De controle van de geconsolideerde jaarrekening: special topics. Jan Fredrickx

Transcriptie

1 De controle van de geconsolideerde jaarrekening: special topics Jan Fredrickx 27 juni 2007

2 Inleiding Zowel de externe «consolidator» als de commissaris worden met gelijkaardige aandachtspunten geconfronteerd bij de uitoefening van hun functie, vermits ze meestal slechts enkele dagen per jaar in een bedrijvengroep aanwezig zijn.

3 Aandachtspunten de consolidatiekring de software analyse van de statutaire rekeningen opstelling en toepassing van de geconsolideerde waarderingsregels intercompany eliminaties en transacties consolidatieverschillen evolutie van het geconsolideerd eigen vermogen analyse van de geconsolideerde rekeningen varia

4 De consolidatiekring

5 De consolidatiekring: samenstelling nazicht controle in de geconsolideerde vennootschappen (aandeelhoudersstructuur, raad van bestuur, aandeelhoudersovereenkomsten, e.d.) nazicht van de niet-geconsolideerde deelnemingen en motivering voor het niet consolideren Belgian Gaap: uitzonderingen mogelijk IFRS: in principe alles consolideren

6 De consolidatiekring: consolidatiemethodes te dikwijls wordt voor de bepaling van de methode enkel naar het netto deelnemingspercentage gekeken zowel volgens BGaap als IFRS is de controle bepalend verschil BGaap IFRS m.b.t. vermogensmutatiemethode - BGaap: controle% >= 20% & <50% - IFRS: significant influence controle van de methode via directe en indirecte consolidatie; resultaat moet hetzelfde zijn

7 De consolidatiekring: consolidatiepercentages ook bij de berekening van de percentages groep & derden worden dikwijls fouten gemaakt: groepspercentage is meestal correct percentage derden: dikwijls foutief bij vermogensmutatie voorbeeld: methode & percentages

8 De consolidatiekring: consolidatiemethodes - voorbeeld HOLDING 90% A 50% B 40% C

9 De consolidatiekring

10 Software

11 Software: transparantie en continuïteit teit Mogelijke problemen bij het gebruik van Excel fouten in formules conceptuele fouten dikwijls weinig of geen controles overdracht herwerkingen berekening eigen vermogens en deelnemingen aan historische koers beperkt overzicht quid wijzigingen van de cijfers? quid toelichtingen?

12 Software: transparantie en continuïteit teit Aandachtspunten voor specifieke consolidatiesoftware en -modules fouten in parametrage in welke mate kunnen de gebruikers de consolidatieregels wijzigen? historiek van de herwerkingen (globalisatie van de herwerkingen van vorige jaren) grootboek per firma per rekening audit trail? =>

13 Software: transparantie en continuïteit teit Aandachtspunten voor specifieke consolidatiesoftware en -modules gedetailleerde berekening van de omrekeningsverschillen beschikbaar of black box gedetailleerde berekening van de geconsolideerde reserves per entiteit boekhoudkundige controles beschikbaarheid en correcte verwerking van de nodige gegevens ( flows ) voor de toelichting

14 Software

15 Analyse van de statutaire rekeningen

16 Analyse van de statutaire rekeningen: Hierbij dient de correcte verwerking in consolidatie van bepaalde elementen nauwkeurig nagekeken te worden. Elk van die elementen moet in principe aanleiding geven tot een cross-check Bijzondere aandacht dient besteed te worden aan de aansluiting van het eigen vermogen (aanpassing resultaat vorige periode?) =>

17 Analyse van de statutaire rekeningen: De elementen die nauwkeurig dienen bekeken te worden, zijn o.a.: wijzigingen in de deelnemingen wijzigingen in het eigen vermogen (kapitaal, dividenden, tantièmes, belastingvrije reserves, e.d.) wijzigingen in de voorzieningen waardeverminderingen meer- en minderwaarden

18 Analyse van de statutaire rekeningen

19 Opstelling en toepassing van de geconsolideerde waarderingsregels

20 Opstelling en toepassing van de geconsolideerde waarderingsregels: in theorie dienen deze toegepast te worden in alle vennootschappen van de groep in de praktijk is dit echter niet altijd realiseerbaar (buitenlandse vennootschappen, joint-ventures) bij het opstellen dienen deze, indien mogelijk, zo ruim mogelijk gehouden te worden =>

21 Opstelling en toepassing van de geconsolideerde waarderingsregels: vooral aandacht voor de kernactiviteit van de groep (bv. waarderingsmethode voorraden) bij consolidatie volgens IFRS dient vermeden te worden dat zowel de benchmark als de allowed alternative worden toegepast in dezelfde groep tevens opletten voor gebruik van IFRS in subgroepen en buitenlandse filialen

22 Opstelling en toepassing van de geconsolideerde waarderingsregels: belangrijkste conflicten tussen BGaap en IFRS deferred tax assets en activering fiscale verliezen mark-to-market financiële producten consolidatieverschillen (berekening, afschrijving)

23 Opstelling en toepassing van de geconsolideerde waarderingsregels

24 Intercompany eliminaties en transacties

25 Intercompany eliminaties en transacties: intragroepsverkopen materiële vaste activa nu meestal aan marktwaarde: eliminatie interco meerwaarde indien opvolging nadien mogelijk (bv gebouw vs. PC) quid minderwaarden op materiële vaste activa quid interne marges op voorraden? =>

26 Intercompany eliminaties en transacties: interco meer- en minderwaarden op verkoop van aandelen in geconsolideerde deelnemingen dienen steeds geëlimineerd te worden correcte eliminatie van interco meeren minderwaarden (aandeel groep), bv verkoop aan proportioneel geconsolideerde vennootschap behandeling interco verschillen als gevolg van geboekte transacties op het einde van het boekjaar

27 Intercompany eliminaties en transacties

28 Consolidatieverschillen

29 Consolidatieverschillen: berekening boeking - afschrijving Veel voorkomende fouten: er werd geen rekening gehouden met de datum van overdracht van de controle boeking van de goodwill zonder rekening te houden met de belangen van derden bij de aankoop van een subgroep werden de consolidatieverschillen berekend per firma i.p.v. op groepsniveau =>

30 Consolidatieverschillen: berekening boeking - afschrijving Veel voorkomende fouten: geen of niet-gefundeerde toewijzing geen compensatie tussen goodwill en badwill bij verhoging percentage badwill: het waarom werd niet onderzocht willekeurige bepaling van het afschrijvingspercentage geen controle op verband tussen afschrijving goodwill en de resultaten van de vennootschap

31 Consolidatieverschillen

32 Evolutie van het geconsolideerd eigen vermogen

33 Evolutie van het geconsolideerd eigen vermogen: IFRS: consolidated statement of changes in equity belangrijk: continuïteit van de reserves, niet alleen op groepsniveau maar per geconsolideerde entiteit. Enkel op groepsniveau: risico van compensatie daarom is een tabel voor de evolutie van de geconsolideerde reserves per entiteit een absolute noodzaak voorbeeld

34 Evolutie van het geconsolideerd eigen vermogen: EVOLUTION OF IFRS CONSOLIDATED RESERVES XYZ GROUP 31/12/ /12/2006 (in EUR) Reserves 31/12/2005 Result 2005 Dividends paid Dividends received Deconsolidation Treasury shares Interco transfers Reserves 31/12/2006 XYZ 0.00 A 0.00 B 0.00 C 0.00 Total Fair value reserve Reserves 31/12/2005 Fair value increase Fair value decrease Transfer to income statement Translation differences Reserves 31/12/2006 XYZ 0.00 A 0.00 B 0.00 C 0.00 Total

35 Evolutie van het geconsolideerd eigen vermogen

36 Analyse van de geconsolideerde rekeningen

37 Analyse van de geconsolideerde rekeningen en toelichtingen: boekhoudkundige controles type jaarrekening: bv. afstemming afschrijvingen tussen resultatenrekening controle vermogensmutatie en belangen van derden op negatieve bijdragen wordt dikwijls niet uitgevoerd gedetailleerd contributierapport op niveau entiteit met vergelijkende cijfers, zeker voor balans, resultatenrekening en eventueel ook voor de bewegingen in de toelichting

38 Analyse van de geconsolideerde rekeningen

39 Varia

40 Varia: audit plan: indien de audit reeds begint terwijl de consolidatie nog niet volledig is afgerond (dikwijls het geval bij beursgenoteerde bedrijven), dient rekening gehouden te worden met het verloop van de consolidatie kasstroomtabel indirecte methode: meest gebruikte; beperkte informatieve waarde; geconsolideerd meestal niet nauwkeurig directe methode: onbekend en dus onbemind; hoge informatieve waarde; ook geconsolideerd nauwkeurig

41 Vragen?