Deze norm beschrijft een referentiemethode voor de bepaling van het nitriet- en nitraatgehalte van kaas, smeltkaas en weikaas.

Transcriptie

1 UDC : Kaas Fysische en chemische methoden van onderzoek Bepaling van het nitriet- en het nitraatgehalte (referentiemethode) Cheese - Physical and chemical test methods - Determination of the nitrite and the nitrate content (reference method) NEDERLANDSE NORM NEN e druk, december 1981 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm beschrijft een referentiemethode voor de bepaling van het nitriet- en nitraatgehalte van kaas, smeltkaas en weikaas. Definitie Nitriet- resp. nitraatgehalte: het gehalte aan bestanddelen, bepaald volgens de beschreven werkwijze en uitgedrukt in mg nitrietion resp. mg nitraation per kg. Beginsel Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded Een gewogen hoeveelheid van het monster wordt in warm water gesuspendeerd. De suspensie wordt geklaard en gefiltreerd. Het in een deel van het filtraat aanwezige nitraat wordt met behulp van verkoperd cadmium gereduceerd tot nitriet. Het dan aanwezige nitriet wordt met sulfanilzuuramide en N-0-naftyl)- ethyleendiaminedihydrochloride omgezet in een rode kleurstof, waarvan de concentratie fotometrisch wordt bepaald. Van een ander deel van het filtraat wordt, zonder reductieproces, op overeenkomstige wijze het gehalte aan oorspronkelijk aanwezig nitriet bepaald. Het nitraatgehalte wordt berekend uit het verschil tussen het nitrietgehalte voor en na reductie. Het reducerend vermogen van het verkoperd cadmium wordt gecontroleerd met een standaardoplossing van kaliumnitraat, die op dezelfde wijze als het filtraat wordt behandeld. Reagentia Het water dient vrij te zijn van nitriet en nitraat. Teneinde mogelijke insluiting van kleine luchtbellen in de kolom van verkoperd cadmium te voorkomen, verdient het aanbeveling voor het maken van de kolom (8.1), voor het controleren van het reducerend vermogen van de kolom (8.2) en voor het conditioneren van de kolom gebruik te maken van vers gekookt en daarna tot kamertemperatuur afgekoeld water. Cadmiumkorrels, deeltjesgrootte 0,3 tot 0,8 mm. Kopersulfaatoplossing Los 20 g kopersulfaat (CuS0 4.5H 2 0) op in water en vul aan tot 1000 ml. Bufferoplossing, ph 9,6 tot 9.7 Verdun 50 ml geconcentreerd zoutzuur (p 20 = 1,19 g/ml) met 600 ml water en meng. Voeg 100 ml geconcentreerde ammonia (p 20 = 0,88 g/ml) toe. Verdun met water tot 1000 ml en meng. Controleer de ph en breng deze zo nodig op 9,6 tot 9.7. Zoutzuur, ca. 5,5 mol/l (ca. 5,5 N) Verdun 450 ml geconcentreerd zoutzuur (p 2 o = 1 #19 g/ml) met water tot 1000 ml. Zoutzuur, ca. 2 mol/l (ca. 2 N) Verdun 160 ml geconcentreerd zoutzuur (p 20 = 1,19 g/ml) met water tot 1000 ml. Zoutzuur, ca. 0,1 mol/l (ca. 0,1 N) Verdun 50 ml zoutzuur ca. 2 mol/l met water tot 1000 ml. Zinksu/faatop/ossing Los 53,5 g zinksulfaat (ZnS0 4.7H 2 0) op in water en vul aan tot 100 ml. Ka/iumhexacyanoferraat(//)op/ossing Los 17,2 g kaliumhexacyanoferraat(ll) [K 4 Fe(CN) 6.3H 2 0] op in water en vul aan tot 100 ml. E DTA-oplossing Los 33,5 g Na 2 EDTA (dinatriumzout van ethyleendiaminetetra-azijnzuur, Na 2 CioHi4N H 2 0) op in water en vul aan tot 1000 ml. NEN 3764

2 Standaardoplossing van natriumnitriet Droog in een stoof bij 110 tot 120 C een hoeveelheid natriumnitriet (NaN02> tot constante massa. Los 0,150 g ervan op in water en vul aan tot 1000 ml. Verdun, dagelijks voor het gebruik, 10 ml van deze oplossing met 20 ml bufferoplossing, vul aan met water tot 1000 ml en meng. Deze oplossing bevat 1,00 /xg nitrietion per ml Standaardoplossing van kaliumnitraat Droog in een stoof bij 110 tot 120 C een hoeveelheid kaliumnitraat (KN0 3 ) tot constante massa. Los 0,652 g ervan op in water en vul aan tot 1000 ml. Verdun, dagelijks voor het gebruik, 5 ml van deze oplossing met 20 ml bufferoplossing, vul aan met water tot 1000 ml en meng. Deze oplossing bevat 2,00 /ig nitraation per ml Sulfanilzuuram ide-op lossing Los, onder verwarmen op een waterbad, 0,5 g sulfanilzuuramide (NH2C6H4SO2NH2) op in een mengsel van 75 ml water en 5 ml geconcentreerd zoutzuur (p 2 o = 1,19 g/ml). Koel af tot kamertemperatuur en vul aan met water tot 100 ml. Filtreer indien de oplossing niet helder is N-d-naftyD-ethyleendiamineoplossing Los 0,1 g N-(1-naftyl)-ethyleendiaminedihydrochloride (C10H7NHCH2CH2NH2.2HCI of C 10 H 7 NHCH2- CH 2 NH 2.2HCI.CH 3 OH) op in water en vul aan tot 100 ml. Filtreer indien de oplossing niet helder is. In een goed gesloten fles in de koelkast bewaard, is de oplossing een week houdbaar. 5 Toestellen, glaswerk en hulpmiddelen Reinig al het glaswerk zorgvuldig en spoel het daarna met water totdat het vrij is van nitriet en nitraat. 5.1 Balans, waarop tot op 1 mg kan worden gewogen. 5.2 Suspendeertoestel met bijbehorend vat van ca. 400 ml. Een Ultra Turrax van de firma Janke & Kunkel is geschikt gebleken. \ / 1 verkoperd cadmiumglasfilter t Figuur - Reduceerkolom voor de reductie van nitraat

3 5.3 Elektrische fotometer, geschikt voor het meten bij een golflengte van 538 nm, met bijbehorende cuvetten met een optische weglengte van 1 cm. 5.4 Conische kolven van 250 ml. 5.5 Maatkolven van 1000, 500, 100 en 50 ml. 5.6 Vo/pipetten van 50, 25, 20,15, 10, 5 en 2 ml. 5.7 Maatpipetten van 10, 5 en 2 ml. 5.8 Maatcilinders van 1000, 500, 250,100, 25, 10 en 5 ml. 5.9 Trechters, middellijn 7 cm, met korte steel Ronde filters van kwalitatief filtreerpapier, matig snel filtrerend, middellijn ca. 11 cm Reduceerko/om, bijv. zoals weergegeven in de figuur Glaswol Het gebruik hiervan is facultatief. 6 Monsterneming Zie NEN Voorbehandeling van het monster Behandel het monster voor volgens NEN Werkwijze 8.1 Bereiding van de verkoperd-cadmiumkolom Breng in een conische kolf van 250 ml een hoeveelheid cadmium, voldoende voor het vullen van het gewenste aantal kolommen (40 à 60 g cadmium per kolom) Voeg aan het cadmium zoveel zoutzuur 2 mol/l (2 N) toe dat het niveau van de vloeistof hoger is dan dat van het cadmium. Zwenk gedurende enige minuten Was het cadmium met water totdat het chloridevrij is Voeg per gram cadmium 2,5 ml kopersulfaatoplossing toe. Zwenk de conische kolf gedurende een minuut Was het verkoperde cadmium daarna onmiddellijk met water. Zorg ervoor dat het cadmium steeds onder water blijft. Beëindig het wassen wanneer het waswater geen neergeslagen koper meer bevat Breng een prop glaswol op de bodem van de reduceerkolom of gebruik een kolom met ingesmolten glasfilter. Vul de kolom met water Breng het verkoperde cadmium over in de reduceerkolom, waarbij het blootstellen van het verkoperde cadmium aan de lucht tot een minimum beperkt dient te blijven. De hoogte van de verkoperd-cadmiumkolom dient 15 à 20 cm te bedragen. en 1. In de verkoperd-cadmiumkolom mogen geen luchtbellen voorkomen. 2. Teneinde te voorkomen, dat de verkoperd-cadmiumkolom droogvalt, dient het niveau van het verkoperde cadmium beneden dat van de afvoer van de kolom te blijven Bereid een mengsel van 475 ml water, 500 ml standaardoplossing van kaliumnitraat, 20 ml bufferoplossing en 20 ml EDTA-oplossing Conditioneer de vers bereide kolom door er het mengsel volgens met een volumestroom van maximaal 6 ml/min door te laten stromen. Was vervolgens de kolom met 50 ml water. 8.2 Controle van het reducerend vermogen van de kolom Controleer ten minste tweemaal per dag het reducerend vermogen van de kolom en wel voor en na een serie bepalingen Pipetteer 25 ml standaardoplossing van kaliumnitraat in het reservoir bovenaan de kolom. Voeg onmiddellijk 5 ml bufferoplossing toe aan de inhoud van het reservoir. Vang het eluaat op in een maatkolf van 100 ml. Zorg ervoor dat de volumestroom niet meer dan 6 ml/min bedraagt Spoel, als het reservoir bijna leeg is, de wand van het reservoir met ca. 15 ml water. Herhaal deze handeling wanneer het reservoir weer bijna leeg is. Vul, nadat de tweede 15 ml water vrijwel geheel in de kolomvulling is gestroomd, het reservoir met water. Laat dit door de kolom stromen. Stel de volumestroom daarbij in op maximaal Verwijder de maatkolf nadat bijna 100 ml eluaat is opgevangen. Vul aan met water en meng.

4 8.2.4 Pipetteer 25 ml van het eluaat in een maatkolf van 50 ml, voeg water toe tot een totaal volume van ca. 35 ml en handel verder als beschreven onder t.m Regenereer de kolom, indien de concentratie van het nitriet in het verdunde eluaat (8.2.4), bepaald aan de hand van de ijkgrafiek (8.5) dan wel met de daaruit berekende factor, minder bedraagt dan 0,176/ig nitrietion per ml (dit is 95 % van de theoretische waarde). 8.3 Regenereren van de kolom 4 Regenereer de kolom dagelijks na gebruik. Doe dit tevens als het reducerend vermogen van de kolom teveel is afgenomen. Ga daarbij als volgt te werk Voeg ca. 5 ml EDTA-oplossing en 2 ml zoutzuur 0,1 mol/l (0,1 N)toe aan 100 ml water. Laat het mengsel met een volume stroom van 10 ml/min door de kolom lopen Was, nadat het reservoir is leeggestroomd, de kolom achtereenvolgens met water,zoutzuur 0,1 mol/l (0,1 N) en nogmaals met water Controleer het reducerend vermogen volgens t.m Indien blijkt dat de concentratie van het nitriet in het verdunde eluaat (8.2.4) lager is dan 0,176 jtig nitrietion per ml, conditioneer de kolom dan opnieuw volgens Onderzoek van het monster Breng ca. 10 g van het analysemonster, gewogen tot op 1 mg, in het vat behorende bij het suspendeertoestel. Weikaas heeft soms een hoog nitraatgehalte. Weeg daarom in het geval van wei kaas 1 à 10 g van het analysemonster af, al naar gelang van het verwachte gehalte. Voeg 150 ml warm water (50 à 55 C) toe en suspendeer. Breng de suspensie kwantitatief over in een maatkolf van 250 ml. Gebruik voor het overbrengen ten hoogste 50 ml water. Koel af tot kamertemperatuur. Voeg achtereenvolgens toe 6 ml zinksulfaatoplossing, 6 ml kaliumhexacyanoferraat(ii (oplossing en 20 ml bufferoplossing en meng na iedere toevoeging door te zwenken. Vul aan met water tot de streep en meng zorgvuldig. Laat de maatkolf ten minste 3 minuten staan Filtreer de inhoud van de kolf door een filter. Gebruik de eerste 10 ml van het filtraat niet. Een helder filtraat is noodzakelijk. Bij het onderzoek van gerijpte kazen en van weikaas kan daartoe een grotere hoeveelheid klaringsreagentia (4.7 en 4.8) nodig zijn Pipetteer 25 ml van het filtraat in het reservoir bovenaan de kolom. Voeg 5 ml bufferoplossing toe aan de inhoud van het reservoir. Vang het eluaat op in een maatkolf van 100 ml. Zorg voor een volumestroom van niet meer dan 6 ml/min. Handel verder als beschreven onder en Pipetteer, voor de bepaling van het oorspronkelijk nitrietgehalte, een passende hoeveelheid (bijvoorbeeld 25 ml) van het in verkregen filtraat in een maatkolf van 50 ml Pipetteer, voor de bepaling van het nitrietgehalte in het eluaat, een passende hoeveelheid (bijvoorbeeld 25 ml) van het in verkregen eluaat in een maatkolf van 50 ml Behandel hierna de beide maatkolven (8.4.4 en 8.4.5) als volgt. Voeg achtereenvolgens 3 ml zoutzuur 5,5 mol/l (5,5 N) en 5 ml sulfanilzuuramide-oplossing toe. Meng zorgvuldig en laat de mengsels, beschermd tegen direct zonlicht, gedurende 5 minuten bij kamertemperatuur staan Voeg vervolgens 1 ml N-(1-naftyl)-ethyleendiamine-oplossing toe. Meng zorgvuldig en laat de oplossingen, beschermd tegen direct zonlicht, gedurende 5 minuten bij kamertemperatuur staan. Vul aan met water tot 50 ml en meng Verricht een blancobepaling zonder monster Meet, binnen 15 minuten, de extinctie van de in verkregen oplossingen tegen de overeenkomstige blanco (8.4.8) bij een golflengte van 538 nm. 8.5 IJkgrafiek Bereid een serie oplossingen met stijgende concentratie aan nitriet door in zes maatkolven van 50 ml resp. 0 ml, 2 ml, 5 ml, 10 ml, 15 ml en 20 ml van de standaardoplossing van natriumnitriet te brengen, teneinde een vergelijkingsreeks te verkrijgen met resp. 0 /ig, 2 /ig, 5 pq, 10 дд, 15 /xg en 20 дд nitrietion per 50 ml. Voeg aan elke maatkolf water toe tot een totaal volume van 35 ml Behandel de maatkolven als omschreven in en Meet de extinctie van de reeksleden tegen het eerste reekslid (zonder nitriet) bij een golflengte van 538 nm Zet in een grafiek de gemeten extincties van de reeksleden uit tegen de toegevoegde hoeveelheden nitrietion in дд, als vermeld onder Trek door deze punten de statisch juiste rechte.

5 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 3764:1981 nl Kaas - Fysische en chemische methoden van onderzoek - Bepaling van het nitriet- en het nitraatgehalte (referentiemethode) T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview