Speciale uitgave onderwijs

Transcriptie

1 STUKADOREN EN AFBOUW VLOEREN EN TERRAZZO PLAFOND- EN WANDMONTAGE Officieel orgaan van de Nederlandse Ondernemersvereninging voor Afbouwbedrijven 2012 JAARGANG 12 NR 8 NOA MAGAZINE Speciale uitgave onderwijs Opleiden zonder werkgeversrisico middels samenwerkingsverband blz. 6 Leerling Ricardo van Veenschoten: Ik heb een heel leuk en afwisselend vak geleerd! blz. 9 De scholingsontwikkeling in cijfers en statistieken blz. 14 Onderwijs, wat kun je daar van leren? blz. 18

2 HOEKA Wandfinish Succesvol airless werken met HOEKA Wandfinish HOEKA Wandfinish Airless is een gebruiksklaar product voor het verf- en behangklaar maken van wanden en plafonds. HOEKA Wandfinish in combinatie met gebruik van de GBT airless spuitmachine zorgt ervoor dat u nu nóg succesvoller kunt werken. Eigenschappen HOEKA Wandfinish Gebruiksklaar Universeel Kalkvrij Perfect verwerkbaar Emissie- en oplosmiddelvrij Laag verbruik Goed schuurbaar Airless spuitmachine GB300RS Eigenschappen Zeer betrouwbaar door toepassing van hoge druk wormpomp techniek Eenvoudige bediening Geheel van RVS Compleet pompsysteem met voorraadbak (incl. 4 zakken) Technische gegevens Spanning: 230 Volt Slanglengte: 13 meter Capaciteit: 6 liter/min Gewicht: 75 Kg RELIUS Nederland info@reliusnederland.nl NOA MAGAZINE

3 NOA Inhoud NOA Magazine verschijnt 16 keer per jaar Redactie Erica van Aken Jolanda Reede Nieuweweg LT Veenendaal Postbus AH Veenendaal T F E noamagazine@noa.nl Dagelijks bestuur J.J.F. van de Kant M.J.G. de Rouw Mr. Drs. F.Th.M. Rohof CPL Ir. J.A.A. van Strijp Tekstverwerking, lay out en druk Lecturis Kalverstraat CJ Eindhoven 4 Van de voorzitter 5 Een gewaarschuwd mens Leerlingen in loondienst! 6 Opleiden zonder werk geversrisico middels samenwerkingsverband Landelijke federatie STUC: Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst! 8 De werkweek van Mark Legierse, eigenaar van Stucadoorsbedrijf L&L B.V. 9 Leerling Ricardo van 6 Veenschoten: ik heb een heel leuk en afwisselend vak geleerd! De regerend Nederlands kampioen stuka doren over zijn leertraject 10 Scholingsmogelijkheden voor stukadoors op alle niveaus 12 Opleiding vloerenlegger vernieuwd 13 Ligt de toekomst van ons onderwijsstelsel in alternatieve opleidings modellen? 14 De scholingsontwikkeling in cijfers en statistieken Het aantal leerlingen in de bedrijfstak afbouw keldert drastisch 16 Plafond- en wandmontagesector zoekt alternatieven om vakmensen op te leiden 9 14 STUKADOREN EN AFBOUW VLOEREN EN TERRAZZO PLAFOND- EN WANDMONTAGE Officieel orgaan van de Nederlandse Ondernemersvereninging voor Afbouwbedrijven 2012 JAARGANG 12 NR Niets uit deze uitgave mag worden 18 Onderwijs, wat kun je daar van leren? 20 NOA Verzekeringsdienst Scholing: Een absolute must in elke branche 8 NOA MAGAZINEuitgave Speciale ijs onderw Opleiden zonder werkgeversrisico middels samenwerkingsverband blz. 6 Leerling Ricardo van Veenschoten: Ik heb een heel leuk en afwisselend vak geleerd! verveelvoudigd en/of overgenomen blz. 9 in enige vorm of op enige wijze, De scholingsontwikkeling in cijfers en statistieken blz. 14 hetzij electronisch, mechanisch, door Onderwijs, wat kun je daar van leren? blz. 18 foto kopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave staat helemaal in het teken van het onderwijs voor onze sectoren. Nu is namelijk hét moment om jonge mensen dé vakkrachten van onze toekomst te maken JAARGANG 12 NR 8 3

4 Van de voorzitter Jan van de Kant voorzitter NOA In deze uitgave van NOA Magazine besteden we specifieke aandacht aan het onderwijs. Natuurlijk hebben we het dan over het onderwijs en de scholingsmogelijkheden in onze branche. Op zich is dit hét juiste moment om in onze bedrijfstak aandacht te schenken aan nieuwe instroom. Scholen zijn daar al even mee bezig, want in februari zijn er altijd open dagen om potentiële leerlingen te informeren over de mooie vakken die ze op die bewuste school kunnen leren. Normaliter volgen in deze periode dan de inschrijvingen voor het nieuwe schooljaar. Daar zit nu net het probleem en daarom hebben we een speciale uitgave van NOA Magazine aan dit onderwerp gewijd. Want er zijn veel minder leerlingen dan een jaar of vier/vijf jaar geleden. Ik vertel niemand iets nieuws als ik schrijf dat dit een gevolg is van het sterk veranderde landschap. Werkgelegenheid... de wijze van bedrijfsvoering Het is een wereld van verschil. Als we onze bedrijfstak willen behouden, moeten we toch echt nú denken aan opleiden. Mocht u er anders over denken, dan is dat uw goed recht, maar over het algemeen is het opleiden van jonge mensen een goede zaak. Want op een zeker moment - en ik hoop en vertrouw er op dat dit zeer snel zal zijn - komen we echt vakmensen te kort! Ik licht u graag toe waarom ik daar zo stellig in ben: Ten eerste, omdat de economie straks echt weer aantrekt. Ten tweede, omdat er inmiddels heel wat mensen om wat voor reden dan ook de bouw en afbouw hebben (moeten) verlaten. Daartoe hoort ook de generatie die kort na de oorlog in onze branche is begonnen. Ten derde, omdat er in totaliteit te weinig mensen zijn opgeleid. Die tendens lijkt zich verder door te zetten. Jammer, maar waar. Onder bepaalde omstandigheden is het overigens een begrijpelijke beslissing, maar dat laat onverlet dat we over een paar jaar vakmensen te kort komen. Daarom proberen we oplossingen te bedenken: in elk geval voor de korte termijn, maar mogelijk ook voor de langere termijn. Minder werkend-leren, maar meer schooldagen bijvoorbeeld. De nieuwe opleiding op niveau 1 zal meer gestalte krijgen. Daardoor is het mogelijk om voor de eerste periode geen leerarbeidsovereenkomst te sluiten, maar wel een stageplaats te bieden. Dat heeft verschillende voorde- len en mogelijkheden: ondernemers hoeven dan niet meteen een dienstverband met de leerling te sluiten en kunnen eerst goed beoordelen of de jongen of het meisje het vak in zich heeft. De kosten zijn daarbij zeer aantrekkelijk. De bedrijfstak krijgt dan hopelijk met minder uitstroom te maken. Verhoging van de subsidie zit er helaas op dit moment niet in. Wel kan het risico van de ondernemer verkleind worden als we meer in samenwerkingsverbanden met elkaar optrekken om op te leiden. Dat heeft vele voordelen. Ook daarover in deze uitgave natuurlijk meer. Het zal de komende tijd toch het motto zijn dat we er samen doorheen moeten komen. NOA wil beslist haar steentje bijdragen, dus schroom niet ons te raadplegen als er problemen zijn! Samen met één van onze medewerkers of bestuursleden over uw vraagstukken of problemen praten, kan mogelijk een oplossing bieden. We zullen er in elk geval alles aan doen om de bedrijfstak op een goed peil te houden. Daar hoort opleiden van vakkrachten zeker bij! Kom zaterdag 2 juni a.s. zeer zeker ook naar onze Algemene Ledenvergadering! Meld u zich even aan? Doe dat desnoods telefonisch, want voor ons is het belangrijk om te weten op hoeveel leden we mogen rekenen. Jan van de Kant, Voorzitter NOA 4 NOA MAGAZINE

5 Een gewaarschuwd mens... In deze special over onderwijs, kan een juridische bijdrage over onderwijs niet ontbreken. In onze praktijk komen daaraan gerelateerde zaken niet zoveel voor, waardoor ik diep in mijn archiefkast moest duiken om een zaak(je) over onderwijs te vinden. Ik vond een advies over het parallel lopen van Leerlingen in loondienst! de arbeidsovereenkomst en de leerovereenkomst tussen de leerling, de ROC die de scholing verzorgt en de werkgever. In dit geval was door het NOA-lid advies gevraagd, vanwege het (vroegtijdig) beëindigen van de beroepspraktijkopleiding van een werknemer. Deze werknemer was in dienst getreden, met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van 4 maanden. Na die 4 maanden is het contract verlengd met 9 maanden en daarna is er niets meer gebeurd. Daardoor werd de overeenkomst stilzwijgend met een gelijke periode verlengd. Ook die maanden waren inmiddels verstreken, zodat er een vast dienstverband was ontstaan. Dat gebeurt na drie opvolgende contracten voor bepaalde tijd binnen drie jaar. De praktijkovereenkomst zou echter binnen enkele maanden worden beëindigd. De cliënt wilde weten wat er dan met de arbeidsovereenkomst zou gebeuren. De cao Afbouw gaf daarin helderheid. Daarin staat dat bij het beëindigen van de praktijkovereenkomst voor de basis of voortgezette vakopleiding, de arbeidsovereenkomst automatisch eindigt. Daar was echter de kous niet mee af, want er bleek een complicerende factor aanwezig te zijn. De werknemer was namelijk veelvuldig ziek. Zou de arbeidsovereenkomst ook automatisch eindigen met de leerovereenkomst als de werknemer ziek is op het moment dat de praktijkovereeenkomst zou worden beëindigd? Deze vraag was minder eenvoudig te beantwoorden. Ik meende dat dat niet het geval was, omdat dan het einde van de arbeidsovereenkomst in de weg zou staan aan het zogenoemde opzegverbod bij ziekte. U voelt al aan dat voortzetting van de arbeidsovereenkomst hier ook geen optie was, maar tot een geschil tussen beide partijen is het niet gekomen. Achteraf bleek dat het vak van stukadoor niet bij de leerling paste, wat ook de reden was van de ziekmeldingen. Partijen hebben daarop in overleg de arbeidsovereenkomst beëindigd. Voor NOA-leden die leerlingen in dienst hebben en na het einde van de opleiding een contract willen aanbieden, geldt dat de tijdelijke arbeidsovereenkomsten die in de leerperiode zijn afgesloten wel meetellen, zodat mogelijk gelijk een vast contract moet worden afgesloten. Wilt u die optie open houden en de mogelijkheid hebben om nog een tijdelijke arbeidsovereenkomst te sluiten, kunt u ook een arbeidsovereenkomst sluiten voor de duur van de leerovereenkomst (mits deze korter dan drie jaar duurt). Na afloop daarvan heeft u dan nog ruimte om een contract voor bepaalde tijd met uw werknemer overeen te komen. Ingeborg van Leusden Van Gorcom advocaten T E leusden@vangorcomadvocaten.nl W JAARGANG 12 NR 8 5

6 Opleiden zonder werkgeversrisico middels samenwerkingsverband Landelijke federatie STUC: Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst! In deze tijd van crisis vinden veel ondernemers het moeilijk om een leerling in dienst te nemen. Niemand heeft immers de zekerheid dat er de komende jaren voldoende opdrachten zijn. Toch is en blijft het opleiden van leerlingen belangrijk voor de continuïteit van uw bedrijf. U heeft baat bij enthousiaste jongeren, die in uw bedrijf en op school worden gevormd tot gedreven vakmannen. Het collectief opleiden van leerlingen, middels een samenwerkingsverband van ondernemers, is een aantrekkelijk alternatief. De leerling treedt in dienst van het samenwerkingsverband en wordt geplaatst bij één van de leerbedrijven. Loek den Nijs, voorzitter van de Federatie STUC werk en leren. Samenwerkingsverband neemt bedrijfsrisico over Niet elke ondernemer in ons land kent het fenomeen samenwerkingsverband. Loek den Nijs, voorzitter van de landelijke federatie van samenwerkingsverbanden in de afbouw, licht toe dat er een mogelijkheid is, dat niet de ondernemer zelf, maar het samenwerkingsverband een leerling in dienst neemt voor de duur van de opleiding. Het samenwerkingsverband sluit dan ook de verplichte leerarbeidsovereenkomst met de leerling af. Het bedrijfs risico komt hierdoor dus ook bij het samenwerkingsverband te liggen, in plaats van bij de ondernemer. Ook aanvullende administratieve rompslomp die bij een leerling komt kijken - en natuurlijk de zorg voor juiste scholing - ligt in handen van het samenwerkingsverband. Verantwoordelijkheden Een lidbedrijf van een samenwerkingsverband betaalt voor de gewerkte uren van de leerling, vertelt Frans Buwalda, directeur van STUC Noord-Nederland (voorheen SPSN) en bestuurslid van de landelijke federatie STUC werk en leren. De arbeidskosten van de leerling zijn via het samenwerkingsverband nagenoeg gelijk aan de kosten die een ondernemer heeft als hij zelf een leerling in dienst neemt. De kosten liggen wel wat hoger dan bij het zelf in dienst nemen. Daardoor lijkt het in eerste instantie niet aantrekkelijk. Middels een rekensommetje kunnen we goed laten zien wat de voordelen van het samenwerkingsverband zijn. Want als de leerling níet werkt, omdat hij naar school is, vakantie heeft of ziek is, dan hoeft daar ook niet voor te worden betaald. Salarisuitbetaling, fiscale afdrachten en verplichtin- 6 NOA MAGAZINE

7 gen conform de cao Afbouw en Wet Poortwachter e.d. liggen allemaal bij het samenwerkingsverband. Door als samenwerkingsverband aanwezig te zijn in de vakcentra kunnen we als werkgever het onderwijs proces positief beïnvloeden. Bovendien biedt STUC praktijkaanvullende scholing, waardoor het nog interessanter wordt voor een bedrijf een leerling op te leiden via een samenwerkingsverband. Over deze uren hoeft ook geen inleentarief te worden betaald. Na twee jaar heeft het leerbedrijf daarom een kwalitatief beter gediplomeerde vakman. STUC heeft hart voor opleiden Voorzitter Loek den Nijs geeft aan dat de federatie van samenwerkingsverbanden als doel hoeft om kwalitatief goed opgeleide vakmensen af te leveren in de afbouwbedrijfstak. Dat doen we gezamenlijk onder de naam STUC werk en leren. Zes regionale samenwerkingsverbanden hebben begin dit jaar de handen ineen geslagen om met één gezicht naar buiten te treden. Middels één naam en een gemeenschappelijk logo communiceren we gemakkelijker met externe partijen en kunnen we onderling kennis en ervaringen uitwisselen. Ook werven we gezamenlijk leerlingen en bedrijven die via een samenwerkingsverband een leerling willen plaatsen. Nu zijn het bijna nog allemaal stukadoors die opgeleid worden bij aangesloten leerbedrijven, in de toekomst worden hopelijk ook vloerenleggers en meer plafond- en wandmonteurs middels onze federatie geschoold tot gediplomeerde vakkrachten. Waar zorgt STUC werk en leren voor? De samenwerkingsverbanden zorgen in het land voor gastlessen en introductiedagen, wervingscampagnes en open dagen om het vak te promoten. Dit allemaal om toekomstige leerlingen al vroeg met het vak kennis te laten maken. De samenwerkingsverbanden bezoeken info- en beroepenmarkten op VMBO scholen en verzorgen doe-dagen. Deze activiteiten zijn aan het zicht van de bedrijven onttrokken, maar zijn essentieel om voldoende geschikte leerlingen te werven. Voor de langere termijn is een continuïteit van nieuwe leerlingen echt noodzakelijk. Want als straks de economie weer aantrekt, hebben we echt nieuwe vakkrachten nodig. Daarom moet nu, hoe moeilijk het ook is, gestart worden met het opleiden van jongeren, zodat die straks goed geschoold en zelfstandig aan het werk kunnen. Daarom een samenwerkingsverband! Als er minder werk is, zijn het vaak de jongste mensen die het bedrijf moeten verlaten. Of die een bedrijf niet eens binnenkomen, omdat men al moeite genoeg heeft het huidige personeelsbestand aan het werk te houden, vertelt Frans Buwalda. Dat is meer dan zonde, want zo krijgen we de toenemende vergrijzing niet onder de duim. Ondanks de crisis hebben we daarom een paar weken geleden toch allemaal Erkende leerbedrijven in de bedrijfstak stukadoren aangeschreven om de voordelen van onze samenwerkingsverbanden over het voetlicht te brengen, vult Loek den Nijs aan. Op dit moment hebben we diverse goede leerlingen in ons bestand, maar een gebrek aan lidbedrijven die deze jonge talenten een werkplek kunnen bieden. Jammer, want straks hebben we deze vakmensen in de dop echt hard nodig. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Om kennis en vakmanschap in de onderneming én de bedrijfstak te behouden, moet er NU geïnvesteerd worden in professionele scholing! Voor uitgebreide info: Erica van Aken Frans Buwalda, directeur STUC Noord- Nederland en bestuurslid Federatie STUC werk en leren. Wilt u een leerling via STUC? Dit zijn uw voordelen: Geen werkgeversrisico Geen salarisadministratie en andere rompslomp Geen ziektekosten en verletkosten Continuïteit in uw personeelsbestand Werving en selectie van juiste leerling-werknemer door STUC Breder opgeleide leerling-werknemer Intensieve begeleiding van leerling-werknemer (Bij)scholing van huidig personeel Professionele vraagbaak Verschillende STUC-vestigingen in Nederland Ondersteund door NOA en Savantis 2012 JAARGANG 12 NR 8 7

8 De werkweek van... Zondag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag De werkweek van Mark Legierse, eigenaar van Stucadoorsbedrijf L&L B.V. Van links naar rechts: Mark Legierse (Stucadoorsbedrijf L&L), Pascal Romme (bestuur Stuc), John Broeders (directeur Stuc) Maandag: Helaas weer vroeg op na twee dagen uitrusten. Iedere ochtend sta ik rond uur op en rijd ik naar onze loods op het industrieterrein in Den Dungen. Tegen zessen komen de eerste werknemers aan bij de loods. Elke morgen komen er circa 10 man langs om spullen te laden en een werkbriefje op te halen met wat ze die dag moeten doen. Als iedereen op weg is, rijd ik de lopende werken af. Ik probeer minimaal twee keer per week bij iedereen langs te gaan. Om half 1 heb ik een afspraak met Erwin Brouwer en Peter Schuurmans bij het SPOA in Den Bosch. We praten over de tegenvallende resultaten van een leerling en zoeken naar een oplossing. Ik probeer dagelijks om uur op kantoor te zijn om één en ander met mijn werkvoorbereider door te nemen. Daarna de dagelijkse kost: offertes, facturen, etc. Dinsdag: Zoals iedere ochtend ben ik om uur bij onze loods om iedereen op weg te helpen. Daarna heb ik een werkbespreking op een bouw. Om uur moet ik in Veenendaal zijn om te vergaderen met de werkgroep Scholing. Deze werkgroep is samengesteld uit leden van de ledenraad van NOA, met als voorzitter Loek den Nijs. Hier zijn veel punten ter discussie gekomen over hoe het in de toekomst moet met de opleiding. Ook is niveau 1 uitgebreid aan de orde geweest. Conclusie is dat we over een paar maanden weer samen komen. Woensdag: Na het bekende ochtendritueel ga ik een kijkje nemen bij het SPOA in Den Bosch. Twee gezel leerlingen van L&L hebben die ochtend praktijkles. Met een bakje koffie neem ik de vooruitgang van de leerlingen door met Bjorn Fleuren en Peter Schuurmans. Daarna ga ik mijn werkzaamheden op kantoor voortzetten. Meestal kijk ik op dinsdag of woensdag onze hele kostenbewaking door. s Middags komt één van de leermeesters langs om de voortgang van een leerling door te nemen. We komen al snel tot de conclusie dat we het met deze leerling over een andere boeg moeten gooien. s Avonds moet ik nog de hele aangepaste gezel-opleiding doorlezen en mijn bevindingen mailen naar Niels Korst van Savantis. Niels kijkt mijn bevindingen weer door, zodat we die vrijdag in de werkgroep bijeenkomst kunnen doorspreken. De werkgroep bestaat uit: Niels Korst, Chris de Vries en Erwin Brouwer. Donderdag: Vandaag gaat mijn werkvoorbereider met mij mee op pad. We hebben vandaag meerdere besprekingen bij diverse aannemers. Rond uur zet ik hem af op kantoor en ga ik nog een paar werkjes af waar we bezig zijn. Om uur heb ik een gesprek met een leermeester en leerling bij ons op kantoor. Dit doen we met regelmaat om de voortgang in de gaten te houden. s Avonds heb ik een vergadering de NOA, afdeling Vught, waar ik in het bestuur zit. Vrijdag: Vanmorgen ga ik om uur naar kantoor en maakt mijn werkvoorbereider de loods open. Hij vangt ook het personeel op. Om uur vul ik samen met mijn werkvoorbereider de mandagenregisters voor die week in. Vervolgens rijd ik naar Arnhem om een paar werkjes te bezoeken en om uur begint de werkgroep bijeenkomst voor de gezelopleiding bij NOA in Veenendaal. De nieuwe leerstof voor de gezel-opleiding is bijna klaar. Ik denk dat we tevreden mogen zijn. Mark Legierse: We moeten snel een oplossing vinden om aankomend jaar te kunnen blijven opleiden. Er zijn op dit moment te weinig werk-/leerplaatsen voor de nieuwe instroom. Doet de branche hier niets aan, dan hebben we over een paar jaar een groot tekort aan opgeleide vaklieden. Persoonlijk denk ik dat een collectief samenwerkingsverband in Nederland de oplossing kan zijn. 8 NOA MAGAZINE

9 Leerling Ricardo van Veenschoten: Ik heb een heel leuk en afwisselend vak geleerd! De regerend Nederlands kampioen stukadoren over zijn leertraject Ricardo van Veenschoten (21 jaar) woont in Amersfoort en werkt bij Stukadoorsbedrijf DODO VOF in Nijkerk. Hij mag zich officieel Nederlands kampioen stukadoren 2012 noemen. Zijn werkgevers, John Doornbos en Hans Doppenberg, zijn trots op hun leerling: Hij heeft het vak gewoon in de vingers. Maar wat vindt Ricardo er zelf van en hoe belangrijk was voor hem de stukadoorsopleiding? NOA Magazine vroeg de regerend stukadoorskampioen naar zijn mening: Altijd al stukadoor willen worden? Nee, zeker niet! Ik wilde, net als m n vader, automonteur worden. Die zei me van jongs af aan verder te kijken, omdat ik moest gaan doen wat ik zelf leuk vind. Via de achterbuurman kwam ik in aanraking met het stukadoorsvak. Op zaterdagen kon ik hem wel eens helpen met wat voorstrijken en andere klusjes. Via via werd ik aan het adres van DODO in Nijkerk geholpen, waar ik als leerling aan de slag mocht. Waarom vond je het belangrijk om een opleiding te gaan volgen? Mijn baas vond dat vooral belangrijk! Ik mocht bij DODO komen werken, op voorwaarde dat ik wel de officiële opleidingen zou volgen. Ze willen in het bedrijf alleen met geschoold personeel werken. En heel eerlijk: als je diploma s haalt, krijg je meer salaris, dus dat maakte het voor mij ook interessant om naar school te gaan. Maar bovenal leer je daar natuurlijk de theorie achter de praktijk en dat is toch wel heel belangrijk om je vak echt goed te kunnen doen. Heb je veel gehad aan de begeleiding die je van je docenten en leermeester krijgt? Heel belangrijk! Ik heb twee werkgevers, waarvan Hans Doppenberg ook meteen mijn leermeester is geweest. Vanaf de eerste dag ben ik met hem mee geweest. Hij heeft me veel geleerd en geholpen, net als mijn docent. Ik ben slecht in lezen en schrijven, maar werd daar goed bij geholpen. Als ik het niet snapte, kon ik altijd bij ze terecht om uitleg te krijgen. Zo heb ik ook alle theorievakken gehaald. De praktijk was voor mij het probleem niet, dat ging allemaal prima. Nu ben je Nederlands kampioen stukadoren; hoe kijk je zelf tegen die titel aan? Euh tja, gewoon Het was leuk om mee te maken. De kampioenschappen zelf, maar ook de extra aandacht er omheen. Maar daarna ga je weer over tot de orde van de dag en voelt het niet anders als ervoor hoor. Wat vind je het leukste aan je vak? Ik vind alles leuk. Vooral de afwisseling in het werk bevalt me. Geen dag is hetzelfde en elk project is anders. We hebben werk in de renovatie en restauratie en toch ook nog wel nieuwbouw. Laatst hebben we een zwembad gestukadoord. En we maken ook decoratieve wandafwerkingen. Die bijzondere dingen zijn leuk, maar ook recht-toe-recht-aan hoort bij dit vak en ook daarin wil ik goed werk afleveren. Wat zijn je ambities? Gewoon lekker blijven stukadoren. Ik wil niets anders. Veel jongens die het vak beheersen beginnen voor zichzelf. Ik moet daar eigenlijk niet aan denken. Dan moet je ineens ook alles zelf regelen, weet je hoeveel je dan aan het bellen bent nee hoor, ik hou het graag zoals het nu is! Erica van Aken, redacteur 2012 JAARGANG 12 NR 8 9

10 Voor eenieder in de stukadoorssector is er een passende training of opleiding te volgen! Scholingsmogelijkheden voor stukadoors op alle niveaus Aspirant gezel en gezel stukadoor: in de volksmond zijn deze titels bij stukadoors welbekend. Een officieel diploma halen op niveau 2, stukadoorsopleiding, en niveau 3, gezel-stukadoor, hoort er eigenlijk echt wel bij. Dan mag je jezelf een vakbekwaam stukadoor noemen. Het is heel normaal dat je in een werkend-leren-concept daarvoor vier jaar naar school gaat. Naast die gangbare opleidingen is er voor de stukadoorssector een ruim aanbod aan scholingsmogelijkheden. We lichten ze graag nog even toe. Assistent Afbouw; niveau 1 Er is een nieuwe opleiding op niveau 1: De opleiding Assistent Afbouw is een werkend-lerenopleiding. Deze beroepsopleiding op niveau 1 duurt gemiddeld één jaar, maar kan versneld worden afgelegd als de leerling gemotiveerd is en snel vorderingen maakt. Deze opleiding is voor alle mensen die graag als stukadoor, vloerenlegger of plafond- en wandmonteur aan de slag willen, maar geen afgerond VMBOdiploma hebben. In de praktijk is namelijk gebleken dat deze leerlingen het niveau van de aspirant-opleiding te moeilijk vinden en daardoor uit de bedrijfstak stromen. Zonde, want door het niveau langzaam op te bouwen en gedegen voor te bereiden, kunnen dit prima vakmannen worden. Overigens is door het ministerie bepaald, dat vanaf 2013 alleen leerlingen met een vmbo-diploma nog direct aan een niveau 2 opleiding mogen starten. Dit komt voort uit het actieplan Focus op Vakmanschap van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. 10 NOA MAGAZINE

11 Omdat er in onze bedrijfstak vaak genoeg jongens zonder enig diploma toetreden, biedt de niveau 1 opleiding uitkomst. Opleidingsstructuur Afbouw Niveau 2 en 3 De opleidingen tot stukadoor op niveau 2 en gezel stukadoor, niveau 3, zijn dusdanig bekend, dat ze geen nadere toelichting behoeven. De opleidingen worden in een competentiegerichte structuur aangeboden en zijn bij diverse scholen in het land te volgen. Bij de samenwerkingsverbanden, Vakschool Afbouw en ROC s zijn deze opleidingen nog steeds een begrip. Kaderopleiding en Restauratiestukadoor; niveau 4 De opleiding Restauratiestukadoor is een werkend-lerenopleiding voor de echte meester-stukadoors. Deze beroepsopleiding op niveau 4 kun je alleen op zaterdagen volgen. De opleiding is opgebouwd uit vakmodules, waaronder restaureren, klassieke decoratieve technieken, maatschappijleer, taal en het ontwerpen of vormgeven van ornamenten en lijsten/figuraties. Ook de Kader- en ondernemersopleiding heeft niveau 4: na deze opleiding heb je een stevige basis voor een beroep als uitvoerder, calculator of ondernemer. Deze opleiding was vroeger bekend onder de naam LIOS. Tegenwoordig wordt deze opleiding voor de afbouw- en onderhoudssector gezamenlijk gegeven. hbo-niveau mbo niveau 4 niveau 3 niveau 2 niveau 1 PTH Bouwkunde Restauratiestukadoor Gezel Stukadoor Stukadoor Assistent Afbouw Hbo Bouwtechniek Kader- en Ondernemersopleiding Gezel Dekvloerenlegger Dekvloerenlegger Bijscholing en trainingen Middels bijscholing en trainingen houdt de stukadoorssector graag haar kennis op peil. Savantis heeft een heel scala aan vaktechnische en maattrainingen voor stukadoors zodat vakmensen hun kennis en vaardigheden kunnen vergroten. Voor verschillende trainingen kan ESFsubsidie worden verkregen. En ervaren vakmannen zonder diploma kunnen via het EVC-traject (Elders Verworven Competenties) een ervaringscertificaat verkrijgen. Speciaal voor ondernemers organiseert NOA natuurlijk zelf in de wintermaanden het Ondernemersopleidingsprogramma. Zo is er voor een ieder die werkzaam is in de stukadoorssector wel een interessante training of scholing te volgen! Plafond- en Wandmonteur Het examen van de niveau 2 opleiding is verkort. Examinatoren hebben echter nog steeds een gedegen lijst met onderdelen waarop de werkstukken van leerlingen beoordeeld moeten worden. Ondernemers die meer willen weten over (bij)scholingsmogelijkheden, voor zichzelf of voor medewerkers, kunnen altijd contact opnemen met het secretariaat of één van de consulenten van Savantis JAARGANG 12 NR 8 11

12 Opleiding vloerenlegger vernieuwd In de vloerensector zijn veel gespecialiseerde bedrijven actief. Medewerkers ontwikkelen zich on the job tot gespecialiseerde vakman. Lang niet elke vloerenlegger heeft daarvoor een opleiding gevolgd. Of is bereid om daarvoor een opleiding te volgen. Het valt ook niet mee om voor een betrekkelijk klein aantal leerlingen een opleiding te ontwikkelen die aan al die facetten van specialisaties tegemoet komt. Toch is het Savantis gelukt om samen met de bedrijven, docenten en (oud-)leerlingen een aantrekkelijk lesprogramma te vormen. Ook voor de vloerensector zetten we de opleidingsmogelijkheden kort op een rijtje. Assistent Afbouw; niveau 1 Er is een nieuwe opleiding op niveau 1: De opleiding Assistent Afbouw is een werkend-lerenopleiding. Deze beroepsopleiding op niveau 1 duurt gemiddeld één jaar, maar kan versneld worden afgelegd als de leerling gemotiveerd is en snel vorderingen maakt. Deze opleiding is voor alle mensen die graag als vloerenlegger, plafond- en wandmonteur of stukadoor aan de slag willen, maar geen afgerond VMBOdiploma hebben. In de praktijk is namelijk gebleken dat deze leerlingen niveau 2 (de officiële opleiding tot dekvloerenlegger) te moeilijk vinden en daardoor uit de bedrijfstak stromen. Zonde, want door het niveau langzaam op te bouwen en gedegen voor te bereiden, kunnen dit prima vakmannen worden. Niveau 2 opleiding over andere boeg De opleiding tot dekvloerenlegger op niveau 2 is drastisch aangepast. Een belangrijke verandering is dat de opleiding nu drie specialisaties kent. Leerlingen beginnen met een gemeenschappelijke basis, maar kiezen daarna voor cementgebonden dekvloeren en gietvloeren. Of ze kiezen de richting cementgebonden dekvloeren en kunststofvloeren. Derde De niveau 2 opleiding tot dekvloerenlegger is in samenwerking met het bedrijfsleven, de docenten en (oud)leerlingen vernieuwd! richting is de mogelijkheid te kiezen voor cementgebonden dekvloeren, monolietvloeren en terrazzo. Door de invoering van de specialisatietrajecten kon de duur van de opleiding worden teruggebracht naar één jaar. Hierdoor is de werkgever zijn medewerker minder lang kwijt en kunnen aangeleerde vaardigheden en kennis eerder in het bedrijf worden toegepast. De Vakschool Afbouw biedt voor de vloerensector een uitkomst: ook kleine groepjes leerlingen kunnen de opleiding volgen, zonder een klas vol te moeten hebben. Over dit initiatief van NOA en werknemersorganisaties vindt u meer info op Niveau 3 Gezel dekvloerenlegger Na niveau 2 kan worden doorgeleerd tot Gezel dekvloerenlegger. Deze niveau 3 opleiding duurt twee jaar en is opgebouwd uit vakmodules. Daaronder vallen de vakken voorman, cementgebonden dekvloeren, tekening lezen en calculeren, aspirant leermeester en maatschappelijke en culturele vorming. Na afronding van deze opleiding kan de medewerker zelfstandig werken en het werk coördineren. Hij weet klantencontact te onderhouden en kan de kwaliteit van het werk controleren. De gezel-dekvloerenlegger is ook in staat om leerlingen te begeleiden. Ondernemers die meer willen weten over (bij)scholingsmogelijkheden kunnen altijd contact opnemen met het secretariaat, of één van de consulenten van Savantis. 12 NOA MAGAZINE

13 Ligt de toekomst van ons onderwijsstelsel in alternatieve opleidingsmodellen? Moeten we opleidingen anders gaan organiseren? Onze markt is drastisch veranderd. Zo ook het landschap van onderwijs Er wordt minder opgeleid. En dus komen er minder gediplomeerde vakkrachten. Ligt de toekomst van ons onderwijsstelsel daarom in alternatieve opleidingsmodellen? De redactie van NOA Magazine vroeg de visie van Ronald van Driel, directeur van kenniscentrum Savantis. Waarom is het belangrijk om op te blijven leiden? Laat ik allereerst aangeven dat het te begrijpen is dat het hoofd van ondernemers in een sterk gekrompen markt niet staat naar opleiden. Maar we hoeven de rapporten en verwachtingen er maar op na te slaan: over enkele jaren hebben we een gierend tekort aan vakmensen. Dat komt deels door de vergrijzing en deels doordat er nu minder wordt opgeleid. Natuurlijk is het nog waarzeggen wanneer de markt precies weer aantrekt en dus is het moeilijk om te bepalen wanneer precies het juiste moment is om die jonge mensen in je bedrijf het vak gedegen onder de knie te laten krijgen. Maar dat de bedrijfstak moet blijven opleiden is enerzijds voor de sector van belang en anderzijds van maatschappelijk belang. Wordt er daarom gekeken naar alternatieve opleidingsmodellen? Niet meer opleiden is vreselijk slecht voor het imago van de branche. Wat onverlet laat dat veel ongeschoolde mensen door heel veel praktijkervaring toch goede vakmensen zijn geworden. Ambachtelijke vaardigheden blijven voor de afbouwsectoren heel erg belangrijk. Maar het aantal praktijkplaatsen voor leerlingen bij bedrijven is sterk afgenomen. We zullen de beschikbare praktijkplaatsen daarom moeten verdelen over de BBL-leerlingen (met arbeidsovereenkomst) en de BOL-leerlingen (zonder arbeidsovereenkomst). Bovendien moeten we kijken of we meer gesimuleerde praktijk kunnen aanbieden. Hier moeten werkgevers- en werknemersorganisaties het dan wel samen over een worden, of dit een gewenste bestemming is voor het budget. STUC Werk en Leren kan hierbij een goede rol vervullen en alle uitplaatsingen van leerlingen bij leerbedrijven organiseren. Ook voor korte perioden kunnen bedrijven aan het samenwerkingsverband een praktijkplaats bieden voor leerlingen. Als menigeen komende tijd op die manier een steentje bijdraagt, redt de bedrijfstak het om toch jongeren op te blijven leiden. Lukt dat de bedrijfstak met verminderde inkomsten? Savantis heeft een gemaximeerd budget voor het verstrekken van opleidingssubsidies. Als minder bedrijven een leerling in dienst nemen, betalen we minder subsidie uit. Het geld dat overblijft zou gebruikt kunnen worden om alternatieve opleidingsvormen gedeeltelijk te bekostigen die georganiseerd worden door scholen, samenwerkingsverbanden en De Vakopleiding. Leerlingen kunnen dan meer vaardigheden op school aangeleerd krijgen. Wat is de rol en positie van Savantis in deze sterk veranderde bedrijfstak? Ik zie ons als stimulator en intermediair tussen scholen en bedrijfsleven. We moeten zorgen dat jongeren willen kiezen voor een beroep in de afbouwsectoren. Maar ook dat deze jongeren vervolgens een plek en toekomst kunnen krijgen. Jongeren kiezen logischerwijs liever voor een beroep waarmee ze een solide en goed vooruitzicht wordt geboden. De bedrijfstak houdt er jarenlang last van als dat toekomstperspectief wegvalt. Als kenniscentrum moeten wij de schakel zien te blijven tussen het beroepsonderwijs en de afbouwbedrijven JAARGANG 12 NR 8 13

14 De scholingsontwikkeling in cijfers en statistieken Het aantal leerlingen in de bedrijfstak afbouw keldert drastisch Een heel NOA Magazine vol over allerhande zaken die betrekking hebben op het onderwijs in onze afbouwsectoren. Mocht u zich afvragen: waar is dat goed voor?, dan zullen onderstaande cijfers en grafieken u duidelijk maken waarom we de aandacht vestigen op de scholing, cursussen en het onderwijs dat de afbouwsector geboden wordt Bron: Savantis Ontwikkeling leerlingenaantal (eerste- en tweedejaars leerlingen alle niveaus*) Ontwikkeling leerlingenaantal (eersteen tweedejaars leerlingen alle niveaus*) Het leerlingenaantal is na 2008 sterk gekelderd *Assistent Afbouw, stukadoor, monteur systeemwanden en -plafonds, dekvloerenlegger, gezel stukadoor, gezel dekvloerenlegger, restauratiestukadoor, uitvoerder afbouw en onderhoud. Op het moment dat er aan dit magazine gewerkt wordt, zijn ook de examens in het NOA-Afbouwcentrum weer in volle gang. Leerling stukadoors werken ingespannen aan hun examenopdracht om het felbegeerde diploma te halen. De jongens lopen af en aan, maar toch is het minder druk dan andere jaren Er zijn helaas veel minder leerlingen. Op zich is dat een logisch gevolg van de crisis. Ondernemers zijn onzeker over de hoeveelheid werk en durven het niet aan om een leerling voor de duur van de opleiding in het bedrijf een leer-werkplek te bieden. Nieuwe leerlingen nodig voor toekomstige productie Als we echter de verwachtingen van het EIB in ogenschouw nemen, moeten er de komende schooljaren echt meer leerlingen met de opleiding starten, om over enkele jaren met gekwalificeerd personeel het werk te kunnen maken. De grafiek uit de publicatie van EIB Trends en ontwikkelingen in de afbouwbranche laat zien dat de productie in 2014 weer toeneemt. 14 NOA MAGAZINE

15 Leerlingenaantallen Kijken we naar de huidige ontwikkeling van het aantal leerlingen, dan zien we juist een sterke afname. Consulenten en scholen bevestigen dat tussentijds leerlingen uitstromen, zonder dat ze hun opleiding afmaken. In de eerste maanden van het schooljaar verlieten al 17 leerlingen de bedrijfstak. Deze tendens zet in 2012 door, maar officiële cijfers zijn daarover nog niet uitgegeven. Er zijn wel meer BOL-leerlingen: deze volgen een dagopleiding en lopen stage (56 leerlingen in totaal). De overige BBL-leerlingen volgen een werkend-leren-traject; zij werken meestal vier dagen bij een Erkend leerbedrijf en gaan één dag in de week naar school. In het schooljaar waren er eind 2011 naast de 56 BOL-leerlingen ook nog 478 stukadoorsleerlingen met hun opleiding bezig; daarvan zijn zes leerlingen gestart op de nieuwe niveau 1-opleiding, 283 zijn bezig met niveau 2 (aspirant-gezel) en 189 leerlingen volgen de gezel-opleiding. Daarnaast zijn er 16 leerlingen die de opleiding dekvloerenlegger volgen (12 op niveau 2 en 4 die de niveau-3 opleiding volgen). In totaal zijn er ook 35 leerlingen die Ontwikkeling van de productie binnen de Afbouwbranche, index 2008=100, Bron: EIB de niveau-2 opleiding tot plafond- en wandmonteur volgen. Last-but-not-least zijn er 49 leerlingen, die de kader- en ondernemersopleiding volgen of leren voor Restauratiestukadoor (niveau 4). Erica van Aken, redacteur 2012 JAARGANG 12 NR 8 15

16 Er zouden nog meer jonge monteurs de officiële opleiding tot plafond- en wandmonteur moeten volgen! Plafond- en wandmontagesector zoekt alternatieven om vakmensen op te leiden Veel plafond- en wandmonteurs leren hun vak in de praktijk. Het lijkt meer uitzondering dan regel, om voor dit vak ook echt het officiële diploma plafond- en wandmonteur op niveau 2 te halen. Wel is er vanuit de sector belangstelling voor kortere cursussen. In samenspraak met de industrie wordt daarom nu een pilot gehouden. We lichten de scholingsmogelijkheden voor plafond- en wandmonteurs even kort toe. Assistent Afbouw; niveau 1 Er is een nieuwe opleiding op niveau 1: De opleiding Assistent Afbouw is een werkend-lerenopleiding. Deze beroepsopleiding op niveau 1 duurt gemiddeld één jaar, maar kan versneld worden afgelegd als de leerling gemotiveerd is en snel vorderingen maakt. Deze opleiding is voor alle mensen die graag als plafond- en wandmonteur, stukadoor of vloerenlegger aan de slag willen, maar geen afgerond VMBOdiploma hebben. In de praktijk is namelijk gebleken dat deze leerlingen niveau 2 (de officiële opleiding tot plafond- en wandmonteur) te moeilijk vinden en daardoor uit de bedrijfstak stromen. Zonde, want door het niveau langzaam op te bouwen en gedegen voor te bereiden, kunnen dit prima vakmannen worden. Overigens is door het ministerie bepaald, dat vanaf 2013 alleen leerlingen met een vmbo-diploma nog direct aan een niveau 2 opleiding mogen starten. Dit komt voort uit het actieplan Focus op Vakmanschap van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Omdat er in onze bedrijfstak vaak genoeg jongens zonder enig diploma toetreden, biedt de niveau 1 opleiding uitkomst. Niveau 2 opleiding vernieuwd Afgelopen schooljaar werd de opleiding Plafond- en Wandmonteur op niveau 2 drastisch aangepast. De huidige opleiding is nu volledig afgestemd op de bedrijven. Maar er zijn meer voordelen. Zo is het lesprogramma nog meer praktijkgericht. Ook kunnen leerlingen hun eigen tempo bepalen. Het is zelfs mogelijk om sneller door de opleiding heen te gaan. Ook het examen voor de opleiding Plafond- en Wandmonteur is vorig jaar aangepast. Werd voor- 16 NOA MAGAZINE

17 heen de Proeve van Bekwaamheid op één dag in Veenendaal afgenomen; nu zijn het er twee geworden. De examenkandidaat moet niet alleen plafonds monteren, maar ook een complete voorzetwand met kolom plaatsen. Pilot voor ervaren monteurs Dit jaar is de plafondsector ook gestart met een scholingspilot voor monteurs die minimaal drie jaar werkzaam zijn in de branche. Deelnemers van deze verdiepingscursus krijgen daarvoor een Afbouwpaspoort. In dit paspoort wordt bijgehouden welke cursusonderdelen zijn gevolgd. Het Afbouwpaspoort is een gezamenlijk initiatief van NOA, Bedrijfschap Afbouw, Savantis en de Nederlandse Vereniging van Fabrikanten van plafond- en wandmaterialen (NVF). De ontwikkelingen op het gebied van producten en materialen staan in onze sector verre van stil, legt Hilco Nijmeijer uit. Fabrikanten willen hun verwerkers daarover graag informeren. De verdiepingscursus voor ervaren en gemotiveerde plafond- en wandmonteurs maakt dat mogelijk. Door in twee jaar tijd veertien fabrikanten te bezoeken, vergroten de deelnemers hun kennis en ervaring zowel in de breedte als in de diepte. De bedrijven verminderen daarmee hun faalkosten, de sector verbetert zijn imago en de klant is verzekerd van het best mogelijke resultaat. Dit jaar doen we een proef met tien deelnemers. Voor iedereen is het nieuw, dus er moet nog wel wat geschakeld en tussentijds aangepast worden. Maar het concept is prima en onze branche is enthousiast over de mogelijkheden die deze verdiepingsslag kan bieden. Bij aanvang van de pilot poseerden de monteurs met hun afbouwpaspoort. Ondernemers die meer willen weten over (bij)scholingsmogelijkheden kunnen altijd contact opnemen met het secretariaat, of één van de consulenten van Savantis. Welk loon moet uitbetaald worden aan een leerling? Vraag: Over hoeveel dagen moet ik het loon betalen van een leerling-stukadoor met een leerovereenkomst bij een fulltime werkweek? Antwoord: Dit is afhankelijk van de leeftijd van de werknemer. In de Wet op de Leerplicht is vastgesteld dat de leerplicht eindigt, nadat iemand de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt of minimaal een opleiding op MBO niveau 2 heeft afgerond (HAVO, VWO etc.). Op dat moment heeft de leerling voldaan aan de zogenaamde kwalificatieplicht. Uitgaande van een fulltime werkweek dient u dan ook over de opleidingsdag het loon door te betalen. Een leerling die jonger is dan 18 jaar en niet minimaal een opleiding op MBO-2 niveau heeft afgerond voldoet niet aan de kwalificatieplicht. De leerling is dan afhankelijk van zijn leeftijd nog 1 (bij 17 jaar) of 2 dagen (bij 16 jaar) leerplichtig. Over de dagen waarop de leerling naar school moet, hoeft u dan geen loon te betalen. Hebt u een vraag? Weet dan dat u altijd de servicedesk kunt bellen op JAARGANG 12 NR 8 17

18 Onderwijs, wat kun je daar van leren? In Den Haag daar woont een graaf, en zijn zoon heet Jantje. Zo begint een oud kinderliedje. In Den Haag staat ook het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Jantje fietst op weg naar school elke dag langs dit enorme gebouw dat bij het Centraal Station staat. En hij denkt vaak: tsjonge, wat een enorm gebouw. Wat doen ze daar allemaal voor het onderwijs? Dat moet wel heel ingewikkeld zijn. En Jantje is niet de enige die dat denkt. Onderwijs is minder ingewikkeld dan het lijkt Voor veel mensen die niet dagelijks met onderwijs te maken hebben, is het behoorlijk ingewikkeld. In Onderwijsland wordt ook veel met afkortingen gewerkt. Dat maakt het niet makkelijker. In dit artikel leggen we de belangrijkste dingen uit. Basisonderwijs en voortgezet onderwijs Jantje, Henkie, of Marietje. Hoe ze ook heten, alle kinderen beginnen op de basisschool. Of ze nu goed met het hoofd kunnen leren, of juist liever met de handen aan de slag gaan. Aan het eind van de basisschool, in groep acht, moeten ze kiezen naar welke school ze dan gaan. Dit is het voortgezet onderwijs, waar gekozen kan worden uit VMBO, HAVO of VWO. Er zijn ruim basisscholen in Nederland. Op de basisschool zou volgens de wet al aandacht aan techniek moeten worden gegeven. Maar dat gebeurt lang niet altijd. In Nederland is het helaas zo dat ouders hun kinderen een zo hoog mogelijke theoretische opleiding willen laten volgen. En aan het eind van de basisschool wordt daar ook op gestuurd, vaak met de CITO toets, de eindtoets van het basisonderwijs. NOA is van mening dat beter getoetst moet worden of een kind met het hoofd, of met de handen wil leren. Kinderen die naar het voortgezet onderwijs gaan, zijn meestal zo n 12 jaar oud. Te jong om echt voor een vak te kiezen. Het zou goed zijn als ze op de basisschool al hebben geleerd dat er ook technische beroepen zijn, waar je met je handen aan de slag kunt. Voortgezet onderwijs: VMBO, HAVO of VWO De namen van de opleidingen staan voor het volgende: VMBO staat voor Voorbereidend Middelbaar BeroepsOnderwijs. HAVO staat voor Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs en VWO staat voor Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs. Alleen bij het VMBO staat beroepsonderwijs in de naam. HAVO en VWO zijn dan ook algemene theoretische opleidingen. De HAVO duurt normaal gesproken 5 jaar, VWO zes jaar. Het VMBO is ontstaan in 1999 uit de MAVO en het VBO (voorheen LTS). Het bereidt kinderen voor op het beroepsonderwijs. Ook op het VMBO kan dit nog aardig theoretisch zijn, want er zijn vier richtingen binnen het VMBO. De theoretische leerweg (TL) komt rechtstreeks voort uit de MAVO. Deze leerweg is niet gericht op een bepaald beroep. Dan is er de Basisberoepsgerichte leerweg (BB), die zich juist volledig richt op leren met de handen. In het derde leerjaar moeten deze kinderen kiezen welke beroepsrichting men op wil. Dan zijn er nog de Kaderberoepsgerichte leerweg (KB), met wat meer theorie, maar nog wel met veel praktijk. En de Gemengde Leerweg (GL), met nog wat meer theorie en wat minder praktijk. De VMBO-opleiding duurt normaal gesproken vier jaar. Middelbaar Beroepsonderwijs: MBO Jantje uit het kinderliedje mag dan het zoontje van de graaf zijn, maar fietsend door Den Haag en kij- 18 NOA MAGAZINE

19 kend naar al die grote gebouwen rond het Centraal Station, heeft hij gezien: hij wil ook bouwen, hij wil de bouw in! Daarom kiest Jantje voor het VMBO. En of hij nu de Basisberoepsgerichte Leerweg volgt of de Theoretische Leerweg, belangrijk is dat hij zijn diploma haalt. Hij is dan nog niet klaar om aan de slag te gaan. Sterker nog, een ware vakman wil ook nog een MBO-diploma halen. En toen werd het simpele verhaal toch nog een beetje ingewikkeld. Want een MBO-diploma haal je op het ROC. ROC staat voor Regionaal Opleidingen Centrum. Elk ROC biedt een heel pakket aan opleidingen aan. En vaak kun je dezelfde opleidingen als dagopleiding volgen (de Beroeps Opleidende Leerweg, BOL) of werkend en lerend in de praktijk (de Beroeps Begeleidende Leerweg, BBL). Die opleidingen zijn er ook nog weer op verschillende niveaus. Maar niet elke opleiding kent alle niveaus... Daar komen we zo op terug. De ROC s zijn scholen die de beroepsopleiding uitvoeren, samen met het bedrijfsleven. Juist bij beroepsopleidingen is het erg belangrijk dat de opleidingen direct aansluiten op het werk in de beroepspraktijk. De overheid heeft voor die samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB s) in het leven geroepen. Voor de Afbouw is dat het KBB Savantis in Waddinxveen. Dit is ook het kenniscentrum voor bijvoorbeeld de Schilder- en Onderhoudsbedrijfstak. KBB Savantis wordt bestuurd door sociale partners in de bedrijfstakken Afbouw en Onderhoud (NOA en FOSAG aan werkgeverskant en FNV Bouw en CNV Vakmensen aan werknemerskant). En door vertegenwoordigers van het MBO. Dat zijn mensen die vanuit de ROC s in het bestuur zitten van KBB Savantis. Er is door werkgevers- en werknemersorganisaties ook een Vakschool Afbouw opgericht, genaamd De Vakopleiding. Deze voert in een aantal gebieden namens het ROC het feitelijk onderwijsbeleid uit. Hoe zit het nu met die niveaus? De afbouwsector heeft het meest aan jongeren die de BBL-opleiding volgen. Dat doen ze (in principe) één dag in de week op school bij het ROC en vier dagen lerend in de praktijk. Die vier dagen leren in de praktijk doen ze als leerling-werknemer. Ze zijn dan dus ook werknemer, waar de cao op van toepassing is. Dat laatste kan weer in dienst van u als werkgever, of in dienst van een samenwerkingsverband, bijvoorbeeld STUC Werk en Leren. Daarover vindt u elders in dit nummer meer informatie. Welke opleidingen en niveaus zijn er dan? Voor stukadoors bestaat er sinds kort de opleiding assistent. De leerling krijgt een stagevergoeding en geen loon. Dit is een opleiding op niveau 1 en deze opleiding duurt normaal gesproken één jaar. Daarna is er de opleiding stukadoor op niveau 2, die twee jaar duurt. En hoewel ROC s deze opleidingen dus ook als dagonderwijs aan kunnen bieden, wordt deze opleiding meestal gevolgd door één dag in de week naar school te gaan en vervolgens de andere vier dagen in de praktijk te leren. Werkend leren dus. Voor de goede, gemotiveerde leerlingen is er daarna de mogelijkheid om de opleiding gezel stukadoor op niveau 3 te volgen, die ook nog eens twee jaar duurt. Restauratie-stukadoor is tenslotte de opleiding op niveau 4: dat zijn de toppertjes in de bedrijfstak. Voor de vloerenleggers bestaan opleidingen op niveau 2 en 3: de dekvloerenlegger en de Gezel Dekvloerenlegger, waarvan de niveau 2 opleiding nu één jaar duurt en de niveau 3 opleiding twee jaar. Ook vloerenleggers kunnen nu beginnen op niveau 1 als afbouw assistent. Voor de plafond- en wandmontagebedrijven bestaat de opleiding Wand- en plafondmonteur op niveau 2, die twee jaar duurt. Ook leerlingen in deze sector kunnen nu op niveau 1 instappen. En dan is er tenslotte op MBO-niveau 4 nog de Kader- en Ondernemersopleiding. Deze opleiding moet eigenlijk iedere ondernemer gevolgd hebben! Aad Buller, FOSAG-NOA beleidssecretaris onderwijs 2012 JAARGANG 12 NR 8 19

20 Voor het in stand houden van een bepaald niveau binnen uw bedrijf is vandaag de dag aandacht voor scholing een essentieel punt. Zonder scholing gaat u de wedstrijd verliezen en is de toekomst onzeker. Afgezien van alle andere ontwikkelingen die hiermee te maken hebben. Scholing: Een absolute must in elke branche Binnen verzekeringsland zijn er de afgelopen jaren diverse ontwikkelingen gaande waarbij scholing op een andere wijze is ingeregeld. Ieder zelf respecterend kantoor zou hier achter moeten staan. In het verleden kon de financiële dienstverlener (waaronder de tussenpersoon) volstaan met het vragen naar een diploma van de werknemer. Het maakte hierbij niet uit wanneer dit diploma was behaald(!?). Vervolgens is er een periode geweest dat er naast het diploma werd getoetst of werknemers periodieke cursussen hadden bijgewoond. Zwart/wit gezegd: het aftekenen van de aanwezigheidslijst kon al voldoende zijn. Gelukkig voor de branche (en haar klanten) zijn deze tijden al lang voorbij. De AFM (Autoriteit Financiële Markten) houdt krachtens de Wft (Wet op het financieel toezicht) toezicht op de betrouwbaarheid, integriteit en deskundigheid van onder meer financiële dienstverleners. In dat kader dient elk kantoor te voldoen aan een aantal eisen. Belangrijk hierin is dat alle werknemers moeten voldoen aan Permanente Educatie. Dit omvat jaarlijks examens afleggen om volledig up to date te blijven en de kwaliteit te blijven waarborgen. Ook ons kantoor biedt bepaalde doelgroepen zoals stagiaires en leerlingen bepaalde (praktijk) mogelijkheden om het vak te leren. Vanzelfsprekend gelden hiervoor bepaalde afspraken: wat voor activiteiten mogen deze stagiaires/leerlingen uitvoeren en onder welke voorwaarden. Het inschakelen van leerlingen is ook een goed gebruik binnen de afbouwbranche. Niet alleen vandaag, maar zeker voor later. Zonder scholing geen toekomst! Verzekeringstechnisch zijn er een aantal zaken die belangrijk zijn om te onderkennen. Naast wettelijke regelingen is het van belang op welke wijze leerlingen te werk worden gesteld. Ligt hier een contract aan ten grondslag? Wat is hierin specifiek geregeld omtrent de verhoudingen tussen inlener, uitlener en last but not least de ingeleende kracht? Zoals u ongetwijfeld weet, is binnen de cao Afbouw een collectieve ongevallenverzekering van kracht voor alle werknemers die onder de cao vallen. Valt uw tijdelijk ingehuurd personeel hier ook onder? Wat zou een rechter er van vinden als er sprake is van een calamiteit waarbij naast uw werknemer ook een leerling is betrokken die wel of niet verzekerd is? Wat zijn uw rechten en plichten en hoe zit het met de rechten en plichten van de uitlenende partij? De NOA Verzekeringsdienst kan voor slechts een paar tientjes per jaar een dekking (die volledig gelijk is aan de cao-regeling) voor uw leerling regelen, waardoor er veel ellende voorkomen kan worden. Hoe zit het met aansprakelijkheid voor schade die toegebracht wordt door leerlingen aan derden? Hoe is de situatie als leerlingen u aansprakelijk stellen voor bijvoorbeeld letselschade overkomen tijdens het werk (al dan niet in het verkeer)? Bent u hiervoor goed verzekerd en met welke aspecten heeft u wettelijk, dan wel contractueel, te maken? Hoe zit het bij arbeidsongeschiktheid van deze leerlingen? Bestaat er bij u of bij de uitlener een loondoorbetalingsverplichting (van 2 jaar gelijk aan de regeling voor werknemers)? Al met al zijn er nog wat punten die vooraf goed beoordeeld moeten worden om achteraf niet in de problemen te raken. Wij kunnen u van dienst zijn met bepaalde antwoorden. Aarzel niet om contact met ons op te nemen. NOA Verzekeringsdienst Peter Schoonderwoerd T M accountmanagers@wuthrich.nl 20 NOA MAGAZINE

21 supersterk schuurwerk Met SPS Schuurspachtel werkt u een muur af met een glad schuurwerkeffect, maar dan met de duurzame stootvastheid van sierpleister. Supersterk schuurwerk dus! Daarnaast trekt u hiermee, zonder tussenlaag, een oude sierpleisterlaag glad. Zeer soepel verwerkbaar en met de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding die u van SPS gewend bent. Schuurspachtel is ook op kleur te maken via het SPS Color Service systeem. U herkent SPS aan de gele emmer JAARGANG 12 NR 8 21

22 Kom allemaal naar de Algemene Ledenvergadering! De Algemene Ledenvergadering is het hoogste orgaan van onze vereniging. Tijdens de vergadering worden belangrijke verenigingsbesluiten genomen en dit jaar moeten er ook een aanzienlijk aantal nieuwe leden voor het NOA Hoofdbestuur worden gekozen. Het is echt belangrijk dat zoveel mogelijk leden de vergadering bijwonen en hun mening geven. Reden voor het bestuur om de vergadering dit jaar op zaterdag te houden. Dan hoeft niemand kostbare uren van de werkweek te verliezen. Bovendien is voor een aantrekkelijke locatie gekozen, met dito aanvullend programma: op zaterdag 2 juni a.s. houden we de Algemene Ledenvergadering in onze hoofdstad Amsterdam. De officiële uitnodiging met agenda en aanvullende vergaderstukken voor de Algemene Ledenvergadering zijn verstuurd. Deze kunt u ook downloaden op het besloten ledengedeelte van Nieuwe LEDEN Altus B.V. Dema Totaal Afbouw B.V. IBO Stucadoor- en Tegelzetbedrijf Afbouwbedrijf JvB Stucadoorsbedrijf Serno Rollecate 7, 7711 GG Nieuwleusen T F Tweeberg 11, 5246 XL Rosmalen M Charlottestraat 12, 6882 HW Velp M Molendijk 131, 3284 LH Zuid-Beijerland M Williamsperenlaan 5, 3452 DH Vleuten M Kalender mei/juni mei Hoofdsector Plafond- & Wandmontage - regio Zuid Oost 2 juni Algemene Ledenvergadering te Amsterdam 5 juni Informatiebijeenkomst arbowetgeving en zelfstandigen - FOSAG Waddinxveen 7 juni Informatiebijeenkomst arbowetgeving en zelfstandigen - NOA Veenendaal 7 juni RI&E bijeenkomst - Rijswijk 7 juni Hoofdsector Plafond- & Wandmontage - regio Midden 14 juni Hoofdsector Plafond- & Wandmontage - regio Noord West 19 juni Sector Grootbedrijven - Ledenvergadering 21 juni Hoofdsector Plafond- & Wandmontage - regio Noord Oost 22 NOA MAGAZINE

23 STRIKOCEM RAP 40 DE MINERALE UNIVERSELE RENOVATIEMORTEL VAN STRIKOLITH STROOGLE.NL OP RAP JAARGANG 12 NR 8 23

24 Met Unique WR stuc je door Met de nieuwe Gyproc Unique WR stuct u een natte ruimte een stuc makkelijker. Soepel en eenvoudig aan te brengen. Unique WR is perfect geschikt als drager voor tegelwerk en herkenbaar aan zijn groene kleur. Vraag uw groothandel naar meer informatie of kijk op 24 NOA MAGAZINE