Addendum E9 Effecten van licht of straling

Transcriptie

1 Addendum E9 Effecten van licht of straling Voeg de gegevens als bijlage E9 bij het formulier. 1 Beschrijf de bronnen van licht of straling. Draaiende wieken van windturbines kunnen hinder veroorzaken door slagschaduw, zowel voor omwonenden als voor mensen die in de omgeving werken, evenals voor de tuinbouw (serres). Om de impact in te schatten werden slagschaduwcontouren berekend en werd een slagschaduwstudie opgesteld (zie bijlage R20.1.6). Het effect van lichtreflecties treedt op wanneer het zonlicht weerkaatst op de wieken. Draaiende wieken van windturbines kunnen een verblindend effect hebben dat storend is voor omwonenden, mensen die in de omgeving werken of voorbijrijdende chauffeurs. 2 Geef de maatregelen die worden ingezet om de effecten van licht of straling te voorkomen of te beperken. Doordat de turbines voorzien zullen worden van een slagschaduwmodule zal ervoor gezorgd worden dat de turbines op nadelige tijdstippen worden uitgeschakeld om te voldoen aan de Vlarem-normen. De wieken van elke windturbine van het windturbinepark zijn behandeld met een speciale matte coating die het zonlicht voor een groot deel absorbeert, zodat er geen gevaar op reflectie is. O Motiveer waarom de effecten van licht of straling al dan niet aanzienlijk zijn. 3 Deze vraag moet alleen beantwoord worden als de aanvraag betrekking heeft op een project als vermeld in bijlage III van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten, onderworpen aan milieueffectrapportage (project-mer-screening). Deze vraag moet niet beantwoord worden als het voorwerp van de aanvraag louter een hernieuwing van een milieu- of omgevingsvergunning of een mededeling met de vraag tot omzetting van een milieuvergunning betreft en de hernieuwing of omzetting betrekking heeft op activiteiten die geen fysieke ingrepen in het leefmilieu tot gevolg hebben. Houd bij het beantwoorden van deze vraag rekening met de maatregelen die u hebt vermeld bij vraag 2. Een gedetailleerde studie van de slagschaduwimpact van het windturbinepark op de nabije omgeving is terug te vinden in de slagschaduwstudie (zie Bijlage R20.1.6). Een toetsing aan de voorgestelde Vlarem-slagschaduwnormgeving is uitgevoerd voor een 13-tal kritische, relevante slagschaduwgevoelige objecten. Op meerdere locaties zou de norm zonder slagschaduwmodule overschreden worden. Doordat de turbines voorzien worden van een slagschaduwmodule zullen de turbines op nadelige tijdstippen worden uitgeschakeld en zo voldoen aan de Vlarem-normen. Het gevaar op reflectie blijft beperkt door gebruik van een speciale matte coating op de bladen.

2 TRACTEBEL ENGINEERING S.A. Avenue Ariane Brussels - BELGIUM tel fax engineering@tractebel.engie.com tractebel-engie.com TECHNICAL DOCUMENT Our ref.: WINDDEV/4NT/ /004/01 TS: Imputation: P /1512 INTERNAL Client: Project: Subject: Comments: WIND ASSISTANCE EBL RGB Windturbinepark Herentals-Plassendonk: Slagschaduwstudie Keywords: Building permit request, Onshore wind power PRL *A. Coart *M. Vannérum *M. Cornet *A. Temmerman PRL *C. Pandelaers *M. Vannérum *M. Cornet *A. Temmerman REV. YY/MM/DD STAT. WRITTEN VERIFIED APPROVED VALIDATED * This document is fully electronically signed on TRACTEBEL ENGINEERING S.A. - Registered Office: Avenue Ariane Brussels - BELGIUM VAT:BE RPM/RPR Brussels: Bank account - IBAN: BE BIC/SWIFT: BBRUBEBB

3

4

5 WINDTURBINEPARK HERENTALS-PLASSENDONK Oprichting van 3 windturbines - Slagschaduwstudie INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING INPLANTING SLAGSCHADUWIMPACT... 6 WINDDEV/4NT/ /004/01

6 3.1. Vlarem-slagschaduwnormgeving Toetsing Vlarem-slagschaduwnormgeving Rekenmodel Resultaten BESLUIT REFERENTIES BIJLAGEN BIJLAGE 1: KAARTEN BIJLAGE 2: SLAGSCHADUWKALENDERS RELEVANTE SLAGSCHADUWGEVOELIGE OBJECTEN BIJLAGE 3: SLAGSCHADUWKALENDER PER WINDTURBINE WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

7

8 1. INLEIDING In deze nota worden de resultaten van de slagschaduwstudie gegeven voor het windturbinepark Herentals-Plassendonk op het grondgebied van de gemeente Herentals. De slagschaduwimpact van het windturbinepark op de omgeving wordt specifiek berekend en geëvalueerd ter hoogte van slagschaduwgevoelige locaties omheen de projectzone. De resultaten worden getoetst aan de Vlarem normgeving. De beschrijvende nota die het project van ENGIE Electrabel in detail bespreekt, is terug te vinden in [1]. 2. INPLANTING In deze nota wordt de impact bekeken van 3 windturbines van het ENGIE Electrabel project Herentals-Plassendonk en van 2 bestaande windturbines van het EDF Luminus project Sluizencomplex. De coördinaten van de windturbines zijn: Windturbine Lambert X [m] Lamb ert Y [m] Herentals-Plassendonk WT WT WT Sluizencomplex EDF EDF Tabel 1: belgian Lambert 72 coördinaten van de beschouwde windturbines Deze studie gaat uit van een maximale rotordiameter van 120 m, waaronder onder andere volgende windturbinetypes vallen: Windturbinetype Ashoogte [m] Rotordiameter [m] V MW M SWT E103 EP SWT WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

9 E82 E Tabel 2: Niet-Exhaustieve lijst van mogelijke turbinetypes Uit preliminaire berekeningen volgt dat het type Siemens SWT de meeste slagschaduw uitoefent op de omgeving. De slagschaduwstudie wordt daarom met de karakteristieken van dit type uitgevoerd, nl. een rotordiameter van 120 m op 80 m ashoogte. Andere windturbinetypes zullen een gelijkaardige of mindere slagschaduwimpact hebben. De karakteristieken van de bestaande windturbines in de omgeving zijn: Windturbine Ashoogte [m] Rotordiameter [m] EDF EDF SLAGSCHADUWIMPACT 3.1. Vlarem-slagschaduwnormgeving Op 16 december heeft de Vlaamse Regering de nieuwe sectorale Vlaremmilieuvoorwaarden voor windturbines definitief goedgekeurd. Het besluit is op 1 januari 2012 in werking getreden. Op 18 maart 2016 gaf de Vlaamse regering haar definitieve goedkeuring aan het ontwerpbesluit VLAREM-trein Hierin wordt onder meer de normgeving betreffende relevante slagschaduwgevoelige objecten binnen industriegebied bijgewerkt. De milieuvoorwaarden voor windturbines inzake slagschaduw zijn de volgende: Voor relevante slagschaduwgevoelige objecten in industriegebied, met uitzondering van woningen, geldt een maximum van dertig uur effectieve slagschaduw per jaar, met een maximum van dertig minuten effectieve slagschaduw per dag. Voor relevante slagschaduwgevoelige objecten in alle andere gebieden, en voor woningen in industriegebied, geldt een maximum van acht uur effectieve slagschaduw per jaar, met een maximum van dertig minuten effectieve slagschaduw per dag. WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

10 De exploitant stelt minstens de eerste twee jaren een controlerapport waarin hij aangeeft hoeveel effectieve slagschaduw elk relevant slagschaduwgevoelig heeft getroffen en welke remediërende maatregelen er eventueel genomen zijn Toetsing Vlarem-slagschaduwnormgeving Om een aftoetsing aan de nieuwe Vlarem-normgeving mogelijk te maken, dient een slagschaduwberekening gemaakt te worden aan de hand van WindPRO Rekenmodel Het effect van een laagstaande zon en draaiende wieken kan aanleiding geven tot een hinderlijke slagschaduw op woningen of kantoren. Veel hangt af van de positie van de windturbines t.o.v. de wegen en woningen, en van de toestand van het weer. De slagschaduw t.g.v. de windturbines is berekend aan de hand van WindPRO, versie 3.1 software 1. In de berekeningen is rekening gehouden met de distributie van de windrichting (oriëntatie van de rotor) en de windsnelheid (stilstanden van de turbine bij te weinig of te veel wind). Tevens is rekening gehouden met de statistieken van het aantal zonneschijnuren per maand in België. Deze statistiek is gegeven in de volgende figuur. 1 WindPRO versie 3.1 EMD International A/S - Denmark WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

11 Maand Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sept Okt Nov Dec Totaal Gem # zonne-uren [u] Th. max # zonne-uren % reële zonne-uren 20% 26% 32% 37% 41% 41% 39% 42% 41% 34% 22% 18% 35% Figuur 1: Maandelijkse totalen van de zonneschijnduur te Ukkel (België) (uren) Normalen en absolute uitersten vanaf 1887 (bron KMI) Resultaten ISO-SCHADUWKAART Met de volgende aannames wordt een schaduwkaart berekend van het gemiddeld aantal werkelijke schaduwuren per jaar (Kaart 1a en Kaart 1b).: slagschaduw wordt berekend vanaf het moment dat de zon hoger staat dan een hoek van 3 ten opzichte van de horizon (het maaiveld); er wordt gerekend met de klimatologische maandnormalen van het gemiddeld aantal uren zonneschijn, de gemiddelde windsnelheid en de overheersende windrichting (gegevens van de tabel uit Figuur 1) Op deze schaduwkaart zijn iso-schaduwlijnen te zien van 4, 8, 16 en 32 uur per jaar. Deze schaduwkaart is op basis van gegevens van fabrikanten van windturbines berekend voor volgende dimensies: Ashoogte van 80 m en een rotordiameter van 120 m voor de windturbines in aanvraag. Ashoogte van m en een rotordiameter van 82 m voor de bestaande windturbines Windturbines met andere afmetingen maar dezelfde maximale toprotorhoogte resulteren over het algemeen in gelijkaardige of kleinere zones voor de slagschaduw. Vervolgens dienen de relevante slagschaduwgevoelige objecten gedefinieerd te worden aan de hand van de 4u-contour. De slagschaduwkalender met de astronomisch maximaal mogelijke slagschaduwduur per object wordt bepaald. De slagschaduwkalender per windturbine wordt eveneens opgesteld, waarin de astronomisch maximaal mogelijke slagschaduwduur voor elk relevant slagschaduwgevoelig object binnen de contour van vier uur verwachte slagschaduw per jaar wordt afgebeeld. De resultaten van Kaart 1a en Kaart 1b tonen aan dat meerdere alleenstaande woningen omheen de projectzone meer dan 4 uur slagschaduw per jaar zouden ondervinden, indien geen slagschaduwmodule geïnstalleerd zou worden.. WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

12 De slagschaduw kan opgevangen worden door bijvoorbeeld bomen, hagen, dicht bijstaande gebouwen en andere obstakels. Hiermee is geen rekening gehouden bij de bepaling van de schaduwcontouren. Verder is het ook mogelijk de windturbines, door installatie van slagschaduwmodules, volgens een specifieke instelling op nadelige tijdstippen uit te schakelen. Op die manier zal de toelaatbare grens op alle gevoelige locaties gerespecteerd worden RELEVANTE SLAGSCHADUWGEVOELIGE OBJECTEN Er zijn meerdere locaties die binnen de 4u-contour gelegen zijn. Voor 13 relevante en kritische locaties, wordt de kalender berekend. Voor de volgende slagschaduwgevoelige objecten, die binnen de 4u-contour gelegen zijn, wordt een slagschaduwkalender opgesteld. Deze kalenders zijn terug te vinden in Bijlage 2. Slagschaduwgevoelig object Lambert X [m] Lambert Y [m] A B C D E F G H I J K L M Tabel 3: Belgian Lambert 72 coördinaten van de relevante slagschaduwgevoelige objecten binnen de contour van 4 uur verwachte slagschaduw per jaar RESULTATEN Voor de weerhouden relevante slagschaduwgevoelige objecten worden specifiek de astronomisch maximale en de verwachte slagschaduwduur per jaar WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

13 berekend (zie onderstaande tabel) met volgende aannames in rekening genomen: Slagschaduwreceptoren A t.e.m. I en K t.e.m. L (11 receptoren) stellen woningen voor. Hiervoor gelden volgende veronderstellingen: er wordt een standaardraam op 1 m boven het maaiveld met een breedte van 5 m en een hoogte van 2 m genomen of de reële situatie ter plaatse; er bevinden zich geen obstakels tussen de turbine en slagschaduwgevoelige objecten; een woning wordt beschouwd als een object dat licht ontvangt uit alle richtingen. Slagschaduwreceptoren J en M (2 receptoren) stellen kantoorramen voor. Hiervoor gelden volgende veronderstellingen: Er bevinden zich geen obstakels tussen de turbine en slagschaduwgevoelige objecten; Afhankelijk van de ligging van de kantoorramen ten opzichte van de windturbines kunnen de slagschaduwgevoelige objecten beschouwd worden als: - een object dat licht ontvangt uit alle richtingen; - een object dat licht ontvangt uit 1 richting Voor deze receptoren worden volgende parameters beschouwd: Slagschaduwgevoelig object Breedte Hoogte Hoogte raam boven maaiveld Lichtontvangst Oriëntatie lichtontvangst Locatie J 20 m 4 m 1 m 1 richting Bureauramen naar het Z gericht Gelegen in gebied voor ambachtelijk bedrijf en KMO M 6 m 2 m 1 m 1 richting Bureauramen naar het W gericht Gelegen in industriegebied Tabel 4: beschouwde parameters van de relevante slagschaduwgevoelige objecten J en M (representeren kantoorgebouwen) Deze parameters zijn gebaseerd op observaties t.g.v. een sitebezoek op de projectsite. Voor gevoelige locaties gelegen buiten industriegebied, alsook voor woningen gelegen in industriegebied is maximaal 8 u slagschaduw per jaar en 30 min slagschaduw per dag toegelaten. Voor dergelijke receptoren worden volgende resultaten bekomen: WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

14 Slagschaduwgevoelig object Astronomisch maximale slagschaduwduur per jaar [u/j] Verwachte slagschaduwduur per jaar [u/j] Astronomisch maximale slagschaduwduur per dag (u/dag) A 289:06 48:43 01:36 B 158:53 33:46 01:56 C 42:37 11:03 00:41 D 36:41 06:07 00:45 E 112:21 16:53 01:30 F 41:29 08:12 00:46 G 25:18 06:11 00:28 H 32:26 06:24 00:33 I 69:45 14:35 00:52 K 24:10 03:16 00:32 L 46:51 07:16 00:49 Tabel 5: Astronomisch maximale en verwachte slagschaduwduur per jaar en astronomisch maximale slagschaduwduur per dag ter hoogte van de relevante slagschaduwgevoelige objecten binnen de contour van 4 uur verwachte slagschaduw per jaar (buiten industriegebied & woningen in industriegebied) Voor gevoelige locaties gelegen in industriegebied (met uitzondering van woningen) is een maximaal van 30 u per jaar en 30 min per dag slagschaduw toegelaten. Hiervoor worden volgende resultaten verkregen: Slagschaduwgevoelig object Astronomisch maximale slagschaduwduur per jaar [u/j] Verwachte slagschaduwduur per jaar [u/j] Astronomisch maximale slagschaduwduur per dag (u/dag) J 59:36 08:01 01:01 M 33:07 06:42 0:42 Tabel 6: Astronomisch maximale en verwachte slagschaduwduur per jaar en astronomisch maximale slagschaduwduur per dag ter hoogte van de relevante slagschaduwgevoelige objecten binnen de contour van 4 uur verwachte slagschaduw per jaar (binnen industriegebied geen woningen) Uit bovenstaande resultaten blijkt dat zonder slagschaduwmodule op meerdere locaties de norm overschreden wordt. Doordat de turbines voorzien worden van een slagschaduwmodule zullen ze echter op nadelige tijdstippen worden uitgeschakeld en zo voldoen aan de Vlarem-normen. WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

15 SLAGSCHADUWKALENDER PER WINDTURBINE (GRAFISCHE WEERGAVE) De slagschaduwkalenders per windturbine, waarin de astronomisch maximaal mogelijke slagschaduwduur voor elk relevant slagschaduwgevoelig object binnen de contour van vier uur verwachte slagschaduw per jaar weergegeven wordt, worden grafisch getoond in Bijlage BESLUIT In deze nota worden de resultaten van de slagschaduwstudie gegeven die rekening houdt met de windturbines in vergunningsaanvraag van het project Herentals-Plassendonk, voor een totaal van 3 windturbines. Een aftoetsing aan de nieuw voorgestelde Vlarem-slagschaduwnormgeving is gemaakt voor een 13-tal kritische slagschaduwgevoelige receptoren omheen de projectzone. Op meerdere locaties wordt zou de norm overschreden worden, indien geen slagschaduwmodule gebruikt zou worden. Doordat de turbines echter voorzien worden van een slagschaduwmodule, zullen ze op nadelige tijdstippen worden uitgeschakeld en zo voldoen aan de Vlarem-normen. De windturbines zullen uitgerust worden met een automatische stilstandmodule. Er zal door de exploitant een logboek per windturbine worden bijgehouden. Dit logboek vermeldt de nodige gegevens om de effectieve slagschaduw voor elk relevant slagschaduwgevoelig object binnen de contour van vier uur verwachte slagschaduw per jaar te bepalen. Per jaar zal de exploitant een lijst met alle relevante slagschaduwgevoelige objecten overmaken aan de toezichthoudende ambtenaren, alsook een slagschaduwkalender voor elk relevant slagschaduwgevoelig object. Als besluit wordt gesteld dat de impact van het project aanvaardbaar zal zijn, rekening houdend met de installatie van een slagschaduwmodule. 5. REFERENTIES [1] Tractebel nota: WINDDEV/4NT/555672/002/01: Windturbinepark HerentalsPlassendonk Oprichting van 3 windturbines Beschrijvende nota BIJLAGEN Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Kaarten Slagschaduwkalenders relevante slagschaduwgevoelige objecten Slagschaduwkalender per windturbine WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

16 BIJLAGE 1: KAARTEN Kaart 1a: Slagschaduw Rotordiameter 120 m op 80 m ashoogte isocontouren in [uur/jaar] (topografische kaart als achtergrond) Kaart 1b: Slagschaduw Rotordiameter 120 m op 80 m ashoogte isocontouren in [uur/jaar] (luchtfoto als achtergrond) WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

17

18

19 BIJLAGE 2: SLAGSCHADUWKALENDERS RELEVANTE SLAGSCHADUWGEVOELIGE OBJECTEN Legende windturbines WT1 Herentals-Plassendonk WT2 Herentals-Plassendonk WT3 Herentals-Plassendonk / EDF1 Sluizencomplex EDF2 Sluizencomplex WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

20 Slagschaduwkalender locatie A Slagschaduwkalender locatie B WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

21 Slagschaduwkalender locatie C Slagschaduwkalender locatie D WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

22 Slagschaduwkalender locatie E Slagschaduwkalender locatie F WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

23 Slagschaduwkalender locatie G Slagschaduwkalender locatie H WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

24 Slagschaduwkalender locatie I Slagschaduwkalender locatie J WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

25 Slagschaduwkalender locatie K Slagschaduwkalender locatie L WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

26 Slagschaduwkalender locatie M WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

27 BIJLAGE 3: SLAGSCHADUWKALENDER PER WINDTURBINE Legende receptoren Slagschaduwgevoelige locatie A Slagschaduwgevoelige locatie B Slagschaduwgevoelige locatie C Slagschaduwgevoelige locatie D Slagschaduwgevoelige locatie E Slagschaduwgevoelige locatie F Slagschaduwgevoelige locatie G Slagschaduwgevoelige locatie H Slagschaduwgevoelige locatie I Slagschaduwgevoelige locatie J Slagschaduwgevoelige locatie K Slagschaduwgevoelige locatie L Slagschaduwgevoelige locatie M WT1 WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

28 WT 2 WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

29 WT3 EDF1 EDF2 WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26

30 WINDDEV/4NT/ /004/01 Ed. September /26