boekenkrant voor nederland en vlaanderen Gratis jaargang 5 nummer 3 april Magnus Simon Lelic Opgesloten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "boekenkrant voor nederland en vlaanderen Gratis jaargang 5 nummer 3 april 2011 www.boekenkrant.com Magnus Simon Lelic Opgesloten"

Transcriptie

1 Dennis over Dood van een leraar pag 4 >>> Koerstrui pag 17 >>> thema: T. Jefferson Parker over Reizen De agent die met de vijand heult pag 9 >>> pag 13 >>> advertentie boekenkrant voor nederland en vlaanderen Gratis jaargang 5 nummer 3 april Slechte schrijvers Mark Schalekamp De Parvenu pag 5 >>> Ik heb vooral jongere fans, die blijken soms obsessief. Hebben ze alles al van me gelezen en dan willen ze overal mijn handtekening. Ellen Gerretzen Bloedbruiloft pag 8 >>> Herman Brusselmans micheal berg Hôtel du Lac pag 13 >>> Willem Zundap schrijft een roman. Hij mislukt echter hopeloos en degradeert tot auteur van radioteksten. Van drie tot zes is Brusselmans 56e boek. Wat typeert de slechte schrijver? U bent een zeer belangrijk schrijver, zo is te lezen op de covers van uw boeken. Vanwaar de keuze voor een mislukte schrijver als hoofdpersonage? Mislukte schrijvers zijn geweldige personages. Trager dan de snelheid, mijn vorige roman, ging over een mislukte dichter, Louis Tinner. Hij ging in het huis van Hugo Claus wonen en wilde per se een betere dichter worden dan Claus, maar dat ging hopeloos fout. Omdat ik een bekend schrijver ben, krijg ik vaak manuscripten toegestuurd ter beoordeling. Het meeste daarvan is erg slecht. Ik bedoel dat niet neerbuigend, maar het heeft iets dieptragisch, zo n persoon die vele uren in een bedroevend slecht manuscript heeft gestoken. Wat typeert de slechte schrijver? Slechte schrijvers denken van hun werk nog altijd dat het een meesterwerk is. Ze zijn kwaad en gefrustreerd, omdat ze zijn afgewezen. Hun falen komt ook altijd door anderen: de uitgeverijen, hun vrouw, de buurman. De meesten kijken nooit in de spiegel. Ze betreden paden die allang zijn platgetreden. Louis Paul Boon zei: Alles is al geschreven, maar we moeten het op andere manieren verder op pagina 3 >>> jessica de jong Vrouwen zijn gelijk aan mannen pag 17 >>> Vriendschap met een moslima Met onder meer: Arjen Lubach Magnus >>> pag 4 Verder in dit nummer: Antje Visser Foto Michele Hutchison In De vrijwilligster zet Willemijn zich in om de Turkse Nuray, een importbruid, in de Nederlandse taal en cultuur in te wijden. De twee worden vrienden, hoewel ze totaal verschillend zijn. Hoe ver gaat die vriendschap? >>> verder op pagina 5 advertenties Simon Lelic Opgesloten Willem van Toorn Het grote landschapsboek Pieter steinz Macbeth heeft echt geleefd >>> pag 13 >>> pag 16 >>> pag 17 Losse delen pagina 2 Stripwereld pagina 15 Win een boek pagina 19 DRIE NIEUWE TOPTITELS vanaf week 11 verkrijgbaar Voor liefhebbers van vliegtuigen en spectaculaire actie deel 26 lees het boekfragment Christine was een week met haar ouders op Ibiza geweest. Ik vond haar op mijn beantwoorder, of ik mee ging naar het zomerconcert. Vooraf aten 1

2 LOSSE DELEN Boekenkrant - verder lezen? ga naar Populaire boeken De Boekenweek was qua verkoop minder succesvol dan vorig jaar. Nu willen we natuurlijk weten waarom. De Boekenweek opende met het uiterst exclusieve Boekenbal in de Stadsschouwburg, maar voor het eerst was er ook de grande finale in Koninklijk Theater Carré. Dat klinkt best snob, maar het ligt toevallig wel buiten de grachtengordel! De redactie van de Boekenkrant bezocht tijdens de Boekenweek de Dag van de Literatuur in Rotterdam. Die is bedoeld voor jongeren en wordt georganiseerd door Passionate Bulkboek. Het was een enorm succes. Ik kwam er zelfs mijn uiterst geletterde neefje Siebe tegen helemaal uit Harlingen. En natuurlijk waren er heel veel schrijvers. Maar waarom viel de verkoop tijdens de Boekenweek tegen? Door koopkracht en internet? Mijn gedachte is: het grote publiek voelt zich te weinig betrokken. En juist daarom bieden wij met de Boekenkrant kwaliteit voor een breed publiek. Met niet alleen aandacht voor literatuur, maar ook voor spanning, non-fictie, strips en jeugd. En met in elke editie de column van de hoofdredacteur, die een semikritische noot en enkele wervende woorden niet schuwt. Boeken moeten winnen aan populariteit en zelfs het uitroepteken schuw ik daarbij niet! Siebe Huizinga hoofdredacteur Verstuur dit boek als covercard Topografische Atlas Nederland ISBN ( 39,95) Heeft u opmerkelijke feiten of bijzondere wetenswaardigheden rondom boeken te melden? Wilde u altijd al een boze brief schrijven, maar wist u niet aan wie? Losse delen plaatst niet alles, maar ontvangt wel graag uw post. redactie@boekenkrant.com Oortjes op de Dag van de Literatuur Op de Dag van de Literatuur was er een ware oortjesparade. Vele BS ers (Bekende Schrijvers) trokken voorbij. Maar welke BS er mist zijn oortje? Foer verfilmd Extreem luid en ongelofelijk dichtbij Jonathan Safran Foer komt op het witte doek. Het verhaal speelt in het New York van de 9/11-aanslagen en volgt Oscar, een jongen die zijn vader zoekt. Ook Safran Foers debuut Alles is verlicht kreeg een filmversie. Jongeren opgelet! Bestsellerdichter Marc Pairon waarschuwt de jeugd voor zijn eigen erotische en seksuele oneliners. Op zijn nieuw ste dichtbundel Erotiek is seks zonder lachbuien staat vermeld: 16+. Jongeren waarschuwen? Dan weet u het wel! Wie is toch die man naast Marian? Het is Arthur! Arthur week tijdens de Dag van de Literatuur niet van Marians zijde en omgekeerd. Wat een prachtig stel! Beabio Koningin Beatrix is de hoofdpersoon in de roman Ik, Beatrix die 19 april aanstaande verschijnt. Mariëtta Nollen is de schrijfster, Prometheus is de uitgever. Het boek is een diepgravend psychologisch portret waarin de eenzaamheid van koningin Beatrix haast tastbaar is. Echte vrienden De redactie van de Boekenkrant heeft 875 vrienden op Facebook. In het echt heeft de hoofdredacteur er vier, en de literair redacteur overweegt de aanschaf van een kat. Lege woorden What every man thinks about apart from sex van Sheridan Simove bleek een verkoopknaller. Het boek telt enkel lege pagina s. Of er een Nederlandse vertaling komt, is nog niet bekend. nederland top , week 13 1 Herman Koch Zomerhuis met zwembad Anthos 20,95 Huisarts Marc Schlosser heeft een medische fout gemaakt, waarvan een beroemd acteur het slachtoffer is. Of ging het om een afrekening? 2 Jenna Blum Het familieportret De Boekerij 10,00 Roman over Trudy s zoektocht naar het oorlogsverleden van haar Duitse moeder. Welk verhaal vertelt de familiefoto met een nazi-officier haar? 3 Annejet van der Zijl Sonny Boy. Filmeditie Querido 12,50 De liefde tussen een Surinaamse student en een getrouwde Hollandse vrouw zorgt in de jaren twintig voor een schandaal. De Boekenkrant geeft een overzicht van de 3 meest verkochte boeken in de eerste week van de maand van uitgave van de krant. Bron: Stichting CPNB. De Stichting CPNB stelt De Bestseller 60 samen op basis van door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak / GfK Benelux Marketing Services verzamelde verkoopgegevens van meer dan 900 Nederlandse boekwinkels. vlaanderen top , week 13 1 Suske en Wiske 312 De zappende ziel Standaard uitgeverij 5,25 Lambik wil zichzelf vanuit het verleden terugflitsen naar het heden. Hij neemt een onzichtbare geest mee. Plots komen allerlei voorwerpen tot leven, wat het leven van onze vrienden op zijn kop te zet. 2 Marie-Rose Morel Leve het leven! Standaard Uitgeverij 12,95 De bekende Vlaamse politica Morel kreeg op haar 36e te horen dat ze baarmoederhalskanker had. Een moeilijke tijd volgde, maar ze overleefde, voor haarzelf en voor haar kinderen. 3 De Rode ridder 229 De vreemdeling Standaard Uitgeverij 5,25 Op de terugreis uit Japan overvallen piraten Johans boot. Hij wordt alleen achtergelaten en strandt in China, waar hij Marco Polo zoekt, die voor hem de route naar huis kan uitstippelen. boekenkrant tip , week 13 1 Herman Brusselmans Van drie tot zes Het waarschijnlijk 56e boek van Brusselmans is een aangename provocatie voor iedereen die al te behoudend over literatuur denkt. Geestig en gevat als altijd. 2 Libris Literatuurprijs in het kort De shortlist van de Libris Literatuurprijs 2011 is bekend. Bonita Avenue van Peter Buwalda, De maagd Marino van Yves Petry, De omweg van Gerbrand Bakker, Huid en Haar van Arnon Grunberg, Superduif van Esther Gerritsen en Tikkop van Adriaan van Dis. Op maandag 9 mei aanstaande wordt de winnaar bekendgemaakt. we een hamburger, na afloop dronken we een biertje op een terras. Van het concert kan ik me gek genoeg niets herinneren, wel dat de avond zoel 2 Simon Lelic Opgesloten Schending van privacy in de war on terror is steeds vaker een discussieonderwerp. Simon Lelic laat zien wat er gebeurt als een land daarin te ver gaat. 3 Willem van Toorn Het grote landschapsboek Voor succesjes op korte termijn vernielen politici landschappen die zich eeuwenlang hebben ontwikkeld. Willem van Toorn maakt zich hier boos over. Voor meer boekentips:

3 Boekenkrant - verder lezen? ga naar LITERATUUR uitgelicht Bittere bloemen Kankeren, daarin zijn weinigen zo bedreven als Jeroen Brouwers. In Bittere bloemen is de hoofdpersoon dan ook een typische Brouwerskankeraar met een sterke speaking name. Grijsaard heet hij. Grijsaard zit tegen zijn zin in op een cruiseschip in de Middellandse Zee. Hij wás, vooral: schrijver, politicus, rechter. En over wat hij was, kan hij goed, en cynisch, kankeren. vervolg pagina 1 >>> proberen. Die andere manieren zijn intussen ook aardig uitgewerkt. Het vraagt een goede schrijver om nog met iets nieuws te komen, zelfs al is het oude wijn in nieuwe zakken. Maar wat maakt een goede schrijver? Wie is de beste schrijver? Wat is een meesterwerk? Dat Usain Bolt de snelste sprinter is, kun je tot op de duizendste seconde vastleggen. Maar wat een goede schrijver is, dat is een puur subjectieve vraag. Laat ik de vraag anders stellen: waarin komen goede schrijvers overeen? Literatuur van betekenis schept, net als andere kunstvormen, altijd vooren tegenstanders. Mensen die je werk bewonderen en mensen die het verachten. Literatuur moet confronteren. Als je lauwe reacties ontvangt, doe je iets niet goed. Willem Zundap lijkt niet gefrustreerd. Van drie tot zes lijkt zowaar tips te geven aan mislukte schrijvers, zoals de tip om af te zien van seksscènes. Dat is al zo vaak gedaan, uitentreuren herhaald en uitgemolken, dat het bijna gênant wordt. De mogelijkheden van een seksscène zijn nogal beperkt en het heeft vaak geen functie in het verhaal. Zundap overweegt even een seksscène, maar besluit dan dat zelfs een man met een aspergemes interessanter is dan een man met een erectie. En Zundap zoekt zijn heil bij Uitgeverij Prometheus Waarom zou ik hem naar een andere uitgeverij laten zoeken? Prometheus is duidelijk de beste. Ik snap niet dat een goede schrijver naar een andere uitgeverij zou gaan. Ik voer mijn redacteur bij Prometheus ook op in het boek. Paul Mennes en Christophe Vekeman komen ook in het boek voor, maar zij Literatuur moet confronteren. Als je lauwe reacties ontvangt, doe je iets niet goed. zitten niet bij Prometheus Paul Mennes en Christophe Vekeman zijn literaire vrienden, en schrijvers waarvan ik vind dat ze meer aandacht verdienen, want ze zijn steengoed. Kijk, dat Prometheus genoemd is, is natuurlijk ironie, een knipoog. Net zoals de recensies die ik al jarenlang voor Playboy schrijf. Zodra een nieuw boek van mij is uitgekomen, bespreek ik dat altijd en natuurlijk erg lovend. Snappen lezers die ironie? Niet altijd, maar dat is geen reden om niet ironisch te zijn. Trouwens, ook als er een ander boek van Prometheus te recenseren is, bespreek ik het in Playboy natuurlijk positief. Ook dat is ironie. Het mooie is dat het gewoon mag en kan. Willem Zundap noemt op de ene pagina de Zeeman een kutmerk, en op de andere pagina vindt hij het weer geweldig. Als mensen zich daaraan storen, staan ze niet open voor mijn boeken. U blijkt fans genoeg te hebben... De meeste lezers zijn oudere vrouwen, maar die lezen mijn boeken waarschijnlijk niet. Of misschien een keer, in een typisch Nederlandse leesclub, maar dan schrikken ze zich rot en gaan ze weer Saskia Noort en Esther Verhoef lezen. Ik heb vooral jongere fans, die blijken soms obsessief. Hebben ze alles al van me gelezen en dan willen ze overal mijn handtekening. Ik mocht een keer mijn handtekening op een clitoris zetten. Dat was lastig, want daar paste alleen Herm op. Moest ik op haar billen verder schrijven. Herman Brusselmans, Van drie tot zes, Uitgeverij Prometheus, ISBN ( 17,95) Toch overheerst in Bittere bloemen de humor en de opgewekte stemming waarin Grijsaard kankert. Hij heeft het dan ook niet bepaald slecht gehad in het leven. Grijsaard had succes in de beroepen die hij uitoefende. Het ontbrak hem echter aan liefde, daarom zit hij in zijn eentje op het cruiseschip. Toch kan het hem nog overkomen, de liefde, wanneer het cruiseschip aanmeert in Ajaccio, Corsica. Hij ontmoet een vroegere leerlinge en in Ajaccio brengen ze een paar dagen samen door. Illusies bloeien kortstondig op en verwelken daarna langzaam, als bittere bloemen. Het geeft genoeg aanleiding voor pessimistisch proza, maar buiten het gekanker van Grijsaard blijkt de schrijvershand van Jeroen Brouwers oprecht te geven om zijn verhaal en zijn personage. De schrijfstijl van Bittere bloemen is, zeker voor Brouwers doen, esthetisch van aard. De beelden zijn niet rauw, zoals in zijn beroemde Indische romans, maar lezen als een mooi stilleven. Bittere bloemen is een aangename verrassing voor de liefhebbers van Jeroen Brouwers, en een toegankelijk werk voor mensen die nog met zijn boeken kennis moeten maken. Jeroen Brouwers, Bittere bloemen, Uitgeverij Atlas, ISBN ( 21,95) advertentie NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 6 NUMMERS VOOR 15. ik wil een abonnement op de Boekenkrant 6 nummers voor 15,- Ja, inclusief bezorgkosten Naam : Straat : Postcode : Plaats Land : Handtekening : Stuur deze bon naar : Boekenkrant Visschersplein LX Utrecht Nederland uitgelicht Het kabinet van de familie Staal De waarheid is het enige dat telt, vindt Kobe. Hij is trots op zijn geordende leven en zijn ijzeren discipline. Kobe werkt hard, laat de hoeren links liggen, drinkt en rookt niet. Kobe maakt een strikt onderscheid tussen feit en fictie en verkettert het laatste. Dingen tellen pas als je ze kan vastleggen, vindt hij. Zijn jongste dochter Mees gelooft er niet in. Volgens haar kun je de waarheid niet zo strikt vastleggen. Sterker nog, Mees gelooft niet in de waarheid. In de familie wordt een boel verzwegen, en Mees gaat erover fantaseren en speculeren juist wat Kobe zo veracht. Mees heeft vragen warm was en dat het terras afgeladen vol zat met Italiaanse toeristen en congresgangers. Christine nipte van de schuimkraag, zette het glas waar geen antwoorden op komen. Wat moet ze anders dan fantaseren, zeker als Kobe haar verbiedt een weerwoord, of zelfs maar een eigen mening te hebben. Hoe gaat Mees om met de angst die iedereen kent: precies zo te worden als je ouders? Yolanda Entius, Het kabinet van de familie Staal, Uitgeverij Cossee, ISBN ( 18,90) 3

4 LITERATUUR Boekenkrant - verder lezen? ga naar bespreking Dood van een leraar Een gerespecteerd en gelauwerd criticus en essayist. Zo mag je Cyrille Offermans gerust omschrijven. Zijn werk werd bekroond met de J. Greshoffprijs en de Busken Huetprijs en het essay Waarom ik moet liegen tegen mijn demente moeder (2006) werd ook in Duitsland een succes. Met Dood van een leraar beproeft Offermans nu ook zijn geluk als romancier. Door Dennis Smits De titel, Dood van een leraar, is enigszins misleidend. In het verhaal overlijdt er weliswaar een docent onder dubieuze omstandigheden, maar verwacht in geen geval een whodunit met een thrillerachtige spanningsboog. Dood van een leraar is een interessante mix van een Bildungsroman en een schets van het hedendaags onderwijs in Nederland. In de Bildungsroman wordt hoofdpersoon Freek Moedrijk gevolgd in verschillende stadia van zijn leven; zijn puberjaren, zijn jaren als filosofiestudent, de tijd als net Op 16 september 2002 begon Martin Bril zijn column in de Volkskrant met deze zin: Aan de rand van een groot en volkomen leeg parkeerterrein in Antwerpen, schuin achter het gebouw van Alcatel, zaten op zaterdagmiddag drie negers te musiceren. Martin scheef deze column toen hij en zijn vrouw Anneke bij ons logeerden. Ze betrokken de derde verdieping van dit huis, dat aan de achterzijde inderdaad uitgaf op een gigantisch terrein waar het personeel van Alcatel alleen tijdens werkdagen zijn auto kwijt kon. Tijdens het weekend regeerde de leegte. En in die leegte werd dan gretig muziek gespeeld, gevoetbald, gefietst,. Ik schrijf in de verleden tijd. Want zoals dat met grote, zo goed als braakliggende terreinen in de stad gaat: ze worden opgekocht door bouwpromotoren. Zoals dat ook met grote bedrijven in de stad gaat: ze verhuizen naar de rand. Op het parkeerterrein van weleer, staat nu een woonerf. In het midden prijkt een torenhoge appartementsblok in bruine baksteen. Aan de zijkanten bevinden zich een zestigtal identieke woningen van twee verdiepingen hoog. Ik hoef je niet te vertellen dat ik het parkeerterrein veruit prefereerde. Het was mooi En het had iets onwerkelijks, die kale ruimte die tot drie jaar geleden s ochtends geleidelijk aan met auto s werd ingekleurd. Tussen acht en negen, dat is de tijd waarrond ik met koffie probeer wakker te worden, kreeg ik 4 column Reality show Foto: Tom van Nuffel afgestudeerd werkzoekende en zijn tijd als docent aan een middelbare school, de periode die uitgebreid aan bod komt. Het is in die periode dat de symbolische werking van de titel gezocht kan worden. Veel meer dan op het overlijden van een van Freeks collega s, slaat die titel op het overlijden van zijn idealistische voorstelling van het leraarschap. Zijn beschrijving van de mores in de docentenkamer op het Swammerdam College is ontluisterend. Docenten gaan zich te buiten aan roddel en achterklap en pesterijen en lijken op geen enkele wijze gemotiveerd om het beste uit hun leerlingen te halen. De school wordt volledig in beslag genomen door een strijd tussen de oude garde (dicteren, orde en gezag) aan de ene kant en de jonge generatie (nieuwsgierigheid kweken, inspiratie) aan de andere kant. Aan die mix van Bildungsroman en onderwijsschets vergrijpt Offermans zich. Hij lijkt zoveel te willen vertellen dat Dood van een leraar nogal wat losse eindjes kent, die nergens aan vastgeknoopt worden. Van Freeks plotseling per ansichtkaart opgedoken schoolliefde Minnie is vanaf de tweede helft van het boek geen spoor meer te bekennen, en een turbulente vlucht naar Spanje met vrouw en kind wordt nog geen halve pagina later afgesloten met een gigantische anticlimax en een applausje voor de piloot. Tussendoor strooit Moerdijk altijd een reality show opgediend. Op de duur wist ik wie waar parkeerde, en ook wie bij welke auto hoorde. Ik kende de boekentassen die werknemers droegen, en kon voor spellen wie zijn spullen in de kofferbak gooide, of op de achterbank zwierde. Rond vijf uur s avonds hetzelfde liedje. Ik wist welke mannen hun das los knoopten zodra ze naar hun huis stapten. De vrouwen die lang in hun handtas moesten zoeken naar hun sleutel, kon ik er zo uithalen. Ook was ik getuige van de liefdesrelaties op de werkvloer: ik zag op het parkeerterrein mannen op vrouwen wachten, en omgekeerd. Ik keek toe als ze elkaar snel in de kont knepen. Soms gingen de twee in de auto zitten. Een half uurtje. Daarna stapte een van de twee weer uit, en liep naar zijn eigen auto. Ik fantaseerde geregeld over hun levens. Vandaag kijk ik ook wel bij mensen binnen. Maar samen met de lege ruimte, lijkt ook de ruimte voor de verbeelding weg gehaald. Al ben ik de eigenaar van het hoogste appartement van de toren uiterst dankbaar. Hij heeft zijn woonkamer, waar ik recht op uitkijk, met volle boekenkasten gevuld. Vooral in het avondlicht levert dat, te midden van de andere woonkamers waarin een flatscreen domineert, een prachtig, sfeervol en tot de verbeelding sprekend plaatje op. Margot Vanderstraeten met korte verhandelingen over filosofie, muziek, kunst, en architectuur, waarbij hij maar wat graag zijn kennis van die zaken etaleert. Hoewel ze het ritme van het verhaal niet ten goede komen, zijn het die overpeinzingen die Dood van een leraar overeind houden, samen met Offermans onmiskenbare stilistische kwaliteiten. Elk woord in de roman is grondig gewogen en goed gekozen, waardoor prachtige, gewichtige zinnen ontstaan als deze: Bij gebrek aan reële aanknopingspunten voor hun nieuwsgierigheid en zinvolle motieven voor hun fantasie, zochten ze het noodgedwongen in zelfbedachte, verboden oefeningen, in een soort surrealistische ondermijning van het gezag, waarvan ze de kick niet meer konden missen. Die ene zin illustreert perfect de kracht en de tekortkomingen van Cyrille Offermans als schrijver; te omslachtig en onpersoonlijk om een soepel en spannend verhaal te creëren, maar te weloverwogen en te stilistisch om voor onkundig te worden versleten. Het voordeel van de twijfel is hem, na dit romandebuut, zeker gegund. Cyrille Offermans, Dood van een leraar, Uitgeverij Cossee, ISBN ( 19,90) advertentie uitgelicht Magnus neer en zei dat ze me iets moest vertellen. Ik hoor het haar nog zeggen, letterlijk, ik hoor de vibratie in haar stem. Ondanks Spiro s levensles was ik Merlijn Kaiser is niet in Zweden, maar toch heeft iemand in een Zweeds pretpark flink rondgezwaaid met zijn creditcard. Merlijn gaat op onderzoek uit hoewel dat een groot risico met zich meebrengt. Merlijn heeft epilepsie. Hij smakt soms met zijn mond, draait zijn ogen weg en is dan tijdelijk van de wereld. Merlijns leven speelt zich daarom soms buiten hemzelf af. In Amsterdam, waar hij woont, kan hij om die reden geen normaal leven leiden, en is hij vaak afhankelijk van anderen. Hij heeft een vriendenkring, maar het contact met de meesten van hen is nagenoeg verdwenen. En om het erger te maken: zijn vriendin Caro heeft hem ingeruild voor een artiest. De reis naar Zweden moet Merlijn dan ook de nodige afleiding brengen. Maar zijn herinnering reist in zijn hoofd voortdurend met hem mee. Wanneer hij nieuwe mensen ontmoet, is hij gedwongen tot een terugblik op de relatie met zijn oude vriendengroep. En natuurlijk neemt Merlijn ook zijn epilepsie met zich mee naar Zweden. Lukt het hem de dief van zijn geld te achterhalen en zijn geld terug te krijgen? Arjen Lubach, Magnus, Uitgeverij Podium, ISBN ( 18,50) Als de kat van huis is...

5 Boekenkrant - verder lezen? ga naar LITERATUUR interview Iedereen is een parvenu De Parvenu vertelt over het leven van Hugo Stadman. Vlotte jongen in de bankierswereld, bij gelegenheid hoerenbezoeker, geregeld gebruiker van cocaïne. Dat leven wil hij graag verstopt houden, want Hugo wil slagen. Zijn afkomst en zijn schaduwleven werken als een rem op zijn maatschappelijke ontwikkeling. Mijn boek moest gaan over het onvermogen van een mens om met zijn zwakke kanten om te gaan. Omdat De Parvenu mijn eerste boek was, heb ik de omgeving gezocht die ik ken: de bankierswereld. Met bijbehorende rauwe kanten. Hugo gaat naar de hoeren, gebruikt cocaïne De Parvenu heeft een behoorlijk rock n roll-gehalte! Buitenstaanders vinden het dermate rock n roll dat ze denken dat het verzonnen is. Maar mensen die wel uit die wereld komen, zeggen allemaal: Zo ken ik er wel een stuk of tien. Meer mensen dan je zou denken, gebruiken cocaïne. Stephen Fry en Jack Wouterse, die recent hun cokeverslaving bekend hebben, zijn maar enkelen van de massa gebruikers. Waarom gebruikt Hugo coke? Hij is te hard voor zichzelf. Hij wil koste wat kost zo hoog mogelijk in het bedrijfsleven terechtkomen, zo hard mogelijk werken. Cocaïne is voor hem een vlucht, weg van die enorme druk. Onder invloed ziet hij zichzelf als Hugo de Grote. Hij is voor een dubbeltje geboren en wil per se een kwartje zijn. Hugo is een parvenu? Hugo komt uit een arbeidersmilieu en wil naar een andere klasse springen. Dat hij daar niet in thuishoort, en dat dit hem in de problemen brengt, is een van de verhaallijnen in De Parvenu. Hij verdient veel geld als je naar zijn achtergrond kijkt, maar hij beheerst de etiquette niet die bij dat geld hoort. Hugo is een nouveau riche, een fikse belediging voor mensen als hij. Is Hugo een typisch voorbeeld van een jongen uit de bankierswereld? De Zuidas zit vol met Hugo s: een bepaald slag jongere werknemers in de wereld van banken, advocatenkantoren, media. Parvenu s die zichzelf een sprong naar een andere sociale klasse hebben opgelegd. Het is geen verwijt, ik denk dat het iets heel normaals is. Je wilt het altijd beter doen dan je ouders, hoger op de maatschappelijke ladder klimmen, maar je beheerst de regels van dat nieuwe Mark Schalekamp leven niet. Je ziet dat trouwens al ver voor het bedrijfsleven. Waar begint dat dan? Veel leden van een studentencorps zijn, of worden, een parvenu. Als je de jaarlijkse contributie betaalt, en de rare dingen doet die ze tijdens de ontgroening van je vragen, zit je erbij waar je ook vandaan komt. Veel studenten gebruiken het als springplank. Er is niets mis mee, maar het geeft het succesverhaal een dikke zwarte rand. Waarom? De groep waar de parvenu bij wil, beschouwt hem niet als een van hen. Dat levert wrijving op en vormt een glazen plafond. Verenigingen, besturen, bedrijven, de wereld zit vol met parvenu s. Wilde je lezers met De Parvenu een spiegel voorhouden? Een spiegel is het zeker geworden. Maar ik wilde in elk geval niet oordelen, noch over Hugo, noch over lezers uit die Zuidas-achtige omgeving. Als mensen een preek willen, gaan ze wel naar de kerk of naar de Volkskrant. Mark Schalekamp, De Parvenu, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN ( 19,95) interview Vriendschap met een moslima Willemijn is goedbedoelend maar naïef. Ze kan slecht nee zeggen en gaat heel ver om Nuray te helpen. Nuray en haar man Mustafa leunen sterk op Willemijn en ze merkt dat het uit de hand begint te lopen. Dit zegt Antje Visser, die als vrijwilligster taalles gaf aan Turkse immigranten. En De vrijwilligster, haar boek, gaat deels over dit onderwerp. Is het ook de weerslag van haar vrijwilligerswerk? Ik had niet die intentie, maar ben tijdens het schrijven wel dicht bij mijn ervaringen gebleven. gemeenplaatsen en in politiek gekleurde uitspraken hangen. Islamisering Desgewenst kan je De vrijwilligster lezen als een toevoeging aan de verkrampte discussies over islam, moslims en integratie. In de publieke opinie wordt de term islamisering gebruikt, terwijl de islam voor mensen als Nuray een heel alledaagse en weinig beangstigende rol speelt. Waar politieke uitspraken mensen bang kunnen maken, maakt advertentie De vrijwilligster de wereld van een moslima voelbaar en begrijpelijk. Niet door een mening te ventileren, maar door een inlevend verhaal te vertellen. Antje Visser, De vrijwilligster, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN ( 16,95) Vriendschap De vrijwilligster, benadrukt Visser, gaat vooral over de scheve verhouding tussen Nuray en Willemijn. Het is een verhaal over vriendschap tussen mensen die sterk van elkaar verschillen, en de lastige situaties waar die vriendschap toe kan leiden. Ik wilde het uitzichtloze leven van een importbruid dichterbij brengen en laten zien hoe moeilijk het is om iemand echt te helpen als de verhouding zo ongelijkwaardig is. Het is verleidelijk om het boek te lezen met de voortdurende discussies over integratie in het achterhoofd. Ik geef geen oplossingen, en ik neem ook geen standpunten in. Dan had ik wel een betoog Antje Visser Foto Michele Hutchison geschreven. In De vrijwilligster probeer ik de vragen en problemen die leven invoelbaar te maken. Fictie laat je ervaren hoe complex een bepaald onderwerp kan zijn. In een debat of discussie blijf je teveel in volkomen argeloos. Christine biechtte op dat ze een ander zag. Huub Velterman, een dirigent, een getrouwd man. Christine had hem uitverkoren, 5

6 BOEKFRAGMENT Boekenkrant - verder lezen? ga naar De man die zijn liefde kwijt raakte Kristoffel François, Vrienden voor het leven, Reality Bites Publishing, ISBN ( 19,95) Ze was mijn vrouw, een liefde zoals je die maar een keer in een leven tegenkomt, zo natuurlijk, sprankelend en hartstochtelijk. Ik verbaas me nog altijd over de nonchalance waarmee ik haar uitzwaaide. Ze nam het vliegtuig naar de Picos de Europa en verdwaalde in het diepste van de aarde. Weg, dacht ik, dood. Later bleek dat ze verdwenen was omdat ze zielsveel van me hield. Stenen behouden ook zonder naam hun eigenschappen, zei Anton, Net als bomen of apen. Hedendaagse kunst, zonder naam en handleiding heeft geen eigenschap en is dus niets. Afval. Nou ja, lachte Hilly. Ik ben schroothandelaar, zei Anton. Geen illusies. We absorbeerden het statement. Janet bracht een terrine soep. Stenen met eigenschappen? vroeg moeder Hoogerhof. Je bedoelt helende edelstenen en zo? Ik heb een vriendin en die zweert bij jade. Ze beweert dat het goed is voor de nieren. Mam, dat is toch onzin, zei Hilly. Zij konden opscheppen en praten tegelijk, een circusact. De naam jade, kon ik wat kennis spuien, komt van het Spaanse piedra de ijada, steen van de lendenen. Sommige mensen geloven dat de naam oude volkskennis doorgeeft. Wat denk jij? Heeft mijn vriendin gelijk? Ik zag de opscheplepel naderen. Ons wordt geleerd enkel te geloven in mechanische en chemische eigenschappen. Geen mystiek, louter feiten. Je bent een wetenschapper, zei Hilly warm, en ze legde kort haar hand op de mijne. Het was die avond haar eerste openlijke affectie. Het gesprek ging verder over zangvogelwedstrijden. Mevrouw Hoogerhof had gelezen dat opgekooide kanariemannetjes veel tijd besteedden aan zingen omdat ze hun voedsel niet meer hoefden te zoeken en hun territorium was afgebakend. Als de eigenaar zorgde dat ze andere mannetjes hoorden gingen ze vanzelf concurreren en werden ze steeds beter. Of het een steek onder water was weet ik niet. Bij mijn opgekooide vader had het systeem duidelijk niet gewerkt. Zijn zangvogelwedstrijden populair op Aruba? vroeg mevrouw Hoogerhof. Nee, het is iets Surinaams, antwoordde ik. Om half tien zaten we aan het roomijs met honing. Mevrouw Hoogerhof zei dat ze het gezellig had gevonden. Zij en Jellersma trokken zich terug. Janet ruimde af. Moet je vroeg op? vroeg Hilly. Ik schudde nee, zo nonchalant mogelijk. Hilly vulde onze wijnglazen. Kom, we gaan naar boven. De lift stopte op de vijfde. In de gang stonden verhuisdozen. Aan uitpakken ben ik nog niet toegekomen. Ze opende de deur tegenover de lift en klikte het licht aan. Het was een enorme slaapkamer, diep en breed als de voorgevel. Drie ramen boden uitzicht op de nachtelijke stad. Hilly trok de gordijnen dicht. Jellersma is een patser. Je kan wel met hem lachen. Lekker ongenuanceerd. Sorry dat ik zo stil was vanavond, zei ik. Mijn Frans is waardeloos, soms mis ik de clou. Anton stelt zich aan. Hij heeft twintig citaten uit zijn hoofd geleerd en daar doet hij het mee. Is eigenlijk wel komisch. Hilly liep op me toe, ging tegenover me staan. Ik vind het helemaal niet erg als je af en toe stil bent. Ze pakte het wijnglas uit mijn hand, zette het weg op het nachtkastje, sloeg haar armen om me heen en zoende me op mijn mond. Het werd een nacht met ongekende hoogtepunten. Hilly was mijn vrouw. Ze was lief en slim en zacht en stevig en zinnelijk. Mensenkinderen wat een vrouw, wat een heerlijke vrouw. Dat zo een vrouw vrij rond liep! En dat ik hier was, bij haar! Die nacht wist ik het honderd procent absoluut helemaal totaal onbeschrijfelijk zeker. Ik had mijn vrouw gevonden. Een improvisatie voor drie heren Henk Bernlef, Remco Campert en Theo Loevendie, CC. Een correspondentie, Uitgeverij Bas Lubberhuizen, isbn (168 pagina s, 18,50) CC. Een correspondentie is een briefwisseling tussen twee dichters en een componist. Wat begon als een vrolijke doorgehaalde zomernacht werd al gauw een bijzondere, bij vlagen hilarische correspondentie tussen drie vrienden. Amsterdam, 30 mei 2008 Beste Henk, Het schrijfmachineprobleem is voorlopig opgelost, dank voor de aandacht die je eraan besteed hebt. Ik beschik nu over een stukke Olivetti, een hele Olivetti en een Hermes 3000 met kleine bezwaren, maar nog heel goed bruikbaar. Voor de stukke Olivetti heb ik een specialist in Groningen gevonden, ik hoop hem te kunnen meege ven aan Jan Mulder die daar sinds kort weer woont, weliswaar niet in Stad, maar toch dichterbij dan ik. De stroken van zilverpapier waarover je schreef herinner ik me goed. In de oorlog woonde ik buiten Epe en vond ze vaak in het bos tegenover ons huis. Een keer waren er ook foto s uitgestrooid van Juliana en de prinsesjes zittend op een zonnig Canadees gazon, ietwat naïef, alsof men daar op zat te wachten. Hoewel, we woonden natuurlijk in de biblebelt. In ieder geval kon je ze maar beter niet bij je hebben. Ik vond ook een keer in een greppel een verroeste revolver. Geen idee waar die gebleven is. In 1947 was ik lid van de Stan Kenton Fanclub. Die zat ergens in een zaaltje bij de Munt, ik geloof boven wat nu Aurora is. Daar kocht ik een keer voor vijftig gulden een heel klein revolvertje, damesformaat. Jazz en misdaad ging samen, hoewel er toen nog geen weed was het werd me in ieder geval niet aangeboden. Het was een armoedige tijd: hoe kwam ik aan vijftig gulden? Mijn moeder had in een laatje dertig biljetten van honderd liggen en daar pikte ik er zo af en toe een van. Het geld was afkomstig van de opbrengst van mijn vaders gedicht De 18 doden en mijn moeder bewaarde het voor me om me een goede start te bezorgen als ik eindexamen had gedaan. Dat laatste is er nooit van gekomen en toen ik voortijdig de school verliet was er nog maar een dun stapeltje over. Ze heeft er nooit iets van gezegd. Weer veel oorlog, merk ik. Nu ja, misschien mag dat in de mei maand. Jaren geleden besloot ik al om dat gezeur over de oorlog af te schaffen, maar het lukt niet erg. Iedere keer als er iets dienaan gaande op televisie is (Slag om Stalingrad, Pearl Harbour, etc.) vind ik mezelf weer gefascineerd voor het toestel terug. Happy days van Beckett gaat in de schouwburg, lees ik net. Misschien ga ik ernaartoe, hoewel ik s avonds meestal door luiheid overvallen word. En de voorstellingen duren de laatste jaren uren en uren en uren, een aanval van de regisseurs op ons zitvlees. Hartelijke groet Remco cc Theo 6 zonder scrupules, of eigenlijk mét, maar dan jegens mij. Het kwam er op neer dat ik haar lichaam gewekt had. Ze voelde lusten kroelen die ze nooit

7 Boekenkrant - verder lezen? ga naar LITERATUUR interview Als een vuist in het gezicht Krijsende politiesirenes, agressieve straatgevechten, armoede en werkloosheid tekenen de jeugd van Mikey Walsh. Walsh is pas 31 jaar, maar publiceert nu al zijn memoires. Zigeuners zijn trotse familiemensen, boos op de buitenwereld om wat hen in de geschiedenis is aangedaan. Ze zijn ook erg behoudend. Homoseksualiteit is uit den boze. Toen ik ontdekte dat ik homoseksueel was, had ik een groot probleem. Net zo erg was het geweld van mijn vader, en het seksueel misbruik door mijn oom. Ik wist dat ik buiten de zigeunergemeenschap aan mezelf overgeleverd zou zijn, maar binnen de gemeenschap kon ik niet langer blijven. A gypsy kid becomes En dus vluchtte de Engelse zigeuner Walsh, op 15-jarige leeftijd, naar wat hij de andere kant of gene zijde noemt. The Ik ben geen slachtoffer, ik ben niet zielig en ik heb geen spijt other side, alsof ik doodging. Zo voelde het ook: ik ging dood en werd opnieuw geboren. Ik kon niet lezen of schrijven, had geen diploma s en geen bezittingen. Ik had alleen mezelf. Ik leefde heel intensief, moest vreselijk veel leren, en elke dag overleven. an uptight middleclass twit. Ik was opnieuw geboren en dacht ten koste van alles een ander mens te moeten zijn. Ik verloochende mezelf. Maar terwijl ik nauwelijks onderwijs heb gehad, was mijn imitatie van een brave burger overtuigend. Dat bleek wel toen iemand mij uitschold voor uptight middleclass twit. Veel Britser krijg je het niet! De scheldpartij duwde Walsh met zijn neus op de feiten. Ik rende van mezelf weg. Sinds ik mijn familie heb verlaten, zitten zij, en mijn oude leven, in mijn hoofd. Ik schreef dagboeken. Dat werd dit boek, waar ik lang mee bezig was. Het was intensief en confronterend. Ik vorderde nauwelijks, maar het moest. Het voelde alsof het vlees van mijn botten werd gesneden, maar het schrijven werkte therapeutisch. Ik dacht: als het mij niets doet, doet het andere mensen zeker niets. Zigeunerkind moet je als een vuistslag in het gezicht slaan. Like it or not! Zigeunerkind is het zelfportret van iemand die geen medelijden en sympathie vraagt. Ik heb alles opgeschreven, goede én slechte herinneringen. Ik ben geen slachtoffer, ik ben niet zielig en ik heb geen spijt. Ik ben als volwassene ook geen klootzak omdat ik als kind ben misbruikt. Ik ben wie ik ben, like it or not. Mikey Walsh, Zigeunerkind, Uitgeverij Lannoo, ISBN ( 17,99) Vertaling: Barbara Luijken uitgelicht In Het onderzoek komt u geen namen tegen. De hoofdpersoon heet Onderzoeker. Hij bezoekt het Bedrijf waar hij het Onderzoek verricht. Het Onderzoek betreft een golf van zelfmoorden die het Bedrijf recent trof. Maar het Onderzoek raakt gefrustreerd omdat Onderzoeker fanatieke tegenwerking ondervindt. Voor Het onderzoek moet Claudel intensief hebben geroken aan twee wereldberoemde boeken: 1984 van George Het onderzoek Orwell, en Der Prozess van Franz Kafka. Onderzoeker ontmoet personages die Nachtportier, Psycholoog en Politieman heten en nadrukkelijk een sfeer van anonimiteit neerzetten. Dat, en de surrealistische wendingen en tegenwerkingen in Het onderzoek, maken het boek vervreemdend, ongemakkelijk en schurend. In Het onderzoek zijn mensen dienend gemaakt aan machines en techniek. In de bar kan de Onderzoeker geen grog krijgen, want de techniek staat het niet toe. In het hotel krijgt hij geen eten, geen drinken en geen bed, en zit het soms stampvol, en de dag erna vrijwel leeg. Het boek is opgedragen aan al degenen die nog komen, opdat zij niet de volgenden zijn. Claudel wil toekomstige slachtoffers van de onbeheersbare almacht waarschuwen. Philippe Claudel, Het onderzoek, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN ( 19,90) Vertaling: Manik Sarkar A. Zomerhout De man die zijn liefde kwijt raakte Onweerstaanbaar debuut van A. Zomerhout Sprankelend & hartstochtelijk Ze was mijn vrouw, een liefde zoals je die maar een keer in een leven tegenkomt, zo natuurlijk, sprankelend en hartstochtelijk. Ik verbaas me nog altijd over de nonchalance waarmee ik haar uitzwaaide. Ze nam het vliegtuig naar de Picos de Europa en verdwaalde in het diepste van de aarde. Weg, dacht ik, dood. Later bleek dat ze verdwenen was omdat ze zielsveel van me hield. Ik wist van niks, ik was gebroken. God weet hoe wanhopig ik probeerde om mijn leven weer op te bouwen. Gênant om het zonder terughoudendheid te vertellen. Toen het gerucht opdook dat mijn grote liefde nog leefde, ergens, anoniem, ja, toen moest ik iets verzinnen. Het was een idioot plan maar het werkte. En hoe! Ik dank de schrijver voor onze avonden op Aruba. Hij heeft er een mooi boek van gemaakt. Ik kan er eindelijk om lachen en weet je, dat is het mooiste, dat ik erom kan lachen. Heerlijk. Uitgeverij IJzer Postbus AP Utrecht advertentie uitgeverij.ijzer@hetnet.nl tel Roman. 218 pagina s. 18,50 euro. ISBN bespreking De heftige casus die liefde heet Ze had een fles in haar hand. Ze kotste en nam een slok. Haar hoofd sloeg voorover tegen de wc-pot, er rolde iets over de grond. Het was een tand, haar linkerhoektand. Ik pakte de tand en deed hem in mijn mond. Iemand had mij ooit verteld dat tanden terug geplaatst kunnen worden als je ze meteen in je mond doet. Door Bram Bakker Rond het nieuwe boek van Joris van Casteren, Het zusje van de bruid, is rumoer ontstaan. Het geanonimiseerde, zeer persoonlijke verslag van zijn relatie met een vrouw die alle kenmerken heeft van een zware psychiatrische patiënte, is volgens sommige critici onethisch, omdat er teveel mensen in het boek herkenbaar zouden zijn. De zorg daarover lijkt vooral betrekking te hebben op de toenmalige tijdschriftcollega s van Van Casteren. In essentie doet Van Casteren precies hetzelfde als hij al eerder deed in zijn veelgeroemde boek Lelystad (2008): hij beschrijft in een strakke, droge stijl een onderwerp waarover je je tijdens het lezen vanzelf een oordeel vormt. Van Casteren laat zijn eigen mening erbuiten, en dat maakt het boek tot uitstekende literaire non-fictie. Het is vreemd dat er nu protesten klinken met betrekking tot zijn werkwijze. Het is voor mij als lezer eerder ervaren had. Ze kon het niet langer verdragen maagd te zijn, ze wilde compléét worden, haar pianospel had het nodig, waren de componisten immers helemaal niet relevant bij welk tijdschrift Van Casteren werkte, en of de vader van de hoofdfiguur Luna directeur bij Shell, Philips of ING was. Centraal staat dat de schrijver verliefd werd op een meisje dat geleidelijk steeds gekker bleek, en niet te redden was. Althans niet door hem. Een impulsieve jonge vrouw, die haar zucht naar drank en drugs steeds slechter kon beteugelen, maar die daarnaast onder zware stemmingswisselingen leed, en waarvan ik me regelmatig afvroeg of ze niet ook psychotisch was. Hoewel het diagnostische label borderline passeerde, wist Van Casteren het boek zo te schrijven dat ik ook als professional de ruimte had om te twijfelen aan die diagnose. Je zou een heel interessant college psychiatrie kunnen wijden aan deze heftige casus, inclusief een discussie hoe je zo iemand moet behandelen. Alleen al vanwege die reden en de uiterst doeltreffende stijl is het boek de moeite waard. Het verhaal over Luna, of hoe ze in werkelijkheid ook mag heten, moet je lezen als je geïnteresseerd bent in verslaving en gekte, niet omdat er in de marge grachtengordeltypes figureren. Joris van Casteren, Het zusje van de bruid, Uitgeverij Prometheus, ISBN ( 17,95) 7

8 SPANNING Boekenkrant - verder lezen? ga naar interview bespreking Last van een thrillergen De hoofdpersoon in een spannend boek moet jong en aantrekkelijk zijn. En als de auteur een vrouw is, moet zij ook over een vrouw schrijven. Jong en mooi en seks natuurlijk verkoopt. Ellen Gerretzen trekt zich hier niets van aan: haar hoofdpersoon is een 55-jarige excommissaris. Ik ben 50 jaar, niet jong en niet mooi en ik vind het makkelijker om me in een oudje te verplaatsen. En: Misschien heb je als thrillerschrijver een bepaald soort geest nodig, bestaat er een thrillergen. Een aberratie in de menselijke evolutie. Gijs Korevaar Het debuut van Gerretzen, Bloedbruiloft, is verschenen bij de Belgische uitgever Manteau. Diverse Nederlandse uitgevers hielden de boot af. Blijkbaar pas ik niet in het stramien van de vrouwelijke thriller schrijver. Wellicht zijn de uitgevers geneigd vast te houden aan succesformules, aldus de schrijfster vanuit haar dorpje in de Spaanse Extremadura. Haar boek speelt ook op het zuidelijke platteland van Spanje. Maar ook een beetje in Berlijn. Haar hoofdpersoon is de Berlijnse ex-commissaris Wolfgang. Samen met Esteban, een bevriende eigenaar van een Spaanse restaurant, trekt hij naar de Extremadura om de moord op te lossen in het geboortedorp van Esteban. Daar krijgt Wolfgang te maken met een autoritaire officier van de Guardia Civil, fraude met Iberische hammen en vetes, die soms nog stammen uit de tijd van de burgeroorlog en de dictator Franco. 8 column De wereld van het spannende boek was tot voor kort overzichtelijk. In Nederland was er een klein aantal uitgevers dat zich met deze tak van sport bezig hield. Voornamelijk de grotere bedrijven met soms een kleintje. Luitingh-Sijthoff, De Bezige Bij, A.W. Bruna tegenover De Geus of Anthos. En er waren maar heel weinig Nederlandse schrijvers en schrijfsters die zich aan het genre waagden. René Appel, Tomas Ross, Felix Thijssen, om er enkelen te noemen, domineerden hun wereld. Voor de rest waren het vooral de buitenlanders van wie de boeken met succes op de Nederlandse markt kwamen. Ellen Gerretzen Een huisje bij Almeria Gerretzen is pas na een lange carrière bij het UWV tot de ontdekking gekomen dat zij schrijfster wil worden. Ik heb altijd van taal en schrijven gehouden, verklaart ze. In haar tijd als ambtenaar genoot ze het meest van het schrijven van nota s, alhoewel je jezelf in zo n notitie niet altijd zo kunt uitleven als je zou willen. Ik ben geen prater maar een luisteraar en een observator die het geluk heeft taal en schrijven lief te hebben. Vooral Berlijn en het Spaanse land trekken haar aan. Mijn partner heeft een paar jaar in Berlijn gewoond en gestudeerd en toen we elkaar ontmoetten had Nederlandse kanjers Toen kwam Saskia Noort. En met haar een keur aan schrijfsters die de gezapige thrillerwereld op haar kop zetten. Opeens bleken Nederlandse auteurs net zo goed te kunnen schrijven als hun buitenlandse concurrenten. Esther Verhoef, Simone van der Vlugt, Lieneke Dijkzeul, Marion Pauw, zij benaderden de verkoopcijfers van de buitenlandse grootheden die in vertaling in de schappen lagen. Die verkoopcijfers zorgden er vervolgens voor dat uitgevers op zoek gingen naar eigen winners. Uitgeverij Anthos, bijvoorbeeld, slaagde daar voortreffelijk in. Veel Nederlandse kanjers zaten bij dit fonds: Van Saskia Noort tot Elvin Post en van Esther Verhoef tot Tess Franke de schrijfster die schrijver Gert Jan de Vries bleek te zijn. Veel nieuwe schrijvers stortten zich op het genre. De een succesvoller dan de ander. Eenzelfde ontwikkeling is in Vlaanderen te zien. Telkens weer komen er nieuwe auteurs. Ellen Gerretzen is hiervan een goed voorbeeld. En aangezien zij als Nederlandse bij een Vlaamse uitgever zit, betekent haar boek misschien wel de doorbraak van Nederlandse schrijvers in Vlaanderen en andersom. Want hoe goed Bavo Dhooge of Luc Deflo ook schrijven, zij verkopen matig in Nederland. En hoe goed Charles den Tex of Michael Berg ook zijn, hun verkoopcijfers in Vlaanderen blijven laag. Steeds meer uitgevers zoeken thrillerauteurs van eigen bodem en steeds meer spannende boeken worden uitgegeven. Dit aanbod van boeken maakt het voor de liefhebbers moeilijker om een keuze te maken. Maar gelukkig is er de Boekenkrant om in het bos op de mooie bomen te wijzen. Gijs Korevaar Misschien heb je als thrillerschrijver een bepaald soort geest nodig, bestaat er een thrillergen hij een huisje bij Almeria. Ik heb vrolijk aangehaakt en beide locaties bevallen uitstekend. Inmiddels is het huisje verruild voor een woning in een dorp op het platteland. Geen vrijstaand huis buiten, maar gewoon in een rijtje in een gewone straat waar de buurvrouwen s ochtends hun straatje vegen en schrobben en daarna hun kwaaltjes en die van de familie doornemen in de winkel op de hoek. Het gewone leven De inspiratie voor haar boek heeft Gerretzen gevonden in het gewone leven. De worsteling van mensen om zich in het dagelijks leven staande te houden met behoud van hun waardigheid en moraliteit. Een worsteling die je zo maar kunt verliezen. Die inspiratie is ook gekomen van de vele boeken die ze leest. Elizabeth George is een groot voorbeeld, net als John Le Carré. Maar het begon allemaal met Agatha Christie, toen ik dertien was. Ik heb al haar boeken kapot gelezen en kon nooit uitvogelen wie het gedaan had en waarom. Dat wilde ik ook. Waarom? Misschien heb je als thrillerschrijver een bepaald soort geest nodig, bestaat er een thrillergen. Een aberratie in de menselijke evolutie. Ellen Gerretzen, Bloedbruiloft, Uitgeverij Manteau, ISBN ( 19,95) advertentie maagd? Nee. Ik had haar toevertrouwd dat ik wegens mijn katholieke geloof als maagd het huwelijk in wilde en dat begreep ze, dat respecteerde ze. De bedreigende overheid De strijd tegen terrorisme kan soms ver gaan. Geheime CIA-gevangenissen, opgesloten zonder vorm van proces op Guantanamo, full body scan op het vliegveld, zijn vormen van die strijd. De Engelse thrillerschrijver Simon Lelic laat in Opgesloten zien wat er kan gebeuren als de overheid nóg verder gaat. In Opgesloten deelt de overheid op alle mogelijke manieren de lakens uit in Engeland. Wetgeving om terrorisme te bestrijden heeft een einde gemaakt aan tolerantie, aan gedogen en aan rechten van gewone burgers. De veiligheidsdienst mag oppakken wie ze wil op verdenking van terroristische activiteiten. De mensen die in handen vallen van die veiligheidsdienst verdwijnen spoorloos. Een van die gewone burgers die in het boek van Lelic klem komen te zitten, is Arthur Priestly. Hij is door de politie van zijn bed gelicht. De autoriteiten ontkennen echter dat zij iets van Arthur weten. Zijn wanhopige vrouw zoekt contact met onderzoeksjournalist Tom Clarke die al langer tegen de schenen van de overheid schopt over de inperking van burgerrechten. Maar als de twee op onderzoek uit gaan, keert het logge overheidsapparaat zich tegen hen. In Opgesloten maakt Lelic duidelijk waar de huidige trend van intolerantie, strenger straffen en meer volmachten voor politie en veiligheidsdiensten toe kan leiden. De overheid kan zich niet veroorloven dat de waarheid ooit boven tafel komt en wie toch probeert achter de schermen te kijken, vertelt het niet na. De Letterenloop staat voor hardlopen met schrijvers, journalisten, cabaretiers, mensen uit het boekenvak, lezers en andere enthousiaste lopers. In 2011 doen ondermeer Kader Abdolah, Thomas Acda en Bram Bakker mee. Met de Letterenloop wordt geld opgehaald voor Stichting Run4Schools, een Nederlandse organisatie, die met behulp van sport kinderen in het township Mitchell s Plain bij Kaapstad behoedt voor criminaliteit en prostitutie. Geef je op via Simon Lelic, Opgesloten, Uitgeverij Mouria, ISBN ( 18,95) DOE DE LETTERENLOOP EN STEUN RUN4SCHOOLS ZONDAG 5 JUNI 2011

9 THEMA reizen Reizen zonder bestemming In Tirza, van Arnon Grunberg, reist vader Jörgen zijn dochter achterna. Hij trekt naar de woestijn van Namibië, omdat hij niet zonder haar kan. In Levi Andreas, van David Pefko, werkt Rosa in een stomerij. Ze volgt de eigenaar van een overhemd naar Brussel, New York, Patagonië, het einde van de wereld. In De verzopen katten en de Hollander en Pleun, het tweeluik van Detlev van Heest, draait het reizen juist om het ontwijken. Leefde de hoofdpersoon in het eerste boek nog te midden van een bonte verzameling mensen middenin het megalomane Tokyo, in Pleun verhuist hij naar Nieuw Zeeland. Weg van de mensen, tussen de eenden, ganzen, kippen, pauwen en schapen. Om te reizen heb je eerst een reden nodig, dan pas een bestemming. En om te lezen? nieuwe titels uitgelicht Nog maar weinig toeristen ontdekken het raadselachtige Finland, dat een magische en mysterieuze schoonheid heeft. Rough Guide Finland, Uitgeverij Unieboek Spectrum, ISBN ( 19,99) Wie zich in het buitenland wil wanen, moet gaan wandelen in Zuid-Limburg. De begin-, eind- en pauzeplaatsen worden gemarkeerd door café s, eethuizen en hotels, waar het Bourgondische leven nog bestaat. Jo Knubben, Gulpener Heuvellandroutes, Uitgeverij TIC, ISBN ( 10,90) Ruim zeventig wandelingen in het meest zuidelijke stukje Frankrijk, van ontspannende strandwandelingen tot uitdagende tochten door de bergen. Klaus Wolfsperger, Wandelgids Corsica, Uitgeverij Elmar, ISBN ( 16,95) Met deze gids heeft u alle informatie om Barcelona te ontdekken. Leer de opvallenste gebouwen, de beste musea en de belangrijkste bezienswaardigheden kennen. Barcelona, Uitgeverij Cambium, ISBN ( 19,90) Reis in beeld Zoek mannen voor onzekere reis. Weinig loon, hevige koude, lange maanden in duisternis, voortdurend gevaar. Terugkeer onzeker. Eer en erkenning bij succes. Ernest Shackleton werft met deze tekst in de krant een groot deel van de bemanning voor de Endurance, het schip waarmee hij in 1914 naar de Zuidpool vertrekt. Het wordt een van de ongelooflijkste ontdekkingsreizen van de twintigste eeuw. Prachtig verbeeld! Bertho en Boidin, Endurance, uitgeverij Silvester, ISBN ( 19,95) 9

10 advertenties INSIGHT GUIDES Het grootste aanbod van kwaliteitsreisgidsen Binnenkort leverbaar RUIM 150 TITELS LEVERBAAR! VERKRIJGBAAR BIJ DE BOEKHANDEL 10

11 Kasteel Groeneveld, Buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit raakt mensen zodanig dat zij zich verantwoordelijke voelen voor landschap en platteland. Fragment uit Domweg gelukkig in de Dapperstraat van J.C. Bloem ( ) Uit Verzamelde Gedichten Copyright 1965 Athenaeum Polak & Van Gennep Kasteel Groeneveld, Buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit raakt mensen zodanig dat zij zich verantwoordelijke voelen voor landschap en platteland. Uit: essay van Marcel Proust Kasteel Groeneveld, Buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit raakt mensen zodanig dat zij zich verantwoordelijke voelen voor landschap en platteland. Nora Eeckels Uit Dit varken wil een ever zwijn Uitgeverij Atlas isbn MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND Kasteel Groeneveld, buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie wil de stad en het (platte)land opnieuw met elkaar verbinden. IN DIT NUMMER EN VERDER MET THEMA reizen interview Colombia is een geweldig land! Judith en Sabine van Vugt reisden dwars door Colombia. Het land van de FARC, Tanja Nijmeijer, drugs en ontvoeringen. Ik heb nog nooit zo n warm, gastvrij land meegemaakt, vinden de zussen Van Vugt. Judith: Colombiaans carnaval is als een stripalbum, met veel flat characters die snel aan je voorbijtrekken. Zoals je het in het echt ook overkomt als je met een rugzak in een land rondreist. We vullen de gezichten bewust niet of nauwelijks in, dat doen lezers daarom vaak zelf. Sabine: We hebben Colombiaans carnaval geschreven in fysiek proza. Je ruikt de geuren van het land, voelt de intense regenbuien en de spinnenwebben langs je armen, wanneer je in de jungle bent. Judith: Het boek moest in elk geval geen dagboek of reisverslag worden. We hebben een aantal tips opgenomen, maar verder is Colombiaans carnaval volgens mij een Quentin Tarantino-achtig verhaal, als een groepsportret van de verschillende gezichten van Colombia. Sabine: Linda, het hoofdpersonage, is nogal naïef. Ze laat zich afleiden door de vrolijkheid van Colombia. Toen wij daar waren, merkten we dat de mensen weliswaar vrolijk en uitgelaten zijn, maar dat er veel tragiek onder hun lach schuilgaat. Zoals een jongen van twintig, die wij spraken. Hij heeft geen vrienden meer, omdat ze allemaal als drugskoerier zijn heengezonden en zijn doodgeschoten. Judith: Linda stoort zich aan de dingen die anders gaan, ze begrijpt het niet. In Colombia betekenen begrippen als tijd en afstand niets. En voorbereiding ook niet, ze regelen alles ter plekke. Wij Judith en Sabine van Vugt kwamen er zelf ook al na enkele dagen achter: plan niets van tevoren, het heeft geen zin. Sabine: Dat merkten we wel toen we anderhalf uur voor het vertrek van een vliegtuig op het vliegveld waren. Doodnormaal in Europa. Maar ze waren zó verbaasd dat ze een ander vliegtuig, dat zou vertrekken, even aan de grond hielden zodat we direct mee konden. Judith: Ook andere rare kanten van Colombia wilden we laten zien. Wij kwamen in de jungle een dorpje tegen zonder wegen. De rijkste man van het dorpje had, om zijn rijkdom te laten zien, een auto gekocht en voor zijn huis neergezet. Terwijl hij nog geen meter kon rijden Sabine: Colombia is een eng en spannend land, vooral voor thuisblijvers. Iedereen dacht dat we ontvoerd zouden worden, dat de FARC ons gevangen zou nemen. Twee meisjes die in de jungle gaan backpacken, het lijkt vragen om problemen. Judith: Colombia bleek gastvrij, we hebben ons overal vreselijk welkom gevoeld. Er komen maar weinig toeristen door de belabberde reputatie; ze doen hun best om die paar toeristen te behouden. En of we in Nederland willen vertellen dat het een geweldig land is om te bezoeken. Bij deze! Sabine en Judith van Vugt, Colombiaans Carnaval, Uitgeverij Maarten Muntinga, ISBN ( 16,95) KNUFFELEN - KNUTSELEN - KNUPPELEN MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND advertentie MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND luisteren De hoorbaarheidsfactor van het luisterboek BUITEN en dacht, r BUITEN, grnvld nr MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND Waar de vogels fluiten Natuur is voor tevredenen of legen. En dan: wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos, ter grootte van een krant, Een heuvel met wat villaatjes ertegen. grnvld nr MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND De ontdekkingsreis bestaat niet uit het zien van nieuwe landschappen, maar uit het krijgen van nieuwe ogen Woest en ledig was het land Wat is jouw relatie met dieren? Maak een foto voor de rubriek Schutting in het GRNVLD magazine. Op de schutting van GRNVLD nr 6 is plaats voor fotografi e. Maak een foto over de relatie tussen dier en mens en mail deze in hoge resolutie (JPG of TIFF) vóór 29 april naar grnvld@minlnv.nl o.v.v. De schutting. Vermeld daarbij je naam en adres. Een selectie van de ingezonden foto s wordt gepubliceerd in het juninummer van GRNVLD. grnvld nr MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND Dit varken wil een ever zwijn. Zijn, bedoel ik. Of zoiets. Een varken vindt hij zo banaal. Varkens zijn we allemaal, Vindt hij. Hij vindt zijn kleur niet leuk. Roos is frivool en geeft ons jeuk, Vindt hij. Hij is een echte strever: Zwijn, bedoel ik. Of zoiets. Nu loopt hij door het woud en huilt En zoekt en zoekt en ander varken In wiens hart ook een ever schuilt. In zijn hart klopt er een ever. landschap als muze grnvld nr MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND Nature morte PAULINE TERREEHORST Bruine Bonen Bende ONNO KLEYN Weg van vlees PAUL SCHNABEL Gerrie Hondius A.L. Snijders Wouter Tulp Want dieren zijn precies als mensen De Triffids van John Wyndham, De Aaibaarheidsfactor van Rudy Kousbroek, Tikkop van Adriaan van Dis, De vrouw met de sleutel van Vonne van der Meer, 100% Mila van Niki Smit en Zomerhuis met zwembad van Herman Koch. Het is een greep uit een koffer vol luisterboeken. De redactie van de Boekenkrant stelt zich kwetsbaar op: wij hadden nog niet eerder een luisterboek gelezen. Wat vinden wij ervan? De Triffids is een meesterwerk van John Wyndham, dat al decennia terug ons hart heeft gestolen. 100% Mila van Niki Smit was ons als titel (en auteur) niet onbekend, maar hadden wij niet eerder gelezen. Elk van de hier genoemde titels is geheel zichzelf; wat hen verbindt is de hoorbaarheidsfactor. Stemmen in je hoofd Het verschil tussen boek en luisterboek? Het geschreven verhaal heeft de stem van het proza, het luisterboek heeft die van de verteller. Het is even wennen, een stem toelaten in je hoofd. Maar de drempel is laag wanneer het gaat om Midas Dekkers die Rudy Kousbroek leest. Of als Herman Koch zelf op lichtbekakte wijze de woorden uitspreekt waarmee Zomerhuis met zwembad begint: Ik ben huisarts. Van s ochtends halfnegen tot één uur s middags houd ik spreekuur. Maar liefst negen cd s zijn er voor de roman met bijna vierhonderd pagina s. Persoonlijk en intiem Het luisterboek heeft iets persoonlijks en intiems. En het is knus zo te worden voorgelezen. Alsof iemand de woorden met een lepel naar binnen schept. Wel zijn we hierbij sterk afhankelijk van de stem. Nicolette van Dam, bijvoorbeeld, leest Niki Smit. Het begint met een dikke kus, en dat hakt erin, net als de krachtige hoogte van de stem. Elk boek is persoonlijk en dat geldt ook het luisterboek. Verrekte handig voor op reis! 11

12 advertenties COMBINATIEVOORDEEL BESPAAR NU TOT 98,- Het Bose Wave music system Veelgeprezen prestaties en eenvoud Optimaal genieten van uw muziek. Ons populairste muzieksysteem maakt genieten van levensecht geluid eenvoudiger dan ooit. Om te genieten hoeft u alleen maar de stekker in het stopcontact te steken en het systeem in te schakelen. Als u naar dit systeem luistert, zult u aangenaam verrast zij n door het levensechte, gedetailleerde geluid dat dit elegante systeem produceert. Dit systeem is uitgerust met luidsprekers, versterker, tuner, cd-speler, klok, wekkerfunctie met geleidelij k toenemend volume en zelfdimmende display, en is zelfs met accessoires nog zo compact dat u het vrij wel overal kunt neerzetten. Ongeëvenaarde eenvoud en gebruiksgemak. Met een Wave music system kunt u cd's of mp3-cd's afspelen, luisteren naar AM/FM-radio, muziek vanaf uw computer streamen, afspeellij sten op uw iphone of ipod delen en urenlang onafgebroken genieten van muziek. Dit veelzij dige systeem zou dan ook wel eens het enige hifi systeem kunnen worden dat u nodig hebt. En welk systeem u ook kiest, de installatie is altij d eenvoudig, zonder omvangrij ke gebruiksaanwij zingen en ingewikkelde menu's. De handige afstandsbediening ter grootte van een creditcard regelt alle functies en is zo overzichtelij k dat u al na een paar minuten met dit systeem uit de voeten kunt. Opvallende veelzij digheid Exclusieve technologie. Unieke innovaties. Meer dan dertig jaar ervaring in onderzoek heeft geleid tot een volstrekt uniek muzieksysteem. Zodra u het systeem inschakelt, hoort u het verschil. De exclusieve digitale signaalverwerkingstechnologie voert automatisch de aanpassingen uit die nodig zij n voor hoogwaardige reproductie van stereogeluid. Twee nauwkeurig gevouwen waveguidekamers van 660 mm zorgen voor helder en realistisch geluid en een breed muzikaal bereik met prachtige nuances. Het resultaat: kamervullend geluid dat zich kan meten met dat van grotere, complexe systemen met meerdere componenten. 14 dagen vrij blij vend uitproberen. Laat onze medewerkers weten hoe u graag naar muziek luistert en ze helpen u om te bepalen met welk Wave music system en welke accessoires uw muziek het beste tot zij n recht komt. Profi teer van het combinatievoordeel en bespaar nu tot 98,-. Bel gratis voor een vrij blij vende proefperiode van 14 dagen voor het systeem dat bij u past. De Wave -systemen zij n niet in de winkel verkrij gbaar, maar uitsluitend rechtstreeks bij Bose. Wave music system - SoundLink Geniet overal in huis van de muziek van uw computer. Met levensecht geluid. Draadloos. Wave music system met connect kit voor iphone en ipod Kamervullend geluid uit uw iphone en ipod. Wave music system & multi cd-wisselaar Urenlang muziek onafgebroken. Draadloos ipod/iphone Wisselaar voor cd s en mp3-cd s ipod niet inbegrepen Combinatievoordeel: bespaar 49,- Combinatievoordeel: bespaar 49,- Combinatievoordeel: bespaar 98,- 14 dagen vrij blij vend thuis uitproberen: bel GRATIS Telefonische openingstij den: ma - vr: uur / za - zo: uur. Referentienummer 1ABK14 Alleen verkrij gbaar via Bose Bezoek: * De connect kit is compatibel met de meeste ipod-modellen en de iphone. Alle rechten voorbehouden. Vrij blij vend heeft alleen betrekking op de proefperiode van 14 dagen. Wave is een geregistreerd handelsmerk van Bose Corporation in de VS en andere landen. ipod en iphone zij n handelsmerken van Apple Inc. Geregistreerd kantoor: Bose B.V., Nij verheidstraat 8, 1135 GE Edam. 12 WMS_versatility_wood_Boekenkrant_260x390.indd 1 3/24/11 1:37 PM

13 Boekenkrant - verder lezen? ga naar SPANNING interview Vriendschap en bedrog Thrillerauteur Michael Berg is er zich van bewust dat hij niet de snelste schrijver is. Het komt mij niet aanwaaien. Schrijven, herschrijven, nog een keer alles doornemen, het kost tijd en moeite. Ik heb er ook moeite mee afstand te nemen van een boek. Door Gijs Korevaar Michael Berg, oud-journalist en ex-directeur van de Limburgse omroep, heeft zijn baan opgegeven om zich als schrijver in Frankrijk te vestigen en dat is te merken. Zijn boeken spelen in midden-frankrijk, zodat hij dicht bij huis blijft met het beschrijven van de omgeving. Berg heeft tot nu toe een serie van drie boeken over de Nederlandse journaliste Chantal Waarom schrijf je niet over een man van je eigen leeftijd? geschreven, die werkt bij het lokale radiostation. In zijn vierde boek Hôtel du Lac een ongelukkige titel, want het boek Hotel du Lac van Anita Brookner won in 1984 de Engelse Booker price komt die journaliste echter niet voor. Dit keer is het de vijftigjarige Maarten Walda die de hoofdrol speelt. Hij wil zijn vijftigste verjaardag in een gîte in Frankrijk vieren met zijn nieuwe Oegandese vriendin Aisa en zijn oude maten uit zijn studententijd in het Amsterdam van de jaren zeventig. bespreking Een foute agent is niet zo maar een politieman die zichzelf verrijkt. Het is iemand die met de vijand heult en daarmee zijn collega s en vrienden verraadt. Politieagenten keren zich massaal af van de dienst interne zaken, maar als puntje bij paaltje komt zijn de verraders van het korps toch nog een graadje erger dan de dienstkloppers in eigen gelederen. De Amerikaanse schrijver T. Jefferson Parker richt zich in zijn nieuwe boek, Bloedgeld, op dit uitgangspunt. Tijdens een gewone patrouille wordt de ervaren agent Terry Laws neergeschoten. In de door jeugdbendes vergeven voorstad van Los Angeles gaat de beschuldigende vinger onmiddellijk uit naar één van die bendeleden die niet lang daarvoor ruzie had met Laws. Maar de jonge agent Hood, die ook in de surveillancewagen zat tijdens de aanslag op Laws, zet er zo zijn vraagtekens bij. Laws leefde duidelijk boven zijn stand. Hood gaat samen met de afdeling interne zaken op onderzoek uit en stuit al snel op moord, drugssmokkel en heel veel zwart geld. Parker schetst in zijn boek helder hoe een agent keuzes maakt en op het slechte pad terecht komt. Later krijgt de man spijt als haren op zijn hoofd, maar Bloedgeld Michael Berg Maar in dat huisje loopt de spanning snel hoog op. Zeker als Aisa al na een dag plotseling verdwijnt. Kloon Dit is een boek dat al een paar jaar klaar was, verklaart Michael Berg. Ik had een eerste boek over Chantal geschreven en naar uitgevers gestuurd. Eén uitgever liet mij weten dat ik niet moest proberen een een weg terug is er niet meer. En de beloning is zo goed dat Laws daarmee zijn geweten sust. Aan de andere kant staat de jonge agent Hood, die rechtlijnig elke vorm van criminaliteit afwijst. Hij neemt geen genoegen met halve maatregelen en procedures en bijt zich vast in de zaak. Het plot in Bloedgeld is tot in de puntjes verzorgd. Langzaam maar zeker ontrolt zich het drama van verkeerde keuzes en afschuwelijke acties die Laws in het moeras hebben getrokken. De aanvankelijke sympathie voor de vermoorde agent verdwijnt snel als Hood steeds dieper in de zaak weet door te dringen. De karakters van de hoofdpersonen zijn zoals gebruikelijk bij Parker zeer goed uitgewerkt waarbij hij vooral de tegenstelling tussen Laws en Hood uitwerkt. Bloedgeld is door het plot en de karakters tot een prachtige pageturner geworden. T. Jefferson Parker, Bloedgeld, A.W. Bruna Uitgevers, ISBN ( 15,00) Vertaling: hugo Kuipers kloon van Esther Verhoef te schrijven. Waarom schrijf je niet over een man van je eigen leeftijd, zei hij. Dat heeft me aan het denken gezet en ik ben dit boek gaan schrijven. Maar Twee zomers, mijn debuut, lag nog bij uitgevers en The Ik zadel de lezer op met een raadsel House of Books wilde het hebben. En zij wilden eerst een vervolg. En nog een vervolg. Pas daarna kwam Hôtel du Lac aan de beurt. Limburgs provinciaaltje Hôtel du Lac mag dan grotendeels in Frankrijk spelen, Berg kijkt er ook uitgebreid in terug op Amsterdam in de jaren zeventig. Ik ben in die jaren zelf als Limburgs provinciaaltje in Amsterdam aangekomen. Dus ik weet waar ik het nieuwe titels De imker Een fokker van bijenrassen kweekt een dodelijke soort om een aanslag mee te plegen. Tegelijk vecht een jonkvrouw voor het behoud van haar landgoed en familiebank. Commissaris Ben van Arkel ontdekt de betrokkenheid van een Oekraïense bende die de familiebank in handen wil krijgen. Een goede thriller van een oude Nederlandse meester. Jacob Vis, De imker, Uitgeverij Ellesy, ISBN ( 19,95) Zielsverwanten John Koopman, eigenaar van een eetcafé, moet een taakstraf uitvoeren in een zorginstelling waar Ageeth Vos als directeur werkt. Ze krijgen samen iets, maar weten niet dat Ageeth wordt gevolgd door iemand die haar koste wat kost terug wil. Den Hollander keert met dit boek terug naar een wereld die zij kent als voormalig directeur van een verzorgingshuis. De veelschrijfster slaat opnieuw toe. Loes den Hollander, Zielsverwanten, Uitgeverij Karakter, ISBN ( 19,95) De wachters Vier tieners in een leegstaand huis leven zich uit maar gaan daarin te ver. Jaren later pleegt een van de vrienden zelfmoord en komen de drie anderen bijeen en worden zij geconfronteerd met dit verleden. Een bloedstollend verhaal Andrew Pyper, De wachters, Uitgeverij Anthos, ISBN ( 19,95) Vals spel De eerste boeken van de Amerikaanse schrijver Harlan Coben zijn nooit in het Nederlands vertaald. Dat gebrek haalt de uitgever nu in met Tegenwerking en Vals Spel. Hierin maakt de lezer kennis met sportmakelaar en detective Myron Bolitar. Coben op zijn best. Harlan Coben, Vals Spel, Uitgeverij De Boekerij, ISBN ( 15,00) Harlan Coben, Tegenwerking, Uitgeverij De Boekerij, ISBN ( 15,00) Onder druk Keiharde actie, bloedige confrontaties en spanning, heel veel spanning. Dat zijn de gebruikelijke ingrediënten van de thrillers van de Amerikaanse schrijver Jeffrey Deaver. Dit keer moet de FBI een rechercheur helpen, omdat een crimineel achter zijn geheimen aan zit. Onder druk, een onvervalste pageturner. Jeffrey Deaver, Onder druk, Uitgeverij Unieboek, ISBN ( 18,95) Het familiekapitaal De Engelse schrijver Robert Goddard is een auteur die maar niet echt wil doorbreken naar het grote publiek en dat is jammer. Zijn boeken ademen de rust van een Engelse plattelandsroman, terwijl hij uitblinkt in mooie plots. In Familiekapitaal wordt een Engelse chirurg geconfronteerd met zijn verleden, omdat de man die hij redde nu als oorlogsmisdadiger terecht staat. Een mooi en sfeervol boek. Robert Goddard, Het familiekapitaal, Uitgeverij Luitingh, ISBN ( 19,95) En daarom had ze Huub na een repetitie gevraagd haar te ontmaagden. Mijn mond viel open. Wie ik was, wilde zijn, zou worden: nu de brave Christine over heb als ik over Maarten schrijf. Ik heb in het wereldje van de krakers rond gelopen, acties gevoerd tegen de metro, een baantje gehad als muzikant. Ik ben gaan graven in mijn eigen ervaringen en dat heb ik met heel veel plezier opgeschreven. De ingrediënten in het boek de verdwijning van Aisa, de dood van Maartens eerste vrouw geven Hôtel du Lac het karakter van een echt spannend boek. Maar volgens Berg kan zijn boek beter worden omschreven als een spannende roman. Ik zadel de lezer op met een raadsel, maar het is ook een roman over vriendschap en bedrog. Over hoe iemand zich kan vergissen in oude vrienden. Michael Berg, Hôtel du Lac, Uitgeverij The House of Books, ISBN ( 17,95) 13

14 advertenties Voor liefhebbers van vliegtuigen en spectaculaire actie Deel 1: Het duel Softcover - 48 pagina s kleur - 8 7,95 ISBN BOVEN DE WOLKEN De Franse toppiloot Pierre Lucas-Ferron wordt gered door de Amerikaanse toppiloot Allan Thompson. Hij was neergestort in de Andes. De twee vliegers worden vrienden. Boven de wolken delen ze hun liefde voor vliegen, aan de grond zitten ze achter hetzelfde meisje aan. Pierre verdwijnt nadat hij bijna om het leven komt bij een crash. Allan geeft zich vrijwillig op voor de oorlog in Europa. Daar ontmoetten de twee gewezen vrienden elkaar opnieuw. Ze vechten vooral tegen elkaar ook al zijn ze bondgenoten. Ze strijden zij aan zij, van aangezicht tot aangezicht... Tekenaar Romain Hugault en scenarist Régis Hautiere maakten samen een prachtig en bovenal goed gedocumenteerd tweeluik. Het luchtvaartepos is getekend met veel gevoel voor detail. De serie heeft ook niet voor niets de zegen van het Franse luchtvaartmuseum bij Parijs. Beide boeken zijn ook verkrijgbaar in hardcover. Deel 2: Gevechten Softcover - 48 pagina s kleur - 8 7,95 ISBN DEEL 26 - DE MUITERS VAN ANKER Jorg de Vos - romano molenaar, storm - de muiters Van anker, uitgeverij don lawrence collection, isbn , h 7,95 Vanuit de ijzeren stad Anker terroriseert een bende moordzuchtige piraten de vreedzame afstammelingen van de orde van de Telg. Tijdens een geweldadige actie valt Roodhaar in handen van de muiters van Anker en Storm en Nomad moeten alles op alles zetten om Roodhaar te bevrijden. Maar Anker is een onneembare vesting, die met harde hand wordt bestuurd door de wrede ridder Shart, en die is geenszins van plan om Roodhaar te laten gaan. 14 uit het kader brak werd ook mijn eigen bestaan amorf. Wiskunde bracht orde en schoonheid. Hormonen brachten chaos en verval. Ik druilde door Meer info op

15 Boekenkrant - verder lezen? ga naar STRIPWERELD uitgelicht nieuwe titels Vaderland of dood. Wij zullen overwinnen! Eind dit jaar zijn we helden of martelaars. Vertel uw lezers dat! Castro is getekend door Reinhard Kleist, die onder meer ook het leven van Johnny Cash verbeeldde (Cash, I see a darkness). En net als in Cash begint het verhaal vanuit een derde persoon, in dit geval de Duitse journalist Karl Mertens. Het is oktober 1958 en hij zoekt Castro en zijn rebellen op om verslag te doen van de revolutie op Cuba. Het blijkt een strijd waarin de journalist zich niet afzijdig kan houden. Castro verschijnt niet lang na de publicatie van Ché. Althans in Nederland. De mannen zijn strijdmakkers van het eerste uur, en het is een verrijking om beide albums zo kort na elkaar te mogen lezen. De levens van Castro en Ché blijven tot de verbeelding spreken. Wanneer deze verbeelding uit de hand van Reinhard Kleist stroomt, dan wordt dat leven een kunstwerk! Reinhard Kleist, Castro, Uitgeverij Silvester, ISBN ( 19,95) Ronson, Storm en Haas Ronson, Storm en Haas: drie prachtige, krachtige titels uit de stal van Don Lawrence. Van Ronson is zojuist het tweede deel Goudeerlijk verschenen. Storm is al toe aan de zesentwintigste editie: De muiters van Anker. Haas debuteert met De weg terug. De delen twee en drie van dit oorlogsepos verwachten we later het jaar. Wie tekenen er voor deze drie schitterende actiestrips? Niemand minder dan Minck Oosterveer, Romano Molenaar en Fred de Heij! In woord worden ze bijgestaan door Jorg de Vos, Willem Ritstier en Rob van Bavel. Bij de schoot van moeder Pandarve! Wat gebeurt er?! bespreking bespreking De wraak van Bakamé De haas Bakamé is de Afrikaanse vos Reinaert, die de hyena Mpyisi telkens weer te slim af is. Als Mpyisi verantwoordelijk wordt gehouden voor het neerstorten van het nationale voetbalelftal en daarin weer de hand ziet van de haas Bakamé, schakelt hij de hulp in van de tovenaar Bwana Kero. Wanneer Mpyisi en zijn vrouw echter denken de tovenaar op hun beurt een hak te kunnen zetten, gaat het enorm verkeerd De wraak van Bakamé is niet alleen een geweldige satire over corruptie en andere menselijke onhebbelijkheden, het is ook een zedeloze zedenschets. Janssen woonde en werkte een aantal jaren in Rwanda. Ik begon waargebeurde verhalen en autobiografische flarden om te zetten in striptekeningen. Een van de prachtige resultaten hiervan is De wraak van Bakamé. Janssen & Van Oudheusden, De wraak van Bakamé, Uitgeverij Oogachtend, ISBN ( 22,-) Met dank aan het Vlaams Fonds voor de Letteren. Jeroen Janssen Het grote kwaad De Turkse regering spreekt liever van kwestie dan van genocide. De Armeniërs noemen de moord en deportatie op hun volk Het Grote Kwaad. Paolo Cossi doet dit ook in zijn album, waarvan het omslag weinig verbergt over hetgeen de lezer te wachten staat. Cossi tekent de gruwelen zwart/wit, op directe en sobere wijze. De Armeniërs waren veroordeeld tot elke doodsoorzaak die men ooit is tegengekomen en dat wordt duidelijk. Medz Yeghern oftewel Het Grote Kwaad is niet bedoeld om de lezer te shockeren. Maar niets is erger dan de werkelijkheid. Paolo Cossi, Het Grote Kwaad, Uitgeverij Silvester, ISBN ( 19,95) de nachtelijke stad, sleet als een weekdier de dagen in het levenloze huis, hing voor de buis in de draaiorgelkamer met mijn jongeheer in de hand, 15

16 NON-FICTIE Boekenkrant - verder lezen? ga naar uitgelicht Liefde voor het landschap Het grote landschapsboek doet beseffen hoe belangrijk onze natuurlijke omgeving is. Want het landschap, zegt Willem van Toorn, is een prentenboek van ons geheugen. De melancholie om het verval, het verlangen om iets vast te houden in taal Ons landschap, vereeuwigd door de schilders uit de zeventiende eeuw, wordt verwoest door de bestuurders van nu. Waarom die ambitie van bestuurders? Waarom op die soms enorme en onmenselijke schaal? Wie wordt er beter van? vroeg Willem van Toorn zich af in een interview met de Boekenkrant. De schrijver/dichter ontving in oktober 2010 de Groeneveldprijs, die het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit jaarlijks uitreikt aan personen of instanties die bijdragen aan het debat over de groene ruimte. Het grote landschapsboek, zijn langverwachte magnum opus, was toen in aantocht en is intussen gepubliceerd. Ik heb mijn betrokkenheid bij landschappen altijd gezien als een gevolg van het opgroeien tussen twee werelden: dat Amsterdam-West van voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog en het Betuwse land waar mijn ouders en mijn hele verdere familie vandaan kwamen, schrijft Van Toorn. Vanuit die betrokkenheid publiceerde hij ondermeer zijn roman Een leeg landschap (1988), dat werd geno mineerd voor de AKO Literatuurprijs. Het verhaal van een middag (1994) kwam op de lijst voor de Libris Literatuur Prijs. En voor zijn poëzie ontving Willem van Toorn de Jan Campertprijs, de Herman Gorterprijs en de A. Roland Holst-penning. Als Van Toorn de Roland Holst-penning ontvangt, prijst de jury zijn bezorgdheid: De melancholie om het verval, de liefde voor het landschap, het verlangen om iets vast te houden in taal, dat vormt de kracht van Van Toorns werk. Die kracht is nu samengebracht in Het grote landschapsboek. Het werk is nog zeker geen in memoriam van onze getemde natuur, maar bevat observaties die ons kunnen helpen om zorgzamer naar het eigen landschap te kijken, dat onder vinexwijken en bedrijventerreinen verdwijnt. Het landschap is een prentenboek van ons geheugen. Maar economisch gewin en politieke onverschilligheid vernielen die belangrijke landschappen. Het grote landschapsboek doet ons dat beseffen. Geniet rustig van uw omgeving, maar blijf alert op de vergankelijkheid ervan. En weet: geen enkel kortzichtig belang rechtvaardigt de vernietigende kracht waarmee de bulldozer ons landschappelijk geheugen wist. Willem van Toorn, Het grote landschapsboek, Uitgeverij Querido, ISBN ( 24,95) Dit artikel is onderdeel van de Groeneveldreeks over landschaps literatuur boekfragment gestolen levens Ronald Israël, Gestolen levens, Uitgeverij Free Musketeers, ISBN ( 17,95) In Gestolen levens wisselen fictie en feit elkaar af. Het fictieve deel omvat drie samenhangende verhaallijnen: mensenhandel, valsemunterij en de jacht op een verkrachtende seriemoordenaar. In het feitelijke deel beleeft de alter ego van de schrijver, Donald de Jong, autobiografische gebeurtenissen, in de vorm van spannende en angstaanjagende flashbacks. Deze hebben alles te maken met herinneringen aan zijn jaren als joodse jongen, ondergedoken in het kleine Friese dorp Bontegea. De situatie was op zijn zachtst gezegd gespannen. Drie van de vier buitenlandse gasten spraken geen woord van een andere dan hun eigen taal, laat staan Nederlands. Alleen Serva sprak voldoende Engels om een eenvoudige conversatie gaande te houden. Zij was dan ook de tolk voor de andere drie en, zo leek het, de oudste. Vanaf het moment dat ze binnengekomen waren, gedroegen de meisjes zich alsof ze hier thuis waren. Over het eten deden ze niets dan klagen. They don t like Dutch food, vertaalde Serva hun aversie tegen het eten dat Roos hun voorzette. Of het nu rijst, macaroni of bami was, niets vonden ze lekker. Alleen frites, dat ging er nog een beetje in, maar niet te veel, want dan worden we te dik, lichtte Serva hun gedrag toe. Roos was radeloos, maar Donald zei dat ze zich er niets van moest aantrekken. Geen cent te makken en nog praatjes ook, riep de gekwelde gastvrouw regelmatig. Na het eten gingen de dames uitgebreid voor de tv zitten en met de afstandsbediening in de hand bepaalden zij waarnaar gekeken werd. Dat waren zeker niet de favoriete programma s van Roos en Donald. Ze zochten en vonden de films met seks en geweld en leken daarvan te genieten, ook al verstonden ze er geen woord van en konden ze de ondertiteling niet lezen. Maar gastvrij als ze waren, durfden Donald en Roos er eigenlijk niets van te zeggen. Dat gold ook voor het gebruik van de badkamer. Om te beginnen stonden de dames niet echt vroeg op. En zodra ze uit bed kwamen, namen ze langdurig bezit van de badkamer. Daar gebruikten ze zoveel water, dat Donald vreesde dat de gas- en waterrekeningen skyhigh zouden zijn opgelopen als de meisjes eenmaal vertrokken waren. Daarnaast schroomden ze niet vrijwel naakt door het huis te lopen. Dat was vooral Roos een doorn in het oog. Ze schamen zich echt nergens voor, klaagde ze. Donald haalde zijn schouders op. Tja, wat wil je dat ik eraan doe? vroeg hij met een hulpeloos gebaar. Ja, jij vindt het wel leuk, hè, zei Roos geërgerd, die naakte jonge meiden. Nou ja, ik zou huichelen als ik nee zei, antwoordde Donald naar waarheid, maar je hoeft niet jaloers te zijn, hoor. Je weet wat ze zeggen: kijken mag, aankomen niet. Roos kon er niet om lachen. Maar ik zal het er wel even met Serva over hebben, zei Donald. Hij herinnerde zich de eerste keer dat hij een indruk kreeg van het type meisjes dat ze in huis gehaald hadden. Dat was nog dezelfde dag dat ze door Harry waren gebracht. Hij had hun bagage in de gang gezet. Een voor een hadden de meisje hun eigendommen opgepakt. Jelena, het meisje met het lange zwarte haar en het ronde gezichtje, stond voor hem. 16 wachtend op een gordijnenshow die niet kwam. Het meisjeshuis aan de overzijde was gelijk mijn eigen studentenhuis verlaten. Ik stond te laat

17 Boekenkrant - verder lezen? ga naar NON-FICTIE interview Schort er iets aan vrouwelijke ambitie? Journaliste Jessica de Jong verdiepte zich in de vrouwenemancipatie en ontdekte dat vrouwen in Nederlandse directiekamers niet gelijk zijn aan mannen. Toen ik voor het eerst van je boek hoorde, dacht ik: vrouwendiscriminatie, bestaat dat nog in Nederland? Ja! Niet dat we het niet wíllen weten, maar het bestaat nog steeds. Er blijkt sprake van onbewuste discriminatie. Uit onderzoek naar promotiekansen van vrouwen, bijvoorbeeld, blijkt dat vrouwen hierbij duidelijk een achterstand hebben. En dat komt door onbewuste discriminatie? Deels. Vrouwen werken meer in deeltijd, zorgen vaker voor de kinderen. Maar ongeveer een derde deel is niet te verklaren, en moet dus wel door onbewuste discriminatie komen. Dat vindt zijn oorzaak in vooroordelen. Zoals: de vrouw is niet zakelijk genoeg voor de hogere managementfuncties? Bij een ideale leider denken mensen aan een man. Niet expres, maar omdat mensen denken dat leiderskwaliteiten zoals assertiviteit en taakgerichtheid mannelijk zijn. Een leider heeft óók empathie, en dat vind je eerder terug in vrouwen. De ideale leider heeft echter ook een fysieke uitstraling. Jessica de Jong Vrouwen zien er niet uit als een leider? Mannen zijn vaak groter en sterker en agressiever dan vrouwen. Dat maakt dat men sneller een leider ziet in een mannelijk figuur. Maar de verschillen tussen een typische man en een typische Laat gewoon zien dat je goed kan werken! vrouw zijn maar klein. Individuele verschillen zijn veel groter dan zogenaamde groepskenmerken. Waarom denken we dan dat die verschillen groot zijn? Omdat ze van jongs af aan sterk overdreven worden. Baby s worden al in een mannelijk of vrouwelijk traject gebracht, met kleuren, speelgoed en dergelijke. De scheiding wordt daarna alleen maar verder benadrukt in bijvoorbeeld toiletten en sporten. Vrouwen beschikken net zo goed over leiderskwaliteiten? Ook vrouwen kunnen rationeel, zakelijk en assertief zijn, net zoals mannen empathie kunnen hebben. Maar hoewel er uitzonderingen zijn (denk aan Neelie Kroes, Nebahat Albayrak) wordt de groep tegengehouden. Je ziet dat bedrijven wel wat proberen, maar het gaat nog te aarzelend. Wat proberen bedrijven om meer vrouwen op hogere functies te krijgen? Ze maken hun vacatures minder technisch, zelfs als het om een technische functie gaat. Niet omdat vrouwen atechnisch zijn, maar omdat techniek geen hoog aanzien heeft bij Nederlandse vrouwen. Bedrijven plaatsen vriendelijk kijkende vrouwengezichten naast de tekst. Soms staat er zelfs v/m in plaats van m/v. Maar het is te weinig. Schort er ook iets aan vrouwelijke ambitie? Vrouwen die de ambitie hebben om de top te halen, mogen geen glazen plafonds tegenkomen, zich niet geremd voelen. Ze moeten zich ook niet verplicht voelen kunstjes te doen om mannen te imponeren. Laat gewoon zien dat je goed kan werken! Jessica de Jong, Vrouwen zijn gelijk aan mannen, Uitgeverij Conserve, ISBN ( 16,95) advertentie ( ( (LUISTER) ) ) Het hoorspel is terug... nieuwe titels Macbeth heeft echt geleefd Hoe zagen de levens van Koning Arthur, Vlad Dracula, Robin Hood, Don Juan, Rabbi Löw, Lady Macbeth, Ridder Roeland, Wilhelm Tell en Tijl Uilenspiegel eruit? Journalist Pieter Steinz onderzocht de achtergronden van zestien literaire helden op de plekken waar hun legendarische levensverhalen zich hebben afgespeeld. Want deze helden hebben echt bestaan. Pieter Steinz, Macbeth heeft echt geleefd, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN ( 24,95) Ik ga op reis en laat achter Simone Awhina kreeg haar deel aan tragiek te verwerken door de dood van twee vrienden. Ze probeert een carrière als zangeres op te bouwen in Amerika, maar na jaren heeft ze nog altijd geen succes. Het roer moet drastisch om en Simone besluit de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela te lopen. Hartje zomer, in haar eentje. Simone Awhina en Jessica Menheere, Ik ga op reis en laat achter, Uitgeverij The House of Books, ISBN ( 17,95) ISBN: Prijs 18,95 ISBN: Prijs 14,95 ISBN: Prijs 16,95...en heet luisterboek Het Parool Ruim 3000 wielrentruien verzamelde Henk Theuns. Het begon met een trui van wielrenner Jo de Roo. In de eerste jaren groeide de verzameling langzaam, maar toen hij de regenboogtrui van Oscar Freire kreeg, ging het snel. Theuns kocht een apart onderkomen voor zijn verzameling, maar dat is intussen ook te klein. In dit boek komen de truien en hun wielergeschiedenis aan bod, en passeren gelauwerde grootheden zoals Richard Koerstrui! op, werkte bij de Griek, dronk teveel, ging te laat naar bed. s Nachts liet ik de gordijnen open zodat de straatlantaarns de nacht uit mijn kamer Virenque, Tom Simpson, Alberto Contador en Lance Armstrong de revue. Elke trui heeft zijn eigen verhaal, dat bondig wordt verteld. Het boek bevat verder de typische foto s van strij dende wielrenners en legendarische koersen die nooit vervelen. John van Ierland en Evert de Rooij, Koerstrui!, Uitgeverij Trichis Publishing, ISBN ( 24,95) 17

18 JEUGD Boekenkrant - verder lezen? ga naar uitgelicht In de zee zijn krokodillen Stel: je bent tien jaar oud en je woont in Afghanistan. Zou je weggaan als je kon? Enayatollah Akbari is tien jaar en ontvlucht zijn thuisland Afghanistan en de Taliban. Hij is zijn leven niet meer zeker, en zoekt een plek die hij thuis kan noemen zijn geboortegrond, een tot op de fundamenten vernietigd land, is dat in elk geval niet. Enayatollahs moeder neemt hem mee naar Pakistan om hem daar achter te laten. Is het een daad van liefde of is het diepe tragiek? Van zijn moeder leerde hij: gebruik geen drugs en geen wapens, en steel niet. En nu is ze weg. En Enayatollah reist alleen door, via Iran, Turkije en Griekenland, naar Italië. Hij meldde zich als vluchteling en verkreeg de vluchtelingenstatus. Italië was zijn nieuwe thuis. Enayatollah woont en werkt er nog steeds. En schrijver Fabio Geda tekende zijn ongelofelijke verhaal op in het boek In de zee zijn krokodillen. Fabio Geda, In de zee zijn krokodillen, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN ( 16,50) interview Schilderen op ijs Luc Tuymans, één van de grootste hedendaagse kunstenaars ter wereld, publiceerde een jeugdboek. Schilderen op ijs gaat over zijn leven en werk. De Antwerpse schilder werkte daarvoor samen met jeugdauteur-journalist Paul De Moor. In korte hoofdstukken komen we meer te weten over zijn jeugd en evolutie als schilder. Dat het een prentenboek werd, is niet verwonderlijk. Door Wendy Claes De titel volgt uit de vrijheid van de schrij ver. Ik denk dat Paul met Schilderen op ijs bedoelt dat niets is wat het lijkt. Het houdt een soort gevaar in, want een schilderij is zo breekbaar, zegt Luc Tuymans. Het is een kinderkunstboek, maar evengoed voor volwassenen? Jazeker. Schilderen op ijs is geschikt voor lezers vanaf 11 jaar, al is het geen evident boek, geef ik toe. De tekst is vrij donker voor een kinderkunstboek, maar bon, dat mag wel eens. Bij ieder hoofdstuk hoort een schilderij. Een schilderij is meergelaagd. In eerste instantie werkt het visueel en in tweede instantie geeft het een boodschap mee. Ik heb er achtergrondinformatie aan gegeven, omdat het belangrijk is om volledig te zijn. In die zin is het boeiend dat de schrijver documentatie van het werk maakt en niet alleen zijn eigen interpretatie. Kan het jongeren inspireren, denkt u? Het is een boek met een zekere diepgang. Ik hoop dat ze zullen nadenken over de tekst en een koppeling maken naar de beelden. Het zou fijn zijn mochten ze nieuwsgierig worden, werken proberen opzoeken en op die manier in contact komen met andere kunstenaars. Daartoe kan het maar bijdragen. 18 Luc Tuymans De hoofdmoot van mijn werk is geschilderd staat er te lezen. Wat wordt daarmee bedoeld? Mijn carrière is niet over, maar ik denk niet dat ik nog hetzelfde aantal schilderijen zal maken. Nu bevat mijn oeuvre een 500-tal schilderijen. Wellicht zal ik geen er 500 meer maken. Paul de Moor, Luc Tuymans, Schilderen op ijs, Uitgeverij Ludion, ISBN ( 17,95) In het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel loopt tot en met 8 mei een uitgebreide retrospectieve van Luc Tuymans. uitgelicht Amika Voor altijd samen Merel is een half jaar in Engeland geweest. Wanneer ze terugkeert, blijkt thuis niets meer wat het was toen ze wegging. Zo is er een nieuwe stalhulp op de manege, voor Merel is geen plaats. En Jan kijkt veel liever naar Lotte dan naar Merel. De manege heeft geldproblemen en richt zich op een paard dat een groot succes moet worden: Amika, het nieuwe lespaard. Marie-Claire is terug en wil manager worden van de manege. Daarvoor zal ze de strijd met Merel aan moeten gaan. Amika Voor altijd samen, Uitgeverij Studio 100, ISBN ( 6,99) advertentie verdreven. Beschenen door elektrisch licht wiegelden de boombladeren in de bries. Ik verlangde naar Aruba, naar de nestwarmte, de zee, het vissen K Dieren in groen, rood, geel en blauw Dieren in groen, rood, geel en blauw is een machtig mooi boekwerk vol levensgrote, wonderlijke en kleurrijke dieren. Meet of je benen even lang zijn als de poten van een roze flamingo en leg jezelf langs de meetlat van de olifantenslurf. Verwonder je over de imposante blauwpootgent en laat je niet afschrikken door de alligator. Dit fantastische boek met uitvouwpagina s laat de rijkdom van het dierenleven zien in alle soorten en maten. Dieren in groen, rood, geel en blauw, Uitgeverij Lannoo, ISBN ( 14,99) NU TE KOOP! De K3 musketiers VOORLEESBOEK Olala, magnifique! Oefen maar je beste Frans want Josje, Karen en Kristel treden op in Parijs! Onze drie topmeiden spelen er mee in de musical De Drie Musketiers. Hun prachtige stemmen doen zelfs de Eiffeltoren smelten, tot een valse manager de mooie plannen dwarsboomt verschijningsdatum: 20 april 6,99

19 WIN EEN BOEK B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m GESPLETEN PERSOONLIJKHEID twitter De Boekenkrant is ook actief op twitter! Kijk op twitter.com/ boekenkrant. Intussen hebben we 1600 volgers. Deze schrijver heeft last van een gespleten persoon lijkheid. Welke drie zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen tot en met maandag 25 april 2011 naar: redactie@boekenkrant.com. Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op agenda België, tot en met 30 april Literaire Lente. Tal van literaire activiteiten dwars door het land. Zie Utrecht, 6 april U-slam, café De Bastaard. Poëziecircus Soest, 6 april Een ontmoeting met Yasmine Allas. Stichting Literaire Activiteiten Soest Utrecht, 9-21 april City 2 Cities, internationaal literatuurfestival UtrechtEdinburgh-Stockholm City2Cities Amsterdam, 10 april In het hoofd van de dichter, met Tjitske Jansen, Wim Brands en Erik Lindner. Het perron. Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam Heerenveen, 12 april Een gesprek met Gerbrand Bakker. Stichting Literaire Activiteiten Heerenveen Amsterdam, 12 april Wie is er bang voor humor? Schrijvers (o.a. Arjen Lubach en Kees t Hart) over humor in literatuur. Het Perron dit kunt u winnen Utrecht, 14 april ipoetry Live met o.a. Arjen Lubach. Poëziecircus Utrecht, 16 april Vorlesebühne, maandelijks podium van dichter Bernhard Christiansen. Voordracht van kort absurdistisch proza. Vorlesebühne Antwerpen, 17 april Lezing door schrijver/redacteur Joris van Parys over de tijd en het werk van schrijver Cyriel Buysse. Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience Rotterdam, 17 april Verhalenfontein, verhalenprogramma en een open podium. Centrale bibliotheek Topografische Atlas Nederland ISBN ( 39,95) Verschijnt eind mei! Antwerpen, 21 april De staat van het boek. Hoe gaat het boek de toekomst in? Serie lezingen en discussies. desingel Gent, 23 april Guido Lauwaert leest voor uit Landschap tussen alles of niets van Steven Van Watermeulen Annelies Verbeke interviewt hem. Vooruit Gent, 23 april Literaire middag met Annelies Beck, Raf Goossens, Kristien Hemmerechts, Jo Van Damme en Annelies Verbeke. Standaard Boekhandel Gent, 26 april Uitgelezen, met Herman Brusselmans en Phara de Aguirre. Met Het onderzoek van Philippe Claudel, Bonita Avenue van Peter Buwalda en Meisjes van Martin Bril. Vooruit Gent, 28 april Het literair café van Alliance française bespreekt Ego Tango van Caroline De Mulder. Vooruit Winnaars adve rte n ti e Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid? Het goede antwoord was: Christianne Vink, Anita Terpstra en Kader Abdolah. Uit de vele inzendingen trokken wij A. ten Bosch uit Capelle aan den IJssel. A. ten Bosch wint een exemplaar van De koning van Kader Abdolah, u ter beschikking gesteld door uitgeverij De Geus. Van harte gefeliciteerd! Het Grote Kwaad Adverteren in de Boekenkrant? Informeer naar de mogelijkheden via info@boekenkrant.com of kijk op COLOFON COLOFON De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels. ER de LEES OV NocidE ge E S N E E ARM 6) IN dit ( ENdE P IJ R G AAN beurde waarge AL VERHA Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon ; fax ; redactie@boekenkrant.com. Redacteuren Siebe Huizinga, hoofdredacteur (siebe.huizinga@uhb.nl); Roel Weerheijm, literair redacteur (roel.weerheijm@uhb.nl); Gijs Korevaar, redacteur spanning. Vormgeving en lay-out Titus Vegter. Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie, Utrecht. Uitgever Jan Louwers (jan.louwers@uhb.nl). Met dank aan Wendy Claes, Dennis Smits, Iris Borst. Oplage Distributie Vervoerscentrale CB. Abonnementenservice abo@boekenkrant.com. Informatie over adverteren? tel ; verkoop@uhb.nl De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meldt u aan via silvesterstrips.nl met vrienden, zwemmen. Dan maar geen carrière bij Shell. Dan maar lekker leven op een klein overzichtelijk eiland waar je iedereen kent. Christine 19

20 advertenties Sterk geschreven (...) Hermansiaanse thematiek, fraaie dialogen, vette wanhoop en subtiel (zelf)bedrog. NRC Handelsblad Meeslepende roman. Trouw Een romantische roadmovie. Het Financieele Dagblad Een pageturner om op te vreten. nu.nl UITGEVERIJPODIUM.NL 20 had me belazerd. Ik was een loser. Uit: A. Zomerhout, De man die zijn liefde kwijtraakte, Uitgeverij IJzer, ISBN ( 18,50)

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af.

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af. 1 Heleen van Rijnsburg zet de wekker op halfacht. Als ze nu nog een halfuurtje leest in bed, dan krijgt ze zeven uur slaap. Dat is precies genoeg. Zes uur is te kort en acht uur is te lang. Op het nachtkastje

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik hem kreeg bij de Grote Lijsters vorig jaar. Toen ik de achterkant had gelezen, wilde ik weten hoe het zou aflopen.

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik hem kreeg bij de Grote Lijsters vorig jaar. Toen ik de achterkant had gelezen, wilde ik weten hoe het zou aflopen. Boekverslag door een scholier 1942 woorden 16 juni 2007 7 13 keer beoordeeld Auteur Genre Tim Krabbé Psychologische roman Eerste uitgave 2002 Vak Nederlands I Beschrijvingsopdracht. 1. Motivatie van mijn

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Boekverslag door een scholier 1899 woorden 27 september keer beoordeeld. Eerste uitgave 1997 Nederlands

Boekverslag door een scholier 1899 woorden 27 september keer beoordeeld. Eerste uitgave 1997 Nederlands Boekverslag door een scholier 1899 woorden 27 september 2006 6 13 keer beoordeeld Auteur Genre Caja Cazemier Jeugdboek Eerste uitgave 1997 Vak Nederlands Opdracht 1: 1 Onderwerp: Het onderwerp van het

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Moeder worden, moeder zijn

Moeder worden, moeder zijn Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Over schulden gesproken

Over schulden gesproken Over schulden gesproken Verhalen uit de praktijk Sandra van der Stege 8 Inleiding In Nederland zijn veel mensen met schulden. Ongeveer 1 op de 5 mensen heeft moeite om elke maand rond te komen. In de schulden

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1. Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar

Nadere informatie

De magische deur van KASTEEL013

De magische deur van KASTEEL013 De magische deur van KASTEEL013 Auteurs: Thomas, Liana, Elyas, Brit en Tijn van BS Cleijn Hasselt, begeleiding: Saskia Dellevoet Op een regenachtige dag verveelde ik me. Ik appte Lisa. Zullen we naar de

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Lesbrief. Voetstappen Kader Abdolah

Lesbrief. Voetstappen Kader Abdolah Lesbrief Voetstappen Kader Abdolah Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen,

Nadere informatie

De eerste liefde van God

De eerste liefde van God De eerste liefde van God Trouwpreek over 1 Johannes 3:16 (ds. Jos Douma) gehouden in de trouwdienst van Jeroen en Marjoke Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus AVONDMAALSVIERING KONINGSKERK 13-09 - 2009 door ds. L. Krüger Schriftlezing: Koloss. 1: 24-29 (NBV) Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag

Nadere informatie

De vorm van het verhaal

De vorm van het verhaal Over dit boek Het verhaal van Reinaart de vos is een van de oudste verhalen in het Nederlands. Het is geschreven in de 13 de eeuw door Willem. Wie die Willem precies was, weten we niet. Willem heeft het

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

3 minuten: Geef een samenvatting van het verhaal. 3 minuten: Wat is jouw mening over. Onderbouw je mening.

3 minuten: Geef een samenvatting van het verhaal. 3 minuten: Wat is jouw mening over. Onderbouw je mening. Geef een samenvatting van het verhaal. Geef een samenvatting van het verhaal. Geef een samenvatting van het verhaal. Vertel alles wat je weet over de hoofdpersoon. Vertel alles wat je weet over de hoofdpersoon.

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Het leven is vurrukkulluk

Boekverslag Nederlands Het leven is vurrukkulluk Boekverslag Nederlands Het leven is vurrukkulluk door Remco Campert Boekverslag door een scholier 1848 woorden 12 januari 2012 5,3 3 keer beoordeeld Auteur Genre Remco Campert Psychologische roman Eerste

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus

Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus Seksueel misbruik Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus isbn: 978-90-484-1685-1 nur: 248 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Zakelijke gegevens: 1. Titel van het boek: De jongen in de gestreepte pyjama. 2. Het boek heeft geen ondertitel. 3. De auteur van het boek is John Boyne 4. Het

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal  # 3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Hedonia door Kees van Kooten

Boekverslag Nederlands Hedonia door Kees van Kooten Boekverslag Nederlands Hedonia door Kees van Kooten Boekverslag door een scholier 2047 woorden 12 oktober 2004 7,8 25 keer beoordeeld Auteur Genre Kees van Kooten Komedie Eerste uitgave 1984 Vak Nederlands

Nadere informatie

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan. Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een

Nadere informatie

DE GROTE LERAREN ALS SPIEGEL VOOR ZELFREFLECTIE?.

DE GROTE LERAREN ALS SPIEGEL VOOR ZELFREFLECTIE?. DE GROTE LERAREN ALS SPIEGEL VOOR ZELFREFLECTIE?. Amersfoort, 21 augustus 2007 John van den Hout Geachte aanwezigen, Toen ik me voorbereidde om voor u dit verhaal te houden, was mijn eerste gedachte: Wat

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Heeft u m al gezien? Misschien al een stukje in gelezen? Dit jaar is er een bijzonder boek uitgekomen, en het haalde gelijk grote verkoopcijfers. Ik

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden

Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden Boekverslag door een scholier 1675 woorden 5,8 42 keer beoordeeld 2 november 2001 Auteur Frederik van Eeden Genre Psychologische

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Kaartspel: Roze in de (ouderen)zorg

Kaartspel: Roze in de (ouderen)zorg Naam Kaartspel: Roze in de (ouderen)zorg Inleiding Niet alleen LHB-ers zelf vinden het lastig om over hun seksualiteit of seksuele identiteit te praten. Dat geldt ook voor veel studenten en ervaren professionals

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

Brave New Books daagt je uit: schrijf je boek af in één maand! WEEK 2: PERSPECTIEF

Brave New Books daagt je uit: schrijf je boek af in één maand! WEEK 2: PERSPECTIEF Brave New Books daagt je uit: schrijf je boek af in één maand! WEEK 2: PERSPECTIEF In vier weken krijg je inzicht in wat een verhaal goed, meeslepend, invoelbaar en prettig leesbaar maakt. Je krijgt gereedschap

Nadere informatie

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt. Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug. Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden.

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Taboe Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Sommigen hebben er angst-, dwangmatige of psychische stoornissen

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je.

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je. Oud wit Prins de Vos Ik wil je. Het is het eerste berichtje dat ik vandaag van hem ontvang. De uren waarin het stil blijf zijn ondragelijk. Pas als ik de trilling in mijn broekzak voel begint mijn hart

Nadere informatie

l Wouter mag Floor niet slaan. l Wouter mag geen alcohol drinken (geen druppel!).

l Wouter mag Floor niet slaan. l Wouter mag geen alcohol drinken (geen druppel!). 3. Net keek mama heel beteuterd toen ze me een nachtzoen kwam geven. Vind je het echt erg dat ik zoveel moet werken? vroeg ze. Wat moest ik daarop zeggen? Ze keek zo droevig! Valt wel mee, hoor, zei ik.

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

Jouw superrelatie start nu!

Jouw superrelatie start nu! Jouw superrelatie start nu! Inleiding Herinner jij je je eerste liefde nog? Was je ook zo ontzettend verliefd? Je kon aan niets anders meer denken. Je hoofd en hart stroomden helemaal over. Je had de meest

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot

Boekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot Boekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot Boekverslag door een scholier 1890 woorden 23 augustus 2003 4,4 17 keer beoordeeld Auteur Genre Willem Elsschot Roman Eerste uitgave 1933 Vak Nederlands

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009?

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009? Hoofdstuk 1 - Oefening 17 Leesdossier Opdracht 1 Lees de tekst Wat doen jongeren op internet? U gebruikt de leeskaart: zoekend lezen. Beantwoord daarna de vragen. Wat doen jongeren op internet? Onder 13-

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie