Bevoegdheden van het onderwijs en rechten en plichten van ouders Themabijeenkomst privacy & passend onderwijs SWV Langstraat/Heusden/Altena

Transcriptie

1 NijkampConsult Bevoegdheden van het onderwijs en rechten en plichten van ouders Themabijeenkomst privacy & passend onderwijs SWV Langstraat/Heusden/Altena Harry Nijkamp

2 Wat is Ouders & Onderwijs? Informatiepunt voor ouders Gesprekspartner voor overheid en onderwijssector Verbinder en ondersteuner van ouderorganisaties en groepen

3 8 op de 10 ouders weten niet of slechts gedeeltelijk welke gegevens de school verzamelt en bewaart De grote meerderheid van de ouders is er niet mee bekend dat pyschologische rapportages, geboortelandgegevens en medische gegevens over het algemeen niet bewaard mogen worden. Bekend met welke gegevens de school verzamelt en bewaart: Welke gegevens denk je dat de school mag bewaren? 22% Psychologische en (ortho)pedagogische rapportages Geboortelandgegevens 77% 76% 53% Medische gegevens (zoals diagnoses en beperkingen) 60% 25% Kopie van het paspoort Kerkelijke gezindte Seksuele geaardheid (homo, hetero, Ja Nee Gedeeltelijk 3% etc.) Weet je welke gegevens de school over je kind verzamelt en bewaart? Welke van gegevens denk je dat de school mag bewaren? Basis: ouders met kinderen vanaf 4 jaar (n=296) 38% 34% Geen van deze gegevens mogen bewaard worden. De psychologische gegevens en de medische gegevens mogen alleen bewaard worden als het nodig is voor het leerproces. 3

4 Ongeveer de helft van de ouders weet niet dat ze gegevens in het leerlingdossier mogen laten wijzigen, verwijderen of aanvullen. De helft van de ouders heeft er geen vertrouwen in dat gegevens op school goed beveiligd worden Vertrouwen dat scholen leerlinggegevens goed beveiligen: 2% Bekendheid met rechten leerlingdossier: De school mag het dossier en de informatie over de leerling alleen onder voorwaarden 88% Je mag het dossier inzien 85% 47% 51% Je mag de gegevens laten wijzigen als ze feitelijk onjuist zijn 55% Je mag gegevens laten verwijderen als ze feitelijk onjuist zijn, niet ter zake doen of 53% Ja Nee Maakt me niet uit Je mag het dossier laten aanvullen bijvoorbeeld met je eigen mening, als die 45% Scholen moeten de leerlinggegevens die ze opslaan goed beveiligen. Vertrouw je erop dat dit goed gaat? Hieronder staan je rechten, wat betreft het leerlingdossier dat de school bijhoudt. Met welke van deze rechten ben je bekend? Basis: ouders met kinderen vanaf 4 jaar (n=296) /Basis: ouders met kinderen vanaf 4 jaar die bekend zijn met 1 of meer rechten (n=279) 4

5 Bijna driekwart van de ouders weet niet dat de rechten m.b.t. het leerlingdossier soms niet meer gelden. Ouders met kinderen op de middelbare school zijn hier meer bekend mee. Bekendheid met rechten leerlingdossier die soms niet meer gelden: 15% 22% 29% 3% 3% Ja dat wist ik 71% Ja, omdat ik er zelf mee te maken heb gehad 80% 62% Ja, omdat ik het bij anderen gezien heb Nee, dat wist ik niet Soms blijken de rechten in de vorige vraag niet meer te gelden waardoor je de gegevens van je kind niet meer kunt inzien, wijzigen, of verwijderen of worden de gegevens met anderen gedeeld. Bijvoorbeeld: als dat 'in het belang van het kind' is (o.a. bij vermoedens van kindermishandeling). Of als de privacy van de andere ouder in het geding is (o.a. bij problematische scheidingen). Wist je dat? Basis: ouders met kinderen vanaf 4 jaar (n=297) 5

6 Wat mogen ouders: Ouders mogen altijd opvragen welke gegevens met wie wanneer en waarom gedeeld zijn. Ouders mogen vragen om verwijdering of correctie van gegevens. Ouders mogen hun eigen aanvulling geven op het leerlingdossier. Ouders mogen altijd een gesprek aanvragen over hun kind!!!

7 Meer info

8 NijkampConsult Privacy en passend Onderwijs Rechten en plichten van ouders Harry Nijkamp

9 Belang privacy Fundamenteel mensenrecht/grondrecht (beschermd door europese verdragen/grondwet) Bescherming persoonlijke levenssfeer: Artikel 10 Grondwet: Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer. 9

10 Privacy en schoolloopbaan Aanmelding Toelating Zorgplicht/passend aanbod Tijdens schoolloopbaan Verwijzing, tlv Overgang school 10

11 Aanmelding Zorgplicht bij vermoeden leerling met extra ondersteuningsbehoefte Aanmelding moet schriftelijk gebeuren Zorgplicht is onderzoekplicht schoolbestuur Hoe komt schoolbestuur aan informatie? 11

12 Aanmelding Informatiebronnen voor onderzoeksplicht/zorgplicht: Ouders Vorige school (Onderwijskundig rapport) Warme overdracht (PO/VO, afspraken SWV) Warme overdracht voorschools/bao (gemeente/schoolbesturen, VVE) Externen (alleen via toestemming ouders) 12

13 Aanmelding: info ouders Wat als ouders weigeren medische info te verstrekken? Is info nodig om tot passend aanbod te komen? Handje: noodzakelijk? Voor welk doel? Gerichte toestemming vragen,niet generiek! Handelingsgerichte diagnostiek (niet langer slagboom diagnostiek) Selectieve info: bv alleen handelingsgerichte adviezen van psycholoog/psychiater School moet het doen met info die wel beschikbaar is Is er een match tussen: Ondersteuningsbehoefte leerling Ondersteuningsaanbod school (+ SWV) 13

14 Aanmelding: onvoldoende info Onvoldoende informatie bij aanmelding: Ouders in gelegenheid stellen aanmelding aan te vullen met extra info Daarna: Besluiten of er voldoende info beschikbaar is. Zo ja: besluit tot toelating (OPP binnen 6 weken) Besluit tot weigering toelating (met passend aanbod, kan tlv inhouden speciaal onderwijs) Zo nee: Besluit tot toelating met basisondersteuning OF Besluiten om aanmelding niet in behandeling te nemen Ouders hierover informeren (zie bv artikel 63 lid 4 WPO) 14

15 Aanmelding: ouderlijk gezag Wie moet tekenen aanmeldingsformulier? Ouders met ouderlijk gezag Artikel 1:253i BW: 1 ouder mag tekenen, mits niet gebleken van bezwaren van andere ouder. Bij geschillen tussen ouders: artikel 1:253a BW rechtbank doet uitspraak in geschil tussen ouders (bv vervangende toestemming vragen) 15 Tips: Laat ouder op aanmeldingsformulier verklaren dat andere ouder met gezag hiermee instemt Bij twijfel of geen instemming ene ouder: alsnog handtekening vragen van andere ouder met gezag (na scheiding: bij voorkeur beide handtekeningen om twijfel uit te sluiten) 1 ouder met ouderlijk gezag: laten verklaren op aanmeldingsformulier dat ouder alleen ouderlijk gezag heeft Raadpleeg als school evt het GEZAGSREGISTER bij rechtbank!! Altijd opnemen: naar waarheid ingevuld.

16 Gezagskwesties OTS/toeziend voogd/gezinsvoogd vervangt ouderlijk gezag niet (kan wel dwingende aanwijzing geven) Pleegouder/verzorger vervangt evenmin ouderlijk gezag (tenzij pleegouder de voogd is) Voogd vervangt ouderlijk gezag (ouders zijn overleden of uit ouderlijk gezag ontzet) Ouder zonder gezag: Geen beslissingsbevoegdheid over bv aanmelding, keuze school etc. Wel recht op informatie van de school 16

17 Tijdens schoolloopbaan Recht op informatie/inzage Is ook recht op afschrift Recht op correctie Verbetering, aanvulling, verwijdering Recht op verzet Bezwaar tegen bepaald gebruik van persoonsgegevens Recht om vergeten te worden (AVG) Recht om gegevens over te dragen (AVG) AVG: school heeft verantwoordingsplicht (aantonen dat juiste technische/organisatorische maatregelen zijn genomen om aan AVG te voldoen. 17

18 Na de toelating: OPP Leerling met extra ondersteuning: OPP verplicht Handelingsdeel OPP: instemming ouders verplicht ( vaststellen na overeenstemming met ouders ) Uitstroomperspectief: school stelt vast na op overeenstemmingsgericht overleg met ouders Jaarlijks evaluatie met ouders Tussentijdse bijstelling altijd mogelijk (in/na overleg met ouders bij handelingsdeel/uitstroomperspectief) 18

19 Verwijzing en tlv Bij verwijzing naar (V)SO,sbo, praktijkonderwijs, lwwo is tlv/aanwijzing SWV nodig Geen toestemming ouders nodig Wettelijk geregeld om zorgplicht school mogelijk te maken (school moet passend aanbod kunnen doen) Wel zo veel mogelijk in overleg met ouders Ouders betrekken bij elke stap, communicatie!! Zienswijze ouders opnemen in aanvraag tlv school aan SWV Stel ouders zijn niet eens met aanvraag tlv: commissie SWV (Commissie van Advies) hoort ouders voordat beslissing op tlv wordt genomen 19

20 School en SWV School en SWV: School kan advies vragen van SWV School kan arrangement vragen van SWV School kan tlv vragen van SWV SWV verwerkt dus persoonsgegevens Wet passend onderwijs: SWV mag zonder toestemming ouders persoonsgegevens verwerken, nodig voor bovenstaande 3 taken (advies, toekennen arrangement, beoordelen tlv-aanvraag) Betekent niet ZONDER ouders! Ouders betrekken bij en informeren over. SWV heeft dus wettelijke grondslag voor gegevensverwerking!! SWV bewaart persoonsgegevens maximaal 3 jaar 20

21 SWV en privacy Welke gegevens mag SWV verwerken? Alleen gegevens nodig voor het doel OKR OPP Dataminimalisatie, proportionaliteit, doelbinding, etc. 5 vuistregels privacy (zie ppt Kennisnet) Format aanvraag TLV SWV is leidend SWV moet format checken op vuistregels privacy Bij medische gegevens: in schooldossier moet hiervoor toestemming ouders aanwezig zijn (ook hier geldt: is het nodig voor aanvraag bij SWV? Weten ouders hiervan?) SWV moet ouders inlichten over feit dat persoonsgegevens worden verwerkt 21

22 Overgang andere school PO-SBO/SO/VSO/VO overgang: School wettelijk verplicht om OKR naar ontvangende school te sturen (digitaal OSO: overstapdossier onderwijs) Afschrift naar ouders Bij verschil van inzicht over gegevens in OKR: zienswijze ouders opnemen in OKR Inhoud OKR: leer/toetsresultaten begeleidingsgegevens sociaal-emotionele ontwikkeling (o.a. gedragsaspecten) overig (o.a. thuissituatie) 22 Overgang VO/VO: wel toestemming ouders nodig

23 AVG en grondslag voor verwerking Grondslagen voor verwerken persoonsgegevens: - wettelijke plicht - goede vervulling publiekrechtelijke taak - gerechtvaardigd belang school of derde - vitaal belang betrokkene - ondubbelzinnige toestemming van de betrokkene 23

24 SLOT Stel u zelf de volgende privacy-vragen: Voor welk doel registreer ik dit? Is het noodzakelijk? Is er een grondslag? Wordt het transparant vastgelegd? Wie heeft toegang? Met wie deel ik dit? Hoe deel ik dit (beveiligd)? Weten ouders wat wij vastleggen en waarom? 24