SEPTEMBER/ OKTOBER 2005

Transcriptie

1 NIEUWS 101 SEPTEMBER/ OKTOBER 2005 DE AKOESTIEK VAN HET LICHT BOOMING CHINA BIJ ARCAM 2 ARCAM besteedt in een pocket en een expositie aandacht aan de Dutch architects in Booming China. FELIX CLAUS EN KCAP 2 Het nieuwe seizoen lezingen in de Brakke Grond start met Felix Claus en het duo Ruurd Gietema en Shiuan-Wen Chu van KCAP. JUBILERENDE ARCHITECTEN 3 Van Mourik Vermeulen architecten vieren hun 50-jarig jubileum met een foto-expositie en een lezing in het ABC. Entreehal ING House, Amsterdam. Foto: Christiaan de Bruijne. In september kan bij ARCAM kennis worden gemaakt met het werk van de Amsterdamse Ontwerpgroep Trude Hooykaas. Hooykaas tekende voor het interieur van het ING House en kort geleden voor het kantoor van Boekel de Nerée in het Viñoly-gebouw, beide aan de Zuidas. Ook is zij initiatiefnemer en ontwerper van het plan voor een kantoor op het oude Kraanspoor aan de Noordelijke IJ-oever in Amsterdam. Ontwerpgroep Trude Hooykaas (OTH) presenteert recent werk op uitnodiging van ARCAM en richt de tentoonstellingsruimte van ARCAM hier speciaal voor in. De vorm, de lichtinval en kleur van de ruimte waren het uitgangspunt voor een bijzondere presentatie van projecten, referentiebeelden en inspiratiebronnen. Geordend op OTH-thema's als licht, ruimtewerking, materialen en kunst, worden projecten van heel diverse omvang en soort getoond - van een meubel en een woonhuisinterieur tot het stadhuis van Leiden en het kantoor voor het Ministerie van OCW in Den Haag. Het Kraanspoor neemt een bijzondere plaats in en wordt getoond aan de hand van een grote maquette van dit 270 meter lange gebouw. Naast Trude Hooykaas nemen architect Julian Wolse en interieurarchitect Ferdinand van Dam een steeds prominenter plaats in binnen OTH. Samen ontwikkelen zij de OTH filosofie en ontwerpen 'ruimtes die prikkelend, inspirerend, toegankelijk en helder zijn'. Leidend is de kracht van het licht. De expositie is te zien van 3 tot en met 24 september. ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za u., T MONUMENTAAL ERFGOED 3 Gebouwen die te maken hebben met religie zijn opengesteld tijdens de Open Monumentendag. In een ander verband wordt gediscussieerd over erfgoed als geheugen van de samenleving. LICHTKUNST EN DUISTERNIS 3 Een betonnen caisson, een oud seinhuis en een tijdelijk museum worden gebruikt voor de projectie van lichtkunst. Elders wordt 's nachts het donker in ere gehouden. KALENDER / CALENDAR 4/5 INSPIRATIE VOOR DESIGN 6 Komende maanden is er niet alleen de mogelijkheid om design te bekijken maar ook om er over te discussiëren, tijdens een inspiratiediner van thuisfront of na een lezing over De kracht van styling. REDACTIONEEL Het boek heet La Poétique de l Espace (Poëtica van de ruimte) en is van de hand van de Franse filosoof Gaston Bachelard. Het verscheen in 1958 in Parijs en was, toen het ooit uit een nalatenschap tevoorschijn kwam, duidelijk maar half gelezen. Het moest voor een groot deel nog opengesneden worden. Maar zo rafelig en voddig als het er sindsdien uitziet, zo monumentaal is de inhoud. Het boek zal ongetwijfeld in diverse talen vertaald zijn, maar vooral wie het Frans machtig is kan niet anders dan genieten van de manier waarop Bachelard zich verbaal buigt over prachtig afgebakende thema s als huis en universum, de hut, de lade, het nest, de schelp, en vooral: la phénoménologie du rond, met een intrigerend citaat van Van Gogh: Het leven is waarschijnlijk rond. Die uitspraak roept, nog afgezien van de raadselachtige tussenvoeging waarschijnlijk, veel vragen op. Is het waar? Zo ja, wat betekent het? Hoe komt het? Waar blijkt het uit? Kunnen we het ergens waarnemen? Wezenlijke vragen die ook gesteld kunnen worden waar het andere verschijnselen betreft, bijvoorbeeld de kleur van de stad. Amsterdam is van oudsher een steenrode stad met zowel witte details als meer obscure delen. Tijdens grote evenementen verkleurt zij soms spectaculair en op een verklaarbare wijze. Bij een voetbalkampioenschap worden grote delen oranje, bij een homo-evenement roze, bij Sail opmerkelijk wit. Maar er zijn ook raadsels, zie het Oosterdok, een stuk stad dat nooit een specifieke kleur had maar de afgelopen jaren steeds groener is geworden. Het dak van het drijvende Chinese restaurant; bouwketen, wc-cabines en steigerdoek op het Oosterdokseiland; de gevels van het Muziekgebouw aan het IJ en de IJ-toren, het glas van de Passengers Terminal; de koperen huid van NEMO; bomen en gras op het Marine-etablissement, de bemoste beeldengroep Amphytrite ; het dek van menige sleepboot en een groot deel van de monumentale achterspiegel van het VOC-schip, vlaggen her en der; de langsschietende bussen van het streekvervoer - dat alles is groen. De vraag is: waarom? Maarten Kloos

2 ARCAM IN DE BRAKKE GROND De eerste spreker in de nieuwe serie maandelijkse architectuurlezingen van ARCAM in de Brakke Grond is Felix Claus (Claus en Kaan Architecten). Hij geeft op 13 september een lezing over zijn werk en inspiratiebronnen. Felix Claus leidt de Amsterdamse vestiging van Claus en Kaan Architecten, het bureau dat hij in 1988 oprichtte met Kees Kaan. Claus en Kaan ontwerpt diverse openbare gebouwen: het stadskantoor van Breda, het theater van Middelburg, de Utrechtse brandweer, de ambassade in Mozambique, het gemeentehuis van Tynaarlo, het Nederlands Forensisch Instituut en het Amsterdamse Gemeentearchief. Er wordt gewerkt aan projecten in België, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk en Spanje; in China aan een stedebouwkundig plan voor Wuhu en een woningbouwproject in Dalian. Onder de Amsterdamse projecten zijn woningen op Hoogte en Laagte Kadijk, aan de Amstelveenseweg en de condoleanceruimte van begraafplaats Zorgvlied. Voor de lezing van 4 oktober zijn - in het kader van het China-project dit najaar bij ARCAM - Ruurd Gietema en Shiuan-Wen Chu (KCAP) uitgenodigd om een lezing geven. Het duo werkte de afgelopen jaren aan een groot aantal projecten in China waarvan reeds een aantal projecten is gerealiseerd. Hieronder zijn woningen en een verenigingsgebouw in Beijing. Samen schreven ze in Archis over hun ervaringen. Tijdens de lezing zullen ze ingaan op werk van KCAP en hun verhaal toespitsen op hun China-projecten. ARCAM in de Brakke Grond, Nes 45, T CHINA IN FOAM FOAM Fotografiemuseum Amsterdam presenteert van 2 september tot en met 16 oktober de tentoonstelling TianAnMen - Gate to Heaven waarin 25 hedendaagse Chinese kunstenaars reageren op het belang en de betekenis van het TianAnMen plein, ofwel het Plein van de Hemelse Vrede. Dit gebeurt met zeer uiteenlopend werk: van kleine objecten en videowerken tot grote fotocollages van onder meer Yi Deer, de Gao Brothers en He Yunchang. Een bijzondere historische toevoeging is een kleine presentatie van werk van vooraanstaande Magnum-fotografen die ooit in China hebben gewerkt, waaronder Henri Cartier-Bresson en Marc Riboud. FOAM, Keizersgracht 609, ma.-zo u., do.-vr.-21 u., T , STAD VAN DICHTBIJ Onderdeel van het nieuwe studieseizoen aan de Academie van Bouwkunst is een nieuwe Ruurd Gietema in China. reeks openbare Capita Selecta-lezingen. De reeks, getiteld 'Urban Details', start op 15 september met een lezing van Larry Beasley getiteld Olympic City 2010 as motor for urban renewal, op 22 september spreekt de Brit Tom Bloxham over The challenge of conventions! en 29 september voert Kelly Shanon het woord over Urbanism from below - post-doi moi Vietnam + post-tsunami Sri Lanka. De lezing van 6 oktober, getiteld The renewal of Roombeek, Enschede, wordt verzorgd door Pi de Bruijn en die van 13 oktober, getiteld Place-making and life on the streets in South Africa, door John Spiropoulus. Op 20 oktober sluit Marko Sanãanin de reeks met een lezing over Research and Activism within the changing public and private domain in Croatia. Alle lezingen beginnen om uur, reserveren is niet mogelijk. De voertaal is Engels. De herontwikkeling van de westelijke tuinsteden is in een cruciale fase. Voor duizenden woningen zijn plannen in ontwikkeling en tal van plannen zijn in uitvoering. Lukt het om vast te houden aan de uitgangspunten? Wat betekent de doelstelling om de consortia de volledige verantwoordelijkheid (proces en financiën) te geven? Stedebouwkundige Eric van der Kooij, werkzaam bij de DRO, is sinds de oprichting van Bureau Parkstad als projectleider nauw betrokken bij de ontwikkeling van de westelijke tuinsteden. Hij geeft op 8 september een lezing van tot uur in de lezingenzaal van de Zuiderkerk. De toegang is gratis. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, ma.-do u., vr u.; Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, T DUTCH ARCHITECTS IN BOOMING CHINA ARCAM wijdt een publicatie en een expositie aan ontwerpen van Nederlandse architecten en stedebouwkundigen voor China. Behalve Rem Koolhaas c.s. blijken nog veel meer Nederlandse ontwerpers in de afgelopen jaren een band te hebben opgebouwd met China. De expositie toont een uitbundige verzameling tekeningen en maquettes van voorstellen voor nieuwe gebouwen, woonwijken en stadsdelen in verschillende Chinese steden. Te zien van 8 oktober tot en met 26 november. Het boekje bevat een overzicht van meer dan 80 ontwerpen voor diverse locaties in China. Hieronder zijn het gebouw voor de Staatstelevisie in Beijing (OMA), het Guang Dong Museum in Guangzhou (UN Studio), de Sleeping Dragon in Hong Kong (Atelier Dutch), Xintian International Kindergarten (NEXT Architects) en de Guo Tai Bridge in Tianjin (Verburg Hoogendijk Architecten). Het resultaat is een uitbundige verzameling van projecten die al dan niet worden gerealiseerd, variërend van compleet nieuwe woonwijken, recreatiegebieden en diverse musea, tot en met een reuzenrad en een 600 meter hoge uitzichttoren. Naast het projectenoverzicht bevat het boekje een viertal essays waarin dieper wordt ingegaan op de relatie Nederland- China en de ervaringen van de Nederlanders met de Chinese ontwerppraktijk. De pocket bundelt niet alleen projecten en ervaringen maar stelt ook belangrijke vragen aan de orde, zoals de vraag naar de drijfveren van Nederlandse architecten in China en de vraag wat Nederlandse architectuur in China zou moeten behelzen, en poogt hiermee ook een aanzet te zijn tot reflectie. Dutch architects in Booming China verschijnt als een tweetalige uitgave (Engels/Chinees) en wordt gepresenteerd bij de opening van de expositie. Ook de lezingen in oktober en november en de Museumnacht (5 november) staan in het teken van China. Dit alles gebeurt tegen de achtergrond van het Amsterdam China Festival, zie: en ARCAM, Prins Hendrikkade 600,.di.-za u., T DESIGN IN HILVERSUM Tot en met 23 oktober presenteert Museum Hilversum de tentoonstelling Living in Motion, design en architectuur voor flexibel wonen, een reizende expositie van het Vitra Design Museum, waarin objecten uit verschillende culturen en perioden te zien zijn. De vaste presentatie in het souterrain, Natuurstad in schoonheid, schetst een beeld van de snelle groei van Hilversum vanaf 1850 tot heden. Museum Hilversum heeft op loopafstand een tweede locatie in het huidige raadhuis van Hilversum aan het Dudokpark 1, alwaar een expositie gewijd is aan het leven en werk van de architect Willem Marinus Dudok ( ) en de restauratie van het raadhuis. Elke zondag vindt er om uur een rondleiding door het raadhuis plaats. Museum Hilversum gaat in september ook weer van start met de speciale themarondleidingen en fietstochten door Hilversum op de eerste en derde zondag van de maand. Op 4 september is er een rondleiding langs gebouwen van Dukok, op 18 september een fietstocht langs de mediaarchitectuur, op 2 oktober een wandeling langs hoogtepunten van het modernisme en op 16 oktober een fietstocht langs de groene randen van de stad. Reserveren kan op T of via museumhilversum@hilversum.nl. Op de Open Monumentendag op 10 september 2

3 Op 12 september, om uur, wordt in het ABC Architectuurcentrum in Haarlem de fotoexpositie van Van Mourik Vermeulen architecten officieel geopend. Dit in Den Haag gevestigde bureau bestaat 50 jaar en werd bekend met ontwerpen als het ontwikkelingslaboratorium IBM in Uithoorn en het Fortis hoofdkantoor in Utrecht. De expositie toont Distileerderij Nolet, Schiedam van Van Mourik Vermeulen Architecten. Foto: Teo Krijgsman VAN MOURIK VERMEULEN veertien gerealiseerde en nieuw gefotografeerde projecten. Aansluitend op de opening houdt Piet Grouls (directeur Van Mourik Vermeulen) om uur een lezing over de studie Compact, woonbloktypologie en stadsleven. De expositie is te zien tot en met 9 oktober. Tot en met 9 september is ook in het ABC de expositie Bedekte culturen onbedekt van Giti Entezami te zien en tot en met 23 oktober de expositie Gonnabeez. De samenstellers gaan daarin kritisch in op de nieuwe generatie architecten die het gat zullen vullen tussen de oude generatie en de komende generaties. Deelnemende exposanten zijn ondermeer Group X, MEMAR.DUT@H en Urban Affairs. Op 6 september wordt de expositie Multiculti architectuur geopend, met als vraagstuk hoe de multiculturele samenleving zich in Nederland weerspiegelt in de architectuur. Deze expositie is te zien tot en met 23 oktober. Van 4 september tot en met 9 oktober zijn reisimpressies uit India uit de periode van architectuurgezelschap A et A te bezichtigen, en van 11 oktober tot en met 30 oktober staat een expositie over de voortgang van zwembad de Houtvaart. Op 5 september is er weer ABCafé met als thema Haarlem wordt erg, heel erg Mooi. In het tweede weekend van september viert ook Haarlem de Open Monumentendagen met als thema religie. Voor meer informatie: ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za u., zo u., T ; Hoofdwacht, Grote Markt 17, za.-zo u. zijn er gratis rondleidingen en openstellingen van diverse monumenten. Op 25 september start om uur een kinderworkshop met als thema Mobiel wonen, bouw je eigen mobiele huis!. Zie ook: Museum Hilversum, Kerkbrink 6, T di.-za u., zo u.; Dudok Centrum, Dudokpark 1, wo., zo u., T OPEN ERFGOED Op 10 en 11 september wordt de jaarlijkse landelijke Open Monumentendag gehouden. Het thema is religie. Gebouwen die op één of andere manier te maken hebben met geloven, worden gratis opengesteld voor het publiek. De multiculturele samenleving in Nederland brengt een grote verscheidenheid aan godsdiensten en dus ook gebedsruimten met zich mee. Voor Amsterdam zijn al die verschillende godsdiensten eigenlijk niets nieuws: al eeuwen is Amsterdam een stad waar meerdere religies naast elkaar leven. Immigranten namen hun eigen godsdiensten mee en beleden ze hier. De sporen daarvan zijn nog steeds zichtbaar, bijvoorbeeld in godshuizen als de Waalse Kerk of de Portugese Synagoge. In opdracht van het Bureau Monumenten en Archeologie schrijft Suzette van 't Hof een boekje bij het thema van de Open Monumentendag. Details over dit boekje en over het Amsterdamse programma van de Open Monumentendag waren bij het ter perse gaan van ARCAM NIEUWS nog niet bekend. Zie: Zie ook: De Rode Hoed, Keizersgracht 102, T HAARLEMMERMEER Het Podium voor architectuur Haarlemmermeer organiseert op 26 september de lezing Architectuur van de macht. Veel oude openbare gebouwen roepen bewondering en ontzag op. De huidige overheid kiest voor een functionelere aanpak, zoals voormalig Rijksbouwmeester Jo Coenen betoogt. Wat levert dit op in de Haarlemmermeer? De lezing op 24 oktober gaat over Het nieuwe Cultuurplein in Hoofddorp. Hoofddorp krijgt een nieuw stadshart met culturele gebouwen en een cultuurplein dat volgens een plan van Kraaijvanger-Urbis wordt ingericht. Het ontwerp voor het vernieuwde Raadhuisplein wordt toegelicht. Aanvang van de lezingen: uur, de locaties worden nog bekend gemaakt. Ook organiseert het podium twee kinderworkshops, op 1 oktober Jouw paleis en De kunst van het maquette bouwen op 15 oktober. Pier K, Raadhuisplein 7, Hoofddorp, T , INTERIEURZAKEN Koninklijke Ahrend was dit jaar hoofdsponsor van de presentaties Zó zit dat (in april 2005 bij ARCAM te zien) en Dat zit zó waarbij door architecten ontworpen stoelen werden getoond. Van 28 september tot en met 21 oktober is een afspiegeling van deze presentaties te zien met drie premières (onder voorbehoud): Circle van Ben van Berkel, de handgegoten transparante stoelen van Rob van Sprang (in acrylhars) en een stoel van Jurriaan Molenaar, geïnspireerd op een van zijn schilderijen. Erik van Baardwijk en Jaap van Duyvendijk zijn al enige jaren werkzaam als zelfstandig ontwerpers in de vrije interieur- en meubelvormgeving. Fotografie is voor hen een oefening voor het oog met betrekking tot kleur, licht, compositie, ruimte en de menselijke figuur. Hun werk is te zien van 25 september tot en met 10 december bij Metri. Stichting Het Nederlands Interieur organiseert op 2 oktober de eerste Lunsingh Scheurleer lezing. Spreker is de Amerikaanse architect en professor Witold Rybczynski. In zijn lezing Style, taste and the modern interior gaat hij in op drijfveren van hedendaagse architectuur en goede smaak als richtinggevend principe. De lezing vindt plaats vanaf uur in Felix Meritis. Ahrend Inrichten Amsterdam, Laarderhoogtweg 12, ma.-vr. 9-17u., T ; Metri - atelier voor meubelontwerp, Koningsstraat 36, do.-vr u., za u., T , Felix Meritis, Keizersgracht 324, T LICHTKUNST EN DUISTER Op het Museumplein is van 14 tot en met 22 september het Pleinmuseum te zien, een mobiel, flexibel tentoonstellingspaviljoen dat zijn reis langs diverse Nederlandse stadcentra afsluit in de hoofdstad. Het Pleinmuseum is bedoeld als een nieuw soort museum, dat laagdrempelig is en vanzelfsprekend deel uitmaakt van de stedelijke omgeving. Het bestaat uit een architectonisch object van vijftien meter lang en zes meter Pleinmuseum 3

4 NIEUWS 101 KALENDER/CALENDAR SEPTEMBER/OKTOBER 2005 TENTOONSTELLINGEN / EXHIBITIONS GITI ENTEZAMI Photography t/m 04/09 ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za u., zo u., T O WATERLOOPLEIN Images of the former Jewish Quarter t/m 04/09 Joods Historisch Museum, T PALEIS VAN ORANJE t/m 07/09 Koninklijk Paleis, T THE CITY AS A LOFT t/m 08/09 Huys Azië, Jolleman Hof 2-20, Piet Heinkade, wo.-zo u., T MIJN AMSTERDAM - ED VAN DER ELSKEN Photography by Ed van der Elsken t/m 28/09 FOAM, Fotografiemuseum Amsterdam, Keizersgracht 609, ma.-zo u., do., vr u., T LIVING IN MOTION Flexible architecture and design for housing t/m 23/10 Museum Hilversum, Kerkbrink 6, Hilversum, di.-za u., zo u., T GONNABEEZ A new generation of architects t/m 23/10 ABC, Haarlem, T ONTWERPEN ATELIER EUROPAPLEIN RAI Four designs for Europaplein t/m 01/11 Informatiecentrum voor de Noord/Zuidlijn en het Stationseiland, Stationsplein 7, di.-vr u., zo u., T ZOMEROPSTELLING STEDELIJK MUSEUM Summerexhibition t/m 11/11 Stedelijk Museum, Oosterdokseiland 5, dag u., T NEDERLANDSE MOLENS Dutch windmills t/m 13/12 Rijksmuseum Amsterdam Schiphol, Holland Boulevard tussen E- en F-pier, dagelijks 7-20u., T REISIMPRESSIES 'A ET A' UIT INDIA 1994/2004 Impressions of India 02/09-09/10 ABC, Haarlem, T TIAN AN MEN - GATE TO HEAVEN Photography TianAnMen Square 02/09-16/10 FOAM, Fotografiemuseum Amsterdam, Keizersgracht 609, ma.-zo u., do., vr u., T DE AKOUSTIEK VAN HET LICHT Work by Trude Hooykaas group 03/09-24/09 ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za u., T FOTOGRAFIE VAN LUISA LAMBRI Pictures of modern architecture by Luisa Lambri 03/09-15/10 Galerie Andriesse, Prinsengracht 116, di.-vr u., za u., 1e zo. v/d mnd u., T MULTICULTI ARCHITECTURE Multicultural Architecture 06/09-23/10 ABC, Haarlem, T LUUK KRAMER Architecture Photography 09/09-16/10 Museum Waterland, Kaasmarkt 16, Purmerend,, di.-zo u., T BELOW ZEROW - URBAN UNDERGROUNDS 10/09-22/10 66 East - Centre for Urban Culture, Sumatrastraat 66, vr u., za u., T JAAR VAN MOURIK VERMEULEN ARCHI- TECTEN 50 years Van Mourik Vermeulen Architects 12/09-09/10 ABC, Haarlem, T PLEINMUSEUM Projections in mobile pavilion 14/09-22/09 Museumplein, na zonsondergang, TOEKENNING 026 Work by several artist 23/09-01/10 Fonds BKVB, Brouwersgracht 276, ma.-vr u., T MENORAHMORPH Design 23/09-02/10 Joods Historisch Museum, T WERK VAN FRONT 23/09-23/10 Droog@home, Staalstraat 7a/7b, di.-zo u., T MEUBELS by Erik van Baardwijk en Jaap van Duyvendijk 25/09-10/12 Metri, Koningsstraat 36, do.-vr u., za u., T ZO ZIT DAT Chairs by architects 28/09-21/10 Ahrend Inrichten Amsterdam, Laarderhoogtweg 12, ma.-vr. 9-17u., T TERUG NAAR DE TUTTIGHEID 29/09-06/10 Kompaszaal Loods 6, KNSM-laan 311, T VITO HANNIBAL ACCONCI STUDIO Retrospective 01/10-08/01 Stedelijk Museum, Stationsplein 7, di.-vr u., zo u. YANG FUDONG. RECENTE FILMS EN VIDEO'S Films and videos 01/10-15/01 Stedelijk Museum, Oosterdokseiland 5, dag u., do u., T DUTCH ARCHITECTS IN BOOMING CHINA 08/10-26/11 ARCAM, T VOORTGANG ZWEMBAD DE HOUTVAART Building of a swimmingpool 11/10-30/10 ABC, Haarlem, T CURSUSSEN NEGENTIENDE EEUWSE BOUWKUNST: NEO OF NIEUW? 06/09 NRC, T THEMADAG ART NOUVEAU EN JUGENDSTIL 24/09 Kunststad, T KINDERWORKSHOP MOBIEL WONEN 25/09 Museum Hilversum, T AMSTERDAMSE GRACHTENHUIZEN 12/09-28/11 skae, T E EN 20E EEUWS AMSTERDAM 18/09-20/11 Vrije Academie, T DAGELIJKS DESIGN v.a. 19/09 Vrije Academie, T MODERNE ARCHITECTUUR IN NEDERLAND v.a. 21/09 Vrije Academie, T BAROK v.a. 22/09 Vrije Academie, T ART NOUVEAU EN JUGENDSTIL v.a. 22/09 Vrije Academie, T OMGAAN MET MONUMENTEN 23/09-02/12 NRC, T MODERNE ARCHITECTUUR IN AMSTERDAM 23/09-16/12 skae, T OVERZICHT ARCHITECTUURGESCHIEDENIS 23/09-16/12 skae, T NIEUWE NEDERLANDSE WOONWIJKEN 25/09-27/11 Vrije Academie, T LEZINGEN / LECTURES In general lectures are held in Dutch, but there are exceptions (*) WESTELIJKE TUINSTEDEN door Eric van der Kooij 08/09, 12 u. Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, T BOOTTOCHT VOORMALIGE JOODSE BUURT 09/10 Joods Historisch Museum COMPACT, WOONTYPOLOGIE EN STADSLEVEN door Piet Grouls 12/09, 20 u. ABC, Haarlem, T FELIX CLAUS (CLAUS EN KAAN ARCHITECTEN) 13/09 ARCAM in de Brakke Grond, Nes 45, T LARRY BEASLEY*, 'OLYMPIC CITY 2010 AS MOTOR FOR URBAN RENEWAL' Capita Selecta 15/09, 20 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T TOM BLOXHAM*, 'THE CHALLENGE OF CONVENTIONS!' Capita Selecta 22/09, 20 u. Academie van Bouwkunst, T ROME 22/09 Volksuniversiteit, Rapenburgerstraat 73, HET RESTAUREREN VAN CUYPERS' DECORA- TIES door Anne van Grevenstein 25/09, 15 u. Infocentrum Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1, T ARCHITECTUUR VAN DE MACHT 26/09 Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, T KELLY SHANON*, 'URBANISM FROM 'BELOW' Capita Selecta 29/09, 20 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T

5 FLORENCE 29/09 Volksuniversiteit, Rapenburgerstraat 73, WITOLD RYBCZYNSKI 'Style, taste and the modern interior' 02/10 Felix Meritis, Keizersgracht 324, T RUURD GIETEMA EN SHIUAN-WEN CHU (KCAP) 04/10 ARCAM in de Brakke Grond, Nes 45, T PI DE BRUIJN*, 'THE RENEWAL OF ROOMBEEK, ENSCHEDE' Capita Selecta 06/10, 20 u. Academie van Bouwkunst, T VENETIË 06/10 WERELDTENTOONSTELLINGEN /10 JOHN SPIROPOULUS*, 'PLACE-MAKING AND LIFE ON THE STREETS IN SOUTH AFRICA' Capita Selecta 13/10, 20 u. Academie van Bouwkunst, T NAPELS 13/10 REMBRANDT IN AMSTERDAM 17/10 Kunststad, T MARKO SANCANIN*, 'RESEARCH AND ACTIVISM WITHIN THE CHANGING PUBLIC AND PRIVATE DOMAIN IN CROA- TIA' Capita Selecta 20/10, 20 u. Academie van Bouwkunst, T MILAAN 20/10 'HET NIEUWE CULTUURPLEIN 24/10 Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, T OUD VERSUS NIEUW door Aart Oxenaar 30/10, 15 u. Infocentrum Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1, T DISCUSSIES, SYMPOSIA / DISCUSSIONS, SYMPOSIA ERFGOED EN INTEGRATIE 14/09, 14:30 u. De Rode Hoed, Keizersgracht 102, T TERUG NAAR DE TUTTIGHEID? 29/09, 16 u. Kompaszaal, Loods 6, KNSM-laan 311, T DE ROL VAN NATUUR IN NEDERLAND Nieuwe Kerk, Dam, RONDLEIDINGEN / GUIDED TOURS WATERGRAAFSMEER 02/09 Welgemoed op Stap, T HOFJES IN DE JORDAAN 04/09 Amsterdam City Walks, T DUDOK OP EEN RIJTJE 04/09 Museum Hilversum, T OOSTELIJK HAVENGEBIED 04/09 Welgemoed op Stap, T JORDAAN 09/09 Welgemoed op Stap, T HOFJES IN DE JORDAAN 10/09 Kunststad, T LANGS STENEN HERINNERINGEN 11/09 Joods Historisch Museum, T NDSM-TERREIN 14/09 Welgemoed op Stap, T ING-BANK (AMSTERDAMSE POORT) 16/09 Archivisie, T TWEE KERKEN IN WEST 17/09 GENT 17/09 skae, T JOODS AMSTERDAM 18/09 Amsterdam City Walks, T FIETSTOCHT MEDIA IN HILVERSUM 18/09 Museum Hilversum, T BORNEO-SPORENBURG 18/09 Welgemoed op Stap, T SPAARNDAMMERBUURT 21/09 ARTIS, ARCHITECTUUR VAN O.A. G.B. EN A. SALM EN A.L. VAN GENDT 23/09 TWEE KERKEN IN WATERGRAAFSMEER 24/09 FIETSTOCHT HOUTEN HUIZEN 24/09 SPELEVAREND NAAR BROEK IN WATERLAND 25/09, 02/10 Artifex, T WESTERPARK EN STAATSLIEDENBUURT 25/09 De Burcht, T DE PIJP 25/09 Volksuniversiteit, VAN SYNAGOGE NAAR TEMPEL 28/09 FIETSTOCHT LANGS PAKHUIZEN 01/10 SPAARNDAMMERBUURT 01/10 Kunststad, T MECHELEN 01/10 skae, T PLANTAGEBUURT 02/10 Volksuniversiteit, MODERNISME IN HILVERSUM 02/10 Museum Hilversum, T NAPOLEONTISCH AMSTERDAM 07/10 FONTEINEN, SPROEIERS EN WATERSCULPTUREN 08/10 Artifex, T VONDELPARK 08/10 Volksuniversiteit, FIETSTOCHT LANGS HOFJES 08/10 FIETSTOCHT MODERNE ARCHITECTUUR 08/10 Kunststad, T BOOTTOCHT VOORMALIGE JOODSE BUURT 09/10 Joods Historisch Museum, T HET VONDELPARK: VILLA'S EN FLANEREN 09/10 De Burcht, T HAARLEMMERBUURT 09/10 Volksuniversiteit, MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ EN OOSTELIJK HAVENGEBIED 14/10 Artifex, T JAVA- EN KNSM-EILAND 14/10 MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ EN OOSTELIJK HAVENGEBIED 15/10 Artifex, T DE OUDE KERK 15/10 Volksuniversiteit, HOFJES IN DE JORDAAN 15/10 Kunststad, T DE WALLEN EN DE NIEUWMARKTBUURT 16/10 Amsterdam City Walks, T IJBURG 16/10 FIETSTOCHT RANDSTAD/STADSRAND 16/10 Museum Hilversum, T BORNEO-SPORENBURG 21/10 DE OOSTELIJKE HANDELSKADE 23/10 De Burcht, T WESTELIJKE EILANDEN 23/10 Welgemoed op Stap, T BOOTOCHT NAAR PORTUGEES-ISRAELITI- SCHE BEGRAAFPLAATS 23/10 Joods Historisch Museum THEATER TUSCHINSKI ALS ARCHITECTUUR- HOOGTEPUNT 29/10 Artifex, T HOE KLASSIEK IS AMSTERDAM 30/10 Amsterdam City Walks, T BETONDORP 30/10 Welgemoed op Stap, T DIVERSEN / MISCELLANEOUS EUROPESE DAG JOODS CULTUREEL ERFGOED 04/09, u. Joods Historisch Museum, T ABCAFÉ 05/09 ABC, Haarlem, T PRESENTATIE VIDEOWERK 'VUUR' VAN FLOOR MEIJERS 09/09, 16 u. Club 11, Post CS, Oosterdokskade 5, T GROENLICHT/GREENLIGHT Nightly projections t/m 25/09 Noord/Zuidlijn tegenover Victoria Hotel, BROEDPLAATS BONTE ZWAAN Open dag 27/09, 16 u. Broedplaats Bonte Zwaan, Stavangerweg 892 ULTRANOVA Movie by Bouli Lammers v.a. 29/09 Filmmuseum Cinerama, Marnixstraat 400, T DESIGNPRESENTATIE SV Design presentation 29/09 ARCAM, Prins Hendrikkade 600, T NACHT VAN DE NACHT Donker in Almere 29/10, 19 u. Stadslandgoed De Kemphaan, Kemphaanstraat 1, Almere, T NACHT VAN DE NACHT Donker in Overveen 29/10, 20 u. Poortgebouw Landgoed Elswout, Elswoutlaan 12a, Overveen, via T CUBIC WORLD Light art by Kyoko Inatome t/m 18/11 Seinhuis Muiderpoortstation, FESTIVAL DE RODE LOPER 09/09-11/09 Stichting de Rode Loper, T OPEN MONUMENTENDAG Free access to religious buildings 10/09-11/09 Verschillende locaties, RONDLEIDINGEN OP AAN- VRAAG / GUIDED TOURS ON DEMAND ZIE / SEE: 5

6 hoog, opgebouwd uit frames van stalen buizen die zijn bespannen met wit projectiedoek. Overdag blijft het paviljoen gesloten en staat de vorm symbool voor het klassieke, traditionele museummodel van de 'witte kubus'. Na zonsondergang opent het paviljoen zich hydraulisch en wordt het een bewegende architectonische installatie. De witte muren staan dan als projectievlakken ter beschikking van de deelnemende kunstenaars Bea de Visser, Driessens/Verstappen, Martijn Engelbrecht, Peter Missotten, Piet Rogie, Merlijn Twaalfhoven en Peter Struycken. Voor meer informatie: Op de kop van het Damrak, tegenover het Victoria Hotel, ligt momenteel een reusachtige betonnen caisson, onderdeel van de Noord/Zuidlijn in aanbouw. Naar verwachting zal deze eind september onder het aardoppervlak verdwijnen. Tot het zover is fungeert de zijwand van het caisson als een scherm voor nachtelijke lichtprojecties onder de noemer GroenLicht/GreenLight. Op een projectievlak van acht bij twaalf meter worden tekeningen getoond van zestien kunstenaars. Het concept van GroenLicht is afkomstig van Michiel Huijsman, opdrachtgever is het Projectbureau Noord/Zuidlijn. Op 29 oktober vindt de eerste Nederlandse Nacht van de Nacht plaats. Op verschillende plaatsen in het land zijn er avondactiviteiten, gericht op beleving van de schoonheid van het nachtelijk duister. De nacht is het sluitstuk van de campagne 'Laat het donker donker', georganiseerd door Natuur en Milieu en de provinciale milieufederaties. Hoofddoel van de campagne is het behoud van donkere nachten in Nederland. Almere is aangewezen als hoofdstad van de Nacht van de Nacht. Een openbaar programma met tal van activiteiten start om uur in stadslandgoed De Kemphaan. In Overveen kan om uur onder deskundige leiding worden genachtwandeld vanaf het poortgebouw van Landgoed Elswout aan de Elswoutlaan 12a in Overveen. Aanmelden (verplicht) kan via of via Duincentrum De Zandwaaier, T Zie Polderlicht is een 'kunst-wandeling' in de avonduren, langs meer dan twintig licht- en geluidskunstwerken. Drie avonden lang zetten lichtobjecten, dia-installaties, videoprojecties en geluidssculpturen het Amsterdamse Polderweggebied - dat ingrijpend gesaneerd wordt - 'in een ander licht'. Bezoekers lopen, met een plattegrond in de hand, van kunstwerk naar kunstwerk. Polderlicht is van 28 tot en met Van 1 oktober tot en met 8 januari toont het Stedelijk Museum een retrospectieve tentoonstelling van het werk van Vito Hannibal Acconci Studio. Acconci (1940) was actief op verschillende vlakken, hij maakte gedichten, foto s en performances, maar ook projecten waarin hij zich richtte op de openbare ruimte. In de expositie krijgt het recente architectonische werk veel aandacht. Tot en met 11 november is in het Stedelijk Museum in etappes de zomeropstelling te bezichtigen, ingericht door de nieuwe directeur Gijs van Tuyl en met als uitgangspunt kunst uit de laatste decennia en ingericht naar bepaalde thema s, waaronder de formele kanten van modernisme en postmodernisme. Met werk van ondermeer Issey Miyake en het indertijd shockerende Memphis-design. Zie ook: Op 29 september organiseert SV Interieur bij ARCAM een openbare bijeenkomst met presentaties van internationaal bekende ontwerpers. De bijeenkomst duurt van tot uur. Voor meer informatie: of SV, Esther van Schaik, T Bij Droog Design is het werk van de Zweedse ontwerpgroep FRONT te zien. Het werk van DESIGN & TERUG NAAR TUTTIGHEID? Dit jaar organiseert thuisfront geen alternatieve woonbeurs maar op 29 september een inspiratiediner voor professionals in het woonvak met als thema Terug naar de Tuttigheid. Het diner vindt plaats van tot uur in de Kompaszaal van Loods 6 waar ook een expositie te zien is tot en met 6 oktober. Tijdens het tuttige diner, zijn er inleidingen van onder anderen Annemarie Commandeur van het Stijlinstituut, Hilde Roothart van Trendslator (een leerlinge van de trendwatcher Li E delkoort), Thomas Eyck (over de collectie van de aardewerkfabriek uit Makkum) en Gert Middelkoop (onder voorbehoud) van het gelijknamige stedebouwkundig adviesbureau. Het gesprek staat onder leiding van Maarten Kloos (ARCAM). Zie: Van 23 september tot en met 2 oktober vindt Inside Design Amsterdam plaats; een evenement met design in de hoofdrol. 150 ontwerpers presenteren op 100 locaties hun werk. In Post Amsterdam geven ontwerpers kosteloos interieuradvies, in Galerie Binnen is een Meet & Greet met ontwerpers Baijings en Scholten, in Club 11 is een discussie over Food design en bij Artemis is een lezing over De kracht van styling. In een gratis routegids worden de deelnemende locaties en ontwerpers beschreven en aangegeven op een plattegrond. Zie voor meer informatie: FRONT kenmerkt zich door de externe factoren die hun objecten en ontwerpproces beïnvloeden. Zo werden de knaagpatronen van knaagdieren en insecten gebruikt voor bedrukking op behang en tafels en werden hondensporen in de sneeuw gebruikt voor de vorm van vazen van keramiek. Zie ook: Kompaszaal, Loods 6, KNSM-laan 143, T , Stedelijk Museum CS, Post CS-gebouw, Oosterdokskade 5, 2e verdieping, dag u., do u., T ; Galerie Droog@home, Staalstraat 7a/7b, di.-zo u., T

7 30 oktober, van tot uur toegankelijk. Plattegronden zijn ter plaatse verkrijgbaar. De toegang is gratis. Voor meer informatie: Loes Diephuis, Stadsdeel Oost/Watergraafsmeer, T Stadslandgoed De Kemphaan, Kemphaanstraat 1, Almere, T ; Polderweggebied, Polderweg, Beijersweg, Oranje Vrijstaatkade, T CHINA IN DE KUNST Op vrijdag 9 september wordt om uur in Club 11 in Post CS een presentatie van de nieuwe video-installatie vuur van Floor Meijers georganiseerd. Het werk maakt gebruik van de architectonische kenmerken van de video-installatie, de publieke ruimte en haar bezoekers. Tijdens de presentatie spreken vertegenwoordigers van het Stedelijk Museum CS, W139, Mediamatic, 11 en Stichting Postivisme. Zie ook Toekenning is een serie tentoonstellingen van werk dat met behulp van subsidie van het Fonds BKVB tot stand is gekomen. In Toekenning 026, te zien van 23 september tot en met 21 oktober bij het Fonds, is een selectie werken te zien van vier kunstenaars die onlangs in China verbleven: Twan Janssen, Femke Schaap, Charlotte Schleiffert en Aam Solleveld. Iwan Hameleers toont bij ARCAM tijdens de museumnacht op 5 november films die hij tijdens zijn onderzoek naar dichtheden in China maakte. Ook Yang Fudong maakte films over China. Hij richt zich op de dagelijkse radicale veranderingen in de huidige Chinese maatschappij. Het Stedelijk Museum toont acht van zijn films, video s en twee fotoseries. Het werk is te zien van 1 oktober tot en met 15 januari. Fonds BKVB, Brouwersgracht 276, ma.-vr u., T , Stedelijk Museum, Oosterdokseiland 5, dag u., do u., T ARCHITECTUURFOTOGRAFIE Galerie Paul Andriesse toont van 3 september tot en met 15 oktober foto s van Luisia Lambri (Como, 1969). Centraal in haar fotowerken staat de modernistische architectuur van architecten als Walter Gropius, Richard Neutra, Oscar Niemeyer, Kazuyo Sejima en Giuseppe Terragni. Sinds een aantal jaren concentreert zij zich hierbij vooral op de privé-woningen die door dergelijke architecten gebouwd zijn, en die haar in haar reizen over de hele wereld voeren. Ze bekijkt de huizen niet van buitenaf, maar kijkt letterlijk en figuurlijk van binnen uit en zoomt vaak in op de grensvlakken; op de ramen, glaswanden en doorgangen die de overgang van de binnen- naar de buitenwereld verbeelden. Luisa Lambri laat nieuw werk zien van het Barragan House van architect Luis Barragan in Mexico City en van het Menil House van Philip Johnson in Houston. Ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt een publicatie. FOAM presenteert de tentoonstelling Mijn Amsterdam van Ed van der Elsken, te zien tot en met 28 september. Om nieuw licht te werpen op het vertrouwde Amsterdam van Van der Elsken vroeg FOAM Martin Parr, fotograaf, schrijver, curator en groot liefhebber van het werk van Van der Elsken, een selectie te maken uit het archief. Architectuurfotograaf Luuk Kramer exposeert van 9 september tot en met 16 oktober in Museum Waterland in Purmerend. Cees Dam opent de expositie op 9 september om uur. Galerie Paul Andriesse, Prinsengracht 116, di.-vr u., za u., 1e zo. v/d mnd u.; FOAM, Keizersgracht 609, ma.-zo u., do.-vr.-21 u., T , Museum Waterland, Kaasmarkt 16, Purmerend, di.-zo u., T NIEUWBOUWSHOW Van 20 tot en met 30 oktober vindt De Eerste Amsterdamse Nieuwbouwshow plaats in de Zuiderkerk. Dit evenement is bedoeld voor iedereen die zich wil laten verrassen door de woonmogelijkheden op het gebied van nieuwbouw in Amsterdam. Tijdens de Nieuwbouwshow wordt voor het eerst een compleet beeld gegeven van alle beschikbare nieuwbouw (koop en huur vrije sector). Daarnaast zijn er informatiebijeenkomsten over wonen en uiteenlopende activiteiten. De Eerste Amsterdamse Nieuwbouwshow wordt georganiseerd door woningcorporaties, ontwikkelaars en beleggers, samen met de Gemeente Amsterdam. Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, T NATUURKUNST & MOLENS Op 20 oktober vindt in de Nieuwe Kerk, naar aanleiding van de expositie Wereldnatuurkunst, een debat plaats over bestemmingsplannen, groene harten en de rol van natuur in Nederland. Gasten zijn onder meer de directie van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, de minister van Landbouw & Visserij, VROM-afgevaardigden, architecten en planologen. Aanvang: uur. Zie ook: In de dependance van het Rijksmuseum op Schiphol is tot en met 13 december een tentoonstelling te zien die Nederlandse molens tot onderwerp heeft. Er zijn naast schilderijen uit vier eeuwen ook modellen, kaarten en zogenaamde 'molenbekers' te zien. Let op: het museum bevindt zich achter de paspoortcontrole, zodat voor een bezoek een geldig paspoort en een vliegticket vereist zijn. Rijksmuseum Amsterdam Schiphol, Holland Boulevard tussen E- en F-pier, dagelijks 7-20 u., T STAALTJES AMSTERDAM In het Informatiecentrum aan het Stationsplein 7 zijn tot en met 1 november vier ontwerpen te zien voor een nieuwe inrichting van het voorplein van de RAI, inclusief Europaboulevard en Europaplein. Deze zijn gemaakt door diverse studenten die meegedaan hebben aan het Atelier Europlein, gehouden tijdens de beurs Urban Design in de RAI. Op 28 september is er een thema-avond die in het teken staat van caissons. De avond begint om uur en duurt tot uur. Vooraf aanmelden wordt aanbevolen. Van 19 tot en met 26 oktober vindt de Wetenweek plaats met als thema Sterke staaltjes in Amsterdam. Kinderen en volwassenen kunnen aan de hand van proefjes ontdekken hoe een geboorde metrotunnel onder de stad en een busstation op de eerste verdieping realiteit kunnen worden. Zie ook: Van 10 september tot 22 oktober is in 66 East de expositie Below Zero - Urban Underworlds te zien, waarin de ruimtes onder de grond van de stad als uitgangspunt voor mythen en verhalen en tegelijkertijd als toekomstig potentieel voor onze steden bestudeerd worden. Aangezien maar kleine gedeeltes van de urbane ondergrond openbaar toegankelijk zijn, zoals metro stations, biedt de stedelijke onderwereld ruimte voor verbeelding. Te zien zijn onder andere foto s van tunnels onder New York van Julia Solis, Hanneke van Velzen en Teun Voeten en atomaire schuilkelders onder Amsterdam gedocumenteerd door Pauline Bremmer. Niels Walters presenteert een studie over het ondergrondse potentieel van het Weesperplein in Amsterdam, terwijl in andere steden zoals Hamburg, Houston en Montreal grote ondergrondse structuren al lang realiteit zijn. Informatiecentrum voor de Noord/Zuidlijn en het Stationseiland, Stationsplein 7, di.-vr u., zo u., T ; 66 East, Sumatrastraat 66, vr u., za.-zo u., T , ONTDEK OOST EN NOORD Op 9, 10 en 11 september vindt in stadsdeel Oost/watergraafsmeer voor de vierde keer het culturele Festival De Rode Loper plaats. Dit biedt onder meer bijzondere programma s in musea, theaters en pleinen en parken. Daarnaast zijn er diverse rondleidingen langs kunst en architectuur, waaronder de negentiende-eeuwse ring, de Dapperbuurt en Weesperzijde. In het Seinhuis is lichtkunst te zien en in de Breitnertoren zijn zaterdag en zondag rondleidingen naar de 21e verdieping. Voor meer informatie zie: Amsterdam Noord is tot en met 18 september het decor voor NORTH Editie II, een project dat zich richt op het verleden en heden van de regio Noord. NORTH 2005 staat in het teken van water en de geschiedenis van de werven van Amsterdam. Op de scheepswerf en aan de Buiksloterweg is een historische fototentoonstelling te zien, de kantine van de NDSM wordt nagebouwd en kunstenaars en architecten geven vooruitlopend op de stedebouwkundige ontwikkeling van het Shell-terrein hun visie op dit gebied. De tentoonstelling is te bezichtigen van woensdag tot en met zondag van uur tot uur. In de late avonduren licht op de oevers van het IJ het kunst- en architectuurproject Skyline op. Zie voor meer informatie: Stichting de Rode Loper, T

8 NIEUWE GEBOUWEN Aan de Sloterplas in Amsterdam Osdorp staat het nieuwe gebouw van de ALO (Academie voor Lichamelijke Opvoeding). In opdracht van de Hogeschool van Amsterdam ontwierp Wouter Zaaijer (Van den Oever, Zaaijer & Partners architecten) een complex met kantoren, leslokalen en veel ruimte voor sportaccomodatie. De oplevering was in juli en de officiële opening van het gebouw is in september. De komende tijd worden meer containerconstructies voor studentenhuisvesting in de stad gebouwd. Op het NDSM-terrein plaatst studentenhuisvester DUWO in samenwerking met de AWV en Rochdale naast de bestaande 77 woningen dit jaar 303 nieuwe containers. Stichting Keetwonen creëert in Zuidoost naast de Bijlmerbajes woongelegenheid voor nog eens 1000 studenten. In de Houthavens, stadsdeel Westerpark, is Broedplaats Bonte Zwaan opgeleverd. CASA architecten ontwierp een drijvend gebouw dat ruimte biedt aan 39 ateliers. De ontwikkelaar en opdrachtgever De Principaal organiseert op dinsdag 27 september een open dag met rondleidingen en een borrel vanaf uur tot en met uur, aan de Stavangerweg 892. CURSUSSEN Het cursusseizoen gaat weer volop van start in september. Een kleine greep uit het aanbod: Vanaf 28 september start de Volksuniversiteit met een korte cursus over organische architectuur. Kunststad organiseert op 24 september in het Van Gogh Museum een themadag over de Art Nouveau en vanaf 26 september in het Hilton Hotel een lezingenreeks over de kunst van de Renaissance, bestaande uit acht lezingen. Het Rijksmuseum biedt vanaf 3 oktober in drie bijeenkomsten een cursus over het Nieuwe Rijksmuseum, afgesloten met een Hard Hat Tour. Zie de kalender voor nog veel meer cursussen met uiteenlopende thema s, van omgaan met monumenten tot dagelijks design. ; Kunststad, T ; Rijksmuseum, T PUBLICATIES Bij Phaidon Press verscheen: 10x10_2, de opvolger van 10x10_1. Ook nu werden weer 10 internationale architectuurkenners (waaronder Zaha Hadid, Kurt Foster en Toshiko Mori) gevraagd hun visie te geven op de hedendaagse architectuur. Ieder koos 10 architecten (nieuwkomers en gevestigde namen) die volgens hen de komende vijf jaar de internationale architectuurwereld zullen domineren. Opvallend is dat er drie architectenbureaus in staan die (deels) in Amsterdam gesitueerd zijn, waaronder NL architects, Claus en Kaan Architecten en Elastik. Voorts is de groeiende bijdrage uit landen als Slovenië, Zuid Korea en China opvallend. Het boek kost 75.00, zie: Bij Bas Lubberhuizen verschenen deel vijf en zes van de Bibliotheek van Amsterdamse herinneringen over respectievelijk Amsterdam Oud-Zuid en de Pijp. Toen Het Parool en het Gemeentearchief een oproep deden tot het inzenden van herinneringen aan deze stadsdelen kwamen er talloze reacties. De mooiste anekdotes, merkwaardigste voorvallen en meest aangrijpende verhalen zijn opgenomen in deze boekjes en aangevuld met foto s. Kosten per stuk. Bij Uitgeverij 010 is de Architectuurgids Haarlem verschenen met teksten van Wim de Wagt en foto s van Jos Fielmich. De gids biedt aan de hand van beschrijvingen van ruim 230 gebouwen een representatief overzicht van de interessantste architectuur in Haarlem, vanaf de middeleeuwen tot nu. De handzame uitvoering, praktische indeling met overzichtelijke kaarten en foto s, maken deze gids tot een ware inspiratiebron voor ieder die geïnteresseerd is in de Haarlemse architectuur. De publicatie kost 22,50. In de serie PlanAmsterdam van de Dienst Ruimtelijke Ordening verschenen Parkeren: isoleren of combineren en Maakbare stad?. De laatste is gebaseerd op een lezing van wethouder Duco Stadig die hij gaf in het kader van de Amsterdamlezingen van de UvA. Beide zijn te koop voor 3,- bij de Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72. De ARS heeft een rapport uitgebracht over de Ontwikkelingsstrategie van de Zuidoostlob. Het rapport is te koop bij de ARS, T Zie ook: PREFAB MET BARBEQUE In Filmmuseum Cinerama is vanaf 29 september Ultranova te zien, het speelfilmdebuut van de Waalse regisseur Bouli Lanners. In de film wordt het treurige bestaan geschetst van de vijfentwintigjarige Dimitri, verkoper van prefab-woningen die met barbecue en al worden afgeleverd. Tegen het decor van een grauw industrieterrein en troosteloze bars zet Lanners zijn personages neer met mededogen en absurde humor. Filmmuseum Cinerama, Marnixstraat 400, reserveringen T (na uur) VERBOUW EEN MUSEUM In het kader van de lezingenreeks Hoe verbouw je een museum? laten deskundigen elke maand hun licht schijnen over een aspect van de verbouwing van het Rijksmuseum. Op 25 september spreekt Anne van Grevenstein, directeur van de Stichting Restauratie Atelier Limburg, over het restaureren van Cuypers decoraties. Op 30 oktober is de beurt aan Aart Oxenaar, directeur van de Academie voor bouwkunst, met als thema Oud versus Nieuw. De lezingen vinden plaats op zondagmiddag uur tot in het Infocentrum. De toegang is gratis. Aanmelden via T Infocentrum Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1, T MUREN MET OREN De musici en beeldend kunstenaars van het project Als Muren Oren Krijgen hebben zich laten inspireren door de raakvlakken tussen architectuur en muziek. Dat leidt tot verschillende voorstellingen in de monumentale gebouwen waaronder het Zuiderbad Amsterdam (15 oktober), Station Haarlem (5, 6 november) en Stoomgemaal Cruquius (26 en 27 november). Zie: COLOFON ARCAM NIEUWS, tweemaandelijks informatiebulletin over architectuur, stedebouw en vormgeving in Amsterdam en omstreken, is een uitgave van de Stichting Architectuurcentrum Amsterdam, Prins Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam, T , F , arcam@arcam.nl. ARCAM NIEUWS verschijnt in een oplage van 5500 zes maal per jaar - in de eerste week van de maanden januari, maart, mei, juli, september en november. Redactie: Marlies Buurman (eindredactie), Dave Wendt, Else Wissink. Ontwerp: Opera Ontwerpers, Breda; druk: Drukkerij robstolk, Amsterdam. ABONNEMENT ARCAM NIEUWS kan gratis afgehaald worden op een groot aantal verspreidingspunten in Amsterdam (ARCAM, Academie van Bouwkunst, de academies voor beeldende kunst, de grote musea, gespecialiseerde boekwinkels, diverse galeries). Wie het blad thuis wilt ontvangen dient minimaal 15,- (voor het buitenland minimaal 25,-) over te maken op Postbankrekening ten name van Stichting ARCAM onder vermelding van Abonnement ARCAM NIEUWS. Men ontvangt het blad dan gedurende een jaar (6 nummers). HET WERK VAN ARCAM WORDT MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Gemeente Amsterdam: Dienst Wonen, Dienst Ruimtelijke Ordening, sector Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Beheer; Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Amsterdam, afdeling Kunst en Cultuur; Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam. SPONSORS 2005 A+D+P Architecten, Amsterdam; Algemene Woningbouwvereniging, Amsterdam, AM Wonen, Amsterdam; AMVEST, Amsterdam; ARCADIS, Hoofddorp, De Architectengroep, Amsterdam; de Architekten Cie., Amsterdam; ArchitectuurcentraleThijs Asselbergs, Haarlem; Atelier Zeinstra van der Pol, Amsterdam; Gerard W. Bakker Projectadviezen BV, Amsterdam; Koninklijke BAM Groep NV; Bunnik; Benthem Crouwel Architekten, Amsterdam; Blauwhoed Vastgoed, Rotterdam; Boer & Croon Ruimtelijke Investeringen BV, Amsterdam; Boer Hartog Hooft, Amsterdam; Bouwfonds Property Development, Hoevelaken; BPF Bouwinvest, Amsterdam; Claus en Kaan Architecten BNA BV, Amsterdam; de Dageraad, Amsterdam; Delta Forte, Amsterdam; Duinker Van der Torre, samenwerkende architecten, Amsterdam; Dura Vermeer Bouw Amsterdam BV, Amsterdam, Eigen Haard Olympus Wonen, Amsterdam; Eiso Bergsma BV, Amsterdam; ERA Bouw BV, Zoetermeer; G&S Vastgoed, Amsterdam; Heijmans IBC Vastgoed Ontwikkeling, Almere; Hillen en Roosen Planontwikkeling, Amsterdam; Inbo Architecten Stedenbouwkundigen Adviseurs, Amsterdam; Ingenieursbureau Amsterdam (IBA), Amsterdam; ING Real Estate Development, Den Haag; Jones Lang LaSalle, Amsterdam; Johan Matser Projectontwikkeling, Hilversum; Aannemingsbedrijf H.J. Jurriëns, Utrecht, De Key/De Principaal BV, Amsterdam; Köther & Salman Architecten, Amsterdam; Kristal BV, Amsterdam; MAB Groep BV, Den Haag; Moes Bouwbedrijf BV, Zwolle; Het Oosten Woningcorporatie, Amsterdam; Rabo Vastgoed, Utrecht; Rochdale, Amsterdam; Rodamco Europe, Amsterdam; Rijnja- Repro, Amsterdam; Smit s Bouwbedrijf BV, Beverwijk; Soeters Van Eldonk Ponec Architecten, Amsterdam; SV Interieurgroep, Rotterdam; Rudy Uytenhaak Architectenbureau BV, Amsterdam; Van der Leij Groep BV, Amsterdam; Van Gool Elburg Vastgoedspecialisten, Amsterdam; Vesteda Management BV, Maastricht; De Woonmaatschappij, Hoofddorp; Stichting Ymere, Amsterdam; Zwarts & Jansma Architecten, Amsterdam KOPIJ ARCAM NIEUWS 102 Het volgende nummer van ARCAM NIEUWS (nummer 102) beslaat de maanden november en december. Kopij kan tot uiterlijk 27 september bij de redactie worden ingeleverd. ARCAM t.a.v. redactie ARCAM NIEUWS Prins Hendrikkade VX Amsterdam T F arcam@arcam.nl 8