WANDELEN OP TENERIFE BERGWANDELEN

Transcriptie

1 De Duitse ontdekkingsreiziger Alexander von Humboldt verliet Tenerife in de achttiende eeuw met tranen in de ogen. Het liefst zou hij er voor altijd blijven. En zo is het maar net. BERGWANDELEN De adem van WANDELEN OP TENERIFE Tekst en fotografie Sjiva Janssen 14

2 Guayote Naar rotte eieren ruikende wolken van sulfaat vliegen op uit de krater van de Pico del Teide, met 3718 meter Spanjes hoogste berg. 15

3 Tijdens de Cañadas-hoogtewandeling heb je vaak van dit soort mooie uitzichten op de Teide. Wees gewaarschuwd. Tenerife is het huis van de duivel Guayote. De laatste decennia slaapt Guayote, diep onder de grond. Maar wordt hij wakker, dan komt hij vuur spuwend en alles vernietigend op zijn pad naar de oppervlakte. Zo machtig is hij, dat in zijn kielzog bergen herrijzen. Dat is al heel vaak gebeurd. De laatste keer op La Palma, in het jaar Op Tenerife gebeurde het in 1909 voor het laatst. Columbus aanschouwde het met eigen ogen toen hij langszeilde in de vijftiende eeuw. De woede van Guayote moet onvoorstelbaar zijn geweest toen hij El Teide schiep, of Echeyde, zoals de oorspronkelijke bewoners, de Guanchen, de vulkaan noemden die boven alles uit torent op Tenerife. HANDIGE PARASIET Je kunt tachtig worden en nóg niet alles weten over Tenerife, zegt Javi. Daarom begin ik altijd met het uitstorten van de informatie, maar als ik merk dat het mensen teveel wordt, zwak ik het tempo af. Soms zwijg ik zelfs helemaal. Javier Chirivella is gids van El Cardon. Niet het eerste het beste outdoorbedrijfje, maar één met een hoger doel, een filosofie, namelijk het belang van de natuur en de tradities van Tenerife overbrengen op anderen, voor een betere bescherming ervan. Zo organiseren ze excursies voor vijftig scholen op het eiland daarvoor ontvingen ze zelfs een prijs en ja, deze dagen spijkert Javi ook mij een beetje bij. Al benadrukt hij keer op keer dat het niet meer dan een tipje van de sluier is. El Teide is op twee vulkanen in Hawaï na de grootste vulkaan ter wereld, gerekend vanaf zijn basis in de oceaan, vertelt Javi, bij wie we al gauw een voorliefde voor de plaatselijke flora bemerken. Als hij voor de zoveelste keer halt houdt bij een plant, in dit geval een cactus: Deze stamt uit Mexico, niet dat iemand dat nog weet Hij is geïmporteerd, vanwege een parasiet die erop groeit die vroeger werd gebruikt als verfstof. VAN 3 EILANDEN NAAR 1 Op natuurgebied zijn wij erg rijk, vervolgt Javi. De helft van het eiland is beschermd en we hebben meer plantensoorten dan vele Europese landen bij elkaar. Van al die soorten is de helft beschermd, en een groot deel endemisch. We zijn in Masca, een dorpje in het Tenogebergte in het noordwesten dat, samen met Adege en het Anagagebergte, behoort tot de oudste delen van Tenerife. Oorspronkelijk waren dit drie aparte eilanden die pas later zijn aaneengesmeed tot één eiland door de komst van die grote vulkaan in het midden, El Teide, doceert Javi. Erosie kon hier dus het langst zijn werk doen. Het gevolg: de oceaan botst hier tegen hoge kliffen waartussen een reeks van vijfhonderd meter diepe, loodrechte ravijnen zijn ontstaan. Javi: Het duurde tot 1985 voordat men in staat was om voor het eerst een weg door dit ruige gebied aan te leggen. Tot die tijd leefden de bewoners erg geïsoleerd. Interessant!, roep ik, om hem niet te ontmoedigen, maar vind je het goed als ik eventjes een foto maak? VERDWENEN GEEST Tussen de steile wanden van de Mascakloof is de Teide, een torenhoog baken vanaf bijna elk punt op het eiland, onzichtbaar. De geest van Guayote lijkt hier verdwenen. Alleen een kenner herkent nog zijn hand. Wat lijkt op een door mensenhanden kaarsrecht gebouwd stenen muurtje heet een dique, en is in werkelijkheid een dijk van gestold lava dat ooit door een smalle scheur in de aarde omhoog is gekomen, en nu vrij is komen te liggen door snellere erosie van de aarde eromheen. Nadat Javi erop 16

4 Eetbaar als ie oranje is, maar pas op voor de stekels! De woede van Guayote moet onvoorstelbaar zijn geweest toen hij Echeyde schiep, zoals de Guanchen de vulkaan noemden Ster van de Canarische flora: de endemische klokjesbloem. Vlakbij Punta de Hidalgo. Het Anagaschiereiland in het noordoosten herbergt schitterende, lange kustpaden. wees, herken ik ze overal in het landschap, soms vrijstaand als muurtjes, maar ook als smalle strepen in het gesteente. Masca telt enkele souvenirwinkeltjes en restaurants en er worden busladingen toeristen afgezet. Javi: De komst van de weg in 1985 veranderde veel. Velen trokken weg uit het gebied om elders op het eiland te werken. Vooral ouderen, die nog zeer traditioneel leven, bleven. En de toeristen kwamen. In karavaan dalen we de kloof af, die als een magneet op de mensen werkt, omdat het de enige kloof is waar je te voet door kunt afdalen helemaal tot aan de zee, de andere zijn alleen met klimuitrusting en abseilend te doen. De route werd vroeger gebruikt om handel te drijven met andere dorpen, die met bootjes werden bereikt en waar vruchten werden geruild voor vis. Aan het eind van de kloof hoor je eerst de zee, voordat je hem ziet. Bootjes pikken de wandelaars op, die niet terug omhoog De feiten GEBIED Tenerife, het grootste van de Canarische eilanden voor de kust van Afrika ter hoogte van Zuid-Marokko. GEMAAKTE TOCHTEN 1 Dagtocht in het Tenogebergte, 2 dagtochten in het Anagagebergte en 3 dagtochten in Teide Nationaal Park. ZWAARTE Licht tot middelzwaar. Zeer verschillend. Lengte variërend van twee tot zeven uur lopen en tijdens de ene tocht daal je vrijwel uitsluitend af, terwijl je tijdens een andere 600 meter steil moet klimmen. NAVIGEREN Eenvoudig. Duidelijke paden en gemarkeerde routes. Aangevuld met een wandelkaart moet je je best doen om te verdwalen. BESTE TIJD Hele jaar door goed klimaat, gemiddelde temperatuur van 20 in de winter tot 26 graden Celsius in de zomer. In mei uitbundige bloemenpracht op heel het eiland, dan bloeit ook de prachtige tajinaste in het nationale park. ER NAAR TOE o.a. Transavia voert regelmatig chartervluchten uit. OVERNACHTEN Vele mogelijkheden. Wij sliepen in een finca, een soort plattelandshuisje. MEER FEITEN download de infopdf van 17

5 Wandelen met korting op Tenerife Voor lezers van Op Pad biedt SNP Natuurreizen een korting op de 8-daagse wandelvakantie op Tenerife. Een zelf in te vullen reis met tochten over fraaie kustpaden, een afdaling in de Mascakloof of klimmen over de vulkaanhellingen van de Teide. Af te wisselen met ontspannen rondtoeren en zwemmen in zee. Je verblijft in sfeervolle hotelletjes in historische stadscentra. Eén nacht ben je te gast op een bijzondere plek aan de voet van de vulkaan. Reissom vanaf 535 p.p. (code ), excl. autohuur en vluchten. Op Pad lezers ontvangen 30 korting p.p.. Deze aanbieding is geldig in 2011, mits geboekt voor Meer info: (024) of nl/oppad. Graag aangeven dat je gebruik wilt maken van de speciale korting. Kerkje in Teide Nationaal Park. OP PAD HEEFT EEN SAMENWERKINGSVERBAND MET SNP. ABONNEES KUNNEN VOORDELIG GEBRUIK MA- KEN VAN SPECIALE LEZERSREIZEN OF -CURSUSSEN VAN SNP. KIJK OP In de diepte ligt het van oorsprong Portugese dorpje Taganana, nu bekend om de wijn. 18

6 Canarische eilanden Naarmate je de Masca kloof verder afdaalt, worden de rotswanden snel hoger en nog indrukwekkender. Zoom in op de route via de Google Map op 19

7 El Teide Nationaal Park is de zonnigste plek van Tenerife. Als zich al wolken vormen, gebeurt dat meestal tussen 1000 en 2000 meter. El Teide Nationaal Park Het nationale park van El Teide is in 1954 opgericht. En tussentijds ook benoemd tot Werelderfgoed. Niet vanwege de natuur, maar om de bijzondere 2 miljoen jaar oude geologische (lees: vulkanische) geschiedenis. Toch leven hier ook 500 plantensoorten en 1000 insectensoorten, waarvan de helft endemisch is, én er worden nog elk jaar nieuwe soorten bij ontdekt. Een indrukwekkende omgeving op z n zachtst gezegd, die dan ook zo n 3 miljoen bezoekers per jaar trekt. willen of kunnen. Stel je voor: eerst duik je vanaf een prachtig zwart lavastrandje in de hoge golven van de Atlantische Oceaan en vervolgens word je vanuit de boot vergezeld door dolfijnen. Het is hier dagelijkse kost. KONINGSPADEN Van het Tenogebergte gaan we naar het Anagagebergte, dat andere oudste deel van Tenerife, een schiereiland in het noordoosten. Hier kun je de mooiste kustwandelingen maken van het eiland, zoals het pad van Punta de Hidalgo naar Chinamada of de tocht naar het wildromantische strandje Playa de Tamadite. Wij wandelen naar Taganana, een traditioneel kustdorp gesticht door Portugezen die van Madeira af kwamen. Zij maakten er suiker, dat ze via ezelspaden naar de oude hoofdstad Laguna brachten om te verhandelen. Dit soort oude paden vind je over het hele eiland terug. Ze heten koningspaden, omdat de handel erover een voorrecht was van edelen, die het eiland in stukken hadden verdeeld. Wij dalen over zo n pad af, via mooie uitgetreden trappen door een dicht en mistig bos vol varens, naar Taganana. Dit woud heet Monte Verde, en is typerend voor één van de vier klimaatzones op het eiland, afhankelijk van hoe hoog je zit. Lager verdwijnen de varens en verschijnen de vetplanten, cactussen en palmen en wordt landschap opener, de begroeiing lager. We bereiken zeeniveau. We duiken onder de wolken uit, die - als het al gebeurt - altijd ontstaan tussen 1000 en 2000 meter hoogte, waar een koude en warme luchtstroom op elkaar botst. Daardoor heb je boven 2000 meter vaak een zee van wolken onder je. En is het nationale park van El Teide de zonnigste plek van het eiland, zegt Javi. Dan verschijnen de eerste akkers en bijbehorende huizen. Sommige huizen in Taganana zijn half in de rotsen gebouwd. Ter bescherming tegen de harde noordoostenwind. Langs het pad staat een vaas met nepbloe- men. Pelgrimage is hier heel gebruikelijk, verklaart Javi. Dé pelgrimsplaats van Tenerife is Candelaria, vernoemd naar de beschermheilige van het eiland. Iedereen moet eenmaal per jaar te voet naar Candelaria vanaf zijn of haar woonplaats, ongeacht of je er één of twee dagen over doet. ONWERKELIJK LANDSCHAP Het absolute hoogtepunt van Tenerife is El Teide Nationaal Park. De contouren worden gevormd door de restanten van een oude vulkaan, die vele malen groter was dan El Teide zó groot en instabiel dat die ooit instortte tijdens een gigantische landverschuiving en voor een groot deel nu op de bodem van de oceaan ligt. Op de restanten herrees een nieuwe vulkaan, El Teide, en vele vulkaanuitbarstingen, waarvan de laatste kleine in 1909, bedekten de oude vulkaan met verschillende lavalagen, elk van een andere soort en kleur, waardoor je er nu een onwerkelijk landschap aantreft in de kleuren 20

8 De Spanjaarden zetten zijn hoofd op een staak neer midden in Guanchegebied Na de zon te hebben zien ondergaan op de top van de Guajara, komen we in het donker beneden aan de voet weer aan. Aan het einde van de Mascakloof hoor je eerst de oceaan voor je hem ziet. zwart, bruin, geel, wit en rood. De enige zichtbare restanten van de oude vulkaan zijn een paar grillige rotsen die boven de lavavelden uitsteken, de Roques de Garcia, en een grote getande bergkam in een ruime boog van zo n 30 kilometer, de Cañadas. Rondom het park, lager op de flanken van de berg, groeit een brede band van dennenbos, het corona forestral. Ook hier kun je prachtige wandelingen maken, die we moeten bewaren voor een volgende keer. De dennenappels van de Canarische dennen zijn gigantisch, daar rapen we er wel een paar van, voor thuis. ALS EEN PIRAMIDE Het is druk bovenop de Teide. Tientallen beklimmen de berg te voet. De meeste daarvan overnachten in de enige berghut (met ruimte voor zestig personen) om de zon op de top te zien opkomen. Als dan de schaduw van de vulkaan als een piramide over het buureiland La Gomera valt, moet een schitterend gezicht zijn volgens Javi. Maar de echte drukte komt van de kabelbaan die dagelijks honderden mensen tot vlak onder de top brengt. Over vijf jaar loopt het contract af en er gaan stemmen op voor het afschaffen van de kabelbaan, omwille van de natuur, zegt Javi. Ik ben Zelf wandelen op Tenerife? Het eiland biedt onvoorstelbaar veel variatie in landschap, maar ook in wandelmogelijkheden (kort/lang, licht/zwaar). Een ideale wandelbestemming dus, waar je ook alle andere denkbare outdooractiviteiten kunt doen. Uitgebreide praktische informatie, zoals een globale beschrijving van zes door ons gemaakte dagtochten, en tips voor andere activiteiten en overnachtingsadressen, etc. vind je op onze website in een handige pdf. oppad.nl Download de pdf met praktische informatie. benieuwd. Omwille van diezelfde natuur worden voor het laatste stukje naar de top slechts 50 permits per dag afgegeven. Het gebrek aan zuurstof is op deze hoogte goed merkbaar. Elk stapje kost moeite. Javi wijst naar het zuiden, naar de Cañadas, de tanden van Guayote. Zie je die hoogste top? Hij wijst. Dat is Guajara. Die berg is vernoemd naar een prinses van de Guanchen, de oorspronkelijke bewoners. Guajara was verliefd op een prins, Tinguaro, die tijdens een veldslag met de Spanjaarden in Laguna in 1496 werd gedood. De Spanjaarden zetten zijn hoofd op een staak neer midden in Guanchegebied. Woest liep Guajara daarop over heel het eiland, beklom uiteindelijk de top en sprong er vanaf. Sindsdien draagt de berg haar naam. Rondom de kraterrand op de top vliegen stofwolken op, die een penetrante geur van rotte eieren verspreiden. Met handen en voeten bereiken we de allerhoogste rots en als ware conquistadores nemen we plaats bovenop Spanjes hoogste berg, 3718 meter boven zee. Een tijdje genieten we van het 360 graden uitzicht met de eilanden La Palma, La Gomera en Gran Canaria allemaal in één blik. Die geur, klaag ik dan. Ik word er duizelig van. Wat is het? De adem van Guayote. 21