I N V E N T A R I S. van het administratief archief. van de gemeente Nieuw-Vossemeer gedeponeerde archieven.

Transcriptie

1 I N V E N T A R I S van het administratief archief van de gemeente Nieuw-Vossemeer en gedeponeerde archieven samengesteld door G.J. van Donschot Streekarchief "Nassau-Brabant" 1995

2

3 INHOUD Bladzijde Inleiding 5 A. Administratief archief van de gemeente Nieuw-Vossemeer, I ALGEMEEN 9 1. Verslagen 9 2. Correspondentie - a. Correspondentie burgemeester Notulen - a. Notulen raad - b. Notulen Burgemeester en Wethouders Publicaties - II BIJZONDERE ONDERWERPEN ORGANISME 13 a. Instelling, ontwikkeling, opheffing - b. Betrekkingen tot andere lichamen en organen - c. Economische en rechtspositie 14 - Eigendom en bezit - - Verkrijging en verlies - - Andere rechten 15 - Beheer van eigendommen - d. Financiën - - Begroting en rekening 16 - Financieel beheer 20 e. Benodigdheden voor de administratie en het beheer - f. Gebouwen en terreinen voor de dienst bestemd 21 g. Ambts- en dienstwoningen 22 h. Vertegenwoordigend lichaam - i. Lichamen, organen, instellingen en functionarissen - - Raad(scommissies) 23 - College van burgemeester en wethouders - 2. FUNCTIONARISSEN EN PERSONEEL 23 a. Algemeen 24 b. Rechtspositie - c. Salarissen en pensioen - d. Burgemeester - e. Secretaris en ontvanger 25 f. Personeel secretarie - 3. OPENBARE WERKEN _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

4 Bladzijde 4. BELASTINGEN 25 a. Rijksbelastingen - - Grondbelasting 26 - Kadaster - - Patentbelasting - - Personeel en meubilair - b. Provinciale belastingen - c. Gemeentelijke belastingen 27 - Personele omslag 28 - Hondenbelasting - - Leges 29 - Opcenten - - Plaatselijke inkomstenbelasting - - Schoolgeld - - Gedistilleerd OPENBARE ORDE 30 a. Algemeen - b. Politiediensten 31 - Veldwacht - - Overige ordediensten - c. Burgerlijke stand 32 - Geboorten 3- - Huwelijken - - Overlijden - d. Bevolking 33 - Ingekomen en vertrokken personen - - Huisnummering - - Volkstelling 34 - Vreemdelingen - e. Overige ordemaatregelen - 6. ZEDELIJKHEID 35 a. Drank - b. Kansspelen - c. Zedelijk gedrag 36 d. Dierenbescherming - 7. GEZONDHEID 36 a. Algemeen - b. Medische zorg - c. Vleeskeuring en toezicht op waren - d. Drinkwater 37 e. Besmettelijke ziekten - f. Begraafplaatsen - g. Hinderwet - - Hinderwetvergunningen 38 h. Huis- en straatvuil _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

5 Bladzijde i. Riolering 41 j. Veeziekten - k. Volkshuisvesting - - Bouwvergunningen - - Overige zaken VEILIGHEID 56 a. Luchtbescherming - b. Brandweer 7 9. WATERSTAAT VERKEER EN VERVOER 58 a. Te land - b. Provinciale wegen - c. Gemeentewegen - d. Bruggen 60 e. Vervoer over wegen - f. Tram- en spoorwegen - g. Vaarwegen - - Havens - - Veren 61 h. Communicatie - - Post, telegraaf, telefoon ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN 61 a. Maten en gewichten - b. Landbouw en veeteelt - c. Bosbouw 62 d. Handel en nijverheid - e. Markten en kermis 63 f. Distributie van levensmiddelen, gas en elektriciteit - g. Jacht en visserij ARBEID 63 a. Arbeidstijden 64 b. Arbeidsbemiddeling - c. Werkverschaffing MAATSCHAPPELIJKE ZORG 65 a. Algemeen - b. Armbesturen 66 - Burgerlijk armbestuur - - Kerkelijke armbesturen - c. Ondersteuning - - Hulp bij rampen - - Liefdadigheid _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

6 Bladzijde d. Zorg voor afzonderlijke groepen 67 - Zorg voor werkelozen 68 e. Sociale verzekering ONDERWIJS 68 a. Kleuterscholen - b. Lager onderwijs 69 - Openbaar onderwijs - - Bijzonder onderwijs 70 c. Overig onderwijs CULTUUR, SPORT EN ONTSPANNING 71 a. Natuurschoon en gedenktekens 72 b. Feesten, herdenkingen - c. Verenigingen - d. Onderscheidingen RELIGIE LANDSVERDEDIGING 73 a. Algemeen - b. Legerlasten - c. Verdedigingswerken 74 d. Vrijwilligers en beroepsmilitie - e. Nationale militie - f. Schutterij 75 g. Landweer en landstorm JUSTITIE VARIA 76 B. Archief van het Gilde met de Bus, NB Verplaatst naar apart archiefblok 857 C. Particulier Archief Buijsen, NB Verplaatst naar apart archiefblok 860 D. Archief van de meestoof, NB Verplaatst naar apart archiefblok _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

7 INLEIDING Over de gemeente is al menig historisch artikel geschreven. In deze inleiding worden dan ook slechts enkele grepen uit de geschiedenis gedaan. Voor een dieper gaande oriëntatie op de gemeente moge verwezen worden naar de litteratuuropgave aan het einde van deze inleiding. Zeeuws grondgebied Het gebied van de gemeente Nieuw-Vossemeer maakte vanouds deel uit van de Zeeuwse Ambachtsheerlijkheid "Oud en Nieuw Vossemeer en Vrijberghe". Het gebied was in 1565 ter bedijking uitgegeven. Vanaf het begin heette het Nieuw-Vossemeer, evenals de nieuwe polder, waarin het dorp geprojecteerd was. In 1583 ging het dorp grotendeels door brand verloren. Een kort daarna volgende overstroming zorgde voor een totale ondergang. Bij de herbedijking van het gebied in 1609 is een nieuw dorp uitgezet bij de sluis in het Boerengors, waar vanaf 1612 de eerste huizen verrezen. Tien jaar later stonden er 6 of 7 huizen en enkele keten. Tegen het einde van de 18e eeuw telde het dorp 401 inwoners; hierbij waren kinderen beneden de drie jaar niet inbegrepen. De ambachtsheren stelden geen afzonderlijk bestuur voor Nieuw-Vossemeer aan, maar het dorp kreeg drie vertegenwoordigers (schepenen) in het dagelijks bestuur van het bestaande dorp Vossemeer. Dit bestaande dorp kreeg ter onderscheiding van het nieuwe dorp het voorvoegsel "Oud" toegevoegd. Deze bestuurlijke eenheid bleef gehandhaafd totdat in 1795 de Franse legers de Nederlandse gewesten bezetten. De burgerij van Oud- en Nieuw-Vossemeer stelde toen een eigen dorpsbestuur aan en eiste van de ambachtsheren verschillende zaken op, zoals ondermeer het rechtshuis te Oud-Vossemeer. Op 15 augustus 1806 werd hiertoe een contract opgemaakt met de ambachtsheren. Overheveling naar Brabant: Zelfstandige gemeente In 1809 werd Nieuw-Vossemeer door Lodewijk Napoleon, die in april en mei van dat jaar een rondreis maakte door Brabant, als Brabants gebied aangewezen. Een definitieve regeling volgde bij koninklijk besluit van 20 juli In 1809 was al een afzonderlijk bestuur over Nieuw-Vossemeer aangesteld. De ambachtsheerlijkheid had sindsdien geen bemoeienis meer met het gemeentebestuur van Nieuw- Vossemeer. Naam De namen van de gemeenten Oud- en Nieuw-Vossemeer zijn waarschijnlijk afgeleid van de toponymen "Vosvliet" en "Mare". Vosvliet was een waterloop ten noorden van de "Oud Vossemeerse Polder" en "Mare" was de naam van een water tussen Tholen en Steenbergen. Met de spelling van de naam nam men het niet al te nauw. In 1858 schreef men doorgaans "Nieuw-vosmeer", tevoren was "Nieuwvossemeer" gebruikelijk. Volgens de P.T.T. was in 1883 "Nieuw-Vosmeer" de juiste spelling. Tegenwoordig houden we het op "Nieuw-Vossemeer". Bevolking Het aantal inwoners werd in 1812 gesteld op 760, in 1859 op 1003, in 1900 op 1204 en in 1950 op Als afzonderlijke gehuchten golden in de vorige eeuw: Onder de Molen (Heense Molen), Pelsendijk, Rollaff (Rolaf) en Hoogendijk. Tot ver in deze eeuw woonde meer dan de helft van de bevolking buiten de bebouwde kom. Landbouw en veeteelt vormden in de vorige en deze eeuw de belangrijkste bronnen van inkomsten. Oogstoverschotten gingen in 1812 naar Bergen op Zoom en Antwerpen. Andere bedrijven en ambachten waren afgestemd op de plaatselijke behoeften: Schoenmakers, timmerlieden, smeden, huisschilders, bakkers en kuipers voorzagen daar onder meer in. Sommige bedrijven verwerkten plaatselijke producten. Met name de meestoven "De Vos" (1836) en "Het Vertrouwen" (1842) zijn daar goede voorbeelden van, evenals de molens "De Vos" (1714, te Heense Molen) en "Assumburg" (1897, aan de Eendracht). 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

8 Verkeer en vervoer Vervoer over water was lange tijd een comfortabele en gemakkelijke wijze van transport. Nieuw- Vossemeer lag niet bepaald ongunstig: Het grenst met één zijde aan de rivier De Eendracht. Scheepvaartverkeer richting Bergen op Zoom en Antwerpen was mogelijk, evenals richting Rotterdam. Ter hoogte van het dorp was een bescheiden haven, vanwaaruit al vanaf 1567 een veer zorgde voor contacten met het tegenover liggende Oud-Vossemeer. De wegen binnen de gemeente waren lange tijd voornamelijk in beheer en onderhoud bij de plaatselijke polders: De meeste wegen van enige betekenis lagen boven op de dijken. Alleen in het dorp waren in 1853 enige stukken verhard. Wel gaf de gemeente subsidie aan het waterschap, zoals bijvoorbeeld ten behoeve van verharding van de Veerweg in Een verbetering van interlokale wegen, met Steenbergen en Halsteren, kwam in 1880 tot stand. Van belang was ook het feit dat Nieuw-Vossemeer vanaf 1900 in de route van de tramlijn vanaf Anna Jacobapolder naar Steenbergen werd opgenomen. Archief en inventarisatie Het archief van de gemeente gaat niet verder terug dan het tijdstip waarop de gemeente zelfstandig werd in Hierop is slechts één uitzondering. Tussen 1670 en 1698 is een serie rekeningen bewaard gebleven, waaruit blijkt dat er op financieel gebied een zekere zelfstandigheid was voor Nieuw-Vossemeer. In ieder geval treedt dan een afzonderlijke penningmeester op voor het dorpsinkomen van Nieuw- Vossemeer. De betreffende stukken zijn als retroacta opgenomen bij de serie gemeenterekeningen. Voor het overige moeten gegevens van oudere datum over het grondgebied van de gemeente vooral gezocht worden in het archief van de Zeeuwse ambachtsheerlijkheid "Oud en Nieuw Vossemeer en Vrijberghe" te Oud Vossemeer. Voordat de gemeente in 1857 een raadhuis bouwde, was er geen vaste bergplaats voor de archiefstukken. In 1833 is er wel sprake van een "archiefkast", maar het blijkt niet waar die zich bevond. Volgens gegevens uit 1852 droegen zowel de burgemeester als de secretaris archiefstukken over aan hun opvolgers. Vanaf 1857 was een afzonderlijk vertrek ten gemeentehuize gereserveerd voor archiefberging. Blijkbaar is in 1862 of 1863 het archief door de gemeentesecretaris geordend. Een deel van het archief verhuisde in 1912 naar de nabij gelegen openbare school. Belgische vluchtelingen werden in de school in 1914 gehuisvest. Het gemeentearchief werd inderhaast naar de zolder gebracht, waar het jarenlang in wanorde bleef liggen. In 1919 verrees op de plaats van het oude gemeentehuis aan de Voorstraat een geheel nieuw gebouw. Het archief kreeg vervolgens een plaats op zolder, waar het enige jaren daarna enigszins is geordend. Vanaf 1952 was een afgekeurde politiecel, gelegen tegen het gemeentehuis, nog wel goed genoeg voor archiefbergruimte. Het gemeentearchief is over het algemeen in een redelijke conditie, met uitzondering van de serie rekeningen. Vanaf 1816 tot 1850 bevinden zich daarin vele stukken, welke in het verleden sterk door vocht zijn aangetast. Met name de begrotingen vanaf 1851 tot 1855 zijn in de huidige toestand niet te raadplegen. Voor de rest zijn er sporadisch slechte stukken aangetroffen. Bij de beschrijvingen zijn daarvan aantekeningen gemaakt. Het betreffen vrijwel alle stukken in de periode Laatste inventarisatie In maart 1972 trad de gemeente toe tot het gemeenschappelijk archivariaat "Nassau-Brabant". Deze dienst verzorgde sindsdien het gemeentearchief, waartoe een medewerker voor een beperkt aantal dagen per jaar naar de gemeente kwam. Kort daarna (1975) verhuisde de gemeente naar een nieuw onderkomen: Het voormalige klooster was herschapen in een ruim onderkomen voor het gemeentelijk apparaat. Het archief kwam eindelijk in een ruimte, welke aan de hedendaagse eisen voldoet. Nadat in Zevenbergen een centraal depot voor de archieven van alle aangesloten gemeenten was gerealiseerd verhuisde het archief van Nieuw-Vossemeer in 1986 naar Zevenbergen. 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

9 Archivaris A. Delahaye werkte vanaf 1972 aan een voorlopige beschrijving van het gemeentearchief. Maar al spoedig vroeg het gemeentebestuur om een historische publicatie over de gemeente. Samen met de archivaris van Tholen stelde A. Delahaye daartoe het boekje "Over de Eendracht tussen Nieuw-Vossemeer en Tholen" samen (Publikatie Nassau-Brabant no. 26. april 1974). Andere publicaties volgden in 1976, 1979 en Inmiddels waren de inventarisatiewerkzaamheden aan het gemeentearchief vanaf 1978 overgenomen door G.J. van Donschot. Met name het archiefgedeelte van na 1850 is door hem bewerkt. Hij zette alle voorlopige beschrijvingen over in definitieve, selecteerde stukken, welke voor vernietiging vatbaar zijn, schreef deze inleiding en zorgde voor de verdere controle en afwerking van de inventaris. Deze is nu zowel in digitale vorm alsook als boekwerk te raadplegen. De laatste inventarisator nam tevens een deel van bovengenoemde publicaties voor zijn rekening. Vernietiging Ten aanzien van de vernietiging zijn de daarvoor bestaande richtlijnen gehanteerd, zoals weergegeven in de "lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in gemeentearchieven, dagtekenende van na 1850". In de periode had de gemeente een dossierstelsel gehanteerd, waarbij alle correspondentie ieder jaar in alfabetische rubrieken werd ondergebracht. Hieruit was dusdanig veel vernietigbaar, dat van het hele stelsel niet veel meer over bleef. Om toch het inzicht in de werking van dit stelsel te behouden, is een aantal omslagen, met daarop de rubrieksaanduiding, bewaard. Afsluiting Als eindjaar voor deze inventaris is 1950 genomen. Daarna stapte de gemeente over op een nieuwe manier van archiefvorming, volgens de zogenaamde decimale code van de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten. Sommige zaken zijn echter moeilijk te scheiden op dat dienstjaar. Dit geldt met name voor persoonsdossiers, registers van het kadaster, raadsnotulen, besluitenregister van het college van Burgemeester en Wethouders en een serie woningkaarten. Dergelijke stukken zijn in deze inventaris opgenomen. In het gemeentearchief zaten enkele vreemde elementen: Polderarchief, archivalia welke thuishoren in het archief van de ambachtsheerlijkheid, archivalia van een bedrijf, een vereniging en van een particulier. Voorzover die niet konden worden teruggevoerd zijn deze als aparte, gedeponeerde archieven in dit boekwerk beschreven: Het archief van het gilde met de Bus (3 nummers, periode ), een archiefstuk van de meestoof "Het Vertrouwen" ( ) en tenslotte een correspondentieregister van particuliere aard ( ). Na afronding van de inventarisatie is de omvang van het gemeentearchief 16 m¹ in standaard archiefdozen. Bovendien zijn er nog 3 m¹ welke niet in de dozen passen (zogenaamde in plano - delen). De gedeponeerde archieven passen samen in één doos 1. Zevenbergen, mei 1995 G.J. van Donschot, assistent-archivaris N.B. Sinds 2003 wordt het archief beheerd door Het Markiezenhof Historisch Centrum, Bergen op Zoom 1 Deze 3 gedeponeerde archieven zijn nu aparte archiefblokken, resp. 857, 858 en _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

10 Beknopte literatuurlijst - M. Venselaar, "Dorp in de golfslag. Nieuw-Vossemeer voor, tijdens en na de ramp". z. pl. (1963) - A. Delahaye, "Vossemeer land van 1000 heren". Oud-Vossemeer, A. Delahaye / J.P.B. Zuurdeeg, "Over de Eendracht tussen Nieuw-Vossemeer en Tholen". (Publikatie Nassau-Brabant no. 26) Zevenbergen, A. Delahaye, "Nieuw-Vossemeer tot 1809". (Publikatie Nassau-Brabant no. 33) Zevenbergen, G.J. van Donschot, "De stormvloed van 1953 in Nieuw-Vossemeer". In: Publikaties Nassau-Brabant no. 50/52: "De heren XVII van Nassau-Brabant". Zevenbergen, G.J. van Donschot, "Enige hoofdstukken uit de geschiedenis van de gemeente Nieuw-Vossemeer vanaf 1809". (Publikatie Nassau-Brabant no. 56) Zevenbergen, mr. C.H. Slager, "De Ambachtsheerlijkheid van Oud- en Nieuw-Vossemeer en het Tiendrecht". Leiden, (1988) - Provincie Noord-Brabant, "Cultuurhistorische inventarisatie Noord-Brabant. Gemeente Nieuw- Vossemeer". Den Bosch, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

11 A. Archief van de gemeente Nieuw-Vossemeer, I ALGEMEEN 1. VERSLAGEN Gemeenteverslagen, deeltjes, (2 deeltjes) Jaarreden, gehouden door de burgemeester, 1940, 1949 N.B.: Verschillende jaarreden zijn ingeplakt in de raadsnotulen. 2 stukken 2. CORRESPONDENTIE Minuten van verzonden brieven, delen N.B.: Toelichting: Deze serie bevat de afschriften van brieven, uitgegaan van de burgemeester en van het college van burgemeester en wethouders; soms tevens van de raad. Alleen over de periode 1916 (mei) tot 1923 (januari) waren afzonderlijke registers in gebruik voor de burgemeester enerzijds en het college van burgemeester en wethouders anderzijds. De brieven zijn genummerd. In de periode was bovendien een doorschrijfsysteem gehanteerd. Dit overlapt grotendeels de onderhavige serie, zowel in tijd als in nummering. 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

12 , februari 5 - oktober 1 (A.1-111) , oktober , september 30 (B ) , oktober , april 28 (C ) , april , oktober 30 (D ) , oktober , januari 9 (E ) , januari 9 - september 19 (F ) , september , februari 19 (G ) , februari , mei 11 (K ) , mei , mei 24 (L ) , mei , mei 24 (M ) , mei , mei 1 (N ) , mei , augustus 25 (O ) , augustus , januari 4 (P ) , januari , september 9 (Q ) , september , november 15 (R a) , januari , mei 4 (U.1-214; ) , mei , januari 8 (W ) , januari , oktober 25 (X ) , november , februari 18 (Y ) , februari , januari 26 (Z ) , januari , april 12 (A ) , april , oktober 5 (B ) , oktober , september 3 (C ) , september , oktober 27 (D ) , november , juli 20 (E ) , juli , juli (3) (F ) , juli , januari 25 (G ) , januari , juli (12) (H ) , juli , december 31 (I ; zijn later omgenummerd 1-24; vanaf 1905 begint ieder jaar een nieuwe nummering.) , januari , november 4 ( ; is vervolg op nummering 1906) , november , augustus 4 ( ) , augustus , december 27 ( ) , januari , december 30 (1-923) , januari , januari 4 (1-373; vanaf 1920 per jaar opnieuw genummerd; 1922 genummerd A1-A7) , januari 5 - december 27 (A.10-A.204) Registers met minuten van verzonden brieven, N.B.: Het betreft een doorschrijfsysteem. De brieven zijn uitgegaan namens de burgemeester of het college van burgemeester en wethouders. 3 delen , mei , september 25 (D ; H.1-55; G.19; S ) , november , november 16 (T ; de band ontbreekt) , december , september 19 (V , ) 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

13 a. Correspondentie burgemeester -. Registers met minuten van door de burgemeester verzonden brieven, Zie (ook): rubriek "Correspondentie" Registers met minuten van door de burgemeester verzonden brieven, , , (juni) , oktober , februari , mei , november 36 (Genummerd (B) 1-515) , december , januari 4 (B ; 1-189; 1-190; 1-10) 4 delen 3. NOTULEN 107. Presentielijsten en notulen van de raad van advies in burgerlijke zaken, 1944, december , mei 29 a. Notulen raad Notulen van de raadsvergaderingen, , augustus , oktober , juni , juni , juni , augustus , mei , december , juli , mei , augustus , november , december , november , december , april , juni , oktober , december , augustus Oproepingen tot raadsvergaderingen, N.B.: Bewaard omdat de notulen over deze periode ontbreken Notulen van besloten raadsvergaderingen, , november , februari , december , oktober Registers van raadsbesluiten, delen 2 delen 2 delen 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

14 b. Notulen Burgemeester en Wethouders Notulen van de vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders, delen, 7 omslagen , mei , oktober 2 N.B.: Enkele notulen van burgemeester en wethouders komen voor in het notulenboek van de raad over 1853/1856 en 1860/ , maart , december , juni , december , januari , november , december , oktober , oktober , oktober , november , december , januari , augustus 8 N.B.: Ingekort tot een besluitenlijst (omslag) (omslag) (omslag) (omslag) (omslag) (omslag) (omslag) 138. Aantekeningen voor de vergaderingen van burgemeester en wethouders, 1928 N.B.: Aangelegd omdat het notulenboek van dat jaar zoek was Besluiten van de vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders, , juli 29 en 1953, oktober 1 1 deel 4. PUBLICATIES 140. Register van gedane afkondigingen, Register van afkondigingen, 1911, maart , september 142. Bekendmakingen, N.B.: Ingebonden geweest. 1 deel 1 band 1 pak 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

15 II BIJZONDERE ONDERWERPEN 1. ORGANISME a. Instelling, ontwikkeling, opheffing 143. Stukken betreffende de gemeente: naam, grenzen, wijken, wapen, ambtsketen, statistiek, (1810)-1815, Verklaring, waarbij M.J. Free een zilveren ketting met wapenschild (bodeketting) in gebruik krijgt van de gemeente, stuk 145. Stukken betreffende de bevrijding van de gemeente, b. Betrekkingen tot andere lichamen en organen 146. Circulaires van het arrondissementsbestuur van Breda, Stukken betreffende het domein, 1814, 1842, 1850, Brieven van de schout van het district, met rappel over in te zenden stukken, 1836, stukken 149. Kennisgeving van de benoeming van J. de Kater tot consulair- agent der Verenigde Staten van Amerika, stuk 150. Stukken betreffende de administratieve bezoeken van de commissaris des konings / der koningin, N.B.: Alleen de uitgebrachte verslagen zijn bewaard Stukken betreffende de huldiging van de commissaris des konings, Jhr. mr. D.J. Bosch van Drakenstein, Stukken betreffende contacten met andere gemeenten en overige overheidsorganen, Stukken betreffende de financiële verhouding tussen Rijk en gemeenten, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

16 c. Economische en rechtspositie - Eigendom en bezit 154. Stukken betreffende het geschil met de Hervormde Gemeente inzake de eigendom van de kerktoren en het uurwerk; met een retroactum van 1796, 1841, Stukken betreffende de gemeente-eigendommen in het algemeen, , Verzoeken van A. Buijsen en W. Elsevier aan het gemeentebestuur om een juiste afpaling van hun eigendommen in de Achterstraat te bewerkstellingen, in verband met voorgenomen woningbouw, stukken - Verkrijging en verlies -. Stukken betreffende de aankoop door de gemeente van grond, gelegen aan de Hogendijk, eigendom van de R.K. parochie, in het kader van woningbouw, 1949 Zie (ook): rubriek "Volkshuisvesting" 157. Stukken betreffende de aankoop van een klokje, Stukken betreffende de door de gemeente verplichte cijns aan de ambachtsheerlijkheid "Oud en Nieuw-Vossemeer en Vrijberghe", 1854, 1888, 1902, Stukken betreffende de aankoop en verkoop van huizen, alsmede de afbraak van het "Hanenkot", Brief van de ambachtsheerlijkheid inzake de voorgenomen koop door de gemeente van een perceel aanwas, stuk 161. Stukken betreffende de verkoop van roerende goederen, 1910, Stukken betreffende de verkoop van gemeentegrond aan K.J. Schoutens, Stukken betreffende de verkoop van grond aan C. Nijssen en C.J. de Klerk, Stukken betreffende de aankoop van een woning in de Achterstraat; niet doorgegaan, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

17 165. Stukken betreffende de verkoop van strookjes grond, gelegen vóór enkele woningen aan de Hogendijk, aan P. Koolen, J. Verhagen en C.G. Hommel, Andere rechten 166. Stukken betreffende verhuur en verpachting, Verzoek van M. van den Wildenberg om een hoefstal te mogen plaatsen op gemeentegrond, stuk 168. Besluit betreffende de huur van een strook grond, deel uitmakend van het talud van de Dijk van de Honderd Gemeten en bestemd tot standplaats voor woonwagens, stuk 169. Stukken betreffende het recht van erfpacht, rustend op het perceel sectie B. 804, Beheer van eigendommen 170. Stukken betreffende de molest- en brandverzekering van eigendommen, Stukken betreffende leveranties aan de gemeente en onderhoud van gemeente-eigendommen door plaatselijke bedrijven, Stukken betreffende oorlogsschade aan gemeente-eigendommen, N.B.: Betreft: voormalige openbare school, veldwachterwoning, raadhuis. d. Financiën 173. Vaststelling door Gedeputeerde Staten van het bedrag, verschuldigd voor het "Fonds van schadeloosstelling voor de eigenaren der heerlijkheden en erfsecretarieën", stuk - Begroting en rekening 174. Rekeningen van de penningmeester van dorpsinkomsten, N.B.: Betreft retroacta uit de periode dat de gemeente nog niet zelfstandig was. 1 deel Begroting, rekening en bijlagen, omslagen 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

18 (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) (Vochtschade) _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

19 (Vochtschade) (Onvolledig) _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

20 , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , correspondentie begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting (kladexemplaar) , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

21 , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , register van ontvangsten , begroting , rekening , bijlagen , grootboek (inkomsten en uitgaven) , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , begroting , rekening , bijlagen , verzamelstaten IN PLANO , begroting , rekening , bijlagen , bijlagen IN PLANO , begroting , rekening , bijlagen , bijlagen IN PLANO , begroting , rekening , bijlagen , bijlagen IN PLANO , begroting , rekening , bijlagen , bijlagen IN PLANO , begroting , rekening , bijlagen , bijlagen IN PLANO (inkomsten) , bijlagen IN PLANO (uitgaven) 373. Stukken betreffende de begrotingen, N.B.: Niet op dienstjaar sorteerbaar vanwege gevaar voor beschadiging. 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

22 - Financieel beheer Stukken betreffende door de gemeente aangegane geldleningen, omslagen Stukken betreffende het onderzoek van de gemeenterekeningen en de distributieschuld (zaak "burgemeester Van der Wielen"), Stukken betreffende het aangaan van rekening-courant overeenkomsten, Stukken betreffende de girorekening, Stukken betreffende de controle op het financieel beheer, Stukken betreffende kascontroles, Stukken betreffende de belegging van gelden, stukken 383. Stukken betreffende de tijdelijke voorziening in kasgeld, voorgeschoten door het militair gezag, 1944, Extra-comptabele administratie van ontvangsten en uitgaven betreffende oorlogsschade, Stukken betreffende de geldzuivering en het beheer van vijandelijk vermogen, e. Benodigdheden voor de administratie en het beheer Agenda's van ingekomen stukken, deel in plano, 1 deel, 3 omslagen , december , september 16 (plano) , januari , juni , december (deel) , _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

23 391. Stukken betreffende het archief van de gemeente, Repertoria van zegelplichtige akten, Agenda's van ingekomen en verzonden stukken, delen , maart Brief van uitgever Verlinden met aankondiging van het "Nieuws- en Advertentieblad voor Bergen op Zoom en omstreken"; met verzoek om subsidie, stuk 408. Agenda van verzonden stukken, N.B.: Genummerd Omslagen, gebruikt bij het "dossier"-stelsel, deel N.B.: De stukken uit deze omslagen zijn elders ingevoegd. De omslagen (met omschrijvingen) zijn bewaard, om enig inzicht te houden in de manier waarop het "dossier"-stelsel werkte Lijsten van gevormde (jaar)dossiers, f. Gebouwen en terreinen voor de dienst bestemd 411. Stukken betreffende de bouw van een raadhuis, school en onderwijzerswoning, Stukken betreffende de bouw van een raadhuis en van privaten bij de school, 1912, Stukken betreffende het beheer en onderhoud van het gemeentehuis, soms tevens van de veldwachters-, de onderwijzers- en de burgemeesterswoning. N.B.: Voor de ambtswoning van de burgemeester vanaf 1950: zie het archief _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

24 g. Ambts- en dienstwoningen -. Stukken betreffende het beheer en onderhoud van de veldwachters- en burgemeesterswoning, Zie (ook): rubriek "Gebouwen en terreinen voor de dienst bestemd" 414. Stukken betreffende de veldwachterwoning in de Achterstraat; met tekening, z.d., N.B.: Betreft tevens de afbraak van het brandspuithuisje Stukken betreffende de afbraak van de onderwijzerswoning en de bouw, alsmede het onderhoud, van een burgemeesterswoning ter plaatse, h. Vertegenwoordigend lichaam 416. Kiezerslijsten, 1827, Stukken betreffende de verkiezing (benoeming) van raadsleden, (1855) (Met een zwaar beschadigd stuk) en 428. Stukken betreffende de verkiezingen van leden van de Tweede Kamer, Stukken betreffende de verkiezingen van leden van de Provinciale Staten, Stukken betreffende de kiezerslijsten en de uitvoering van de kieswet, i. Lichamen, organen, instellingen en functionarissen 431. Lijsten van raadsleden en wethouders, (1810), _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

25 432. Roosters van aftreding van leden van de raad en van wethouders, Register, vermeldende de samenstelling van de raad, van het bestuur, van commissies en instellingen, 1936-(1972) 1 deel - Raad(scommissies) 434. Reglement van orde voor de vergaderingen van de raad, 1894, Presentielijsten voor de raadsvergaderingen, katernen 3 delen Stukken betreffende het ambtsgebed, (ca. 1900), 1939, Stukken betreffende raadsleden en commissieleden, Besluiten van Gedeputeerde Staten tot goedkeuring van het presentiegeld voor raadsleden, 1920, stukken - College van burgemeester en wethouders Presentielijsten voor de vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders, delen FUNCTIONARISSEN EN PERSONEEL Stukken betreffende personeelsleden afzonderlijk, omslagen 443. Boogaard, P.J., Dorst, P.J. van, Geel, J. van, Geuze, J., p.m. Gurp, C. van, (Zie archief na 1971) 447. Gijsel, A., _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

26 448. Krieger, Fr., p.m. Maes, F.A.J., (Zie archief ) p.m. Perdaems, Ant., 1946 (Zie archief ) 449. Smits, J., Swagemakers, A.E.C.M., Swagemakers, P.M.M., 1945 a. Algemeen 452. Stukken betreffende verenigingen van burgemeesters (en secretarissen), 1896, Stukken betreffende het personeel in het algemeen, Stukken betreffende het zuiveringsbesluit, 1945 b. Rechtspositie 455. Stukken betreffende het ambtenarenreglement, c. Salarissen en pensioen 456. Stukken betreffende de jaarwedden van burgemeester, secretaris, ontvanger, ambtenaar van de burgerlijke stand en wethouders, Stukken betreffende het pensioen van de gemeenteambtenaren, Stukken betreffende de salarissen, gratificaties en salariskortingen, N.B.: Voor de "uitkeringsverordening 1950" zie het archief Registers van de ambtenaren, opgemaakt ten behoeve van het pensioenfonds, deeltjes d. Burgemeester 460. Stukken betreffende de (plaatsvervangende) burgemeesters, N.B.: Voor burgemeester E. Janssens ( ) zie ook het archief _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

27 e. Secretaris en ontvanger 461. Stukken betreffende de gemeenteontvanger, N.B.: Zie ook onder gemeentesecretaris 462. Stukken betreffende de secretaris, N.B.: Zie ook bij de ontvanger Stukken betreffende de vereniging van de functies van secretaris en ontvanger, 1949 f. Personeel secretarie 464. Stukken betreffende volontairs ter secretarie, OPENBARE WERKEN Stukken betreffende de aangifte van oorlogsschade en betreffende de wederopbouw, omslagen 465. Schaderapporten, Registers van uitbetaalde bedragen, z.d (1948/1949) 467. Rijksgoedkeuringsbesluiten, met bijbehorende correspondentie, BELASTINGEN a. Rijksbelastingen Stukken betreffende de rijksbelastingen in het algemeen, omslagen Stukken betreffende de zetters van de rijks direkte belastingen, Processen-verbaal op overtredingen in verband met de rijksbelastingen, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

28 472. Stukken betreffende de vermogensbelasting en de oorlogswinstbelasting, Staten van het in de gemeente aanwezige gedistilleerd (accijns op de sterke drank), 1894, stukken 474. Stukken betreffende de uitvoering van de tiendwet, Grondbelasting 475. Stukken betreffende de grondbelasting, N.B.: Hierin twee registers van nieuwe, veranderde of gesloopte gebouwen, (vóór 1893) Stukken betreffende vrijdom van grondbelasting wegens ontginning, N.B.: Betreft de Ram-polder en inpolderingen door de Ambachtsheerlijkheid Stukken betreffende veranderingen in de gebouwde en ongebouwde eigendommen, Kadaster N.B. Vervallen, inventarisnummers verplaatst naar archiefnummer Patentbelasting 500. Stukken betreffende de patenten, 1839, Personele- en meubilaire belasting 501. Stukken betreffende de personele belasting, b. Provinciale belastingen 502. Stukken betreffende de provinciale paardenbelasting, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

29 c. Gemeentelijke belastingen 503. Stukken betreffende de plaatselijke belastingen in het algemeen, 1836-(1941) 504. Stukken betreffende de aanstelling van deurwaarders ter invordering van plaatselijke belastingen, 1930, Stukken betreffende de vermakelijkheidsbelasting, omslagen 505. Verordening, Overige stukken, Stukken betreffende de heffing van besmettelijke ziektengeld, Kohieren van rechten, geheven krachtens de warenwet, N.B.: Zie voor kohier het archief Stukken betreffende de straatbelasting, en Kohieren, Overige stukken, Stukken betreffende de baatbelasting, Bekendmaking betreffende de plaatselijke ondernemingsbelasting, stuk 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

30 - Personele omslag Kohieren van de hoofdelijke omslag, deeltjes Stukken betreffende de vaststelling van de verordening op de heffing en invordering van de hoofdelijke omslag, omslagen Reclames van ingezetenen tegen de aanslag van de hoofdelijke omslag en stukken dienaangaande, N.B.: De stukken, die op zichzelf vernietigbaar zijn, worden bewaard omdat zij tal van sociaal-economische gegevens over inwoners bevatten. - Hondenbelasting 611. Stukken betreffende de heffing en invordering van de hondenbelasting, Kohieren van de hondenbelasting, bundels _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

31 Leges 619. Stukken betreffende de heffing van leges, 1858, Register van ter secretarie geheven leges, deel - Opcenten Stukken betreffende de heffing van opcenten op de rijksbelastingen, omslagen Stukken betreffende de heffing van opcenten op de grondbelasting, Stukken betreffende de heffing van opcenten op de gemeentefondsbelasting, Plaatselijke inkomstenbelasting Kohieren inzake de plaatselijke inkomstenbelasting, omslagen /27 IN PLANO /28 IN PLANO 628. Stukken betreffende de plaatselijke inkomstenbelasting, Schoolgeld 629. Stukken betreffende de heffing en invordering van schoolgelden, Kohieren van het schoolgeld, /49 75 omslagen N.B.: (Ontbrekende jaren: , 1890, 1915, 1916, 1940, 1941, 1944) _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

32 Gedistilleerd 705. Stukken betreffende de verordening op de heffing en invordering van een plaatselijke belasting op het gedistilleerd, 1852, Lijsten van de betaalde vergunnings- en verlofrechten, bundel 707. Stukken betreffende de verordening op de heffing van een vergunningsrecht voor de verkoop van sterke drank in het klein, Stukken betreffende de heffing van een vergunningsrecht op de verkoop van sterke drank in het klein en de schatting van de huurwaarde van dranklokalen, Verordening betreffende de heffing en invordering van het verlofrecht, N.B.: Voor periode zie archief Stukken betreffende de heffing van een verlofrecht, OPENBARE ORDE a. Algemeen 711. Stukken betreffende de politieverordening, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

33 712. Opgaven van de geldende strafverordeningen, Stukken betreffende ordemaatregelen in verband met demobilisatie, b. Politiediensten 714. Stukken betreffende het arrestantenlokaal, Stukken betreffende het politietoezicht, Maandrapporten van de politie betreffende orde en rust, Veldwacht 717. Stukken betreffende de gemeenteveldwachters, 1814, Stukken betreffende de (onbezoldigde) rijksveldwachters, Verordening betreffende de benoeming en bezoldiging van gemeenteveldwachters, Stukken betreffende de rijkspolitie, Overige ordediensten 721. Stukken betreffende de te Steenbergen gevestigde brigade der marechaussée, N.B.: Met stukken over detachering bij gelegenheid van de inpoldering bij de Slaakdam, Stukken betreffende de nachtwacht, Stukken betreffende burgerwachten, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

34 c. Burgerlijke stand N.B. Tienjarige tafels, geboorteregisters, huwelijksregisters en overlijdensregisters zijn overgebracht naar archief 852 (inv.nrs. 724, , , ) 725. Stukken betreffende de registers van de burgerlijke stand, Stukken betreffende de ambtenaar van de burgerlijke stand, Geboorten 738. Stukken betreffende geboorten, z.d., 1918, stukken N.B.: Het ongedateerde stuk vermeldt namen van 10 geborenen in de periode Huwelijken 746. Stukken betreffende huwelijksakten, , Register van ontvangen rechten voor huwelijken op buitengewone dagen, deel - Overlijden Verklaringen van overlijden, afgegeven door de geneesheren, , omslagen 771. Akten of kennisgevingen van overlijden inzake elders verblijvende ingezetenen, Tienjaarlijkse tafel op de overlijdens, N.B.: Beschadigd. 1 deel 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

35 d. Bevolking -. Bevolkingsregisters, N.B. Vervallen, inv.nrs verplaatst naar archief Stukken betreffende gevraagde en verstrekte inlichtingen over personen, Stukken betreffende de controle van de bevolkingsregisters en de invoering van de persoonskaarten, Stukken betreffende de zuiveringscommissie en betreffende gearresteerden, N.B.: NIET OPENBAAR - Ingekomen en vertrokken personen -. Register van ingekomen en vertrokken personen, N.B. Vervallen, inv.nrs 792 verplaatst naar archief Register van evacué's uit Zeeland, die tijdens de oorlog in de gemeente verbleven, deel N.B.: Het register bestaat uit alfabetisch gerangschikte persoonskaarten Stukken betreffende de opvang en registratie van evacué's, Stukken betreffende de verordening tot aangifte van gerepatrieerden, Aanvragen betreffende vestiging en vertrek, 1945, 1946 N.B.: Bewaard vanwege de bijzondere situatie vlak na de oorlog. - Huisnummering 797. Stukken betreffende het nummeren van de huizen, , 1920, 1930 N.B.: Betreft tevens de bevolkingsadministratie. 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

36 - Volkstelling Stukken betreffende de statistiek der bevolking en de volkstellingen, omslagen Vreemdelingen 800. Stukken betreffende vreemdelingen, , Stukken betreffende het Nederlanderschap, 1850, Stukken betreffende de afgifte van paspoorten, voorzover samenhangend met emigratie en werken in het buitenland, e. Overige ordemaatregelen -. Besluit betreffende de huur van een strook grond, bestemd tot standplaats voor woonwagens, 1930 Zie (ook): rubriek "Andere rechten" 803. Stukken betreffende de strandvonderij, , Stukken betreffende het toezicht op het sluiten van herbergen, koffiehuizen en tapperijen, Stukken betreffende wapens en explosieven, 1882, Stukken betreffende de klokkenist en betreffende de tijdregeling, z.d., Stukken betreffende het toezicht op muziek, film en dans, Stukken betreffende het houden van wielerwedstrijden op openbare wegen, Stukken betreffende de zondagsrust, 1939, _archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast

37 810. Stukken betreffende de instelling van een avondklok en andere beperkingen in verband met de oorlogssituatie, Stukken betreffende de politieke betrouwbaarheid van personen (zuivering), N.B.: NIET OPENBAAR 812. Stukken betreffende de opruiming van mijnen en andere explosieven, 1945, ZEDELIJKHEID a. Drank 813. Stukken betreffende vergunningen tot verkoop van sterke drank in het klein, N.B.: Zie voor heffing van vergunningsrecht onder de rubriek "Belastingen" 814. Stukken betreffende verloven A en B, N.B.: Voor de heffing van verlofsrechten zie onder de rubriek "Belastingen" 815. Stukken betreffende vergunningen en verloven, Register van rechterlijke vonnissen inzake overtredingen van de drankwet, deel 817. Register van verleende verloven A en B, deel 818. Register van verleende vergunningen voor de verkoop van sterke drank in het klein, deel b. Kansspelen 819. Stukken betreffende het houden van loterijen, 1837, N.B.: Met gegevens van plaatselijke verenigingen. 850_archief gemeente Nieuw-Vossemeer _inventaris 1995, aangepast