Droogtemonitor bijlage 2 augustus 2018 / nummer

Transcriptie

1 Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) Droogtemonitor bijlage 2 augustus 2018 / nummer Weer: Maandverwachting droogte in stroomgebieden Maas en Rijn Neerslagverwachting geldig van tot en met Vandaag (31 juli) komen vooral in het westen en noorden van ons land een aantal (plaatselijke) buien voor. Neerslaghoeveelheden over het algemeen beperkt, zeer plaatselijk mogelijk rond 10 mm. Vanaf woensdag breekt opnieuw een droge periode aan die aanhoudt aan tot in ieder geval komend weekeinde (4-5 augustus). In de week erna nemen de neerslagkansen toe, maar blijven nog steeds beperkt (30-40%). In de stroomgebieden bestaat op woensdag 1 augustus, in Zwitserland ook op donderdag 2 augustus, kans op een paar buien. Grootschalig blijven de neerslaghoeveelheden beperkt tot een aantal millimeters. Daarna wederom droog. Temperatuurverwachting geldig van tot en met Tot en met komend weekeinde C, in het zuidoosten enkele dagen C. Vanaf volgende week neemt de kans op afkoeling toe, de kans op C is 50-70%. In het zuiden en oosten blijft het aannemelijk (circa 60% kans) dat de warmte aanhoudt met maximumtemperaturen tussen 25 en 30 C. In de stroomgebieden de komende 10 dagen waarschijnlijk aanhoudend (zeer) warm met temperaturen rond 30 C, verder zuidelijk meest C. Verdere vooruitzichten geldig van tot en met Tot 20 augustus waarschijnlijk iets kleinere neerslaghoeveelheden dan normaal, daarna worden neerslaghoeveelheden rond de normale waarden voor de tijd van het jaar verwacht. (weekgemiddelde neerslag de Bilt in augustus ( ): mm). Deze tendens geldt ook voor de stroomgebieden. De hitte in de stroomgebieden lijkt daarbij wat te worden getemperd. Figuur 1. De gepresenteerde kleurenverdeling is een indicatie voor temperatuur-/neerslagafwijkingen tussen de real-time prognoses van het ECMWF numerieke weermodel t.o.v. de numerieke modelklimatologie. Pagina 1 van 12

2 De voorgaande figuren geven de resultaten weer van het ECMWF-model waarmee de maandverwachtingen worden berekend. In de bovenste vier figuren is per week de verwachte temperatuurafwijking ten opzichte van de gemiddelde (of normale) situatie weergegeven. In de onderste vier figuren is per week de verwachte afwijking in de neerslag weergegeven. De kleur wit betekent dat er geen significante afwijkingen van de normale situatie zijn. De verwachte afwijkingen in graden Celsius respectievelijk millimeters zijn weergegeven in de schaalverdeling boven de kaarten. Neerslagtekort Van 1 april tot en met 30 september wordt in Nederland het gemiddelde neerslagtekort berekend over dertien meetstations (figuur 2A). In deze grafiek toont de zwarte lijn het verloop van het neerslagtekort (mm) in de tijd. Op dit moment is het landelijk gemiddelde neerslagtekort in Nederland 278 mm. De verwachting is dat het neerslagtekort in de komende periode zal stijgen naar 308 mm. Een dergelijk neerslagtekort is vergelijkbaar met de situatie in het recordjaar Figuur 2B geeft een schatting van het potentieel neerslagoverschot in Nederland. Het doorlopend potentieel neerslagoverschot wordt verkregen door het verschil te berekenen tussen de hoeveelheid gevallen neerslag en de berekende referentiegewasverdamping. Dit verschil wordt dagelijks gesommeerd in het tijdvak van 1 april tot en met 30 september. Een negatief getal geeft een tekort aan, een positief getal een overschot. In figuur 2B is te zien dat in heel Nederland sprake is van een aanzienlijk neerslagtekort. Figuur 2A. Landelijk gemiddeld neerslagtekort. Figuur 2B. Doorlopend potentieel neerslagoverschot. Pagina 2 van 12

3 Afvoeren Rijn en Maas Rijn De afvoer te Lobith is op 15 juli onder het LCW criterium van 1200 m 3 /s gedaald en op 31 juli onder de 1000 m3/s uitgekomen. Het LCW-criterium voor augustus is 1100 m 3 /s. De huidige afvoer is 980 m 3 /s. De afgelopen weken is weinig tot zeer weinig neerslag gevallen in het stroomgebied waardoor de afvoer voor de Rijn een algemene dalende trend heeft. De komende week wordt weinig neerslag (<10 mm) verwacht in het Rijnstroomgebied. De afvoer bij Lobith zal deze week de dalende trend richting 900 m 3 /s doorzetten. Op de middellange tot lange termijn wordt ook weinig neerslag verwacht. Op dit moment laten de modellen een daling richting 900 m 3 /s zien rond 7-8 augustus. Afvoeren van minder dan 800 m 3 /s zijn nog niet in zicht. Volgens de laatste inzichten is het meest waarschijnlijke afvoerscenario dat de verwachte afvoer bij Lobith - voor de periode na 15 dagen - onder tot ruim onder het langjarig maandgemiddelde zal blijven. Situatie in Zwitserland en Duitsland Het peil van de Zwitserse stuwmeren ligt grotendeels onder het langjarig gemiddelde. Ook de waterstand en de afvoer van de Bodensee zijn sterk gedaald en daarmee behoorlijk lager dan gemiddeld voor deze tijd van het jaar. Deze daling in de waterstanden zal zich in de aankomende periode verder doorzetten. De afvoer bij Basel heeft een langzaam dalende trend vanaf begin juli en is de afgelopen dagen ongeveer gelijk gebleven op 600 m 3 /s, maar blijft daarmee ruim lager dan het langjarig gemiddelde voor juli. Rekingen 470 m 3 /s Figuur 3. Daggemiddelde afvoeren in de stroomgebieden van Rijn en Maas op 24 juli In Duitsland is de enige recente neerslag van betekenis rond 22 juli in de stroomgebieden van de Neckar en Nahe gevallen; deze neerslag heeft de waterstand bij Lobith kortstondig ca. 10 cm doen stijgen. De neerslag op 28 juli in noord Duitsland heeft de daling van de afvoer bij Lobith iets afgeremd maar niet doen omkeren. Ook in de aankomende periode kunnen dit soort tijdelijke afvoerpieken of afvlakkingen als gevolg van lokale buien optreden maar dit voorkomt niet dat de afvoeren in Duitsland op de langere termijn in een dalende trend zullen blijven. Het algemene beeld blijft dat de afvoer in vrijwel het gehele Rijnstroomgebied een langzaam dalende trend zal kennen. Lobith volgt dit beeld; de afvoeren zullen de aankomende periode in een langzaam dalende trend doorzetten richting de 900 m 3 /s. Op de lange termijn (10 a 15 dagen vooruit) neemt de onzekerheid enigszins toe en is de kans groot dat de afvoer bij Lobith onder de 900 m 3 /s zal uitkomen. Afvoeren tot onder 800 m 3 /s zijn op dit moment nog niet in beeld. Voor meer achtergrondinformatie, Lobith afvoerverwachting en trend Pagina 3 van 12

4 Maas De daggemiddelde afvoer bij Sint Pieter is op dit moment circa 30 m 3 /s (Luik circa 50 m 3 /s). Het LCW-criterium is 25 m 3 /s. De afgelopen tijd is zeer weinig neerslag gevallen in het stroomgebied en ook voor de komende week wordt geen neerslag van betekenis verwacht (<5 mm); dit betekent dat de afvoer bij St. Pieter de komende week ongeveer gelijk zal blijven en zal blijven schommelen (door stuwfluctuaties) tussen 5 en 100 m 3 /s. Op de middellange termijn ( 5 10 dagen vooruit) verandert weinig in deze situatie. De kans dat het LCW-criterium van 25 m 3 /s voor St. Pieter op langere termijn (10-15 dagen) wordt onderschreden neemt toe. Situatie België en Noord-Frankrijk Er is recentelijk geen neerslag van betekenis gevallen en er wordt ook geen neerslag van betekenis verwacht. Er zullen wel de komende dagen kleine buien langskomen in het stroomgebied; deze zullen echter geen significant effect hebben op de afvoeren van de Maas. De afvoeren in België worden sterk gereguleerd en op dit moment redelijk gelijk gehouden. Bij Lozen komt op dit moment circa 10 m 3 /s (daggemiddelde) binnen op de Brabantse Kanalen. St Pieter afvoerverwachting en trend -De trend voor de 5-10 dagen periode is weergegeven t.o.v. de situatie op dag vijf. -De trend voor de dagen periode is weergegeven t.o.v. de situatie aan het eind van de 5 10 dagen periode Betekenis trendsymbolen: ++ sterk stijgend (toename van meer dan 200 m 3 /s) + licht stijgend (toename van 31 tot 200 m 3 /s) = gelijk blijvend (afwijking tussen -30 en + 30 m 3 /s) - licht dalend (afname van 31 tot 200 m 3 /s) -- sterk dalend (afname van meer dan 200 m 3 /s) Grondwater De grondwaterstanden zijn laag voor de tijd van het jaar. Zie de tijdreeksen in figuren 4, 5 en 6. Afgelopen winter is weliswaar nog relatief veel neerslag gevallen, waardoor het kalenderjaar begon met hoge grondwaterstanden voor de tijd van het jaar. Daarop volgden de relatief droge maanden februari en maart. Na de redelijk natte maand april, met 74 mm neerslag tegen normaal 44 mm, is een droge periode ingetreden. De maand mei was relatief droog en vanaf halverwege juni heeft het nauwelijks meer geregend. Het effect van de droogte is waarneembaar in de metingen van de grondwaterstanden. De grondwaterstanden nemen in de loop van het voorjaar af, zoals gebruikelijk. Bij veel waarnemingen dalen de meeste grondwaterstanden omstreeks mei sterker dan gemiddeld, als gevolg van de droogte. In de vrij afwaterende gebieden zijn lage tot zeer lage grondwaterstanden waarneembaar, bijvoorbeeld in Oost Nederland. In gebieden die sterk door het oppervlaktewater worden beïnvloed, bijvoorbeeld het rivierengebied, is de daling gedempt door het beschikbare oppervlaktewater, maar inmiddels komen ook op deze locaties lage grondwaterstanden voor. In gebieden met kwel komen vooral lage grondwaterstanden voor, en in enkele gevallen een meer gemiddelde grondwaterstand (bijvoorbeeld meetpunt Otterlo; bron hhtps://opendata.munisense.net). Het algemene beeld is dat de grondwaterstanden laag zijn voor de tijd van het jaar, met uitschieters tot zeer laag, onder de 10 de percentielwaarde. De grondwatervoorraad is dan ook laag. Pagina 4 van 12

5 Figuur 4: Tijdreeks van een grondwatermeetpunt van Wamel, in het rivierengebied tussen Maas en Waal. De blauwe bandbreedte geeft het 25 e tot 75 ste percentiel weer en de bruine bandbreedte geeft het 10 de tot 90 ste percentiel weer (bron Figuur 5: Tijdreeks van een grondwatermeetpunt in het Korburgerveen, nabij Winterswijk. De blauwe bandbreedte geeft het 25 e tot 75 ste percentiel weer en de bruine bandbreedte geeft het 10 de tot 90 ste percentiel weer (bron Pagina 5 van 12

6 Figuur 6: Tijdreeks van een grondwatermeetpunt in vrij afwaterend gebied in de omgeving van Vaassen, op de Veluwe. De blauwe bandbreedte geeft het 25 e tot 75 ste percentiel weer en de bruine bandbreedte geeft het 10 de tot 90 ste percentiel weer(bron Waterkwaliteit De daggemiddelde watertemperaturen van de Rijn bij Lobith en de Maas bij Eijsden ligt momenteel respectievelijk rond de 25,5 o C en 25 o C, waarbij het dagmaximum sinds 24 juli boven de 26 o C ligt (zie figuren 7 en 8). Inmiddels lijken de temperaturen weer licht te dalen nu de hittegolf van eind vorige week voorlopig voorbij is. De verwachting is dat de daggemiddelde watertemperatuur de komende week ongeveer gelijk blijft. Figuur 7. Watertemperatuur Lobith/Rijn van de afgelopen 9 dagen (in graden Celsius) Pagina 6 van 12

7 Figuur 8. Watertemperatuur Eijsden/Maas van de afgelopen 9 dagen (in graden Celsius). Het meetinstrument bij Eijsden heeft op 26 juli tijdelijk de luchttemperatuur gemeten wat op 27 juli weer is hersteld Voor verschillende locaties is melding gedaan van blauwalg, botulisme en vissterfte. Vanwege de hoge temperaturen neemt het aantal meldingen naar verwachting de komende periode toe. Voor de laatste informatie over de zwemwaterkwaliteit, kijk op Aangeraden wordt aangeraden om alleen op de officiële zwemwaterlocaties te zwemmen. Vanaf 1 mei tot 30 september worden de officieel aangewezen zwemwaterlocaties gecontroleerd op waterkwaliteit en fysieke veiligheid. Verzilting De achtergrondconcentratie van de Rijn ligt momenteel tussen de 100 en 110 mg Cl - /l. Figuur 9 geeft de chloridegehaltes op een aantal locaties in het zuidwesten van Nederland weer. De zoutindringing vanuit zee is in de afgelopen week toegenomen door de afnemende Rijnafvoer. Op basis van de verwachting van de afvoer zal het chloridegehalte de komende week verder toenemen. Figuur 9. Verloop van chloridegehalte (mg CL - /l) bij enkele locaties in het benedenrivierengebied Pagina 7 van 12

8 In het weekend van 26/27 juli is een front met onweersbuien en windstoten vanuit het zuidwesten het land binnengedrongen waarbij de verwachting was dat opzet vanuit zee meer zoutindringing in de Rijnmaasmonding zou binnen dringen. Achteraf viel dit mee en zijn er geen extra maatregelen nodig geweest. Dit front heeft er verder mogelijkerwijs wel toe geleidt dat het zout in het afgesloten Haringvliet zich heeft verspreid naar de diepte put bij Middelharnis (zie ook figuur 9). De chlorideconcentratie in de monding van de Hollandsche IJssel bij Krimpen is gemiddeld 175 mg/l. Nadat afgelopen week er een piek van circa 233 mg/l was bereikt lopen de concentraties inmiddels weer omlaag. Wel is de verwachting dat in de huidige omstandigheden met toenemende watervraag het zout verder optrekt op de Hollandsche IJssel. Op het Volkerak-Zoommeer ligt het chloridegehalte rond 290 mg Cl - /l (meetpunt Vossemeer). Ten opzichte van vorige week (260 mg/l) is dit een stijging, maar het ligt daarmee nog onder de streefwaarde van 450 mg Cl - /l. Gezien deze nog relatief gunstige situatie en de verwachting voor de Rijn-Maasmonding is het belangrijk dat niet meer water wordt aangevoerd naar het Volkerak- Zoommeer dan strikt noodzakelijk, omdat anders de zoutindringing via de Nieuwe Waterweg negatief wordt beïnvloed. De chlorideconcentratie in het kanaal Gent-Terneuzen loopt geleidelijk op, maar het 3-jaarlijks zomergemiddelde ligt nog onder de streefwaarde van 3000 mg Cl - /l. Het chloridegehalte op het Amsterdam-Rijnkanaal bij Diemen is de afgelopen week flink aan het fluctueren tot boven de norm van 200 mg/l. Op moment zit de zouttong op 6,2 kilometer vanaf de mond van het ARK (Diemen zit op 3,5 kilometer). Dit wordt veroorzaakt door veel wateronttrekkingen aan het kanaal en daarmee is de doorspoeling is afgenomen. Vorige week is daarom begonnen om via het WIS in de Irenesluizen meer water over het ARK te sturen waarmee de zouttong moet worden terug gedrongen (daggemiddelde 40 m 3 /s). In eerste instantie gaf dit gewenst resultaat, maar inmiddels is de chlorideconcentratie weer sterk aan het fluctueren. Aangezien de verwachting is dat de watervraag verder zal toenemen waarbij ook de KWA verder zal worden uitgebreid, wordt gestreefd naar een daggemiddelde van in ieder geval 45 m 3 /s via de Irenesluizen om enerzijds aan de watervraag te voldoen en anderzijds om de zoutindringing tegen te gaan (uitgaande van een 5 daags gemiddelde van 25 m 3 /s bij Weesp om de zoutconcentratie bij Diemen onder de norm te houden). Daarbij wel gebruikmakend van de mogelijkheid om de waterinlaat korte tijd te stoppen wanneer de wachttijd voor scheepvaart te ver oploopt. Hiermee wordt de hinder voor de scheepvaart tot een minimum beperkt. Andere maatregelen die momenteel worden toegepast is de mobilisatie van een bellenscherm in het Amsterdam-Rijnkanaal en een aangepast schutregime voor de zeesluis van IJmuiden waardoor minder zoutindringing plaatsvindt. Scheepvaart Voor de scheepvaart op de rijkswateren leidt de droogte -met uitzondering van de Geldersche IJssel- op dit moment niet tot grote hinder. Vergeleken met vorige week is de situatie voor de scheepvaart - tijdelijk- iets verbeterd. Dit komt vooral door de regenval in Duitsland. De effecten van deze regenval zijn echter beperkt en van korte duur. Als gevolg van de lagere waterstanden kunnen schepen minder diep geladen worden en dus minder vracht vervoeren. Dit leidt mogelijk tot een toename van het scheepvaartverkeer. Daarnaast is er in verband met de zomervakantie veel recreatievaart. Op de Geldersche IJssel is hinder voor de beroepsvaart doordat op delen een oploop- en ontmoetingsverbod geldt. Om waterafvoer te beperken geldt er bij verscheidene sluizen in heel Nederland een aangepast schutregime. Dit is o.a. het geval o.a. bij de sluizen op de Maas, Nederrijn/Lek, kanaal Gent- Terneuzen, de Brabantse en Limburgse kanalen en de Lorentzsluizen. Om verzilting tegen te gaan gelden beperkingen bij Zeesluis IJmuiden en de Irenesluis in Wijk bij Duurstede. Wachttijden kunnen langer zijn dan gebruikelijk. Scheepvaart wordt van de actuele situatie op de hoogte gehouden via onder andere berichten aan de scheepvaart (BAS) en vaarweginformatie.nl. Pagina 8 van 12

9 Regionaal waterbeeld De calamiteitenorganisaties van de waterschappen zijn opgeschaald. Figuur 10. Nederland is ingedeeld in zes regionale droogte regio s. RDO staat voor regionaal droogte-overleg. RDO Noord Het waterpeil in het IJsselmeer en Markermeer is vergeleken met vorige week 3 á 4 cm gedaald. Dit als gevolg van de watervraag voor de regionale watervoorziening, de dalende afvoer van de IJssel (thans circa 174 m 3 /s) en verdamping uit de meren. Vooralsnog is er voldoende water beschikbaar voor de omliggende regio s. Deze zijn vorige week opgeroepen om zuinig om te gaan met waterverbruik. Voor de Veluwerandmeren wordt sinds 28 juni extra water aangevoerd vanaf het Markermeer met medewerking van de provincie Flevoland en waterschap Zuiderzeeland. Ondanks deze aanvoer is het meerpeil afgelopen week gezakt naar NAP -0,17 m. In verband hiermee is de aanvoer met een factor 1,5 verder vergroot door langer water in te nemen bij de Zuidersluis te Almere. Sinds 1 juli wordt niet meer gespuid via de Afsluitdijk. En er wordt geen visvriendelijke sluisbeheer (vismigratie) meer toegepast. Met het oog op het voorkomen van verzilting van het IJsselmeer vindt schutten van de recreatievaart op de Afsluitdijk plaats op basis van een volle kolk. Het chloridegehalte in het IJsselmeer is normaal. Bij het drinkwaterinnamepunt te Andijk is het chloridegehalte stabiel rond circa 110 mg/l. De watertemperatuur ligt rond de 23 C. Verder worden nog geen grote waterkwaliteitsproblemen voorzien. Op een beperkt aantal locaties beginnen blauwalgen zich te ontwikkelen. Het Amsterdam Rijnkanaal en Noordzeekanaal staan op circa NAP -0,35 cm, dit is 5 cm boven streefpeil. Door de extra waterinlaat vanuit de Lek en Waal alsmede het Markermeer wordt het zoutgehalte bij Diemen met wisselend resultaat zo laag mogelijk gehouden. Alle waterbeheerders rond het IJsselmeergebied hebben voor zover mogelijk de peilen extra opgezet. Nog steeds is de aanvoer naar de regio hoger dan normaal. Pagina 9 van 12

10 Wetterskip Fryslan heeft per 26/7 een algeheel beregeningsverbod ingesteld voor grasland en een verbod overdag voor andere gewassen. Daarmee is de inname van 80 naar 60 ms/s teruggebracht. Ook andere waterschappen hebben beregeningsverboden ingesteld. HHNK neemt stabiel rond de 30 ms/s in en voorziet dat dit stabiel blijft de komende week. Bij waterschap Drents Overijssels Delta bedraagt de aanvoer % van de maximale capaciteit. Bij AGV/Waternet is sprake van effecten op natuurwaarden. Vooralsnog is niet vastgesteld of het gaat om natuur categorie 1 en categorie 4. Verder speelt voor Waternet het risico van verzilting bij het drinkwaterinname (categorie 2) bij Nieuwersluis aan het Amsterdam-Rijnkanaal. Algemeen beeld is, dat er sprake is een toename van knelpunten in categorie 4, omdat er problemen zijn met de wateraanvoer (hogere gronden) en in het verlengde daarvan beregeningsverboden worden ingevoerd. Beregeningsverboden zijn bij 5 van de 9 waterschappen uitgevaardigd voor gebieden waar geen en minder aanvoer mogelijk is. Door waterschap Vallei en Veluwe worden zeldzame vissoorten uit droogvallende watergangen gevangen en elders uitgezet (categorie 4). Er wordt geen visvriendelijk sluisbeheer toegepast op de Afsluitdijk. Bij AGV/Waternet treedt verzilting op in de Zuidelijk Amstelland boezem. Bij meerdere waterschappen is sprake van vorming van blauwalg, waardoor negatieve zwemadviezen of zwemverboden zijn uitgevaardigd door betreffende provincies. Voor zover van toepassing vindt bij de meeste waterschappen inspectie van kwetsbare (veen)kades plaats. De calamiteitenorganisatie is bij de meeste waterschappen in werking en er zijn de nodige mediamomenten. Er wordt zo zuinig mogelijk omgesprongen met het water uit het IJsselmeergebied. Dit om er zo lang mogelijk gebruik van te kunnen maken en dat de regionale verdringingsreeks bij verder aanhoudende droogte en verder uitzakkend peil (NAP meter) mogelijk in werking zal gaan treden. RDO Twentekanalen en RDO Gelderland Wateraanvoersituatie is nog steeds beheersbaar. De gebieden met beperkte peilbeheersing m.n. oeverwallen hebben het moeilijker. Daar waar geen wateraanvoer mogelijk is, beginnen de waterstanden uit te zakken, hetgeen ook normaal is voor deze gebieden. Watervraag vanuit de regio is maximaal. Waar mogelijk zijn peilen opgezet. Iets verlichting door buien (lokaal). Als rivierwaterstanden nog verder zakken kunnen regionale waterinlaat voorzieningen (vrij verval) in de problemen komen. Tevens vinger aan de pols voor watertoevoer voor gemaal Eefde. Op enkele plaatsen zijn ter ondersteuning pompen ingezet voor waterinlaat- doorvoer en terugpompen van schutverlies. Voorbeeld hiervan is een extra pomp bij gemaal Pannerling ten behoeve van toevoer van de Linge. Toename van droogvallen waterlopen. Er zijn enkele locaties met blauwalg vastgesteld en daar zijn waarschuwingsborden geplaatst. De verwachting is dat de waterkwaliteit de komende tijd verslechtert en dat er meer locaties bij gaan komen. Bij Rijn en IJssel zijn onttrekking vanuit oppervlaktewater geregeld via algemene regels (Verordening). Wanneer de (beneden loopse) laatste stuw geen water meer afvoert, mag geen water meer worden onttrokken. Er zijn veel vragen naar aanleiding van het onttrekkingsverbod vanuit oppervlaktewater. Waterkwaliteit met stijgende temperaturen wordt zorgelijk. Tot nu toe valt blauwalg mee. Voornamelijk het zuiden van het beheersgebied van Vechtstromen is extreem droog. In het noorden van het beheergebied bevinden de grondwaterstanden zich rond langjarig gemiddelde. Via aflaat Puntbrug Vroomshoop gaat circa 1 m 3 /s naar WDOD. De wateraanvoersituatie vanuit kanaal Almelo-de Haandrik is normaal. Bij kanaal Almelo wordt momenteel 8.0 m 3 /s ingelaten. Tot op heden zijn in het gebied van Vechtstromen geen beregeningsverboden vanuit het grondwater van kracht, wel geldt een verbod voor beregening vanuit het oppervlaktewater. Op enkele plaatsen zijn vissen weggevangen en overgezet (rode lijst soorten), er vinden kade inspecties plaats en de waterschappen zijn opgeschaald. Pagina 10 van 12

11 Naast de 2 eerder geplaatste pompen (afgelopen week) zijn nu nog 2 klok/ dompel pompen bijgeplaatst bij Eefde/Twentekanalen. De totaal geïnstalleerde capaciteit is nu: Eefde 13,5 M3/s + tijdelijk bijgeplaatste pompen (TPI) 8,5 M3/s Totaal 22M3. Aanvoersituatie bij Eefde blijft aandacht vragen als de IJssel verder zakt. Er wordt gebaggerd in het aanvoerkanaal naar de TPI, vanwege beperkte diepte en het feit dat de waterstand IJssel nog steeds zakt. Twentekanaal en kanaal Almelo-de Haanderik zijn op peil. Veel scheepvaart door kleinere vrachtschepen en ook meer recreatievaart, dus toename te compenseren schutverlies; toename wachttijden. Er doen zich nog geen knelpunten voor, de voorsluis bij Eefde is in gebruik, hetgeen enig schutverlies oplevert. Koelwater: AKZO Hengelo heeft de productie stilgelegd. Steeds meer meldingen van zwemmersjeuk, nog beperkt blauwalgen bloei. Er worden inspecties gehouden i.v.m. botulisme. De verwachting is dat waterkwaliteitsproblemen sterk zullen toenemen na het optreden van buien (de werking van overstorten). RDO West-Midden Er wordt door de waterschappen veel water aangevoerd om te kunnen voorzien in de grote watervraag. In enkele delen van het gebied zijn er problemen om de polders op peil te kunnen houden. In enkele gebieden is sprake van drooggevallen watergangen. Waterschap Rivierenland heeft een onttrekkingsverbod uit oppervlaktewater ingesteld tussen 09:00 en 18:00, omdat dan de verdamping het grootst is. Verder zijn er geen onttrekkingsverboden ingesteld. De grote watervraag heeft geleid tot lagere debieten in het Amsterdam-Rijnkanaal, waardoor zoutindringing plaatsvindt vanuit het Noordzeekanaal. De chloridegehalten bij Diemen lopen geregeld flink op, tot boven 600 mg/l. Maatregelen hiertegen zijn het verhogen van de aanvoer vanuit de Waal, door extra water in te laten bij de Irenesluizen en inzet van een bellenscherm in het kanaal. Ook is het spuien/malen bij IJmuiden aangepast om een continu debiet op het kanaal te realiseren en is het schutregime van de sluizen bij IJmuiden geoptimaliseerd. Ook op andere plekken in het gebied is er sprake van (enige mate van) verzilting. In delen van het gebied is de watervraag dermate groot dat verziltingsbestrijding onder druk staat. De verzilting van Amsterdam-Rijnkanaal, Hollandsche IJssel, Oude Maas en Spui wordt nauw in de gaten gehouden. Om water zoveel mogelijk vast te houden en de zoutindringing via de Nieuwe Waterweg te verminderen zijn de Haringvlietsluizen dicht gezet. Om de zoutlast op het Haringvliet te beperken wordt op de Goereese Sluis een aangepast schutregime gehanteerd. Bij de Volkeraksluizen wordt zuinig water doorgelaten richting Volkerak-Zoommeer. De Kleinschalige Wateraanvoer (KWA) is ingesteld. Hiermee wordt water aangevoerd vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal naar het gebied van Rijnland. De aanvoer vanuit de Hollandse IJssel kan hierdoor iets worden verminderd. De waterkwaliteit is in delen van het gebied (voornamelijk de grote wateren) nog redelijk tot goed te noemen, in andere delen loopt dit fors terug. Op meerdere locaties in het gebied zijn blauwalgen geconstateerd; dit heeft geresulteerd in negatieve zwemadviezen. Op meerdere locaties is ook sprake van botulisme, dan wel overmatige plantengroei en vissterfte. Voor bepaalde natte natuurgebieden (met name veengebieden), zoals Nieuwkoopse Plassen en Naardermeer, wordt water ingelaten om onomkeerbare schade te voorkomen. De kwaliteit van het inlaatwater is een aandachtspunt. In het Groene Hart zijn beheerders bezorgd over natuurgebieden waaraan veel water wordt onttrokken door aangrenzende landbouwgebieden. Er vinden kade-inspecties plaats. RDO Zuid-Oost Bij de stuwen Linne en Roermond zijn schotbalken op de schuiven geplaatst. Hiermee wordt extra water vastgehouden en kan deze buffer naar behoefte gebruikt worden. Tevens zijn de kieren afgedicht met daklatten om lekverlies te voorkomen. Op het Julianakanaal wordt zo nu en dan water teruggepompt. Er geldt verstandig schutten, dus nog niet beperkt schutten. Het pompgemaal in het Kanaal Wessem-Nederweert bij Panheel draait vrijwel continu. De wateraanvoer onder vrij verval via Lozen bedraagt gemiddeld 8 m 3 /s. Op de kanaalpanden van de Middenlimburgse en Brabantse kanalen is stevig gebufferd ten behoeve van een extra watervoorraad. Bij pompgemaal Oosterhout is 1 pomp in gebruik. Om blauwalgen en botulisme te voorkomen, wordt op verzoek van Brabantse Delta extra water ingelaten op het Markkanaal vanaf de Amertak via de Marksluis. Tijdens het inlaten is de Marksluis gestremd voor de scheepvaart. In de Oostkolk van Maasbracht is een blindschuif geplaatst om verdere lekkage te voorkomen. Blauwalgen op meerdere locaties in Pagina 11 van 12

12 rijkswater en aantal locaties neemt toe. Er geldt op dit moment geen onttrekkingsverbod voor Rijkswateren. Bij alle waterschappen is de aanvoer van water maximaal, maar de vraag is veel groter dan het aanbod. Veel waterlopen zijn drooggevallen. Bij alle waterschappen zijn (deels) beregeningsverboden en onttrekkingsverboden van het oppervlaktewater ingesteld. Dit kan bij kapitaalintensieve teelten problemen geven. De grondwaterstanden zijn in delen erg laag. Er vinden boezeminspecties plaats bij primaire keringen. De kwaliteit van het water loopt terug, op veel locaties blauwalg vastgesteld en veel vissterfte. RDO Zuid-West De chlorideconcentratie in het Volkerak-Zoommeer ligt momenteel rond 320 mg Cl - /l. Dit is ruim onder de streefwaarde van 450 mg Cl - /l. Om de chlorideconcentratie onder de streefwaarde te houden is afgelopen week beperkt water uitgeslagen via de Bathse spuisluis op de Westerschelde, gemiddeld 6,5 m 3 /s. Via de Volkerakspuisluizen is afgelopen week gemiddeld 9 m 3 /s ingelaten vanuit het Hollandsch Diep naar het Volkerak-Zoommeer. Er wordt gestuurd op een meerpeil van NAP +0,05 m. De toenemende verslechtering van de waterkwaliteit is reden tot zorg. Het aantal locaties in het gebied van RDO Zuid-West waar blauwalgen dominant aanwezig zijn en botulisme is geconstateerd, is wederom toegenomen. Ook zijn er meer gevallen van vissterfte gemeld. Waterschap Hollandse Delta heeft wegens blauwalgen de inlaat van water uit het Volkerak- Zoommeer bij Ooltgensplaat en Galathea gestaakt. De waterkwaliteitsproblemen in het werkgebied van waterschap Brabantse Delta zijn toegenomen, maar minder hard doordat de Marksluis kon worden ingezet om het water in de Markvlietboezem te verversen. Het aantal drooggevallen watergangen op de hoge zandgronden in West-Brabant is wederom toegenomen en in het werkgebied van waterschap Scheldestromen zakken peilen verder uit. Eerder zijn watergangen drooggevallen in het werkgebied van waterschap Hollandse Delta, in de Kop van Goeree en de Kop van Voorne, en tertiaire watergangen in het werkgebied van waterschap Scheldestromen. Beregeningsverboden uit oppervlaktewater zijn van kracht. Waterschap Hollandse Delta en Brabantse Delta voeren inspecties van droogtegevoelige boezemkades uit. Bij de sluizen in Terneuzen zijn vooralsnog geen beperkingen in het schutproces en het kanaalpeil geeft een normale diepgang. De 3-jaarlijks zomergemiddelde chlorideconcentratie in het kanaal Gent-Terneuzen ligt nog onder de streefwaarde van 3000 mg Cl - /l. Bedrijven langs het kanaal nemen waterbesparende maatregelen voor koelwaterinname, mede om de temperatuur stijging te minimaliseren. Bij gevaar voor verzilting van de Hollandsche IJssel kan besloten worden de doorspoeling van Volkerak-Zoommeer te staken. In dat geval kan als gevolg van een zoutwaterlekkage in de Bathse Spuisluis het zoutgehalte op het Bathse spuikanaal te ver oplopen. Er worden dan droogzetschuiven geplaatst om de zoutwaterlekkage te beperken. Colofon Dit bericht is opgesteld door de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW), onderdeel van het Watermanagement Centrum Nederland. De informatie in dit bericht is afkomstig van Rijkswaterstaat, de waterschappen en het KNMI. Contact: wmcn-lcw@rws.nl, Voor persvragen: Pagina 12 van 12