Het leven zoals het is.. Van leven met een versleten knie tot leven met een kunstknie

Transcriptie

1 Het leven zoals het is.. Van leven met een versleten knie tot leven met een kunstknie Dr. Geert Leirs Orthopedisch chirurg Mariaziekenhuis Overpelt

2 Indeling voordracht Wat is slijtage van een gewricht? Wat is een versleten knie? Hoe leven met een versleten knie? Wat is een kunstknie? Hoe plaatsen we een kunstknie? Hoe leven met kunstknie? 2

3 SLIJTAGE of SLEET Wat is slijtage? = ARTHROSE 3

4 Voorkomen arthrose Meest verspreide aandoening aan de gewrichten 8 à 10 % van de volwassen bevolking Meer dan 50% van de volwassenen > 65 jaar 4

5 Wat heeft invloed op het ontstaan? leeftijd arthrose trauma geslacht gewicht erfelijkheid 5

6 aantasting van het kraakbeen, NIET van het bot. Wat is arthrose? 6

7 Wat is normaal kraakbeen? oppervlakkige laag in elk gewricht vergemakkelijkt de beweging, glijding bumperfunctie Geen bloedvaten of zenuwen 7

8 Evolutie normaal kraakbeen - arthrose 8

9 9

10 10

11 11

12 12

13 Wat is een versleten knie? Kniegewricht waar er een (groot) deel van het kraakbeen verdwenen is: Bovenbeen Onderbeen Knieschijf 13

14 Zichtbare arthrose 14

15 Klachten van arthrose Dikwijls langere tijd geen klachten: Men doet alles Op zeker moment krijgt men hinder 15

16 Typische klachten/ hinder Ochtendstijfheid in het aangetaste gewricht 16

17 Typische klachten/ hinder Ochtendstijfheid in het aangetaste gewricht Stijfheid na een periode van inactiviteit gedurende de dag Pijn bij bepaalde activiteiten Pijn bij beweging, rust doet de pijn dalen Spierzwakte en instabiliteit van het gewricht 17

18 Typische klachten/ hinder Zwelling gewricht Scheefstand. 18

19 Wanneer naar dokter? Pijn in rust of nachtelijke pijn - de meest frequente klacht bij patiënten met arthrose. 19

20 Basislast: Verloop pijn Continue hinder die geleidelijk toeneemt over jaren 100% 80% 60% 40% 20% 20 0% tijd 1 tijd 2 tijd 3 tijd 4

21 Ontstekingspijn: Verloop pijn Verloopt met pieken wisselend van dag tot dag. 100% 80% 60% 40% 20% 21 0% tijd 1 tijd 2 tijd 3 tijd 4

22 3 problemen PIJN FUNCTIONEREN Klachten/hinder neemt toe in TIJD 22

23 Behandeling: leven met een versleten knie. 1. Behandelingen zonder medicatie 2. Medicatie 3. Heelkunde 23

24 Niet-medicamenteuze behandelingen Blijf bewegen Aanpassen activiteiten Fietsen ipv lopen Zwemmen ipv lang wandelen Zwaarder werk tuin: uitbesteden of opsplitsen Hulp vragen Hulpmiddel gebruiken Gewichtsbeperkingen Warmte Informatie en advies 24

25 Pijn: Medicatie Basispijn: klassieke pijnstillers Onstekingsremmers bij opstoot Pillen Inspuitingen ( cortisone) Functioneren Als pijn daalt, verbetert functioneren Medicatie op functioneren te verbeteren? 25

26 Kraakbeen herstellen Medicatie Kraakbeen beschermen Glucosamine, chondroitine Inspuiting : hyaluronzuur GEL 26

27 Hyaluronzuur-Injectie kunstgewrichtsvloeistof - Gel - soort silicone Duur : 35 euro/spuit 3 inspuitingen 1/3 effect Vooral voor matige arthrose 8-9 maanden NIET GENEZEND!!!! 27

28 Heelkundige behandelingen bij knie-slijtage gewrichtsspoelingen Kunstgewricht of totale knieprothese ( andere ingrepen: rechtzetten been, beperkte prothese, ) 28

29 Spoeling via kijkoperatie Daghospitaal Losse stukjes kraakbeen verwijderd Meniscusscheuren verwijderd Kraakbeen wordt glad gemaakt Wisselend resultaat. Onvoorspelbaar. 29

30 En als dit allemaal niet helpt? 30

31 Knieprothese? Klachten Klachten/ onderzoeken = arthrose Verschillende therapieën geprobeerd. Kwaliteit van het leven Proces van jaren.tot besef: Patient vindt dat er iets moet gebeuren! 31

32 Evolutie in Knieprothese <2010 verschrikkelijk pijnlijk zware operatie lange revalidatie tot een jaar noodzaak van bloedtransfusie >2011 Draaglijke pijn Snel goed voelen Snelle revalidatie Korte hospitalisatie (2-5 d) 32

33 Wat is er niet veranderd? prothese-vorm positie prothese in knie patiënten

34 Wat is er wel veranderd? Patienten begeleiding Operatietechniek Anesthesie/ pijnbestrijding Materialen van prothese Infrastructuur TEAMWORK

35 Orthopelt Knieprothese Programma voor het individu ( O.K.P.i) Lazi-Rush methode met eigen accenten. Teaching class Operatie benadering: incisie binnenkant, spieren opzij. Navigatiecontrole en ligament-uitbalanceerapparaat Laag infectierisico, korte hospitalisatie Individueel Pijnprotocol Revalidatie op eigen maat, maar in groepsverband 35

36 Hoe gebeurt vervanging= Hoe verloopt het plaatsen van een kunstknie? Hoe doen wij de operatie hier in het ziekenhuis? 36

37 Verloop operatie huidincisie 37

38 Klassieke methode operatie- insnede Spieren en pezen Doorgesneden Achteraf gehecht Meer pijn Meer bloedverlies 38

39 Spieren en pezen opzij Minder pijn Minder bloedverlies Snellere revalidatie Onze benadering 39

40 Plaatsen prothese Oppervlakkige laag afzagen: coupe maken

41 Plaatsen prothese Oppervlakkige laag afzagen: coupe maken Plaatsen prothese met botcement

42 Wat wordt bedoeld met de knie vervangen? Enkel de oppervlaktes die met elkaar glijden en nu dus versleten zijn, worden vervangen!!!! Spieren, gewrichtsbanden, pezen blijven behouden!!! 42

43 43

44 Afzagen van oppervlakkige laag Zeer nauwkeurig, nieuw vlak maken dat parallel met ondergrond. 44

45

46 46

47 LIVE 47

48 Wat kan na een knieprothese? Normaal functioneren als 65 jarige: Wandelen Fietsen Zwemmen Lang stilzitten Trappen maken Sauna/infrarood Op reis gaan 48

49 Wat kan, maar stimuleren we niet! Lichte sport: Recreatief tennis Joggen Berg/bos wandelingen 49

50 Wereldwijde resultaten knieprothese 80 % goed 10 % goed, maar patient had meer verwacht 10 % minder goed 50 %: geen duidelijke reden 50% : reden heroperatie? 50

51 Patiententevredenheid Mariaziekenhuis 204 ingevulde vragenlijsten 51

52 Pijn in de knie Voor de operatie 89 % matige tot erge pijn Na de operatie 78 % geen tot vage hinder 95,71 % verbeterd of gelijk! 4,29 % verslechterd

53 Algemene tevredenheid 81 % scoort het ziekenhuis/arts > 8/10 98,57 % bevestigt voldoende info gehad

54 54

55 De zes peilers van O.K.P.i Dr. Geert Leirs

56 Teaching Class Maandelijks geeft het volledige team aan de patiënten die een prothese krijgen, uitleg over alle aspecten van een knieprothese. Niet alleen de operatie, maar ook de nazorg, de hospitalisatie, de revalidatie en het verdere thuisverloop komen uitgebreid aan bod. 56

57 Goede positie van de prothese Tijdens de operatie controleert een computer de positie van de prothese. 57

58 Laag infectierisico Korte hospitalisatieduur. ( 3-5 d, daghospitaal? ) Geen catheters, sondes, pijnpompen.. Hypermoderne operatiezaal waarin continu steriele lucht wordt geblazen. 58

59 Weinig pijn na de operatie Tijdens de operatie wordt er op gelet om zo weinig mogelijk weefsel te beschadigen of door te snijden. Een individueel aangepast pijnschema wordt voor elke patiënt opgemaakt. 59

60 Snelle revalidatie Revalidatie op basis van eigen mogelijkheden Indien mogelijk in groepsverband in de gemeenschappelijke oefenzaal. 60

61 Goede omkadering in ziekenhuis De chirurg Verpleegkundigen Sociale dienst Kinesist Ergotherapeut werken samen in een team dagelijks overleggen ze over de opgenomen patiënten 61

62 Omkadering buiten ziekenhuis Huisarts Thuisverpleegkundige Kinesist Voorrang bij dringende raadpleging. 62

63 Klachten van de patient Hoe diagnose? Radiologie (MRI/ NMR) Bloedname : normaal 63

64 64

65 Normaal kraakbeen 65

66 Arthrotisch kraakbeen 66