Vakblad voor diakenen / 23e jaargang, nummer 4 / augustus 2010

Transcriptie

1 Vakblad voor diakenen / 23e jaargang, nummer 4 / augustus 2010 In dit nummer: Delen met nieuwe Nederlanders Maatschappelijke stage / Eenzaamheid op het spoor / Landelijke Diaconale Dag 2010 / Rijst voor kinderen in Bangladesh

2 Colofon 7 DIAKONIA, 23E JAARGANG, NO. 4, augustus 2010 Tijdschrift voor hen die plaatselijk actief zijn op diaconaal gebied. UITGEVER Diakonia verschijnt zesmaal per jaar en is een uitgave van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland voor het diaconale programma van Kerk in Actie. Kerk in Actie is het missionaire en diaconale werk in binnen- en buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland. Delen van dit werk worden uitgevoerd mede namens tien oecumenisch georiënteerde kerken en organisaties in Nederland. REDACTIERAAD Sjon Donkers, Cor van Groningen, Evert Jan Hazeleger (hoofdredacteur), Teus Hubert, Henk van IJken, Martin Joosse, Ellen van der Kemp (bureauredactie), Henny Nagelhout (eindredacteur), Jan Ritman, Ruud Slabbertje (voorzitter), Irene Stok, Carla van der Vlist, Beppie van der Waal. OPMAAK EN DRUK Opmaak: Interface Communicatie, Ede Druk: Koninklijke BDU, Barneveld ADMINISTRATIEADRES Adressen- en periodiekenadministratie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) , fax (030) , abonnementen@pkn.nl REDACTIEADRES Postbus 456, 3500 AL Utrecht, tel. (030) , fax (030) , diakonia@kerkinactie.nl ABONNEMENTEN De abonnementsprijs bedraagt bij: - de eerste vier abonnementen à 12,70; - vijf t/m negen abonnementen à 9,62 (25% korting); - tien abonnementen en meer à 7,52 (40% korting). Losse nummers kosten 2,50 per stuk. GESPROKEN DIAKONIA Diakonia is ten behoeve visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm op daisy-cd's. Voor een abonnement of een proef-cd kunt u terecht bij de CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel. (0341) Daar kunt u ook informatie krijgen over de uitgave in brailleschrift WEBSITE ISSN Diakonia - augustus 2010

3 Inhoud Van de redactie De Verbinding: Ik zie hen een beetje als mijn echte ouders 4 Kleurrijk: Maatschappelijke stage in Amsterdam 7 Op het spoor van: Eenzaamheid 8 Actueel: Landelijke Diaconale Dag Marktplein diaconaat: Hulp aan minima en aandacht voor slachtoffers mensenhandel 11 Op de stoep bij: Mieke van Dijk, Oud-Beijerland 12 Uit de praktijk: Michacursus in Boerakker 14 1 vraag 3 deskundigen Dringende boodschappen aan de nieuwe regeringspartijen 16 Minicursus: Rijkelijk delen is delen met een plus! Over delen met nieuwe Nederlanders 17 Collectes: Rijst voor kinderen in Bangladesh 20 Nieuw begin Een nieuw begin. Het klinkt dubbelop. Elk begin is toch nieuw? Maar toch, je kunt met iets begonnen zijn en op een gegeven moment het idee krijgen dat je opnieuw met het zelfde moet beginnen, een nieuwe start moet maken. Bij terugkomst van vakantie als je weer aan het werk gaat of aan het begin van een nieuw seizoen kerkelijke activiteiten. Met iets nieuws beginnen kan mooi en inspirerend zijn, maar het kan ook moeite kosten. Voor het verkennen van nieuwe mogelijkheden en het aanleren van nieuwe vaardigheden is energie en inspanning nodig. Ik denk daarbij aan het nieuw te vormen kabinet en aan het wonen in een nieuwe omgeving met onbekende mensen om je heen en een andere cultuur. Diakenen kunnen een helpende hand bieden daar waar mensen opnieuw moeten of willen beginnen. In de rubriek De Verbinding leest u het verhaal van Naomi en Carla die in een gezinshuis in Jeugddorp De Glind zijn gaan wonen en de diaconie van de protestantse gemeente Langedijk- Noord die daar ondersteuning aan geeft. In de minicursus gaat Kerk in Actie-medewerkster Geesje Werkman in op activiteiten die diakenen kunnen ondernemen om nieuwe Nederlanders te leren kennen en met hen te delen. En het nieuwe kabinet? Ook daar bieden diakenen een helpende hand. Het vaste diakenpanel heeft een aantal dringende boodschappen en adviezen voor de nieuwe regeringspartijen. In het blad Diakonia is eveneens sprake van een nieuw begin. Op pagina 8 en 9 treft u een gloednieuwe rubriek aan: Op het spoor van. In deze rubriek zullen verschillende diaconale aandachtsvelden aan de orde komen en zal het erom gaan hoe u mensen die een steun in de rug kunnen gebruiken op het spoor kunt komen. Hoe ook zij een nieuwe start kunnen maken, zodat ze gezien worden en meetellen. Henny Nagelhout, eindredacteur Achtergrond: Diaconale inzet voor migranten 21 Korte berichten 22 Luisteren 24 Bij de voorpagina Modupe uit Nigeria leert fietsen. Het is een klein voorbeeld van een manier om te delen met nieuwe Nederlanders. Lees meer op pagina 17, 18 en 19. Foto Kees van de Ven/HH Diakonia - augustus

4 De Verbinding Naomi (links) en Carla 4 Diakonia - augustus 2010

5 Naomi en Carla over wonen in Jeugddorp De Glind Ik zie hen een beetje als mijn echte ouders In Jeugddorp De Glind wonen kinderen en jongeren die niet bij hun eigen ouders kunnen wonen. Hoe is het om daar te wonen? Aan het woord zijn twee tieners die in een gezinshuis in De Glind wonen. Naomi is zestien jaar oud. Ze volgt de opleiding voor sociaal pedagogisch werker aan het ROC in Amersfoort. Twee jaar geleden verhuisde ze met haar gezinshuisouders naar De Glind. Carla is veertien jaar oud en gaat na de zomervakantie naar het vierde jaar van het vmbo op De Meer waarde in Barneveld. Ze woont sinds twee jaar met haar jongere zusje en broertje in hetzelfde gezinshuis in De Glind. Boerendorp Ik kom oorspronkelijk uit Amsterdam. Dus ik moest wel heel erg wennen aan dit boerendorp. Nu ik eenmaal gewend ben, bevalt het hier wel goed, want het is wel lekker rustig, zegt Naomi. Ook al gaan ze allebei niet in De Glind naar school, ze zijn wel lid van de jongerenraad. De jongerenraad organiseert feestjes voor de jongeren en denkt bijvoorbeeld mee over meer blijvende jongerenvoorzieningen, zoals een aanpassing aan het zwembad. Ze hebben dus een bijzondere taak voor De Glind. Gezin met gebruiksaanwijzing Carla en Naomi wonen allebei in een gezinshuis. In zo n huis woont een gewoon gezin, ouders met hun eigen kinderen. Maar in datzelfde huis wonen ook opgenomen kinderen, voor wie de ouders meteen pleegouders of beter gezegd gezinshuisouders zijn. Naomi en Carla hebben een duidelijke opvatting over het gezinshuis waarin zij wonen. In een gezinshuis zijn je ouders er, zoals ze dat noemen, 24/7 (vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week). Dat is anders dan in een groepshuis. Daar heb je elke dag andere leiding en dan kun je je niet goed aan iemand hechten. Tekst Annemarie van der Velde Foto's Prodifo rudolphstichting Jeugddorp De Glind is ontstaan vanuit de motivatie van dominee Rudolph om voor kinderen die in de reguliere maatschappij uit de boot vallen een nieuwe samenleving te creëren. In 2011 bestaat dit gedachtegoed 100 jaar. Vanuit deze overtuiging zet de naar hem genoemde Rudolphstichting zich nog steeds in voor het jeugddorp namens bijna 900 diaconieën van de Protestantse Kerk. Ook elders in Nederland werkt de Rudolphstichting voor uit huis geplaatste kinderen. Wilt u ook gratis lid worden met uw diaconie om mee te kunnen praten over dit werk? Kijk dan op Kerk in Actie draagt in 2010 en bij aan het werk van de Rudolphstichting. Dat doet Kerk in Actie uit de opbrengst van de collectes voor jeugdwelzijn en uit de bestemde bedragen die Kerk in Actie voor dit werk ontvangt. Ik zelf heb een hele goede band met m n gezinshuis ouders. Ik kan met alles bij ze terecht en kan gewoon heel goed met ze overweg. Ik zie hen ook wel een beetje als mijn echte ouders, aldus Carla. Naomi beaamt dat en voegt er nog aan toe: In een gezinshuis is het wel anders dan in een gewoon gezin met echte broers en zussen. Iedereen in een gezinshuis heeft z n eigen problemen of gebruiksaanwijzing waar je rekening mee moet houden. Contact met familie De beide meiden hebben ieder hun eigen achtergrond. Naomi s ouders zijn gescheiden. In eerste instantie woonde ze bij haar moeder, vervolgens heeft ze een periode in een crisisgroep gewoond en daarna kwam ze terecht in het gezinshuis. Haar vader ziet ze regelmatig, ongeveer één keer per maand. Haar moeder ziet ze elke zes weken een uurtje. Carla is na het overlijden van haar moeder bij haar opa en oma gaan worden. Omdat het niet meer ging, is ze uit huis geplaatst. Haar vader en oma spreekt ze alleen via de telefoon. Daardoor hebben zij in bepaalde opzichten een heel ander leven dan leeftijdgenootjes. Naomi zegt daarover: Je raakt eraan gewend, maar hebt ook geen andere keuze dan het te accepteren. Ik merk wel dat ik hierdoor zelfstandiger ben geworden. Ze voelen zich allebei echt anders doordat ze een behandelplan hebben waarin hun leerdoelen omschreven staan. Carla: Twee keer per jaar evalueren de behandelcoördinator, de voogd en gezinshuisouders hoe het met je gaat, welke leerdoelen je hebt gehaald en waar je nog verder aan moet werken. Dat je zo beoordeeld wordt, is soms best wel vervelend. Met klasgenoten praten ze hier niet zo vaak over: Als ik dit vertel, vinden mensen mij vaak zielig. Ik heb liever dat ze mij nemen zoals ik nu ben. Ze weten dat ik niet thuis woon, maar dat is het dan ook. Annemarie van der Velde is communicatiemedewerkster bij de Rudolphstichting. Diakonia - augustus juni

6 De Verbinding We willen onze jeugd laten zien dat het ook anders kan Interactief contact met de Rudolphstichting Als kinderen buiten de samenleving dreigen te vallen, moeten we een samenleving creëren waarin zij wel welkom zijn. Deze uitspraak is van dominee R.J.W. Rudolph ( ), grondlegger van Jeugddorp De Glind en inspirator van de Rudolphstichting. De protestantse gemeente Langedijk-Noord heeft een Interactief-contact met de Rudolphstichting. Diaken Margriet Biersteker en zwo-lid Willem Tanja vertellen daarover. Na afloop van het interview krijgt Margriet Biersteker een grote bos bloemen van Willem Tanja als dank voor haar inzet. Haar ambtstermijn zit erop en ze stopt dus ook met de zwo-commissie waar ze als afgevaardigde van de diaconie in zat. Eén van de laatste activiteiten die ze verrichtte voor de commissie was het schrijven van een artikel voor het kerkblad over het project dat de gemeente Langedijk-Noord sinds kort steunt: de Rudolphstichting. Margiet Biersteker: We steunen meestal twee projecten voor vier jaar. Beide projecten liepen af, dus werd het tijd voor nieuwe projecten. Samen met gemeenteadviseur Karel Jungheim overlegden we over mogelijke interactieve projecten. We gaven zelf aan dat we een project in Nederland wilden. Waarom zouden we altijd projecten in het buitenland steunen? In Nederland zijn ook mensen die hulp nodig hebben. We steunden de Rudolphstichting al met een lening. Willem Tanja en Margriet Biersteker Tekst en Foto Ellen van der Kemp Daardoor kwamen we op het idee om dit project ook op deze manier te steunen. Ontmoetingsdag Margriet en Willem bezochten zaterdag 12 juni de jaarlijkse ontmoetingsdag van de Rudolphstichting. Dat was een mooie kennismaking met het project, vertelt Willem. We werden rondgeleid door een oudschoolhoofd, een hele enthousiaste man. Hij vertelde van alles over de Rudolphstichting; wanneer het is opgericht en wat ze precies met het geld doen. We zijn ook bij een gastgezin geweest. De man had een halve baan. De andere helft van zijn werkzame tijd was hij bezig met het begeleiden van de kinderen naar specialistische hulp. Daar waren we erg van onder de indruk. De gastouders zijn mensen die al een gezin hebben en ook nog de opvang en opvoeding van een kind met een kaartje eraan op zich nemen. Ik vind dat heel bijzonder. De Glind is een mooie plek. Er is veel natuur in de omgeving, veel groen. De kinderen kunnen boomhutten maken en ze kunnen af en toe flink veel herrie maken zonder dat iemand er last van heeft. Dat kan daar omdat er veel ruimte is. De kinderen die er opgevangen worden zijn veelal kinderen die in een moeilijke situatie terecht zijn gekomen zonder dat ze er zelf iets aan kunnen doen. Bijvoorbeeld doordat hun ouders verslaafd zijn of gehandicapt of omdat ze misbruikt zijn. Bij de gastouders hebben de kinderen allemaal een eigen kamer, zodat ze een eigen plek hebben waar ze zich terug kunnen trekken. Tijdens de rondleiding kwamen we ook in het restaurant in centrum de Glindster. Daar is een leerwerkplek. En we kwamen langs een kinderhospice. Ook dat was heel bijzonder. Ik was er echt van onder de indruk. Het was een wel bestede zaterdagmiddag. Interactief contact in Nederland Het leuke aan dit interactieve contact is dat we een keer iemand uit kunnen nodigen van de stichting die iets in onze gemeente komt vertellen, zegt Willem. De zwo-commissie zorgt voor de promotie van het project in de gemeente. We proberen altijd iets bijzonders te organiseren. Toen we de Israëlische vredesbeweging Gush Shalom steunden, hebben we bijvoorbeeld een keer de muur nagebouwd in de kerk. We willen ook contact vanuit de jeugd bewerkstelligen, vertelt Margriet. Het is goed om onze jeugd te laten zien dat het ook anders kan in Nederland. Dat er ook kinderen zijn die het minder goed hebben. Maar we zijn pas net gestart met het steunen van dit project, dus dat moet nog van de grond komen. Toch ziet Willem al mogelijkheden om de gemeente in contact te laten komen met de Rudolph - stichting. Een project waar je zelf contact mee hebt is toch anders dan een project dat je alleen op papier kent. Op een gegeven moment valt daar niet meer zo veel over te vertellen. Hier zijn we nu zelf geweest en dat is toch anders. Ellen van der Kemp is freelance journalist. 6 Diakonia - augustus 2010

7 Kleurrijk Sofie (boven), Sharony en Clara, drie meiden uit het rijke Amsterdam Oud-Zuid, tijdens hun maatschappelijke stage. Zij knapten het tuintje op van een oudere dame, schilderden de woonkamer van een zieke vrouw en werkten een dagje mee bij de Voedselbank. Verder hielpen zij in de Bethelkerk: bij de koffieochtend voor ouderen en bij het kindertheater Plejater. En tot slot bij het diaconale Wereldhuis: een feest voor ongedocumenteerde migranten. Het was een blikverruimende ervaring voor Sofie, Sharony en Clara. Eigenlijk zijn die arme mensen heel normaal Tekst en Foto's Elianne Schultz Alle middelbare scholieren moeten vanaf 2012 een maatschappelijke stage lopen. In Amsterdam betekent het dat jaarlijks duizenden leerlingen stage gaan lopen. De Protestantse Diaconie speelt hierop in en begeleidt maatschappelijke stagiaires naar diaconale projecten. In drie jaar tijd wil de diaconie 200 stagiaires plaatsen en begeleiden. De stage biedt hun een unieke kans om kennis te maken met mensen in de knel. Kerk in Actie steunt dit werk. Lees meer op > wereldwijde hulp. In groepjes zamelen leerlingen bij supermarkten voedsel in, wat krattenvol extra producten voor de voedselbank oplevert. Bij de uitgiftepunten helpen stagiaires met het uitdelen van eten. Dit opent hun ogen voor de armoede in de stad: Eigenlijk zijn die arme mensen heel normaal. Dat zou zo mijn buurvrouw kunnen zijn. Elianne Schultz is maatschappelijkstagebegeleidster bij de Protestantse Diaconie. Diakonia - augustus

8 Op het spoor van Eenzaamheid In deze nieuwe rubriek wil Diakonia laten zien welke diaconale noden diakenen in hun omgeving kunnen tegenkomen en hoe ze mensen op het spoor kunnen komen die best een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Als eerste diaconaal aandachtsveld koos Diakonia voor eenzaamheid. Wat is eenzaamheid? Komt het vaak voor? Wie zijn er eenzaam? Wat kun je eraan doen? Eenzaamheid is kort gezegd: minder betekenisvolle sociale contacten hebben dan je graag zou willen. Eenzaamheid is niet objectief waar te nemen. Het is een gevoel. Alleen zijn is niet hetzelfde als je eenzaam voelen. Op een receptie met honderd mensen die ik niet ken, kan ik mij heel eenzaam voelen. Alleen, thuis op de bank met een goed boek en mooie muziek, voel ik mij niet eenzaam. Signaleren van eenzaamheid is daarom moeilijk. We kunnen mensen zien, samen met anderen, en denken dat ze niet eenzaam zijn. Voor veel mensen is eenzaamheid niet iets waarmee je te koop loopt. Mensen zullen niet gauw zeggen dat ze eenzaam zijn. Wie zijn er eenzaam? Uit TNS/NIPO-onderzoek (2008) blijkt dat één op de drie Nederlanders zich wel eens eenzaam voelt. Er zijn veel situaties waarin mensen eenzaam kunnen zijn. Vaak heeft eenzaamheid te maken met verlieservaringen: verlies van een partner, van gezondheid en daardoor de mogelijkheid andere mensen te ontmoeten, maar ook Tekst Irene Stok Foto istock verlies van werk, van vrienden of van een vertrouwde omgeving door verhuizing. 1. In de media wordt vooral gesproken over eenzame ouderen. Uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam blijkt dat ongeveer een derde van de 55-plussers eenzaam is, ongeveer vier procent in ernstige tot zeer ernstige mate (2009). Ouderen die alleen wonen en geen kinderen in de buurt hebben, hebben grote kans om eenzaam te zijn. 2. Een andere categorie mensen waar eenzaamheid aanwezig kan zijn, vormt de groep mantelzorgers. Een vrouw met een demente man, kreeg van een weduwe te horen: Jij hebt je man tenminste nog. Deze vrouw was hier verdrietig over. Zij had geen contact meer met haar man, was beperkt in haar sociale contacten en moe van het altijd maar zorgen. Zij voelde zich erg eenzaam, juist in haar relatie. 3. Een derde groep mogelijk eenzamen, zijn mensen die leven in armoede. Door schaamte om hun beperkte middelen, sluiten zij zich soms af van de samenleving. Een verjaardag wordt niet gevierd, geen geld. Vanzelf worden zij ook niet meer uitgenodigd voor andere verjaardagen. Gebeurt dit wel, dan is er geen geld voor een cadeau of voor de reis. Geld voor activiteiten, theater, concert, is er soms vanuit een gemeentelijke regeling. Passende kleding is er vaak niet en dus gaan mensen niet. Als je geen geld hebt voor een computer met internet, ben je verstoken van informatie en soms ook van contacten omdat er mensen zijn die alleen maar willen mailen. Tot slot zijn er nog een paar groepen mensen te noemen waar relatief vaak sprake kan zijn van eenzaamheid: chronisch zieken, gehandicapten, allochtonen, dak- en thuislozen en alleenstaanden. Hoe bereik je eenzame mensen? Een oproepje eenzame mensen gezocht zal niet veel opleveren. Er zijn wel andere mogelijkheden om mensen te vinden die eenzaam zijn. Ik noem er enkele. Ontmoetingsbijeenkomst Verlies van geliefden, gezondheid of mobiliteit maakt mensen vaak eenzaam. Een diaconie kan een ontmoetingsbijeenkomst organiseren over omgaan met verlieservaringen. Vraag dan bijvoorbeeld aan de deelnemers iets mee te nemen wat troost geeft: een gedicht, muziek, een gezang, een schilderij In de ontmoeting kunnen zij daarover aan elkaar vertellen. 8 Diakonia - augustus 2010

9 En herkenning vinden in elkaars verhalen. Misschien ontstaan er contacten. Maaltijden Er zijn kerken die maaltijden organiseren. Dat zijn geen maaltijden voor eenzame mensen, daar wil niemand bij horen. Het zijn ontmoetingsmaaltijden of contactmaaltijden waar ieder welkom is. Het is voor iedereen leuk als er een gemêleerd gezelschap aan tafel zit: ouderen, jongeren, alleengaanden, echtparen met of zonder kinderen. De aankondiging van zulke maaltijden komt natuurlijk in het kerkblad of via een poster in de kerk. Maar een oproepje in een huis-aan-huis-blad kan ook mensen bereiken die geen binding met de kerk hebben. Zo kan een gemeente diaconaal naar buiten treden. Aanwezig zijn Een diaconie kan zich een jaar richten op een bepaalde groep mensen. Bijvoorbeeld op ouderen, mensen die een partner verloren, mantelzorgers, mensen met een handicap, nieuwe mensen in de gemeente (door een verhuizing kunnen mensen so ciale contacten kwijt raken). Op plekken waar ouderen komen, kan een diaken aanwezig zijn om de voelhorens uit te steken. En de mensen waar niemand wat van weet, kun je bezoeken. Doe dit wel in overleg met degenen die betrokken zijn bij het pastoraat. Kerkenraadsvergadering Vraag eens tijdens de kerkenraadsvergaderingen aan de ouderlingen: Komen jullie in je bezoekwerk oudere mensen tegen die weinig sociale contacten hebben? Hebben deze mensen hulp nodig? Kan de diaconie wat doen? Of: Als ouderlingen zieke mensen bezoeken, willen ze dan ook informeren hoe het met de mantelzorgers gaat en of er een taak voor de diaconie is voor deze mantelzorgers? Dezelfde vraag hoort ook thuis in een overleg met bezoekvrijwilligers. En dan En dan ben je als diaconie mensen op het spoor gekomen die eenzaam zijn. Wat te doen? Eigenlijk is dat heel eenvoudig: er zijn en aandacht hebben. Probeer om in ontmoetingen met deze mensen te ontdekken wie zij zijn, wat hen bezighoudt en wat ze nodig hebben. Dat vraagt veel aandacht en geduld. Laat mensen maar vertellen. De diaken hoeft eerst alleen maar te luisteren. Weinig mensen zullen in een eerste contact vertellen dat ze eenzaam zijn. Maar als er een relatie van vertrouwen ontstaat, komt dat verhaal wel boven water. Relaties aangaan en oprechte belangstelling tonen is dus de eerste stap. Is dat vertrouwen er eenmaal, dan kun je mensen vragen naar de contacten die ze met andere mensen hebben. Daarin is het aantal niet belangrijk. Een kamer vol visite met een verjaardag is geen garantie voor waardevolle contacten. Een volgende stap Om erachter te komen of iemand waardevolle contacten heeft, zouden de volgende vragen gesteld kunnen worden: Is er iemand om iets mee te ondernemen? Zijn er mensen om intimiteit mee te delen, om te praten over wat je bezighoudt, waar je bang voor bent, waar je op vertrouwt? Zijn er mensen die echt belangstelling voor je hebben, die luisteren naar je verhaal? Zijn er mensen in de buurt waar je een beroep op kunt doen als je hulp nodig hebt, als je opeens vervoer nodig hebt, iemand die een boodschap kan doen als je ziek bent? En zijn er mensen voor wie jij iets kunt betekenen, voor wie jij waardevol bent? Het is geen vragenlijstje om af te werken. Het toont wel belangstelling: hoe zit dat voor u? Aan de hand van die vragen kan duidelijk worden of iemand zich eenzaam voelt of niet. Mensen zoeken mensen Misschien is het mogelijk om samen met een eenzame man of vrouw te zoeken naar mensen met wie een waardevol contact opgebouwd of hersteld kan worden. Het gebeurt regelmatig dat mensen iemand uit het oog verloren hebben. Hun partner is overleden en in je eentje tussen stellen zitten is voor veel mensen niet leuk. Dus worden bepaalde bijeenkomsten gemeden. Waarom niet eens bellen om te vragen hoe het gaat en een afspraak te maken voor een kopje thee? Samen met de mens die zich eenzaam voelt, kun je zoeken naar mogelijkheden om hun netwerk uit te breiden. Irene Stok is lid van de redactieraad Diakonia en diaconaal consulent in Gouda. Diakonia - augustus

10 Actueel Landelijke Diaconale Dag 20 november 2010 Afschrijven of meetellen? Hoe werk je er als diaken aan dat mensen in je omgeving meetellen en niet afgeschreven worden omdat ze economisch niet rendabel zijn? Het is geen eenvoudige taak voor een diaken, maar wel een heel mooie opdracht. Op 20 november vindt voor de 115 e keer de Landelijke Diaconale Dag plaats. Het thema is dit jaar: Afschrijven of meetellen; diakenen maken het verschil. We willen diakenen handreikingen geven om mensen op te sporen die uitgesloten worden en om deze mensen te begeleiden, zegt Evert-Jan Hazeleger, adjunct programmamanager Kerk in Actie. Uitsluiting komt Tekst Ellen van der Kemp Foto IKON communicatie op allerlei terreinen en in allerlei groepen voor. Tijdens de Landelijke Diaconale Dag wordt er gesproken over het mechanisme van uitsluiting. Hoe werkt dat? Het is een natuurlijke neiging van mensen om weg te kijken als je problemen ziet, want het haalt je uit je eigen comfortabele positie. De vraag die tijdens de Landelijke Diaconale Dag centraal staat is dus: wat kan je als diaken doen om mensen mee te laten tellen? Voor veel diakenen is de reden dat ze diaken geworden zijn dat ze het verschil willen maken. Zorgen dat mensen het gevoel hebben dat ze erbij horen is praktische werk, zegt Evert-Jan. Er is geduldige inzet van vrijwilligers voor nodig om te zorgen dat iemand erbij komt en erbij blijft. Daarin willen we diakenen met een uitgebreid programma toerusten. Het programma Het thema Afschrijven of meetellen zal worden toegelicht door twee sprekers. Mechteld Jansen, bijzonder hoogleraar Missiologie aan de Protestantse Theologische Universiteit, zal vanuit theologisch perspectief haar visie geven en Paul Rosenmöller, programmamaker bij de Ikon en voormalig politicus, zal iets vertellen over de rol van de media bij uitsluiting. Om diakenen ook praktische handvatten te geven zijn er diverse workshops. Twaalf in totaal. Hierin komen verschillende diaconale kwesties aan bod die allemaal te maken hebben met uitsluiting. Zo is er bijvoorbeeld een workshop over armoede en over belangenbehartiging voor psychisch kwetsbare mensen. Er is een workshop over diaconale zorg rond (ex-)gedetineerden en er is een Paul Rosenmöller is één van de sprekers tijdens de Landelijke Diaconale Dag op 20 november. Meer informatie Bij deze Diakonia vindt u een folder met een aanmeldingskaart. U kunt zich voor de Landelijke Diaconale Dag aanmelden door deze kaart in te vullen en op te sturen. Digitale opgave is mogelijk via De kosten bedragen 25,- per persoon. Heeft u bij dit nummer geen folder ontvangen? Neem dan contact op de servicedesk van Kerk in Actie, tel. (030) workshop over microkrediet. Dat lijkt in eerste instantie misschien niet zoveel met het thema te maken te hebben, maar microkrediet is een heel bruikbaar middel om uitsluiting tegen te gaan, aldus Evert-Jan. Motivatie Het leuke van de Landelijke Diaconale Dag is dat er diakenen uit het hele land komen en dat de aanwezige diakenen beseffen dat ze er niet alleen voor staan, dat er meer mensen vanuit dezelfde motivatie met dit werk bezig zijn. Bovendien is zo n dag heel leerzaam. In de workshops kun je leren wat je kunt doen om sociale uitsluiting tegen te gaan en hoe je mensen herkent om wie het gaat. In de pauze is er, net als andere jaren, een markt waar organisaties zich presenteren die voor diakenen handig kunnen zijn. Het is een manier om kennis te maken met andere diakenen en om praktijkverhalen uit te wisselen. Muziek en spel Maar het belangrijkste is misschien nog wel dat we met elkaar vieren. Aan het begin van de dag is er een liturgische viering die verzorgd wordt door een groep die ook Kerk in Actievespers in het land uitvoert. En aan het einde van de dag hebben we weer een gezamenlijke sluiting. Dit jaar hebben we meer praktische workshops dan andere jaren. Er zijn twee workshops waarbij muziek gemaakt wordt en er zijn twee workshops met een spelelement. Zowel muziek als spel hebben een verbindende, insluitende functie. Mensen tellen hierbij juist mee in plaats van dat ze afgeschreven worden. Ze worden gezien. En dat sluit weer mooi aan op het thema van de 40dagentijdcampagne 2011: Ik zie je! 10 Diakonia - augustus 2010

11 Marktplein diaconaat Hulp aan minima en aandacht voor slachtoffers mensenhandel Diakenen willen graag praktisch helpen. Dat blijkt ook uit de inzendingen die Diakonia voor Marktplein Diaconaat ontving. Hieronder vindt u een tip voor de hulp aan minima. Diakenen houden zich niet alleen met armoedeproblematiek bezig. Steeds meer diaconieën zetten zich in voor bijvoorbeeld slachtoffers van mensenhandel. Hoe? Ook dat leest u op dit Marktplein. Kerk en Minima Van diaken Anneke Kroesbergen-Griffioen uit Veenendaal ontving Diakonia een tip voor alle kerken in Nederland : Kijk eens op de website De stichting Kerk en Minima Veenendaal is een interkerkelijke organisatie die een helpende hand wil bieden aan de medemens in nood. Het initiatief is in 1989 ontstaan en bestaat dus al ruim twintig jaar. Via de website kunnen mensen die hulp nodig hebben een aanvraag indienen. Voor diaconieën die iets dergelijks willen opzetten is deze website een mooi voorbeeld. Meer voorbeelden van hulp aan minima is te vinden in de nieuwe uitgave Armoede en rechtdoen helpen Marktplein Diaconaat is een plek voor ontmoeting en uitwisseling. Voor diaconale beroepskrachten, diakenen, diaconale vrijwilligers en voor iedereen die zich verder wil verdiepen in de diaconale praktijk. Dit uitwisselingsnetwerk van Kerk in Actie bundelt diaconale ideeën, ervaringen, methodes en werkwijzen. Waar is het Marktplein Diaconaat te vinden? - In deze rubriek in Diakonia - Op marktpleindiaconaat - Tijdens twee verdiepingsdagen per jaar over de diaconale praktijk. onder protest in de praktijk. Het boekje is te bestellen via de webwinkel op www. kerkinactie.nl, bestellignen@pkn.nl of tel. (030) Een mens is niet te koop Mieke Hellema, voorzitter van de diaconie Amstelveen-Buitenveldert stuurde Diakonia informatie over de activiteiten die de diaconie daar organiseerde in het kader van het project Een mens is niet te koop over mensenhandel. Bij de activiteiten werden niet alleen kerkleden betrokken. Zo bevond de expositie Elena, een hedendaagse kruisweg met in de hoofdrol een slachtoffer van mensenhandel, zich in het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit. Er werd ook een openbaar college georganiseerd vanuit de faculteit rechtsgeleerdheid over onderzoek naar en ervaringen met mensenhandel. En er was een bijeenkomst met Elma van den Nouland, stafmedewerker van de Stichting Religieuzen Tegen Vrouwenhandel. Daarnaast werden in vier kerken in Amstelveen de films Lilja 4-ever en The Jammed vertoond. De diaconie zorgde voor veel publiciteit. Er verschenen berichten in interviews in kranten, wijkbladen en op RTV- Amstelveen. Op de website is het een en ander te lezen over het project Een mens is niet te koop. De website trok al de aandacht van een diaconie elders in het land die ook met het thema aan de slag wilde. Jaarlijks vindt op 18 oktober de Links: Meer informatie over Mensenhandel is te vinden op: (zie ook pagina 22) Op onze eigen website is de themamap Vrouwenhandel in Europa te downloaden. Europese dag tegen mensenhandel plaats. Misschien ook een idee voor uw diaconie om hier aandacht aan te besteden? Meer weten of diaconale tips doorgeven voor op het marktplein? Rob van Herwaarden diaconaalconsulent@planet.nl (010) Jan Willem Menkveld j.menkveld@kerkinactie.nl (030) Diakonia - augustus

12 Op de stoep bij: Mieke van Dijk, Oud-Beijerland Na twee werkvakanties en een periode van een half jaar in Malawi is Mieke van Dijk diaken geworden. Zij maakt zich nu sterk voor jeugddiaconaat in haar gemeente. Tekst Beppie van der Waal Foto Gerrit Groeneveld Twee jaar geleden werd ze gevraagd diaken te worden in de protestantse gemeente de Open Hof in Oud-Beijerland. Al snel komt de vraag op tafel of de diaconie iets met Jeugddiaconaat wil doen. Met een medediaken gaat Mieke de uitdaging aan. Ze leggen contact met de jeugdraad in hun gemeente, vragen bij Kerk in Actie een TotaalBox Jeugddiaconaat aan, een pakket handreikingen om jeugddiaconaat in de gemeente op te zetten (zie kader), en gaan in het najaar van 2009 naar de Landelijke Diaconale Dag in Utrecht dat als thema jeugddiaconaat heeft. Ze volgen een workshop en doen veel ideeën op. En ze vragen een startavond bij de TotaalBox kennis met de groep jeugddiaconaat van de hervormde gemeente hier ter plaatse. Zij hebben al veel ervaring. Running dinner Na de zomervakantie is er veel nieuw in de Open Hof. Onze nieuwe predikant is in juni bevestigd en we hebben net een nieuw kerkgebouw waar we allemaal onder één dak zitten, vertelt Mieke. Een goed moment om het jeugddiaconaat uit te breiden. We willen jongeren ontmoeten waar ze zijn, bij de club, de catechese en de kindernevendienst. Op dit moment peilen we met kleine dingen wat de interesses van jongeren zijn om het verder Ik denk niet direct in geven, maar in contact en ontmoeting. Totaalbox Jeugddiaconaat De TotaalBox Jeugddiaconaat is bedoeld om jeugddiaconaat in een gemeente te starten of te verbreden naar plekken in en om de gemeente. De TotaalBox bestaat uit een pakket met handreikingen, praktijkvoorbeelden, informatie over projecten, werkvormen om de theorie in praktijk te brengen en een digitale scan om te zien hoe het jeugddiaconaat in uw gemeente verankerd is en hoe het verdiept en verbreed kan worden. U kunt de TotaalBox voor 50,- bestellen via de webwinkel of tel (030) Een startavond met advies kost 90,- (incl. TotaalBox). Aan te vragen via jeugddiaconaat@pkn.nl. Meer informatie: Carla van der Vlist, projectmanager Kerk in Actie, tel. (030) aan. Samen met een gemeenteadviseur vullen ze de Totaalscan in. Daaruit blijkt dat er behoefte is aan een betere onderlinge communicatie en dat er in de catechese meer aandacht kan komen voor diaconaat, zodat het meer van de hele gemeente wordt. Draagvlak en klankbord We zitten nog echt in een startfase en zijn zoekende, zegt Mieke. Jeugddiaconaat staat iedere keer op de agenda van de diaconie. Daar en bij de kerkenraad vinden wij draagvlak en een klankbord. Ook de financiële kant voor de activiteiten is in orde. Contact met de jeugdraad kunnen we nog meer uitbouwen; we kunnen meer van elkaars deskundigheid en contacten gebruik maken. Een aantal maanden geleden maakte ik uit te bouwen met de jongeren zelf. We organiseerden met twintig-plussers een running dinner. Dat houdt in dat je de gangen van een maaltijd op verschillende locaties gebruikt. Tussen de gangen door wisselen de deelnemers van locatie. Ook wisselt de samenstelling van de groep mensen waarmee je aan tafel zit. We hebben ouderen gevraagd bij wie de jongeren één van de gangen van het diner mogen komen eten. Er kwamen veel enthousiaste reacties. Op deze manier kunnen jongeren en ouderen naar elkaar omzien. Een andere activiteit is de werkvakantie. Onze gemeente heeft een traditie van jongeren die drie weken op werkvakantie gaan naar het buitenland. Het hele jaar door houden we daar acties voor. In sep- tember vertellen zij in een dienst over hun ervaringen en wij vragen dan wie er het volgende jaar mee wil gaan. Dit jaar wilde tot onze verrassing een moeder graag mee. Haar kinderen maakten haar zo enthousiast dat ze zelf wil gaan! En dat stak nog vijf moeders aan. Deze activiteit wordt zo meer van alle leeftijden. Hoe het begon De betrokkenheid van Mieke bij jeugddiaconaat komt niet uit de lucht vallen. Ze was jarenlang actief in het jeugdwerk. Ze gaat twee keer voor drie weken naar Malawi als ze zoekt naar wat ze wil met haar werk en naar wat geloof voor haar betekent. Ze bouwt mee aan een school en toiletgebouw. De ervaringen daar maken een onuitwisbare indruk. Mieke: Drie weken lijkt kort, maar je verandert 12 Diakonia - augustus 2010

13 er echt door! Je bent met allemaal jonge mensen die ook graag zoiets willen, je bent in een ander land met een andere cultuur en je ontmoet de mensen daar. Verhalen van weeskinderen Malawi behoort tot één van de armste landen ter wereld. Kinderen hebben nauwelijks toegang tot goede gezondheidszorg en onderwijs. Er is altijd onzekerheid over primaire levensbehoeften als schoon drinkwater, voedzaam eten en een dak boven het hoofd. Wat zij voor die kinderen kan betekenen, houdt haar die zomer bezig. En de ontmoeting met een kind dat haar rustig, doordringend aankijkt, raakt haar. Ze besluit om, samen met een vriendin, voor een half jaar naar Malawi te gaan. Via Togetthere, het internationaal jongerenprogramma van Kerk in Actie en ICCO, komen ze terecht bij het Matunkha Center in Rumphi in het noorden van Malawi dat zich richt op de verzorging van weeskinderen. Hier in Nederland hebben we een beeld van hoe het daar is. Natuurlijk is er nood, maar er zijn ook veel gelukkige mensen, ze kijken naar elkaar om en zijn gastvrij. Ze maken zich minder zorgen voor de dag van morgen. Mieke kijkt nu anders naar haar wens om in de projecten iets te presteren. Ik denk niet direct in geven, maar in contact en ontmoeting. Ze heeft het gevoel dat diaconaat steeds meer gaat leven in de gemeente. Tijdens de laatste fondsenwervingsactiviteit van de moeders, een theaterdiner, voelden we een zekere saamhorigheid en verbondenheid. Aan het kind in Malawi dat haar zo raakte, zou Mieke graag het gedicht 'Je bent waardevol' van Max Lucado sturen (zie hiernaast). Je bent waardevol God is dol op je Als je wilt praten, luistert Hij altijd. Hij kan wonen waar Hij maar wil in het hele universum, en Hij koos jouw hart. Misschien vind je het moeilijk om te geloven dat God je bij naam kent maar dat is wel zo. Geschreven op zijn hand. Gesproken door zijn mond. Gefluisterd door zijn lippen. Jouw naam. Hij wacht om je te omarmen, of je nu slaagt of faalt. Je hemelse vader wil alleen maar zijn liefde met je delen. Diep ontroerd, zegt Hij: Je bent mijn kind. Ik houd ontzettend veel van je. Beppie van der Waal is gemeenteadviseur en lid van de redactieraad van Diakonia. Diakonia - augustus

14 Uit de praktijk Michacursus in Boerakker Je gaat nadenken over wat je wél kunt veranderen Ze kunnen er nog steeds enthousiast over praten, de gemeenteleden van de protestantse gemeente i.w. Boerakker/Nuis-Niebert. Acht leden volgden het afgelopen seizoen de Michacursus. Het maakt je bewust van de ander en je eigen manier van leven. Tekst Ellen van der Kemp Foto Harjanne de Boer Boerakker is een klein dorpje tussen Drachten en Groningen. Vorig jaar vormden de gereformeerde kerk van Boerakker en de hervormde gemeente Nuis-Niebert een federatie. In Marum, een buurtgemeente van Nuis-Niebert, was de Michacursus al een keer gegeven. Een diaken van de hervomde gemeente had de cursus met enthousiasme gevolgd en zodoende besloot de diaconie ook de Michacursus aan te bieden, maar nu aan de gefedereerde gemeente. Diaken Dick Holtman: Het leek ons wel leuk om zoiets te starten in de nieuwe gemeente, maar we vonden ook dat we als diaconie onze handen al vol hebben aan de werkzaamheden die regelmatig terugkeren. Daarom hebben we de kerkelijk werker gevraagd de cursus te gaan geven. Harjanne de Boer is die kerkelijk werker in de gemeente Boerakker Nuis-Niebert. Zij volgde een instructieavond voor cursusleiders, plaatste een oproep in het kerkblad en benaderde een aantal mensen persoonlijk. Acht mensen meldden zich aan: vier uit de gereformeerde kerk en vier uit de hervormde gemeente. Puur toeval, maar goed voor het samen gemeente zijn, volgens Harjanne. Concreet Bert Weggemans is één van de deelnemers aan de Michacursus. Waarom ik mee wilde doen? Tja, je zit in je midlifeperiode en gaat nadenken over het leven. Over wat je voor anderen kunt betekenen en voor jezelf. Bert is al 25 jaar wijkcontactpersoon. Dat is hij blijven doen nadat zijn ambtstermijn erop zat en zelfs toen hij een tijd lang niet naar de kerk ging. Maar het was voor hem nog niet genoeg. Hij wilde nog meer betekenen voor de mensen om hem heen. Onlangs heeft hij zich aangemeld bij de Open Hof in Groningen waar brood en koffie uitgedeeld worden aan daklozen. Een van de andere deelnemers is Rina Vogelzang. Zij was wijkouderling. Ik praatte wel veel met mensen, maar ik wilde ook eens iets concreets doen. Ik wil christen zijn in de praktijk. De Michacursus heeft veel losgemaakt en teweeggebracht vinden ze alle vier. Het maakt je bewust van wat er speelt in de maatschappij en we hebben elkaar heel goed leren kennen, zegt Bert. Ik dacht bijvoorbeeld dat ik een andere deelnemer goed kende. We zitten al dertig jaar naast elkaar in de kerkbank, maar ik heb hem nu heel anders leren kennen. Bovendien, je weet nooit genoeg in het leven, vindt Dick. Struisvogelhouderij De Michacursus bestaat uit zeven bijeenkomsten. De vijfde bijeenkomst is een praktijkdag waarbij deelnemers zich concreet inzetten bij een diaconale activiteit of voor het behoud van een leefbare aarde. In Boerakker kozen ze voor een diaconale activiteit. Dick: Je moet simpel beginnen. We wilden graag iets voor onze eigen mensen doen. We hebben ervoor gekozen om de ouderen uit onze gemeente uit te nodigen voor een gezellige middag op de struisvogelhouderij. Dat is hier heel dichtbij. Iets goeds doen hoeft niet ingewikkeld en ver weg te zijn. Het leuke is dat ook de jeugdclubs eraan meedoen. Zo kunnen we het balletje verder laten rollen. Discussie We zijn bezig geweest met de thema s: barmhartigheid, gerechtigheid en duur- 14 Diakonia - augustus 2010

15 zaamheid, vertelt Dick. Daar konden we uren over praten. Over armoede bijvoorbeeld. Dat is een relatief begrip, want het maakt veel uit wat je als levensstandaard neemt en hoeveel eisen je aan het leven stelt. Volgens mij zijn eten, drinken en een dak boven je hoofd de eerste levensbehoeften. Sport lijkt me dat niet. Rina is het er niet mee eens. Als ieder kind in de klas op een sport zit en jij kunt er als enige niet op omdat er geen geld voor is, dan vind ik dat ook armoede. Er ontspint zich een discussie die de sfeer typeert tijdens de avonden: open en vertrouwelijk. Iedereen kan zeggen wat hij of zij denkt. Als iemand mocht denken dat Groningers stug zijn, dan bewijst deze groep het tegendeel. Confronterend We hebben niet alleen elkaar beter leren kennen, maar ook onszelf en dat was soms best confronterend, geeft Bert toe. We kregen op een gegeven moment als huiswerk op om onze ecologische voetafdruk te berekenen. Ik dacht zelf altijd dat ik behoorlijk milieubewust was, maar het bleek dat ik een voetafdruk had die maar weinig scheelde van een Amerikaan. Dat was wel even slikken. De meeste deel nemers waren al bewust met duurzaamheid bezig, maar tijdens de cursus is dat versterkt. Harjanne: Sinds de cursus koop ik alleen nog maar fairtrade koffie en thee. Met name de film aan het begin van de cursus maakte diepe indruk. Wij hebben zelf een melkveebedrijf. In de film kwam een melkveeboer uit het Zuiden aan het woord. Als je dan in cijfers ziet hoeveel iemand daar verdient en hoeveel wij hier hebben, dan ga je zo n beetje onder de tafel. De vraag is dan wat je met die kennis gaat doen, want je kunt er niet direct iets aan veranderen, maar je kunt wel nadenken over wat je wel kunt veranderen.. Ik vind het heel bijzonder dat er in deze kleine gemeente van ongeveer 400 leden zoveel enthousiasme is voor de cursus, zegt Harjanne. Bert: De meelevendheid in deze gemeente is heel groot. Ik ervaar hier wat een gemeente is. Harjanne: Misschien komt het doordat de gemeente lang vacant geweest is. De gemeente heeft zichzelf toen een tijd lang draaiende moeten houden. En doordat het een kleine gemeente en een klein dorp is, heb je eerder contact met elkaar. Startdienst De groep is nog lang niet uitgepraat. Daarom willen de deelnemers volgend jaar door. We hebben er nu zes avonden op zitten, maar we hebben het idee dat we nog lang niet genoeg gedaan hebben, zegt Rina. We hebben bijvoorbeeld nog niet alle artikelen uit het Micha magazine uitgebreid besproken. Dat willen we volgend jaar doen. Maar Michacursus De Michacursus is een cursus van zeven bijeenkomsten waarin gemeenteleden ontdekken hoe ze zich kunnen inzetten voor mensen in kwetsbare posities, dichtbij en veraf én voor het behoud van een leefbare aarde. De Michacursus haakt aan bij de concrete mogelijkheden en passie van deelnemers en stimuleert hun een diaconale en duurzame levensstijl te ontwikkelen. De vijfde bijeenkomst is een praktijkdag waarbij deelnemers zich inzetten voor mens of natuur. Een diaconie kan zelfstandig - aan de hand van het materiaal en na het volgen van een instructieavond - de Michacursus plaatselijk organiseren. Kijk voor de data van de instructieavonden op pagina 23. De Michacursus is opgezet door Kerk in Actie en enkele andere samenwerkingspartners zoals de stichting Present. Meer informatie is te vinden op wwww.michacursus.nl. eerst wil de Michagroep tijdens de startdienst in september laten zien waar ze het afgelopen seizoen mee bezig geweest is. Misschien wordt de groep naar aanleiding daarvan nog uitgebreid. Harjanne: Voor de kerk zijn dit soort groepen belangrijk. Het bindt mensen aan elkaar. En dat is heel belangrijk in een tijd waarin niet iedereen meer elke zondag naar de kerk gaat. Het is een vorm van gemeentezijn die van belang is voor het voortbestaan van de kerk. Daarom willen we ook graag de jeugd erbij betrekken. Ellen van der Kemp, freelance journaliste en bureauredacteur van Diakonia. Diakonia - augustus

16 1 vraag, 3 diakenen Dringende boodschappen aan de nieuwe regeringspartijen Bij het ter perse gaan van dit nummer was er nog geen zicht op een nieuwe regeringscoalitie. Heeft het diakenpanel dringende boodschappen aan een nieuwe regering? Frieda van Baarle, diaken in Almere Dit is nu zo n vraag waar je als diaken dagen over kunt nadenken. Wat zeker niet mag gebeuren in de komende regeerperiode is dat de allerarmsten nog armer worden. Daarmee bedoel ik niet alleen mensen die van een bijstandsuitkering moeten leven, maar ook mensen die van iets meer dan het minimum moeten rondkomen. Veelal verliezen zij meteen een deel van hun toeslagen, omdat de grenzen zeer strak zijn getrokken. Een ander belangrijk punt: geen bezuinigingen op onderwijs. Onderwijs is het fundament van onze samenleving. Mensen met een goede opleiding zijn over het algemeen weerbaarder en kunnen zich beter handhaven in de maatschappij. Schooluitval moeten we daarom niet accepteren en daarbij zouden we ouders al in een vroeg stadium moeten aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Bezuinigen op zorg is niet bespreekbaar. Niemand doet voor zijn plezier een beroep op ons zorgstelsel. We hadden een goed stelsel, maar dat is helaas al heel erg uit gekleed en nu dreigt dat nog verder te gebeuren. Onvoorstelbaar dat daar alleen al over gedacht wordt. Mantelzorg is een mooi idee, maar helaas niet uitvoerbaar als je er tevens vanuit gaat dat iedereen aan het werk moet. Ik zou graag zien dat er bij elke maatregel goed wordt doorgerekend wat dat voor de meest kwetsbare mensen betekent, en bovenal voor hun kinderen. Sociale uitsluiting van kinderen op grond van het feit dat hun ouders weinig inkomen hebben is onacceptabel. Juist die sociale uitsluiting zal ons op de lange termijn veel geld gaan kosten. Alexander van Doorn, diaken in Veendam Als persoon zou ik de nieuwe regering veel verzoeken willen meegeven en de regering op haar beleid aanspreken, maar als diaken ben ik daarin zeer terughoudend. Als jurist ben ik een sterk voorstander van het scheiden van Kerk en Staat (zie ook Matt. 22:15 e.v.) Wanneer de kerk zich te zeer bemoeit met de politiek, bevindt zij zich buiten haar werkterrein: beter kan zij zich richten op haar eigen, verkondigende taak. Wanneer ik zou zeggen: de regering zou meer geld moeten vrijmaken voor ontwikkelingssamenwerking of de bijstandsuitkering moeten verhogen, dan zou ik ook moeten zeggen waar dit extra geld vandaan moet komen. Van de rijkeren, minder snelwegen aanleggen, bezuinigen op het koningshuis? Dit zijn keuzes die door de regering gemaakt moeten worden; het is immers ook de regering die financiert en verantwoording aflegt. Dit betekent niet dat de kerk lijdzaam moet toekijken wanneer bijvoorbeeld een fascistisch regime aan de macht komt. Als kerk en dus ook als diakenen kunnen wij de regering wel degelijk oproepen om in zijn algemeenheid sociaal en medelevend te zijn. De invulling daarvan dienen wij echter in ons werk binnen de kerk vorm te geven, dat is immers onze taak als diaken. Ofwel: Geef wat van de keizer is aan de keizer en geef aan God wat God toebehoort. Hans van Schie, diaken in Kedichem De verkiezingen zijn al weer een tijdje achter de rug en bij verschijning van deze Diakonia is er wellicht een nieuwe regering gevormd. Tijdens de verkiezingscampagne is veelal gesproken over het bestrijden van de financiële en economische crisis zonder veel aandacht te besteden aan de oorzaken ervan. De diverse herstelplannen zijn dan ook gericht op het in stand houden van de consumptiemaatschappij met alle kwalijke gevolgen van dien. Ook over de situatie in ontwikkelingslanden in deze tijd is nauwelijks gesproken. De Diaconale Partij heeft een heel andere visie. Deze partij streeft naar een duurzame samenleving waarin mensen oog hebben voor elkaar, voor de natuur en het milieu en waarin hebzucht zoveel mogelijk wordt uitgebannen. De Diaconale Partij wenst dan ook een economie van het genoeg tot stand te brengen, die geen consumptiedwang kent en de daarmee samenhangende fysieke en mentale belasting van mens, natuur en milieu. In een dergelijke samenleving gaat welzijn boven welvaart. Deze visie heeft alles te maken met het rentmeesterschap van onze aarde. Voor wat betreft de ontwikkelingslanden moeten we onze maatschappij zo inrichten dat onze uitvindingen primair gericht zijn op verbetering van de leefomstandigheden van de mensen in de derde wereld. Zo kan de hele aarde meeprofiteren. Tot nu toe zijn de uitvindingen gericht op een nog verdere verbetering van onze welvaart waarbij alleen de kruimels die van onze economische tafel afvallen bestemd zijn voor de derde wereld. 16 Diakonia - augustus 2010

17 Minicursus In deze rubriek willen we diakenen op een korte, informatieve manier wegwijs maken in een concreet onderwerp uit het diaconaat. Suggesties hiervoor kunt u sturen naar diakonia@kerkinactie.nl. Rijkelijk delen is delen met een plus! Over delen met nieuwe Nederlanders Na het Generaal Pardon is de onzekerheid van veel asielzoekers verdwenen. Ze zijn nu aan het werk voor een nieuwe toekomst. In Nederland. Deze minicursus geeft aanknopingspunten voor een nieuwe diaconale invalshoek: de overstap maken van gastvrijheid voor asielzoekers naar delen met nieuwe Nederlanders. Tekst Geesje Werkman Het pad van integratie in Nederland gaat niet over rozen. Gastvrijheid van diakenen en andere vrijwilligers was voor asielzoekers vaak broodnodig om het hoofd boven water te houden. Maar gasten gaan weer weg. Een vriendin van mij zegt altijd: gasten en vis, blijven drie dagen fris. Waarmee ze maar wil aangeven dat gasten niet te lang moeten blijven, want dan krijg je genoeg van ze, dan gaan ze je hinderen. Nieuwe Nederlanders, migranten of het lelijke woord allochtonen gaan niet meer weg. Daarmee gaat gastvrijheid over in delen. Delen van de publieke ruimte, delen van banen, huizen, macht en ideeën. Omdat dit delen langer duurt en je bovendien iets van jezelf moet opgeven, is het diaconale werk dat daarbij hoort dieper ingrijpend van aard dan het gastvrij zijn. Daarom deze minicursus over delen, delen met nieuwe Nederlanders, met migranten, met nieuwe inwoners van Nederland. Wat betekent delen? Bij het delen van ruimte met nieuwe mensen, kwam de vergelijking met de komst van een baby in een gezin in mij op. Het hele gezinsleven staat op zijn kop, het levensritme verandert, de behoeften en verzorging van dit nieuwe kindje staat centraal. Maar het nieuwe kindje is ook eigen en we houden van de telg. Bovendien is het totaal van ons afhankelijk, heeft nog geen eigen mening. De vergelijking gaat niet helemaal op met het delen van ruimte met nieuwe medeburgers. Maar één voorwaarde om te kunnen delen, kunnen we hieruit wel leren. We moeten van de ander houden om te kunnen delen. Dit houden van kan alleen maar ontstaan vanuit een kennen. En daar vinden we direct al de eerste mogelijkheid voor diakenen om een stap te zetten in het delen met nieuwe Nederlanders. Nieuwe Nederlanders leren kennen Dit kan op veel manieren. Ik noem er een paar. Nodig nieuwe Nederlanders uit voor een kennismakingsgesprek in uw kerk. Misschien kunt u hier ook de moskee bij Foto Kerk in Actie/Arie Kievit betrekken. Het thema van het gesprek kan zijn: wat heeft u nodig om zich thuis te voelen in dit dorp, deze wijk, deze stad, onze kerk? Deze vraag geldt voor alle aanwezigen, dus niet alleen voor de migranten. Hapjes en drankjes kunt u gezamenlijk klaarmaken. Samen doen is vaak gemakkelijker dan samen praten. Bespreek ook welke activiteiten dit gesprek tot gevolg zou moeten hebben. Organiseer een aantal culturele avonden per jaar in uw kerk. U kunt denken aan een Marokkaanse Diakonia - augustus