeld. Vooraleer dit product toe te dienen aan dieren met verminderde cardiovasculaire functies dient een baten/risicobeoordeling gemaakt te worden in lijn met de bekende farmacodynamische eigenschappen van het anestheticum, met inbegrip van de daling van de systemische bloeddruk. Hoewel isofluraan gebruikt kan worden tijdens craniale chirugie en bij patiënten met hoofdletsels, kunnen verhoogde hersendoorbloeding en intracraniale druk optreden. De verhoogde intracraniale druk kan verminderd worden door de patiënt te laten hyperventileren. Maligne hyperthermie werd in zeer zeldzame gevallen gerapporteerd bij dieren die daarvoor gevoelig zijn. Daar waar geen MAC/ED 50 -waarden worden opgegeven voor de verschillende diersoorten mag het gebruik van isofluraan alleen worden overwogen na een baten/risicobeoordeling van de behandelend dierenarts. Speciale voorzorgsmaatregelen, te nemen door degene die het geneesmiddel aan de dieren toedient Adem de damp niet in. Gebruikers moeten hun desbetreffende Nationale Autoriteiten contacteren voor advies inzake richtlijnen bij beroepsmatige blootstelling aan isofluraan. Operatie- en recoveryruimten moeten uitgerust zijn met geschikte ventilatie- of afvoersystemen om de accumulatie van anesthetische dampen te voorkomen. Alle afzuig- of afvoersystemen moeten op juiste wijze onderhouden worden. Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, moeten blootstelling aan het product vermijden en dienen operatie- en recoveryruimten te vermijden. Vermijd het aanwenden van procedures met een masker voor langdurige inductie of onderhoud van algehele anesthesie. Gebruik indien mogelijk een cuffed endotracheale tube voor de toediening van Isoba gedurende het onderhoud van algehele anesthesie. Om het milieu te beschermen wordt het als een goede praktijk beschouwd om afvoersystemen met koolfilters te gebruiken. Wanneer men isofluraan verdeelt, moet men erop letten elke gemorste vloeistof onmiddellijk te verwijderen met behulp van een inert en absorberend materiaal, bv. zaagsel. Was alle spatten op de huid en ogen af en vermijd contact met de mond.

5 Indien accidenteel ernstige blootstelling optreedt, verwijder de operator van de blootstellingsbron, roep onmiddellijk medische hulp in en toon dit etiket. Gehalogeneerde anesthetische middelen kunnen leverbeschadiging veroorzaken. In het geval van isofluraan is dit een idiosyncratische respons die zeer zelden werd waargenomen na herhaalde blootstelling. Advies aan de behandelende arts: Zorg dat de bovenste luchtwegen vrijgemaakt worden en geef een symptomatische en ondersteunende behandeling. Merk op dat adrenaline en catecholaminen hartritmestoornissen kunnen veroorzaken. 4.6 Bijwerkingen (frequentie en ernst) Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke vermindering van de systemische bloeddruk. Hartritmestoornissen en voorbijgaande bradycardia werden in zeldzame gevallen gemeld. Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke ademhalingsdepressie en in zeldzame gevallen maligne hyperthermie. Hoewel isofluraan gebruikt kan worden tijdens craniale chirugie en bij patiënten met hoofdletsels, kunnen verhoogde hersendoorbloeding en intracraniale druk optreden. De verhoogde intracraniale druk kan verminderd worden door de patiënt te laten hyperventileren. 4.7 Gebruik tijdens dracht, lactatie of leg Hoewel isofluraan veilig is gebleken voor anesthesie tijdens de keizersnede bij de hond en de kat, zijn er geen volledige gegevens beschikbaar over het gebruik van isofluraan tijdens de dracht en lactatie bij de doeldieren. Daarom bij drachtige en lacterende dieren uitsluitend gebruiken overeenkomstig de baten/risicobeoordeling van de behandelend dierenarts. Zie ook sectie Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Het aanwenden van lachgas en premedicatie met middelen, zoals acepromazine, opiaten, benzodiazepines en α-2-adrenoreceptor agonisten is verenigbaar met het gebruik van isofluraan. Er wordt echter aangenomen dat gelijktijdig gebruik van dergelijke middelen, in het bijzonder α-2-adrenoreceptor agonisten, de concentratie aan isofluraan, die noodzakelijk is voor inductie en onderhoud van anesthesie, vermindert. Isofluraan kan afgebroken worden tot koolmonoxide door

6 absorbens op basis van droge kooldioxide. 4.9 Dosering en toedieningsweg De laagst werkzame dosis dient toegediend te worden en, zoals het geval voor alle anesthetica, dient de correcte dosis te worden gebruikt. Isofluraan moet toegediend worden met een accuraat gecalibreerde verdamper in een geschikt anesthesiecircuit; een onnauwkeurige, ongecompenseerde verdamper (bv. Stephens verdamper, Komesaroff machine) is echter eveneens geschikt voor de verdeling van isofluraan. Paard Minimale Alveolaire Concentratie: De MAC-waarde van isofluraan is bij benadering 1,31% bij het paard. Inductie van anesthesie: Aangezien het niet gebruikelijk is om bij volwassen paarden anesthesie te induceren door middel van isofluraan, moet inductie doorgaans bereikt worden door middel van een kortwerkend barbituraat, zoals natrium thiopentone of ketamine en mag guaifenesine bevatten. Vervolgens kunnen concentraties van isofluraan van 3 tot 5 % aangewend worden om binnen 5 tot 10 minuten de gewenste diepte van anesthesie te bereiken. Isofluraan bij concentraties van 3 tot 5 % in een hoge zuurstoftoevoer kan gebruikt worden voor inductie van anesthesie bij veulens. Onderhoud van anesthesie: Anesthesie kan onderhouden worden door gebruik van isofluraan in concentraties van 1,5% tot 2,5%. Siervogels Minimale Alveolaire Concentratie: Slechts enkele MAC/ED 50 waarden werden bepaald. Voorbeelden zijn 1,34% voor de Sandhill kraanvogel, 1,45% voor de postduif, verminderd tot 0,89% bij toediening van midazolam en 1,44% bij de kaketoe, verminderd tot 1,08% bij toediening van butorfanol analgeticum. Het gebruik van isofluraan anesthetica werd gemeld bij vele soorten, van kleine vogels zoals zebravinken, tot grote vogels zoals gieren, adelaars en zwanen. Inductie van anesthesie: 3 tot 5% isofluraan heeft gewoonlijk een snelle inductie tot gevolg. Inductie van anesthesie met propofol, gevolgd door onderhoud met isofluraan, werd gemeld bij zwanen. Onderhoud van anesthesie: De onderhoudsdosis is afhankelijk

7 van de soort en het individu. Gewoonlijk is 2 tot 3% een gebruikelijke en veilige concentratie. Voor sommige ooievaar- en reigersoorten kan slechts 0,6 tot 1% nodig zijn. Voor sommige gieren en adelaars kan 4 tot 5% nodig zijn. Voor sommige eenden en ganzen kan 3,5 tot 4% nodig zijn. Vogels reageren gewoonlijk erg snel op concentratieveranderingen van isofluraan. Reptielen Minimale Alveolaire Concentratie: Literaire publicaties vermelden het gebruik van isofluraan bij een grote verscheidenheid aan reptielen (b.v. verscheidene hagedissoorten, schildpadden, leguanen, kameleons en slangen). Bij de woestijnleguaan werd de ED 50 vastgesteld op 3,14% bij 35 C en 2,83% bij 20 C. Inductie van anesthesie: 2 tot 4% isofluraan heeft gewoonlijk een snelle inductie tot gevolg. Als gevolg van het inhouden van de adem kan de inductie met anesthetica bestemd voor inhalatie moeilijk zijn bij reptielen. Onderhoud van anesthesie: Een gebruikelijke concentratie is 1 tot 3%. Kleine zoogdieren Minimale Alveolaire Concentratie: Isofluraan wordt aanbevolen voor anesthesie bij een grote verscheidenheid aan kleine zoogdieren, b.v. rat, muis, hamster, chinchilla, woestijnrat, cavia en fret. Volgende MAC-waarden werden vermeld: 1,34% bij muizen en 1,38%, 1,46% en 2,4% bij ratten. Inductie van anesthesie: Isofluraan concentraties van 2 tot 3%. Onderhoud van anesthesie: Een concentratie aan isofluraan tussen 0,25 en 2%. Hond Minimale Alveolaire Concentratie: De MAC-waarde van isofluraan is 1,28% bij de hond. Inductie van anesthesie: Anesthesie van honden kan geïnduceerd worden door het inhaleren van isofluraan bij concentraties tussen 2 en 4%. Het aanwenden van gebruikelijke pre-anesthetische middelen zoals acepromazine, opiaten, benzodiazepines en α-2- adrenoreceptor agonisten en/of het gelijktijdig gebruik van lachgas vermindert de vereiste concentratie aan isofluraan. Als anesthesie wordt geïnduceerd door een

8 injecteerbaar middel, moet de initiële concentratie aan isofluraan iets hoger zijn dan deze die normaal nodig is voor onderhoud om zo de overgang te maken naar gasvormige anesthesie. Onderhoud van anesthesie: Als algemene regel geldt dat endtidal concentraties van rond 1,3 MAC noodzakelijk zijn voor het onderhoud van chirurgische anesthesie. In de praktijk worden verdamperswaarden (VOC) aangewend van 1,5-2,5% bij de hond. Opnieuw vermindert premedicatie en/of gelijktijdig gebruik van lachgas of het gebruik van sedativa en/of analgetica gedurende anesthesie de vereiste concentratie aan isofluraan. Het herstel gebeurt gewoonlijk vlot en snel. Kat Minimale Alveolaire Concentratie: De MAC-waarde van isofluraan is 1,63% bij de kat. Inductie van anesthesie: Anesthesie van katten kan geïnduceerd worden door het inhaleren van isofluraan bij concentraties tussen 2 en 4%. Het aanwenden van gebruikelijke pre-anesthetische middelen zoals acepromazine, opiaten, benzodiazepines en α-2- adrenoreceptor agonisten en/of het gelijktijdig gebruik van lachgas vermindert de vereiste concentratie aan isofluraan. Als anesthesie wordt geïnduceerd door een injecteerbaar middel, moet de initiële concentratie aan isofluraan iets hoger zijn dan deze die normaal nodig is voor onderhoud om zo de overgang te maken naar gasvormige anesthesie. Onderhoud van anesthesie: Als algemene regel geldt dat endtidal concentraties van rond 1,3 MAC noodzakelijk zijn voor het onderhoud van chirurgische anesthesie. In de praktijk worden verdamperswaarden (VOC) aangewend van 1,5-3,0% bij de kat. Opnieuw vermindert premedicatie en/of gelijktijdig gebruik van lachgas of het gebruik van sedativa en/of analgetica gedurende anesthesie de vereiste concentratie aan isofluraan. Het herstel gebeurt gewoonlijk vlot en snel Overdosering (symptomen, procedures in noodgevallen, antidota) Het gebruik van isofluraan dient samen te gaan met het vakkundig bewaken van de diepte van de anesthesie. Aangezien de eerste symptomen van overdosering te wijten zijn aan cardiopulmonaire depressie, dienen in het bijzonder de cardiovasculaire parameters (bv. polsslag, hartritme, arteriële bloeddruk, kleur van het muceuze membraan en het hervullen) en ademhalingsparameters (ademhalingsfrequentie en diepte van de ademhaling) gecontroleerd te worden.

9 Een overdosis isofluraan kan leiden tot een diepgaande ademhalingsdepressie. Daarom moet de ademhaling zeer nauwgezet opgevolgd worden en indien nodig ondersteund worden met extra zuurstof en ventilatie. Wanneer ernstige cardiopulmonaire depressies optreden, staak de toediening van isofluraan, voorzie de ademhalingsorganen van voldoende zuurstof, zorg ervoor dat de ademhalingswegen vrij zijn en zet een ondersteunende of gecontroleerde ventilatie in met zuiver zuurstof. Cardiovasculaire depressie dient behandeld te worden met plasma-expanders, bloeddrukverhogende middelen, antiarrhytmische middelen of andere aangepaste technieken. Ademhalingsstilstand dient behandeld te worden met ondersteunende ventilatie. In het geval van een hartstilstand moet een volledige hart-longreanimatie uitgevoerd worden Wachttermijn Paard: (orgaan)vlees: 2 dagen. Niet gebruiken bij duiven bestemd voor consumptie. Niet gebruiken bij merries die melk voor humane consumptie produceren. 5. FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN Farmacotherapeutische groep:algemeen anestheticum - gehalogeneerde hydrocarbonaten ATCvet-code: QN01AB Farmacodynamische eigenschappen Isofluraan is een algemeen anestheticum voor inhalatie behorende tot de categorie van de gehalogeneerde koolwaterstoffen. Het is een vluchtige vloeistof die snelle veranderingen toelaat in de diepte van de anesthesie door een bekwaam anesthesist. De absorptie en distributie van isofluraan gebeurt snel, met een relatief snelle inductie van anesthesie en een vlot herstel tot gevolg. Isofluraan onderdrukt het respiratoir en cardiovasculair stelsel, zoals andere anesthetica voor inhalatie van dit type doen. Isofluraan kan het myocard gevoelig maken voor circulerende catecholaminen.

10 Over het algemeen zorgt isofluraan voor een goede spierrelaxatie, maar de graad van post-operatieve analgesie is licht vanwege het vlugge herstel. Isofluraan heeft een geringe of geen analgetische eigenschap. 5.2 Farmacokinetische eigenschappen De absorptie en distributie van isofluraan gebeurt snel. Metabolisatie van isofluraan is minimaal (minder dan 0,2%) en bijna al het toegediende isofluraan wordt onveranderd uitgescheiden door de longen. 6. FARMACEUTISCHE GEGEVENS 6.1 Lijst van hulpstoffen Geen. 6.2 Onverenigbaarheden De vorming van koolmonoxide na contact met gedroogde natronkalk of gebariteerde kalk werd gerapporteerd. Dit wordt vermeden door te verzekeren dat de natronkalk vers of gerehydrateerd is nadat ze gedroogd werd. 6.3 Houdbaarheidstermijn Houdbaarheid van het diergeneesmiddel in de verkoopverpakking: 5 jaar. 6.4 Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren Bewaren beneden 25 C. Houd de verpakking zorgvuldig gesloten. Bewaren in de oorspronkelijke verpakking. Beschermen tegen direct zonlicht en directe warmte. 6.5 Aard en samenstelling van de primaire verpakking Glazen flessen 250 ml (Ph Eur type IV) met een verzegelde polyethyleen schroefdop. 6.6 Speciale voorzorgsmaatregelen voor de verwijdering van het ongebruikte diergeneesmiddel of eventueel uit het gebruik van een dergelijk middel voortvloeiend afvalmateriaal Ongebruikte diergeneesmiddelen of restanten hiervan dienen in overeenstemming met de nationale vereisten te worden verwijderd. 7. NAAM VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Intervet Nederland B.V. Intervet Nederland B.V. Wim de Körverstraat 35 Postbus 50

11 5831 AN Boxmeer 5830 AB Boxmeer Nederland Nederland 8. NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN REG NL DATUM LAATSTE VERLENGING VAN DE VERGUNNING 17 april DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 28 oktober 2009 KANALISATIE UDD

12 BIJLAGE B ETIKETTERING EN BIJSLUITER

13 I. ETIKETTERING

14 GEGEVENS DIE OP DE BUITENVERPAKKING EN DE PRIMAIRE VERPAKKING MOETEN WORDEN VERMELD Doos en etiket 1. BENAMING VAN HET DIERGENEESMIDDEL Isoba, 100% w/w vloeistof voor inhalatiedamp 2. GEHALTE AAN WERKZAME EN OVERIGE BESTANDDELEN 100 % isofluraan 3. FARMACEUTISCHE VORM Vloeistof voor inhalatiedamp. 4. VERPAKKINGSGROOTTE 250 ml 5. DIERSOORTEN WAARVOOR HET DIERGENEESMIDDEL BESTEMD IS Hond, kat, paard, siervogels inclusief postduiven, reptielen, kleine zoogdieren (rat, muis, hamster, chinchilla, woestijnrat, cavia en fret). 6. INDICATIES 7. WIJZE VAN GEBRUIK EN TOEDIENINGSWEG Lees vóór gebruik de bijsluiter. Isoba mag enkel gebruikt worden voor toediening via inhalatie. 8. WACHTTERMIJN Paard: (orgaan)vlees: 2 dagen. Niet gebruiken bij duiven bestemd voor consumptie. Niet gebruiken bij merries die melk voor humane consumptie produceren. 9. SPECIALE WAARSCHUWINGEN Lees vóór gebruik de bijsluiter. Voor gebruikersaanwijzingen: lees de bijsluiter.

15 Voor instructies voor verwijdering: lees de bijsluiter. 10. UITERSTE GEBRUIKSDATUM EXP: Niet gebruiken na de vervaldatum vermeld op het etiket. 11. SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ BEWAREN Bewaren beneden 25 C. Houd de verpakking zorgvuldig gesloten.bewaren in de oorspronkelijke verpakking. Beschermen tegen direct zonlicht en directe warmte. 12. SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN VOOR HET VERWIJDEREN VAN NIET- GEBRUIKTE DIERGENEESMIDDELEN OF EVENTUELE RESTANTEN HIERVAN 13. VERMELDING UITSLUITEND VOOR DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK EN VOORWAARDEN OF BEPERKINGEN TEN AANZIEN VAN DE LEVERING EN HET GEBRUIK, INDIEN VAN TOEPASSING UDD 14. VERMELDING BUITEN HET BEREIK EN ZICHT VAN KINDEREN BEWAREN Buiten het bereik en zicht van kinderen bewaren. 15. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Intervet Nederland B.V. Wim de Körverstraat AN Boxmeer Nederland 16. NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN REG NL PARTIJNUMMER FABRIKANT Lot:

16 II. BIJSLUITER

17 BIJSLUITER Isoba, vloeistof voor inhalatiedamp 100% w/w 1. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE, INDIEN VERSCHILLEND Registratiehouder: Intervet Nederland B.V. Postbus AB Boxmeer Nederland Fabrikant verantwoordelijk voor vrijgifte: Schering-Plough Animal Health Breakspear Road South Harefield, Uxbridge Middlesex UB9 6LX UK 2. BENAMING VAN HET DIERGENEESMIDDEL Isoba, 100% w/w vloeistof voor inhalatiedamp. Het werkzame bestanddeel van Isoba is isofluraan. 3. GEHALTE AAN WERKZAME EN OVERIGE BESTANDDELEN Heldere, kleurloze, vluchtige vloeistof die isofluraan 100%w/w bevat. Het product is stabiel, niet ontvlambaar en niet explosief en heeft een mild-scherpe geur. 4. INDICATIES Inhalatiemiddel voor inductie en onderhoud van algehele anesthesie in honden, katten, paarden, siervogels inclusief postduiven, reptielen, kleine zoogdieren (rat, muis, hamster, chinchilla, woestijnrat, cavia en fret). 5. CONTRA-INDICATIES Niet gebruiken bij dieren met een bekende overgevoeligheid voor isofluraan of een bekende gevoeligheid voor maligne hyperthermie. 6. BIJWERKINGEN Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke ademhalingsdepressie en in zeldzame gevallen maligne hyperthermie. Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke vermindering van de

18 systemische bloeddruk. Hartritmestoornissen en voorbijgaande bradycardia werden in zeldzame gevallen gemeld. Hoewel isofluraan gebruikt kan worden tijdens craniale chirugie en bij patiënten met hoofdletsels, kunnen verhoogde hersendoorbloeding en intracraniale druk optreden. De verhoogde intracraniale druk kan verminderd worden door de patiënt te laten hyperventileren. 7. DIERSOORTEN WAARVOOR HET DIERGENEESMIDDEL BESTEMD IS Hond, kat, paard, siervogels inclusief postduiven, reptielen, kleine zoogdieren (rat, muis, hamster, chinchilla, woestijnrat, cavia en fret). 8. DOSERING VOOR ELKE DOELDIERSOORT, WIJZE VAN GEBRUIK EN TOEDIENINGSWEG Isofluraan is een krachtig anestheticum met lage oplosbaarheid, dat snelle wijzigingen toelaat in het verdovingsniveau. Daarom dient het toegediend worden met een accuraat gecalibreerde verdamper in een geschikt anesthesiecircuit; een onnauwkeurige, ongecompenseerde verdamper (bv. Stephens verdamper, Komesaroff machine) is echter eveneens geschikt voor de verdeling van isofluraan. De laagst werkzame dosis dient toegediend te worden. Isofluraan mag alleen door een bekwaam anesthesist worden toegediend. De toediening mag gebeuren in zuurstof, of in een mengeling van lachgas en zuurstof. Hond Minimale Alveolaire Concentratie: De MAC-waarde van isofluraan is 1,28% bij de hond. Inductie van anesthesie: Anesthesie van honden kan geïnduceerd worden door het inhaleren van isofluraan bij concentraties tussen 2 en 4%. Het aanwenden van gebruikelijke pre-anesthetische middelen zoals acepromazine, opiaten, benzodiazepines en α-2-adrenoreceptor agonisten en/of het gelijktijdig gebruik van lachgas vermindert de vereiste concentratie aan isofluraan. Als anesthesie wordt geïnduceerd door een injecteerbaar middel, moet de initiële concentratie aan isofluraan iets hoger zijn dan deze die normaal nodig is voor onderhoud om zo de overgang te maken naar gasvormige anesthesie. Onderhoud van anesthesie: Als algemene regel geldt dat end-tidal concentraties van rond 1,3 MAC noodzakelijk zijn voor het onderhoud van chirurgische anesthesie. In de praktijk worden verdamperswaarden (VOC) aangewend van 1,5-2,5% bij de hond.

19 Opnieuw vermindert premedicatie en/of gelijktijdig gebruik van lachgas of het gebruik van sedativa en/of analgetica gedurende anesthesie de vereiste concentratie aan isofluraan. Het herstel gebeurt gewoonlijk vlot en snel. Kat Minimale Alveolaire Concentratie: De MAC-waarde van isofluraan is 1,63% bij de kat. Inductie van anesthesie: Anesthesie van katten kan geïnduceerd worden door het inhaleren van isofluraan bij concentraties tussen 2 en 4%. Het aanwenden van gebruikelijke pre-anesthetische middelen zoals acepromazine, opiaten, benzodiazepines en α-2- adrenoreceptor agonisten en/of het gelijktijdig gebruik van lachgas vermindert de vereiste concentratie aan isofluraan. Als anesthesie wordt geïnduceerd door een injecteerbaar middel, moet de initiële concentratie aan isofluraan iets hoger zijn dan deze die normaal nodig is voor onderhoud om zo de overgang te maken naar gasvormige anesthesie. Onderhoud van anesthesie: Als algemene regel geldt dat end-tidal concentraties van rond 1,3 MAC noodzakelijk zijn voor het onderhoud van chirurgische anesthesie. In de praktijk worden verdamperswaarden (VOC) aangewend van 1,5-3,0% bij de kat. Opnieuw vermindert premedicatie en/of gelijktijdig gebruik van lachgas of het gebruik van sedativa en/of analgetica gedurende anesthesie de vereiste concentratie aan isofluraan. Het herstel gebeurt gewoonlijk vlot en snel. Paard Minimale Alveolaire Concentratie: De MAC-waarde van isofluraan is bij benadering 1,31% bij het paard. Inductie van anesthesie: Aangezien het niet gebruikelijk is om bij volwassen paarden anesthesie te induceren door middel van isofluraan, moet inductie doorgaans bereikt worden door middel van een kortwerkend barbituraat, zoals natrium thiopentone of ketamine en mag guaifenesine bevatten. Vervolgens kunnen concentraties van isofluraan van 3 tot 5 % aangewend worden om binnen 5 tot 10 minuten de gewenste diepte van anesthesie te bereiken. Isofluraan bij concentraties van 3 tot 5 % in een hoge zuurstoftoevoer kan gebruikt worden voor inductie van anesthesie bij veulens. Onderhoud van anesthesie: Anesthesie kan onderhouden worden door gebruik van isofluraan in concentraties van 1,5% tot 2,5%.

20 Siervogels Minimale Alveolaire Concentratie: Slechts enkele MAC/ED 50 waarden werden bepaald. Voorbeelden zijn 1,34% voor de Sandhill kraanvogel, 1,45% voor de postduif, verminderd tot 0,89% bij toediening van midazolam en 1,44% bij de kaketoe, verminderd tot 1,08% bij toediening van butorfanol analgeticum. Het gebruik van isofluraan anesthetica werd gemeld bij vele soorten, van kleine vogels zoals zebravinken, tot grote vogels zoals gieren, adelaars en zwanen. Inductie van anesthesie: 3 tot 5% isofluraan heeft gewoonlijk een snelle inductie tot gevolg. Inductie van anesthesie met propofol, gevolgd door onderhoud met isofluraan, werd gemeld bij zwanen. Onderhoud van anesthesie: De onderhoudsdosis is afhankelijk van de soort en het individu. Gewoonlijk is 2 tot 3% een gebruikelijke en veilige concentratie. Voor sommige ooievaar- en reigersoorten kan slechts 0,6 tot 1% nodig zijn. Voor sommige gieren en adelaars kan 4 tot 5% nodig zijn. Voor sommige eenden en ganzen kan 3,5 tot 4% nodig zijn. Vogels reageren gewoonlijk erg snel op concentratieveranderingen van isofluraan. Reptielen Minimale Alveolaire Concentratie: Literaire publicaties vermelden het gebruik van isofluraan bij een grote verscheidenheid aan reptielen (b.v. verscheidene hagedissoorten, schildpadden, leguanen, kameleons en slangen). Bij de woestijnleguaan werd de ED 50 vastgesteld op 3,14% bij 35 C en 2,83% bij 20 C. Inductie van anesthesie: 2 tot 4% isofluraan heeft gewoonlijk een snelle inductie tot gevolg. Als gevolg van het inhouden van de adem kan de inductie met anesthetica bestemd voor inhalatie moeilijk zijn bij reptielen. Onderhoud van anesthesie: Een gebruikelijke concentratie is 1 tot 3%. Kleine zoogdieren Minimale Alveolaire Concentratie: Isofluraan wordt aanbevolen voor anesthesie bij een grote verscheidenheid aan kleine zoogdieren, b.v. rat, muis, hamster, chinchilla, woestijnrat, cavia en fret. Volgende MAC-waarden werden vermeld: 1,34% bij muizen en 1,38%, 1,46% en 2,4% bij ratten. Inductie van anesthesie: Isofluraan concentraties van 2 tot 3%.

21 Onderhoud van anesthesie: Een concentratie aan isofluraan tussen 0,25 en 2%. 9. AANWIJZINGEN VOOR EEN JUISTE TOEDIENING Het metabolisme bij kleine zoogdieren kan beïnvloed worden door een verminderde lichaamstemperatuur als gevolg van de hoge ratio lichaamsoppervlakte-lichaamsgewicht. Daarom moet de lichaamstemperatuur worden gecontroleerd en stabiel worden gehouden. Toediening met lachgas of gelijktijdig gebruik van premedicatie, sedativa of analgetica kunnen de vereiste concentratie van isofluraan significant verminderen. Het gebruik van isofluraan dient samen te gaan met het vakkundig bewaken van de diepte van de anesthesie. Aangezien de eerste symptomen van overdosering te wijten zijn aan cardiopulmonaire depressie, dienen in het bijzonder de cardiovasculaire parameters (bv. polsslag, hartritme, arteriële bloeddruk, kleur van het muceuze membraan en het hervullen) en ademhalingsparameters (ademhalingsfrequentie en diepte van de ademhaling) gecontroleerd te worden. Een overdosis isofluraan kan leiden tot een diepgaande ademhalingsdepressie. Daarom moet de ademhaling zeer nauwgezet opgevolgd worden en indien nodig ondersteund worden met extra zuurstof en ventilatie. Wanneer ernstige cardiopulmonaire depressies optreden, staak de toediening van isofluraan, voorzie de ademhalingsorganen van voldoende zuurstof, zorg ervoor dat de ademhalingswegen vrij zijn en zet een ondersteunende of gecontroleerde ventilatie in met zuiver zuurstof. Cardiovasculaire depressie dient behandeld te worden met plasmaexpanders, bloeddrukverhogende middelen, anti-arrhytmische middelen of andere aangepaste technieken. Ademhalingsstilstand dient behandeld te worden met ondersteunende ventilatie. In het geval van een hartstilstand moet een volledige hart-longreanimatie uitgevoerd worden. Isofluraan bewerkstelligt een goede spierrelaxatie bij standaardoperaties. Het product heeft weinig of geen analgetische eigenschappen. Geschikte analgesie moet altijd vóór de operatie toegediend worden. De analgetische behoeften van de patiënt moeten worden overwogen alvorens algehele anesthesie wordt stopgezet. Waar geen MAC/ED 50 -waarden worden opgegeven voor de verschillende diersoorten mag het gebruik van isofluraan alleen worden

22 overwogen na een baten/risicobeoordeling van de behandelend dierenarts. 10. WACHTTERMIJN Paard: (orgaan)vlees: 2 dagen. Niet gebruiken bij merries die melk voor humane consumptie produceren. Niet gebruiken bij duiven bestemd voor consumptie. 11. SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ BEWAREN Bewaren beneden 25 C. Houd de verpakking zorgvuldig gesloten. Bewaren in de oorspronkelijke verpakking. Beschermen tegen direct zonlicht en directe warmte. Buiten het bereik en zicht van kinderen bewaren. Uitsluitend voor diergeneeskundig gebruik. 12. SPECIALE WAARSCHUWINGEN Speciale voorzorgsmaatregelen voor gebruik bij dieren - Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke ademhalingsdepressie en in zeldzame gevallen maligne hyperthermie. - Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke vermindering van de systemische bloeddruk. - Metabolisatie van isofluraan is minimaal (minder dan 0,2%) en bijna al het toegediende isofluraan wordt onveranderd uitgescheiden door de longen. - Isofluraan veroorzaakt een dosisafhankelijke ademhalingsdepressie en hypotensie. Hartritmestoornissen en voorbijgaande bradycardia werden in zeldzame gevallen gemeld. Vooraleer dit product toe te dienen aan dieren met verminderde cardiovasculaire functies dient een baten/risicobeoordeling gemaakt te worden in lijn met de bekende farmacodynamische eigenschappen van het anestheticum, met inbegrip van de daling van de systemische bloeddruk. - Hoewel isofluraan gebruikt kan worden tijdens craniale chirurgie en bij patiënten met hoofdletsel, kunnen verhoogde hersendoorbloeding en intracraniale druk optreden. De verhoogde intracraniale druk kan verminderd worden door de patiënt te laten hyperventileren. - Maligne hyperthermie werd in zeer zeldzame gevallen gerapporteerd bij dieren die daarvoor gevoelig zijn. - Hoewel isofluraan veilig is gebleken voor anesthesie tijdens de keizersnede bij de hond en de kat, zijn er geen volledige gegevens beschikbaar over het gebruik van isofluraan tijdens de dracht en lactatie bij de doeldieren. Daarom bij drachtige en lacterende dieren uitsluitend gebruiken overeenkomstig de baten/risicobeoordeling van de behandelend dierenarts. - De vorming van koolmonoxide na contact met gedroogde

23 natronkalk of gebariteerde kalk werd gerapporteerd. Dit wordt vermeden door te verzekeren dat de natronkalk vers of gerehydrateerd is nadat ze gedroogd werd. Speciale voorzorgsmaatregelen, te nemen door degene die het geneesmiddel aan de dieren toedient - Adem de damp niet in. Gebruikers moeten hun desbetreffende Nationale Autoriteiten contacteren voor advies inzake richtlijnen bij beroepsmatige blootstelling aan isofluraan. - Operatie- en recoveryruimten moeten uitgerust zijn met geschikte ventilatie- of afvoersystemen om de accumulatie van anesthetische dampen te voorkomen. Alle afzuig- of afvoersystemen moeten op juiste wijze onderhouden worden. - Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven moeten blootstelling aan het product vermijden en dienen operatie- en recoveryruimten te vermijden. - Vermijd het aanwenden van procedures met een masker voor langdurige inductie of onderhoud van algehele anesthesie. Gebruik indien mogelijk een cuffed endotracheale tube voor de toediening van Isoba gedurende het onderhoud van algehele anesthesie. - Om het milieu te beschermen wordt het als een goede praktijk beschouwd om afvoersystemen met koolfilters te gebruiken. - Wanneer men isofluraan verdeelt moet men erop letten elke gemorste vloeistof onmiddellijk te verwijderen met behulp van een inert en absorberend materiaal, bv. zaagsel. - Was alle spatten op de huid en ogen af en vermijd contact met de mond. - Indien accidenteel ernstige blootstelling optreedt, verwijder de operator van de blootstellingsbron, roep onmiddellijk medische hulp in en toon dit etiket. - Gehalogeneerde anesthetische middelen kunnen leverbeschadiging veroorzaken. In het geval van isofluraan is dit een idiosyncratische respons die zeer zelden werd waargenomen na herhaalde blootstelling. Advies aan de behandelende arts: Zorg dat de bovenste luchtwegen vrijgemaakt worden en geef een symptomatische en ondersteunende behandeling. Merk op dat adrenaline en catecholaminen hartritmestoornissen kunnen veroorzaken. 13. SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN VOOR HET VERWIJDEREN VAN NIET- GEBRUIKTE DIERGENEESMIDDELEN OF EVENTUELE RESTANTEN HIERVAN Ongebruikte diergeneesmiddelen of restanten hiervan dienen in overeenstemming met de nationale vereisten te worden verwijderd. 14. DE DATUM WAAROP DE BIJSLUITER VOOR HET LAATST IS HERZIEN 28 oktober 2009

24 15. OVERIGE INFORMATIE KANALISATIE UDD REG NL 10254