Flevokust haven. Almere 2.0. Lelystad Airport. Markermeer IJmeer. Infrastructuur. Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen. Vervolgopleidingen INFRASTRUCTUUR

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Flevokust haven. Almere 2.0. Lelystad Airport. Markermeer IJmeer. Infrastructuur. Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen. Vervolgopleidingen INFRASTRUCTUUR"

Transcriptie

1 Flevokust haven Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen Almere 2.0 Infrastructuur Lelystad Airport Vervolgopleidingen Markermeer IJmeer

2 Talent Kleurt Flevoland De provincie vindt het belangrijk om jong talent te betrekken bij Flevoland. Het is het gebied waar jij nu woont met je familie en waar mogelijk ook je toekomst ligt. Flevoland is letterlijk op de bodem van de Zuiderzee ontstaan. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog is de inpoldering van Flevoland gestart. Het nieuwe land was in eerste instantie bedoeld voor de voedselproductie van de al maar groeiende Nederlandse bevolking. Al snel werd het nieuwe land ook ontdekt als prettige ruimte om te wonen, te werken en voor vrijetijdsbesteding. Inmiddels is er een hele samenleving in Flevoland ontstaan, waar zo n mensen wonen. Toch is Flevoland nog niet af. De provincie groeit flink en er is veel ruimte voor nieuwe dingen. Juist dat maakt Flevoland zo bijzonder! Maar wat doet de provincie nou eigenlijk? Best veel. De provincie houdt zich bijvoorbeeld bezig met infrastructuur, economie, recreatie & toerisme, sport, kunst & cultuur, water, natuur, openbaar vervoer en energie. Flevoland wordt voor jou natuurlijk vooral interessant als je er zelf aan kunt meewerken. Daarom zijn we samen met docenten van de vijf Flevolandse Technasia aan de slag gegaan. De opbrengst staat in dit boekje. Hierin vind je actuele maatschappelijke vraagstukken van de provincie, die je voor het vak Onderzoek en Ontwerpen kunt doen. Deze vraagstukken gaan over natuur, voedsel, duurzaamheid, infrastructuur, (circulaire) economie en nog veel meer. De vragen komen uit vijf verschillende programma s: + Almere 2.0/Floriade Werkt! (brug, straat en voedsel van de toekomst?) + Flevokust Haven (nieuwe overslaghaven en bedrijventerrein in Lelystad) + Lelystad Airport (uitbreiding luchthaven Lelystad) + Markermeer IJmeer (het ecologisch herstel van deze wateren) + Infrastructuur (renovatie bruggen & sluizen en verbreding Hogering Almere) Voor het bedenken van antwoorden op de vragen, doen we een beroep op jouw talent, creativiteit en nieuwsgierigheid. We zijn heel benieuwd met welke oplossingen jij en je klasgenoten komen! Denk je na afloop van je O&O-opdracht: Dat zijn interessante onderwerpen? Kijk achterin voor vervolgopleidingen die goed aansluiten bij het werk van de provincie. Maar eerst nodig ik je van harte uit om de vraagstukken te lezen, een keuze te maken en je (technisch) talent in te zetten. Samen met jou maken we Flevoland nog kleurrijker! Jan-Nico Appelman Gedeputeerde Economische Zaken

3 Almere 2.0 Rondom Amsterdam en Utrecht is een groot tekort aan woningen. Daarom heeft het Rijk aan Almere gevraagd om ruimte te bieden aan nieuwe woningen. Dit betekent dat er de komende decennia veel meer mensen bijkomen in Almere. De voorzieningen in de stad moeten worden aangepast en uitgebouwd om aan deze groei tegemoet te komen. Almere doet dit op een duurzame manier op zowel sociaal, economisch als ecologisch gebied, waarbij ruimte is om te experimenten. Dit wordt gedaan onder het motto van de Floriade: Growing Green Cities Het Rijk, provincie Flevoland en gemeente Almere werken hier samen aan in het programma Almere 2.0. De komende vijf jaren is ongeveer 100 miljoen beschikbaar om de kwaliteit van de stad te verhogen. In dit boekje zoomen we in op een van de onderdelen van Almere 2.0, te weten: Floriade Werkt! Meer informatie? Floriade Werkt! In 2022 vindt de wereldtuinbouwtentoonstelling de Floriade plaats midden in het stadshart van Almere. De provincie heeft een economisch programma rondom de Floriade opgezet: Floriade Werkt!, dat zich richt op de economische kansen die deze wereldtentoonstelling met zich meebrengt. Het centrale thema van de Floriade is Growing Green Cities. Het gaat over de toekomst van de stad. Vragen die hierbij centraal staan zijn: Hoe kunnen we steden verduurzamen, op weg naar energieneutraliteit en circulariteit? Hoe kunnen we de inwoners van voldoende en gezonde voeding voorzien? Hoe kan het groen in de stad bijdragen aan het welbevinden van de inwoners? Vanuit het programma Floriade Werkt! willen we drie actuele maatschappelijke vraagstukken aan je voorleggen: 1. Hoe maak je van de Noordelijke boulevardbrug op het Floriadeterrein een innovatieve, duurzame, herbruikbare en toekomstbestendige brug? 2. Hoe ziet de straat van de toekomst er uit? 3. Hoe kunnen we gezond voedsel produceren in en om de stad? NOORDELIJKE BOULEVARDBRUG STRAAT VAN DE TOEKOMST GEZOND VOEDSEL IN DE STAD

4 Noordelijke boulevardbrug (beverbrug) Binnen het Floriadeterrein moeten de komende jaren vijf bruggen worden gebouwd, die de verschillende delen van het terrein met elkaar verbinden. De functie en de lengte van deze bruggen verschilt: er komende bruggen voor autoverkeer en bruggen voor wandelaars. Deze opdracht gaat over de Noordelijke boulevardbrug (Beverbrug), maar er moet wel een relatie met de vier andere bruggen in het ontwerp zichtbaar zijn. Het Rondje Weerwater verbindt het stadshart van Almere met het Floriadeterrein via de Weerwaterbrug. Het is de ambitie dat deze bruggen onderdeel gaan uitmaken van de wereldtuinbouwtentoonstelling de Floriade in Het moeten de meest innovatieve bruggen van de hele wereld worden. Daarom is de provincie op dit moment met allerlei bedrijven en wetenschappers in gesprek om een goed beeld te krijgen welke innovaties er zijn en wat er op deze plek mogelijk is. Kunnen de bruggen uit een 3D printer komen? Kan het een brug zijn van gerecyclede materialen? En welke materialen zijn dan het meest geschikt? Kan het een glazen brug zijn? Of een brug met ook tiny houses er op, zoals de Ponte Vecchio in Florence? Een brug die vol zit met slimme sensoren, zodat precies wordt gemeten wanneer de brug bij nachtvorst glad wordt? Een brug die na de Floriade weer weggehaald wordt en ergens anders in Almere wordt hergebruikt? Een iconische brug die s nachts heel mooi verlicht wordt? Een houten brug waarvoor iedereen in Flevoland een eigen plank kan sponsoren met zijn eigen naam er op? Op het Floriadeterrein ligt nu al een levende brug, van nog levende sequoia bomen, een brug dus die er in 2022 anders uit ziet dan nu in Maatschappelijk vraagstuk Hoe kun je de Noordelijke boulevardbrug toekomstbestendig ontwerpen? Dus een duurzame, en innovatieve brug, die is voorzien van de laatste technische snufjes? Waarbij je ook rekening houdt met een in de buurt gelegen beverburcht, die intact moet blijven. Opdracht: Ontwerp een beweegbare brug die open en dicht kan, zodat boten er door kunnen, die het op het Weerwater willen varen of willen aanleggen in de haven. Programma van eisen: + De brug moet een afstand overspannen van 142 meter. Dit is inclusief de brughoofden en de aansluiting op de wegen. De lengte van het brugdek is 80 meter; + De brug is bedoeld voor langzaam (voetgangers, fietsen) en voor snel verkeer (motor, auto). Deze stromen moeten van elkaar worden gescheiden; + Midden in het water waar de brug moet komen zit een beverburcht onder water. De bever staat op de rode lijst voor bedreigde zoogdieren. De bever is bovendien beschermd door de Flora- en faunawet. Dit betekent dat de brug op minimaal 25 meter afstand van de beverburcht moet blijven; + De te overbruggen hoogte moet 2 meter zijn; + De breedte van de vaargeul is 8 meter; + In het stedenbouwkundig plan voor het Floriade-terrein is aangegeven dat de vijf bruggen die worden aangelegd familie van elkaar zijn. Ook de Beverbrug moet daarom iets herkenbaars hebben om dit tot uiting te brengen; + De Beverbrugmoet stedenbouwkundig en ecologisch verantwoord worden ingepast in de omgeving. Eindpresentatie Werk de opdracht uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! Meer informatie? centrum.almere.nl/rondje-weerwater NOORDELIJKE BOULEVARDBRUG STRAAT VAN DE TOEKOMST GEZOND VOEDSEL IN DE STAD

5 Straat van de toekomst Op het Floriadeterrein gaat de gemeente Almere, samen met de provincie Flevoland, kennisinstellingen en marktpartijen een Straat van de Toekomst bouwen. Hier wordt een verbinding gelegd tussen wetenschappelijk- en toegepast onderzoek. Een living lab waar de nieuwste snufjes in de praktijk uitgeprobeerd kunnen worden. Wandelend door deze futuristische straat kun je ervaren hoe je duurzaam, energieneutraal en zelfvoorzienend kunt wonen en leven in een groene en gezonde omgeving. Hier komen innovaties letterlijk tot leven! Maatschappelijk vraagstuk Hoe kunnen we een groene en gezonde Straat van de Toekomst ontwikkelen? Een straat die tegemoet komt aan vraagstukken op het gebied van mondiale verstedelijking, klimaatverandering, duurzame energiewinning en voedselvoorziening in een stedelijke omgeving. Deelopdrachten + Ontwikkel een wegdek van de toekomst. Bijvoorbeeld een wegdek dat niet belastend is voor het milieu, energie opwekt of licht geeft. Of hebben we in 2022 helemaal geen wegdek meer nodig? + Ontwikkel een huis van de toekomst. Hierbij kun je denken aan een huis dat energie neutraal is, zich aanpast aan de verschillende levensstadia van een mens en mogelijkheden biedt om zelfvoorzienend te zijn. + Ontwikkel een kantoor van de toekomst. Bijvoorbeeld een kantoor dat zelfvoorzienend, energieneutraal en flexibel in te richten is. In verband met de gezondheid van medewerkers moeten groen en beweging een prominente plek krijgen in het gebouw. + Richt de omgeving van de Straat van de Toekomst in. Houd rekening met parkeren, ruimte om te spelen en te ontspannen. Ook moet er ruimte zijn voor mensen om hun eigen voedsel te kunnen produceren en er moet voldoende groen zijn voor een gezond leefmilieu. Het zou mooi zijn als de omgeving ook kan bijdragen in de energievoorziening en bijvoorbeeld de opslag- en zuivering van water. + Bedenk nieuwe vormen van duurzaam en zelfvoorzienend vervoer om de Straat van de Toekomst te bereiken. Ga je bijvoorbeeld met een kabelbaan naar het centrum van Almere óf ontwikkel je zelfvoorzienende mobiliteit, zoals zelfrijdende auto s en bussen of zelfrijdende fietsen? Of verzin iets dat nog innovatiever is! Eindpresentatie Werk één van deze, of meerdere deelopdrachten uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. Misschien is het ook leuk om te kijken wat andere groepen in je klas doen? Gezamenlijk kunnen jullie misschien een hele straat bouwen? De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! NOORDELIJKE BOULEVARDBRUG STRAAT VAN DE TOEKOMST GEZOND VOEDSEL IN DE STAD

6 Productie gezond voedsel in de stad In 2050 wonen wereldwijd ongeveer 7,5 miljard mensen, van de in totaal 9 miljard mensen, in de steden. Deze trend stelt de wereld voor vele vraagstukken op het gebied van voedselvoorziening, klimaatverandering en energiewinning. De Floriade in Almere kan hieraan een bijdrage leveren in de vorm van een living lab. De Floriade van 2022 combineert het beste van twee werelden. Almere bouwt een nieuwe, groene, gezonde en zelfvoorzienende stadswijk en biedt tegelijk ruimte aan tuinbouwsector om de laatste innovaties te ontwikkelen en in 2022 aan de wereld te laten zien. Duurzame en gezonde voedselproductie in de stad De vraag naar voedsel stijgt en door een ongezond eetpatroon nemen welvaartsziekten toe. Verandering in hoe we omgaan met de bodem, met onze voedselketen en met onze voeding is dan ook noodzakelijk om zowel nu als op lange termijn te kunnen voorzien in manieren om de wereldbevolking duurzaam van voldoende en gezonde voeding te voorzien. We zullen gaandeweg ook minder vlees (dierlijke eiwitten) moeten gaan eten en meer plantaardige eiwitten. Hoe zorgen we in de keten (van land tot winkelmand) voor meer opbrengsten en minder afval? Hoe zorgen we voor voeding die bijdraagt aan gezonder oud worden en sneller herstellen? Maatschappelijk vraagstuk Hoe ga je de groeiende stedelijke wereldbevolking voorzien van gezond voedsel? Uitgangspunt is dat de productie zo veel mogelijk in of nabij de stad zelf plaatsvindt. Hierdoor voorkom je onnodig afval en transport met de bijbehorende uitstoot van uitlaatgassen. Zodat je tegemoet komt aan vraagstukken op het gebied van toenemende urbanisatie, klimaatverandering en duurzame land- en tuinbouw. Deelopdrachten Hoe kun je gezond en duurzaam voedsel produceren in de stad? Denk hierbij aan de productie van voedsel: + in een woning, winkel of kantoorgebouw + op een dak + in het Weerwater + in een plantsoen + in een park + op een parkeerplaats Of misschien heb je nog een veel beter idee? Eindpresentatie Werk één van deze, of meerdere deelopdrachten uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. Misschien is het ook leuk om te kijken wat andere groepen in je klas doen? Gezamenlijk kunnen jullie misschien een invulling geven aan een hele wijk? De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! Meer informatie? NOORDELIJKE BOULEVARDBRUG STRAAT VAN DE TOEKOMST GEZOND VOEDSEL IN DE STAD

7 Flevokust Haven Ten noorden van Lelystad ligt Flevokust Haven: een multimodale binnenhaven met overslagkade en industrieterrein. Hier vindt zowel import als export van goederen plaats van en naar de grote (zee)havens. Flevokust Haven is een perfecte en duurzame vestigingslocatie. Bovendien zorgt de haven ook voor een boost van de Flevolandse economie en werkgelegenheid. Flevoland vormt één groot agro-productiegebied. Groenten en gewassen worden vanuit Flevoland over de hele wereld getransporteerd en dat gaat steeds vaak per container. Daarnaast zijn er nog vele andere producten die de provincie in of uit worden getransporteerd, die uitstekend via het water kunnen worden vervoerd. Een haven is niet alleen goed voor de economie en de werkgelegenheid, maar transport over water is ook schoner en goedkoper dan per vrachtwagen en het levert minder files op. Daarom heeft de provincie Flevoland ervoor gekozen om samen met de gemeente Lelystad Flevokust Haven te bouwen. Dit is een nieuwe multimodale containerterminal en overslaghaven met een nat (dat betekent havengebonden en havengerelateerd) bedrijventerrein. Deze haven is gebouwd aan de noordkant van Lelystad. Dankzij Flevokust Haven zijn voor het transport niet meer duizenden ritten met vrachtwagens nodig, maar gaan de containers per schip de provincie uit. Dit scheelt heel veel transport over de weg, vermindert files en de uitstoot van schadelijke gassen. Binnen het programma Flevokust willen wij twee actuele vraagstukken aan jullie voorleggen: + Hoe ontsluit je de bedrijventerreinen Flevokust Haven en Oostervaart? + Hoe maken we van Flevokust Haven een slimme en toekomstbestendige haven? ONTSLUITING BEDRIJVENTERREINEN SLIMME HAVEN? Meer informatie? flevokust-haven

8 Ontsluiting bedrijventerreinen Ontsluiting nat bedrijventerrein Flevokust Haven en Bedrijventerrein Oostervaart Flevokust Haven is in het voorjaar van 2018 in gebruik genomen. De kade is 400 meter lang, maar er is mogelijkheid deze op termijn uit te breiden tot een lengte van 800 meter. Daarbij komt een achterliggend industrieterrein van in eerste instantie 43 hectare, maar op termijn ruim 100 hectare. Op dit natte bedrijventerrein zullen producten worden verwerkt, overgeslagen en worden verscheept naar de rest van de wereld. In de buurt ligt ook het industrieterrein Oostervaart. Het is van belang dat de haven en het industrieterrein ook een goede verbinding hebben naar de A6. Maatschappelijk vraagstuk Nu moeten de vrachtauto s via de A6, afslag Lelystad Noord, N302 en IJsselmeerdijk bij Flevokust Haven komen. Dit is een vrij lange weg en ze moeten over verschillende rotondes op de N302. Om bij het bedrijventerrein Oostervaart te komen moeten de vrachtauto s een stuk langs de N302 terug rijden over de Binnenhavenweg. De ontsluiting van beide bedrijventerreinen onderling en naar de A6 kan vast beter en sneller. Hoe zorgen we voor een optimale ontsluiting vanaf de A6 naar de bedrijventerreinen Flevokust Haven en Oostervaart? Opdracht Ontwerp een optimale ontsluiting vanaf de A6 naar bedrijventerrein Flevokust Haven en betrek hierbij ook het naastgelegen bedrijventerrein Oostervaart. Je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan een extra afslag vanaf de A6 ter hoogte van de Maxima-centrale. Of misschien biedt de Karperweg een oplossing? Bedenk een optimale ontsluiting, waarbij je rekening houdt met grote vrachtwagens eventueel met aanhangers die gebruik gaan maken van de ontsluiting. De rotondes die er nu liggen zijn bijvoorbeeld niet handig. Eindpresentatie Werk de opdracht uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! Meer informatie? ONTSLUITING BEDRIJVENTERREINEN SLIMME HAVEN?

9 Slimme haven? Flevokust Haven is in het voorjaar 2018 al in gebruik genomen. Maar om de haven echt goed te laten functioneren, moeten nog allerlei voorzieningen worden getroffen. De provincie wil de haven graag slim en toekomstbestendig maken: slimmer, efficiënter, beter en duurzamer. Een haven die kan concurreren met andere overslaghavens in de buurt. In een conventionele haven is er een havenmeester die toezicht houdt en allerlei zaken regelt en bijhoudt zoals: + Bijhouden welke schepen er liggen afgemeerd; + Welke schepen er worden verwacht, dus welke ligplaatsen er vrijgehouden moeten worden; + In havens wordt betaald om te mogen liggen, te laden en lossen, dat heet havengeld en wordt door de havenmeester geïnd; + Waar lading mag liggen, waar juist niet en hoe lang de goederen er mogen liggen. Kortom een veelomvattende taak die vaak nog door een fysieke havenmeester ter plaatse wordt uitgevoerd. Zou dat anders kunnen, slimmer? Daarnaast is het voor een efficiënte havenoperatie van belang dat de hele logistieke keten soepel op elkaar is ONTSLUITING BEDRIJVENTERREINEN afgestemd. In de logistieke keten zijn vele partijen betrokken: producent, transporteur (vrachtwagen), containerterminalexploitant (Flevokust Haven), schipper, sluis- en bruggen, zeehavens, zeeschepen, klanten en mogelijk nog andere (tussen)partijen. Maatschappelijk vraagstuk Hoe maken we van Flevokust Haven een slimme en toekomstbestendige haven? Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het gebruik van big data om tot een zo veilig en efficiënt mogelijke haven en logistieke keten te komen. Dankzij realtime informatie kan de dienstverlening voor de klanten en de efficiency van de hele logistieke keten enorm verbeteren. Deelopdracht 1. Hoe zou je op een slimme manier toezicht kunnen houden op het reilen en zeilen op en om de haven, havengeld kunnen innen en service kunnen bieden? Zijn er combinaties te bedenken met andere functies of mensen? Hoe kan techniek, denk bijvoorbeeld aan ICT, GPS/satellieten, internet, sensoren e.d. hierbij helpen? SLIMME HAVEN? 2. Hoe kun je de hele logistieke keten zo optimaal mogelijk inrichten en zo slim mogelijk maken? Denk hierbij aan big data, Internet of Things (IoT), het koppelen van ICT-systemen. Eindpresentatie Werk de deelopdrachten uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! Meer informatie? MARITIEME PROFIELWERKSTUKKENWEGSTRIJD Als je kiest voor de opdracht Slimme haven en je zit in havo 4/5 of vwo 5/6 in schooljaar , dan kun je ook meedoen met de Maritieme profielwerkstukkenwedstrijd van het Nationaal Instituut voor Scheepvaart en Scheepsbouw (NISS). Om mee te kunnen doen met deze wedstijd moet het onderwerp van je opdracht aansluiten bij één van de volgende thema s: Slim & Veilig Varen, Schone Schepen of Effectieve Infrastructuur.Je maakt kans op het winnen van een geldbedrag van Kijk voor meer informatie op

10 Infrastructuur in Flevoland: wegen, fietspaden en vaarwegen Goed bereikbaar zijn, is belangrijk om fijn te kunnen wonen, werken en recreëren in Flevoland. De provincie vindt het belangrijk dat iedereen gemakkelijk en zonder oponthoud door Flevoland kan reizen. We denken dan natuurlijk aan automobilisten, maar ook aan fietsers, landbouwverkeer en de scheepvaart. De provincie zorgt ervoor dat de provinciale wegen (80- en 100 km wegen), fietspaden en vaarwegen goed onderhouden worden. Dat onderhoud bestaat bijvoorbeeld uit kleine reparaties, vernieuwen van de asfaltlaag, maar ook het maaien van de bermen, zodat het uitzicht goed blijft en het strooien van zout in de winter tegen de gladheid. Verder zorgt de provincie voor de bediening van de 11 provinciale sluizen en 13 beweegbare bruggen. Het onderhoud van de bruggen en sluizen is ook een taak van de provincie. In de provincie Flevoland liggen niet alleen provinciale wegen en vaarwegen, maar ook wegen en vaarwegen van de gemeenten of van de Rijksoverheid. De A6 en de A27 zijn de grote wegen van het Rijk die door onze provincie lopen en ook zorgen voor een goede bereikbaarheid van onze provincie. Op het kaartje zie je welke wegen en vaarwegen van de provincie zijn. BEKIJK DE KAART De provincie legt ook nieuwe wegen en fietspaden aan. Voorbeelden hiervan zijn een nieuwe weg naar Airport Lelystad, het verbreden van de Gooiseweg en de Hogering in Almere. Vanuit de afdeling Infrastructuur willen wij twee actuele maatschappelijke vraagstukken aan jullie voorleggen: + Verbreding Hogering Almere + Renovatie beweegbare bruggen en sluizen in Flevoland Meer informatie? Bekijk de animatie VERBREDING HOGERING ALMERE RENOVATIE BRUGGEN EN SLUIZEN

11 Banterweg Infrastructuur in Flevoland: (Vaar)wegen, wegen, sluizen fietspaden en bruggen vaarwegen provincie Flevoland N 302 Friesesluis Goed bereikbaar zijn, is belangrijk om fijn te kunnen wonen, werken en recreëren in Flevoland. De provincie vindt het belangrijk N 712dat iedereen gemakkelijk en zonder oponthoud door Flevoland kan reizen. We denken dan natuurlijk aan N automobilisten, 715 maar Noorderringweg N 718 N 712 N 351 ook aan fietsers, landbouwverkeer en de scheepvaart. N 715 N 351 N 714 Muntweg De provincie zorgt ervoor dat Espelerweg de N provinciale 351 wegen N 333 N 331 Marknesserweg Marknessersluis (80- en 100 km wegen), fietspaden en vaarwegen Zwolsevaart N 331 N 719 goed onderhouden worden. N 712 Dat N 351 onderhoud bestaat Tollebekerbrug bijvoorbeeld uit kleine reparaties, N 713 vernieuwen van de N 50 asfaltlaag, maar ook Urkersluis Arie de Witbrug het maaien van de bermen, zodat Zwolsebrug N 716 Domineesweg het uitzicht goed blijft en het N 352strooien van zout in de Schokkerringweg N 352 N 352 winter tegen de gladheid. Verder zorgt de provincie N 765 voor de bediening van de 11 provinciale sluizen en 13 beweegbare bruggen. Het onderhoud van de bruggen N 711 en sluizen is ook een taak van de provincie. Ketelsluis Markerwaarddijk Westerring weg Espelerringweg Staart weg Kamper hoekweg Urkerweg Wrakkenweg Gemaalweg Zuidwesterringweg Urkervaart Hannie schaft weg Nagelerweg Lemstervaart Oosterringweg Kuinderweg Oosterringweg Leemringweg Zuiderringweg Steenwijkerweg Vollenhoverweg N 352 Voorstersluis Kraggenburgerweg Vollenhoverbrug Legenda Brug Sluis Provinciale weg Provinciale vaarweg 10 km RE GEO Achtergrond: BRT Kadaster N 701 N 702 Hogering Zuidersluis Vaartsluis Tussenring Oostvaardersdijk Buitenring N 702 Lage Vaart Waterlandseweg N 701 Vogelweg N 305 Gooimeerdijk Eemmeerdijk N 706 Gooise weg N 704 N 710 N 720 In de provincie Houtribweg Flevoland liggen niet alleen provinciale N 302 N 307 N 307 N 307 wegen en vaarwegen, maar ook wegen en vaarwegen van de gemeenten of van de Rijksoverheid. De A6 N 309 Lisdoddeweg en de A27 zijn de grote wegen van het N 309 Noordersluis Rijk die door onze provincie lopen en ook zorgen N 305 voor een goede N 306 bereikbaarheid van onze provincie. Op het kaartje zie N 710 N 709 je welke wegen en vaarwegen van de provincie Elburgerbrug zijn. Lage Dwarsvaart De provincie legt ook nieuwe wegen en fietspaden aan. N 302 Voorbeelden N 706 Larsersluis hiervan zijn een nieuwe weg naar Airport Lelystad, het verbreden van N 306de Gooiseweg en de Hogering in Almere. N 705 Oostervaart Futenweg N 302 N 707 Sluis de Blauwe Dromer Kampersluis Vanuit de afdeling Infrastructuur willen wij twee actuele maatschappelijke vraagstukken aan jullie voorleggen: N Verbreding Hogering Almere N Renovatie beweegbare bruggen en sluizen in Flevoland Slingerweg Roerdompweg Nijkerkerpad Nijkerkerweg Schollevaar weg Spiekweg Spiekweg Larserpad Larserweg Vogelweg N 305 Overijsselse weg Gooise weg Zeewolderdijk Ganzenweg Ganzenpad Swifterringweg Biddingweg Harderbosweg N 711 Dronterweg Swifterweg Biddingringpad Biddingringweg Dronterringweg N 708 Harderdijk Hoge Vaart Bremerberg weg Spijkweg Oldebroekerweg N 306 Hanzeweg Elburgerweg Meer informatie? Bekijk de animatie VERBREDING HOGERING ALMERE RENOVATIE BRUGGEN EN SLUIZEN

12 Verbreding Hogering Almere De provincie Flevoland maakt de Hogering in Almere klaar voor de groei van Almere. Van 2019 tot 2021 gaat de Hogering op de schop, tussen de A6 en de Contrabasweg. Er komen twee rijbanen bij en verkeer op de Hogering kan straks vlot doorrijden, omdat de kruisingen bij de Herman Gorterweg en Hollandsedreef ongelijkvloers worden gemaakt. Het belangrijkste doel van het project is dat verbreding van de Hogering in Almere bijdraagt aan een veilige, vlotte en toekomstbestendige afwikkeling van het verkeer. Maatschappelijk vraagstuk Hoe kan het project onderscheidend zijn op een aantal specifieke punten: + een goede financiële balans tussen de kosten voor het verbreden van de weg en de kosten voor beheer en onderhoud als de weg klaar is; + het zo veel mogelijk beperken van hinder voor omgeving en weggebruikers tijdens de uitvoeringswerkzaamheden; + waar mogelijk bijdragen aan verbeteren van de kwaliteit en verduurzamen van de leefomgeving. Deelopdrachten 1. Aan de aannemers die de wegverbreding willen gaan uitvoeren is gevraagd om kansen te noemen voor meer duurzaamheid. Kruip in de huid van een aannemer en werk drie kansen uit voor het verbeteren van de duurzaamheid van de weg en de directe omgeving. Je kan denken aan duurzame energie of materialen. Uitgangspunt is wel dat je ook duidelijk maakt dat jouw duurzame oplossingen niet meer geld kosten, bijvoorbeeld doordat ze op lange termijn geld opleveren. 2. Langs de Hogering liggen de bedrijventerreinen Hollandse Kant en Hoge Kant die tijdens de werkzaamheden aan de Hogering minder goed bereikbaar zijn. Vanzelfsprekend doet de aannemer zijn uiterste best om de afslagen naar de twee bedrijventerreinen zoveel mogelijk open te houden. Maar kan er nog meer worden gedaan om ervoor te zorgen dat deze bedrijventerreinen tijdens de uitvoering van het werk (die drie jaar gaat duren) goed bereikbaar blijven. Wat kunnen bedrijven zelf doen om bereikbaar te blijven. Bedenk hiervoor twee ideeën. 3. (Deze opdracht is alleen voor bovenbouwleerlingen) De kruising van de Hogering met de Herman Gorterweg en de Neonweg wordt omgebouwd van gelijkvloers naar ongelijkvloers. Nu is er een gewone VERBREDING HOGERING ALMERE kruising met verkeerslichten. Straks gaat het verkeer van de zijwegen over de Hogering heen en rijdt het verkeer op de Hogering door een verdiepte tunnelbak waardoor het niet meer hoeft te stoppen voor verkeerslichten. Probleem is dat tijdens de uitvoering de zijwegen tijdelijk afgesloten moeten worden om de tunnelbak te kunnen aanleggen. Om afsluiting van de zijwegen tijdens de werkzaamheden te voorkomen, had een van de aannemers het idee om een uitgerekte rotonde (een zogenaamde ovatonde) te leggen rondom de plek waar de tunnelbak gebouwd gaat worden. Over deze ovatonde rijdt zowel het doorgaand verkeer op de Hogering als het verkeer van en naar de twee zijwegen. De opdracht is om zo n ovatonde van twee rijbanen breed te ontwerpen. Werk daarbij goed uit wat de maten van de weg zijn, hoe de ovatonde kan worden ingepast op die locatie, waar in- en uitvoegstroken nodig zijn en of het nodig is om gebruik te maken van verkeerslichten. Eindpresentatie Werk één of meerdere deelopdrachten uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! Meer informatie? RENOVATIE BRUGGEN EN SLUIZEN

13 Renovatie bruggen en sluizen in Flevoland Flevoland is de jongste provincie van Nederland en kan alleen bestaan met een goed functionerend systeem van bruggen en sluizen. Dankzij de sluizen kunnen de ruim inwoners op 6 meter onder de zeespiegel veilig wonen en werken. Zonder bruggen en sluizen is Flevoland in feite niet meer dan een enorme onbereikbare plas water. Renovatie noodzakelijk Ongeveer 75 jaar na het droogvallen van de Noordoostpolder is het duidelijk dat de modernisering van de bruggen en de sluizen niet langer op zich kan laten wachten. De provincie gaat daarom de komende jaren aan de slag met het programma Groot Onderhoud Bruggen en Sluizen en trekt hier ongeveer 60 miljoen euro voor uit. Een bijzonder programma waarin de nieuwste inzichten over techniek samenkomen met de eisen die onze samenleving stelt aan een moderne infrastructuur. Het gaat onder meer om het renoveren of vervangen van sluisdeuren, brugvallen en steigers, maar ook om het vernieuwen van de elektrotechnische installaties. Sinds 2014 worden alle bruggen en sluizen op afstand vanuit het provinciehuis bediend, dit vraagt om installaties die aansluiten bij deze tijd. 13 bruggen en 11 sluizen worden in één programma gemoderniseerd om weer jarenlang mee te kunnen als onmisbare schakels voor een veilig en bereikbaar Flevoland. Maatschappelijk vraagstuk Grote uitdaging is dat tijdens de renovatiewerkzaamheden de provincie, zowel via de weg als het water bereikbaar blijft. Omleidingsroutes, soms van behoorlijke omvang, zijn echter niet te voorkomen. De renovatie gaat soms gepaard met het stremmen van een sluis of een brug. Om hier de goede keuzes in te maken, is er tijdens de hele uitvoeringsperiode veel afstemming nodig. Dan gaat het natuurlijk om de inwoners van de provincie, maar bijvoorbeeld ook om bedrijven, de landbouw, de scheepvaart en politie, brandweer en ambulances. Eind maart 2023 moet alles klaar zijn. In mei 2018 is bekend geworden welke aannemersbedrijven de renovatiewerkzaamheden gaan uitvoeren. Zij maken een plan wanneer aan welke sluis of brug gewerkt gaat worden. In totaal betreft het hier 16 beweegbare bruggen en sluizen. Deelopdrachten: 1. Technische ruimtes op objecten vogelvrij houden. Bij alle sluizen en bruggen zijn technische ruimtes waarin de machines staan die zorgen dat de sluisdeuren en de brug open en dicht kan. Ook zorgen de machines ervoor dat er water in de sluis kan worden gelaten of dat het er juist uit afgevoerd kan worden. Niet alle ruimtes kunnen helemaal worden afgesloten. Zo ook bij de Zuidersluis, waarin de machine staat die de sluisdeuren open en dicht doet bewegen. Al een paar jaar maken zwaluwen nesten in deze ruimte. De machines worden erg vies door de vogelpoep van de zwaluwen, waardoor er de kans bestaat dat ze vastlopen. Opdracht: Bedenk een oplossing, waardoor het voor de zwaluwen onmogelijk wordt deze ruimte nog in te komen. 2. IJsvrij houden van sluizen (ijs bij sluisdeuren) In de winter als het vriest en ook het water bevroren raakt, bestaat er het gevaar dat het ijs de sluisdeuren kapot maakt. Opdracht: Bedenk een oplossing, die ervoor zorgt dat het water bij de sluisdeuren in de winter niet bevriest. Lees meer > VERBREDING HOGERING ALMERE RENOVATIE BRUGGEN EN SLUIZEN

14 Renovatie bruggen en sluizen in Flevoland Lees minder < 3. Energieneutraal sluis- of brugobject (bestaand object) De productie van een sluis of brug kost natuurlijk energie, maar daar gaat het in deze opdracht niet over. Het gaat meer over de aandrijving van het open en dicht doen van een sluis of brug, ook dat kost energie. Opdracht: Bedenk manieren, die ervoor zorgen dat de sluis en de brug energieneutraal kan worden in de toekomst. 4. Nieuwe voorzieningen langs vaarwegen om aantrekkelijkheid van waterrecreatie in Flevoland verder te verbeteren Als alle sluizen en bruggen weer opgeknapt zijn kan er weer volop gebruik van worden gemaakt, niet alleen door de beroepsvaart, maar juist ook door de recreatievaart. De waterrecreatie in de provincie Flevoland speelt zich vooral af langs de ronden, de randmeren, het Markermeer en het IJsselmeer. De waterwegen in de provincie zijn niet heel erg in trek bij de recreatievaart of bij recreanten in het algemeen. Opdracht: Bedenk hoe de Flevolandse vaarwegen aantrekkelijker gemaakt kunnen worden voor recreanten. 5. Nieuwe bestemming lege bedieningsruimte op sluis (Zuidersluis en Vaartsluis bij Almere.) Sinds in 2014 alle bruggen en sluizen op afstand, vanuit het provinciehuis worden bediend, zijn de sluis-wachtershuisjes overbodig geworden. Sommige van deze huisjes zijn al afgebroken, sommigen bestaan nog steeds. Opdracht: Hoe kunnen deze leegstaande sluiswachtershuisjes een nieuwe bestemming krijgen, die past bij de plek waar ze nu staan? Eindpresentatie Werk één of meerdere deelopdrachten uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! Meer informatie? groot-onderhoud-bruggen-sluizen VERBREDING HOGERING ALMERE RENOVATIE BRUGGEN EN SLUIZEN

15 Lelystad Airport De ontwikkeling van Lelystad Airport is belangrijk voor de economie en hoe wij omgaan met de beperkte ruimte in Nederland. Schiphol heeft bijna haar maximale groei bereikt, terwijl de vraag naar vluchten blijft toenemen. Daarom is besloten om een deel van de vluchten naar Lelystad en Eindhoven te verplaatsen. Voor Flevoland is een nieuw vliegveld van belang omdat het veel banen oplevert. De provincie is verantwoordelijk voor de ruimtelijke inpassing van het vliegveld in het gebied. Het oude vliegveld is geschikt voor kleine vliegtuigen, zoals les- en plezier vliegtuigen. Het is niet geschikt voor de grote passagiersvluchten van luchtvaartmaatschappijen. Om het vliegveld geschikt te maken voor het nieuwe doel wordt een langere en bredere landingsbaan aangelegd. En om de grote groepen passagiers op te vangen komt er een nieuwe terminal. Het nieuwe vliegveld gaat in april 2019 open. Lelystad zal uiteindelijk uitgroeien naar vliegbewegingen per jaar. (vliegbeweging is een start of een landing van een vliegtuig) Ter vergelijking: Schiphol heeft er op dit moment Vanuit het programma Lelystad Airport willen wij een actueel maatschappelijk vraagstuk aan jullie voorleggen: + Hoe zorg je voor een goede bereikbaarheid van station Lelystad Centrum naar Lelystad Airport? Meer informatie? BEREIKBAARHEID

16 Bereikbaarheid Lelystad Airport De toename van reizigers vraagt om een goede bereikbaarheid van de luchthaven. Daarom komt er een directe busverbinding van het Centraal Station Lelystad naar de luchthaven. Voor de mensen die met de auto komen, wordt de A6 verbreed van vier naar zes rijstroken en komt er een aparte afslag naar Lelystad Airpot vanuit de richting Amsterdam. Bij de terminal komt ook een groot parkeerterrein. Vooralsnog zijn er geen plannen om een treinstation direct bij de luchthaven aan te leggen. Maatschappelijk vraagstuk Hoe kan de route van de bus door Lelystad naar de luchthaven het beste lopen? Wat heeft de reiziger, die Lelystad niet kent, nodig om zo snel mogelijk en zonder zorgen uit de trein en in de bus naar Lelystad Airport te komen? Deelopdrachten + Ontwerp de meest optimale en route voor de bus en denk daarbij aan onderwerpen als: Reisgemak vanuit de trein naar de bus, reistijd, soort bus, toegankelijkheid (met grote koffers), duurzaamheid. + Ontwerp een beeldmerk om de route vanuit de trein naar de luchthaven meteen herkenbaar te maken. Denk daarbij aan bewegwijzering, informatie over bijvoorbeeld reistijd, kosten kaartje, gate-informatie en vertrektijden van de vliegtuigen. BEREIKBAARHEID

17 Markermeer IJmeer Met de aanleg van de Houtribdijk tussen Enkhuizen en Lelystad in 1976 is het water in het Markermeer en IJmeer afgesloten van het IJsselmeer. Daardoor bevat het water veel slib en weinig voedsel. Het Markermeer/IJmeer voldoet niet aan de Natura 2000 doelen. Vogels, vissen en planten zijn in aantal en verscheidenheid afgenomen. De provincie Flevoland werkt samen met andere overheden, terreinbeheerders en maatschappelijke organisaties om de natuur in het Markermeer- IJmeer te verbeteren. De natuur moet krachtig genoeg zijn om ook andere ontwikkelingen zoals klimaatverandering, verstedelijking, infrastructurele investeringen, economische groei en toenemende recreatie aan te kunnen. Binnen het programma Markermeer-IJmeer willen wij een actueel maatschappelijk vraagstuk aan jullie voorleggen: Hoe maak je een(ecologische) verbinding van het Markermeer met de Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen in natuurgebied Oostvaardersoevers aansprekend en toegankelijk voor toeristen en inwoners? Meer informatie? OOSTVAARDERSOEVERS

18 Oostvaardersoevers Verbinding Markermeer, Oostvaarders- en Lepelaarplassen De Lepelaarplassen, het Markermeer-IJmeer en de Oostvaardersplassen liggen gescheiden van elkaar en zijn sterk geïsoleerd, waardoor de plaatselijke ecosystemen een natuurlijke dynamiek missen. De verbindende ketens tussen vis en achterland en tussen diep water en ondiep water zijn hier niet aanwezig. Een (nieuwe) verbinding moet de gebieden robuuster, klimaatbestendiger en veerkrachtiger maken. Als mogelijke maatregel zou bijvoorbeeld water uit het Markermeer in de Oostvaardersplassen gelaten kunnen worden, waardoor delen van het gebied (periodiek) onder water komen te staan en de diversiteit van dieren en planten wordt uitgebreid. Wanneer de doorstroming tussen de plassen en het Markermeer wordt verbeterd, kunnen bovendien de vissen gemakkelijk van het ene naar het andere gebied zwemmen. Daaromwordt er een verkenning naar een vismigratiepunt gedaan, waar de vissen van het Markermeer naar de Oostvaardersplassen en de Lepelaarplassen kunnen zwemmen en andersom. Dit is interessant om te zien en zal een van de publiekstrekkers in het natuurgebied zijn. Er wordt ook onderzoek gedaan naar het aanleggen van vooroeverdammen in het Markermeer. Ook dit biedt mogelijkheden voor recreatie. Maatschappelijk vraagstuk Dit gebied maakt deel uit van het Nationaal Park Nieuw Land (in oprichting). Daarom is het ook belangrijk dat de natuurontwikkeling van Oostvaardersoevers ook mogelijkheden biedt voor recreatie: het bezoeken van een uitzichtpunt, het maken van een wandel- of fietsrondje of gebruikmaken van, vaar- en zwemmogelijkheden.het vismigratiepunt en de vooroeverdammen kunnen interessante plekken zijn om te bezoeken. Welke voorzieningen zijn er nodig om dit mogelijk te maken? Hoe kun je de natuurontwikkeling die daar plaatsvindt bekend maken bij het publiek? Deelopdrachten + Onderzoek welke voorzieningen er nodig zijn en waar die binnen het gebied van Oostvaardersoevers gerealiseerd kunnen worden. Houd daarbij rekening met de plannen voor het Nationaal Park Nieuw Land. + Werk een kans of mogelijkheid uit tot een ontwerp voor een recreatievoorziening. + Houd in je ontwerp rekening met aspecten als: bereikbaarheid, andere toekomstige ontwikkelingen in de omgeving, (verkeers-)veiligheid en duurzaam beheer/onderhoud etc. + Hoe geef je bekendheid aan jouw ontworpen recreatiemogelijkheid of voorziening? Eindpresentatie Werk de opdracht uit en maak een onderzoeksrapport met je bevindingen. De beste onderzoeken en ontwerpen worden getoond op de tentoonstelling: Talent kleurt Flevoland op het provinciehuis, aan het einde van het schooljaar 2018/2019. Zorg dus voor een mooi ontwerp, dat je op de tentoonstelling kunt tonen! OOSTVAARDERSOEVERS

19 Opleidingen Vervolgopleiding? Misschien denk je al na over wat je na het behalen van je havo of vwo Technasium diploma wilt doen? De O&O-opdrachten van je school zijn bedoeld om al een beetje te kijken hoe het er bij bedrijven en organisaties aan toe gaat. Bij de provincie Flevoland krijg je nu de kans om kennis te maken met ons werk en dan specifiek gebiedsontwikkeling. Vind je een bepaalde O&Oopdracht van de provincie interessant? Dan zou je kunnen overwegen om een opleiding te gaan doen, die aansluit bij dit werk. Hieronder vind je een overzicht met een korte omschrijving van de opleidingen van verschillende hogescholen en universiteiten die goed aansluiten. De opleidingen zijn ingedeeld naar programma. Dus vind je bijvoorbeeld Almere 2.0 erg leuk, dan kijk je daar naar de goed aansluitende opleidingen. Vind je alle opdrachten leuk, dan zou je ook naar een opleiding kunnen kijken die gaat over gebiedsontwikkeling in de breedte, deze vind je bij Gebiedsontwikkeling Algemeen. Klik op het logo van de hogeschool of universiteit om hun website te bezoeken. Colofon Dit is een uitgave van de provincie Flevoland, Afdelingen Infrastructuur & Gebiedsprogramma s en Europa September 2018 Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend

20 Floriade werkt! Aeres Dronten Aeres Almere Applied Earth Sciences Hoe verwarm je gebouwen met aardwarmte? Is het mogelijk om grondwater duurzaam te exploiteren? Welke aardlagen kun je gebruiken om het broeikasgas CO2 veilig in op te slaan? Hoe voorkom je verzakkingen? Als student Applied Earth Sciences (AES) kun jij je ontwikkelen tot een expert om deze vraagstukken op te lossen. Bouwkunde Jouw huis, jouw school of het station, en de wegen ertussen. Dat is waar Bouwkunde over gaat. Over hoe de omgeving in elkaar zit, maar juist ook verandert. Hoe we gebouwen, straten en steden kunnen aanpassen aan nieuwe inzichten en de wensen van gebruikers. Bij Bouwkunde ben je vanaf de allereerste dag bezig met het verkennen en ontwerpen van de wereld om je heen. Bouwkunde is meer dan architectuur en ontwerpen alleen. De bacheloropleiding Bouwkunde is in het Nederlands. Civiele techniek Civiele techniek is de technische basis van onze leefwereld. Bijvoorbeeld: de constructie van je huis is ontworpen door civiel ingenieurs net als het riool en de waterleiding. Dankzij civiel ingenieurs kun je over een goed begaanbare weg naar school fietsen en les volgen in een veilig en toegankelijk schoolgebouw Electrical Enginering Electrical Engineering is een toekomstgericht vakgebied dat zich razendsnel ontwikkelt en dat vele toepassingen heeft: iphone, zonnepanelen, Skype, MRI-scans, satellieten en robotica om maar eens wat te noemen. We kunnen ons een wereld zonder energie en informatienetwerken, een wereld zonder Electrical Engineering, niet meer voorstellen. Biotechnologie, lifesciences en tecnhiek One of the greatest challenges facing humankind in the 21st century is the transition from petrochemistry to the biobased production of transportation fuels, chemicals and pharmaceuticals. The TU Delft MSc programme in Life Science & Technology (LST) focuses on the understanding and engineering of enzymes and of the microbial cells and populations that are needed in order to design innovative industrial processes. The programme trains students to drive discovery that will form the foundation of the biobased society of the future. Energie The Electrical Power Engineering Track Electricity is the most flexible and efficient source of energy to power mankind. If we improve the exploitation of sustainable energy sources, electricity is sure to play a leading role throughout the foreseeable future. In the decades to come, a revolution will unfold in the generation and delivery of electrical power, driven by the large-scale introduction of renewable and distributed power generation, the need for environmentally-friendly and sustainable components and the liberalisation of the energy markets.electrical power engineers are needed in order to design new components with an eye towards sustainable materials and efficient conversion processes, as well as to integrate them into a smart and adaptable electricity infrastructure.industrial process and energy systems are sustainable if they meet the needs of the present generation without compromising the ability of future generations to meet their own demands. Sustainable industrial production is only possible if future technologies use energy and resources substantially more efficiently while drastically reducing waste streams or even reuse waste as new primary material resources. However, achieving sustainability in the industrial realm can only be accomplished by overcoming tough technical & fundamental challenges: It requires the re-invention of many industrial processes. The Mechanical Engineering Track Energy & Process Technology provides you with the knowledge and tools to overcome these challenges.

21 Floriade werkt! Aeres Dronten Aeres Almere Sustainable Innovation Studenten aan de opleiding Sustainable Innovation worden opgeleid om technologie in te zetten voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, voor het versterken van welvaart en welzijn in de wereld. Je kunt daarbij denken aan: + de positie van Nederland in de Europese duurzame energiemarkt + het ontwerp van smart homes en slimme elektriciteitsnetwerken + technologische innovatie in ontwikkelingslanden, zoals biobrandstoffen in India + een afweging maken van voor- en nadelen van nieuwe technologie, zoals CO2 opslag in de grond + in kaart brengen van het maatschappelijk krachtenveld rond nieuwe technieken, zoals de elektrische auto. Chemical Engineering and Chemistry Scheikundige Technologie speelt een belangrijke rol bij het oplossen van maatschappelijke problemen. Daarbij kun je denken aan de ontwikkeling van schonere vormen van energie en van nieuwe materialen met zeer specifieke eigenschappen (supersterke vezels bijvoorbeeld), maar ook aan het ontwerpen van nieuwe moleculen die gedoseerd medicijnen kunnen afgeven in je lichaam of die licht kunnen omzetten in elektriciteit. Er is daarom altijd een grote vraag naar goed opgeleide ingenieurs op het gebied van Chemical Engineering and Chemistry. Bouwkunde Kijk eens om je heen, naar het huis of de wijk waarin je woont of naar de school waarop je zit. Je omgeving is voor een groot deel door de bouwkunde bepaald. Bouwkunde op de Technische Universiteit Eindhoven gaat behalve over architectuur, ook over bouwtechniek, stedenbouw en management. Tijdens je studie ontdek je welke invalshoek het beste bij je past en vervolgens kun je je daarin specialiseren. Sustainable energy technologie De multidisciplinaire masteropleiding Sustainable Energy Technology leidt je op tot ingenieur met een grote deskundigheid op het gebied van energietechnologie. Klimaatverandering en duurzame energievoorziening zijn twee grote maatschappelijke thema s waar ook de komende decennia nog veel aandacht voor zal zijn. De internationalisering en het verduurzamen van de energiesector en de liberalisering van de energiemarkten in Europa vragen om energiespecialisten met meer dan alleen technische kennis. Kennis van economie, beleid en innovatieprocessen is essentieel. Architecture, Building and Planning Nederland verandert voortdurend demografisch en qua sociale structuren en ziet zich steeds meer voor belangrijke keuzen en ontwikkelingen geplaatst. Duurzaamheid is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Niet alleen duurzaam bouwen is belangrijk maar ook energiebesparende bouwwijzen zijn van belang. Door het creëren van energieneutrale gebouwen kan het gebruik van fossiele brandstoffen worden teruggedrongen. Construction Management and Engineering (CME) In de interfacultaire opleiding wordt gefocust op Construction Management & Urban Development: toepassing van (stede)bouwkunde wetenschap en management en innovatie wetenschap bij de ontwikkeling van stedelijke gebieden, met special aandacht voor smart cities. CME afstudeerprojecten zijn nauw verbonden met lopende onderzoeksprojecten in de faculteiten BE en IE&IS. Innovation sciences The Innovation Sciences s Program teaches you how to analyze, manage and influence innovation processes at a strategic level. While innovation is crucial for economic growth, sustainable development and welfare, many inspiring technological ideas never become successful. Innovation Sciences focuses on gaining a deeper understanding of why this is the case. You will learn to understand and manage the mechanisms and processes involved in developing and introducing new technological options. Important questions for innovation scientists include how industries, cities, regions or countries can create an innovative climate in a globalizing world and which factors and actors determine whether a new technology will succeed as well as how government and business can introduce innovations that lead to sustainable development.

22 Floriade werkt! Aeres Dronten Aeres Almere Agrotechnologie De opleiding Agrotechnologie aan Wageningen University & Research is een technologische opleiding gericht op plant, dier en leefomgeving. Je ontwerpt innovatieve en duurzame technologie voor de productie van food, feed, flowers, fuel, fibres en meer. Ook houden we ons bezig met technologie voor de groene ruimte. Het gaat er niet alleen om of iets goed werkt, we kijken ook naar de toepassing van de technologie in een bedrijf en in de maatschappij. Bodem, Water, Atmosfeer Gaat over de processen in, op en boven de aarde. Allerlei natuurlijke processen hangen sterk samen en hebben de aarde gevormd tot wat hij nu is. Wij mensen beïnvloeden deze processen doordat wij proberen steeds beter gebruik te maken van de ruimte en grondstoffen. Doe kennis op over landschapsvormen, grondwater, de morfologie, ecologie en chemie van beken, rivieren en meren en de invloed van weer en klimaat. Dus over bodem, water, atmosfeer. Je leert hoe extreme weersomstandigheden en klimaatverandering ingrijpen op de leefomgeving van plant, dier en mens. Hoe voedingsstoffen in de bodem worden vastgehouden en alles over biologische activiteit die daar plaatsvindt en dus hoe je de bodem beter en duurzamer kunt benutten voor voedselproductie. Jouw kennisdomein bestaat uit al deze samenhangende natuurlijke processen waarbij er sprake is van een samenspel tussen natuur- en scheikunde, biologie, wiskunde en aardrijkskunde. Voeding en gezondheid Voedingsdeskundigen willen de gezondheid van mensen handhaven of verbeteren door middel van gezonde voeding. Bij de opleiding Voeding en Gezondheid komen alle aspecten van de voeding van mensen aan de orde: de keuze van het voedsel, de manier waarop we het nuttigen, de verwerking van het voedsel door het lichaam en het effect van voeding op de gezondheid. Nutricion and health De masteropleiding Nutrition and Health bestudeert de relatie tussen voeding en gezondheid en hoe we die kunnen beïnvloeden. Dat kan bij grote groepen, maar ook per individu en op het niveau van cel en gen. Wat veroorzaakt ziekte, wat bevordert herstel en welke rol speelt voeding hierin? Bij de opleiding komen alle aspecten van de voeding van mensen aan de orde: de keuze van het voedsel, de manier waarop we het nuttigen, de verwerking van het voedsel door het lichaam en het effect van voeding op de gezondheid. Food technology Wageningen University also offers high-level courses and research in all areas of food science, ranging from advanced technical fields such as Molecular Biology to fields with a more economic or sociological focus such as Marketing and Consumer Wishes. The Wageningen Food Science faculty is larger than that at any other European university, and includes professors and lecturers from a wide range of departments: Food Chemistry, Food Physics, Food Microbiology, Product Design and Quality Management, Food Process Engineering and Toxicology. Water technology In the field of water (process) technology, breakthrough technological developments are required. Not only to enable the export ambitions of the water sector but also to solve global threats and challenges in society. A combined technological approach, based on the state-of-the-art in science and technology, may offer a solution to several developments, within business and society, with a worldwide impact on the demand for and use of water. International land and watermanagement International Land and Water Management programme focuses on the scientific analysis of land and water management issues at different scales. An integration of physical, technical, socio-economic and political dimensions in various approaches is sought in order to critically analyse, understand and tackle land and water management problems. Students will develop a comparative insight into the development of land and water management, take an academic approach to various research paradigms, and acquire a problem-oriented, interdisciplinary attitude towards land and water management and rural development issues.

Talent kleurt Flevoland. Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen

Talent kleurt Flevoland. Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen Talent kleurt Flevoland Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen Talent kleurt Flevoland De provincie vindt het belangrijk om jong talent te betrekken bij Flevoland. Het is het gebied waar jij nu woont met je

Nadere informatie

Flevokust haven. Almere 2.0. Nieuwe natuur. Lelystad Airport. Markermeer IJmeer. Infrastructuur. Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen. Vervolgopleidingen

Flevokust haven. Almere 2.0. Nieuwe natuur. Lelystad Airport. Markermeer IJmeer. Infrastructuur. Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen. Vervolgopleidingen Provincie Flevoland Flevokust haven Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen Almere 2.0 Lelystad Airport Infrastructuur Vervolgopleidingen Markermeer IJmeer Nieuwe natuur Talent kleurt Flevoland De provincie vindt

Nadere informatie

INVESTERINGEN km. p-mirt Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport ZWOLLE LELYSTAD AMSTERDAM ALMERE

INVESTERINGEN km. p-mirt Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport ZWOLLE LELYSTAD AMSTERDAM ALMERE p-mirt Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport INVESTERINGEN 2019 I J s s e l m e e r Emmeloord 1 Urk 2 3 M a r k e r m e e r 9 18 4 5 6 ZWOLLE AMSTERDAM LELYSTAD Dronten 18

Nadere informatie

Mededeling. Het college van Gedeputeerde Staten Informeert met regelmaat over de voortgang van de regioprojecten aan Provinciale Staten.

Mededeling. Het college van Gedeputeerde Staten Informeert met regelmaat over de voortgang van de regioprojecten aan Provinciale Staten. PROVINCIE FLEVOLAND Mededeling Onderwerp Mededeling PS bij voorgangsrapportage Regioprojecten Infrastructuur (peildatum november 2018) Kern mededeling: Het college van Gedeputeerde Staten Informeert met

Nadere informatie

PROVINCIAAL MEERJARENPROGRAMMA. Infrastructuur, Ruimte en Transport

PROVINCIAAL MEERJARENPROGRAMMA. Infrastructuur, Ruimte en Transport PROVINCIAAL MEERJARENPROGRAMMA Infrastructuur, Ruimte en Transport INHOUD 1. en 3 2. wegen 8 3. en in nieuwe provinciale infrastructuur 13 2 1. INVESTERINGEN p-mirt Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur,

Nadere informatie

PROVINCIE FLEVOLAND Provinciaal Blad

PROVINCIE FLEVOLAND Provinciaal Blad 2013/33 Nummer 1486698 Mandaatbesluit RDW - ontheffing landbouwvoertulg(en) Gedeputeerde Staten van Flevoland maken bekend dat zij in hun vergadering van 24 september 2013, onder nummer 1486623 het volgende

Nadere informatie

Edocs INVESTERINGEN km. p-mirt Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport ZWOLLE LELYSTAD AMSTERDAM ALMERE

Edocs INVESTERINGEN km. p-mirt Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport ZWOLLE LELYSTAD AMSTERDAM ALMERE Edocs 2091853 pmirt Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport INVESTERINGEN 2018 I J s s e l m e e r 3 1 Emmeloord 2 Urk 6 4 5 7 8 M a r k e r m e e r LELYSTAD 10 11 21 Dronten

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

PROVINCIE FLEVOLAND. Mededeling. Registratienummer Datum 4 juli 2019 Afdeling/Bureau INFRA

PROVINCIE FLEVOLAND. Mededeling. Registratienummer Datum 4 juli 2019 Afdeling/Bureau INFRA PROVINCIE FLEVOLAND Mededeling Onderwerp Mededeling voortgangsrapportage regioprojecten Kern mededeling: Het college van Gedeputeerde Staten informeert Provinciale Staten met regelmaat over de voortgang

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Talent kleurt. Flevokust haven. Almere 2.0. Lelystad Airport. Markermeer IJmeer. Nieuwe natuur. Voorwoord. Vervolgopleidingen FLEVOLAND

Talent kleurt. Flevokust haven. Almere 2.0. Lelystad Airport. Markermeer IJmeer. Nieuwe natuur. Voorwoord. Vervolgopleidingen FLEVOLAND Talent kleurt FLEVOLAND Opdrachten Onderzoek & Ontwerpen Flevokust haven Voorwoord Lelystad Airport Almere 2.0 Nieuwe natuur Vervolgopleidingen Markermeer IJmeer Talent Kleurt Flevoland De provincie vindt

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

MEERJARENPROGRAMMA Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2017

MEERJARENPROGRAMMA Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2017 MEERJARENPROGRAMMA Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2017 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 1 Voortgang MBVI 2015-2019 in relatie tot de afgesproken kwaliteitsniveaus en KPI

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO DUURZAAM PRODUCEREN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Infrastructures & Mobility Delft Research Initiatives Delft Research Initiatives Energie, Gezondheid, Infrastructuren & Mobiliteit, en Leefomgeving

Nadere informatie

N302 LARSERWEG. Groot onderhoud. Maandag 1 juli t/m zaterdag 24 augustus Werkzaamheden. Planning & fasering. INFOBULLETIN juli 2019

N302 LARSERWEG. Groot onderhoud. Maandag 1 juli t/m zaterdag 24 augustus Werkzaamheden. Planning & fasering. INFOBULLETIN juli 2019 INFOBULLETIN juli 2019 Groot onderhoud LARSERWEG Maandag 1 juli t/m zaterdag 24 augustus 2019 In juli en augustus werkt Provincie Flevoland aan de bij Lelystad. De werkzaamheden zijn opgeknipt in meerdere

Nadere informatie

Groot onderhoud N302 LARSERWEG. Maandag 1 juli t/m zaterdag 24 augustus Werkzaamheden. Planning & fasering. INFOBULLETIN mei 2019

Groot onderhoud N302 LARSERWEG. Maandag 1 juli t/m zaterdag 24 augustus Werkzaamheden. Planning & fasering. INFOBULLETIN mei 2019 INFOBULLETIN mei 2019 Groot onderhoud LARSERWEG Maandag 1 juli t/m zaterdag 24 augustus 2019 In juli en augustus werkt Provincie Flevoland aan de bij Lelystad. De werkzaamheden zijn opgeknipt in meerdere

Nadere informatie

Programma Kies voor de toekomst van Brabant

Programma Kies voor de toekomst van Brabant Programma 2019-2023 Kies voor de toekomst van Brabant Beste Brabander! Voor je ligt de samenvatting van het verkiezingsprogramma 2019-2023 van D66 voor de provincie Noord-Brabant. D66 wil in Brabant en

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2016 Het begon in 1918 Wageningen University & Research Wageningen University Medewerkers: 2,600 studenten:>

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

Verbreding A6 Almere Verplaatsing busstation

Verbreding A6 Almere Verplaatsing busstation Verplaatsing busstation Almere Havendreef en Almere Buiten-Oost naar vier Herinrichting Weerwatergebied De lokale wegen, fietspaden en de busbaan worden in dit gebied verlegd ter voorbereiding op gebiedsontwikkeling

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Totaal

Totaal Ruimtelijke projecten Projecten (Stand per 1/4/2016; bedragen 1.000) 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal Noordelijk Flevoland De Parel (subsidie ZZL-programma) versterking recreatieve infrastructuur oude haven

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

Nieuwe bedrijvigheid. Flevokust Lelystad. unieke multimodale situering. Lokale ontwikkeling. 115 hectare havengebonden bedrijventerrein

Nieuwe bedrijvigheid. Flevokust Lelystad. unieke multimodale situering. Lokale ontwikkeling. 115 hectare havengebonden bedrijventerrein Flevokust Lelystad Nieuwe bedrijvigheid Flevokust spoorverbinding Filevrij Lelystad synergie unieke multimodale situering groen milieucategorie 5 transportmodaliteiten Bereikbaarheid flexibiliteit in kavelgrootte

Nadere informatie

Mededeling. ""ij. Meerjarenprogramma Beheer en Vervanging Infrastructuur

Mededeling. ij. Meerjarenprogramma Beheer en Vervanging Infrastructuur PROVINCIE FLEVOLAND Mededeling Onderwerp Meerjarenprogramma Beheer en Vervanging Infrastructuur (MBVI) -2019 Kern mededeling: Bij de aanbieding van de nulmeting van de Kritische Prestatie Indicatoren (KPI's)

Nadere informatie

MEERJARENPROGR A M M A Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2018 INFRA

MEERJARENPROGR A M M A Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2018 INFRA MEERJARENPROGR A M M A Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 218 INFRA INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 1. Voortgang MBVI in relatie tot de afgesproken kwaliteitsniveaus en prestatie

Nadere informatie

Hét netwerk voor ambitieuze ondernemers die hun business willen laten groeien én de wereld een beetje beter willen maken.

Hét netwerk voor ambitieuze ondernemers die hun business willen laten groeien én de wereld een beetje beter willen maken. Hét netwerk voor ambitieuze ondernemers die hun business willen laten groeien én de wereld een beetje beter willen maken. De Floriade Business Club. Sluit jij je ook aan? De Floriade Business Club is een

Nadere informatie

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam

Nadere informatie

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten)

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten) Samen Duurzaam DOEN! Leuk dat u samen met uw buren na wilt denken over duurzaamheid. Aan de hand van dit stappenplan helpen wij u graag op weg om het gesprek op gang te brengen. Dit stappenplan is bedoeld

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Maak Plaats! Wie Hoorn binnenrijdt maakt kennis met de Poort van Hoorn. Het stationsgebied is het mobiliteitsknooppunt van Hoorn en de regio.

Maak Plaats! Wie Hoorn binnenrijdt maakt kennis met de Poort van Hoorn. Het stationsgebied is het mobiliteitsknooppunt van Hoorn en de regio. Maak plaats voor Hoorn! Wie Hoorn binnenrijdt maakt kennis met de Poort van Hoorn. Het stationsgebied is het mobiliteitsknooppunt van Hoorn en de regio. Iedere dag is het hier een komen en gaan van duizenden

Nadere informatie

Vervoersknooppunt voor 110.000 reizigers per dag

Vervoersknooppunt voor 110.000 reizigers per dag Vervoersknooppunt voor 110.000 reizigers per dag Een aantrekkelijk gebied, met een uitgebreid aanbod aan werkgelegenheid Onder de noemer Arnhem Centraal ondergaan station Arnhem en zijn directe omgeving

Nadere informatie

Energie en water de circulaire economie

Energie en water de circulaire economie Energie en water de circulaire economie Prof. Dr. Ad van Wijk 4-6-2014 28-5-2014 Delft University of Technology Challenge the future Circular Economy (EMF) 2 Six principles of the Circle Economy All materials

Nadere informatie

FLEVO CAMPUS. Feeding the City

FLEVO CAMPUS. Feeding the City GO GREENER FLEVO CAMPUS Feeding the City In 2022 organiseert Almere de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade, een podium voor innovaties op het gebied van verstedelijkingsvraagstukken voor de toekomst.

Nadere informatie

Samen werken aan slimme oplossingen voor de reis van vandaag en de wereld van morgen.

Samen werken aan slimme oplossingen voor de reis van vandaag en de wereld van morgen. Samen werken aan slimme oplossingen voor de reis van vandaag en de wereld van morgen. Het gaat goed met de economie in Nederland en vooral in de regio Eindhoven. Nergens is de groei zo sterk als in deze

Nadere informatie

Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue)

Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue) Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue) Nota Ruimte budget 75 miljoen euro voor Brainport Eindhoven en 6,8 miljoen voor ontwikkeling A2-zone Planoppervlak 3250 hectare (Brainport Eindhoven) Trekker

Nadere informatie

De indeling van de sector Landbouw & Natuurlijke omgeving

De indeling van de sector Landbouw & Natuurlijke omgeving De indeling van de sector Landbouw & Natuurlijke omgeving Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in vijf subsectoren: 1 Landschap 2 Voedsel en dierhouderij 3 Biologie

Nadere informatie

Management van retour-logistieke ketens

Management van retour-logistieke ketens Management van retour-logistieke ketens Erwin van der Laan RSM Erasmus Universiteit EVO dag 30 mei 2006 Duurzame Supply Chains Meet the needs of the present without compromising the ability of future generations

Nadere informatie

Innovatie en RWS. Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken

Innovatie en RWS. Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken Innovatie en RWS Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken In today s business environment, Innovation means survival. David Gann. 2 RWS Innovatie Innovatie Innovation is the process by

Nadere informatie

Hoe ontwikkel je een regionale economy?

Hoe ontwikkel je een regionale economy? 1 Hoe ontwikkel je een regionale economy? Model van 5 elementen Excellent Science World leading and accessible positions in sciences People make the difference Attracting world class scientists and talented

Nadere informatie

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - HAVO DUURZAAM PRODUCEREN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN Lezing ter gelegenheid van het GEO Promotion Congres van eigen bodem 10 maart 2017 Groningen. door prof. em. Pier Vellinga Waddenacademie Colin OPBOUW

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW ANTWOORDEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW ANTWOORDEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID? Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017 DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische

Nadere informatie

Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010

Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010 Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010 Toelichting: In het onderstaande overzicht is per technische masteropleiding aangegeven welke bacheloropleidingen drempelloos worden toegelaten.

Nadere informatie

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene Chemie is overal Chemie in Nederland enabler voor de energie transitie Elke ton CO2 uitstoot bespaart elders ~ 2 ton CO2 Landen 2016 DE 28,7% FR 13,9%

Nadere informatie

MEERJARENPROGRAMMA Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2019 INFRA

MEERJARENPROGRAMMA Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2019 INFRA MEERJARENPROGRAMMA Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur (MBVI) 2019 INFRA INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 1. Voortgang MBVI 2015-2019 in relatie tot de afgesproken kwaliteitsniveaus

Nadere informatie

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst 22 juni 2017 - Peter Steijn Utrecht.nl Utrecht en Gezond Stedelijk Leven Trends: Demografie: Steden groeien, Utrecht groeit het snelst.

Nadere informatie

Voedselagenda en inspiratiedag-food

Voedselagenda en inspiratiedag-food Voedselagenda en inspiratiedag-food Onderwijs heeft een rol in noodzakelijke transitie van landbouw -naar voedsel beleid. WRR rapport. Voedseltop. Ketenbenadering. Gezondheid Ecologie (Mondiale) Voedselzekerheid.

Nadere informatie

Smart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS

Smart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS Smart Mobility Marije de Vreeze Connekt / ITS Netherlands Samenleving verandert Business modellen veranderen Klimaatverandering Bron: Nico Larco, 2018 Bron: Nico Larco, 2018 Waarom? Economy Accessibility

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22618 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Schans, Martin van der Title: Blowup in the complex Ginzburg-Landau equation Issue

Nadere informatie

Beterschap!

Beterschap! Beterschap! http://omooc.nl/inzicht/digitale-revolutiehoofdstad/ Innovatie in Amsterdam Innovatie hoofdstad van Europa City as a platform Innovatie in Amsterdam is van alle tijden Amsterdam Overheid Canals

Nadere informatie

Floriade 2022 Almere Ook een digitale Floriade?

Floriade 2022 Almere Ook een digitale Floriade? Floriade 2022 Almere Ook een digitale Floriade? 1. Met welke brillen moeten we leren kijken? 2. Welke condities moeten we creëren? 3. Welke criteria moeten we stellen? 4. Wat willen we leren? Kansenstrategie

Nadere informatie

Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming. Carlos Nijenhuis 18 juni 2018

Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming. Carlos Nijenhuis 18 juni 2018 Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming Carlos Nijenhuis 18 juni 2018 Agenda Visie en ambitie Nefyto Politiek Agrifood Innovatie gewasbeschermingsmiddelen Wat kunt U doen? Wij ontwikkelen

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer containers, grondstoffen en andere spullen worden via Rotterdam

Nadere informatie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5 Innovatiethema s MIT 2016 Pagina 1 van 5 Innovatiethema s MIT 2016 Innovatieve MKB-ers kunnen subsidie aanvragen binnen de MKB Innovatiestimuleringsregeling Topsectoren (MIT). Daarin zijn de volgende instrumenten

Nadere informatie

Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda

Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda Kiezen om ruimte te maken Den Haag 2040 Den Haag is volop in beweging, de stad is in trek. Verwacht wordt dat Den Haag groeit, van 530.000 inwoners in 2017 naar

Nadere informatie

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom

Nadere informatie

Almere klaar voor een Groene Toekomst

Almere klaar voor een Groene Toekomst D66 Almere - actieplan Goed Stadsklimaat Almere klaar voor een Groene Toekomst D66 krijgt het voor elkaar 20180123101152_743.adpro.indd 1 1/23/2018 10:12:10 AM 20180123101152_743.adpro.indd 2 1/23/2018

Nadere informatie

Pieter Duisenberg Voorzitter Vereniging van Universiteiten

Pieter Duisenberg Voorzitter Vereniging van Universiteiten Pieter Duisenberg Voorzitter Vereniging van Universiteiten Universitaire bachelor- en masteropleidingen HOOP-gebieden Techniek, Natuur & Landbouw (oktober 2017) HOOP-gebied Techniek Opleiding TUD TUE UT

Nadere informatie

MBO Rijnland. ESL Taalreizen taalreizen naar het buitenland vmbo/havo/vwo B55

MBO Rijnland. ESL Taalreizen taalreizen naar het buitenland vmbo/havo/vwo B55 Programma van 13 november 2018 Onderwijsinstelling Studierichting vooropleiding ronde 1 ronde 2 ronde 3 DAPA Artiesten VMBO B08 Assisterende in de Gezondheidszorg (Apothekersassistente, Doktersassistente,

Nadere informatie

// IK DROOM VAN EEN WERELD WAARIN IEDEREEN ELEKTRISCH RIJDT //

// IK DROOM VAN EEN WERELD WAARIN IEDEREEN ELEKTRISCH RIJDT // TU/e Bachelor College Instroom 2014-2015 // IK DROOM VAN EEN WERELD WAARIN IEDEREEN ELEKTRISCH RIJDT // Bachelor College SUSTAINABLE INNOVATION* * Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding

Nadere informatie

De Leefplekmeter Wat vind je van je leefplek?

De Leefplekmeter Wat vind je van je leefplek? De Leefplekmeter Wat vind je van je leefplek? Waarom een Leefplekmeter? We brengen een groot deel van onze tijd door op de plek waar we wonen of werken. Dit heeft belangrijke gevolgen voor ons leven en

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 7-8 OPDRACHTEN DE ROTTERDAMSE HAVEN GROEIT! Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven in

Nadere informatie

De club van Rome had toch gelijk!

De club van Rome had toch gelijk! De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future

Nadere informatie

Duurzaam groeien. Agro, fresh, food en logistics

Duurzaam groeien. Agro, fresh, food en logistics Nota Ruimte budget Klavertje 25,9 miljoen euro (waarvan 3 miljoen euro voor glastuinbouwgebied Deurne) Planoppervlak 908 hectare (waarvan 150 hectare voor glastuinbouwgebied Deurne) (Greenport Trekker

Nadere informatie

23/11/2016. Knelpuntenanalyse Holland Rijnland. Agenda. 1. Inleiding. Portefeuillehoudersoverleg

23/11/2016. Knelpuntenanalyse Holland Rijnland. Agenda. 1. Inleiding. Portefeuillehoudersoverleg Knelpuntenanalyse Holland Rijnland Portefeuillehoudersoverleg Alex van Gent en Lieke Hüsslage Agenda 1. Inleiding 2. Trends & Ontwikkelingen 3. Regionale mobiliteitsagenda 4. Vervolgproces 2 1. Inleiding

Nadere informatie

Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30

Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30 Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober 2018 13:00-17:30 Beste genodigde, Een urgenter vraagstuk dan de toekomst van onze planeet is er niet. Daarom is er ook geen urgentere

Nadere informatie

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen De maatschappij van morgen is fundamenteel anders dan die van gisteren. De wereld wordt kleiner door

Nadere informatie

Helmond, stad van het doen. Programmabegroting gemeente Helmond HELMOND

Helmond, stad van het doen. Programmabegroting gemeente Helmond HELMOND Helmond, stad van het doen Het Helmond dat we voor ogen hebben is aantrekkelijk om te wonen, te leven en te werken. Er is plaats voor iedereen, ook voor hen die minder makkelijk meedoen in een samenleving

Nadere informatie

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de STEM VOOR TIJD VOOR VERANDERING HET VERKIEZINGSPROGRAMMA IN 5 MINUTEN GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018. Wij kiezen ervoor om de

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS ONDERBOUW OPDRACHTEN DE ROTTERDAMSE HAVEN GROEIT! Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Smart Cities Optimaliseren van

Nadere informatie

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN Lesbrief Primair onderwijs - MIDDENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per

Nadere informatie

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Prof. dr. M.B. Katan, Prof. dr ir R. Rabbinge & Prof. dr. L.E.M. Vet Bijeenkomst Commissie Corbey / Utrecht, 16 januari 2015 1 Light use efficiency: terrestrial

Nadere informatie

werk maken van een groene economie

werk maken van een groene economie Groen onderwijs 2013 2011 VMBO groen 34.472 MBO 30.060 8.891 WO 6.456 onderwijsgroep CONTACT Wilt u meer weten over het groene onderwijs? Neem dan contact op met de Groene Kennis Coöperatie, het innovatieplatform

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW OPDRACHTEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW OPDRACHTEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Milieuwetenschappen in Leiden

Milieuwetenschappen in Leiden Milieuwetenschappen in Leiden Combineer je opleiding met milieu en duurzaamheid leiden.edu.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Waarom milieu en duurzaamheid? Thema s als gezondheid, armoedebeschrijving,

Nadere informatie

LAAT DE WIND WAAIEN

LAAT DE WIND WAAIEN LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd

Nadere informatie

IMPULSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING VOOR BEDRIJVEN IN DE PROVINCIE NOORD-BRABANT

IMPULSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING VOOR BEDRIJVEN IN DE PROVINCIE NOORD-BRABANT IMPULSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING VOOR BEDRIJVEN IN DE PROVINCIE NOORD-BRABANT S\E\R Het netwerk Smart Energy Regions richt zich op het stimuleren van innovatie

Nadere informatie

Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO

Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO Rondes Voorlichting Opleidingen Instelling 1 2 3 Lokaal Algemene voorlichting HAS - Bedrijfskunde en agrfoodbusiness - Business in Agriculture & Food

Nadere informatie

AviAtion Logistics 2011-2012

AviAtion Logistics 2011-2012 AviAtion Logistics 2011-2012 T TECHNIEK Aviation Logistics 2011-2012 Aviation Logistics: Slimme organisatie op de grond en in de lucht. De luchtvaart is een dynamische wereld. Het op vluchtschema laten

Nadere informatie

INNOVATIE & VALORISATIE

INNOVATIE & VALORISATIE INNOVATIE & VALORISATIE WETENSCHAP EN SAMENLEVING VERBINDEN Prof. Hugo THIENPONT Vicerector Innovatie en Valorisatiebeleid VUB LIGT IN HET CENTRUM VAN EUROPA Titel van de presentatie 22-1-2018 3 Titel

Nadere informatie

De indeling van de sector Techniek

De indeling van de sector Techniek De indeling van de sector Techniek Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zes subsectoren: 1 Biologie, scheikunde en medisch 2 Wiskunde, natuurkunde en informatica

Nadere informatie

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig flexibiliteit genoeg geraken gezondheid goed goede goedkoop grote BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT Grafische voorstelling open antwoorden andere belangrijke zaken bij verplaatsingen aankomen aansluiting

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Bijpraten Raadsleden Vlissingen, 10 april 2017 Agenda > Welkom: Harry van der Maas (voorzitter stuurgroep) > Stand

Nadere informatie