Erasmus presentatie door Pelle van Gaalen --- klas 1G (van basisschool De Stelberg uit Rotterdam)

Transcriptie

1 Erasmus presentatie door Pelle van Gaalen --- klas 1G (van basisschool De Stelberg uit Rotterdam) Hallo allemaal, wij gaan vandaag vertellen over Desiderius Erasmus. Hij leefde ongeveer 500 jaar geleden. Toen was hij heel bekend en nu nog steeds. Maar niet veel Rotterdammers weten wat hij voor ons heeft betekend en sommige weten niet eens wie hij was. Daarom hebben wij de opdracht gekregen om jullie vandaag wat meer over hem te vertellen. Wie is Erasmus? Wie weet er wie Erasmus nou eigenlijk is? Hij was een Nederlandse priester, filosoof, schrijver en humanist, dus je kan wel zeggen dat hij heel veelzijdig was. Je komt hem overal tegen Erasmus is heel bekend en ik denk dat de meeste van jullie hem kennen. Er zijn ook veel dingen naar hem vernoemd. Wie weten er een paar op te noemen? Erasmusbrug - Erasmus mc - Erasmus universiteit - Erasmiaans gymnasium etc. Toch krijgen mensen vaak de verkeerde indruk. Sommige mensen denken bijvoorbeeld dat hij de ontwerper van het Erasmusbrug is of dat hij het Erasmiaans Gymnasium heeft opgericht. Wat dus allemaal onzin is. Want het Erasmiaans bestond al voordat hij bekend was geworden en heette toen: De Latijnse School. Ook is er een Erasmusbeeld in het centrum van Rotterdam. Zo zie je maar dat iedereen hem alleen maar bij naam kent en zodra er wordt gevraagd wat hij ook echt betekend heeft voor ons weten maar weinig mensen het. Dat is jammer want hij is zo bekend en heeft zoveel voor ons betekend waar we tot op de dag van vandaag nog heel veel aan hebben gehad en in de toekomst ook veel aan gaan hebben. Als wij zometeen klaar zijn met deze presentatie weten jullie dus wel wat Erasmus allemaal voor ons heeft betekend. En dan zijn jullie niet iemand die Erasmus helemaal niet, of alleen maar bij naam kent. Zijn leven Erasmus heeft nooit echt gezegd wanneer hij is geboren dus weten we het niet precies maar het zou rond moeten zijn. Zijn geboortedag weten we wel zeker, die is op 28 oktober. Hij is geboren in Rotterdam. Omdat zijn vader priester was en priesters in die tijd geen kinderen of een vrouw mochten hebben, stuurde hij zijn vrouw naar Rotterdam om daar te bevallen van Erasmus. Hij is opgegroeid in Gouda hoewel hij zich altijd een Rotterdammer noemde. Zijn vader was een priester, zijn moeder huishoudster. Dus de relatie tussen zijn ouders was niet wettelijk. Zijn ouders noemden hem Gerrit Erasmus. Gerrit is al hun tweede kind, hij heeft een broer genaamd Pieter die 3 jaar ouder was. Toen Erasmus ongeveer 4 jaar oud was, verhuisde hij naar Gouda met zijn

2 broer en zijn moeder. Zijn vader werkte daar als priester. Erasmus zal daarna nooit meer terugkomen naar Rotterdam. Dus eigenlijk noemde hij zichzelf Rotterdammer terwijl hij maar ongeveer 4 jaar in Rotterdam heeft gewoond. Kinderarbeid was in die tijd heel gewoon en zeker voor arme families waarvan de kinderen niet leerden lezen of schrijven. Men vond dat niet nodig. Maar de vader van Erasmus was niet arm dus ging Erasmus wel naar school. Erasmus werd gepest op school, omdat hij een onecht kind was. Toen hij ongeveer 7 was ging hij voor het eerst naar school. Hij leerde daar Latijn. Latijn was toen wat het Engels nu is. Erasmus is eigenwijs en vindt dat hij te weinig leert. Als hij 9 jaar is gaan hij en zijn broer naar een betere school in Deventer. Dus verhuisden ze ook met hun moeder naar Deventer. Zijn vader verhuist naar Rome. Erasmus en zijn broer zitten in Deventer op een school met alleen maar jongens. Als Erasmus 17 is, overlijdt zijn moeder aan de pest. Hun vader stuurt hen terug naar Gouda. Een paar maanden later sterft ook hun vader. 3 voogden werden verantwoordelijk voor de opvoeding van Erasmus en zijn broer. De voogden maakten al het geld op dat voor hun opleidingen was bedoeld. En stuurden de broers naar een klooster. Zo groeit Erasmus op. Het was niet makkelijk voor hem. Maar uiteindelijk komt hij uit het klooster. Een monnik die naar Rome ging heeft een schrijver nodig en Erasmus mag mee omdat hij te slim was voor het klooster. Daarna gaat hij studeren en trekt daarna door heel Europa. Hij kwam op heel veel plekken, maar is nooit teruggekeerd naar Rotterdam. Uiteindelijk stierf hij in Basel op 12 juli Hij is dus ongeveer 69 geworden. Humanisme Erasmus wordt rooms-katholiek opgevoed. Dat is het geloof van zijn ouders, en eigenlijk van iedereen toen in het noorden en westen van Europa. De Sint-Laurenskerk was een belangrijke ontmoetingsplek voor veel rotterdammers. De Laurenskerk bestaat al meer dan 560 jaar. De bouw begon in Toen Erasmus geboren werd was de kerk nog lang niet af. Hij woonde er wel dichtbij. Hij is als kleuter heel vaak langs de kerk gelopen toen hij nog gebouwd werd. Het geloof bepaalde alles, het hele doen en denken van de mensen. Het lezen van teksten in het Grieks en Latijn konden alleen geleerde mensen. Dus werden vaak nooit de echte verhalen uit de bijbel verteld. De mensen gingen alleen naar de kerk omdat ze dachten dat het goed voor je was. Erasmus ging zich er op richten om het Christendom en de klassieke oudheid dichter naar elkaar te brengen. Erasmus vond dat mensen zelf iets van hun leven moesten maken en hun vrije wil moesten volgen. De mensen die er zo over dachten werden humanisten genoemd. Erasmus werd ook een humanist, maar bleef ook zijn hele leven een katholiek. Erasmus en zijn broer wilden naar een universiteit in de vrije wereld. Maar ze hadden geen geld. Daarom gingen ze naar een klooster. Ze gingen zich dus afzonderen van de rest van de wereld. Hier heeft Erasmus geen zin in maar hij moet na

3 een jaar een gelofte afleggen dat hij in het klooster blijft. Op 25 april 1492, in het jaar van Columbus zijn ontdekking, wordt Erasmus priester net als zijn vader ooit was. Gelukkig was er in het klooster iemand die Erasmus wel mocht. Hij zorgde ervoor dat hij met een bisschop mee naar Frankrijk mocht als schrijver. Erasmus is ontzettend blij dat hij het klooster mag verlaten en hij zal er nooit meer terugkomen. Terug naar de bron Erasmus ging altijd terug naar de bron, dat vond hij heel belangrijk. Maar wat betekent dat nou eigenlijk? Daar wordt mee bedoeld dat je zelf moet nadenken en niet een verhaal van een ander moet overnemen wat al 10 keer veranderd is - je moet teruggaan naar de bron. Dat zijn de originele geschriften of andere plekken waar de feiten zijn terug te vinden. Hij is er heel beroemd mee geworden want hij zei dat altijd tegen mensen. Waarom vond hij dat teruggaan naar de bron nou zo belangrijk? Dat was omdat hij het belangrijk vond dat mensen zelf nadachten en niet afhankelijk waren van anderen. Kennis moet zo zuiver mogelijk zijn vond hij. Vaak werden verhalen heel erg veranderd, vaak ook in het belang van degenen die het verhaal veranderden. Een voorbeeld daarvan is de bijbel. De tekst daarvan was in de loop van de eeuwen erg veranderd. En de priesters vertelden aan de mensen allerlei dingen over de bijbel en het geloof die ze vooral zelf belangrijk vonden. Erasmus wilde terug naar het zuivere geloof, zoals het in het begin was, niet wat de Kerk en de pausen er later van gemaakt hebben. Daarom wilde hij een verbeterde Latijnse vertaling van het tweede deel van de bijbel maken, het Nieuwe Testament. De vertaling die er in die tijd was, de Vulgaat, klopte niet, vond Erasmus. Hij wil de oude Griekse Bijbelboeken opnieuw vertalen: terug naar de bron. Met zijn kennis van het Oudgrieks maakt hij een hele nieuwe Latijnse vertaling. Hij krijgt de steun van belangrijke mensen, zoals geleerden en bisschoppen. Maar niet iedereen was er blij mee. In deze nieuwe vertaling zijn dingen soms heel anders geworden. In de Vulgaat stond bijvoorbeeld dat mensen boete moesten doen, in de vertaling van Erasmus stond dat ze berouw moesten hebben.ndat was wel iets heel anders. Boeken Erasmus had veel talenten. Een van zijn grootste talenten was boeken schrijven. Hij schreef meer dan 100 boeken, allemaal met de hand. Een van zijn bekendste boeken was de Adagia hierin staan vele gezegdes die we heden ten dage nog steeds gebruiken. De Adagia Terwijl Erasmus in Parijs opknapt van een ziekte, brengt een vriend die uitgever is hem een boek. Het is een verzameling spreekwoorden uit de Griekse en Latijnse klassieke literatuur. Dat brengt Erasmus op een idee: hij wil ook zo n boek schrijven. Zo ontstaan de beroemde Adagia, vol geschiedenis, ideeën,

4 adviezen en kanttekeningen. Want Erasmus geeft zijn eigen uitleg en commentaar bij de spreekwoorden die hij uitkiest. Met de Adagia heeft hij veel succes, het wordt een soort Wikipedia, het boek wordt overal bekend. Een bestseller dus. En Erasmus naam is gemaakt. Op een gegeven moment schrijft hij aan een nieuw deel van de Adagia in de drukkerij van Froben in Genève in Zwitserland: de persen drukken zijn bladzijden die hij gisteren heeft geschreven. Om hem heen wordt druk gewerkt. Er lopen bezoekers in en uit, die druk praten over zijn werk. Erasmus blijft er rustig onder en schrijft bladzijde na bladzijde, en citeert soms zó uit het hoofd. In 1500 verschijnt zijn eerste Adagia met honderd gezegden. Aan het eind van zijn leven heeft hij er dan meer dan vierduizend verzameld en ze beslaan tienduizenden vellen. Sommige commentaren van Erasmus worden belangrijker dan de spreekwoorden zelf. Lof der Zotheid Hij schreef ook het boek Lof der Zotheid. Hierin maakte Erasmus dingen van die tijd belachelijk. Hij maakte hier ook tekeningen bij die erg komisch en mooi gemaakt werden. Wij zelf hebben de Lof der Zotheid ook. Erasmus archief Wij gingen ook kijken in het Erasmus archief in de bibliotheek aan de Hoogstraat. Hier stonden in een hele grote kluis heel veel boeken van Erasmus. Als er brand zou uitbreken, gaan ze met gas blussen omdat water de boeken zou verpesten. Erasmus schreef ook brieven en daaraan zie je dat Erasmus niet altijd zo netjes schreef als in zijn boeken.

5 Erasmus wandeling (1) Na het 4de uur waren alle eerstejaars uit. Een groot deel zou op zijn/haar oude basisschool een presentatie gaan houden over Erasmus. Kinderen die niet naar hun oude basisschool konden, werd een alternatief programma aangeboden, namelijk een Erasmus wandeling. Ik behoor tot die laatste groep. Ik en mijn vriendin Sophie gingen direct nadat het 4de uur was afgelopen naar de fietsen om op tijd bij de hoofdingang van de bibliotheek te zijn. Deze plek was namelijk als verzamelpunt gekozen en qua route kwam het overeen met de wandeling. Toen we daar eenmaal waren, hebben we een minuut of 15 gewacht tot de anderen, die met het openbaarvervoer gingen, er ook waren. Onder hen was ook onze gids,een mevrouw van de stichting Erasmushuis. Zij had een tijdje terug ook voor alle eerstejaars een presentatie gehouden over Erasmus. We begonnen onze wandeling over het plein waar elke zaterdag grote markt is. De mevrouw liet ons zien dat in sommige marktankers Erasmus met een boek was gegraveerd. Een paar meter verder vertelde ze wat over de plek waar vroeger het beeld van Erasmus stond en waar het nu staat. De denkbare lijn die die plekken verbindt, noem je de Erasmuslijn. Na een steegje door te zijn gelopen kwamen we op de plek waar Erasmus zijn geboortehuis stond. Nu staat er een huizenblok en er staat voor de plek waar Erasmus zijn huis stond een bord. Op het bord staat in het oud-nederlands de tekst: In dit is geboren Erasmus vermaert. Die ons Gods woord vuijtvercooren wel heeft verclaert. Tevens stond die tekst ook in het Latijn en in het Spaans op het bord. Maar waarom nou Spaans, vroegen wij. De mevrouw wist het wel: toen Philips de 2de koning van Nederland werd, schreef hij de regering in een brief: Ik wil het geboortehuis van Erasmus in Rotterdam bezoeken. De regering wist niet wat hen overkwam: het geboortehuis van Erasmus? Ze hadden geen idee. Uiteindelijk vonden ze het in een oud document. Toen ze het eenmaal wisten, hebben ze het huis een opknapbeurt gegeven en op de gevel dezelfde tekst als die er nu staat, op een bord geplaatst. Ook dus in het Spaans want dan kon de koning het lezen. Toen de mevrouw klaar was met het verhaal, liepen we naar de Laurenskerk waar we naar binnen gingen. Eenmaal binnen vertelde de mevrouw waarom in Japan op elke middelbare school les wordt gegeven over Erasmus: Nederland stuurde in 1589 vijf schepen naar Japan om allemaal kostbaarheden mee te nemen. Een van de schepen was de Liefde met als hekbeeld (beeld dat op de achterkant van een schip staat) Erasmus. Alleen de Liefde kwam aan. Later vroegen de Japanners naar het hekbeeld en de bemanning vertelde dat het een wijze man was die veel dingen wist. Sindsdien zijn de Japanners hem als een soort god gaan zien. Na het verhaal verlieten we de kerk om naar het beeld van Erasmus te gaan kijken, nog geen 10 meter verderop. Daar zijn wat foto s genomen waarna we onze wandeling hervatten.

6 Als laatste wilde de mevrouw ons nog een ding laten zien, namelijk een gedenksteen van de 2de wereldoorlog. Maar niet zomaar een gedenksteen, op deze steen staat een uitspraak van --- jawel hoor --- Erasmus. Deze uitspraak luidt: De oorlog is zoet voor wie hem niet kent. Toen de wandeling voorbij was, trakteerde de mevrouw ons op een MacDonald ijsje met karamel of chocoladesaus. Na het ijsje was de wandeling voorbij. Franka Tetteroo van de Rotterdamse Montessorischool

7 Erasmus presentatie (1) We waren die dag dat we het Erasmusproject hadden, al om uur uit. Alle eersteklassers waren die dag op dezelfde tijd uit. We moesten namelijk iets doen bij onze oude school: we moesten hen vertellen over Erasmus. Eerst denk je: Oh dat is niet heel erg lastig. Maar Erasmus heeft in zijn leven heel veel gedaan, dus dan moet je ook veel vertellen over Erasmus. We kwamen thuis en moesten direct door naar de basisschool, want we hadden om 1 uur afgesproken. We moesten twee groepen acht doen, maar natuurlijk eerst de klas met onze oude leraar. Toen stonden we daar opeens met onze Erasmusbaretten op voor de klas. We waren allebei wel zenuwachtig, maar als je voor de klas staat zijn alle spanningen weg. De tegenwoordige groep-achters waren heel erg belangstellend aan het luisteren en waren allemaal heel erg stil. Aan het einde van de presentatie vertelden wij ook wat over het Erasmiaans. Na de presentatie vroegen we of er nog veel mensen uit de klas naar het Erasmiaans wilden. Dat waren er ook niet weinig ook, 5-6 mensen staken hun vinger op. Ze hadden ook nog heel veel vragen over het Erasmiaans. Jochem Hendriks en Reinier Klaassen van de Emmaschool in Rotterdam Sara Korving na haar presentatie op basisschool Fatima te Rotterdam

8 Erasmus wandeling (2) Erasmus schreef tientallen boeken, had revolutionaire gedachten en was wereldberoemd. Hij noemde zichzelf Erasmus van Rotterdam maar wat heeft hij eigenlijk te maken met Rotterdam? En wat had de stad Rotterdam te maken met Erasmus? Ik kwam er achter toen we gingen lopen door Rotterdam langs Erasmus. In slechts een uurtje kwam ik meer over Erasmus te weten dan ik ooit te weten zal komen. Hoewel Rotterdam heel lang niet wist wie Erasmus was, zijn er toch veel plekken waar Erasmus afgebeeld wordt of waar een herinnering aan hem geplaatst is. Bijvoorbeeld op de markt of in de Laurenskerk. Maar op de plek waar Erasmus gewoond heeft echter bijna niet. Alleen een inwoner die op de plek woont waar Erasmus ook gewoond heeft, heeft een bordje opgehangen ter nagedachtenis van Erasmus. Dit is een voorbeeld van hoe weinig Rotterdam te maken heeft met Erasmus. Sterker nog: Rotterdam wist pas dat Erasmus bestond toen de Spaanse koning Philips de Tweede vroeg of hij de geboorteplaats mocht zien van Erasmus. Toen pas werden er dingen opgezocht over Erasmus en restaureerde men het huis van Erasmus. Echter is dat weer vernietigd in de 2de wereldoorlog bij het bombardement op Rotterdam. In de Laurenskerk staat een schip met een hekbeeld van Erasmus. Dit schip heeft ervoor gezorgd dat in Japan elk kind moet leren over Erasmus. Het schip was niet bedoeld om de wereld te vertellen over Erasmus, ook dit ging weer per ongeluk. Dit schip was een handelsschip dat met een konvooi met 4 andere schepen mee op reis ging om een snellere route te zoeken naar de Oost. Deze ging van Nederland via Zuid-Amerika naar Indië. Maar 4 schepen zonken, behalve die van Erasmus. Dat schip strandde op Japan. De Japanners wilden het beeld van Erasmus hebben en zochten informatie over hem op. Ze beschouwden hem als een soort halfgod en daarom leren kinderen daar nu nog steeds over Erasmus. Op het laatst liepen we langs het standbeeld van Erasmus. Hij staat niet op de originele sokkel, want die staat op het forum bij het Erasmiaans Gymnasium. Daar werd verteld hoe Erasmus leefde. Hij is wereldberoemd geworden omdat hij veel heeft rondgereisd. Onderweg verkocht hij zijn boeken en van dat geld kocht hij meer boeken en eten. Er wordt gezegd dat hij de mens manieren heeft geleerd. Door zijn boek met Adagia konden mensen lezen hoe je je moest gedragen. Door de boekdrukkunst kon iedereen zijn boeken lezen. Als hij 100 jaar eerder was geboren, hadden alleen rijke ambachtslieden hem kunnen lezen. Zo eindigde de wandeling maar op het laatst kregen we nog een ijsje bij de MacDonalds, het enige wat niet met Erasmus te maken had Maar wel met manieren Bedankt Erasmus Iust Kuipers van de basisschool Passe-Partout te Rotterdam

9 Erasmus presentatie (2) Onze Erasmus-presentatie ging voor ons gevoel wel goed. Onze oude leerkrachten vonden dat het heel goed ging. De kinderen luisterden goed en vonden het volgens ons ook heel leuk en leerzaam. Zij wisten onze vragen goed te beantwoorden en stelden daarna leuke vragen over Erasmus èn over het Erasmiaans. Amber Brookman en Cathelijne van Akkooi van basisschool Prins Willem Alexander in Berkel & Rodenrijs