Vervoer ademluchtcilinders bij de brandweer

Transcriptie

1 Vervoer ademluchtcilinders bij de brandweer De brandweer vervoert sinds jaar en dag ademluchtcilinders in uitrukvoertuigen en van tijd tot tijd worden hierover vragen gesteld. Valt het vervoer van deze drukhouders met samengeperste lucht bijvoorbeeld onder de voorschiften van de ADR en zo ja, wat moet er dan geregeld worden? Daarnaast denken steeds meer veiligheidsregio s na over het centraliseren van ademluchtonderhoud. In plaats van behandeling op de eigen post worden cilinders vervoerd naar een centrale kazerne. Maar aan welke regels is dit vervoer dan gebonden? Deze notitie is bedoeld om alle meest voorkomende vragen te beantwoorden en geeft verder een handreiking op welke wijze de brandweer handen en voeten kan geven aan het veilig transporteren van ademlucht. Om een simpel en werkbaar antwoord te kunnen geven zijn enkele deskundigen om advies gevraagd en is de wet en regelgeving m.b.t. het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg geraadpleegd. Probleembeschrijving Het vervoer van drukhouders over de weg is niet zonder risico en is om die reden gebonden aan strikte regels. De brandweer is hiervan slechts gedeeltelijk vrijgesteld als het gaat om repressieve omstandigheden. Maar de brandweer vervoert ook ademlucht voor oefeningen, centrale ademluchtwerkplaatsen en bevoorrading van posten. Het is dan ook niet altijd duidelijk wat er mag en moet. Wettelijke kader Het Accord européen relatif au transport international de marchandises Dangereuses par Route (ADR) is het Europese verdrag voor het internationale vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg en geldt als de basis voor de Nederlandse wetten voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Ook ademlucht wordt daarin genoemd onder UN 1002, klasse 2, classificatiecode 1A, verpakkingsgroep 2.2. Vrijstellingen (ADR niet van toepassing) Er zijn echter vormen van vervoer (o.a. door hulpdiensten) die zo specifiek zijn, dat deze ADR-regels niet van toepassing zijn. Bijvoorbeeld voor de eerstelijns uitrukvoertuigen van hulpdiensten. Dus een TS of een duikwagen met voorzieningen voor veilig transport van ademluchtcilinders. Deze vrijstelling is vastgelegd in subsectie van de ADR. Voor de brandweer is lid d en lid e van belang: Artikel lid d: vervoer, uitgevoerd door de bevoegde autoriteiten voor noodmaatregelen of onder toezicht van hen, voor zover dergelijk vervoer noodzakelijk is in verband met de noodmaatregelen, in het bijzonder vervoer uitgevoerd: door takel- of sleepwagens die bij een ongeval betrokken voertuigen of defecte voertuigen, die gevaarlijke goederen bevatten, vervoeren; of om gevaarlijke goederen, betrokken bij een voorval of ongeval op te vangen, te bergen en naar de dichtstbijzijnde veilige locatie af te voeren;

2 Artikel lid e: vervoer in noodgevallen, bedoeld om mensenlevens te redden of ter bescherming van het milieu, mits alle maatregelen zijn genomen om er voor te zorgen dat dit vervoer volkomen veilig geschiedt. Voorbeeld: Brandweer en ambulancepersoneel moeten soms gevaarlijke stoffen meenemen om hun werk te kunnen doen. In de ambulance is bijvoorbeeld zuurstof nodig om iemand te kunnen beademen. De brandweer heeft acetyleen bij zich om te kunnen snijden of lassen bij een brand of ongeval, of ademlucht voor de duikuitrusting punten regeling (ADR wel van toepassing) Het regulier vervoer van ademluchtcilinders leeg, ongereinigd of vol valt gewoon onder de ADR. Indien het vervoer plaatsvindt binnen een bepaalde bandbreedte is er sprake van vereenvoudigd vervoer. In dat geval zijn een aantal bepalingen van de ADR echter niet van toepassing. In de ADR is randnummer opgenomen dat in de volksmond ook wel de 1000 punten regeling wordt genoemd. Het vervoer zal normaal gesproken plaats kunnen vinden binnen de regels van deze 1000 punten regeling. (De complete tekst van de vrijstelling is hier weggelaten aangezien er veel verwijzingen zijn naar andere randnummers). Ademlucht valt voor het ADR onder UN 1002, klasse 2, classificatiecode 1A, verpakkingsgroep 2.2. In de puntentabel ( ) is te zien dat ademluchtcilinders vallen in vervoerscategorie 3 (klasse 2: groepen A (verstikkend) en O (oxiderend). Van klasse 3 is de hoogste toelaatbare hoeveelheid per transporteenheid liter (nominale inhoud van de houder). Dit betekent dat er dus meerdere transporteenheden tegelijk mogen worden vervoerd, mits de liter per eenheid maar niet wordt overschreden. (maximale inhoud van de cilinders bij elkaar opgeteld) Wat uiteindelijk wel van toepassing blijft: Een awareness cursus voor de chauffeur Verpakkingsvoorschrift (goedgekeurde cilinders) Etiketteringsvoorschrift voor flessen (etiket 2.2) Zie de bijlage Blusser in het voertuig met 2 kg blusmiddel Bebouwde kom voorschrift (alleen de bebouwde kom in als er geladen / gelost moet worden of als er redelijkerwijs geen andere route mogelijk is.) Niet meer dan 1000 liter. Zie voor meer informatie bijlage 2 m.b.t Bij elk transport van ademluchtcilinders zal de informatie op het vervoersdocument moeten kloppen met de lading. De 1000 liters/punten mogen niet worden overschreden. Zie het voorbeeld in de bijlage 1.

3 Etikettering Een voertuig dat rijdt onder de vrijstelling hoeft niet te voldoen aan paragraaf 5.3 van het ADR. Kortom: géén oranje borden en groene etiketten op het voertuig. Opleiding / Awareness cursus Als u in een bestelbus rijdt is het diploma brandweerchauffeur voldoende. Een ADRvakbekwaamheidscertificaat is niet van toepassing (basiscertificaat ADR). De awareness cursus voor de chauffeurs die ademluchtcilinders vervoeren kan intern georganiseerd worden. De inhoud van de cursus of instructie dient een aantal zaken te behandelen. Belangrijkste is dat de chauffeur op de hoogte is van: de gevarenklasse en risico s van vervoer van ademluchtcilinders onder druk wijze van vervoer van ademluchtcilinders de beginselen van de ADR invullen van het vervoersdocument veiligheidsmaatregelen en hoe te handelen bij een calamiteit of aanrijding. Documenteer de inhoud van de awareness instructie en registreer de deelnemers. Veilige vervoersvoorziening De apparatuur moet geborgd en gefixeerd zijn volgens NEN-EN Alle openingen, met uitzondering van de drukontlastingsinrichtingen (voor zover aangebracht), moeten hermetisch zijn gesloten. Er zijn maatregelen getroffen om onder normale vervoersomstandigheden elke vorm van lekkage te verhinderen. Elke afsluiter is voorzien van een blinddop. De lading moet op zodanige wijze zijn bevestigd in draagconstructies, kratten of andere voorzieningen dat zij onder normale vervoersomstandigheden niet los kunnen gaan zitten of verschuiven. Ademluchtcilinders onder normale vervoersomstandigheden los van het rugschild vervoeren in een krat of een andere veilige voorziening.

4 Bijlage 1 (voorbeeld) Firma: Veiligheidsregio Adres: Brandweerplein 0000 LP Brandwijk Tel: Gegevens van de stof Stofnaam: Lucht samengeperst 2.2 Eigenschap: Niet brandbaar / niet giftig Categorie 3 Un nr: UN 1002 Verpakking: Drukcilinder 330 bar, cilinderinhoud tussen 2 tot 10 liter Aantal en inhoud Aantal Inhoud in liters Vol of Leeg Punten 20.. x Vol x 6.. Vol x 6.. Leeg 0. De totale inhoud mag de 1000 liter (punten) niet overschrijden. Volledig lege ademluchtcilinders ook noteren. Het aantal is onbeperkt. Gevaarsaspecten Drukcilinders zonder overdrukbeveiliging. Deze kunnen bij verhitting zorgen voor een fysische explosie. Gevaarlijk projectiel bij beschadiging van cilinder of afsluiter. Verder geen bijzondere gevaren. Transport eisen Cilinders voorzien van stalen doppen in de afsluiter Cilinders zodanig vastzetten dat tijdens calamiteit geen gevaar voor personen ontstaat Cilinders bij voorkeur vervoeren in een speciaal krat dat wordt gefixeerd in het voertuig Plaats de krat bij voorkeur tegen het kopschot van het voertuig, en niet in de kreukelzone. Voertuig voorzien van blusser 2kg Te nemen maatregelen bij een calamiteit Waarschuw de hulpdiensten Motor van het voertuig afzetten Markeer zo mogelijk de weg met de gevarendriehoek en waarschuw weggebruikers Probeer een beginnende brand te blussen met de blusser Houdt het publiek en u zelf op afstand van de gevarenzone

5 Bijlage 2 Toelichting op de ADR 1000 punten tabel Hieronder zijn een aantal zaken aangevuld m.b.t. de 1000 punten tabel en het vervoer van ademluchtcilinders tot 1000 liter. Voor de brandweer geldt: Niet van toepassing Van toepassing ADR vakbekwaamheid chauffeur Oranje bebording op het voertuig Schriftelijke instructies Parkeervoorschriften Brandblusuitrusting m.u.v. 2kg blusser Slechtzicht regeling Zoutveer regeling Tunnelvoorschriften Meenemen van passagier Een awareness cursus voor de chauffeur Verpakkingsvoorschrift (goedgekeurde cilinders) Etiketteringsvoorschrift voor flessen (etiket 2.2) Zie hieronder Blusser in het voertuig 2 kg blusmiddel Bebouwde kom voorschrift (alleen de bebouwde kom in als er geladen / gelost moet worden of als er redelijkerwijs geen andere route mogelijk is.) Niet meer dan 1000 liter. Etiketteringsvoorschrift (etiket 2.2) Omdat het beplakken van de cilinders niet werkt op cilinders die bloot staan aan brand en hitte worden de etiketten geplakt op de kratten waarin de cilinders vervoerd worden. Geraadpleegde bronnen Accord européen relatif au transport international de marchandises Dangereuses par Route (ADR), WVGS en Bvgs Ministerie van Infrastructuur en Milieu en de Inspectie Verkeer en Waterstaat via webformulier. Deze publicatie is een product van samenwerking tussen Infopunt Veiligheid, Brandweer Nederland de Vakgroep arbeidsveiligheid Brandweer Nederland, en S. Kamphuis, interne Adviseur Expertise en Advies Regionale brandweer ZHZ A. Oosten, Inspecteur Gevaarlijke Stoffen van het KLPD Driebergen Johan Kloppenburg, AGS in de Veiligheidsregio IJsselland. November 2013