JAARVERSLAG 2015 MOLEN FORTUNA NOORDHORN

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015 MOLEN FORTUNA NOORDHORN

2 JAARVERSLAG 2015 : 125 jaar KOREN- EN PELMOLEN FORTUNA TE NOORDHORN Auteurs: Gerda Jaarsma en Drewe Schouten Algemeen Op de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Zuidhorn ontvangt de Fortuna 250 als genomineerde voor de Leefbaarheidsprijs van de Gemeente Zuidhorn. Op 11 januari hebben de molenaars de Fortuna in verband met de moord op Charley Hebdo een aantal dagen in de rouw gezet. Op 21 februari blijkt de zwichtstang vast te zitten en zal door de molenmakers Jellema uit Birdaard moeten worden gerepareerd. In april wordt de bliksemafleider door het Gilde van Vrijwillige Molenaars gecontroleerd en doorgemeten. Er moeten wat kleine puntjes worden aangepakt. Ook in deze maand wordt in verband met het overlijden van buurman Taeke Jager de Fortuna tot aan zijn begrafenis in de rouw gezet. 11 mei is het Molenoverleg Gemeente Zuidhorn in molen de Kievit te Grijpskerk: dit jaar voor het eerst met Fred Stol als molenwethouder en waarschijnlijk de laatste keer met Harm Eding als ambtenaar gebouwen. Oege Lesman, molenaar op de Kievit, liet trots diverse bijzonderheden van zijn molen zien. In juni blijken een aantal kammen van het bovenwiel los te zitten, dus niet draaien totdat bovengenoemde molenmakers dit euvel hebben hersteld. Tijdens de viering van het 125-jarig jubileum moest de molen wel blijven draaien. Dit kon niet door de eigen molenaars, dus kregen we hulp van Hendrik Jan Berghuis (molen Wilhelmina, Noorderhogebrug), Oege Lesman (Kieviet, Grijpskerk), Arjan Strijkstra (Noordermolen, Groningen), Dick Wijgchel (De Hoop, Garsthuizen), Theo Kerkhoff en Aafke Voskes (Nieberter molen). Ook molengids Gea Coehoorn (Onderneming Vierhuizen) verleende medewerking. Op 15 september is de molen in de rouwstand is gezet vanwege het overlijden van mw. Grietje Bakker- vd Wilp, weduwe van Roelf Bakker één van de laatste eigenaren van de Fortuna, die beroepsmatig maalden. Groot en klein onderhoud Fortuna Begonnen is met het vervangen van de plastic ruitjes op de begane grond door glazen exemplaren. Het stellinghek is aangepakt, maar nog niet klaar. Verder is ten behoeve van de tentoonstelling veel werk verricht aan muren en stucwerk en is op de begane grond een houten scheidingswand getimmerd om containers e.d. uit het zicht te kunnen stallen. Ook is de WC een stuk netter gemaakt. De elektrische bekabeling is verbeterd en de verlichting bij de tentoonstelling is gemonteerd.

3 Opening en omwentelingen Van begin maart tot en met eind november was de Fortuna vrijwel elke zaterdag open voor publiek. Door de week is soms ook wel met de molen gedraaid en gemalen. De molenaars Klaas Hekker, Drewe Schouten en de leerling molenaars André Bood en Eric Leegte hebben de wieken keer rond laten gaan. Door de andere werkzaamheden was dat wat minder dan afgelopen jaren. Activiteiten in en om de molen 4 januari: lichtjes uit de wieken gehaald. 21 maart: op NL_Doet Vrijwilligersdag zijn diverse klussen uitgevoerd: - de kruineuten van de kap kregen een 'smeerbeurt' - de kammen van de raderen zijn in de bijenwas gezet - de diorama s zijn kinderveilig gemaakt. 9 mei: Nationale Molendag en Jaarmarkt Noordhorn met demonstraties van de re-enactors bij de Dörpsstee en optocht naar de Fortuna als voorproefje op het evenement in augustus. Ook werden opnames gemaakt voor een promotiefilm o.a. vanaf de stelling van de Fortuna. Re-enactors bij de molen juni: op Groninger Molenweekend waren er wat minder bezoekers dan gebruikelijk. 12 september Open Monumentendag: de activiteiten in de gemeente Zuidhorn waren geconcentreerd in Aduard. Molen Fortuna trok minder bezoekers dan andere jaren. 30 september hield de Historische Kring Zuidhorn een avond over de voormalige molens in de gemeente Zuidhorn; vanuit de zaal kon molenaar Klaas Hekker nog menig steentje bijdragen. 7 november is de kerstverlichting in de wieken aangebracht. 11 november hield Vereniging Dorpsbelangen Noordhorn traditioneel de lampionnenkeuring in de Fortuna. op zondag 29 november open voor bezoekers, die de (fiets)route langs historische locaties in de omgeving van Zuidhorn rijden (zaterdags gepubliceerd in het Dagblad van het Noorden). Op 11 december hebben molengids Gerda Jaarsma en Frits Mulder (molenaar in opleiding bij de Onderneming in Vierhuizen) van molenaar Janko Doornbos in molen de Jonde Hendrik in Den Andel een demonstratie pellen van gerst tot gort gekregen. Dit was erg leuk en nuttig om mee te maken, waarvoor onze dank, maar het was ook erg stoffig!

4 Activiteiten in het kader van het 125-jarig jublieum van de Fortuna en het Project Verschanst in het Westerkwartier 23 maart:veldonderzoek met metaaldetectoren: met AV-opnames en lunch in de Fortuna. 30 maart: voorlichting in de Dörpsstee met medewerking van de re-enactors. In maart en april: 3 x bezoek van schoolklassen van de samenwerkingsschool in Noordhorn in het kader van hun creatieve workshop bij Pepales: molentjes maken van klei. leerlingen bezoeken de molen 23 april: Bijeenkomst in samenwerking met de Historische Kring Zuidhorn, nogmaals gewijd aan de Slag bij Noordhorn in 1581", maar nu werden de militaire aspecten belicht door Olaf van Nimwegen en het archeologisch onderzoek door Isabel van der Velde. Zaal Balk in Zuidhorn was flink gevuld met belangstellenden uit wijde de omgeving. Juli-september: plaatsing en vulling van de folderkast met toeristische informatie, waaronder als eerste de folder met de historische fietsroute langs schansen en molens. 24 augustus - 3 december: inrichting van de tentoonstelling over de 80-jarige oorlog in het Westerkwartier en de geschiedenis van de molen op deze plek en plaatsing van de Legocommando-tafel. Ophangen van panelen, herschikken van objecten van de molengeschiedenis en bevestigen van de bordjes met toelichting. tentoonstelling

5 29 en 30 augustus: viering 125 jarige Fortuna met o.a. onthulling van de plaquette, opening van de tentoonstelling, muziek vanaf de stelling, aanbieden van 125 molentjes en naspeelevenement met hagepreek, slag bij Noordhorn, historisch kampement achter het dorpshuis, zaterdags historische markt en zondags kinderspelen in de Langestraat. 2 september en 13 november: pilots van de educatieve leerlijn met als thema Vriend en Vijand voor groepen 7/8 van de basisscholen in de gemeente Zuidhorn met les van erfgoedjuffen, bezoek aan tentoonstelling, verhaal van een molenaar en een verwerkingsopdracht in de vorm van het maken van een stop-motion filmpje. 24 oktober: veldonderdoek met metaaldetectoren: resultaat vooral loden musketkogels. 8 november: vrijwilligersavond in Zaal Balk met vertoning van de AV-producties en tas met presentjes voor de aanwezige vrijwilligers.

6 loden musketkogels Publiciteit Dit jaar stond de publiciteit voor het merendeel in het teken van de lustrum-activiteiten. Die hebben in ruime mate de pers en ook Radio en TV-Noord gehaald. Website Het aantal unieke bezoekers aan de website vertoont nog steeds een stijgende lijn naar meer dan 3300 in 2015! Het aantal varieerde van ca. 200 tot 340 per maand en was over het geheel flink hoger dan afgelopen jaren. Het jubileum met doorlopend speciale activiteiten zal hieraan vermoedelijk wel debet zijn geweest. Bezoekersaantallen In het gastenboek en op het speciale registratieformulier van de Open Monumentendag is te zien hoeveel bezoekers er in 2015 (minimaal) zijn geweest. In totaal hebben een kleine 500 bezoekers iets opgeschreven. Slechts 27 bezoekers kwamen dit jaar uit het buitenland. Die leveren vaak wel de mooiste bijdragen in het gastenboek, zoals hieronder in het Chinees. Vertaald luidt dit: Nederland is een grote natie met een moedig en ijverig volk. De verdeling van de bezoekers over een aantal landen en werelddelen. Nederland America Azie Australie Tsjechië Europa overig Totaal De verdeling van de bezoekers over het type bezoek en herkomst. Woonplaats/Land afspraak evenement overig totaal NL Westerkwartier Nederland overig Leerlingen+begeleiding *) Overig op afspraak 2 2 NL-totaal 465 Buitenland Totaal *) inclusief 13 volwassenen

7 Grote aantallen bezoekers zijn tijdens het naspeel-weekend in de molen geweest en veel leerlingen hebben tijdens de creatieve workshop en de 2 pilots erfgoed-educatie de molen bezocht. n.b Op zaterdag 29 augustus hebben maar enkele personen het gastenboek getekend, dat toen op de 3 e verdieping(stellingzolder) lag in tegenstelling tot de zondag toen lag het gastenboek bij de ingang van de molen en de tentoonstelling lag en minstens 180 bezoekers iets hebben genoteerd. Geschat naar de drukte, zijn er die zaterdag ook wel 150 à 200 bezoekers geweest! 125 molentjes van aardewerk voor de 125-jarige molen Fortuna Met dank voor de foto s aan: onbekende Tsjechische re-enactor (voorplaat met de Fortuna en commando-tafel), Rieks Oeijnhausen (kampement, plaquette en hagenpreek), Koos Stel (kinderspelen), Chiel de Haas (bezoek molen, tentoonstelling), Akke de Groot (erfgoedles) en Petra Paap (molentjes voor jubileum). Overige Foto s: Gerda Jaarsma.