Kerst inspireert. Amsterdam Light Festival. Kerst Leger des Heils. foto: Maartje Geels. met gelijk de woorden er achteraan.

Transcriptie

1 _A2 poster.indd 2 09/11/15 14:59 Kerst inspireert Amsterdam Light Festival Kerst Leger des Heils BLAD VOOR KERK, CULTUUR EN SAMENLEVING DECEMBER 2015 PROTESTANTSAMSTERDAM.NL KERK IN MOKUM Kerst op de Nieuwmarkt Het kerstverhaal, maar dan anders Vrijdag 18 december vindt op de Nieuwmarkt een grote kerstviering plaats van uur tot uur. Geen traditioneel kerstverhaal met liederen, maar interviews en een musical met de titel Vonken. Initiatiefnemer Rob Visser van de Protestantse Kerk Amsterdam en dirigent van het koor Dirk Jan Warnaar vertellen meer. zijn taak als stadsdominee, vindt hij. Tirza van der Graaf Op deze manier kan hij de kerk op de kaart zetten. Rob Visser (51) is predikant op IJburg en stadsdominee van Amsterdam. Toen We brengen een theaterstuk hij in 2014 hoorde dat de Protestantse Kerk Nederland (PKN) een kerstmusical met muziek, vergelijk het op de plank had liggen, wilde hij die met The Passion graag in Amsterdam realiseren. Er was alleen een probleem: de PKN zou stoppen met het maken van de voorstelling. te maken voor Amsterdam. Zo zorgt hij Zijn taak bij dit project is om het geschikt Gelukkig wilden ze het een jaar uitstellen zodat we alsnog mee konden doen, de Nieuwmarkt. voor toestemming voor een podium op zegt Visser. Want een kerstfeest organiseren voor Amsterdammers hoort bij lees verder op pagina 4 foto: Maartje Geels Dominee Rob Visser, dirigent Dirk Jan Warnaar en theatermaker Burret Olde op de Nieuwmarkt (vlnr). LIED VAN EEN AMSTERDAMMER Ik was vooral van de liedjes Zangeres en multitalent Irene Hemelaar foto: Marjolein van Veen Multitalent Irene Hemelaar: Soms komt er een oude kerkmelodie naar boven, met gelijk de woorden er achteraan. Guido Attema Irene Hemelaar ging tot haar zestiende bijna wekelijks naar de kerk. Maar het zijn niet de Bijbelteksten die haar zijn bijgebleven. Ik was vooral van de liedjes, zegt multitalent Irene, waarna ze moeiteloos uit het hoofd de eerste coupletten van het lied Gezegend de Onzienlijke zingt. Hemelaar, die als zangeres regelmatig voor dementerenden optreedt, weet dat de melodie weer bepaalde woorden kan triggeren. Ik heb meegemaakt dat mensen die al een half jaar niet meer gesproken hadden, spontaan begonnen mee te zingen omdat ze zich dankzij de muziek de tekst herinnerden. Bij mij werkt het ook zo. Ik loop over straat en ineens komt er een oude kerkmelodie naar boven, met gelijk de woorden er achteraan. De betekenis van die woorden zei me vroeger niets, maar nu kan ik ook daar door geraakt worden. Jeroen Zijlstra Een van de singer-songwriters die Hemelaar enorm bewondert omdat zijn melodie en tekst elkaar versterken, is Jeroen Zijlstra. Zijn lied De pont naar Noord raakt me enorm. De drums die het ritme van de klotsende golven tegen de boeg nabootsen; ik sta in gedachten meteen weer op de pont. En dan die tekst erbij: De sterren staan er speciaal voor mij, ik stap verliefd aan boord. Prachtig! Gay Pride kerkdienst Nadat de toenmalige paus zes jaar geleden homofobe uitspraken deed, heeft ze zich uitgeschreven uit de Rooms- Katholieke kerk. Ik wil niet bij een club horen waar ik niet gewenst ben of minder geacht word om wie ik ben. Vandaar dat ik me zo welkom voel bij de jaarlijkse Gay Pride kerkdienst. Het is er een omkering van de beleving die ik had bij de kerk. Het is inclusief. Iedereen ervaart herkenning en erkenning. Regeringsleiders toespreken Ook in haar werk als directeur LHBTIemancipatie van de Stichting Amsterdam Gay Pride komt Hemelaar op voor deze waarden. Als Nederlandse vertegenwoordiger mocht zij de regeringsleiders van de VN-lidstaten onlangs toespreken. Haar boodschap: gelijke rechten voor iedereen, dus ook voor lesbische, biseksuele en transgendervrouwen en wel zo snel mogelijk, maar in ieder geval niet later dan in Dat is het jaar dat de Verenigde Naties als streefdatum gebruiken. Hemelaar is optimistisch: Waar het gaat over het erkennen van seksuele oriëntatie en genderidentiteit als mensenrecht, zie je dat landen als China hun stem van negatief naar neutraal aanpassen. Wanneer niemand achterblijft in een maatschappij, geeft dat de meeste kans op gelukkige mensen. Irene Hemelaar stond 29 november op de kansel bij Preek van de Leek. Lied van een Amsterdammer Gezegend de onzienlijke. Gezegend de verborgene. Gezegend de levende. Dag liefde die dorstig maakt. Licht dat ziende maakt. Gezegend mensen die goed zijn. De hand die niet slaat. De mond die niet verraadt. De vriend die zijn vriend niet verloochent. (Huub Oosterhuis)

2 2 KERK in MOKUM december 2015 Vier de verwondering: bijzondere kerstvieringen Kerst geeft hoop Margriet Valkman, initiatiefnemer kerstlichtpad Oosterpark Willemien van Berkum Elk jaar op kerstavond is het Oosterpark sfeervol verlicht. Maandenlang zijn mensen van de betrokken en Oosterparkkerk bezig geweest met het verzamelen van jampotjes. Deze kerken bevinden zich aan twee kanten van het Oosterpark. Langs het pad van de ene naar de andere kerk staan heel veel lichtjes op kerstavond. In het midden van het park kunnen mensen een levende kerststal bezoeken, met een ezel en schapen. Natuurlijk ontbreekt de traditionele warme chocolademelk niet. Ondertussen zingt een koor de sterren van de hemel. Bij een sfeervol vuurtje wordt een kerstverhaal verteld en klinken er gedichten. Iets van kerst ervaren Margriet Valkman kwam op het idee toen ze soortgelijke initiatieven zag in Zwolle en Almelo, waar duizenden mensen het pad liepen. Voor mensen die niet zo snel een kerk binnenlopen, is het een mooie gelegenheid om toch iets van kerst te ervaren. Intussen wordt het kerstlichtpad alweer voor het vijfde jaar georganiseerd. Het is echt een evenement voor het hele gezin. Mensen die wel graag een kerkdienst bezoeken, kunnen later op de avond terecht bij de vieringen van de Oosterparkkerk en de aan weerszijden van het park. Licht in de wereld Alle lichtjes laten ook iets zien van het licht dat kerst brengt. Margriet: Zeker nu, met alle vluchtelingen, vind ik het mooi dat je een positieve boodschap kunt brengen. Vol van hoop. Het licht dat in de wereld komt. Dat is het kerstevangelie. Dat vind ik een mooi verhaal om te vertellen. Kerstlichtpad Oosterpark Donderdag 24 december, kerstavond, vanaf uur. Tussen de Oosterparkkerk en de facebook.com/kerstlichtpad Foto: Peter Boer Beeld uit de kerstcampagne van de Protestantse Kerk Amsterdam. Kijk voor alle kerstvieringen op kerst020.nl Niet alles hoeft sneller Licht in het donker Albertine Binsbergen, artistieke leiding kerstmusical Tine Visser is kinderwerker bij de _A2 poster.indd 1 09/11/15 14:59 Jaren lang is er al een kerstmusical in Amsterdam Noord. Kinderen van de en doen mee, maar ook kinderen uit de buurt. Wekenlang oefenen de kinderen op zondagmiddag onder leiding van Albertine Binsbergen. Zij helpt de kinderen met het aanleren van de liedjes en natuurlijk alle teksten die uit het hoofd geleerd worden. Uiteindelijk is het dan zover: twee keer mogen de kinderen de musical opvoeren. Eerst op kerstavond in de en daarna op kerstochtend in. Oud is soms nog mooier Elk jaar vertellen de kinderen het kerstverhaal vanuit een ander oogpunt. Het ene jaar vertelt Jozef zijn verhaal. Een andere keer is het de ezel die vertelt. Dit keer gaat het over een winkelier. Hij verkoopt van alles in zijn winkel. Maar het kerstverhaal heeft hij niet. Totdat de winkelier ergens een heel oud kerststalletje vindt. Hij stoft het af en geeft het een plaatsje in de winkel. Dat vinden de mensen heel interessant en mooi. Albertine Binsbergen: Jaag niet alleen nieuwe dingen na. Alles wat oud is, is niet meteen afgeschreven. Niet alles hoeft sneller en mooier. Het kerstverhaal is al eeuwen oud, maar nog steeds heel mooi. Ik heb geen favoriet verhaal. Vorig jaar ging de kerstmusical over licht. Toen kwam het verhaal van de kerstster naar voren. Dat vind ik ook heel mooi. Hoe het met kerst licht wordt in de wereld. Uitvoeringen kerstmusical Noord Donderdag 24 december uur in de (met kerstzang) nieuwendammerkerk.nl Vrijdag 25 december in (tijdens de kerstviering) arkmiddennoord.nl Als kinderwerker heeft Tine Visser ook dit jaar hard gewerkt om de kerstspeurtocht van de grond te krijgen. Maandag 21 december is het zover. Vanuit de waaieren de kinderen uit over de Jordaan. Eerst knutselen ze een mooie lampion. Daarna speuren ze naar het kerstverhaal. Onderweg komen ze allerlei mensen tegen. Tine Visser: Ze vinden een soldaat, Jozef aan het timmeren. Een eindje verder zijn Jozef en Maria onderweg. Daarna komen ze bij de herbergier die zegt dat er geen plaats meer is in zijn herberg. Vervolgens komen de kinderen bij de herders die het goede nieuws hoorden van de engel. Uiteindelijk vinden ze in de kerk het kindje Jezus in de stal. Een echt baby tje bij Jozef en Maria. De kracht van Maria Het mooie is dat het opeens kerst in de Jordaan wordt. Je ziet de kinderen met de lichtjes lopen, het is donker. Het hele verwachtingsvolle. De speurtocht is een soort concretisering van het licht in het donker. Buurtbewoners kijken uit naar de kerstspeurtocht. Mensen krijgen de kans om het kerstverhaal op een hele pure manier te beleven. De werkelijkheid van het verhaal wordt even heel levend. Je kunt zomaar binnenlopen bij Jozef en Maria. Net zoals de herders toen. Wat is het meest inspirerende aan het kerstverhaal? Tine: Het krachtige van Maria. Dat ze stappen zet. En het ondersteunende van Jozef. Hij zegt: Ik zal er ook voor je zijn. Voor het oog lijkt het niks. Een hoogzwangere vrouw, die met een man een beetje rond sjokt. Zo van: vinden we nog een plek? De minimalistische manier waarop God zijn boodschap verpakt, raakt me. Het maakt heel veel los bij mensen en zet heel veel in beweging, tot op de dag van vandaag. Kerstspeurtocht in de Jordaan Maandag 21 december Start peuters: Start oudere kinderen: uur Bij de noorderkerk.org

3 Amsterdam Light Festival KERK in MOKUM december Hart van de route ligt in de Hoftuin Guido Attema Sinds 2012 organiseert de hoofdstad het Amsterdam Light Festival tijdens de donkere, lange avonden in december en januari. Nationale en internationale lichtkunstenaars toveren de binnenstad om tot een sprookje. Te voet of met een rondvaartboot kunnen bezoekers de kunstwerken bekijken. Het hart van de Illuminade, de wandelroute, ligt in de Hoftuin. Omgeven door de Hermitage en de monumentale panden van de Protestantse Diaconie Amsterdam, biedt deze stadstuin een oase van rust. Geniet van de huisgemaakte glühwein in het restaurant en van de verlichte kunstwerken. Willen helpen, maar niet weten hoe Spil van de programmering in de Hoftuin is Margriet Valkman, werkzaam als organisator bij de Protestantse Diaconie Amsterdam. De diaconie werkt sinds de 17e eeuw aan een rechtvaardige en barmhartige samenleving. Altijd op een manier die bij de tijd past. Margriet: Met evenementen willen we laten zien hoe je dienstbaar kunt zijn in de stad. We merken dat veel mensen hulp willen bieden aan anderen die in de knel zitten, maar niet weten hoe. Je belt immers niet snel bij iemand aan met de vraag of hij hulp kan gebruiken. Voorbeelden van activiteiten die we uitvoeren, zijn de Straatklinkers van het straatpastoraat - een koor voor dak- en thuislozen, Social Start - een traineeprogramma om pas afgestudeerden te koppelen aan maatschappelijke organisaties en het Burennetwerk, waarbij buren aan elkaar gekoppeld worden voor hulp bij bepaalde klusjes. Samen eten is feestelijk Thema van het Light Festival dit jaar is Vriendschap. Valkman: Wij grijpen de kans om te laten zien hoe je een lichtje kunt zijn voor anderen. Daarnaast bieden we informatie over onze werkzaamheden. Samen eten is feestelijk: het bevordert vriendschappen en verbindt mensen en culturen. Daarom bereiden we samen met Stichting School- en buurtwerk het project Tafeltje dekje voor. Tien klassen van scholen uit de buurt komen op bezoek bij de Protestantse Diaconie Amsterdam en krijgen te horen wat er zoal speelt in hun leefomgeving. Welke hulp krijgen mensen die niet genoeg geld hebben om rond te komen? Wat als ouders geen geld hebben om hun kinderen naar een sportvereniging te laten gaan? Foto: Reinier Gerritsen Schoolkinderen bedrukken tafelkleden met tekeningen. De kinderen maken tekeningen en schrijven samen met stichting Taalvorming teksten over de boodschap die hen is bijgebleven. Ze zetten deze, samen met kunstenaar Elspeth Pikaar, via zeefdruk op tafelkleden die te koop zijn in de Hoftuin. Kaarsje aansteken De opbrengst van de tafelkleden gaat naar het Wereldhuis, een project van de Diaconie dat informatie, begeleiding en onderwijs biedt aan ongedocumenteerde migranten. Het Wereldhuis was ook een van de initiatiefnemers van de herdenking van de overledenen aan de Europese buitengrenzen. die op 1 november - Allerzielen - voor de Hermitage plaatsvond. Valkman: Op het Amsterdam Light festival kunnen bezoekers ook een kaarsje aansteken voor vluchtelingen of een bekende die hulp kan gebruiken. We zoeken overigens nog wel naar dé methode om vlammetjes te beschermen tegen windvlagen en regenbuien. psychiatrische beperking, autodidacten, excentrieke scheppers, maar ook gewone burgers krijgen hier een plek om hun outsider kunst te laten zien. Vogels lichten op Een ander kunstwerk is Birds fly around with you, van de Japanse lichtkunstenaar Masamichi Shimada. Een interactieve lichtsculptuur die jong en oud zal betoveren. Het werk is gebaseerd op de zoötroop, een machine die vooraf ging aan de uitvinding van de cinema en waarbij een schijf op een bepaalde snelheid wordt rondgedraaid. Wie door een klein sleufje kijkt, ziet een figuurtje bewegen. Dat eenvoudige principe is door Shimada uit haar omhulsel gehaald en als levensgroot object geplaatst. Bezoekers zetten de magische machine in werking. De vogels lichten een voor een op en wekken de illusie te vliegen. Hoe meer toeschouwers er in de tuin komen, hoe meer vogels er vliegen. Bezoekers zetten deze magische lichtsculptuur in werking. Vriendschap tussen mens en dier Ook de kunstenaars van de creaties in de Hoftuin hebben zich laten inspireren door het thema vriendschap. Het werk van Marcello Pieter Stokhof verbeeldt de vriendschap tussen mens en dier. Voor Marcello is vriendschap alleen mogelijk door vertrouwen in en verbinding met elkaar. Veel van zijn werk is te zien in de Outsider Art galerie, gelegen aan de Hoftuin. Mensen met een verstandelijke of Illuminade van het Amsterdam Light Festival 10 december 2015 t/m zondag 3 januari 2016, uur tot 22 uur. Ook de Hoftuin is dan geopend, met uitzondering van 1e kerstdag, oudejaarsavond en nieuwjaarsdag. diaconie.org, hoftuin.com, facebook.com/ hoftuin, amsterdamlightfestival.com

4 4 KERK in MOKUM december 2015 Vrouwe Wijsheid Kitty Bouwman over het moederschap van God Redactie Kitty Bouwman (1957) is, in haar eigen woorden, een stadsmonnik of moderne begijn. Ze woont in de Amsterdamse Begijnhof. Bouwman is dit jaar gepromoveerd op haar studie naar het moederschap van God. Daarnaast doceert zij spiritualiteit, werkt ze als geestelijk begeleidster en is hoofdredacteur van Herademing, een oecumenisch tijdschrift voor mystiek en spiritualiteit. Bouwman onderzocht beschrijvingen van het moederschap van God in het werk van kerkvader Augustinus. Mijn studie heeft mij in contact gebracht met een Wijsheidstraditie die in de loop van de geschiedenis is ondergesneeuwd. Deze traditie staat in verband met moeder Wijsheid. Goddelijk moederschap Een mannelijk godsbeeld heeft de christelijke religieuze beleving lange tijd gedomineerd. Maar kennelijk wringt daar iets. De tijdgeest waarin wij nu leven blijkt heel gevoelig te zijn voor het thema van het goddelijke moederschap. Dit thema vinden we in de Bijbelse wijsheidsliteratuur. Daarin wordt Wijsheid als een vrouw en als een moeder beschreven. Zij is niet alleen onbekend bij veel protestanten maar ook bij katholieken. Laatstgenoemden vereenzelvigen het goddelijke moederschap meestal met Maria en niet met Wijsheid. Maar zij is wel aanwezig in de werken van Augustinus ( ). Moeder van liefde In het boek Wijsheid van Jezus Sirach wordt Wijsheid moeder van liefde genoemd. In het Bijbelboek Spreuken bereidt zij maaltijden voor haar gasten, Foto: Simon Bouwman Kitty Bouwman tijdens haar promotie: studie naar het moederschap van God. die zij uitnodigt om bij haar te eten en drinken. Wie onervaren is, moet hierheen komen, roept ze. De maaltijd is bedoeld voor degenen die nog niet tot inzicht zijn gekomen. Bouwman: Deze Wijsheidstraditie was nog levend in de tijd van Jezus. Hij werd gezien als een boodschapper van Wijsheid, die ernaar verlangde de mensen van Jeruzalem te verzamelen, zoals een kloek haar kuikens verzamelt onder haar vleugels. Deze traditie vinden we ook in de werken van Augustinus. Hij drukt de relatie tussen Wijsheid en Jezus uit in beelden van voeding, die verwijzen naar liefde. Geloofsvorming Augustinus brengt de voeding van Moeder Wijsheid in verband met de christelijke inwijding. In de vroege kerk kregen degenen die gedoopt wilden worden met Pasen, een intensieve voorbereiding tijdens de veertigdagentijd. Jezus als een boodschapper van Wijsheid Augustinus brengt deze periode symbolisch in verband met de moederschoot van het geloof: Zoals een embryo zich gedurende veertig weken ontwikkelt in de moederschoot om geboren te worden, zo verblijven de doopleerlingen veertig dagen in de schoot van de kerk om zich te bekeren tot het christelijke geloof. In deze periode kregen de doopleerlingen onderricht over het Onze Vader en de geloofsbelijdenis. Door het toe-eigenen daarvan, kwamen de woorden binnen in hun hart en ervoeren ze de liefde die in deze woorden werkzaam was. Zo raakten ze vertrouwd met Jezus. Barensweeën Augustinus beschrijft ook Paulus opmerkelijk genoeg als een moeder. Paulus voedt de gelovigen met melk (1 Korintiërs 3:2) en is in barensweeën (Galaten 4:19). Het vermogen van het baren is niet vanzelfsprekend voor een man. Toch is daar voor gekozen in deze Bijbelteksten. Dit laat zien dat moederlijke beelden aan het begin van het christendom belangrijk waren. Moederschap van Maria In de hoofdstroom van de christelijke traditie ligt de nadruk op Maria die de moeder van God is. In de kersttijd, waarin de geboorte van Jezus als Gods Zoon gevierd wordt, staat deze kant van haar moederschap centraal. Augustinus benadrukt telkens weer dat zij Christus als mens gebaard heeft. Maria is verbonden met de aarde. Nergens noemt hij haar een hemelse moeder. De goddelijke moeder is bij hem Wijsheid. Vlak na zijn dood, tijdens het Concilie van Efeze (431), werd vastgesteld dat Maria de moeder van God is. Daardoor zijn andere gestalten van het goddelijke moederschap verzwegen. Bouwman: Met de gedachte van God de Vader en Jezus als Zoon is niets mis, maar ik pleit ervoor om ook het moederlijke aspect van God dat vertegenwoordigd wordt door Vrouwe Wijsheid, opnieuw een plaats te geven. Hoewel ze onzichtbaar is geworden, worden haar gaven als troost en liefde nog steeds ervaren. Mater Sapientia, de mystagogische functie van het moederschap van God en het geestelijke moederschap bij Augustinus, Kitty Bouwman, Skandalon, ISBN Kerst op de Nieuwmarkt - het kerstverhaal, maar dan anders Vervolg van pagina 1 Vonken Visser: Het in totaal anderhalf durende programma bestaat uit drie delen. We beginnen met twee of drie korte interviews met een Bekende Nederlander. Wie dat wordt, is nog niet bekend. Daarna houd ik een korte toespraak en tot slot is er de musical Vonken. Eigenlijk is het meer een theaterstuk met muziek. Vergelijk het met The Passion van de EO, dat ieder jaar het paasverhaal met behulp van popmuziek vertelt. Vonken werd bedacht door theatermaker Burret Olde. Stille nacht mag niet ontbreken Jozef als monteur De musical vertelt het verhaal van de klassieke personages Jozef en Maria. Alleen werkt Jozef niet als timmerman, maar als monteur in een garage. En net als in het klassieke verhaal komt Maria erachter dat ze zwanger is en moet ze met Jozef vluchten voor een boze koning. Maar er wordt wel duidelijk een brug geslagen met de huidige maatschappij, die door de twee wordt weerspiegeld. Op deze manier wil de voorstelling laten zien dat in hun tijd dezelfde problemen speelden als nu: door de zwangerschap krijgen Jozef en Maria problemen en ze sloegen - zoals veel anderen vandaag de dag - op de vlucht. Koor Een andere taak van Visser is het contact te leggen met verschillende muzikanten. Een van hen is Dirk Jan Warnaar. Hij leidt het koor, met als basis een groep zangers en zangeressen uit het Groene hart en Amsterdam. Dit is in Heemskerk of Purmerend makkelijker. Als daar een kerstwandeling is, doet bijna iedereen mee. Hier is dat moeilijker. Maar het zou mooi zijn als Amsterdammers en de plaatselijke kerken zich betrokken gaan voelen. Dat de kerk naar buiten toe een gezicht krijgt. Popmuziek De liedjes die gezongen worden komen voor het grootste gedeelte uit de popmuziek. Ook worden er een paar traditionele kerstliederen gezongen. Warnaar vindt het bijzonder. We zingen bijvoorbeeld Als het golft van De Dijk, maar ook liedjes van Bløf en uit de film Frozen. Het is popmuziek, maar het klopt allemaal. Dat is mooi. Zo zit het nummer van De Dijk een klein eindje voor Stille Nacht. Dat lied mag natuurlijk niet ontbreken. Het is bij wijze van spreken de Internationale van het christendom. We zingen Als het golft van De Dijk Vernieuwing Een onderliggend doel van Visser met de kerstviering heeft te maken met vernieuwing. Ik vind het belangrijk dat in de kerk de ruimte is om dingen op een andere manier te kunnen zeggen. Dat geldt zeker voor het kerstevangelie. Kunnen we het op een andere manier zeggen en zo ja, hoe? Visser ziet de door hem georganiseerde kerstviering als een voorbeeld hiervan. Daarbij wordt op alle fronten de ruimte gegeven om het verhaal op een andere manier te vertellen die past bij deze tijd. De kerk moet inspelen op een veranderende maatschappij De predikant is ervan overtuigd dat het in de kerk nodig is hiernaar te blijven zoeken. We zoeken nu naar nieuwe manieren van het vertellen van het evangelie en dat is goed. Maar we moeten ook naar nieuwe modellen en middelen daarvoor zoeken. Visser noemt de Drie Dwaze Dagen van de Bijenkorf als voorbeeld. Die zijn jaren geleden ingesteld om meer mensen naar de winkel te trekken. Maar nu stoppen ze ermee, omdat de samenleving is veranderd. Als het aan Visser ligt, kan de kerk hier wat van leren. De kerk moet net als het bedrijfsleven blijven inspelen op een veranderende maatschappij. Verwachting Visser verwacht dat er zo n 500 mensen op het evenement afkomen. Maar het gaat mij niet om kwantiteit. Ik zeg altijd maar: het is drukker bij de kruidenier dan bij de juwelier. Terwijl de juwelier de beste spullen heeft. De avond is voor de predikant geslaagd als het verhaal de aanwezigen aan het denken zet. Dat geldt ook voor Warnaar. Ik geloof in het kerstverhaal en dat dit van belang is. Ik hoop dat mensen iets oppakken van wat we met elkaar delen op die avond. Kerst op de Nieuwmarkt Vrijdag 18 december van uur tot uur

5 MENSEN MET EEN MISSIE VOOR MOKUM KERK in MOKUM december Ik zie heel veel moois in de stad Henk Dijkstra, directeur Goodwillcentra Leger des Heils Foto: Leger des Heils Kerstdiner van het Leger des Heils in de Koepelkerk, onderdeel van het Renaissance Hotel. Ferdinand Borger Sinds 17 jaar is Henk Dijkstra directeur van de Goodwillcentra van het Leger des Heils in Amsterdam. De pensioengerechtigde leeftijd heeft hij al bereikt, maar hij mag nog twee jaar door. Met plezier. Vanaf zijn zeventiende is hij bij het Leger betrokken. Als sportinstructeur, maatschappelijk werker en tot slot dus als directeur. De organisatie is de laatste tien jaar drie keer zo groot geworden. Inmiddels werken er medewerkers in de stad. Niet opgeven is zijn missie voor Amsterdam. Sinds de economische crisis komen er andere mensen op het pad van het Leger. Dijkstra: Mensen zijn in een crisis geraakt door werkloosheid of een scheiding. Het is duidelijk geworden dat bijvoorbeeld dakloosheid ons allemaal kan overkomen. Daarnaast knapt het Leger de problemen op die veroorzaakt worden door overheidsbeslissingen. Jaren geleden werd er voor gekozen om psychiatrische patiënten uit de instellingen te halen en in de wijk te laten wonen. Een prima beslissing, maar alleen uitvoerbaar als de medicijnen op tijd worden ingenomen. Dat ging hartstikke fout. We geven je niet op, wat er ook gebeurt Dijkstra vervolgt: Het grootste probleem van Amsterdam is eenzaamheid. Mensen voelen zich verloren. We leven in een tijd dat we alles zien en horen van elkaar. Tegelijkertijd kunnen we veel verdoezelen en verbergen. Mensen willen overleven, houden zich groot en ontwikkelen daar mechanismes voor. We haasten mee met de massa of we doen niet meer mee. Huizen schoonmaken Dijkstra: Iedere dag gaan er vier busjes van het Leger de stad in om huizen schoon te maken. Wanneer de reguliere thuiszorg niet meer binnengelaten wordt, komen wij in actie. In negen van de tien gevallen lukt het ons om binnen te komen. Dat heeft ook te maken met onze reputatie: we geven je niet op, wat er ook gebeurt. Op die manier hebben we klanten door de hele stad. Wanneer het Leger ergens in de stad een voorziening opent, leidt dat vaak tot protesten. Dijkstra: We gaan dan met de buurt in gesprek. Wat ik steeds zeg: wij zijn onderdeel van de buurt. Als je in een voorziening van ons woont, kun je niet drie straten verderop rotzooi trappen. Bijna altijd lukt het om in de buurt vrijwilligers te werven, waardoor het draagvlak wordt vergroot. Of je hetero- of homoseksueel bent, maakt mij niet uit We zijn creatiever geworden Wij hebben als Leger te lang gewerkt met het idee: wij weten wel goed voor je is. We zijn creatiever geworden, maken afspraken met restaurants, fietsenmakers en hotels voor stageplekken voor onze cliënten. Dagbesteding - en dan het liefst betaald werk - is heel belangrijk. Veel mensen moet je deels blijven begeleiden. Niemand opgeven, wie het ook is, wat je ook gedaan hebt. Dat is ingebakken in onze cultuur en onze genen. Daarin vinden wij ook de inspiratie van de Allerhoogste. Het draait bij het Leger om het praktische geloof. Dijkstra: Ik ben daarin behoorlijk vrijzinnig, ook als het gaat om geaardheid. Ik spreek nu op persoonlijke titel: of je hetero- of homoseksueel bent maakt mij niet uit. Onze lieve Heer maakt daar helemaal geen punt van. Waar liefde is, daar is het heil van God, ik ben daar ten diepste van overtuigd. Ik heb in homoseksuele relaties voorbeelden van liefde gezien waar heteroseksuelen een voorbeeld aan kunnen nemen. Als je bij het Leger werkt onderschrijf je de christelijke doelstelling, maar bekering is voor Dijkstra uit den boze. Bekeren is een indringende gebeurtenis tussen God en de mens. Mensen kunnen niemand bekeren. De hulpvrager is van jou afhankelijk, die ga je niet jouw mening of overtuiging opleggen. Met kerst moet je bij het Leger zijn Kerst is voor het Leger des Heils het belangrijkste feest van het jaar, het spreekt de doelgroepen van het Leger het meeste aan. Dijkstra: De laatste maanden van het jaar zijn voor veel mensen een zware tijd. Het nieuwe jaar komt eraan, we gaan allemaal over ons leven nadenken. Bij bewoners, cliënten en medewerkers speelt druk, spanning en vermoeidheid. Kerst is het feest van het nieuwe begin! Ieder jaar organiseert het Leger een groot Kerstfeest in de Koepelkerk. Met kerst moet je zorgen dat je bij het Leger bent, dat is toch het image dat we hebben. Tijdens het feest zit iedereen door elkaar, dak- en thuislozen, burgemeester, prostitués. Er wordt van ons verwacht dat wij daar het kerstevangelie vertellen. Twee jaar geleden stond er een man op die 24 jaar op straat had geleefd en sinds een half jaar bij ons in de opvang woonde. Hij begon Stille Nacht te zingen. Ik zak dan door het ijs met mijn emoties. Wat betekent de komst van Christus voor Dijkstra zelf? De hoop dat we niet verloren gaan, dat onze ziel blijvend een plek zal krijgen bij onze lieve Heer. Met kerst keert de betekenis van het kind Jezus weer terug in ons leven: je bent er niet voor niets. Mensen dienen, is God dienen; dat zien we in het kind van Betlehem en wat er later met hem gebeurt. Het spreekt me aan hoe Jezus de handelaren de tempel uit sodemietert. Maar ook een figuur als Petrus, die Jezus uiteindelijk verloochent, boeit me. Het is het diep menselijke dat mij raakt. Soms ben ik bang dat ik ergens in mijn leven ook die Petrus ben. Je bent er niet voor niets Je hebt je eigen verantwoordelijkheid Het geloof is voor Dijkstra een manier om met mensen op weg te gaan. Ieder mens krijgt het in het leven voor de kiezen. Mijn eerste vrouw Foto: Peter Lowie Henk Dijkstra: Niet opgeven is mijn missie voor Amsterdam. mocht maar 53 jaar worden. Ik heb daar geen antwoord op. Toch geloof ik dat de Heer mij niet in de steek laat. Ik word soms wel eens teleurgesteld, ook door cliënten. Je bent dan jaren met ze op weg en dan gaat het toch fout. Ik vraag me dan af of we het wel goed hebben gedaan. Soms wordt het zo simpel voorgesteld, breng het maar bij onze lieve Heer, dan komt het allemaal wel goed. Onzin natuurlijk, je hebt je eigen verantwoordelijkheid gekregen. Je hebt de keuze om tegen dingen ja of nee te zeggen en daar moet je handen en voeten aan geven. Ik heb een mannenkoor gehad, een zooitje ongeregeld, soms moest ik de mannen voor een concert uit de kroeg trekken. Maar als ze zongen, was er de volle overtuiging. Dat zijn ook kinderen van de Heer. Ik geloof daarin. Hoewel de geloofsbeleving sterk persoonlijk is bij het Leger des Heils - Jezus is gestorven voor mijn zonden - is er altijd het maatschappelijk engagement. Hoe verklaart Dijkstra dat? Onze stichter William Booth vond dat de kerk veel te veel naar binnen was gericht en alleen maar mooie praatjes hield. Dat maatschappelijke is daardoor in onze genen gaan zitten. Amsterdam wordt heel vaak als Sodom en Gomorra gezien, maar ik zie heel veel moois in de stad.

6 6 KERK in MOKUM december 2015 KERK DOORDEWEEKS Mindfulness in Pionier Jan-Jaap Stegeman NIEUW IN MOKUM De kerk de stad in brengen Tirza van der Graaf In Nieuw in Mokum bevragen we nieuwe medewerkers van de Protestantse Kerk Amsterdam over wie ze zijn en wat ze doen. Deze week: Jan-Jaap Stegeman (1987). Wie ben je? Sinds december vorig jaar ben ik pionier van de. Daarvoor heb ik theologie gestudeerd aan de Theologische Universiteit Kampen en later aan de Vrije Universiteit. Ik woon in Zwolle met mijn vrouw en twee kinderen. Foto: Annemieke van der Veen Dinsdagavond is de sfeer in verstild rond het kleurrijke kleed. Willemien van Berkum Dat er op zondag kerkdiensten in de kerk zijn weten we, maar wat gebeurt er eigenlijk de rest van de week in de kerken in Amsterdam? Willemien van Berkum kijkt voor Kerk in Mokum wat er zoal doordeweeks in kerken gebeurt. Dit keer een kijkje bij Vrijzinnig Centrum in Zuid. Wanneer je op dinsdagavond binnenloopt, is de sfeer verstild. Na een kop thee nemen mensen plaats op meditatiematten of zitkussentjes die rond een kleurrijk kleed liggen. In het midden brandt een kaars. Welkom bij de mindfulnessmeditatie. Predikant Joep de Valk: Of het nu zondag is of een doordeweekse dag, de behoefte naar aandacht in stilte voor God is er. Ruimte zonder oordeel Mindfulness is een vorm van opmerkzame aandacht zonder oordelen. Via oefeningen en in stilte wordt een focus gezocht. De Valk: De echte kracht ligt in het oordeelloze karakter. Alles wat er is, mag er zijn. Mindfulness wordt ingezet als wegwijzer naar ruimte, compassie en inspiratie. Compassie voor anderen, maar ook voor jezelf. Door het oordeelloze karakter ontstaat er ruimte om het goede te zien en God te ontmoeten. Door stilte kan je geest wat tot rust komen en daardoor ontstaat weer ruimte. Ruimte voor aandacht. In die ruimte, in die aandacht kan God een landingsplaats vinden. Zonder stilte, ruimte, aandacht geen landingsplaats. Mindfulnessmeditatie - ruimte voor aandacht Iedere dinsdagavond in de even weken: 8/12, 22/12, 12/1, 26/1, enz uur uur, Herman Gorterstraat 31, bellen bij Van Hillekamer Leiding: Joep de Valk en Annemieke van der Veen Vrijwillige bijdrage, richtlijn 2,- per keer Opgave via aandacht@vrijburg.nl, Annemieke van der Veen, of Joep de Valk Wat houdt pionieren voor jou in? Sommige pioniers starten een nieuwe gemeenschap. In mijn werk gaat het vooral om verandering. Die moet wel uit de bestaande situatie voortvloeien en bij de kerk passen. Ik probeer de gemeente daar in mee te trekken. Zo gaan we een verhalencafé opzetten, met een koffietentje naast de kerk. Van tevoren vragen we mensen een verhaal van tien minuten te vertellen waar gasten tijdens het eten naar kunnen luisteren en over kunnen praten. Daarnaast wil ik een bijbelklas opzetten, bijvoorbeeld voor mensen die meer van de Bijbel willen weten omdat ze in het Rijksmuseum niks van de schilderijen snappen. Wat is je missie? De kerk in de stad brengen en de stad de kerk in brengen. De kerkelijke gemeente dus uitdagen als gelovig mens in de stad aanwezig te zijn. De stad de kerk in brengen vereist een andere uitdaging. Niet omdat de stad daar geen zin in heeft, maar omdat de kerk het lastig vindt. Daarom vind ik het belangrijk dat de nadruk ook op de wereld buiten de kerk ligt. Dat je netwerk bijvoorbeeld ook bestaat uit culturele instellingen en andere organisaties die een kerk belangrijk vindt. Favoriete plek in de stad Ik vind het fijn doelloos op het pont- SCHIETGEBEDJE Och lieve Heer, mag ik een keer, een keertje maar, een engel zien? Geen hele schare, eentje maar. Ze hoeft ook niet te zingen of te fluiten. Ze moet alleen maar stralen. Ergens buiten, in onze straat, in het plantsoen. Ze hoeft niet iets speciaals te doen. Alleen maar stralen is genoeg. Heel even, omdat ik het vroeg Bette Westera, Open Deur, december 2008 In mijn werk gaat het vooral om verandering. je naar de NDSM-werf te staan. Er staan allemaal mensen die naar huis of het werk moeten of druk staan te bellen. Ik sta er dan graag tussen, bijvoorbeeld om aan de overkant te lunchen en dan weer terug te gaan. Ik houd van de waddeneilanden, de NDSM-werf is dat een beetje in de stad. Daar is rust te midden van de drukte. Colofon Kerk in Mokum maandblad December 2015, jaargang 6, nummer 10 Protestantse Kerk Amsterdam Nieuwe Keizersgracht 1A 1018 DR Amsterdam Hoofdredactie: Hanna van Dorssen Eindredactie agenda: Baukje Bos-Burggraaff Contact: redactie@protestantsamsterdam.nl, Redactie Kerk in Mokum: Guido Attema, Willemien van Berkum, Tirza van der Graaf, Peter Idenburg. Verder werkten mee: Ferdinand Borger, Harmen Brethouwer Abonnement: Een abonnement opgeven of opzeggen doet u via abonnementen@protestantsamsterdam.nl Mooiste kerk De, met name de graven. In de kerk sta je er overal op. Ik ben me dan erg bewust van wie ons zijn voorgegaan. De dood wordt zo meer onderdeel van je bestaan en daardoor is het makkelijker je op een vrolijker manier ertoe te verhouden. De dood is aanwezig, maar boven de grafstenen vieren we het leven. Kerk in Mokum naar iedereen Met kerst ontvangt iedereen die ingeschreven is bij de Protestantse Kerk Amsterdam een exemplaar van Kerk in Mokum. Wilt u dit blad 10x per jaar ontvangen en is dat nog niet het geval? Mail naar abonnementen@protestants.amsterdam of bel ( uur). of ( uur). Eenmaal per jaar wordt u uitgenodigd een vrijwillige bijdrage te betalen. Rek.nr. NL13 FVLB t.n.v. Protestantse Gemeente te Amsterdam inz. Kerkblad Verschijningsfrequentie: Kerk in Mokum verschijnt 10x per jaar, 5x als blad van 12 pagina s en 5x als agenda van 4 pagina s. Het volgende nummer komt uit op 5 januari Bureauredactie: ABC Redactie, Culemborg Vormgeving: Studio Edens, Amsterdam Druk: BDU, Barneveld Protestants020 ProtestantseKerkAmsterdam protestants.amsterdam

7 KERK IN MOKUM Agenda december 2015 Kerstreis in de Jordaan Neerwaarts mobiel foto: Sjaak Boot Photography De kinderen komen alle figuren uit het kerstverhaal tegen tijdens de kerstreis in de Jordaan. Kerst on tour Beleef het kerstverhaal op zeven locaties in op zondag 20 december van tot uur. Tijdens Kerst on tour worden delen van het kerstverhaal verbeeld door theater, poëzie en muziek. Ontmoet Jozef, Maria, de herders en de wijzen uit het Oosten en kom naar de kerststal. Met de tram, metro en bus kan van plek naar plek worden gereisd. Routekaarten zijn beschikbaar op alle locaties. Het mooiste is om de hele tour te doen en te starten op de Lelylaan. U kunt echter ook beslissen om op een andere locatie te beginnen. Start voor uur want u bent ongeveer twee uur op pad. Natuurlijk bent u ook welkom om bij één of twee locaties langs te gaan. Kinderen kunnen op elke locatie een ster halen. Heb je ze allemaal? Kom dan naar de eindlocatie bij station Lelylaan, waar een tent staat, om een attentie te halen. Voor iedereen is daar wat te drinken en te eten. Kerst on tour is een samenwerking van het pioniersproject Nieuw- Westenwind met kerken en maatschappelijke organisaties uit. Zondag 20 december, tent bij station Lelylaan, uur, info: nieuw-westenwind.nl Na het enorme succes van de voorgaande jaren, organiseert de voor de zesde keer de kerstreis in de Jordaan. Kinderen vanaf groep 1 kunnen maandag 21 december op reis gaan in de Jordaan om zo in het kerstverhaal van Jozef en Maria te stappen. Ouders, opa s, oma s of begeleiders worden hartelijk uitgenodigd om met de kinderen op stap te gaan. De reis begint in de waar de kinderen een lampion mogen maken compleet met een stok en een lichtje. Daarna duiken alle deelnemers de Jordaan in, op zoek naar het kindje Jezus. Onderweg zien de kinderen de herders, de engelen en alle andere figuren uit het kerstverhaal. Aan het eind wacht een heerlijk buffet in de. Voor peuters is er een apart programma van tot uur. Maandag 21 december,, Noordermarkt, uur, aanmelden: kinderwerk@noorderkerk.org Liesbeth Zegveld over moed De klassieken kenden vier kardinale deugden, deugden waar het om draait: Iustitia (gerechtigheid), Prudentia (voorzichtigheid), Temperantia (gematigdheid) en Fortitudo (moed). Betekenen deze kardinale deugden nu nog wat? Na bespreking van de eerste drie deugden is nu moed aan de beurt in het Leerhuis Amsterdam Tenach en Evangelie. Advocate, juriste en hoogleraar Liesbeth Zegveld houdt de inleiding over moed. Zij is als advocate gespecialiseerd in aansprakelijkheid voor mensenrechtenschendingen en komt op voor oorlogsslachtoffers. Haar optreden voor de Indonesische weduwes van vermoorde echtgenoten door het Nederlandse leger, leidde tot vergoedingen. Momenteel bereidt Zegveld met de nabestaanden van de Molukse treinkapers bij De Punt in 1977, een zaak tegen de Nederlandse overheid voor. Ook is ze hoogleraar privaatrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Dinsdag 8 december,, Prinses Irenestraat 36, uur, info: leerhuisamsterdam.nl Pink Christmas Kerkdienst Als Jozef en Maria in Betlehem arriveren is er geen plek voor hen, geen onderdak. Over die ervaring: dakloos zijn, vreemd en vervreemd, weten LHBT ers (lesbiennes, homo s, biseksuelen en transgenders) mee te spreken. Kom naar de Pink Christmas Kerkdienst op zondag 20 december en luister naar hun verhalen onder een roze hemel. Om start de kerst sing-in. Zondag 20 december,, Keizersgracht 566, uur Benefietconcert voor Stichting Vluchteling Studentengezelschap Spero Nova Ensemble verzorgt een benefietconcert voor Stichting Vluchteling op vrijdag 18 december in de. De leden studeren aan het Conservatorium in Maastricht. Zij brengen onder leiding van Alexandros Kavadas de Petite Messe Solennelle van G. Rossini ten gehore. De opbrengst van het concert komt geheel ten goede aan de eindejaarscampagne Vluchtelingenkinderen van Stichting Vluchteling. Met deze campagne vraagt de stichting aandacht voor het lot van kinderen, die zijn getroffen door het oorlogsgeweld in Syrië. Vrijdag 18 december,, Prinses Irenestraat 36, uur, 10,- foto: Jörgen Caris Onderzoeksbureau Motivaction peilt de mentality van Nederlanders. U kent het lijstje misschien wel: je behoort tot de moderne of traditionele burgerij, je bent conservatief, of kosmopoliet, post-materialist, opwaarts mobiel, hedonistisch, gemaksgeörienteerd. Dat laatste lijkt me een relaxt profiel om toe te behoren, maar nee, mijn calvinistische mentality van hard werken en soberheid krijg je er niet zomaar onder. 15 % van de onderzoeksgroep van Motivaction behoort tot de opwaarts mobielen. Dat zijn gedreven individualisten met een focus op carrière en status. Ze willen hogerop komen en hebben het altijd druk. Geld hebben en mooie dingen kopen geeft voldoening. Hoewel ze een gezin een mooi idee vinden, zijn het geen familiemensen. Op dit profiel scoorde ik evenmin hoog, terwijl ik er best wat van mezelf in herken. Zo n calvinist ben ik nu ook weer niet. In deze weken leven we toe naar Kerstmis, het feest waarbij we vaak onze burgerlijke hedonistisch trekken de vrije loop laten. De mooiste boom, met daaronder de mooiste cadeaus, het lekkerste eten, kosten noch moeite worden gespaard om het samen met familie en vrienden goed te hebben. Gordijnen dicht, kaarsen aan. Bij dit feest hoort het verhaal van die God, die van alzo hoge - dicht bij ons kwam in Jezus. De wieg van dit koningskind stond niet in een paleis, maar in een stal. De eersten die hem begroeten zijn eenvoudige herders. Nog maar net geboren moeten zijn ouders met hem vluchten voor Herodes, die zich door dit kind in zijn koningschap bedreigd voelt. Zijn leven lang zal hij geen vaste plek hebben. Hij zal verkeren met mensen die in veler ogen niet deugen. Jezus maalt niet om status en macht, niet om geld of goed. Hij schenkt zichzelf en vraagt ons hart. Zijn mentality is neerwaarts mobiel. Dat is verwarrend voor hen die hoog gezeten (willen) zijn, bevrijdend voor wie klaar zijn met het streven naar altijd meer en troostend voor hen die het net aan of net niet redden. Neerwaarts mobiel, dat is het geheim van Kerstmis. Ds. Julia van Rijn is scriba van de Protestantse Kerk Amsterdam Reageren? Mail naar redactie@ protestantsamsterdam.nl

8 Kerkdiensten december/januari ZONDAG 6 DECEMBER Ds. G. Scholte Dr. P.J. Visser uur Ds. K. Hage Ds. H. Vreekamp uur Evensong Ds. A.H. Wöhle Ds. F.W. Oosterwijk Ds. T.H. Hibma Ds. M. Reinders Ds. V.C. Lindenburg Ds. W. Vreeken Ds. J. Sijtsma Gast-huis Ds. W. v.d. Spek uur Ds. M. Blootens Ds. B. v.d. Graaf Ds. P. de Jong Ds. D. Tanja Ds. J. Hoekert in: Ds. M. Myburgh Ds. R.J. Bakker Ds. H. Meulink Ds. H.U. de Vries Ds. E.J. de Wijer Ds. J.J. v.d. Vaart Ds. N.G. Scholten Ds. B. de Boer Ds. D.J. Thijs Ds. N. van Voornveld Ds. R. Abma De Drie Stromen 9.30 uur Ds. J.W. v.d. Meulen Ds. H. Vlug Pastor T. Dunselman Dovenpastoraat in Lucaskerk, Dorpsstr. 177, Winkel Dhr. S. Rienstra Pastor J.H.A. Verhoef Verpleeghuis Slotervaart Za. 5 dec. Pastor J. Engelen Ds. J. Delver Zorgcentrum De Poort Ds. D. Reefhuis Ds. G. van Schuppen ZONDAG 13 DECEMBER Ds. R. van Osnabrugge Dr. P.J. Visser uur Dr. P.J. Visser Ds. S.L.S. de Vries uur Avondgebed Ds. M.A. J. Brouwer Dr. Ch. A.J. Stam Ds. A. van Wijngaarden Ds. T.H. Hibma Ds. W.G. Sonnenberg Dorpskerk Durgerdam Ds. F. Groeneveld Ds. C. Koops-Verdoes Ds. R.J. van Amstel Gast-huis uur Heilig Vuur West Het Heilig Vuur uur Ds. J. de Bruijne Ds. B. v.d. Graaf Ds. K. Holwerda Ds. M. Camarasa Ds. R.J. Bakker in: Ds. M. Myburgh Mw. Tj. Meijer Ds. J. Heuvelink Ds. J.J.A. Doolaard Ds. E.J. de Wijer Ds. J.J. v.d. Vaart Ds. A. Fox Ds. R. Visser Ds. D.J. Thijs Ds. M. Blootens Ds. J.S. van Rijn De Nieuwe Stad Za. 12 dec uur Ds. J.W. v.d. Meulen De Drie Stromen Zo. 13 dec uur Ds. J.C.H. Aalders uur Kerstzangdienst Ds. H. Kotzé Pastor F. Kortekaas Dovenpastoraat in Ds. E. Dibbets Ds. D.J. v.d. Berg Ds. N. de Reus Ds. J.A. Verkerk ZONDAG 20 DECEMBER Ds. S. v.d. Hoek Dr. P.J. Visser uur Ds. C. van Duijn Ds. P. Oussoren uur Festival of Lessons & Carols Ds. A.H. Wöhle Ds. F.W. Oosterwijk Ds. J. Blankert Ds. O. van Dongen Ds. L. Miedema Ds. D. de Roest Ds. R.J. van Amstel Gast-huis uur Heilig Vuur West Brandende Stilte uur Ds. M. Horsman Ds. C. v.d. Berg uur Kinderkerstfeest Ds. P. de Jong Ds. L. Wieringa Dhr. W. Vreeken in: Ds. H. Hoekert Ds. T.H. Hibma Ds. P. Kooiman Ds. H.U. de Vries Ds. S. de Vries Dhr. H. Brautigam Ds. N.G. Scholten Cor Ofman Ds. M. Reinders uur Kerstviering met verstandelijk beperkten Pastor M. van Gaalen Ds. J. Veenhof Ds. A.C. Grandia De Drie Stromen 9.30 uur Ds. J.W. v.d. Meulen Pastor C. v.d. Loos Ds. A.A. van Berge Dovenpastoraat in Za. 19 dec uur Kerstviering Pastor S.A.A. Evers Verpleeghuis Slotervaart Dhr. D. Wijker Pastor E. Bras Zorgcentrum De Poort Ds. E. Cazemier Ds. A. Hoekstra KERST KA=KERSTAVOND 24 DECEMBER KM=KERSTMORGEN 25 december KA uur Ds. G. Scholte KM Kerstmusical KA uur en KM Dr. P.J. Visser KA uur Ds. M. Barnard KM Ds. W. Stoker KA uur Ds. A.H. Wöhle KM Ds. M.A.J. Brouwer KA uur en KM Ds. F.W. Oosterwijk KA uur en KM Ds. A. van Wijngaarden KA uur en KM Ds. T.H. Hibma KA uur Kinderkerstfeest uur Muzikaal intermezzo uur Kerstnachtdienst en KM Ds. V.C. Lindenburg Dorpskerk Durgerdam KA uur Verzorgd door inwoners van Durgerdam KM Ds. P. Lootsma KA uur en KM Ds. C. Koops-Verdoes KA uur Ds. P. Masmeijer KM Ds. R.J. van Amstel Gast-huis KA uur Heilig Vuur West Kerstnachtviering voor buurtbewoners KM uur Ds. J. de Bruijne KA uur en KM Ds. B. v.d. Graaf KA uur Ds. K. Holwerda KM Ds. P. de Jong (met kerstspel kinderen) KA uur Ds. J.P.G. Dijk KM Ds. D. Tanja KA uur en KM Ds. R.J. Bakker in: KA uur Festival of carols KM Ds. M. Myburgh KA uur Ds. R.J. Bakker, Mw. M.G. de Boer KM Mw. Tj. Meijer KA uur Ds. C. v.d. End KM Ds. J. Heuvelink KA uur (Taizé-viering) en KM Ds. H.U. de Vries KA uur en KM Ds. E.J. de Wijer KA uur Ds. J.J. v.d. Vaart KM Ds. J. de Valk, Dhr. D. Mook KA uur en KM Ds. N.G. Scholten KA uur In: aula v.h. IJburg College, Pampuslaan 1 KM Ds. R. Visser

9 ZONDAG MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG ZONDAG MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG ZONDAG MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG ZONDAG MAANDAG DINSDAG WOENSDAG _adventkalender KIM.indd 1 09/11/15 12:48 Kerkdiensten/Agenda KA uur en KM Ds. D.J. Thijs KA uur en KM Ds. M. Blootens KA uur en KM Ds. J.S. van Rijn De Nieuwe Stad KA uur Met veel aandacht voor de kinderen. Ds. J.C.H. Aalders De Drie Stromen KM 9.30 uur Ds. J.W. v.d. Meulen, Ds. J.C.H. Aalders KM Ds. H. Vlug, Pastor R. Heesters KA uur Pastor F. Kortekaas, Ds. J. v.d. Zaag Dovenpastoraat in KM Ds. T.H. Hibma KA uur Alle pastores Verpleeghuis Slotervaart KA uur Dhr. D. Wijker KM Ds. B. Spronk Zorgcentrum De Poort KA uur Kerstviering KM Ds. G. van Schuppen ZONDAG 27 DECEMBER Dhr. D. Schut Ds. H.G. de Graaff uur Ds. L.J. Vogelaar Ds. J. de Heer uur Avondgebed Ds. J.J. Stegeman Ds. J. v.d. Putte Ds. J. Lammers Ds. W. Veen Dhr. B.N. v.d. Zedde Dhr. D. Punt Cor Ofman uur Gemeenschapsviering Ds. P.L. de Jong Ds. M. Reinders Ds. M. Camarasa Drs. H. de Haan in: Ds. A. Hoekstra Ds. R.J. Bakker Ds. W. van Wakeren Ds. L.C. van Drimmelen Mgr. dr. D.J. Schoon Drs. C. Sieverink Gebedsdienst Ds. R. Visser Ds. E. Gruteke-Vissia Ds. S. Baayen Ds. H. Brandsma De Drie Stromen 9.30 uur Ds. J.C.H. Aalders Pastor C. v.d. Loos Pastor F. Kortekaas Pastor S.A.A. Evers Mw. F. Stock Dhr. W. Vreeken ZONDAG 3 JANUARI Ds. G. Scholte Ds. J. van Dijk uur Ds. J.C. Schuurman Ds. W. Brouwer uur Evensong Ds. W. Jonkers Dr. C.B. Blei-Strijbos Cor Ofman Ds. K. Holwerda Drs. B.N. v.d. Zedde Ds. C. Koops-Verdoes Ds. J. Sijtsma uur Ds. W. van Berkum Ds. E. Gruteke-Vissia Mw. E. Kok Ds. J.P.G. Dijk Ds. R.J. Bakker in: Ds. M. Myburgh Drs. A. Mooi Ds. F. Klaver Ds. H.U. de Vries Ds. E.J. de Wijer Ds. F. Fockema Andreae Ds. C. v.d. Meij Ds. C. van Andel Ds. L. Rasser Ds. K. de Lange De Nieuwe Stad 9.30 uur Ds. J.W. v.d. Meulen, Ds. J.C.H. Aalders Ds. H. Vlug Pastor T. Dunselman Dovenpastoraat in Dhr. W. Pantjes Ds. J.H.A. Verhoef Verpleeghuis Slotervaart Ds. H. Visser Pastor E. Bras Zorgcentrum De Poort Ds. D. Reefhuis Ds. J.A. Verkerk Diensten op oude- en nieuwjaarsdag en adressen: protestants.amsterdam met muziek brood en wijn Centrum Braambosgebeden in de Korte vespers in de adventstijd: een half uur rust en bezinning te midden van het drukke stadsgewoel rond de lichten van het Brandend Braambos. Met orgelkoralen van Johann Sebastian Bach, lezing, gebed, stilte, een lied en een Engelse vertaling van de gelezen teksten. Liturg: missionair vicaris Cristina Pumplun. Orgel: cantor-organist Jos van der Kooy. Vr. 4, 11 en 18 dec., uur Vincent van Gogh, 400 dagen in Amsterdam Voordat Vincent van Gogh kunstenaar werd, verbleef hij ruim een jaar in Amsterdam voor zijn studie theologie: hij wilde predikant worden. Hij schreef in deze periode vele openhartige brieven aan zijn broer Theo. Deze brieven met prachtige beschrijvingen van de stad aan de hand van verschillende schilderijen en prenten, vormen het uitgangspunt van de tentoonstelling Vincent van Gogh, 400 dagen in Amsterdam. Van Gogh is in feite de conservator van deze tentoonstelling, waarin we de stad zien door de ogen van de 24-jarige student die dacht dat hij dominee zou worden en nog niet wist dat hij kunstenaar was. Van 18 dec. tot 17 apr. 2016, Stadsarchief Gemeente Amsterdam, Vijzelstraat 32, di. tot vr uur, za. en zo: uur, info: stadsarchief.amsterdam.nl Noord Storytelling Circle Workshop Zinnig Noord, de vrijplaats voor denken, geloven en zoeken naar zin in Amsterdam-Noord en theatermaker Ron Bunzl verzorgen de Storytelling Circle Workshop. Daarin zoeken deelnemers naar de ziel van ieders verhaal. Oefen met verbeelding, schrijf vol verwondering en vertel met bezieling. Zo. 13 dec. In tuinhuis v.d. Tolhuistuin, tegenover Tolhuisweg 2, uur; di. 12 jan. café-restaurant Pllek, Tt. Neveritaweg 59, uur, info: zinnignoord.nl, aanmelden: info@ zinnignoord.nl Zuid Het Verhaal van Kerst In de week voor kerst vertelt ds. Ruben van Zwieten, dit jaar alweer voor de achtste keer, in een afgeladen, het Verhaal van Kerst. Niet het traditionele verhaal over het kindje Jezus, maar een maatschappelijk geëngageerde, persoonlijke visie op ons leven. Met muziek tijdens, en een borrel na in De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2. Wo. 16 dec., uur, info en aanmelden: denieuwepoort.org Levende kerststal in De zaterdagmiddag voor kerst kunnen kinderen en buurtbewoners uit de Pijp in de een kerststal met levende dieren bewonderen. Activiteiten voor vooral kinderen maken deze middag tot een kerstbelevenis. O.a. worden de kinderen geschminkt en mogen ze zich verkleden als herder, engel, Jozef of Maria. Ook worden er kerstliederen gezongen en klinkt het kerstverhaal. Za. 19 dec., uur, info: oranjekerkamsterdam.nl KerstRest in de Iedereen is in de welkom met de overblijfselen van het kerstdiner. Dit eten wordt professioneel herbereid. Samen met de gezelligheid die daarmee gepaard gaat, wordt de derde kerstdag gevierd. Zo. 27 dec., uur, info: oranjekerkamsterdam.nl Voor adressen van kerken en meer agenda-activiteiten zie protestants.amsterdam Adventskalender op kerst020.nl Advent Op kerst020.nl is de adventskalender te vinden met voor elke dag tekst en beeld over het verlangen naar het licht. Kijk vandaag en elke dag tot kerst! Nieuwjaarsreceptie Vanwege het vijfjarig jubileum van (Kerk op IJburg) is op vrijdag 8 januari in deze kerk de nieuwjaarsreceptie van de Protestantse Kerk Amsterdam. Voorzitter van de Algemene Kerkenraad Rijk van Ark en Rob Visser, predikant van en stadsdominee, houden de nieuwjaarstoespraak. Vrijdag 8 januari,, Ed Pelsterpark 2, uur 12 19

10 25 is een vrijzinnig-christelijke geloofsgemeenschap van Remonstranten en vrijzinnige protestanten. Verdraagzaamheid, respect, verantwoordelijkheid en denken in vrijheid zijn belangrijke uitgangspunten. Deze vormen ook de basis van de kerkdiensten. wil een gemeenschap zijn waarbinnen ruimte is voor ieders persoonlijke geloof. Sinds 1998 is ook een vrijzinnig cultureel centrum dat een brug wil slaan tussen geloof, cultuur en sociaalmaatschappelijke vragen. 55 KERK in MOKUM december 2015 PLEISTERPLAATSEN Lang voordat de adventstijd was aangebroken tooide dit jaar kerstversiering de gevels van menige straat in onze mooie, drukke stad. Met advent in de kerk gaat dat anders: het is eerder een tijd van gestage verwachting met in de verte dat feest van kerst. Als straten en winkels volop verlicht worden door feestverlichting, neemt in de kerk de versiering eerder schoorvoetend toe: het licht breekt geleidelijk door het donker heen. Verhalen van donker en licht klinken dan ook tijdens de Braambosgebeden van advent in de in de stilte te midden van de bruisende stad. Jos van der Kooy speelt steeds een van Johann Sebastian Bachs koraalbewerkingen voor de advent uit het Orgelbüchlein. Wees welkom op vrijdag 4, 11 en 18 december om uur! Cristina Pumplun, missionair vicaris, westerkerk.nl Op eerste kerstdag op vrijdag 25 december om doen 21 kinderen mee aan de kerstmusical. Samen met de begeleiding bedachten zij het verhaal en de titel: K3 zoekt K3. Dit jaar zoeken de drie Koningen, moe en teleurgesteld door het lange zoeken, drie nieuwe Koningen om het van hen over te nemen. Daarvoor organiseren ze een talentenjacht, die wordt afgewisseld met eerder opgenomen filmpjes. Er wordt natuurlijk veel gezongen, maar er wordt bijvoorbeeld ook gedanst door een nonnenkoor Een vijfkoppig orkestje zorgt voor live begeleiding. Geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar en grote mensen. Voor de allerkleinsten is er opvang aanwezig. Daan Schut, scriba, keizersgrachtkerk.nl De kerstnachtdienst is elk jaar weer een feest. Om mensen te ontmoeten, die je anders niet ziet maar er nu speciaal voor komen. Dat past helemaal bij het kerstevangelie. Niet anders gold het voor de herders en wijzen uit het Oosten? Het mooie is wel, dat zij anders naar huis gingen dan zij waren gekomen. Best een beetje eng misschien. Maar waar zou je bang voor zijn als God verschijnt in een kind? Veelzeggend. Geen God om bang van te worden, maar om lief te hebben. Wie weet ga je dit jaar net als de herders en wijzen een beetje anders naar huis dan je kwam. Weet je in ieder geval welkom! Paul Visser, predikant, noorderkerk.org Leerhuis in Op vrijdag 13 november sprak prof. dr. Liesbeth Zegveld haar oratie uit als hoogleraar privaatrecht (specialisme oorlogsherstelbetalingen) aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder was ze hoogleraar humanitair recht in Leiden en als advocate in het nieuws onder andere door haar optreden voor de Indonesische weduwes van door het Nederlandse leger vermoorde echtgenoten (wat leidde tot vergoedingen!) en de rechtszaak die ze tegen de staat aanspant namens de nabestaanden van de bij de Punt doodgeschoten Molukse kapers. Liesbeth Zegveld (geboren 1970) is een briljant advocaat en een moedige vrouw. We zijn dan ook erg blij dat ze zich bereid heeft verklaard om een inleiding over Fortitudo (moed) te houden in onze serie over de kardinale deugden. Op dinsdag 12 december om uur in de. Zou u eigenlijk niet moeten missen. Wilken Veen, predikant Leerhuis Amsterdam, leerhuisamsterdam.nl In de afgelopen periode is in de wijkkerkenraad in Amsterdam-Noord een proces gaande om op de toekomst af te koersen. Noord heeft al heel lang een pioniersrol gehad in het kerk-zijn met verschillende gebouwen en gemeenten binnen één wijkgemeente. Uitdaging daarbij is, hoe je zo n constructie kunt besturen, zodat de onderdelen en het geheel van de wijkgemeente er steun en profijt van hebben. Het is een weg van vallen en opstaan. Maar er is ook veel animo om kerkelijk present in dit stadsdeel, dat een stad op zich is. Langzamerhand zijn we bekomen van alle fusieperikelen. Ze zijn gelukt, maar ze smaken ook niet naar meer. Veelkleurig en op verschillende punten in Noord verbinden we ons nu met de mensen in de buurten. Met goede moed en op hoop van zegen. Trinus Hibma, predikant, bethelkerkamsterdam.nl Al vroeg in het najaar liggen de Sinterklaas- en de kerstspullen alweer in de winkels. In de aanloop naar Sinterklaas en kerst hopen de winkeliers zoveel mogelijk te verkopen. Kleine kinderen hopen op mooie cadeaus van de Sint of Kerstman en kunnen daar helemaal vol van zijn. Binnen de kerk noemen we de aanloop periode naar kerst advent. Het woord advent komt van het Latijnse woord adventus en betekent komst, er aan komen. We mogen ons voorbereiden op het vieren van de geboorte van Jezus. In de zijn we in de aanloop naar kerst ook volop bezig met het organiseren van diverse activiteiten. De kerkdiensten in adventstijd, de kerstmarkt, de kindermusical, de kerstbijeenkomst voor ouderen, de kerstnachtdienst, kerstmorgen... Wij nodigen u, jullie daarvoor van harte uit en heten u, jullie graag welkom! Zie onze website voor meer informatie. Leonard Dijkstra, redacteur Kerkvenster, nieuwendammerkerk.nl Kerk op IJburg Dit jaar gaan we de gezinskerstviering houden in de aula van het IJburg College. De opkomst door de jaren heen blijkt te hoog voor de in de sporthal toegestane 450 personen. De viering is zoals ieder jaar op kerstavond 24 december en begint om uur en duurt tot ongeveer uur. Dit jaar zal onze burgemeester, Mr. Eberhard van der Laan het woord tot ons richten en hoopt onze wijkgenoot, acteur Peter Faber ons weer zijn boodschap mee te geven. Heel blij zijn we ook met de oprichting van een kerstcantorij, waarmee Marije en Hans Veldhuizen ons hebben geholpen. Ook zij werken mee evenals het orkest onder leiding van Dirk-Jan Warnaar en natuurlijk onze onvolprezen bariton Anthony Heidweiler. Het project Liedje en Latte bleek een mooie opmaat voor deze kerstviering. Kerst voor én door IJburg! Natuurlijk zal ook de traditie van de levende kerststal weer worden voortgezet, die dit jaar vrijwel zeker aan de voorzijde, bij de ingang aan de Pampuslaan, te bewonderen zal zijn. Zo trekt de Kerk op IJburg nu toch een beetje rond over het eiland. Rob Visser, predikant Kerk op IJburg, debinnenwaai.nl Kunstenaars, opiniemakers en schrijvers van buiten de kerk zoeken een film uit bij één van de zaligsprekingen, die in Matteus 5: 3-13 staan. Eén ervan luidt bijvoorbeeld: Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden. Het concept van het filmdieet wordt geserveerd bij Van Boven, de pleisterplaats voor de ziel van de, in de prachtig omgebouwde galerij van de kerk. Van Boven zoekt de verbinding tussen kerk en buurt, tussen binnen en buiten, het filmdieet is daar zeer geschikt voor. In 2014 beleefde het filmdieet zijn eerste editie tijdens de lijdenstijd, de voorbereidingstijd van Pasen. Dit jaar zoeken we de verbinding tussen kunst en de zaligsprekingen. Dat zorgt voor verrassende verbindingen en boeiende gesprekken. Kunstenaar Thomas Trum is op maandag 14 december aan de beurt voor de verbinding film-zaligsprekingen. Het dieet loopt nog door tot in het voorjaar, de film is gratis en de popcorn ook. Zie onze website voor meer informatie. Elsbeth Gruteke, predikant, jeruzalem-kerk.nl voorheen -Jacobuskapel Een kerk verbouwen en renoveren is één ding, maar daarna moet alles een plekje krijgen! Het lijkt een beetje op van groot wonen naar kleiner verhuizen en dan te moeten kiezen wat je meeneemt. We waren verwend met veel meer ruimte en dus ook met meer spullen niet altijd even nodig, maar een geval van je weet maar nooit Waarschijnlijk bekend. Wat opvalt, is dat er aan het zuchten om een plekje te vinden een gemoedelijkheid aan ten grondslag ligt. Een heerlijk we zijn weer thuis gevoel. Bijzonder hoe een kerk kan aanvoelen als een heerlijk gemakkelijk zittende jas. Wel wat versteld, maar toch vertrouwd. We hopen dat dit gevoel ook door anderen, zullen worden ervaren wanneer ze op bezoek komen. Ds. Miekie Myburgh, predikant, regenbooggemeente.nl - Via het internet zijn al onze kerstbijeenkomsten en -diensten te vinden. En natuurlijk ook in deze Kerk in Mokum. Hier extra aandacht voor het kinderkerstfeest op zaterdagmiddag 19 december van tot uur in de. Misschien ook een idee voor wie op andere plekken in Amsterdam wonen en ons schilderachtige dorp in de stad nog niet kennen? Met aan de Sloterweg de parochiekerk van Sint Pancratius en aan de Osdorperweg, midden in het dorp, de, herkenbaar aan de witte toren, met een geschiedenis van bijna duizend jaar. Voor kinderen èn voor groten, die kind met de kinderen willen zijn: een kerstspel en kerstliederen zingen met de mooie kerstboom op de achtergrond. Na afloop nog even samen iets eten en drinken en ontmoeting in het wijkgebouw. Welkom allemaal! R.J. Bakker, predikant Osdorp-Sloten, osdorpsloten.nl Het kerstfeest vieren we ook dit jaar veelkleurig in en met de buurt. Het begint eigenlijk al met het versieren van de kerstboom in de kerk door kinderen uit kerk en buurt. In de kerkzaal is in de maanden december en januari een kleine expositie ingericht met schilderijen van Senad Alic rond het thema: verlangen. Zaterdagavond 19 december komt het VU-koor A Ceremony of Carols van Benjamin Britten uitvoeren. Aan de viering in de kerstnacht werken een verbeeldingsgroep, een buurtkoor en dakloze dichters van Kantlijn mee. Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens: dat zal het thema zijn van deze nacht. En op kerstmorgen voeren kinderen uit kerk en buurt een kerstspel uit waar nog meer andere kinderen en volwassenen naar komen kijken. Klaas Holwerda, predikant, nassaukerk.nl Dominee, u vertelt ons in december toch weer het kerstverhaal? Nee, beste gemeente, dat is een voorbije vorm van kerk zijn. Maar dominee, het is een verhaal dat al 2000 jaar de mensen aanspreekt en beroert. Een verhaal uit het jaar nul zullen jullie bedoelen. Je kunt in deze tijd niet meer met een engelenkoor komen aanzetten. Een Chinees schouwspel dat niemand begrijpt. Maar dominee, juist met kerst komen de mensen naar de kerk. Dat kerkgebouw is er met kerst misschien niet meer. Dat moet je maar beheren en over vergaderen, weg ermee! Maar dominee, waar moeten we dan naar toe om Kerstmis te vieren? Ga maar naar de in de Pijp. Ik geloof dat ze daar die voorbije kerstvorm nog in ere houden. Met levende kerststal en al! Jip Kreijns, gemeentelid, oranjekerkamsterdam.nl Een paar gemeenteleden maakten mij erop attent dat de de Bosatlas van Amsterdam had gehaald. Inderdaad sierde deze mooie uitgave een schitterende foto van de kerkzaal tijdens de samenkomst op zondag. Minstens zo interessant vond ik het commentaar bij de foto. Met de antropologische distantie geografen eigen, wordt de kern van de protestantse eredienst omschreven: De gelovigen luisteren aandachtig naar hun dominee. Spreken en luisteren vormen samen met het lezen van de Bijbel en het zingen van psalmen de essentie van het hervormde christendom. (...) protestanten richten zich vooral op het Woord van God ( ). Daarnaast is samenzijn een belangrijk onderdeel van elke protestantse viering. Soms heb je de blik van de buitenstaander nodig. Om je te binnen te brengen waar het allemaal ook alweer over ging. De foto waar een grote concentratie vanuit gaat, zowel van de gemeente als van de ruimte, herinnert aan de kracht van het protestantisme. Zo nu en dan en niet al te vaak -we blijven natuurlijk wel protestants- mag je je daar best eens over verheugen. Evert Jan de Wijer, predikant, thomaskerk.nl Licht in de duisternis bracht de geboorte van Christus. Licht tegen donkere nach- foto: Natuurcamping De Lemeler Esch Volgens recent onderzoek is ruim 85% van de Nederlanders tevreden met het leven. 65% is (bijna) altijd gelukkig. Bij mannen liggen de percentages iets hoger dan bij vrouwen. Daar staat tegenover dat vrouwen, de dingen die ze doen, vaker als zinvol ervaren. Het minst gelukkig bleek men te zijn met het lichaamsgewicht; het meest tevreden over de relatie: 94%. Het deed me denken aan een ander onderzoek. Daaruit bleek dat het aantal relatiebreuken piekt na de kerstdagen. Als het om relaties gaat blijkt gelukkig en kerst niet zo n goede combinatie. Voor lichaamsgewicht is dit overigens niet veel anders. In onze cultuur heeft kerst een hoog gehalte aan sentiment van pais en vree. De weerbarstigheid van het bestaan wordt echter weggemoffeld met tranentrekkende liederen en afgekocht met een overdadige ten, tegen duistere machten. Maak dat licht levend, word zelf lichtgevend. U kunt dit, want in het innerlijk van iedere mens is een goddelijke vonk aanwezig. Dat zeggen de vroegste geschriften in het Nieuwe Testament: de brieven van Paulus. Zij gaan over deze spirituele vonk in ons. Hij zegt ons dat het geheim van het Christelijk mysterie deze vonk is, de hoop op verlichting, warmte en liefde. Vandaar zijn aanmoediging tot het vinden, actief koesteren en cultiveren van uw eigen morele en spirituele innerlijk. Laat zo uw vonk ontbranden, breng licht, verlichting, hoop en naastenliefde: de grond van ons bestaan, de bron van vrede op aarde. Gaat u mee op deze spirituele zoektocht? Wij helpen u graag! Welkom in. Maarten Lubbers, voorzitter, vrijburg.nl Terwijl de meeste leeftijdgenoten zich op de popmuziek stortten, werd ik midden in m n pubertijd getroffen door het Weihnachtsoratorium van Bach. In de kersttijd ergens eind jaren zeventig. Ja, erg nerdy denk je nu, maar ik kon het ook niet helpen. Het trof me gewoon. Ik kon me er niet tegen verzetten. Flarden had ik opgenomen op zo n oude radiocassetterecorder. Ik had maar weinig bandruimte. Een jaar later zat ik klaar om het in zijn geheel op te nemen, met twee verse, lege bandjes van 90 minuten. Bijna veertig jaar geleden en nóg word ik steeds opnieuw getroffen. Het kerstfeest zelf heeft dat ook in zich - en ik wens u dat ook toe: dat het u treft en dat u zich weer verwondert. Ik verheug me nu al op de uitvoering van Bachs werk in de Willem de Zwijgerkerk. Vrolijk kerstfeest! Niek Scholten, predikant, willemdezwijgerkerk.nl Loket Levensvragen maaltijd. De farce daarvan wordt onder andere zichtbaar in die piek. Ooit begon het met opgejaagde jonge mensen die nergens terecht konden. Een kind dat onder erbarmelijke omstandigheden werd geboren. Ongewoon kraambezoek van herders en buitenlanders. Maar er is ook een koning die bloed ruikt. De onzekerheid is van de gezichten af te lezen. Uw redder is geboren spreken de engelen; hoop uit onverwacht hoek. Onbegrijpelijke verhalen. Daar wil Loket Levensvragen voor open staan. Een loket waar je terecht kunt met vragen over relaties, eigenwaarde, (on) geloof, verdriet, geluk; om hoop te putten. Maar waar je ook je (misschien onbegrijpelijke levens)verhaal kunt doen. Dat kan welgelukzalig zijn! Klaas de Lange, stuurgroeplid en als predikant verbonden aan Loket Levensvragen