Bevolkingsprognose 2017

Transcriptie

1 Bevolkingsprognose 2017 een notitie van IB Onderzoek november 2017 Utrecht.nl/onderzoek

2 Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht internet informatie Erna Roy Anne Slob november 2017

3

4 1 Samenvatting Bevolkingsprognose 2017 Grens ste inwoner bereikt in 2025 Op 1 januari 2017 telde Utrecht inwoners, een toename van personen vergeleken met het jaar daarvoor. De grootste toename van bewoners is te verwachten in de jaren rondom Dan groeit de bevolking jaarlijks met ongeveer inwoners. In de jaren na 2023 zal de groei jaarlijks langzaam afnemen. Op basis van de prognose is de verwachting dat Utrecht in 2025 de grens van inwoners passeert. Dit is twee jaar eerder dan in de vorige prognose. In 2018 komt de e inwoner van de stad. De belangrijkste oorzaak van deze groei is de populariteit van steden en die van Utrecht in het bijzonder waardoor de stad blijft groeien 1. Utrecht kiest in de RSU ( Ruimtelijke Strategie Utrecht) voor een gezonde groei door vooral in te zetten op inbreiding, het benutten van nieuwe woningbouwlocaties op plekken in de stad. Het Beurskwartier en de Merwedekanaalzone zijn aangewezen als twee belangrijke ontwikkelgebieden voor woningbouw groeigebieden maar ook Leidsche Rijn blijft een belangrijke groeilocatie. In 2040 zal Utrecht naar verwachting inwoners tellen (figuur 1). In augustus 2016 is de Regionale bevolkings- en huishoudensprognose van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uitgekomen. Meer over de relatie tussen beide prognoses is te vinden in de aannames. Figuur 1 Inwonertal Utrecht volgens Bevolkingsprognose 2017 Bron: IB Onderzoek 1 Utrecht kiest voor gezonde groei. Ruimtelijke strategie Bevolkingsprognose 2017

5 Gemeente Utrecht Leidsche Rijn grootste wijk van Utrecht in 2040 Alle tien Utrechtse wijken zullen in de periode tussen 2017 en 2040 een groei van het inwonertal laten zien (zie tabel 1). De prognosecijfers laten zien dat Leidsche Rijn naar verwachting de grootste wijk zal worden in De wijk kent met 65% het grootste groeitempo en neemt toe van inwoners in 2017 naar inwoners in De wijk Zuidwest volgt op de voet met een toename van inwoners in 2017 naar in Het groeitempo ligt er met 48% wel lager in dezelfde periode. In Vleuten De Meern wonen in 2040 naar verwachting mensen. Het groeipercentage van slechts 10% laat zien dat de nieuwbouw in de wijk grotendeels is afgerond. 5

6 Tabel 1 Ontwikkeling inwonertal per wijk en gebieden Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern ( ) Utrecht West Utrecht Noordwest Overvecht Utrecht Noordoost Utrecht Oost Binnenstad Utrecht Zuid Utrecht Zuidwest Subtotaal wijken 1 t/m Terwijde, De Wetering Het Zand Grauwaart, Hoge Weide Leidsche Rijn Centrum Leidsche Rijn Centrum, studenten Leeuwesteijn Parkwijk Langerak Leidsche Rijn-zuid Leidsche Rijn Haarrijn, Haarzicht Haarzuilens Vleuten (zonder Haarzicht) Leidsche Rijn Park Vleuterweide Veldhuizen De Meern, Oudenrijn Rijnenburg Vleuten-De Meern Subtotaal wijken 9 & Totaal Utrecht Bron: IB Onderzoek 6 Bevolkingsprognose 2017

7 Gemeente Utrecht Toename 12 t/m 17 jarigen in Utrecht Als we kijken naar de afzonderlijke leeftijdsgroepen valt op dat de groep 12 t/m 17 jarigen in Utrecht de komende jaren flink zal groeien (tabel 2). Op 1 januari 2017 telt deze groep kinderen en in 2040 is deze groep naar verwachting met ruim 33% gegroeid tot In Leidsche Rijn valt de groei van de leeftijdscategorie 18 t/m 23 jaar op. Deze neemt naar verwachting toe met 163% tussen 2017 ( 1.509) en 2040 (3.971). In Vleuten De Meern is in de komende jaren een afname zichtbaar van het aantal kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 3 jarigen en 4 t/m 11 jarigen. Tabel 2 Ontwikkeling inwonertal naar leeftijd Wijk 1 t/m 8 0 t/m 3 jaar t/m 11 jaar t/m 17 jaar t/m 23 jaar t/m 64 jaar jaar Leidsche Rijn 0 t/m 3 jaar t/m 11 jaar t/m 17 jaar t/m 23 jaar t/m 64 jaar jaar Vleuten-De Meern 0 t/m 3 jaar t/m 11 jaar t/m 17 jaar t/m 23 jaar t/m 64 jaar jaar Wijk 9 & 10 0 t/m 3 jaar t/m 11 jaar t/m 17 jaar t/m 23 jaar t/m 64 jaar jaar

8 Totaal Utrecht 0 t/m 3 jaar t/m 11 jaar t/m 17 jaar t/m 23 jaar t/m 64 jaar jaar Bron: Onderzoek Bevolkingsprognose 2017 bijna hoger dan Bevolkingsprognose 2016 Vergeleken met de voorgaande bevolkingsprognose uit 2016, komt de bevolkingsprognose dit jaar hoger uit (tabel 3). Op stadsniveau komt het verwachte inwonertal in 2040 bijna hoger uit dan vorig jaar. Het grootste verschil met de voorgaande prognose zien we in de Binnenstad. Hier komt het aantal inwoners in 2040 ruim hoger uit dan in de prognosecijfers van vorig jaar. Dit verschil wordt verklaard door de meest recente woningbouwprognose. Deze gaat uit van belangrijke nieuwe bouwlocaties in de wijken 1 t/m 8 waaronder het Beurskwartier in de Binnenstad en de Merwedekanaalzone in Zuidwest. 8 Bevolkingsprognose 2017

9 Gemeente Utrecht Tabel 3 Vergelijking Bevolkingsprognose 2017 Bevolkingsprognose 2016 per wijk en gebied Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern Utrecht West Utrecht Noordwest Overvecht Utrecht Noordoost Utrecht Oost Binnenstad Utrecht Zuid Utrecht Zuidwest Subtotaal wijken 1 t/m Terwijde, De Wetering Het Zand Grauwaart, Hoge Weide Leidsche Rijn Centrum Leidsche Rijn Centrum, studenten Leeuwesteijn Parkwijk Langerak Leidsche Rijn-zuid Leidsche Rijn Haarrijn, Haarzicht Haarzuilens Vleuten (zonder Haarzicht) Leidsche Rijn Park Vleuterweide Veldhuizen De Meern, Oudenrijn Rijnenburg Vleuten-De Meern Subtotaal wijken 9 & Totaal Utrecht Bron: IB Onderzoek 9

10 Tabel 4 Woningbouwprognose t/m 2040 per wijk en naar gebied Leidsche Rijn en Vleuten De Meern Totaal Utrecht West Utrecht Noordwest Overvecht Utrecht Noordoost Utrecht Oost Binnenstad Utrecht Zuid Utrecht Zuidwest Subtotaal wijk 1 t/m Terwijde, De Wetering Het Zand Grauwaart, Hoge Weide Leidsche Rijn Centrum Leidsche Rijn Centrum tijdelijke woningen (Place2BU) Leeuwesteijn Parkwijk Langerak Rijnvliet, Papendorp Leidsche Rijn Bevolkingsprognose 2017

11 Gemeente Utrecht Vervolg tabel 4 Woningbouwprognose t/m 2040 per wijk en naar gebied Leidsche Rijn en Vleuten De Meern Totaal Haarrijn, Haarzicht Haarzuilens Vleuten (zonder Haarzicht) Leidsche Rijn Park Vleuterweide Veldhuizen De Meern, Oudenrijn Rijnenburg Vleuten-De Meern Subtotaal wijken 9 & Totaal Utrecht Bron: PMB, bewerking IB Onderzoek 11

12 Verwachting bijna nieuwe woningen tot 2040, dit is meer dan vorig jaar Tot en met 2040 worden er naar verwachting in Utrecht bijna woningen gebouwd (tabel 4). Dit is ruim meer dan in de vorige bevolkingsprognose. De meeste nieuwe woningen worden gebouwd in Zuidwest (9.676). In de Utrechtse Binnenstad worden naar verwachting woningen toegevoegd aan de voorraad. 12 Bevolkingsprognose 2017

13 Gemeente Utrecht 2 Gehanteerde aannames Bij het opstellen van de Bevolkingsprognose 2017 zijn we uitgegaan van de volgende aannames: Uitgangspunt voor de Bevolkingsprognose 2017 is de Utrechtse bevolking per en de stroomdata van Voor de prognose is gebruik gemaakt van de bewoonde woningen op In de prognose is verwerkt dat er tot 2040 bijna woningen in de gemeente Utrecht worden gebouwd. Aan de prognose ligt een woningbouwprogramma ten grondslag. Dit programma is zoveel mogelijk gebaseerd op bestuurlijke besluitvorming. Daarvoor zijn de volgende stappen ondernomen: o Analyse MPSO 2 : In het MPSO zijn alle woningbouwprojecten opgenomen waarvoor tenminste een startdocument is vastgesteld door het college of een grondexploitatie is geopend. o Analyse overige projecten met een bestuurlijk traject. Bijvoorbeeld grote gebiedsopgaven en grotere projecten. In overleg met de betreffende ruimtelijk regisseur wordt een inschatting gemaakt van zowel de omvang als de fasering van het project. o Inschatting productie na 2030: De woningbouwproductie tot 2030 is volledig gekoppeld aan projecten en locaties. Voor de periode na 2030 is op basis van de meest recente CBS/PBL bevolkings- en huishoudensprognose een inschatting gemaakt. CBS/PBL verwachten in deze periode een jaarlijkse huishoudensgroei van ca huishoudens met een marge tussen 500 en In deze prognose houden we een voorzichtige variant aan. Ten aanzien van geboorte en sterfte is het gemiddelde van de laatste vijf jaar gekozen als standaardaanname. Voor de vertrekkans en de leeftijdsverdeling van de nieuwe vestigers is standaard gekozen voor het gemiddelde van de laatste drie jaar. Dit omdat de leeftijdsverdeling van de laatste jaren aan het wijzingen is. Dit geldt met name voor de aanzienlijk lagere instroom van 18 en 19 jarigen. De belangrijkste reden is de verandering in de studiefinanciering per september De correctie van de vruchtbaarheid is op nul gezet. De laatste jaren ligt de vruchtbaarheid minder hoog dan in de jaren daarvoor. In deze prognose is er daarom voor gekozen om naar de toekomst toe niet positief te corrigeren. Gezien de toename van de woningvoorraad de komende jaren neemt het aantal geboorten al toe. Een verdere toename van het aantal geboorten zou een forse afwijking gaan betekenen van de gerealiseerde aantallen in de afgelopen jaren. Sterfte is op dezelfde manier gecorrigeerd als in de prognose van vorig jaar. De correctie die wordt toegepast is de correctie zoals die per jaar is berekend uit de landelijke CBS prognose van december Meerjaren Perspectief Stedelijke Ontwikkeling 13

14 Het buitenlands migratiesaldo is bepaald op het gemiddelde historische aandeel van buitenlandse vestigers en vertrekkers uit Utrecht. Hiervoor is gebruik gemaakt van de buitenlandse vestiging en het buitenlands vertrek uit de CBS kernprognose van eind Daarmee is gerekend voor de eerste 3 jaar. Daarna is dat constant gehouden op basis van het feit dat in de cbs prognose de immigratie hard daalt en dan daalt het saldo in Utrecht heel hard. Het aandeel buitenlandse vertrekkers is in Utrecht hoger dan het aandeel buitenlandse vestigers. Het binnenlands migratiesaldo is vanaf jaar 2 berekend op basis van de gemiddelde huishoudensomvang en aantal huishoudens in relatie tot de woningvoorraad. Het eerste jaar is geschat op de gerealiseerde stroomgegevens tot en met augustus 2017 en een extrapolatie daarop op basis van eerdere referentiejaren. Het tweede jaar is handmatig naar beneden bijgesteld. Voor de sexratio (de verdeling jongens en meisjes geboorten) is het Utrechts cijfer gebruikt. Dit is zo goed als gelijk aan het landelijke cijfer. Per gebied zijn aannames gemaakt ten aanzien van de gemiddelde woningbezetting en het profiel van mensen die er als gevolg van sloop of nieuwbouw bijkomen of afgaan. Op termijn komt de nieuwe bevolkingsprognose bijna inwoners hoger uit dan de vorige prognose. De woningvoorraad is ten opzichte van vorig jaar gewijzigd. Dit jaar is de toename van de woningvoorraad ruim groter dan in de vorige prognose. Voor studentenwoningen is een apart profiel gebruikt en een gemiddelde woningbezetting van 1. In 2013 is de BAG ingevoerd met een verandering in de definitie van woningen. Hierbij worden onzelfstandige studentenkamers in studentenflats niet langer als verblijfsobject met eigen adres opgenomen worden in de BAG. In 2017 is ervoor gekozen om alle bekende wooneenheden (studentenwoningen en andere onzelfstandige wooneenheden) een woonfunctie en woningtelling te geven. In de afgelopen jaren waren deze onttrokken aan de selectie woningen. In augustus 2016 is de Regionale bevolkings- en huishoudensprognose van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uitgekomen. Hierin is de verwachting uitgesproken dat de bevolking sterk zal groeien en dan met name in de grote en middelgrote steden. De vier grote steden zijn samen goed voor een derde van de Nederlandse bevolkingsgroei per saldo tot Volgens deze prognose uit 2016 is het de verwachting dat Utrecht in 2029 de grens van inwoners zal overschrijden. In 2040 komt de stad dan uit op inwoners. Een belangrijk verschil tussen de beide prognoses is dat in de PBL prognose de woningvraag een grote invloed heeft terwijl de gemeentelijke prognose voor een groot deel geleid wordt door woningbouwplannen. Daarnaast gaat de gemeentelijke prognose uit van de autonome ontwikkelingen in de gemeente Utrecht zonder rekening te houden met de rest van Nederland. Utrecht staat Centraal en niet Nederland als geheel of een regio. 14 Bevolkingsprognose 2017