2013, 58 e Jaarverslag SIMAV

Transcriptie

1 2013, 58 e Jaarverslag SIMAV Voorwoord van voorzitter De Bruin De molenaars als cultureel erfgoed... Of geschiedenis nu een wetenschap is of een muze laat ik maar even over aan degenen die daar blijvend over discussiëren. Het is in ieder geval goed te constateren dat geschiedenis niet slechts het verhaal is van het verleden, dat dood en voorbij is. Geschiedenis is bij uitstek de wetenschap/muze van de verandering. Als geen ander weten historici, dat de wereld er een is van voortdurende, onophoudelijke verandering. Dat zelfde geldt voor de interpretatie en het begrip over het verleden. De feiten blijven hetzelfde, worden weliswaar af en toe nog aangevuld, maar inzichten blijven veranderen en zullen in de toekomst blijven veranderen. Uitermate boeiend en niet alleen voor historici, maar voor ons allemaal, hoewel de een zich er wellicht meer van bewust is dan de ander. Ook ons werk en de objecten van ons werk: de molens zijn aan deze bewegingen onderhevig. Onze tijd wordt gekenmerkt door veel en snelle ontwikkelingen op het gebied van internettechnologie en daaraan verwante media: social media. Dat biedt enorme kansen en maakt de wereld kleiner : veel informatie die voorheen onbereikbaar was, kan met enige vingervlugheid op het scherm getoverd worden, de communicatie gaat sneller en is intensiever. SIMAV heeft de afgelopen jaren, met dank aan een aantal deskundige vrijwilligers op dit gebied, al flinke slagen gemaakt in de digitalisering van werk, communicatie en archivering. Wij gaan daar mee door en blijven daar op inzetten. Kleinschaligheid Terwijl wij allen ervaren dat de wereld kleiner wordt en de mogelijkheden groter, blijkt tegelijkertijd de behoefte aan kleinschaligheid, kleine sociale verbanden, intermenselijke contacten en nabijheid aan belang toe te nemen. Wat is het menselijke verhaal, wat is het verhaal dat achter de objecten zit. Achter de stenen, achter de molens? Kunnen we dat verhaal vertellen, completer maken, vastleggen en overdragen. Het verhaal van de molenaars, van de mensen die met de molens werkten, toen het nog de instrumenten waren die daadwerkelijk in praktijk in waterhuishouding en/of nering van grote en dagelijkse betekenis waren. Hoe werkten en leefden die mensen, wat was hun strijd om het bestaan, waar zetten zij zich voor in en wat dachten/geloofden zij; waar haalden zij hun motivatie en levensvreugde vandaan. Wat ambieerden ze, wat wisten ze te bereiken, wat overkwam hen ondanks alle inzet. Kortom het verhaal van de mensen en hun molens. Persoonlijke bagage SIMAV wil daar meer aandacht aan besteden, omdat zij beseft dat die verhalen anders verloren gaan, terwijl ze juist zo belangrijk zijn om ons erfgoed te laten stralen, van betekenis worden voor groot en klein, jong en oud. Veel ouderen kennen die verhalen, die tot hun eigen persoonlijke bagage behoren en realiseren zich vaak, begrijpelijk, onvoldoende dat wat voor hen vanzelfsprekend is, voor anderen en vooral voor jongeren een onbekende wereld is. En ook hier geldt: onbekend maakt onbemind. Terwijl die verhalen juist zo boeiend zijn, vaak technisch interessant en avontuurlijk overkomen. Zij vinden bij mensen die verder van de molens afstaan én zeker bij jongere generaties een luisterend oor, als ze maar overgedragen worden en als dat maar gebeurt op een manier die aanspreekt.

2 Molenaarsgeslacht Die verhalen, leven onder velen, dienen op gehaald te worden, verzameld en toegankelijk gemaakt. Kunnen stimuleren en prikkelen om enerzijds zelf op zoek te gaan naar wat er nog is en anderzijds bij te dragen aan het koesteren van het totaal. De molens, de molenaars en hun verhalen zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Zonder anderen te kort te doen, noem ik hier dat we van/over het molenaarsgeslacht Noorlander al de nodige informatie gekregen hebben. Ook zijn er personen, die aangegeven hebben een actieve bijdrage te willen leveren aan het verzamelen en bijeen brengen van materiaal. Maar dit kan slechts het begin zijn. Het mooie en uitdagende is dat iedereen hier een bijdrage aan kan leveren Binnen SIMAV zijn we dus doende ons daar op te oriënteren en een goede weg te zoeken hier vorm en inhoud aan te geven. Ik vraag daar in eigen kring, maar ook hier in dit voorwoord, nadrukkelijk aandacht voor. Dat betekent een bredere en deels ook andere oriëntatie, zonder de dingen waar we goed in zijn: het restaureren en onderhouden van de molens als zodanig los te laten of minder intensief in te vullen. Dat laatste blijkt o.a. uit onze stappen, in goed overleg met het gemeentebestuur van Alblasserdam, de Souburghse Molen aldaar grondig te restaureren. Een pareltje van weleer, dat door de tand des tijds behoorlijk aangetast is, maar als het aan ons beide ligt weer een icoon wordt van wat was en een baken van identificatie ter plaatse. Dat geldt eveneens voor de goede contacten die we met de gemeente Gorinchem hebben over de daar aanwezige vier molens, wier toekomst én verleden eveneens zeker gesteld dient te worden. Dankzij de inzet van onze professionele vrijwilligers hebben wij de kennis en kunde in huis om daar, conform onze doelstelling, een waardevolle bijdrage aan te leveren. Aangevuld met de bijdragen en vrijwillige inzet van veel anderen, werken we aan hetzelfde doel: de molens bewaren en de mensen en de verhalen over de molenaars laten spreken/getuigen over hoe het was; over ons levend cultureel erfgoed. xxx Kees de Bruin, voorzitter SIMAV na de restauraties in rustiger vaarwater Ook SIMAV wordt geconfronteerd met een overheid, die meer wil overlaten aan het middenveld. Zo lopen nu de Rijks subsidiegelden voor restauraties via de provincie. En er is door het Rijk een nieuw subsidiekader ingevoerd, waarbij de verantwoordelijkheden meer gelegd worden bij de organisaties zelf en bij een meer bijdetijdse verantwoording. Dit laatste wordt in grote lijnen gevolgd door de provincie en de gemeenten. Ook wordt verwacht meer bij te dragen door cofinanciering van derden of uit eigen middelen. Dat stelt hogere eisen aan de administratie en controle. Dienden voorheen alle uitgaven voor onderhoud en restauratie verantwoord te worden door middel van facturen en betalingsbewijzen, thans kan dat geschieden door het invullen van voorgeschreven overzichten, aangevuld met een speciale accountantsverklaring. Maar deze verschuiving van verantwoordelijkheden stelt, naast een deugdelijke administratie, ook eisen aan de financiële continuïteit. Dergelijke veranderingen bieden ook weer uitdagingen. Zo is onze geautomatiseerde en geïntegreerde administratie daarop ingesteld. En SIMAV beantwoordt aan de eisen die bij een professionele organisatie aan de financiële continuïteit worden gesteld. Hiervoor is een voldoende

3 reserve vereist. Gelet op de eerste signalen die hiervoor gelden, voldoet SIMAV met haar huidige reservepositie daaraan, dankzij een jarenlang behoedzaam financieel beheer. Restauraties In 2013 werden de laatste restauraties afgerond; de financiële verantwoordingen daarvan werden nog voor het einde van het verslagjaar ingediend. De subsidiënten hebben de afwikkeling van deze en nog enkele andere restauratieprojecten nog niet afgerond. De restauratie van de Quakernaakse Ondertoren en de plaatsing daarvan in Streefkerk op de locatie Hoge Tiendwegmolen werd voorbereid en het besluit tot uitvoering is genomen. De mogelijke restauratie van de Souburghse Molen in Alblasserdam is in voorbereiding. Voor het onderhoud van 24 molens voor de periode , kregen we, zoals bekend is, in 2012 de subsidietoekenning van het Rijk. Die van de provincie Zuid-Holland ontvingen we eveneens en wel in mei van het boekjaar. De verantwoording over de voorgaande periode van werd volgens de beschikking in maart j.l. bij zowel Rijk als provincie op een nieuwe wijze ingediend. De gemeenten subsidiëren eveneens een deel van de kosten van het onderhoud. Die financiële steun ontvangen we jaarlijks. Nieuwe middelen Om meer middelen te genereren werd er door de provincie een onderzoek gefinancierd als haar pilotproject voor een bestemming van de Molen Jan van Arkel. Met behulp van de uitkomst van dit onderzoek is het mogelijk gebleken de ruimte commercieel te verhuren. Wel nadat eerst uit eigen middelen extra daarvoor werd geïnvesteerd. In de loop van 2013 is onze organisatie ook in rustiger vaarwater gekomen nu het grote aantal restauratieprojecten is voltooid. We verwachten in 2014 de laatste definitieve beschikkingen, zodat deze projecten kunnen worden afgesloten en ook administratief kunnen worden afgerond. Daarnaast zal bij de financiële duidelijkheid na de definitieve financiële afwikkeling van de oude restauratieprojecten een visie op het onderhoud van de molenwoningen de aandacht vragen dit in samenhang met de financiële mogelijkheden bij het behouden van een voldoende financiële reserve. xxx Henk van Dieren, penningmeester TECHNISCHE COMMISSIE: Rattenvallen* vervangen De Technische Commissie bestaat uit Piet Vergouwe (voorzitter), Wim van Veen, Adri Konijnenburg, Andries van der Graaf, Herman Korevaar en Hans de Groot. In 2012 vertrok Cor Stravers. Gerrit Vonk maakt ook geen deel meer uit van deze commissie. Omdat hij voornamelijk de functie van archivaris en adviseur voor reglementen en contracten vervult, is hij organiek bij het secretariaat gevoegd. Naast het adviseren van het bestuur in technische zaken, het bezoeken van de molens/molenaars, het beheren en onderhouden van de bliksembeveiligingen en brandblussers en het regelen van kleinere onderhoudswerken aan de molenwoningen, hebben we ons in 2013 bezig gehouden met: Beheer en onderhoud van onze molens In het kader van de BRIM-subsidies van de RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) zijn er diverse zogenoemde PIP-plannen in omloop. Dit zijn Periodiek Instandhoudings Plannen die voor een periode van zes jaar gelden. Vanaf 2013 zijn we voor 25 molens(d.i. inclusief de Sluismolen) gestart met de PIP In het afgelopen jaar hebben we voor een bedrag van ca ,00 diverse reparaties en/of het vervangen van onderdelen, de benodigde werkzaamheden uitgevoerd.

4 Voor de zogenoemde waterschapsmolens, dat wil zeggen de vier molens die in 2006 van het waterschap Rivierenland zijn overgenomen, zijn in het kader van de PIP alleen de meest noodzakelijke onderhoudswerken uitgevoerd. Het gaat hierbij dan om de Broekmolen te Streefkerk, de Hoekmolen Hei- en Boeicop, de Hofwegense Molen en de Wingerdse Molen, beiden in Bleskensgraaf. In de tweede helft van dit jaar zijn we voor de nieuwe onderhoudsperiode van zes jaar(pip ) begonnen met de inspectie van deze molens. Restauratie van onze molens. In het verslagjaar jaar zijn de restauraties aan de korenmolen Jan van Arkel en de ondertoren van de Broekmolen afgerond. Het interieur van de Broekmolen is, zoveel als mogelijk was, in zijn oude glorie hersteld. Gebleken is, dat dit interieur van hoge historische waarde was. Op verzoek van de RCE is er van het interieur een uitvoerig kleurenonderzoek verricht, zodanig dat een en ander heeft geleid tot een z.g. Pilot. De hiermee gepaard gaande kosten zijn deels gedekt door subsidie van de RCE en deels door subsidie van de Hollandsche Molen. Dit kleurenonderzoek betrof een kleurhistorische verkenning van het interieur en het in de oude archieven opgedoken schilderbestek. Zoals in het jaarverslag 2012 al is aangegeven, is het altijd de bedoeling geweest om de restanten van de Quakernaakse Molen te gebruiken voor de opbouw van de ondertoren van de Hoge Tiendwegmolen in Streefkerk. Het restauratieplan is in het tweede kwartaal voor subsidie bij de RCE en de Provincie Zuid-Holland ingediend. De procedure van deze aanvraag is nog niet helemaal afgerond, aangezien onze subsidiënten een deel van onze aanvraag niet hebben gehonoreerd. Dit heeft tot gevolg gehad, dat het bestuur een bezwaarschrift heeft ingediend, waarvan eind december nog niet geheel duidelijk was wat hiervan de uitkomst zou zijn. Op basis van de reeds toegezegde subsidie en vooruitlopend op het definitieve besluit, heeft het bestuur besloten om de werkzaamheden alvast te starten. Door de gemeente Alblasserdam is medio 2012 aan ons bestuur gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken van een overdracht van de Souburghse Molen, gecombineerd met een restauratie van deze molen. Na ampel overleg tussen gemeente en SIMAV is medio november van dit jaar over genoemde zaken overeenstemming bereikt, onder voorbehoud van de goedkeuring van ons Algemeen Bestuur. Een onafhankelijk adviesbureau is gestart met het opstellen van een restauratieplan met kostenraming. Om nog in aanmerking te kunnen komen voor de benodigde subsidie, waarmee dit project deels gefinancierd moet worden, zal in het eerste kwartaal van 2014 door beide instanties een beslissing over de voortgang en mogelijkheden van dit project moeten worden genomen.

5 Ook de gemeente Gorinchem heeft ons bestuur gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken van een overdracht van de vier Gorcumse molens. De Stichting Vrienden van de Gorcumse Molens zal begin 2015 haar werkzaamheden beëindigen. Het betreft hier twee wipwatermolens (Oost- en Westmolen) van de voormalige polder De Banne van Gorinchem en Kwakernaat en de twee korenmolens, die op de stadswallen staan (De Hoop en Nooit Volmaakt). Het onderzoek heeft zich tot nu toe beperkt tot het technische c.q. bouwkundige gedeelte van de molens. Begin 2014 zal duidelijk worden wat de onderhoudstoestand van deze molens is en in welke staat deze verkeren. Het ligt in de bedoeling om medio 2014 duidelijkheid te hebben over een eventuele overdracht. Onderhoud molenwoningen Van onze 28 molens worden er 16 in verhuurde staat bewoond. Het plegen van het noodzakelijke onderhoud en het uitvoeren van verbeteringen aan deze molens is door de Technische Commissie begeleid. In 2014 wordt er een begin gemaakt met het opstellen van een meerjarig grootschalig onderhoudsplan, waarvoor de financiële reserves ongetwijfeld aangesproken zullen worden. Molenaars Het beroemde molenaarsgeslacht Noorlander is sinds mensenheugenis met name op een deel van de Streefkerkse molens molenaar geweest. Sterker nog, ze zijn er op geboren. De oudste twee van de drie nog in functie zijnde Noorlanders, t.w. Cor Noorlander (84 jaar en molenaar op de Achtkante Molen van Streefkerk en de Broekmolen) en Jan Noorlander (77 jaar en molenaar op de Broekmolen) hebben aangekondigd per 31 december van dit jaar hun molenaarschap te willen beëindigen. Een gedenkwaardig afscheid zal hen nog ten deel vallen. Het vervangen van deze oude rotten zal natuurlijk niet meevallen. Het bestuur heeft besloten om Emile Noothout (2 e molenaar) tot 1 e molenaar op de Broekmolen te benoemen en ter vervanging van Cor Noorlander Wim Slob te benoemen tot 2 e molenaar op de Achtkante van Streefkerk. De bewoonster van de Bonkmolen in Lexmond (mevrouw Den Braven) heeft de molen verlaten. Zij was geen molenaar. Door middel van een bouwhistorisch onderzoek zal vastgesteld moeten worden hoe SIMAV met het interieur van deze molen om moet gaan. Dit betekent wel of niet aanpassen aan de huidige normen voor bewoning. ARBO zaken, brandbeveiliging. etc. De Technische Commissie heeft begin dit jaar onderzoek gedaan naar het beheer en onderhoud van schoorstenen, rookafvoerkanalen en rattenvallen. De bewoonde molens zijn erg verschillend voorzien van één of meer van dergelijke constructies. Van oudsher zijn alle wipmolens voorzien van houten rattenvallen, die in later tijden inwendig zijn bekleed met een brandwerend materiaal. Nadat op het nippertje een uitslaande schoorsteenbrand in de Kleine Molen te Streefkerk is voorkomen, is nadien geconstateerd dat het brandwerend materiaal niet meer aan de huidige eisen voldoet. Daarom werd besloten om alle houten rattenvallen successievelijk te vervangen door stalen rattenvallen. Ook de schoorstenen en rookafvoerkanalen werden aan een scherpe inspectie onderworpen. Met de

6 molenaars/huurders is afgesproken, dat eenmaal per jaar alle rookafvoerkanalen e.a. geïnspecteerd en gereinigd moeten worden. Hiervan wordt een logboek bijgehouden om in geval van nood bewijsstukken te kunnen overleggen aan de brandverzekering. De Hollandsche Molen heeft bericht, dat de veiligheidsmappen in het kader van de ARBO- wetgeving zijn aangepast, hetgeen tot een aanscherping van de regelgeving heeft geleid. In overleg met de molenaars zal worden vastgesteld welke mogelijke aanpassingen met betrekking tot de veiligheid moeten worden uitgevoerd. xxx Piet Vergouwe Naschrift van de TC: * Rattenvallen De benaming rattenval vereist voor mensen, die niet uit de dagelijkse praktijk van de molenwereld komen, enige verduidelijking. Een rattenval is het einde van de schoorsteen van een wipmolen. Omdat de kop van een molen draaibaar is kan er op het hoogste punt van een molen nooit een schoorsteen staan. Bij een wipmolen is het einde van de verticale pijp op het niveau van het bovenste punt van het onderhuis. De afvoergassen van de kachel in de molenwoning gaan met de genoemde pijp omhoog. Aan het eind van die verticale pijp zit een soort kist, pak weg 50 x 50 x 150 cm. De beide einden daarvan zijn open. In die open einden zit een klep, die met een kettinkje geopend en gesloten kan worden. Komt de wind uit een richting waardoor hij recht in de rattenval zou blazen, dan wordt die klep gesloten en die aan de andere kant geopend. Zou dat niet zo zijn dan zou bij ongunstige wind het onderhuis vol rook komen te staan. De constructie, zoals hij is, lijkt op een val vandaar. xxx Van het secretariaat Overlijden Dirk Bouke Brand Wat we zagen aankomen, gebeurde: op 6 april overleed Dirk Bouke Brand (65) ten gevolge van een ernstige ziekte. In leven was Dik Brand beheerder van ons Molencentrum De Liefde. Lang vóór SIMAV in de zomer van 2009 haar intrek nam in de molen was Dik Brand al regelmatig aan Nieuwe Veer 42 in Streefkerk te vinden. Hij was, geleid door zijn creatieve gaven, de voortrekker van de Kunstenaarskring Streefkerk. Eind jaren negentig van de vorige eeuw was er al contact met hem. Zijn club wilde De Liefde huren voor het organiseren van exposities. Aanvankelijk kon er geen ja worden gezegd, omdat er een andere gegadigde was voor permanent gebruik. Toen deze rond 2003 geen belangstelling meer had, was de weg vrij voor de Kunstenaarsvereniging; het bleek een bijna onbegaanbare route te worden. De onderbouw van de molen lekte als een mandje en er was geen geld om over te gaan tot restauratie. Toen in 2007 alle seinen op groen konden worden gezet, gloorde er licht aan het einde van de tunnel. In 2008 behoorde Dik Brand tot de voormannen van de vrijwilligers, die zich inzetten voor de restauratie van De Liefde. Hij werd daarbij onder meer ter zijde gestaan door zijn zwager-vriendcollega Dik van Meerkerk. Toen de molen klaar was, werden Dik en Meins Brand samen beheerder van de molen. Na het overlijden van Dik Brand is zijn zwager Dik Meerkerk mede- beheerder geworden. Dik Brand heeft veel uren besteed aan de molen. Hij was heel dikwijls onopvallend aanwezig om zich ook bezig te houden met kunst en cultuur in De Liefde. Op 11 april 2013 hebben veel mensen Dik Brand begeleid naar zijn laatste rustplaats op de algemene begraafplaats in Streefkerk. Tijdens de vergadering van Algemeen Bestuur, die op dezelfde ochtend plaatsvond, heeft voorzitter De Bruin hem herdacht.

7 Kees Bakker Bankje ingewijd. Dat het er zou komen was geen nieuws meer. Erevoorzitter Bakker hoorde in 2012 ter gelegenheid van zijn afscheid van SIMAV al dat de molenaars hem een naar hem vernoemde bank wilden schenken, die geplaatst zou worden op Molencomplex Streefkerk. De wens voor een totale reconstructie van het molencomplex ontsproot immers mede in het brein van Bakker. Op woensdag 7 augustus was het zo ver. In de vroege avond werd de Kees Bakker Bank onthuld; door de molenaars aan de erevoorzitter overhandigd en door hem vervolgens overgedragen aan SIMAV. De heer en mevrouw Bakker maakten, zoals was aangekondigd, een proefzit. Rabobank Merwestroom sponsor van SIMAV Rabobank Merwestroom te Hardinxveld-Giessendam, huisbankier van SIMAV, ging in oktober een sponsorovereenkomst aan met onze stichting. De bank zal gedurende een drietal jaren jaarlijks een bedrag aan SIMAV betalen. Het geld zal onder meer gebruikt worden om PR-zaken te bekostigen. Bovendien moet er worden geïnvesteerd in de aanschaf van nieuwe computerapparatuur. Een interne SIMAV- commissie onderzoekt ook welke apparatuur er nodig is om op termijn over te kunnen gaan op digitale archivering. Het zogeheten statische archief, de oudste papieren stukken, worden mogelijk ook alle gedigitaliseerd. De sponsorovereenkomst met de Rabobank houdt onder meer in dat SIMAV een enkele keer per jaar hulp biedt bij acties voor cliënten van de bank. Bovendien is onze grote vergaderkamer enkele keren beschikbaar voor kleine bijeenkomsten van het Rabomanagement. Eind 2013 kreeg SIMAV dankzij een idee van de PR-commissie een toezegging van de Stichting De Kaai te Sliedrecht dat er een eenmalige sponsoring gegeven zou worden, aan te wenden voor de opzet van permanente PR-activiteiten. Ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan van SIMAV kregen we ook een gift van De Kaai. We hebben de financiële steun uiteraard met dank aanvaard. Verder ontving SIMAV, dank zij de Technische Commissie, enkele keren een sponsoring in natura, onder meer voor de brandbeveiliging van onze molens. We werden in dezen bedacht door BV Betonindustrie en Ajax Chubb Varel. We krijgen ook steun van de Vrienden van SIMAV (onze donateurs), die jaarlijks een bijdrage leveren om onze huishouding in stand te houden. Begin 2013 ontving SIMAV een legaat van een echtpaar dat bij zijn leven veel sympathie toonde voor ons werk. Voor ons als molenorganisatie is het steeds weer verheugend te kunnen constateren dat ons werk voor het in stand houden van onze 28 molens zeer wordt gewaardeerd. Molenaarsavond Het is een jarenlange traditie van SIMAV om in het najaar een bijeenkomst te beleggen voor molenaars/ huurders. In 2013 waren we te gast in het Arsenaal in Nieuwpoort. Het is verheugend dat de belangstelling voor deze bijeenkomst nog altijd groeiende is. In vroeger jaren was de Molenaarsavond niet zelden een langgerekt klachten uur van de zijde van de molenaars. Van lieverlede is de vergadering geëvalueerd in de richting van ontmoeting en het wederzijds verstrekken van informatie. Afgelopen jaar is er onder meer stilgestaan bij het groeiende aantal overheidseisen en voorschriften met betrekking tot de veiligheid op de molen. Vanzelfsprekend streeft ook SIMAV naar een zo groot mogelijke veiligheid voor molenaars/ bewoners en bezoekers van onze molens. Hoe

8 groot de inzet ook is, het is onmogelijk incidenten uit te sluiten. De Arbowetgeving is van belang, maar er kunnen`soms tegenstrijdige belangen zijn. Vragen staat vrij SIMAV was een van de eersten met een website op molengebied en het verkeer kwam al snel opgang. Een leven zonder s is niet meer voor te stellen. Alle bij de SIMAV betrokken vrijwilligers zijn per bereikbaar. Desondanks hebben we niet de zekerheid dat iedereen reikhalzend uitziet naar berichten van SIMAV. Daarom worden sommige onderwerpen ook nog per papieren brief behandeld. Is het adres van onze organisatie eenmaal bij alle mogelijke diensten bekend dan kun je niet zelden een berichtenstroom verwachten. Vragen (niet altijd even adequaat van onderwerp) zijn betrekkelijk snel geproduceerd; de beantwoording kost daarentegen soms veel tijd. Reageer je niet gisteren op de vragen van vandaag dan ontvang je niet zelden een reminder. SIMAV beantwoordt verzoeken op haar wijze en neemt ook de vrijheid om soms niet te reageren. Anders trouwen in De Liefde Zoals bekend is, is ons Molencentrum De Liefde sinds 2010 een locatie waar huwelijken kunnen worden vertrokken. In het verslagjaar 2013 is slechts eenmaal van die gelegenheid gebruik gemaakt. Tot nu toe heeft SIMAV nooit reclame gemaakt voor deze trouwlocatie. In 2014 zal dat kunnen veranderen. Tot voor kort ontving SIMAV de helft van het bedrag dat door de gemeente Molenwaard in rekening wordt gebracht voor een huwelijksvoltrekking. Met ingang van medio 2014 moeten de aanstaande bruidsparen zelf de gewenste locatie reserveren. De gemeente levert dan een ambtenaar van de burgerlijke stand en een bode. De beheerder van de locatie doet de rest. Het spreekt voor zichzelf dat SIMAV nu ook een met concurrerend tarief kan werken. Onze beperking is dat een gezelschap slechts 35 mensen mag tellen. xxx Henk Bovekerk PR-commissie SIMAV In het verslagjaar bestond de PR-commissie uit Bas de Deugd, Cor de Jong, Addy Stolk, Rianne Verzijl en Kees de Zanger. Deze commissie is in 2013 aan de slag geweest om de naamsbekendheid van de SIMAV te vergroten en geïnteresseerden meer kennis over molens te geven. Dit alles met als doel om nog meer vrienden aan de SIMAV te binden die het fijn vinden om hun steentje bij te dragen aan het molenbehoud in onze streek. De commissie heeft uitgebreid nagedacht over de visie op vriendenwerving. Hiervoor zijn alle betrokkenen van de SIMAV gevraagd mee te denken. Daaruit is een visie ontstaan waar we verder mee aan de slag kunnen. Molendagen Op 11 mei was er de jaarlijkse nationale molendag. Op 21 september heeft de PR-commissie de SIMAV- molendag georganiseerd. Vrijwel alle molens hebben op deze dagen gedraaid en bezoek ontvangen. Belangstellenden kregen zo de mogelijkheid om kennis te maken met de molens en molenaars. Ook het werk van SIMAV kon onder de aandacht gebracht worden. Hier is goed gebruik van gemaakt. Als afsluiting van de SIMAV- molendag was er een barbecue met bestuur en molenaars. Het werd een gezellige samenkomst waarbij het goed was om elkaars verhalen van deze dag te horen onder het genot van een barbecue. Ook in 2014 zal de SIMAV- molendag plaatsvinden.

9 Molenpromotie Er is door de heer Meine Mollema een speciale openklapbare koffer gemaakt om SIMAV te presenteren op een stand zoals bij de Fokveedag Boerenlandfeest in Hoornaar. De koffer wordt ook gebruikt op andere evenementen waar de SIMAV meer naamsbekendheid kan krijgen. Zo was er de kerstmarkt rond de molen van Arkel waar veel belangstelling voor was en waar SIMAV zich goed kon presenteren. De flyer voor vriendenwerving komt bij deze evenementen goed van pas. Ook wordt er nagedacht hoe voorbijgangers bij de molens beter te informeren over de molen en SIMAV. Daarom wordt er nagedacht over eenduidige informatieborden bij elke molen. De plannen hiervoor zijn gemaakt en zullen in 2014 uitgevoerd worden in samenwerking met de Technische Commissie. Om streekgenoten kennis te laten maken met SIMAV heeft de PR-commissie het idee om presentatieborden te maken die voor tentoonstellingen in gemeentehuizen, bibliotheken en dergelijke gebruikt kunnen worden. De plannen hiervoor worden steeds concreter, in 2014 zal dit uitgewerkt worden. xxx Rianne Verzijl De molenbiotoop: altijd durende zorg Ook in het verslag jaar heeft SIMAV veel aandacht kunnen besteden aan de biotopen van onze 28 molens. --) Aan het gemeentebestuur van Giessenlanden is verzocht om ter verbetering van de biotoop van korenmolen Jan van Arkel de bomengroep langs de Vlietkade te snoeien cq. te kappen. --) Door het Waterschap Rivierenland worden bij diverse molens periodiek snoeiwerkzaamheden uitgevoerd. --) Binnen het biotoopgebied van de Kortlandse Molen in Alblasserdam is, naar aanleiding van ons verzoek, door de IJsclub Alblasserdam een aantal bomen gekapt. Met Staatsbosbeheer zijn we nog in overleg voor maatregelen cq aanpassingen van het Alblasserbos, voor zover gelegen binnen het gebied van de biotoop. --) De bewoner van de molenstomp aan de Grotewaard in Noordeloos hebben wij verzocht een viertal hoge bomen, staande in het biotoopgebied van de Boterslootse Molen, te snoeien c.q. te kappen. --) Binnen het biotoopgebied van de Molen Ter Leede in Leerdam is door de gemeente een aantal hinderlijke groenopstanden verwijderd. Ook op het terrein van zuiveringsinstallatie (grenzend aan het molenerf) zijn hoge bomen gekapt. --) Met het Waterschap Rivierenland is overeengekomen dat vier hoge wilgenbomen, staande nabij Oosteind 9 in de biotoop van de Peilmolen, worden gekapt. --) Besloten is om de eigenaar van de eendenkooi, ten zuiden van de Tiendwegmolen te Hardinxveld- Giessendam te verzoeken de aanwezige beplanting in hoogte te snoeien. --) Na het gereedkomen van de vervangende woning ten zuiden van de Achterlandse Molen te Groot- Ammers worden daar een aantal bomen gekapt. --) De windvang op de Westermolen (foto) te Langerak is aanmerkelijk verbeterd, de aanwezige hoge beplanting bij de agrarische bedrijfsgebouwen Achterland 36 zijn op ons verzoek in hoogte teruggebracht. (ruim onder de nok van het dak) --) Met het Waterschap Rivierenland is ook overeengekomen dat de hoge bomen aan de Goudriaanse Kade worden gekapt. --) Voor het verbeteren van de biotoop van de Kerkmolen te Molenaarsgraaf zijn wij in gesprek met het gemeentebestuur van Molenwaard. --) Aan de zuidkant van de Middelmolen zijn binnen het biotoopgebied hoge bomen gekapt en een groot aantal wilgen geknot. Ook is door het Waterschap Rivierenland het oude stenen gemaal geamoveerd. --) Door ons is wederom aan de eigenaren van de oeverstroken ten noorden- en zuiden van de Kooiwijkse Molen te Oud-Alblas verzocht om de beplanting in hoogte te snoeien.

10 --) In het biotoopgebied van de Vlietmolen aan de Zederikade te Lexmond zijn door het Waterschap Rivierenland en particulieren diverse snoeiwerkzaamheden uitgevoerd, voor begin 2014 zijn afspraken gemaakt voor uitvoering van snoeiwerk in de directe nabijheid van de molen. xxx Kees Huisman De SIMAV-organisatie: C. Bakker, Ameide erevoorzitter; C. Stravers, Lexmond, lid van verdienste; College van Beschermlieden SIMAV werd op 10 maart 1956 opgericht door de burgemeesters en de polderbesturen in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden. Als hun rechtsopvolgers namen de burgemeesters en de dijkgraaf van het Waterschap Rivierenland op 10 maart 2006 zitting in het College van Beschermlieden. Op 31 december In het verslagjaar 2013 maakten onderstaande bestuurders deel uit van het genoemde college: A.B. Blase, gemeente Alblasserdam; W. ten Kate, gemeente Giessenlanden*; A.C. Barske, gemeente Gorinchem A.P. Blase, gemeente Hardinxveld-Giessendam*: M. Houtman, gemeente Leerdam*; D.R. van der Borg, gemeente Molenwaard; C.J.M. de Bruin, gemeente Papendrecht; B. van Hemmen, gemeente Sliedrecht; W.G. Groeneweg, gemeente Vianen; C.J.J. van Ee, gemeente Zederik; Ir. R.W. Bleker, Dijkgraaf Waterschap Rivierenland. * waarnemend burgemeester. Algemeen Bestuur S.J. Veerman, gemeente Alblasserdam; W. ten Kate, gemeente Giessenlanden; A. Rijsdijk, gemeente Gorinchem; E.C.M. Kraaijeveld, gemeente Hardinxveld-Giessendam; W. v.d. Leij, gemeente Leerdam; F.Özdere, gemeente Molenwaard; C.J.M. de Bruin, gemeente Papendrecht; P.C. de Zanger, gemeente Sliedrecht; D.A. den Hertog, gemeente Vianen; R.A.K.H. Krämer, gemeente Zederik; A. Fernhout, Waterschap Rivierenland; Dagelijks Bestuur C.J.M. de Bruin, Papendrecht, voorzitter; C.H.Bovekerk, Noordeloos, secretaris; H. van Dieren, Lexmond, penningmeester; C. de Jong, Hardinxveld-Giessendam, vicevoorzitter; P.J. Vergouwe, Streefkerk, Technische Zaken, voorzitter Technische Commissie;

11 Technische Commissie P.J. Vergouwe, Streefkerk, voorzitter; W.M. van Veen, Alphen aan de Rijn, vicevoorzitter; J.N.M. de Groot, Streefkerk; A.v.d. Graaf, Nieuwpoort; A.Konijnenburg, Streefkerk; H.Korevaar, Langerak. PR-commissie B. de Deugd, Leerdam, voorzitter; C. de Jong, Hardinxveld-Giessendam; R.M. Verzijl- v.d. Slikke, Oud-Alblas; A. Stolk, Molenaarsgraaf; C.P. de Zanger, Sliedrecht. Ondersteuning Dagelijks Bestuur J.M.K. Mollema-Gons, Noordeloos, notulist; H.S. Vergouwe- de Kunder, Streefkerk, medewerker secretariaat; C.W. Huisman, Hardinxveld-Giessendam, adviseur biotopen en planologische dossiers; G.A.Vonk, Giessenburg, archivaris en adviseur contracten en reglementen; M. Brand- van der Wal, beheerder Molencentrum De Liefde; D. van Meerkerk, beheerder Molencentrum De Liefde; J.N.M. de Groot, Streefkerk, fotograaf

12 Omwentelingen Aan het einde van elk jaar meldt SIMAV aan de provincie Zuid-Holland het aantal omwentelingen dat een molen in het verslagjaar heeft gemaakt. Op basis van die gegevens betaalt de provincie de zogeheten draaipremie aan onze organisatie uit. SIMAV geeft op haar beurt de helft van de ontvangsten door aan de betreffende molenaars. De premie is afhankelijk van het aantal omwentelingen. In de derde kolom hieronder staat het aantal omwentelingen per molen vermeld. Broekmolen Streefkerk Kortlandse Molen Alblasserdam Jan van Arkel Arkel Boterslootse Molen Noordeloos Scheiwijkse Molen Hoornaar Stijve Molen Noordeloos Oudendijkse Molen Hoornaar Kerkmolen Molenaarsgraaf Kooiwijkse Molen Oud-Alblas Middelmolen Molenaarsgraaf Peilmolen Oud-Alblas Tiendwegse Molen H.-Giessendam Molen "Ter Leede" Leerdam Achterlandse Molen Groot-Ammers Achtkante Molen Groot-Ammers Achtkante Molen Streefkerk Gelkenesmolen Groot-Ammers Graaflandse Molen Groot-Ammers Kleine Molen Streefkerk Oude Weteringmolen Streefkerk Westermolen Langerak Hoekmolen Hei-en Boeicop Bonkmolen Lexmond Vlietmolen Lexmond Molen De Liefde Streefkerk Goudriaanse Molen Goudriaan Hofwegense Molen Bleskensgraaf Wingerdse Molen Bleskensgraaf

13 Bedragen draaipremies: Van t/m Premie = Nihil , , , , en meer 580,00 xxx Wat zielig. Stel je voor. Je bent een hard werkende koperdief, die ondermeer een voorkeur heeft voor de bliksemafleiderkabels van molens. Met een grote kniptang struin je in het duister als een schim over stille Tiendwegen en andere kleine paadjes en als je je beslist onbespied waant, knip je de kabels af SIMAV- molens en neemt die mee. Weer een luttel aantal kilo s koper die te gelde kunnen worden gemaakt. Wat hebben die onverlaten van SIMAV nu gedaan? De kabels zijn niet langer van koper, maar van aluminium of roestvrij staal!! Dat is lelijk natuurlijk. Jij loopt bij nacht en ontij een weinig risico en nu pakken ze je je winst af. Aluminium en r.v.s. zijn namelijk veel minder waard dan koper. Eigenlijk is het werk op deze manier onrendabel. Je moet het materiaal ongezien weg krijgen, het rubber strippen en een betrouwbare opkoper vinden, die zonder wat te vragen het spul van je afneemt. Wat moet je nu nog. Hoe kom je aan je geld? Ik adviseer u: sticht een bank, sluit u aan bij het leger van mensen die bonussen en/of gouden handdrukken ontvangen of ga gewoon werken. Laat die bliksemafleiderkabels met rust. Het levert maar een grijpstuiver op. Daartegenover staat een groot aantal mensen, die van molens houden en ze een sieraad in het landschap vinden. Mocht een molen zonder deugdelijke afleider door de bliksem worden getroffen, dan gaat die in 90% van de gevallen verloren. Dat kunnen die paar r.. centen toch onmogelijk waard zijn? xxx Een molenaar

14 Molenaar Andries van der Graaf ziet nostalgisch achterom Een daggie op de meule Het is zaterdag 12 november Andries van der Graaf heeft zijn vrije dag en hij heeft al uit het raam gekeken wat voor weer het is. Het klopt wel een beetje met wat de radio zei: Matige tot krachtige westenwind met opklaringen en later een enkele bui. Korte tijd later zit hij op de fiets en hij peddelt de drie kilometer tussen Nieuwpoort en Goudriaan met een koude wind van opzij, naar de molen. Halverwege kijkt hij even naar de Westermolen, die op de grens van Langerak staat. Hij staat er wat treurig bij, de oude slover. Zijn rieten onderhuis is gehavend en zijn zwart geteerde kop heeft ook z n beste tijd gehad. Zo n tien jaar geleden heeft het polderbestuur de molen al opgegeven. In de dertiger jaren werd zijn collega, de Oostermolen gesloopt, omdat de ingelanden van de polder meenden beter af te zijn met een motorgemaal. De molenaar ging de laan uit en de molenaar van de Westermolen werd tevens machinist. Andries kan zich de oude baas, Klaas de Groot, nog herinneren. In zijn gemaal zag het er keurig uit en al het koper dat maar gepoetst kon worden werd gepoetst. Het motortje liep als een naaimachientje en sloeg met het oude scheprad van de gesloopte Oostermolen het water uit. Zestig jaar is hij molenaar geweest. Nee, helemaal machinist werd hij nooit. Als er wind was maalde hij liever met de molen dan dat hij het machien aanzette, hoewel dat veel makkelijker was. Hij had zo z n eigen visie op metoren en deed het liever met de wind. Met zijn heldere blauwe ogen in zijn gerimpelde kop keek hij dan oplettend de lucht af. Nooit in die zestig jaar heeft de wind hem verrast. Altijd heeft hij de molen heel gehouden, iets waarvoor het polderbestuur vrijwel nooit enige dankbaarheid heeft getoond. Hij is ze er niet hard om gevallen. De stichting, die nu eigenaar is zal, zoals het er nu uitziet, de molen in 1979 restaureren. Vrijwilliger Fokke Meima zal er dankbaar om zijn. Hij zou wel eens tegen die van Goudriaan op willen malen, maar als je hem later vraagt of ie soms niet durfde bij dat blakke windje, knijpt ie bedenkelijk een oogje dicht en zegt: Ik wou die ouwe dame maar heel houden tot ze goed onder handen is genomen. Dan zullen we wel eens zien. Bij zijn molen aangekomen gaat Andries eerst even naar binnen om Gerrit gedag te zeggen. Gerrit is op de molen geboren en getogen. Tot 1971 heeft hij met de molen gemalen. Toen vond ook het bestuur van de polder Oud- Goudriaan het nodig een elektrisch gemaaltje neer te zetten. Gerrit hoeft nu alleen nog maar in de gaten te houden of de polder op peil blijft. Is dat niet het geval dan zet hij, tijdens de goedkope stroom, het gemaal aan. De molen is zijn woning en als werktuig vindt hij die niet meer interessant. Jij, zegt ie tegen Andries, ziet alleen de leuke kant er maar van. Vroeger als er veel water in de polder was, moest er gemalen worden, soms drie dagen en nachten achtereen, dan kwam je niet uit de kleren. Als het dan nog hard regende en harde wind uit westelijke richtingen had, moest je je soms drie keer per etmaal tot op je hemd laten natregenen, terwijl je bij je huis stond. Voor mij hoeft het niet meer. Andries kruit de molen op de wind. Toch die rollen eens smeren, gaat het door hem heen als hij zich in het zweet staat te kruien. Hij weet dat de roeden, de as en het bovenwiel circa 15 ton wegen, maar de rest van de kap moet toch ongeveer wel net zo zwaar zijn. Als de molen iets krimpend op de wind staat, legt hij er vier volle zeilen voor en trekt de vang op. Eerst langzaam maar allengs sneller pakt de wind de 110 vierkante meter zeil en fok. Met kracht slaat het scheprad het water uit de polder dat zich schuimend laat opnemen in de boezem. De molen is tot leven gekomen. Ze schudt en kreunt en de wieken zoeven door het vroege herfstzonnetje. Zittend op de kruibank luistert Andries naar de geluiden van het gaande werk en ziet de schaduwen van de wieken zich beurtelings aftekenen tegen de molenromp en zich verliezen in het polderland. Als de molenzeilen beginnen te klapperen weet hij, zonder naar de weerhaan van de kerktoren te kijken, dat de wind iets verder is gekrompen. Even vangen dan maar. Kruien is zwaar, maar krimpend kruien op het gaande wiel is nu niet te doen en

15 bovendien levensgevaarlijk. Wel oppassen jongen, is de boodschap Een paar weken geleden is er nog een ernstig ongeluk gebeurd bij De Valk in Schermerhorn. De molenaar liep het gras te maaien en moet even in gedachten ergens anders geweest zijn. Hij kreeg een klap. Heeft nog even geleefd maar is niet meer bij kennis geweest. Koppie d r bij houden maar! Nog even boven kijken. De reuzel in de lagers met de houten spaan bij elkaar krabben en opnieuw op z n plaats smeren. Meteen de zolder maar even aanvegen. Als je een paar dagen niet bent geweest en het hard heeft gewaaid, sta je er altijd weer van te kijken hoeveel stof er op de roetzolder ligt. Er liggen vandaag trouwens ook weer braakballen van valken ook. Leuk dat die de molen weten te vinden om er in alle rust hun eten te kunnen laten verteren. Hun aantal neemt gelukkig weer toe. Zo, nog even het luik van de achterkeuvelens eruit. Uitzien over een hoogte van circa 15 meter. Zuidoost het dorp met de oude kerk. Beneden het boezemland, waar in het voorjaar de zomerklokjes, kievitsen zwanenbloemen en de orchideeën bloeien. Maar goed dat Staatsbosbeheer het in eigendom heeft en niemand er iets aan doen mag. Echt een stukkie blauwgrasland dat, wonderlijk genoeg, alleen maar in deze staat blijft als de mens er met zijn vingers afblijft. Strooi je er kunstmest op, dan gaan alle bloemen dood. Onkruid, zeggen ze dan. Toch maar zo laten, vindt Andries. Gerrit scharrelt naar boven en roept dat de koffie ingeschonken staat. Beneden in het knusse kamertje heeft Gerrit dampende koffie in een boerenkop staan. Lekker Gerrit, het is koud boven maar wel erg mooi. Genietend wordt de koffie gedronken En de laatste nieuwtjes verteld. De Kleine Tiendweg molen in Streefkerk wordt gerestaureerd en schiet hard op. De roeden zijn al gestoken en meteen opgehekt. Alleen het onderhuis moet nog opgeknapt worden. Als het zo door gaat is ie dit jaar nog klaar. Gert Schep van de Stijve Molen heeft er een gang kammen uitgemalen, dus die staat voorlopig stil. Hij kon er niets aan doen. Als er één of twee breken onder het malen, gaat de hele gang eraan. Tegen vijven, het donkert al, wordt de molen gevangen en uitgespannen. Net op tijd. Het laatste zeil is nog niet geklampt of het begint te gieten van de regen. Zo, glundert Andries, ben ik je net effe voor anders waren de zeilen helemaal natgeregend De molen wordt weer west gekrooien en de staart goed vastgezet met krui- en bezetketting. Ook de roe voor de borst wordt met kettingen vastgelegd en de bliksemafleider wordt niet vergeten. Andries gaat nog even naar binnen om Gerrit te bedanken en een goede zondag te wensen. Hij heeft de dynamo al op de band als hij weer naar Nieuwpoort fietst. Naar huis waar de snert wacht. xxx Andries van der Graaf

16 De 28 molens van SIMAV (Stichting tot Instandhouding van Molens in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden) SIMAV is eigenaresse van de onderstaande 28 molens Gemeente: Plaats: Naam molen: Alblasserdam Alblasserdam Kortlandse Molen Molenwaard Oud-Alblas Kooiwijkse Molen Peilmolen Bleskensgraaf Wingerdse Molen Hofwegense Molen Goudriaan Goudriaanse Molen Molenaarsgraaf Middelmolen Kerkmolen Groot-Ammers Gelkenesmolen Graaflandse Molen Achtkante Molen Achterlandse Molen Langerak Westermolen Streefkerk Broekmolen Oude Weteringmolen Achtkante Molen Kleine Molen Korenmolen De Liefde Giessenlanden Arkel Korenmolen Jan van Arkel Hoornaar Oudendijkse Molen Noordeloos Scheiwijkse Molen Boterslootse Molen Stijve Molen Hardinxveld-Giessendam H veld-giessendam Tiendwegmolen Leerdam Leerdam Molen Ter Leede Zederik Hei-en Boeicop Hoekmolen Verder is de Simav eigenaresse van: Lexmond Groot-Ammers Langerak Streefkerk Bonkmolen Vlietmolen Roedenloods aan de Molenkade Weidemolen bij de Westermolen Monumentale fundamenten voor de herbouw van de Sluismolen en de Hoge Tiendwegmolen

17 AGENDAPUNT: 9 Alle hagen schutten wind 2013 Jaarverslag biotopen 1

18 BIOTOPEN VAN DE SIMAV-MOLENS VERSLAGJAAR 2013 Ook in het biotoopjaar 2013 is door ons weer een aantal bestemmingsplannen binnen de planprocedures ingezien en zo nodig voorzien van bemerkingen. Uitgangspunt en leidraad hiervoor is steeds de provinciale Verordening Ruimte. Ook voor toetsing van de bouwplannen binnen het gebied van de molenbiotopen wordt de regelgeving van de provinciale Verordening Ruimte gehanteerd. 9 1 BROEKMOLEN Achterdijk Streefkerk Inventaris nr. ZH 165 Type wipwatermolen Bouwjaar 1581 De molen staat in het zeer open polderlandschap van de Alblasserwaard. Aan het waterschap is verzocht om binnen het biotoopgebied snoeiwerkzaamheden uit te voeren aan de beplanting langs de boezemkade en aan de elzen staande aan de Achterkade. Door de molenaar zijn op het molenperceel naar alle tevredenheid snoeiwerkzaamheden uitgevoerd. De biotoop is uitstekend te noemen. Biotoop cijfer : 5. 2 KORTLANDSE MOLEN Kortland 36 Alblasserdam Inventaris nr. ZH 157 Type ronde stenen grondzeiler Bouwjaar 1890 Op de gronden aan de westelijke kant van de molen is een volkstuinencomplex aanwezig. Rondom dit complex, dat in eigendom is bij de gemeente Alblasserdam, staan nogal wat bomen. Door de gemeente is ook dit jaar het reguliere snoeiwerk uitgevoerd, dit ten behoeve van de molenbiotoop. Zo nodig blijven wij bij de gemeente aandacht vragen voor de instandhouding van een goede molenbiotoop. Zuidelijk van de molen staan bomen van de Alblasserdamse IJsclub en Staatsbosbeheer. Door de ijsclub zijn op haar terrein een groot aantal bomen gekapt, Aan de noord oostkant van de ijsbaan staan nog een aantal bomen, aan de ijsclub hebben wij verzocht om deze ook nog te kappen. Met Staatsbosbeheer hebben wij in december 2011 een gesprek gehad om te komen tot een verbetering van de molenbiotoop. De aanwezige bebossing, groot 4,7 ha. (in hoofdzaak populieren) is in 1983 aangeplant in het kader van de ruilverkaveling met het doel om een groene buffer aan te brengen tussen het open poldergebied en de stedelijke bebouwing. Tijdens het overleg met Staatsbosbeheer werd medegedeeld dat er een aantal jaren geleden op verzoek van de molenstichting de populieren zijn gekapt in het bos - vak dat het dichts bij de molen ligt. Zij zijn toen vervangen door bomen die minder hoog worden. Door Staatsbosbeheer is aan ons in januari 2012 bericht dat er voorbereidend onderzoek verricht zal worden voor het opstellen van een verjongingsplan voor het gehele Alblasserbos. In de nieuwe planvorming zal getracht worden daarbij recht te doen aan de molenbiotoop en 2

19 de functies van het bos. Door het Waterschap Rivierenland zijn binnen het biotoopgebied de nodige snoeiwerkzaamheden uitgevoerd. Biotoop cijfer : 3 3 KORENMOLEN JAN VAN ARKEL Vlietskade 1004 Arkel Inventaris nr. ZH 189 Type achtkante stellingmolen Bouwjaar 1852 De biotoop van de molen is redelijk goed te noemen. Aan de zuidzijde van de molen tussen de Vlietskade en het Merwedekanaal staat een groep van 14 bomen (essen) op een afstand van ca. 70 meter; deze bomen zijn windbelemmerend voor een goede windvang op de molen. In het biotoop verslag van 2011 berichtten wij dat door ons in 2009 aan Rijkswaterstaat verzocht is om snoei kapwerkzaamheden aan de bomengroep uit te voeren. Vervolgens werden wij in 2011 geïnformeerd dat het perceel aan de provincie Zuid-Holland is overgedragen; daarna hebben wij moeten constateren dat dit niet juist was. Na wat speurwerk is ons gebleken dat het bedoelde perceel nu in eigendom en beheer is bij de gemeente Giessenlanden. Door ons is aan de gemeente op 18 februari 2012 verzocht om aan de bomengroep snoei- c.q. kapwerkzaamheden uit te voeren, zodat de windvang op de molen dan gunstiger zal worden. Van de gemeente hebben wij in november 2013 een schriftelijke reactie ontvangen die ons aanleiding geeft om met de gemeente te overleggen, met het doel dat op niet al te lange termijn de molenbiotoop verbeterd wordt. Biotoop cijfer : 4 4 BOTERSLOOTSE MOLEN Grotewaard 1 Noordeloos Inventaris nr. ZH 182 Type wipwatermolen Bouwjaar 1837 De molen heeft een goede biotoop. In het jaarverslag 2012 hebben wij melding gedaandat er in berm van provinciale weg een aantal bomen zijn geplant binnen het gebied van de molenbiotoop. De nu nog aanwezige bomen voldoen thans nog aan de regelgeving als genoemd in de Verordening Ruimte van de provincie Zuid-Holland. Wanneer de bomen te hoog gaan worden en de windvang op de molen beperkt wordt, dan zullen wij de provincie verzoeken om maatregelen te nemen. Aan de huurder - bewoner van de molenstomp Grotewaard 2 is door ons verzocht om de hoge bomen op het gehuurde perceel te kappen. (eigenaar van het perceel is het waterschap Rivierenland) Tijdens de biotoopopname in oktober hebben wij geconstateerd de bomen nog aanwezig waren. Aan de huurder, de heer Bikker is vervolgens mondeling gevraagd of hij nog voornemens is om te voldoen aan ons verzoek. Door hem werd geantwoord dat hij het verzoek nog in overweging zal nemen en zegt tevens dat hij begrip heeft voor een goede molenbiotoop. In de nabijheid van de molen worden door het waterschap Rivierenland snoeiwerkzaamheden uitgevoerd. Biotoop cijfer : 5. 5 SCHEIWIJKSE MOLEN Lage Giessen 53 Hoornaar Inventaris nr. ZH 184 Type wipwatermolen Bouwjaar 1638 De Scheiwijkse Molen heeft een redelijk goede biotoop. De aanwezige bomen aan de noord - oostzijde langs de lintbebouwing zijn in eigendom bij particulieren, er wordt regelmatig beplanting periodiek gesnoeid. Biotoop cijfer : 4. 3

20 6 STIJVE MOLEN Molenpad 14 Noordeloos Inventaris nr. ZH 181 Type wipwatermolen Bouwjaar 1665 De windvang van zuidoosten tot zuid wordt belemmerd door aanwezige dichte en te hoge begroeiingen. Door Den Hâneker is een beheersplan voor het biotoopgebied opgesteld. Met de eigenaar / beheerder van het aangrenzende molenperceel zijn door SIMAV afspraken gemaakt over het groenonderhoud en periodiek vindt er overleg plaats. Wij hebben geconstateerd dat uitvoering wordt gegeven aan het onderhoud en snoeiwerk aan de aanwezige beplanting. Wij blijven alert kijken naar de hier noodzakelijke molenbeschermingszone met het oogmerk verbeteringen tot stand te brengen. De molenaar heeft ook regelmatig goed contact met de eigenaar en ziet er ook op toe dat er voldoende gesnoeid wordt. Met waterschap Rivierenland zal zo nodig overleg plaats vinden over aanwezige hinderlijke beplanting binnen het gebied van de molenbiotoop. Aan het Molenpad (oostkant van de molen) worden tijdens het winterseizoen door het waterschap enkele hoge bomen gekapt. Biotoop cijfer : 3. 7 OUDENDIJKSE MOLEN Dorpsweg 63 Hoornaar Inventaris nr. ZH 183 Type wipwatermolen Bouwjaar 1683 De Oudendijkse Molen heeft rondom een goede windvang. Aan de zuidzijde van de molen zijn in binnen het biotoopgebied langs de kavelsloten in de weilanden wilgen gepoot door de landeigenaren. Deze aanplant was in strijd met het aldaar vigerende bestemmingsplan; wij hebben toen bezwaar gemaakt bij de gemeente Giessenlanden. Naar aanleiding hiervan heeft de gemeente maatregelen genomen, zodat weer wordt voldaan aan de biotoopregelgeving. Wij houden dit kwetsbare gebied nauwlettend in de gaten. Zo nodig verzoeken wij de gemeente om handhavend op te treden. Met de eigenaar van de bomengroep die op een afstand van ca. 250 meter ten oost-noordoosten van de molen staat, is mondeling overeengekomen dat hij bereid is om de aanwezige hoge populieren, wanneer deze kaprijp zijn, deze dan te vervangen door bomen die minder hoog worden. Ook hier zullen wij blijvend aandacht houden. Voorts is er in geringe mate wat belemmering van bomen van particulieren in de lintbebouwing. Biotoop cijfer : 4 á 5. 8 KERKMOLEN Molenhoek 24 Molenaarsgraaf Inventaris nr. ZH 173 Type ronde stenen grondzeiler Bouwjaar 1844 De Kerkmolen is aan de noordzijde geheel ingebouwd. Alleen het gebied tussen zuid en zuidwest, bestaat nog uit een zeer open polderlandschap zonder windbelemmering. Vanuit de overige windstreken staat de biotoop onder zware druk. Tot op een korte afstand van de molen is woningbouw gerealiseerd. Wij zijn voornemens medewerking te verlenen aan een bouwplan ter plaatse van de voormalige 4

21 Rabobank aan Graafdijk Oost, mits er in de directe omgeving van de molen ter compensatie maatregelen worden uitgevoerd, te weten het verwijderen van de grote plataan aan de Molenhoek en het kappen van de sierkersen aan de noordkant van de molen. Naar verwachting zal de gemeente instemmen met ons voorstel. Enkele jaren geleden is op ons verzoek door de speeltuinvereniging De Schommel een eerste (kleine) aanzet gedaan om het aanwezige hinderlijk windbelemmerende groen weg te nemen. Omdat de gemeente Molenwaard eigenaar is van de grond van de speeltuin, is met haar de afspraak gemaakt dat door de gemeente wordt nagegaan op welke wijze uitvoering gegeven kan worden aan de verbetering van de molenbiotoop. Biotoop cijfer : 2 á 3. 9 KOOIWIJKSE MOLEN Kooiwijk 1 Oud-Alblas Inventaris nr. ZH 159 Type ronde stenen grondzeiler Bouwjaar 1866 Uit het westen en oosten is er sprake van een goede windvang vanuit het open polderlandschap. Aan de zuid- en noordzijde van de molen zijn de oeverstroken tussen de weg en de boezem verkaveld in ca.18 percelen groot ca.400 á 500 m² die recreatief in gebruik zijn. Door een de eigenaren van deze percelen zijn flink wat groen - singels en bomen geplant. Door ons zijn alle eigenaren van de oeverlandjes in het najaar van 2011 aangeschreven en geïnformeerd over de provinciale biotoopregelgeving en hebben gevraagd om ter verbetering van molenbiotoop om op hun percelen snoei- en kapwerkzaamheden uit te voeren. Door een aantal eigenaren is aan ons verzoek uitvoering gegeven; op diverse percelen zijn groenopstanden in hoogte verlaagd. In november 2013 hebben wij de eigenaren van de oeverstroken wederom gevraagd om ter verbetering van de molenbiotoop de groenopstanden in hoogte te snoeien /kappen. Biotoop cijfer :3 á MIDDELMOLEN Graafdijk West 57 Molenaarsgraaf Inventaris nr. ZH 172 Type wipwatermolen Bouwjaar onbekend De molen ligt in een mooi open polderlandschap en heeft een goede biotoop. Aan de zuidkant van de molen is door waterschap Rivierenland een oud stenen gemaal geamoveerd en tevens is er een zevental bomen gekapt. Door de huurder van de tuin nabij het gemaal ten zuiden van de molen, is naar alle tevredenheid de knotwilgenrij geknot. Binnen het biotoopgebied wordt door het waterschap periodiek snoeiwerk uitgevoerd. Biotoop cijfer : PEILMOLEN Peilmolenweg 1 Oud-Alblas Inventaris nr. ZH 166 Type ronde stenen grondzeiler Bouwjaar 1818 De biotoop van de molen is redelijk te noemen. De aanwezige beplanting in de directe omgeving van de molen wordt jaarlijks goed onderhouden. Vanuit de noordelijke kant wordt de windvang op de molen beperkt door een aantal hoge bomen staande nabij Oosteinde 9; door het waterschap 5

22 Rivierenland is ons mee gedeeld dat deze wilgenbomen in 2014 worden gekapt. Biotoop cijfer : 4 á TIENDWEGSE MOLEN Giessendamse Tiendweg 1 Hardinxveld-Giessendam Inventaris nr. ZH 174 Type wipwatermolen Bouwjaar 1906 Dit is een molen met een uitstekende biotoop. Aan de zuidzijde is de Betuwelijn gesitueerd, (250 m vanaf de molen) Landschappelijk gezien is dit tracé niet fraai te noemen. De aanwezige knotwilgen langs de Tiendweg, die op een wat grotere afstand van de molen staan, worden periodiek geknot door het waterschap. Aan de zuidkant van de molen is op een afstand van meter een eendenkooi aanwezig, de bomen bij deze kooi zijn ca. 20 meter hoog, de toelaatbare hoogte van de biotoopregels wordt fors overschreden. Wij hebben de eigenaar verzocht om de nodige snoeiwerkzaamheden uit te voeren. Wij hebben hem voor de instandhouding van de eendenkooi, voor de aanwezige beplanting een beheersvorm voorgesteld, die de molenbiotoop ten goede komt. Biotoop cijfer : MOLEN TER LEEDE Provincialeweg 2 Leerdam Inventaris nr. ZH 193 Type wipwatermolen Bouwjaar onbekend Voor wat betreft de biotoop is en blijft de molen nog steeds een zorgenkindje. Reeds vanouds heeft de molen een flinke windbelemmering door de Lingedijk. Geleidelijk aan is een groot gedeelte van de molenbiotoop in de tweede helft van de vorige eeuw grotendeels volgebouwd. In 2012 werden op het terrein van de naast gelegen rioolwaterzuivering, door het waterschap Rivierenland een zeven tal bomen gekapt. Met een lid van het college van B en W van Leerdam hebben wij gesproken over maatregelen ter verbetering van de biotoop. Door de wethouder wordt opgemerkt dat de biotoop de nodige aandacht verkrijgt in de vervaardigde Visie groeninrichting Zuid-Hollandweg ;één van de doelstellingen is het verbeteren van de molenbiotoop. Inmiddels is voor een deel uitvoering gegeven aan het groen inrichtingsplan, Aan de westkant van de Zuid-Hollandweg zijn groenopstanden verwijderd, Het benzinestation ten noorden van de molen is geamoveerd als mede het daar aanwezige groen. De verdere uitvoering blijven wij volgen en zo nodig zullen wij overleggen met de gemeente. Biotoop cijfer : ACHTERLANDSE MOLEN Molenkade 5 Groot-Ammers Inventaris nr. ZH 178 Type wipwatermolen Bouwjaar 1596 of eerder Voor deze molen kan gezegd worden dat de biotoop redelijk goed is. De laatste jaren wordt er in de omgeving regelmatig snoei- en kapwerk uitgevoerd. Door de nieuwe eigenaar van het perceel Peulwijsekade 1 wordt 6

23 een nieuwe vervangende woning gebouwd; na het gereed komen van de woning worden er op dit perceel een aantal grote (hinderlijke) bomen gekapt. Naar verwachting worden de kapwerkzaamheden uitgevoerd in de loop van Aan het waterschap Rivierenland hebben wij bij herhaling gevraagd om de bomen staande bij Peulwijksekade 1 te kappen. De aanwezige beplanting langs de Ammersekade is door het waterschap gesnoeid. Biotoop cijfer : ACHTKANTE MOLEN Groot-Ammers Molenkade 4 Groot-Ammers Inventaris nr. ZH 177 Type achtkante grondzeiler Bouwjaar 1805 Deze molen heeft een uitstekende windvang vanuit drie windrichtingen. Aan de noord - oostzijde is aan het einde van de Peppelweg een boerderij gebouwd (eind jaren negentig) de erfbeplanting rondom deze boerderij wordt kort gehouden. Bij het waterschap Rivierenland wordt blijvende aandacht gevraagd voor de bomenrij (binnen de biotoop) langs de Peppelweg. Door het waterschap is toegezegd dat na kap van deze populieren, binnen het gebied van de molenbiotoop geen vervangende bomen geplant worden. Biotoop cijfer : ACHTKANTE MOLEN Streefkerk Tiendweg 3 Streefkerk Inventaris nr. ZH 163 Type achtkante grondzeiler Bouwjaar circa 1761 De biotoop van de Achtkante Molen is zeer goed. De laatste jaren is in deze omgeving redelijk wat opgaand hout verdwenen. Door waterschap Rivierenland wordt de beplanting langs de Tiendweg, die in hoofdzaak bestaat uit elzenhout, voldoende gesnoeid. Door de eigenaar van de knotwilg en els ten westen van de molen is toegezegd dat deze geknot / gesnoeid worden. Voor het kappen van een aantal bomen staande in het weiland aan de zuidkant van de Tiendweg, tussen de Kleine- en Achtkante molen, moet het voorgenomen overleg met de eigenaar nog plaats vinden. (zie ook verslag bij Kleine Molen) Biotoop cijfer : GELKENES MOLEN Molenkade 2 Groot-Ammers Inventaris nr. ZH 175 Type wipwatermolen Bouwjaar 1596 of eerder Uit drie windrichtingen heeft de molen een goede windvang. Vanuit het noorden wordt de windvang enigszins beperkt door woningbouw als mede de lintbebouwing langs Graafland. De aanwezige erfbeplanting bij het agrarisch bedrijf aan de Middenpolderweg ten zuid - westen van de molen vraagt blijvende aandacht. Biotoop cijfer : 5. 7

24 18 GRAAFLANDSE MOLEN Molenkade 3 Groot-Ammers Inventaris nr. ZH 176 Type wipwatermolen Bouwjaar 1596 of eerder Hier is sprake van een zeer goede biotoop. Aan de noord oostkant van de molen is er sprake van enige belemmering door de woning en bedrijfsgebouw van familie Van Wijk. De aanwezige erfbeplanting bij het agrarisch bedrijf aan de Middenpolderweg ten westen van de molen blijft onze aandacht vragen. Biotoop cijfer : KLEINE MOLEN Tiendweg 2 Streefkerk Inventaris nr. ZH 164 Type wipwatermolen Bouwjaar rond 1761 De biotoop van de Kleine Molen is goed. Door het waterschap Rivierenland worden volgens afspraak snoeiwerkzaamheden uitgevoerd, (in hoofdzaak bestaande uit elzenhout), langs de Tiendweg. Voor het kappen van een aantal bomen staande in het weiland aan de zuidkant van de Tiendweg, tussen de Kleine Molen en de Achtkante Molen moet het voorgenomen overleg met de eigenaar nog plaats vinden. (zie ook verslag bij Achtkante molen) Biotoop cijfer : OUDE WETERINGMOLEN Tiendweg 5 Streefkerk Inventaris nr. ZH 162 Type wipwatermolen Bouwjaar circa 1751 De molen heeft een zeer goede biotoop. Aan de oostzijde van de molen staan op een afstand van ca. 75 meter een drietal hoge bomen; wij hebben de eigenaar gevraagd om deze wind belemmerende bomen te verwijderen. Door de eigenaar is ons medegedeeld dat hij deze bomen wil handhaven. Verder is er sprake van een geringe belemmering van elzenhakhout langs de Zijdeweg, (westelijk van de molen) wanneer deze beplanting te hoog gaat worden dan zal deze door het waterschap worden ingekort. Verder wordt opgemerkt dat er binnen het biotoopgebied, ten zuiden van de molen, aan de Middenpolderweg een agrarisch bedrijf is gevestigd. Door de aanwezigheid van dit bedrijf wordt de windvang op de molen enigszins beperkt. Biotoop cijfer : WESTERMOLEN Nieuwpoortseweg 1 Langerak Inventaris nr. ZH 179 Type wipwatermolen Bouwjaar 1652 De molen heeft een goede windvang. Aan waterschap Rivierenland is enkele keren gevraagd om de hoge beplanting langs de Goudriaanse kade, oostelijk van de molen in hoogte terug te brengen en daar waar mogelijk is om deze te kappen. 8

25 Door het waterschap is toegezegd dat er in het winterseizoen van grondig gesnoeid zal worden en dat de hoge bomen worden gekapt. Bij het agrarische bedrijf Achterland 36, ten westen van de molen, is op ons verzoek de hoge ( hinderlijke) beplanting langs de bedrijfsgebouwen naar alle tevredenheid ingekort. Bij de provinciale waterstaat Zuid-Holland hebben wij al eerder de nodige aandacht gevraagd voor het onderhoud / snoeiwerkzaamheden van de bermbeplanting langs de N216; zo nodig zullen wij ons verzoek aan de provincie herhalen. Biotoop cijfer :4 a HOEKMOLEN Kanaaldijk 19 Hei- en Boeicop Inventaris nr. ZH 192 Type wipwatermolen Bouwjaar 1622 of 1642 De molen heeft een redelijke windvang, de aanwezige bebouwing met begroeiing langs het Merwedekanaal veroorzaakt een belemmering van de windvang op de molen. De aanwezige bomenrij langs de Huibertweg aan de zuidkant van de molen verstoort ook de windvang. Bij het waterschap Rivierenland is ons gebleken dat deze bomenrij voorlopig niet in aanmerking komt voor het kappen. De molenaar heeft zo nodig overleg met de eigenaar / bewoner van de aangrenzende woning Kanaaldijk 18a om belemmerende beplanting langs de waterkant, nabij de molen te snoeien. Aan de westkant van de molen zijn door het waterschap een aantal hogere elzen ingekort op kniehoogte, de overige beplantingen binnen de biotoop, die op de grond staan van het waterschap, worden periodiek gesnoeid. Biotoop cijfer : BONKMOLEN Lakerveld 282 Lexmond Inventaris nr. ZH 188 Type wipwatermolen Bouwjaar 1853 De Bonkmolen heeft een redelijk goede biotoop en staat mooi in de ruimte langs het Merwedekanaal. Door waterschap Rivierenland is, naar aanleiding van ons verzoek bericht dat de bomenrij binnen het biotoopgebied langs de Grote Kanaaldijk de komende jaren niet wordt gekapt. (hiervoor is onvoldoende budget aanwezig) Wij hebben het voornemen om in de loop van 2014 bij het waterschap te informeren over de stand van zaken / planning van kap van deze bomenrij Met het waterschap is wel overeengekomen dat door hem periodiek snoeiwerk wordt uitgevoerd in de omgeving van de molen. Door de eigenaar van het perceel Tolstraat 36 is conform de eerder gemaakte afspraak de hoge omvangrijke- boom gekapt. Wij betreuren het dat de aanwezige volkstuintjes in de directe omgeving van de molen een storend aanzien van de molen geven. Bij het gemeentebestuur van Zederik hebben wij de blijvende aandacht gevraagd om de verrommeling tegen te gaan. Biotoop cijfer : 4. 9

26 24 VLIETMOLEN Zederikkade 223 Lexmond Inventaris nr. ZH 187 Type wipwatermolen Bouwjaar begin 17 e eeuw De Vlietmolen heeft een goede biotoop. Dit jaar is er aan de zuidzijde het biotoopgebied goed snoeiwerk verricht. Met de eigenaar van het perceel ten noorden van de molen is een afspraak gemaakt om een deel van de hoge beplanting te snoeien / kappen. De molenaar van de Vlietmolen zal met een aantal mensen behulpzaam zijn voor de uitvoering van het snoeiwerk. Door het waterschap Rivierenland wordt langs de kade periodiek snoeiwerk uitgevoerd. Aan het Zuid-Hollands Landschap is verzocht om beplanting op het perceel ten zuiden bij de molen (nabij de doorgang onder de A27) plaatselijk in hoogte te snoeien, zodat er weer een vrije zichtlijn ontstaat tussen de Vliet- en de Bonkmolen. In het natuurgebied ten westen van de molen worden door het Zuid-Hollands Landschap mede op ons verzoek ook regelmatig snoeiwerkzaamheden uitgevoerd binnen het biotoopgebied. Biotoop cijfer : 4 á KORENMOLEN DE LIEFDE Nieuwe Veer 42 Streefkerk Inventaris nr. ZH 169 Type achtkante stellingmolen Bouwjaar 1893 Biotoop cijfer : 5. De korenmolen staat op een markant punt langs de rivier de Lek en heeft een uitstekende molenbiotoop; bij deze molen is er nagenoeg geen windbelemmering van enige betekenis. 26 GOUDRIAANSE MOLEN Molenkade 5 Goudriaan Inventaris nr. ZH 180 Type achtkante grondzeiler Bouwjaar 1779 De molen heeft een redelijk goede windvang. Vanuit de zuidkant is er sprake van een windbelemmering door een open lintbebouwing van het dorp. Aan het begin van de Molenkade staan een paar hoge bomen, die vanuit deze windrichting de windvang op de molen beperkt. Wij hebben het voornemen om de eigenaren te benaderen met het verzoek om de bomen te snoeien cq. te kappen. Voor de aanwezige wegbeplanting langs de N216 zal zo nodig bij de provinciale waterstaat Zuid-Holland aandacht worden gevraagd voor het onderhoud aan de bermbeplantingen binnen het biotoopgebied. De erfbeplanting bij het agrarische bedrijf ten westen van de molen heeft onze aandacht, indien snoeiwerk nodig / noodzakelijk wenselijk is, dan zullen wij de eigenaar hierover aanspreken. Biotoop cijfer : 4 á HOFWEGENSE MOLEN Hofwegen 15 Bleskensgraaf Inventaris nr. ZH 171 Type wipwatermolen Bouwjaar onbekend 10

27 De molen is gesitueerd in een redelijk open lintbebouwing langs de Graafstroom, en heeft vanuit het zuiden - zuidwesten nog een ongestoorde windvang. Aan de noord - westkant van de molen staan binnen het biotoopgebied zeer hoge populieren langs de Zeemansweg. Bij de uitbreiding van de begraafplaats is door de gemeente Graafstroom aan ons medegedeeld dat de populieren langs de Zeemansweg gekapt zullen worden. Door ons is bij de gemeente gevraagd wanneer de kapwerkzaamheden worden uitgevoerd. Door de vakspecialist groen van de gemeente werd in 2012 bericht dat de kap van de populieren op korte termijn nog niet aan de orde is. Wanneer tot vervanging van de populieren wordt overgegaan dan zal dit wellicht gefaseerd worden uitgevoerd. Met de gemeente is afgesproken dat de vervangende bomen van een kleiner (lager) soort zullen zijn. Indien wij het nodig achten, dan zullen wij de gemeente herinneren aan de gedane toezegging tijdens het overleg van de uitbreiding begraafplaats. Aan de eigenaar van perceel Hofwegen 16 hebben wij gevraagd om de windbelemmerende bomen te kappen c.q. te snoeien. Biotoop cijfer : WINGERDSE MOLEN Abbekesdoel 92 Bleskensgraaf Inventaris nr. ZH 168 Type wipwatermolen Bouwjaar 1457 /1513? De Wingerdse molen heeft van zuidoost tot zuidwest een goede biotoop met een open polderlandschap. Vanuit de andere windstreken is er sprake van beperkte belemmeringen, in hoofdzaak veroorzaakt door beplantingen op particulier terrein. Biotoop cijfer : SLUISMOLEN Tiendweg Streefkerk Inventaris nr. Simav 160 Type wipwatermolen 1970 onttakeld 1979 restant verbrand 2008 onderbouw en veldmuren gerestaureerd Bouwjaar 1710 In 2008 is de fundering van de in 1979 afgebrande Sluismolen gerestaureerd. In de jaren na de funderingsrestauratie zijn er in het biotoopgebied van de Sluismolen een aantal hoge bomen gekapt. De biotoop is klaar voor de ontvangst van de bovenbouw. Verwacht biotoop cijfer: 4 á 5. classificatie molenbiotoop * Met behulp van een eenvoudig cijfersysteem is de molenomgeving als volgt geclassificeerd: 1 = slecht: - bijna geheel (360 ) ingebouwd of ingegroeid; - bomen dicht bij de molen of halverwege de kap en hoger; - de molen midden in een nieuwbouw wijk; - oorspronkelijke omgeving geheel verloren, een tuinkabouter. 11

28 2 = bedenkelijk: - grotendeels (270 ) ingebouwd of ingegroeid; - te veel en te hoge bebouwing rond de molen of te veel bomen; - slechts uit één bepaalde windrichting kan de molen nog draaien. 3 = matig: - halverwege (180 ) ingebouwd of ingegroeid; - de molen kan nog werken maar b.v. vanaf 100 meter te veel obstakels; - zeilslag en onregelmatig lopen van de molen. 4 = aanvaardbaar: - hinderlijke belemmeringen op bepaalde plaatsen (over 90 ) - jammer van dat bosje zo dicht bij de molen, of die rij huizen op 100 meter. 5 = goed: - de molen staat rondom vrij; - hier werd en wordt net de molen rekening gehouden - kan vanuit alle windrichtingen malen, staat vrij in het veld of, bij een stadsmolen, hoog boven de omgeving. publicatie van Vereniging De Hollandsche Molen. Deze classificatie is bedoeld om een globaal inzicht te geven van de biotoop. Nogmaals wordt opgemerkt dat toetsing en beoordeling binnen het biotoopgebied steeds plaatsvindt op grond van de provinciale Verordening Ruimte De wieken bewegen En vliegen en vegen Hun schaduwen tegen de grond, En draaien en dreven En komen al kreunende rond. Jan Prins Kees Huisman, 31 december

29 SIMAV BALANS 31 december 2013 Activa 12/31/2013 1/1/2013 Passiva 12/31/2013 1/1/2013 Vaste activa 117, ,711 Oprichtingskapitaal Liquide middelen 230, ,790 Reserves algemene reserve 500, ,000 voor Restaur.&Onderh. 161, ,343 Overlopende activa 433, ,796 Overlopende passiva 120, ,895 Totaal 781, ,297 Totaal 781, ,297

30 1 7 B Toelichting op de balans per 31 december Vaste activa De boekwaarde van de molens heeft betrekking op een symbolische waarde van 0,45 per molen (in totaal 31 objecten). De waardevermindering betreft de jaarlijkse afschrijving. 2. Overlopende activa Dit bedrag bestaat uit de volgende onderdelen: a. nog te ontvangen: als volgt opgebouwd: rente: 3.259; huren: 1.760; subsidies: ; debiteuren: ; b. vooruitbetaalde bedragen: , als volgt opgebouwd: verzekeringspremie: ; 3. Liquide middelen Bestaande uit saldi op de bankrekening bij de Rabobank: betaalrekening 7.723; en bedrijfstelerekening En bij ING Er zijn geen kasmiddelen 4. Reserves 1e Algemene reserve / reserve voor exploitatieverliezen Bij de vele restauraties is er de afgelopen jaren uit behoedzaamheid naar gestreefd om een Algemene Reserve / Reserve voor Exploitatieverliezen ter grootte van te behouden. Daar komt thans bij dat de overheid meer verantwoordelijk legt bij organisaties als de onze. U kunt dat ook zien in de gewijzigde vorm van verantwoording van de subsidies. Maar men gaat ook meer eisen stellen, niet alleen aan de kwaliteit, maar ook aan de continuïteit. 2 e Reserve(s) voor restauraties en onderhoud De organisaties moeten voor restauraties meer eigen middelen en / of co-financiering verwerven. Ook zijn nog niet van alle restauraties en onderhoud definitieve beschikkingen ontvangen. Het resultaat van 2013 wordt ten gunste van deze reserve gebracht. Van deze reserve wordt als eigen bijdrage in 2014 voor de restauratie van de Molenstomp Hoge Tiendwegmolen gebruikt. 5. Overlopende passiva Dit bedrag bestaat uit de volgende onderdelen: a. vooruit ontvangen: als volgt opgebouwd: 558. vooruitontvangen huur; subsidies; b. nog te betalen bedragen: als volgt opgebouwd: waarborgsom; kosten; onderhoudskosten; restauratiekosten; 893 btw ;

31 SIMAV Resultatenoverzicht 2013 INKOMSTEN UITGAVEN begroting begroting Molenhuur 79,188 61,000 59,744 Verzekeringen 59,726 59,000 68,222 Draaipremie-subsidie Provincie 12,695 10,000 13,570 Draaipremies-molenaars 6,348 5,000 6,785 Diversen opbrengsten 14,258 4,000 14,711 Veiligheidskosten 1, Onderhoudskosten niet sub 16,525 4,000 39,836 Afschrijvingen 1, ,470 Diverse kosten 1, ,141 75,000 88,025 86,939 68, ,313 Onderhoud-subsidies Rijk 167, , ,244 Onderhoudkst.molens 283, , ,650 Onderhoud-subsidies Provincie 56,567 70,800 48,334 Onderhoud-subsidies Gemeenten 25,943 24,000 18, , , , , , ,650 Restauratiesubsidies Rijk -24, ,055 Restauratiekosten -53, ,086,898 Restauratiesubsidies Provincie ,310 Restauratiesubsidies gemeenten 15,730 0 Restauratiesubs.part./inst./bedr. 2, ,300 onderhanden werk -653,234-6, ,665-53, ,664 Algemene-subsidies Gemeenten 53,439 53,500 53,578 Zakelijke lasten 5,609 5,300 6,384 Algemene-subs.part./inst./bedr. 23,157 16,500 44,240 Algemene kosten 51,584 76,300 71,491 Sponsering 2, Afschrijvingen 0 5,400 2,725 Kosten energie 6,657 4,100 4,287 kosten pr 5,987 8,000 20,028 Overige kosten ,096 70,000 97,818 69,837 99, ,915 Interest 2,785 5,000 10,675 Bijzondere baten 8,017 Bijzondere lasten 8, Resultaat, nadeel 22,900 29,415 Resultaat,voordeel 43,159 Totaal 439, , ,728 Totaal 439, , ,728

32 1 7 A Toelichting op de resultatenrekening over 2013 Inhoudsopgave 1 e beheer van de molens 2 e onderhoud van de molens 3 e restauratie van de molens 4 e algemeen beheer 6 e interest & bijzondere baten & lasten 1. Beheer van de molens 1 e Molenhuren De molens worden zoveel als mogelijk is en bij voorkeur verhuurd aan de molenaar. Deze betaalt daarvoor een maandelijkse huur; bij de bepaling van de hoogte is rekening gehouden met specifieke omstandigheden van het verhuurde. De huurinkomsten zijn hoger dan gepland omdat, naast de wettelijke huurverhoging, de Molen Jan van Arkel meer op commerciële basis kon worden verhuurd. Dit laatste mede gebaseerd op een door de Provincie gefinancierd onderzoek als provinciale pilot. 2 e Verzekeringen De verzekeringskosten zijn toch gelijk aan het begrote bedrag, ondanks dat de assurantiebelasting werd verhoogd van 9% naar 21%. Na de grote besparing op brand- en stormschade vorig jaar, werden door de analyse van de rest van de portefeuille ook nog besparingen bereikt, o.a. door het wegvallen van de risico s van de vele restauraties. 3 e Draaipremies Op basis van de omwentelingen wordt door de provincie Zuid-Holland subsidie verleend, de zogenoemde draaipremie. Er hebben in 2013 minder molens stilgestaan door restauraties dan de laatste paar jaren het geval was. De helft komt ten gunste aan de molenaars. 4 e Veiligheidskosten Het onderwerp veiligheid is door gebeurtenissen elders in molenland hoger op de agenda gekomen. Ook wij hebben daar meer aandacht, dus kosten, aan besteed. 5 e Onderhoudskosten niet subsidiabel De onderhoudskosten voor niet monumentale onderdelen, zoals inventaris, worden voor een betere beheersing apart geregistreerd. Deze zijn in 2013 hoger dan begroot is, maar daar staan ook specifieke extra inkomsten tegenover. 2. Onderhoudskosten molens 1 e Kosten Gebaseerd op de Rijksregeling BRIM en Provinciale regeling. Deze lopen over een periode van 6 jaren. De beschikking over 24 molens is in 2013 opnieuw ontvangen. Die voor 1 molen loopt in 2013 af en voor 4 molens loopt nog tot en met Door de Simav kan ongeveer ,00 per jaar worden uitgegeven. Het totaal van de uitgaven is in lijn. Er wordt uit liquiditeitsoverwegingen naar gestreefd de uitgaven gelijkmatig over zes jaar te verdelen. 2 e Subsidies De subsidies van Rijk en provincie moeten niet meer per factuur worden gedeclareerd, maar we ontvangen jaarlijks een voorschot van 90% van het jaarbedrag. Van de gemeenten wordt jaarlijks ongeveer euro in een vast patroon ontvangen.

33 2 Het lager geboekte bedrag aan subsidies komt door een onjuiste inschatting aan nog te ontvangen in 2012 voor en de onderhoudskosten van de beschikking van 1 molen worden niet door de provincie gesubsidieerd, een verschil van Restauratiekosten molens Kosten & subsidies In de periode 2008 tot en met 2012 werden 23 molens gerestaureerd voor een totaal bedrag van ongeveer 7,4 mln. euro. De kosten daarvan werden voor een groot deel gesubsidieerd door Rijk, provincie en derden. Ten laste van SIMAV kwam ongeveer 15%. In 2013 liepen nog twee restauraties. Eind 2012 werd een inschatting gemaakt van nog te maken kosten en te ontvangen bedragen. De bedragen die zijn vermeld, vormen de uitloop van die restauraties en ze zijn ontstaan doordat de werkelijkheid iets afweek van het verwachte. Zo waren de kosten bij de Broekmolen iets lager en die van korenmolen Jan van Arkel hoger door aanvullende wensen van de huurder. Ook werd over de restauratie van het verhuurde gedeelte van de Jan van Arkel de btw terugontvangen. 4. Algemeen beheer 1 e.uitgaven De algemene kosten zijn in vergelijking tot de begroting lager. Door het grote aantal restauraties was het mogelijk om een gedeelte van de algemene kosten ten laste van de restauratieprojecten te brengen. In de begroting (opgesteld in het voorjaar van 2012) was er rekening mee gehouden dat dit met ingang van 2013 niet meer zou kunnen. Maar door het wegvallen van die extra werkzaamheden en ook gedeeltelijk de kosten bleek dat minder noodzakelijk. De apparatuur is geheel afgeschreven en was in 2013 nog niet aan vervanging toe. 2 e inkomsten De algemene subsidie van de gemeenten, ook wel inwonerbijdrage genoemd, blijft op gelijk niveau. De subsidies, giften en donaties van derden zijn euro hoger door het ontvangen van een legaat van wijlen het echtpaar Copier- van Schendel. De Rabobank, nu Merwestroom, is weer onze hoofdsponsor. Daarnaast hebben Betonindustrie Elshout te Drunen (kabels bliksembeveiliging) en Ajax Chubb Varel te Amsterdam (brandmelders) ons verblijd met sponsoring in natura. 5. Interest en bijzondere baten en lasten De rente-inkomsten zijn lager door een lager gemiddeld banksaldo en het lage renteniveau. Er zijn twee kleine schadegevallen geweest in 2013, die gedekt worden door de verzekering. 6. Resultaat Het resultaat is positief, de begroting gaf aan een tekort van Dit resultaat wordt gebracht ten gunste van de reserve Onderhoud en Restauraties.

34

35

36 SIMAV BEGROTING 2015 INKOMSTEN pl2015 pl UITGAVEN pl2015 pl Molenhuur 78,000 78,000 79,188 Verzekeringen 62,000 62,000 59,726 Draaipremie-subsidie Provincie 13,000 12,000 12,695 Draaipremies-molenaars 6,500 6,000 6,348 Diverse opbrengsten 4,000 4,000 14,258 Veiligheidskosten 1, ,426 Onderhoudskosten niet subs. 16,000 10,000 16,525 Afschrijvingen 2,000 2,000 1,820 Diverse kosten 1, ,094 95,000 94, ,141 89,200 80,000 86,939 Onderhoud-subsidies Rijk 140, , ,357 Onderhoudskosten molens 280, , ,807 Onderhoud-subsidies Provincie 110,000 70,000 56,567 Onderhoud-subsidies Gemeenten 25,000 24,000 25, , , , , , ,807 Restauratiesubsidies Rijk ,565 Restauratiekosten 0 200,000-53,069 Restauratiesubsidies Provincie 0 100, Restauratiesubsidies Gemeenten ,730 Restauratiesubs.part./inst./bedr. 0 60,000 2,500 onderhandenwerk 0 160,000-6, ,000-53,069 Algemene-subsidies Gemeenten 53,500 53,000 53,439 Zakelijke lasten 6,000 6,000 5,609 Algemene-subs.part./inst./bedr. 12,000 17,000 23,157 Algemene kosten 69,800 76,000 51,584 Sponsering 2, ,500 Afschrijvingen 5,400 5,400 0 Kosten energie 4,000 4,000 6,657 Kosten pr 8,000 8,000 5,987 Overige kosten ,000 70,000 79,096 93,200 99,400 69,837 Interest 2,000 4,000 2,785 Bijzondere baten 8,017 Bijzondere lasten 0 8,732 Resultaat, nadeel 22,400 57,400 Resultaat,voordeel 43,159 Totaal 462, , ,405 Totaal 462, , ,405

37 1 8 Toelichting op de begroting voor het jaar 2015 Opzet 1e beheer van de molens 2e onderhoud van de molens 3 e restauratie van de molens 4 e algemene kosten 5 e interest & bijzondere baten en lasten 1. Beheer van de molens 1.Verzekeringen Voor de verzekeringspremie worden na de verlaging ten gevolge van een nieuwe overeenkomst in 2012 en door de analyse van de overige verzekeringen geen wijzigingen verwacht. 2.Draaipremies Op basis van tellerstanden worden de omwentelingen van de molens geregistreerd. Het is niet alleen van belang dat er molens zijn, maar ook dat deze draaien. Ook is het van belang dat een molen voor het behoud regelmatig in beweging is. De provincie Zuid-Holland betaalt een bedrag naar het aantal omwentelingen, dat heeft plaats gevonden. SIMAV betaalt daarvan de helft door aan de molenaars. Er worden geen wijzigingen verwacht. 3.Molenhuren De molens worden voor een groot gedeelte bewoond door de molenaars. Dat brengt een vergoeding op die jaarlijks aan de algemene trend van huurverhogingen wordt aangepast. 4. Overige kosten Hiervoor wordt de lijn voortgezet. Voor het onderhoud van molenwoningen is een bedrag opgenomen. 2. Onderhoudskosten molens 1. Onderhoudskosten In 2013 is de nieuwe periode van 6 jaren onderhoud (2013 t/m 2018) voor de 24 molens van kracht geworden. Er loopt nog een beschikking van 4 molens tot en met Aangenomen wordt dat we met ingang van 2015 opnieuw een beschikking krijgen voor de periode Het Rijk subsidieert 60% van ,00 en de provincie thans 24540,00 per molen.

38 2 3. Restauratiekosten molens De restauraties zijn in 2013 technisch afgerond. De nieuwe aanpak van restauraties is door het Rijk gedecentraliseerd naar de provincie. Van de eigenaar wordt verwacht dat hij voor minimaal 50% andere bijdragen weet te vinden. In de begroting van 2014 was aanvankelijk opgenomen de helft van de restauratie van de Ondertoren van de Hoge Tiendwegmolen in het Streefkerkse Molencomplex en werd gedacht de eerste helft nog in 2013 te ontvangen. Maar dit wordt nu geheel in Hiervoor zijn diverse subsidieaanvragen ingediend. Een bezwaarschrift tegen een lagere toekenning door de provincie is nog niet afgerond. Wel is op basis van de voorlopige toekenning besloten de restauratie uit te voeren. Voor 2015 staat gepland de restauratie van de Souburghse Molen die in 2014 wordt overgenomen van de gemeente Alblasserdam. De gemeente Alblasserdam gaat uit van 50% subsidiering door de provincie en neemt de kosten van de andere helft voor haar rekening, zodat er geen restauratiekosten ten laste van SIMAV blijven. 4. Algemene kosten De bedragen zijn over het algemeen in vergelijking met de werkelijkheid van 2013 geëxtrapoleerd. Afschrijvingen De kantoorapparatuur is in 2012 afgeschreven. Eenzelfde bedrag als afschrijving is opgenomen om de ruimte te hebben indien vervanging noodzakelijk is. Vergoedingen en reis- en verblijfkosten Het bedrag dat hiervoor is opgenomen, is gerelateerd aan de periode van vóór de mogelijkheden van toerekening aan restauraties en onderhoudsprojecten. Subsidies gemeenten als inwonerbijdrage Bedrag op basis van de huidige stand, waarin geen belangrijke wijzigingen worden verwacht. Subsidies particulieren/instanties/bedrijven, Alleen opgenomen waar voldoende zekerheid over bestaat. 5. Interest De rente is gebaseerd op een gemiddeld verwacht banksaldo en de huidige renteontwikkelingen 6. Resultaat Er wordt rekening gehouden met een negatief resultaat van ,00

39 Kennisgeving Wij geven u hierbij kennis van de geplande openbare vergadering van het Algemeen Bestuur van SIMAV, op donderdag 13 maart 2014 in de raadszaal van de gemeente Molenwaard in dorpshuis De Spil Hofwegen 40 te Bleskensgraaf. U bent van harte welkom! De vergadering begint om uur. AGENDA 1-). Opening door voorzitter C.J.M. de Bruin 2-). Vaststellen van de definitieve agenda 3-).Notulen van de vergadering op 10 april 2013 te Meerkerk. 4-). Mededelingen en ingekomen stukken 5) Souburghse Molen a) vaststellen van besluit tot aankoop van de Souburghse Molen van de gemeente Alblasserdam. 6-). Algemeen jaarverslag over ).Financiën Jaarrekening 2013: a) Exploitatierekening 2013 met toelichting b) Balans per 31 december 2013 met toelichting c)- Accountsverklaring Voorgesteld wordt de stukken goed te keuren. 8-). Vaststelling conceptbegroting ). Jaarverslag molenbiotopen ). Bestuursverkiezing Aftredend en niet herkiesbaar is de heer C. de Jong, vicevoorzitter. Het Dagelijks Bestuur stelt u voor de heer T.C. van Gelder te Nieuwpoort in deze vacature te benoemen. Vergadering Algemeen Bestuur dd 13 maart 2014