ONZE NIEUWE VOORZITTER JOHN CROMBEZ. ONLINE PRIVACY Facebook niet altijd even leuk. TTIP Winsten gaan niet voor op alles

Transcriptie

1 ONZE NIEUWE VOORZITTER JOHN CROMBEZ ONLINE PRIVACY Facebook niet altijd even leuk TTIP Winsten gaan niet voor op alles ledenblad 8 ste jrg - nr. 35/2015.

2 IN MEMORIAM Altijd tussen de mensen, nooit erboven. Steve Stevaert Diep geschokt en bedroefd vernamen we het overlijden van Steve Stevaert. Iedereen die hem ontmoet heeft, kende Steve als iemand die erg gul was met advies; soms spottend, soms serieus, maar er altijd boenk op. Voor sommigen was hij een vriend of een politieke (groot)vader, voor anderen een herinnering aan vroeger. Met spijt nemen we afscheid. Onze gedachten gaan naar de familie en de vele vrienden van Steve. Wie vragen heeft in verband met zelfmoord, kan terecht bij De Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of

3 nr LID VAN DE MAAND 3 Van het Westen tot het Oosten, van Adinkerke tot Lommel, overal vormen militanten de ruggengraat van sp.a. Rony Blommaert uit Steenokkerzeel is zo iemand Rony Blommaert uit Steenokkerzeel Rony Blommaert groeide op in een rood nest, maar het duurde een tijdje voor hij bij sp.a echt actief werd. Toen ik zo n zeven jaar geleden naar Steenokkerzeel verhuisde, ben ik naar één vergadering geweest. Sindsdien heb ik er niet veel gemist. Dat komt omdat onze fractie een hecht vriendenclubje is. Als ik naar sp.a ga, ga ik naar mijn vrienden. Ik zou nooit voor een andere partij dan sp.a kunnen militeren. Het unieke aan onze partij is dat ze voor de belangen van elk individu opkomt. Dus niet alleen voor de belangen van de zelfstandigen, of van de katholieken, of van de Vlamingen of van het groen. Al die zaken zitten er bij ons ook wel in, maar er is geen sprake van exclusiviteit. Bovendien wordt alles met een sociaal sausje overgoten. Sinds de jongste verkiezingen zit sp.a in Steenokkerzeel in de oppositie. In de gemeenteraad spelen we nu de waakhond voor de sociaaleconomische dossiers. Daarnaast investeren we ook fors in Samen Sterker, een prima vorm van dienstverlening waarmee je een voet tussen de deur krijgt. Bij de oudere generatie is dat vaak zelfs letterlijk, want die mensen zijn niet altijd even vertrouwd met internet, zodat wij hun papieren afhandelen tijdens onze zitdagen. We zijn op vele manieren actief, maar we trekken zeker ook de kaart van de jeugd: zo hebben we al een bus ingelegd naar festivals als Maanrock. Als Rony het voor het zeggen had, zou hij werk maken van meer gelijkheid. Waarom we zo nodig een onderscheid maken tussen Walen en Vlamingen, weiger ik te begrijpen. De ongelijkheid bij de fiscus vind ik nog erger: de werkende mens moet nog altijd serieus betalen, terwijl wie zijn vermogen voor hen laat werken bijna niks moeten betalen. Dat is fundamenteel oneerlijk. Verder vind ik het belangrijk dat mensen weer het gevoel krijgen dat ze thuis komen in hun eigen gemeente, die een warm nest moet zijn. Met meer initiatieven waarbij iedereen uit de gemeente betrokken is, moet dat perfect mogelijk zijn. Daar wil ik me de komende jaren 100 procent voor geven. foto Rony Blommaert

4 4 INHOUD. nr pagina 6 pagina 15 pagina 28 pagina 37 Reacties Grasmarkt 105/37, 1000 Brussel, Tel 02/ , Kd@s-p-a.be, colofon Magazine voor de leden van sp.a, nr. 35/2015-8ste jaargang - Verschijnt 4 x per jaar Verantwoordelijke uitgever Dirk Van der Maelen Hoofdredactie Miranda Maes Opmaak en concept sp.a grafische dienst Drukkerij All In Media Werkten mee aan dit nummer Jan De Zutter, Laurent Vandensande, Iris Strouven, Luc Vandamme en Lot Wildemeersch. Deze brochure is gedrukt op Condat silk. Condat beschikt over een PEFC- en FSC TM - gecertificeerd controlesysteem voor papier en pulp. Deze boscertificeringen garanderen dat Condat gebruik maakt van pulp die gemaakt is van vezels afkomstig uit duurzaam beheerde bossen, waarbij voldaan wordt aan verschillende ecologische, economische en sociale criteria. Door het gebruik van dit soort papier draagt ook sp.a zijn steentje bij tot het behoud van de bossen. ONZE NIEUWE VOORZITTER EN ONDERVOORZITTER 6-9 Discussiëren zonder de handrem op John Crombez, wie is hij en wat is hij van plan? En wie is Stephanie Van Houtven? Alsook: alle leden van het nieuwe partijbureau. KORT NIEUWS Goedkoper zwemmen bij mama én papa Heel wat gescheiden ouders hebben geen recht op voordelen omdat hun kind officieel bij mama of papa gedomicilieerd staat. Daardoor betalen ze de volle pot in het zwembad of de bibliotheek. Kinderen mogen niet de dupe zijn. Verder: Gerechtsdeskundigen mogen niet partijdig zijn coverfoto reporters

5 nr INHOUD 5 DOSSIER Twee maten en gewichten voor een job Zij willen werk, maar vinden geen job. Door hun handicap, hun leeftijd of hun voornaam. De verhalen van Michel, Anja, Greta, Jonathan, Heidi en Mohamed Online privacy beter beschermen Facebook en Google verdienen geld met schendingen van uw privacy. Niet leuk, vinden wij, tijd om er paal en perk aan te stellen. STANDPUNT Niet de leeftijd, maar de kilometers tellen Een loopbaan van 42 jaar voor iedereen, dat is pas rechtvaardig en transparant. INTERVIEW INTERNATIONAAL De prijs van vrijhandel TTIP, het vrijhandelsverdrag tussen Europa en de Verenigde Staten, is geen ver-van-mijn-bedshow. Meer winst voor multinationals kan nooit belangrijker zijn dan de bescherming van mens, milieu en dier in Europa. VARIA Een dag uit het leven van Rob Beenders Inspiratiedag voor mensen met goesting Battery running low 42 Curieus laat buren samen(k)leven 43 Nevenorganisaties fotoreportage pagina Zwijgen is geen optie Yehuda Shaul was soldaat in het Israëlische leger. Om het oorlogsgeweld te stoppen, zwijgt hij niet langer over wat hij meemaakte in Gaza. Een gesprek met Dirk Van der Maelen. PROVINCIAAL NIEUWS Busje komt nooit De Lijn beperkt haar aanbod. De slachtoffers? De mensen die net het minst mobiel zijn. Onaanvaardbaar, vinden ze in de Noorderkempen. Verder: Sociale kruidenier haalt mensen uit isolement pagina 24

6 6. nr Niet meer met de handrem op discussiëren John Crombez is de nieuwe voorzitter van onze partij. Hij is niet van plan om sommige maatschappelijke thema s uit de weg te gaan. We moeten weer op lange termijn durven denken en we mogen moeilijke discussies niet uit de weg gaan. De discussie tussen links of rechts vindt John Crombez onbelangrijk. We gaan de harten van mensen niet veroveren door een centimeter meer naar het centrum of naar links op te schuiven. Dat kan wel met concrete projecten, waarin we niet bang hoeven te zijn voor radicale, duidelijke standpunten, zegt Crombez. Sociale dumping Ik denk bijvoorbeeld aan sociale dumping en Oost-Europeanen die hier ver onder de prijs komen werken. Toen ik daar enkele jaren geleden iets over zei, werd dat als een aangebrande opmerking gezien. Terwijl dat een reëel probleem is, waar we een concreet, duidelijk antwoord op moeten geven, zonder taboes. Mobiliteit De files zijn een gigantisch probleem geworden, dat alle lagen van de bevolking treft. Ze zijn in zeven jaar tijd verdubbeld. Ook hier moeten we voor radicale oplossingen kiezen. We moeten - zonder handrem - aan de mensen durven zeggen dat het systeem van de bedrijfswagens een slecht systeem is en dat we daar op iets langere termijn foto reporters

7 nr PARTIJ 7 vanaf moeten. Omdat een bedrijfswagen voor veel gewone mensen een deel van hun inkomen uitmaakt, ligt dat gevoelig, maar dat is geen reden om het er niet over te hebben. We moeten die discussie durven te voeren. Wij gaan de mensen uitleggen dat een mobiliteitsbudget - waardoor mensen de keuze krijgen en niet altijd een bedrijfswagen hoeven te nemen - én een taxshift van arbeid naar vermogen veel beter zijn voor onze maatschappij. Mensen snappen dat, daar ben ik heilig van overtuigd. Met de hele partij Moeilijke discussies kan je alleen maar beslechten als je ze met de hele partij voert, vertrekkend vanuit de basis, de leden. Bottom-up. Alleen zo kun je vandaag nog tot een standpunt komen dat gemeenschappelijk gedragen is. De manier waarop wij vandaag aan politiek doen, wringt met wat in andere geledingen van de maatschappij gebeurt. Het succes van buitenlandse partijen als Syriza en Podemos heeft ook daarmee te maken: ze zijn op een veel hedendaagsere manier gestructureerd. De tijd waarin de partijtop eenzijdig decreteerde wat het partijstandpunt was, ligt al even achter ons. We gaan in onze partij meer aandacht besteden aan het democratische proces. Maar tegelijk moeten alle mensen in onze partij beseffen dat ze, zodra er een partijstandpunt is, mee achter dat standpunt moeten gaan staan. Progressieve frontvorming Mijn eerste prioriteit is sp.a weer sterker maken. Een ander belangrijk punt dat daarna komt, is de vraag hoe we beter kunnen samenwerken met Groen en andere progressieve groepen. Héél dringend is die kwestie niet, om de eenvoudige reden dat we vandaag beter dan ooit met Groen samenwerken. Voor het eerst sinds lang zitten we samen op de oppositiebanken. Dat maakt het allemaal een stuk gemakkelijker. En verder ben ik het helemaal eens met wat Meyrem Almaci hierover heeft gezegd. Als het gebeurt, dan zal het niet op het publieke forum gebeuren. JOHN CROMBEZ à Geboren in Oostende, 1973 à Groeide op in Eernegem (Ichtegem), woont nu in Oostende. Bouwde in zijn wonderjaren kampen en schuilplaatsen, was verdediger bij SK Eernegem à Als 16-jarige was hij al monitor en hoofdleider op vakantiekampen voor jongeren met een beperking à Studeerde economie aan Universiteit Gent, statistiek aan de Zwitserland Universiteit Neuchâtel. Schreef zijn thesis over fraude, waardoor hij zich engageerde bij sp.a à Begon zijn professionele loopbaan als wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit Gent. Vandaag is hij docent aan de Universiteit Gent en de Universiteit Hasselt. à Begon zijn politie carrière als adviseur en later kabinetschef van Johan Vande Lanotte, en later Freya Van den Bossche. Werd Vlaams Parlementslid in In de regering-di Rupo was hij staatssecretaris voor de Bestrijding van Fiscale en Sociale Fraude. à Via zijn broer ligt de ziekte van Lyme hem na aan het hart, net als de jeugdzorg. à Woont samen met Vivi en is vader van de 7-jarige Babette. Houdt van gitaar spelen met zijn groep Sevzero, van The Breeders, van lezen en van KV Oostende STEPHANIE VAN HOUTVEN à Geboren in Wilrijk, 1983 à Groeide op in Wilrijk. Zong tijdens haar wonderjaren bij kinderkoren, ravotte bij de scouts, was monitor. à Studeerde geschiedenis aan de VUB, waar ze ook mee Animo (Jongsocialisten) VUB oprichtte. Studeerde daarna Urban History aan de Britse universiteit van Leicester. à Begon haar professionele loopbaan in 2006 bij de vakgroep geschiedenis aan de VUB. Deed onderzoek naar samenleven in Antwerpen-Noord in de 19de eeuw. à Was woordvoerder bij minister Jean-Pascal Labille (PS), minister van Overheidsbedrijven en Ontwikkelingssamenwerking à Organiseert sinds 2010 Zomerbar Moorkensplein én straatfeesten in Borgerhout, waar ze woont. à Districtsschepen voor Cultuur, Senioren en Feestelijkheden in Borgehout, vanaf 2016 districtsburgemeester. à Partner van Laurent Winnock, ex-voorzitter Jongsocialisten. à Houdt van zingen, koken, lopen en haar beestenboel. Heeft een afkeer van cynisme

8 8 NIEUW PARTIJBUREAU. nr AHIDAR FOUAD 41 JAAR JETTE ANAF HANNES 30 JAAR TURNHOUT BAUWELINCK BERT 49 JAAR TEMSE BONTE HANS 53 JAAR VILVOORDE DE COENE PHILIPPE 54 JAAR KORTRIJK DEKENS TANIA 44 JAAR SINT-JANS-MOLENBEEK DEL RE VALERIE 35 JAAR HASSELT GENNEZ CAROLINE 39 JAAR MECHELEN KHERBACHE YASMINE 43 JAAR ANTWERPEN LIETEN INGRID 51 JAAR ZONHOVEN MOERMAN BIEKE 26 JAAR DIKSMUIDE SEGERS KATIA 48 JAAR LIEDEKERKE TERMONT DANIEL 62 JAAR GENT VAN DER MAELEN DIRK 62 JAAR GERAARDSBERGEN VAN HOECKE LIESELOTTE 28 JAAR GENT VAN MALDEREN BART 41 JAAR DENDERMONDE VANDENBROUCKE JORIS 38 JAAR GENT VANVELTHOVEN PETER 52 JAAR LOMMEL

9 Kameraden, vrienden, socialisten, Laat ik met het belangrijkste beginnen: merci! Bedankt voor jullie steun en bedankt voor jullie vertrouwen. Joke en Bruno, bedankt voor de afgelopen jaren. Inga en Bruno, bedankt voor de afgelopen maanden. Wat waren het intense maanden. Stephanie en ik hebben meer dan 120 afdelingen bezocht. We hebben met leden en sympathisanten gesproken, veel gedebatteerd, en véél te veel gegeten. Maar het belangrijkste is dat we veel hebben kunnen luisteren. Geluisterd naar wat mensen op het hart lag, geluisterd naar de noden en zorgen in onze partij. Daarbij hoorde ik niet wat sommigen graag denken. En dat is dat het socialisme in de touwen hangt. Wat ik wel hoorde, was een boodschap van optimisme, een boodschap van hoop. En altijd weer diezelfde vraag. De vraag om erin te vliegen, om onze partij weer de trots en de sterkte te geven die ze verdient. Wel kameraden, dat is wat we gaan doen! Tijdens onze rondreis door Vlaanderen en Brussel ontmoette ik Vlamingen die genereus en hartelijk zijn. Vlamingen die zich spontaan ontfermen over zij die het moeilijker hebben. Mensen met een groot hart en een sterke wil om er samen iets beters van te maken. Helaas zien we die genereuze en hartelijke Vlamingen niet in onze regeringen. Een samenleving die enkel investeert in mensen die op voorhand rendement kunnen verzekeren, is een arme samenleving. Vooruitgang mag voor ons niet enkel worden gemeten in termen van economische groei. Elke mens de kans geven op een waardevol leven gebeurt niet vanzelf. Daar zijn andere keuzes voor nodig. Keuzes die onze partij moet maken. Omdat een samenleving meer is - en meer moet zijn - dan een economie alleen. De partij opnieuw sterker maken, de mensen laten zien dat het anders kan, dat kan ik niet alleen. Dat kan niemand alleen. Dat kunnen we enkel samen. Als er één ding is waarop ik niet zal besparen, is het mijn engagement. Voor jullie, maar vooral, samen met jullie. Het zal actie zijn, het zal teamwork zijn en het zal vooral non-stop zijn. We zullen tot bij de mensen gaan, de straat op. Laten we naar hen luisteren en de megafoon worden van zij die niet altijd luid genoeg kunnen spreken om gehoord te worden. Laten we samen, van onderuit, bouwen aan een beweging die een alternatief is, waarrond mensen zich verenigen. Laten we samen onze partij de trots geven die ze verdient! foto reporters EDITO

10 een dag uit het leven van Rob Beenders 7.30u: Ochtendtraining met Christophe Giardina (Functional Body). 8.30u: Bij het ontbijt de eerste dossiers doornemen.

11 nr u: Werkoverleg met de Limburgse collega s. 9.45u: Protestwandeling voor het behoud van de Groene Delle in Hasselt als natuurgebied tegen de plannen van minister Schauvliege u: Samen met de collega s ondersteunen we een actie van Plan tegen kinderhuwelijken. 15:20u: Toasten op de eerste steenlegging van Ikea Hasselt u: Actie tegen de verhoging van de huurwaarborg in Genk samen met collega Els Robeyns, schepen Joke Quintens en gemeenteraadslid Alessandro Cucchiara u: Een interview voor het VRT Journaal over de watertekorten in Vlaanderen u: Avondactiviteit samen met collega Hilde Claes. Opening kantoor Pass werk, werkplek voor mensen met autisme. EINDE

12 12 KORT NIEUWS. nr foto reporters foto sp.a Crisishulp voor jongeren schiet tekort Het aantal kinderen en jongeren dat komt aankloppen bij de crisismeldpunten jeugdzorg is op twee jaar tijd verdubbeld. Die explosie bewijst één ding: Vlaanderen slaagt er niet in om jongeren die hulp nodig hebben tijdig te helpen. Kinderen en jongeren die op tijd en adequaat geholpen worden, hoeven niet terecht te komen in het crisishulpnetwerk, zegt Freya Van den Bossche. Deze cijfers zijn verontrustend, maar niet onverwacht, zegt Freya Van den Bossche. Jongeren die problemen ondervinden, moeten terecht kunnen in de rechtstreeks toegankelijke hulp, zoals een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, een thuisbegeleidingsdienst... Daar worden ze meteen verder geholpen. Al te vaak belanden ze echter op een wachtlijst, die hen maanden, soms zelfs jaren op hulp doet wachten. Wekt het dan verwondering dat dit soms escaleert tot een noodsituatie die de jongere en zijn haar omgeving niet meer in de hand hebben? Tegelijk lopen ook in de niet-rechtstreeks toegankelijke hulp de wachtlijsten op. Kinderen en jongeren die gespecialiseerde hulp nodig hebben, krijgen die niet, omdat er niet genoeg opvangcapaciteit is. Ze moeten een hele procedure doorlopen - waarna ze horen dat ze op een wachtlijst belanden. De minister van Welzijn maakt zich ervan af door te zeggen dat deze jongeren toch altijd nog terecht kunnen bij de rechtstreeks toegankelijke hulp. Opnieuw, is het verwonderlijk dat hulpvragen dan escaleren tot noodsituaties en die jongeren bij de crisishulp terechtkomen? Op voorstel van sp.a lopen hoorzittingen in het Vlaams Parlement over de toestand in de integrale jeugdhulp. Sprekers uit het werkveld zeggen allen hetzelfde: geef ons de middelen om jongeren zo snel en adequaat mogelijk bij te staan. De manier waarop het decreet Integrale Jeugdhulp wordt uitgerold, belemmert ons en maakt dat we meer tijd moeten steken in papieren, tijd die we horen te besteden aan de jongeren en hun hulpvraag zelf. Blijf niet doof voor het werkveld en durf erkennen dat dringend bijgestuurd moet worden. Investeer in rechtstreeks toegankelijke hulp voor kinderen en jongeren en hun omgeving met een hulpvraag. Alleen zo kan je voorkomen dat de crisisaanvragen verder exploderen. Bart Van Malderen nieuwe voorzitter Freya van de Bossche geeft in Oost-Vlaanderen het voorzitterschap door aan Bart Van Malderen. Ik ben de voorbije jaren met veel plezier en overtuiging voorzitter geweest van Oost-Vlaanderen, maar de komende jaren wil ik mij volledig focussen op de partijvernieuwing en op mijn werk in het Vlaams Parlement, zei Freya Van den Bossche op het provinciaal congres. Joris Vandenbroucke, Vlaams Parlementslid uit Gent, en Anja Vanrobaeys, ambtenaar en vakbondsafgevaardigde uit Erpe Mere, zijn de twee nieuwe ondervoorzitters. Gerechtsdeskundigen mogen niet partijdig zijn Uit een Panorama-reportage mei blijkt dat de medische experts die het gerecht inschakelt bij betwistingen vaak een dubbele pet op hebben. Veel van hen hebben ook een functie bij verzekeringsmaatschappijen. We moeten af van deze dubbelzinnige situatie, zegt Ann Vanheste. Verzekeringsmaatschappijen zijn vaak betrokken partij bij zulke betwistingen. Er moet een regeling komen zodat experts die als gerechtsdeskundige optreden niet tegelijk voor een verzekeringsmaatschappij mogen werken. Dit doet denken aan een belangenconflict. Daarom pleiten wij voor onafhankelijke gerechtsdeskundigen om een neutraal en onafhankelijk oordeel mogelijk te maken. Verder willen wij dat er een ombudsdienst komt, waar mensen met vragen of klachten over medische gerechtsexperten terecht kunnen, aldus Vanheste. Vandaag kunnen mensen nergens terecht of worden ze van het kastje naar de muur gestuurd.

13 nr KORT NIEUWS 13 foto reporters Betaal maximaal 6 euro bij de dokter Belgen stellen een bezoek aan de dokter uit om financiële redenen. Elke financiële drempel om naar de dokter te gaan, moeten we afbreken, zeggen Maya Detiège en Karin Jiroflée. Daarom pleiten we er al langer voor om bij de dokter maximaal 6 euro te betalen. Dat kan eenvoudig door kleefbriefjes af te schaffen. Ze hebben een wetsvoorstel ingediend om dat mogelijk te maken. Goede, betaalbare gezondheidszorg die voor iedereen toegankelijk is, is een absolute prioriteit voor onze partij, zegt Maya Detiège. Daarom hebben we een wetsvoorstel ingediend dat de financiële drempels wegwerkt. Wij ijveren er al langer voor om bij de dokter maximaal nog 6 euro te betalen, alleen het remgeld dus. Dat is in vele landen al het geval. Bij de dokter bijna 25 euro als voorschot ophoesten, schrikt veel mensen af, ook al krijgen ze daarna een stuk terug via hun ziekenfonds. Zeker bij langdurige en intensieve zorgen dikken zulke voorschotten snel aan, aldus Karin Jiroflée. Detiège: Toen ik nog apothekeres was, zag ik elke dag mensen die zeiden: Welke geneesmiddelen laat ik nu vallen, want ik kan ze niet allemaal betalen? Elke keer weer was ik in shock. Dat gebeurde meerdere keren per dag. Iedereen moet onze zorg kunnen genieten, zonder onderscheid. Jiroflée: Daarom moeten we sociale en financiële drempels absoluut wegwerken. Om te beginnen bij de dokter. Iemand die vandaag naar de dokter gaat, betaalt 24,48 euro en krijgt daar later 18,48 euro van terug. Door de ziektebriefjes af te schaffen en het systeem te automatiseren, hoeft een patiënt enkel nog 6 euro te betalen, of 4 euro voor wie een globaal medisch dossier heeft Neem maatregelen waar huurder wel beter van wordt Huren wordt voor steeds meer mensen onbetaalbaar. Michèle Hostekint trok in het Vlaams Parlement aan de alarmbel. Wanneer neemt de minister van Wonen concrete maatregelen die maken dat niet nog meer huurders in armoede terechtkomen? Bevries de huurprijzen, ondersteun meer huurders en richt een centraal huurwaarborgfonds op. De huurprijzen zijn vorig jaar fors gestegen. Het prijsverschil varieert van 1 tot 13,4 procent meer, afhankelijk van de provincie. Cijfers die zorgen baren, zeker omdat de huurders die het financieel lastig hebben het zwaarst getroffen worden Vlaamse huishoudens houden na betaling van de huur te weinig over om fatsoenlijk te kunnen leven. Dit zijn alarmerende cijfers, zeker na eerdere maatregelen zoals duurdere bustickets, kinderopvang, onderwijs en hogere facturen voor water en elektriciteit, zegt Hostekint. Per jaar wordt 100 miljoen euro minder geïnvesteerd in sociale huisvesting, de huurwaarborg wordt opgetrokken van twee naar drie maanden en er wordt bij hoog en laag vastgehouden aan een indexering van de huurprijzen. Deze maatregelen maken het de huurder alleen maar moeilijker. Daarom roept Hostekint de minister op het roer om te gooien en concrete maatregelen te nemen die de huur betaalbaar houden en huurders in bescherming nemen. In Vlaanderen krijgt slechts 2 procent van de huurders steun. Dat is bitter weinig. Schoolverlaters verdienen zekerheid over toekomst Door het aanhoudend getreuzel van de federale regering weten duizenden jongeren nog altijd niet of ze op steun mogen rekenen bij hun zoektocht naar werk. Er is nog steeds geen duidelijkheid over de wachtuitkering voor jongeren met een deelcertificaat of getuigschrift. Eind vorig jaar besliste de federale regering dat jongeren met een deelcertificaat of getuigschrift die werk zoeken pas vanaf 21 jaar aanspraak kunnen maken op een vorm van steun. De regering straft hiermee jongeren die misschien niet over de talenten beschikken om een schooldiploma te behalen, maar met de juiste begeleiding - bijvoorbeeld opleidingen door de VDAB - wel vaardigheden kunnen ontwikkelen om hun mannetje te staan op de arbeidsmarkt. Door hen het perspectief van een uitkering te ontnemen, is het risico groot dat ze zich niet inschrijven als werkzoekende of toch nog maar ongemotiveerd een extra jaar op de schoolbanken blijven, zegt Meryame Kitir.

14 14 KORT NIEUWS. nr foto reporters Bestraf smokkelaars waar het hen raakt Monica De Coninck, Dirk Van der Maelen en Alain Top zijn niet te spreken over de Europese aanpak van de mensensmokkelaars. Je moet de smokkelaars raken waar het pijn doet: in hun portemonnee. Door enkel hun bootjes te vernietigen, los je het probleem niet op. Ook al vernietig je hun boten, smokkelaars vinden altijd wel nieuwe en gevaarlijkere routes richting Europa. Je riskeert enkel lokale vissers hun broodwinning te ontnemen, zegt Alain Top. Je kan beter aan de centen van de smokkelaars zitten, zegt Dirk Van der Maelen. De woekerwinsten van de smokkelaars in fiscale paradijzen aanslaan, is veel efficiënter. Pas op het ogenblik dat geen geld meer te verdienen valt met mensensmokkel, zullen ze inbinden. Een manier om te vermijden dat vluchtelingen uit wanhoop de boot nemen, is hen een legale uitweg bieden richting Europa. Monica De Coninck: Vluchtelingen zien geen andere optie dan al hun geld te geven aan smokkelaars en de gevaarlijke oversteek te wagen. België erkent bijna alle Syrische vluchtelingen, maar de meesten raken gewoonweg niet tot hier. Deze maatregelen op korte termijn lossen de problemen aan de basis niet op, aldus Dirk Van der Maelen. Zolang er onderdrukking, gewapende conflicten en armoede zijn, gaan mensen op zoek naar veiligheid en een toekomst voor hun kinderen. Alleen een inspanning zoals het Marshallplan voor Europa na de Tweede Wereldoorlog kan een toekomst bieden aan de honderdduizenden die de regio ontvluchten. Het wordt tijd dat ook de petrodollars van Arabische oliestaten ingezet worden in het Midden-Oosten en Afrika. We moeten allereerst zorgen voor stabiliteit in Libië. We moeten meer inzetten op vredesgesprekken en in tussentijd zorgen voor een menswaardige opvang van de vele vluchtelingen. Europa is dat aan zijn Nobelprijs verplicht. Goedkoper zwemmen bij mama én papa Kinderen mogen niet de dupe zijn van achterophinkende wetgeving, zeggen Caroline Gennez en Michèle Hostekint. Onze samenleving is de laatste decennia razendsnel veranderd. De regelgeving en structuren zijn echter niet afgestemd op veranderende of nieuwe gezinsvormen, zeggen Caroline Gennez en Michèle Hostekint. Zo wonen meer en meer mensen op regelmatige basis op twee plaatsen: kinderen na echtscheiding, lat-relaties... Dit kan niet ingeschreven worden in het Rijksregister. Wij willen dat toch mogelijk te maken, via een dubbele domicilie met meer dan één woonplaats. Dat heeft heel wat voordelen. In de eerste plaats voor de mensen zelf. Heel wat gescheiden ouders hebben geen recht op voordelen in hun stad of gemeente omdat hun kind officieel bij mama of papa gedomicilieerd staat. Daardoor betalen ze de volle pot in het zwembad of bibliotheek, hoewel ze evenveel bij mama als bij papa zijn. Kinderen mogen niet de dupe zijn van achterophinkende wetgeving, aldus Gennez. Bovendien krijg je door een correcte registratie van de woonplaats een juister inzicht in de werkelijke woonsituatie van mensen. Zo kan je een veel correcter en aangepaster woonbeleid voeren, aldus Michèle Hostekint Een vrijwilliger als buschauffeur? Eerst bussen afschaffen om daarna de witte vlekken in het openbaarvervoersaanbod op te vullen met vrijwilligers, is een brug te ver, zegt Vlaams parlementslid Joris Vandenbroucke. De overheid kan haar basistaken niet zomaar afschuiven. De Vlaamse regering wil de basismobiliteit afschaffen en vervangen door basisbereikbaarheid. Wat dat precies betekent, is nog onduidelijk. Nu stelt De Lijn voor om haar dienstverlening in landelijk gebied deels te vervangen door dorpsauto s en buurtbussen, met vrijwilligers achter het stuur. Vandenbroucke: In plaats van meer mensen op de bus te krijgen, bouwt men het openbaar vervoer af. Deze Vlaamse regering ontloopt haar verantwoordelijkheid: vervoersarmoede, de files en de daarmee gepaarde gaande milieu- en gezondheidsschade aanpakken. Wij willen iedereen de garantie bieden dat je niet alleen op een bus in je buurt kan stappen, maar dat je ook nog vlot op je bestemming geraakt. Wij kiezen resoluut voor een sterke openbare vervoersmaatschappij. Dat is de beste garantie voor een betaalbare toegang tot mobiliteit.

15 nr DOSSIER WERK 15 TWEE MATEN EN GEWICHTEN VOOR EEN JOB Terwijl deze regeringen de jacht op de werklozen geopend hebben en niet aarzelen om hen de schuld voor het gebrek aan jobs te geven, krijgen duizenden werklozen elke dag het deksel op de neus. En dat is heus niet altijd omdat we niet geschikt zijn, lieten ze ons massaal weten. Twee maanden geleden openden we een online platform waarop werklozen hun ervaringen met solliciteren konden delen. We deden dit als tegengewicht voor de boutades van de rechtse regeringen, die er een gewoonte van maken werklozen met de vinger te wijzen. In geen tijd werden we overspoeld met getuigenissen over discriminatie en racisme. Discriminatie van vrouwen, van mensen met een andere kleur of een anders klinkende voor- of achternaam, van oudere werkzoekenden, mensen met een beperking Keer op keer blijkt dat zij veel moeilijker dan anderen aan de bak komen. Zelfs met gelijke kwalificaties en een gelijke inzet. Keer op keer blijkt ook dat er nog al te vaak sprake is van twee maten en twee gewichten. Het verbaast en choqueert ons dan ook dat sommige politici de verantwoordelijkheid voor werkloosheid blijven doorschuiven naar de mensen die er de slachtoffers van zijn. foto reporters

16 16 DOSSIER. nr Werkgevers staan niet open voor werknemers met een handicap Een vast contract zat er niet in voor mij Bijna drie jaar heb ik - af en aan - bij een firma gewerkt als heftruckchauffeur. Vele malen ben ik door jongere collega s gepasseerd als het aankwam op een vast contract. Toen de frustratie me hoog begon te zitten, heb ik op het werk met een vertrouwenspersoon gepraat. In het gesprek maakte deze man mij beloftes. Ik mocht een test doen in een ander magazijn, de eerstvolgende maandag. Qua heffen ben ik echter beperkt tot 17,5 kilo en het werk hield in dat ik zakken van 25 kg hief. Volgens die persoon zou daar rekening mee gehouden worden. De vrijdag daarop moest ik niet werken. Op vrijdagavond kreeg ik dan telefoon van het uitzendbureau: ik hoefde niet meer naar de firma te gaan. Een reden is mij nooit meegedeeld. Nu zoek ik werk als heftruckchauffeur, maar ik ondervind hinder van mijn rugprobleem. Vroeger verzweeg ik dat - in de vorige firma ben ik gaan werken met gekneusde ribben en zelfs een acute lumbago - maar dat doe ik nu niet meer. Michel, Deurne Ik ben een 42-jarige vrouw met hersenverlamming door zuurstoftekort bij de geboorte. Ik haalde een masterdiploma Sociologie en twee aanvullende universitaire specialisaties. Intussen heb ik 17 jaar professionele ervaring, waarvan 12 jaar bij dezelfde werkgever. Sinds 2009 heb ik enkel nog contracten van bepaalde duur gehad. Telkens kost het heel wat moeite om potentiële werkgevers te overtuigen. Omdat ikzelf niet met de auto rijd, betaal ik via het persoonlijk assistentiebudget chauffeurs om verplaatsingen voor mijn werk te doen. Toch twijfelen werkgevers er altijd aan of ik mij voldoende kan verplaatsen. Ook vinden ze het moeilijk te accepteren dat ik trager typ en beweeg, in een tijd waarin alles sneller en efficiënter moet. Ook al komt de VDAB voor 40 procent tussen in mijn brutoloon, toch staan de meeste werkgevers niet echt open voor werknemers met een handicap. Alleen als de werkgever in de eigen omgeving ervaring heeft met handicap, heeft die een meer open houding, maar dan nog moeten heel wat drempels overwonnen worden, zoals een werkomgeving die niet is aangepast aan rolstoelgebruikers, weerstand bij collega s, enzovoort. Ook nu ben ik weer werkzoekend en is het niet simpel. Maar ook al zal het zijn tijd duren, ik geef niet op. Ik wil werk. Anja, Affligem Mijn naam speelt in mijn nadeel Met een A2-diploma boekhoudeninformatica op zak, kreeg ik zeer weinig reacties bij het solliciteren. Ook de VDAB begreep niet waarom ik geen werk vond. Ik heb toen maar de honderden mails laten zien, waarop ik zelfs geen reactie heb gekregen. Ik greep helemaal niet te hoog, ik wilde gewoon werk. Ik heb veel ambitie om hogerop te geraken, maar ik krijg de kans gewoon niet. Soms weet je dat je slimmer bent en meer capaciteiten hebt, maar toch krijgt iemand anders de job die je graag had gewild. De naam Mohamed is nog een extra factor die in je nadeel speelt als je voor een bepaalde functie solliciteert. Mohamed, Antwerpen foto s reporters

17 Een mens wordt er moedeloos van Ik ben 54 jaar. Ik heb altijd gewerkt, maar sinds een half jaar ben ik werkloos. Ik krijg altijd van die beleefde afwijzingen op mijn sollicitaties. Als ik op gesprek ga, heb ik altijd gevoel dat ze rond de pot draaien om een antwoord te zoeken waarom ze mij niet aannemen. Nochtans heb ik een goed cv. En heel wat ervaring! Waaraan ligt het dan? Uiteraard, mijn leeftijd... In de sociale sector is er zogezegd altijd werk, maar zelfs de VDAB kon mij er niet aan een stage helpen. Een mens wordt er echt moedeloos van. Vrijwilligerswerk dan? Als je ergens solliciteert, maar niet wordt aangenomen, mag je wel onmiddellijk - onbezoldigd - beginnen als vrijwilliger. Greta, Boutersem Werk is zoveel meer dan geld verdienen Ik ben 26 jaar en heb van bij mijn geboorte een beperking. Bovendien is mijn diploma van BuSo-niveau. Toch had ik een droomjob, aan de receptie van een OCMW. Onder het mom van budgettaire redenen hebben ze me zes keer mijn ontslag meegedeeld. De zevende keer was het echt, uitgerekend op de dag van de diversiteit. Ze hebben me positief gediscrimineerd en parttime opnieuw in dienst genomen, maar positief en discriminatie vind ik wel heel tegenstrijdig. Ik ontvang nu een beetje uitkering bovenop mijn loon. Maar voor datzelfde geld kan ik evengoed fulltime werken, zodat ik niet, zoals nu, om 12 uur thuis zit. Mijn ouders hebben mij zo gewoon mogelijk opgevoed. Zonder extra kindergeld, speciale parkeerplaats, zolang mogelijk naar een gewone school, enzovoort. En nu krijg ik geld om niets te doen, terwijl ze me met dat geld in dienst konden houden. Een beperking hoeft niet altijd een obstakel te zijn, maar in combinatie met een laag diploma is dit rampzalig. In het parlement roepen ze activeren, activeren, activeren. Wel ik was geactiveerd. Mijn werk betekent alles voor mij: ik sta ervoor op, ik behoor tot een groep mensen, ik heb collega s, enzovoort. Werk is zoveel meer dan geld verdienen. Snappen ze dit nu niet? De wetenschap heeft er alles aangedaan om mij te doen overleven. Daarom wil bijdragen tot de maatschappij. Ik wil iemand zijn en dat kan ik door te werken. Op die nagel blijf ik kloppen tot iemand luistert. Jonathan, Wachtebeke Iedereen die echt wil werken een eerlijke kans geven DOSSIER 17 Omdat ik geen diploma heb, kan ik nergens beginnen te werken, terwijl ik niks liever wil dan werken en me daarvoor hard inzet. Jammer genoeg heb ik ook een bewijs van de RVA dat ik 33 procent werkonbekwaam ben voor hard werk. Blijkbaar is er voor mensen zonder diploma geen ander werk. Ik heb één jaar gewerkt voor de overheid in 2008, tot iedereen er weg moest. Dat anderen wel een kans krijgen, omdat ze dat stom papier hebben, doet mijn bloed koken. Ik volg momenteel een begeleidingscursus bij VDAB en binnenkort heb ik niet ver van mijn thuis een eerste stage, bij een basisschool, waar ik de administratie mag doen. Natuurlijk ben ik hier enorm blij mee. Hopen maar dat ze me daarna ook in dienst nemen! Hopelijk krijgt in de toekomst iedereen die echt wil werken een eerlijke kans. Diploma of niet. Heidi, Alken foto s reporters

18 Niet de leeftijd maar de kilometers tellen foto reporters

19 nr STANDPUNT 19 De federale regering heeft het licht op groen gezet om de wettelijke pensioenleeftijd te verhogen naar 67. Onze partij heeft zich altijd verzet tegen deze eenzijdige en onrechtvaardige maatregel. Voor ons is het duidelijk: een loopbaan van 42 jaar, dat is pas werkbaar werk en rechtvaardig voor iedereen. In de aanloop naar de verkiezingen stelden de Vlaamse meerderheidspartijen - zowel N-VA, CD&V als Open Vld - dat ze niet aan de pensioenleeftijd zouden morrelen. Een jaar later blijkt dit de zoveelste gebroken belofte. We beseffen dat we opnieuw moeten nadenken over het pensioenstelsel, maar de hervorming daarvan moet wel op een eerlijke en rechtvaardige manier gebeuren. Bij een dergelijk ingrijpende verandering moet ook geluisterd worden naar wat leeft bij de bevolking. Deze regering blijft echter doof aan die kant. Erger nog: ze willen niet horen dat er geen draagvlak voor is. Deze hervorming houdt geen enkele rekening met de realiteit. Werknemers en gezinnen worden uitgeperst, tot ze letterlijk niet meer kunnen. Daarom pleiten wij voor een loopbaan van 42 jaar voor iedereen. Dat is pas rechtvaardig en transparant. Aantal kilometers op de teller De regering heeft blijkbaar nog nooit gehoord van het principe het is niet het jaartal dat telt, maar het aantal kilometers op de teller. Met één pennenstreek laat ze mensen verplicht werken tot 67 jaar. Voor de postbode of de kassierster die op 18 jaar begon, betekent dat heel wat anders dan voor iemand die op zijn 24ste aan de slag gaat. Een loopbaan van 42 jaar voor iedereen, dat is pas rechtvaardig en transparant Onze partij draait haar kar niet als het over verkiezingsbeloftes gaat. Net als in de verkiezingscampagne pleiten we voor een hervorming die de duur van een carrière en het aantal loopbaanjaren als uitgangspunt neemt. De sociale zekerheid is een principe: samen zorgen voor het pensioen van de mensen, in plaats van de iedervoor-zich-mentaliteit. Het systeem moet veranderen, maar deze regering heeft gekozen voor het behoud. Ze pakt een stuk uit uw pensioen en laat u twee jaar langer werken. Zo verliest elke gepensioneerde door de indexsprong de komende vijf jaar één pensioenmaand. Door de afschaffing van de pensioenbonus verliest iemand die lang werkt (tot zijn 67ste) één maand pensioen per jaar. Niet enkel de gepensioneerden moeten inleveren door de indexsprong. Die indexsprong kost iedereen bijna 400 euro per jaar. Voor een loopbaan van 40 jaar komt dat neer op minstens euro minder. Rechtvaardig voor iedereen Wat wij voorstellen, is een echte hervorming: een loopbaan van 42 jaar. Dat is pas werkbaar werk en rechtvaardig voor iedereen. Wie op 18 jaar begint te werken, kan met zijn 60ste met pensioen. Kom je pas op 23 van school, dan ga je ook 42 jaar werken. En wie langer werkt, wordt daarvoor beloond. Alle systemen met een vaste pensioenleeftijd zijn oneerlijk voor wie vroeg begint te werken Alle systemen met een vaste pensioenleeftijd zijn oneerlijk voor wie vroeg is beginnen met werken. Als de socialisten weer in de regering komen, gaat de pensioenleeftijd van 67 jaar weg.

20 20 LEDENDAG. nr foto???? Wij waren ook op de Ledendag van de sp.a in Plopsaland. Wij mochten mee met moeke en vake. Het weer zat ons die dag wel niet zo mee. De trein vertrok in Antwerpen-Centraal, stopte dan in Berchem en Mechelen, daarna rechtstreeks naar De Panne. Vanuit Antwerpen centraal was het twee uur rijden. We hebben gekaart en ons ontbijt opgegeten in de trein. Het was ongeveer 5 minuten wandelen naar de ingang van Plopsaland. Toen we aankwamen in Plopsaland, was er koffie en om 11 uur een toespraak van Bruno Tobback. Ons vake ging de lunchpakketten afhalen. We zijn in De Draak geweest. Dat was lang aanschuiven maar hij deed twee rondjes en het ging erg snel. De boomstammetjes was niet zo heel lang aanschuiven en toen we eruit kwamen waren we helemaal nat, vooral Amber, want zij zat vooraan. Toen hebben we onze lunchpakketten opgegeten. Iedereen kreeg twee sandwiches met kaas of vlees en een flesje water. Nadien zijn we in Victors Race geweest en zijn we langs ROX gewandeld. Moeke en Amber zijn in De Anubis geweest, want dat ging wat te snel voor de jongens, maar Xander is in Storm op Zee van Piet Piraat geweest. Amber en Xander zijn op de grote klimbrug geweest en hebben gewacht tot een boot van de Supersplash naar beneden kwam. Wij waren kleddernat. Toen zijn we naar het nieuwe stuk van Wikkie de Viking gewandeld en in de Grote Golf geweest. Moeke was een beetje bang. Wij werden een klein beetje nat door andere mensen die in de Wikkie Battle zaten. Xander ging nog in de vliegende stoeltjes. Amber, moeke en vake gingen daar in de buurt iets drinken. Toen het bijna tijd was om terug naar de trein te gaan, zijn we in de Brokanterie en het café van FC de Kampioenen geweest En dan terug naar de trein, alleen had deze drie kwartier vertraging. Moeke en vake hebben ons nadien nog op een Ouick getrakteerd. En we waren pas om uur thuis en vielen als een blok in slaap. Maar het was een keitoffe dag! Xander en Amber Vercauteren 8 en 10 jaar oud.

21 nr FOTOREPORTAGE 21 LEDENDAG PLOPSALAND - Eind mei kregen Bumba, Maya de bij en kabouter Plop bezoek van jonge en iets minder jonge sp.a-ers. FOTOREPORTAGE foto s reporters

22

23 nr DOSSIER 23

24 24 INTERVIEW. nr ZWIJGEN IS GEEN OPTIE Komt er ooit een einde aan het conflict tussen Palestina en Israël? Velen denken van niet, maar Yehuda Shaul, een Israëlische veteraan van de tweede intifada, heeft er een goed oog in. Misschien maak ik zelf de vrede niet meer mee, maar in 1977 moest je in Zuid- Afrika ook niet gaan vertellen dat Mandela ooit president zou worden. Yehuda Shaul heeft de gruwel van dichtbij meegemaakt. En die moet stoppen, vertelt hij aan Dirk Van der Maelen. In het boek This is How we Fought in Gaza van de Israëlische ngo Breaking the Silence doen zeventig ex-militairen hun verhaal over het conflict van vorige zomer. Een van hen is Yehuda Shaul (32). Shaul was van 2001 tot 2004 soldaat en later sergeant in het Israëlische leger. Hij werd ingezet tijdens de tweede intifada en was actief op de Westelijke Jordaanoever. Sindsdien getuigt hij over wat hij meegemaakt heeft, in de hoop het oorlogsgeweld te stoppen. Eind mei was hij in Brussel, op uitnodiging van Broederlijk Delen. Dirk Van der Maelen maakte van de gelegenheid gebruik om hem het boek te laten voorstellen in de commissie Buitenlandse Zaken van de Kamer. Achteraf had hij een uitgebreide babbel met Yehuda Shaul. De laatste jaren heeft het Israëlische leger grenzen overschreden die nooit overschreden hadden mogen worden en heeft het zijn eigen waarden verloochend. Ik ben geen pacifist. Israël is al vaker aangevallen en heeft het recht om zichzelf te verdedigen. De regels over wat mag en niet mag in een gewapend conflict liggen echter vast in het Internationaal Humanitair Recht. Elke soldaat krijgt te horen dat er morele codes zijn waaraan je je dient te houden. Zo mag je niet bewust burgerslachtoffers maken. Het Israëlisch leger omschrijft zich vaak als het meest ethische leger ter wereld. De laatste jaren is het legerbeleid echter geëvolueerd naar zero risk. Soldaten moeten zich niet langer bedreigd voelen voor ze mogen schieten. Ze mogen iedereen zomaar afknallen. Het nieuwe motto is: in geval van twijfel is er geen twijfel en moet je schieten. Dat daarbij veel onschuldige slachtoffers vallen, spreekt voor zich. De regel dat je elke kogel moest kunnen verantwoorden, is ook al lang afgeschaft. Niemand foto Jan Locus

25 nr INTERVIEW 25 stelt zich nog vragen als je zomaar in het rond begint te knallen. HET ISRAELISCHE LEGER OMSCHRIJFT ZICH VAAK ALS HET MEEST ETHISCHE TER WERELD, MAAR NU MOGEN SOLDATEN IEDEREEN ZO- MAAR AFKNALLEN Daarnaast is het leger begonnen met systematisch zoveel mogelijk gebouwen te vernietigen. Dat je in oorlogstijd gebouwen opblaast waarvan je vermoedt dat er een munitiedepot of een hoofdkwartier van de vijand is, is de normaalste zaak van de wereld. Maar die voorwaarde is helemaal verdwenen. Het volstaat dat er iemand denkt dat er zich misschien een vijandelijke soldaat schuilhoudt om heel de buurt plat te gooien. Om burgerslachtoffers te vermijden worden vooraf strooibriefjes gedropt, maar natuurlijk ziet niet iedereen die. Bejaarden die op de tweede verdieping wonen, blijven er geheid in bij zo n bombardement. Volgens cijfers van de Verenigde Naties zijn de voorbije zomer doden aan Palestijnse kant gevallen. Onder de burgers waren ook 551 kinderen. Gaza is dan ook een van de meest dichtbevolkte plaatsen ter wereld. Eén mortiergranaat kan tot in een straal van 100 meter mensen doden. Als je weet dat er deze zomer mortiergranaten afgeschoten zijn, besef je meteen hoeveel schade is aangericht. Dirk Van der Maelen Dit is dus een doelbewuste koers van het leger? Ik kan me moeilijk voorstellen dat het leger geen advocaten heeft, die erop wijzen dat het daarmee internationale regels schendt. Gelooft de top nu echt dat het leger zich niks moet aantrekken van het internationaal recht? Yehuda Shaul We hebben geen getuigenissen van die advocaten. Verder is een nuance misschien op zijn plaats: we zijn daar niet naartoe getrokken om zoveel mogelijk burgerslachtoffers te maken, maar we hebben er zeker ook niet alles aan gedaan om burgerslachtoffers te vermijden. Zie je: ik ben een gelovige Jood. Als je een zonde begaat, dan denk je daaraan. Als je die zonde meerdere keren begaat, dan leer je daarmee leven. Als soldaat word je bepaalde zaken gewoon. Je staat er niet meer bij stil. De eerste keer dat je iets verkeerds doet, kijk je nog eens naar links en naar rechts: heeft iemand het gezien? Word ik nu op de vingers getikt? Als dat niet gebeurt, dan doe je dat de tweede keer al makkelijker. En de derde keer nog makkelijker. Zo blijf je maar grenzen overschrijden. Een mooi voorbeeld daarvan is de tankbestuurder die zich afvroeg hoe het zou voelen om met zijn tank over een auto te rijden. Wel, hij deed het gewoon - en niemand stelt zich daar vragen bij. Dirk Van der Maelen U komt met die verhalen naar buiten om een eind te maken aan de misbruiken. Ondertussen zijn de Verenigde Naties ook al met onderzoeken bezig, onder andere naar het onnodig bombarderen van scholen. Is dat de manier om die excessen aan te pakken? Yehuda Shaul Corruptie verdraagt geen daglicht en gedijt best in de schaduw. Een discussie in alle openbaarheid is dus het beste wat er kan gebeuren. Op school heb ik altijd geleerd dat het leger een arm van de overheid is, en de overheid een arm van de bevolking. Daarom eisen we met Breaking the Silence een open debat over de handelswijzen en de gedragsregels binnen het leger. We willen dat evidente regels als een soldaat mag zijn wapens niet gebruiken voor onedele doeleinden en elk leven is gelijkwaardig terugkeren. EEN TANKBESTUURDER VROEG ZICH AF HOE HET ZOU VOELEN OM MET ZIJN TANK OVER EEN AUTO TE RIJDEN. WEL, HIJ DEED HET GEWOON - EN NIEMAND STELT ZICH DAAR VRAGEN BIJ Momenteel lopen binnen het leger zogezegd ook onderzoeken naar mistoestanden, maar die zijn in handen van de bevelhebbers die boter op hun hoofd hebben. Bovendien gaan die onderzoeken vaak over het wangedrag van gewone soldaten, terwijl natuurlijk de opdrachtgevers moeten terechtstaan. Daarom eisen wij een eerlijk en openbaar onderzoek naar de structurele mistoestanden. We rekenen daarbij op de internationale gemeenschap. We vragen uitdrukkelijk: laat ons niet in de steek. Blijf aandringen op open onderzoeken naar wat verkeerd gaat. Dirk Van der Maelen Hoe werd het recentste rapport van Breaking the Silence ontvangen? Zijn het leger en de regering geneigd om een open debat aan te gaan? Yehuda Shaul Bij het leger en de

26 26 INTERVIEW. nr YEHUDA SHAUL (r) (32 j) was van 2001 tot 2004 soldaat en later sergeant in het Israëlische leger. Hij is mededirecteur van Breaking the Silence, een ngo die verhalen exmilitairen verzamelt om een einde te maken aan het oorlogsgeweld. regering werd het rapport zoals gewoonlijk met veel cynisme en gespin onthaald. Ze proberen ons zoals altijd in een slecht daglicht te stellen. Omdat we zelf zo onder de indruk waren van de inhoud van het rapport, hebben we een maand voor publicatie de inhoud al overgemaakt aan de legertop. We hebben nog altijd geen enkele reactie. De media hebben ons rapport aanvankelijk wel goed onthaald. We konden zelfs praten over de inhoud op de nationale televisie. Maar na een dag of drie schoot de rechtse propagandamachine op gang om ons af te schilderen als volksverraders. Dat hoort er bij. Ondertussen hebben een paar parlementsleden - van de oppositie - ook al enkele van onze getuigenissen in de Knesset (het Israëlische parlement, red.) gebracht. Van de rechtse meerderheid kunnen we niks verwachten, want zij heeft die nieuwe lijnen uitgezet. Maar wij blijven ons verhaal brengen en we rekenen op onze internationale vrienden om ons daarbij te helpen. Dirk Van der Maelen Wat kunnen wij doen als internationale gemeenschap? U ijvert voor een onafhankelijk Israëlisch onderzoek. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat de nieuwe rechtse regering daartoe bereid is. Als wij deze vraag steunen, krijgen we geheid te horen dat we tegen Israël of zelfs antisemitisch zijn. Yehuda Shaul Van dat argument moeten we voor eens en voor altijd af. De bezetting in vraag stellen, is allesbehalve hetzelfde als tegen Israël zijn. Achter de bezetting blijven staan, is pas helemaal tegen Israël zijn. Het grootste gevaar voor Israël is de bezetting blijven verdedigen omdat er maar plaats is voor één land: ofwel Israël, ofwel Palestina. Voor Benjamin Netanyahu, de huidige leider van de Likoedpartij, is die redenering de evidentie zelve, maar over de hele wereld zien steeds meer mensen de gevolgen van de bezetting. Als zij daar consequenties uittrekken, komt het voortbestaan van Israël pas in het gedrang. Daarom moeten we zo snel mogelijk de gedachte dat de bezetting gerechtvaardigd is overboord gooien. Dat betekent nog niet dat Israël niet het recht heeft zich te verdedigen. We hebben nu eenmaal vijanden. Zo hebben we geen andere keuze dan ons te verdedigen tegen Hamas, maar dat is nog iets anders dan een land bezetten en vijfhonderd kinderen doen sneuvelen. Dirk Van der Maelen Ik blijf toch zitten met de vraag wat we als internationale gemeenschap kunnen doen. Wij veroordelen al jaren zowel de raketaanvallen van Hamas als de misdaden van Israël, maar als je ziet dat de wandaden van deze zomer weer ongestraft blijven, vrees ik dat ze de volgende keer nog een stuk erger zijn. Yehuda Shaul Dat begrijp ik, maar bij Breaking the Silence zijn foto Jan Locus

27 nr INTERVIEW 27 we wat we zijn. Geen internationale experts, maar ex-soldaten, die allemaal erge zaken hebben meegemaakt en daarover willen getuigen. De titel van ons laatste boek is niet toevallig This is How we Fought in Gaza. De vraag die we de wereld stellen, is: kunnen jullie daarmee leven? Vinden jullie dat dit mag blijven gebeuren? En indien niet: wat gaan jullie eraan doen? Ondertussen doen we alles wat we kunnen om het geweld te doen ophouden. Is dat genoeg? Waarschijnlijk niet. Bovendien zoomen we nu alleen in op de bezetting van Gaza, terwijl het natuurlijk om meer gaat. Zelf ben ik er nu 32. Er zijn Palestijnen van mijn leeftijd die niet weten wat het is om vrij te zijn, omdat ze dat nooit meegemaakt hebben. Als ik daaraan denk, word ik soms misselijk. ER ZIJN PALESTIJNEN VAN MIJN LEEFTIJD DIE NIET WE- TEN WAT HET IS OM VRIJ TE ZIJN, OMDAT ZE DAT NOOIT MEEGEMAAKT HEBBEN. ALS IK DAARAAN DENK, WORD IK SOMS MISSELIJK Dirk Van der Maelen Ik vind u in elk geval een heel moedig man. De kans is echter reëel dat de bevindingen uit uw boek binnen een maand of drie volledig onder de mat zijn geveegd. Waar blijft u die moed halen? Yehuda Shaul Ik hou gewoon heel veel van mijn land en ik kan de gedachte niet verdragen dat het ooit ten onder gaat. Ik herhaal het nog eens: door de bezetting te steunen, gaat Israël op termijn kapot. We kunnen pas echt Als een computerspel Na drie weken in Gaza, schietend op alles wat beweegt en ook op wat niet beweegt, zot veel raken goed en kwaad in de war, je verliest je morele waarden en je gaat helemaal loos. Het wordt een beetje zoals een computerspel, zeer cool en net echt. vrij zijn in ons land als we niet langer de noodzaak voelen om een ander land te bezetten. Het is dus een strijd voor de toekomst van ons land. Uiteindelijk zullen we die strijd ook winnen, alleen blijft de vraag: hoeveel doden moeten nog vallen voor het zover is? Hoeveel lijden en haat moeten we nog meemaken? Dat kan inderdaad behoorlijk frustrerend zijn. In de Talmoed, oude Hebreeuwse teksten, staat een zin die heel vrij vertaald betekent: zelfs al is het niet aan jou om de taak tot een goed einde te brengen, dan wil dat nog niet zeggen dat je die taak naast je mag neerleggen. Uit die eeuwenoude wijsheid halen we de kracht om verder te blijven gaan. Ik twijfel er sterk aan of ikzelf nog vrede meemaak, maar nu al is er een groep in Israël, weliswaar een minderheid, die de bezetting wil stoppen omdat ze beseft wat die in de werkelijkheid betekent. Die groep willen we doen groeien, door iedereen een spiegel voor te houden. Met Breaking the Silence zijn we bereid te praten met iedereen die wil luisteren en we zullen altijd blijven roepen naar wie niet wil luisteren. Dit is gewoon veel te belangrijk. En bovendien: als je in 1977 in Zuid-Afrika had gezegd dat Mandela er ooit president zou zijn, of 15 jaar geleden in de Verenigde Staten Fragment uit This is How we Fought in Gaza dat ze een Afro-Amerikaanse president zouden hebben, dan hadden ze je ook gek verklaard. Daarnaast moeten wij als gewezen militairen ook met onszelf in het reine komen. Ik heb ook granaten afgevuurd, waarvan ik niet wist waar ze zouden terechtkomen. Ik heb ook... (valt stil) Zolang je in het leger zit, lijkt dat allemaal gewoon en normaal. Je oversten geven een bevel, jij en de andere soldaten voeren dat uit. Maar op de Westelijke Jordaanoever moesten we bijvoorbeeld laten merken dat we aanwezig waren - volgens de militaire logica om de Palestijnen bang te maken, zodat ze niet zouden aanvallen. We deden dat onder andere met drie patrouilles die vanaf zes uur s morgens, zeven dagen op zeven, willekeurige huizen binnenvielen, de inwoners - mannen en vrouwen gescheiden - tegen een muur plaatsten en wat kogels in het rond schoten en granaten gooiden. Niet omdat ze iets gedaan hadden. Gewoon om te laten zien wie de baas was. Drie keer per dag kreeg ik als soldaat dat bevel. Al gauw klonk het heel normaal, terwijl het eigenlijk verre van normaal is. Als je dan uit het leger stapt, vraag je je af: wat heb ik gedaan? En dan is blijven zwijgen heus geen optie.