WINNAAR HAN ESSAYWEDSTRIJD BEWEEGMEUBELS SHAMPOO TEST

Transcriptie

1 magazine voor studenten en medewerkers van de han TWEELINGEN jrg 19 #14 25 maart 2015 AAN ÉÉN WOORD GENOEG WINNAAR HAN ESSAYWEDSTRIJD BEWEEGMEUBELS SHAMPOO TEST WAT DOET DE PABO TEGEN PESTEN? WEEK VAN DE MONDHYGIËNE STUDENTEN TUSSEN DE OUDJES HET GEZONDSTE DORP - KEES BOELE SCHRIJFT NIEUW BOEK

2 OP ONDERTUSSEN FOTO S MAGAZINE AGENDA ITALIAANSE STUDENTEN ZIJN MAMAKINDJES Binnen studentenkringen wordt het over het algemeen niet als cool ervaren om nog bij je ouders te wonen. Maar daar hebben ze in Italië maling aan, want daar woont 75% van de studenten gewoon thuis. Dat blijkt uit onderzoek van Eurostudent.eu. Door heel Europa werd gekeken naar de woonsituatie van studenten. In Nederland woont 36% van de studenten in Hotel Mama. In Finland woont slechts 4% van de studenten nog in het ouderlijk huis. ARNHEMSE STUDENTEN VEROORZAKEN OPHEF MET RUILACTIE STEMPAS De facebookpagina waarop studenten hun stempas voor de Provinciale Statenverkiezingen in konden ruilen voor iets echt waardevols, zoals een staafmixer, bleek een grap van drie Arnhemse studenten van ArtEZ te zijn. Op de pagina konden jonge mensen hun stempas inruilen voor iets dat je echt gebruikt. Ophef alom, want dat is natuurlijk rete-illegaal! De studenten haalden het landelijk nieuws. Navraag leert dat het een afstudeerproject betrof. Het drietal wilde aandacht vragen voor de lage opkomst bij de verkiezingen. WERKLOOSHEID ONDER NET AFGESTUDEERDEN BLIJFT GELIJK Zo n 13% van de net afgestudeerden in het hoger onderwijs zat het afgelopen jaar werkloos thuis. Daarmee komt er geen verandering in de situatie: het jaar daarvoor zaten er net zoveel hoogopgeleiden tot 25 jaar zonder baan. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. De nieuwe cijfers stroken nog niet met de nieuwste prognoses dat de economie langzaam weer aantrekt in Nederland. Een werkloze is volgens Europese maatstaven iemand die minder dan 12 uur werkt, maar wel op zoek is naar een baan voor meer dan 12 uur. 6% Het percentage treinen in Nederland dat de eerste twee maanden van 2015 vertraging had. Studenten hadden vooral last van storingen rondom Utrecht. VOLG ONS FACEBOOK.COM/ SENSORMAGAZINE Het citaat: 2 Hoeveel ballonnen passen er in deze kamer? Sollicitanten krijgen tegenwoordig de raarste vragen voorgeschoteld tijdens hun zoektocht naar een baan. Deze vraag kregen mensen gesteld tijdens een gesprek bij PricaWaterhouseCoopers, zo blijkt uit het sollicitatiekatern in Sensor #13.

3 B Sensor is het redactioneel onafhankelijk magazine van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het magazine is gratis voor studenten en medewerkers. Het volgende nummer verschijnt op 8 april 2015 REDACTIE-ADRES Nijmegen, Kapittelweg 33, Kamer A (024) Arnhem, Ruitenberglaan 29, Kamer 3.19 (026) sensor@han.nl POSTADRES Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen REDACTIE Han Geurts, hoofdredacteur, (024) Herman van Deutekom, plv. hoofdredacteur (026) Renée Jenniskens, (024) Olga Helmigh, (026) Sander Arink (024) Raïssa Soeter (024) Laurence de la Porte (024) Els Sanders, redactie-assistente (024) MEDEWERKERS Ruud Kroes Claudia Fitsch Mart Geurts Judith Mellendijk Tristan Klumpenaar REDACTIERAAD B. Looten (voorzitter), ]P. Freriks, E. Cuppen, J. Veltman, M. van Koolwijk, N. Kuiper FOTOGRAFIE Ralph Schmitz, Coos Dam Maaike van Helmond, William Moore Cover: Ralph Schmitz VORMGEVING EN PRODUCTIE Laura Foppen Ben Schot, Graphic Design bno ADVERTENTIES Bureau Nassau BV Koelmalaan 350 (unit 0.09) 1812 PS Alkmaar info@bureaunassau.nl, tel KOPIJ Kopij en reacties moeten voorzien zijn van naam en telefoonnummer. De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken te weigeren of in te korten. 14 Het winnende essay TRIPLE A UNIVERSITY 28 Wonen tussen de oudjes SCHEUREN IN HET VERZORGINGSTEHUIS RUBRIEKEN Ontwikkeld 4 Olga Oordeelt 12 Test: Shampoo 38 VERDER IN DIT NUMMER Boek Kees Boele 10 Pesten 26 Post uit Paramaribo BEWEEGMEUBELS ZITTEN IS HET NIEUWE ROKEN TWEELINGEN 16

4 ONTWIKKELD De medewerker en de foto WIE: JOSÉ JAGERMAN (54) FUNCTIE: INFORMATIESPECIALIST VOOR FACULTEIT TECHNIEK BIJ STUDIECENTRUM R31 WAT: PASFOTO S MAKEN IN DE TUIN WAAR: LAAG-KEPPEL WANNEER: 1969 OPGROEIEN OP EEN WOONBOOT Mijn moeder was en is een eigenwijze vrouw. De foto is hier een goed voorbeeld van. We hadden pasfoto s nodig, maar zij vond het zonde van het geld om die bij een fotozaak te laten maken. Dat kon ze zelf ook wel. Dacht ze. Mijn tante en mijn zus hielden een laken achter mij vast en mijn moeder maakte de pasfoto. Dit is het resultaat, haha. Ik ben met mijn oudere broer en zus opgegroeid op een woonboot in Laag- Keppel. De boot lag met een stuk of zes andere woonboten in een dode arm van de Oude IJssel. Je beseft het als kind niet, maar het was natuurlijk heel bijzonder om op het water op te groeien. We hadden een zeilbootje waar we vaak een stukje mee gingen varen. Dan voeren we om het kasteel heen of legden er stiekem aan om tamme kastanjes te pakken, tot we werden weggestuurd. In de zomer doken we van de boot af en in de winter kon je er voorlangs schaatsen. We speelden veel met kinderen van de andere boten, maar ook met kinderen uit het dorp. Die kwamen natuurlijk graag bij ons spelen. Mijn ouders komen uit Leiden. Mijn opa van mijn vaders kant had een kruidenierszaak met veel kaassoorten. Toen mijn vader een eigen winkel wilde beginnen en zich ging specialiseren in kaas, zei zijn zus, die in Doetinchem woonde: Dan moet je hierheen komen, hier hebben ze nergens goeie kaas. Toen mijn moeder het huis uitging, heeft haar vader een woonboot voor haar gekocht. En toen zij en mijn vader naar Doetinchem verhuisden, namen ze hun huis mee. Mijn vader was altijd aan het werk, zelfs tijdens de zomervakanties. Daardoor heeft mijn moeder ons voor een groot deel in haar eentje opgevoed. In de zomer gingen we vlakbij op vakantie, in Zelhem. Kon mijn vader overdag werken en kwam hij s avonds naar het bungalowpark. De ruimte op de woonboot was beperkt. De hele boot beslaat vier bij twintig meter: woonkamer, keuken, washok en drie slaapkamers. Mijn vader is in 2002 overleden, maar mijn moeder woont nog steeds op de boot. Ze is 92 en die beperkte ruimte is nu ideaal: alles is gelijkvloers en als ze moet lopen, is er altijd wel iets binnen handbereik om vast te pakken. HvD 4

5 ZELFPLAGIAAT Spitting images Ze zaten altijd op de voorste bank tijdens de les. Lange donkere haren, geïnteresseerde oogopslag en in alles volkomen identiek. Wekenlang probeerde ik als docent iets te zoeken om ze uit elkaar te houden: een ring, een kledingstuk, een onverhoopte pukkel. Niets, twee volslagen identieke dames. Ik gaf het maar op. Totdat bleek dat hun kwaliteiten voor mijn vak duidelijk verschilden. En de zwakkere van de twee plots toch bijzonder hoog scoorde bij de herkansing die de ander al niet meer hoefde te maken. Ik werd gepiepeld, dat was duidelijk. Het voordeel van de tweeling. Zijn er nog meer voordelen? En nadelen? Voelen ze elkaar aan? Is het echt zo speciaal? En hoe werkt dat als ze op dezelfde hogeschool zitten? Sensor duikt in de wondere wereld van de tweeling. Han Geurts hoofdredacteur Ach, dat ik niet zou winnen, was vanaf het begin wel duidelijk. Een dictatuur maakt geen knieval voor de oppositie, schiet die hoogstens net buiten de deur overhoop. Maar stiekem had ik gehoopt dat men in ons politbureau zo verstandig zou zijn de winnaar van de essaywedstrijd eens niet uit eigen kring te rekruteren. Dat men het toekomstbeeld van iemand van de vloer zou nemen. Een bevlogen student, een scherpe conciërge, een jonge docent, zo eentje die straks zelf het toekomstbeeld nog kan checken. Maar weer duiken er twee op uit de inner circle. Een lector en een adviseur/ hoofddocent schreven een verder prima stuk en gaan er met de prijs vandoor. Ik heb het verhaal (integraal opgenomen verderop in dit nummer) over de Triple A Instelling, met plezier gelezen. Maar de opdracht was te vertellen (in maximaal 1000 woorden) hoe de HAN eruit zou zien in En NIET hoe de HAN er uit zou MOETEN zien. Het essay heeft hetzelfde euvel als het beoogde instellingsplan: we moeten straks, we zouden kunnen, het zou mooi zijn als. De schrijvers baseren zich hierbij op twee overigens goede, ik was er bij sprekers op de HAN-masterclass-lezing die daarna al snel werd afgeschaft. En ze schrijven een verder prima essay over hoe de hogeschool er in 2030 uit zou kunnen en moeten zien. En dat heren want ja, het zijn weer twee heren uit de categorie grijs en alwetend - is op geen enkele wijze een toekomstvisie. Het is een vrije interpretatie op een al veel langer bestaand concept van auteur Van Dalm over de Triple A City, zijn eigen concept. En daarmee dus een vorm van zelfplagiaat. Zonde dat ik de andere inzenders niet te zien krijg. Gemiste kans. -x- HannaH SENSOR 14, JAARGANG 19 5

6 NIEUWS Samenwerking Top Basketbal Later als ik groot ben... Wilde je altijd al astronaut, huisvrouw of toch liever buschauffeur worden? Je had je kans kunnen grijpen om je te verkleden als je favoriete beroep tijdens het grote Als ik later groot ben feest dat vijf studieverenigingen van de HAN (Sturad, Center, SVSB, Fabulinus en Nopfy) gezamenlijk organiseerden in de Nijmeegse Billabong. Het leek ons leuk om eens met meerdere verenigingen samen een superfeest te organiseren, aldus Eline Tjallinks, tweedejaars Fysiotherapie en lid van Nopfy. Op deze manier hebben ook de kleinere verenigingen eens de mogelijkheid om een groot feest te geven en zichzelf in the picture te spelen bij een grote groep studenten. Missie geslaagd, want Billabong stroomde vol met enthousiaste studenten waarvan een groot deel verkleed. Politiemannen, prinsessen, koks, militairen, vrijwel elke beroepsgroep was vertegenwoordigd en gezamenlijk werd er gefeest tot in de kleine uurtjes. Meer foto s op en MvH HAN Sport en Bewegen is een strategische samenwerking aangegaan met de Stichting Top Basketbal Gelderland, de beoogde opvolger van basketbalclub Magixx. Het doel van deze samenwerking is om studenten onder toezicht van professionals te laten ervaren hoe het is om een professionele basketbalorganisatie te runnen, van het opstarten tot en met de daadwerkelijke bedrijfsvoering. In het convenant is een periode van vijf jaar vastgelegd en voor eind april moet duidelijk zijn of het al lukt om na de zomervakantie met een nieuw team in de eredivisie uit te komen. Het startschot van dit alles werd begin maart gegeven door extopschaatser Jochem Uytdehaage. HG Cormet FEM Arnhem beste in onderwijsland Tijdens de jaarlijkse personeelsdag van campuscateraar Cormet goed voor 400 medewerkers door het hele land - is het team van de locatie Faculteit Economie in Arnhem, in de prijzen gevallen. Onder leiding van Frank van Ooijen is Ruitenberglaan 33 verkozen tot beste van de meer dan zestig wetenschappelijke en hoger onderwijslocaties. Daarbij werd vooral gelet op gasttevredenheid, medewerkerstevredenheid, uitstraling van de winkel en omzet. En dat terwijl we het al lange tijd met beperkte middelen moeten doen, zegt de clustermanager. Dit is een van de oudste inrichtingen. We hebben hier slechts een beperkte ruimte om onze producten mooi uit te stallen. Bij Kapittelweg 33 en Laan van Scheut 10 in Nijmegen ziet het er allemaal fris en fraai uit. Dat willen we hier ook wel, maar vooralsnog kan dat niet. De faculteit heeft grote plannen om de begane grond te veranderen. We hopen dat de catering ook in die plannen wordt betrokken. HvD 6

7 Dancing Disney op de Kapittelweg De hal van de Kapittelweg is het ideale theater. Helemaal voor Dancing Disney, de voorstelling van Dance Fever, de Nijmeegse studentendansvereniging. Voor een uitverkochte zaal vol vrienden en familie wordt daar vanavond deze voorstelling gespeeld. Het verhaal is een sprookje en alle dansgroepen, van hiphop tot klassiek ballet, dansen een episode. Natuurlijk gaat het over de liefde. Dat wordt extra aangezet door studentenpopkoor Pica Vocalis dat I m a believer, een liedje van The Monkees, zingt. Terwijl op het podium I thought love was only true in fairy tales, meant for someone else but not for me klinkt, staan op een luchtbrug de piraten van de stijldansgroep zich al warm te lopen voor het volgende nummer. RJ Haak aan bij het Haakcafé Het is makkelijker dan breien, foutjes kun je wegmoffelen en je wordt er lekker rustig van: haken. De meeste mensen denken bij haken aan typische jaren zeventig pannenlappen, onderzetters en gordijntjes, aldus Renske Sackman, verbonden aan HAN Bruist! en medeorganisator van het Haakcafé. Maar je kunt er meer mee dan dat. Zoals prachtige knuffels maken, of eierdopjes. Het werkt ontzettend verslavend. Dat beamen de vijf studenten die er zitten, allen dames. Ik doe dit voor het eerst, maar het lukt al aardig!, aldus Marina, tweedejaars Pabo. Het Haakcafé vindt nog een aantal maal plaats, check de vloerstickers of computerschermen voor info. OH 7

8 NIEUWS MeeR De komende nummers stellen leden van de Medezeggenschapsraad zich voor. Waarom zit hij/zij in de raad? Wat zijn de belangrijkste punten? Naam: Renzo Roso Kiesgroep: Algemeen Opleiding: Informatica Facebook: HANMedezeggenschap MWat? Ik ben niet direct gekozen in de MR, maar na het afstuderen van een aantal studentleden toch gevraagd om als student-lid de MR te versterken. Ik hou me veelal bezig met zaken die belangrijk zijn voor mijn medestudenten, maar als ik mijn achterban (jullie, studenten!), de mening vraag, krijg ik voornamelijk de antwoorden: Je doet wát? of En dan gebeurt er ook echt iets?. De raad weet dit en heeft daarom een communicatiecommissie opgezet. Bij deze commissie willen wij laten zien wat een MR kan betekenen en dat wij er voor jullie zijn. Zo hebben wij een Facebookpagina opgezet waar we graag met jullie praten, over wat tegenzit en beter zou kunnen, of waar je blij mee bent bij jouw opleiding en eigenlijk overal doorgevoerd zou moeten worden. En we hebben tegenwoordig ook een nieuwsbrief om jullie te laten weten waar we mee bezig zijn. Kortom: ook studenten hebben een stem en wij zijn jullie vertegenwoordigers! Renzo Roso Vergeet SKYPE, wij hebben BlueJeans Stel je voor: een docent geeft een hoorcollege voor studenten die allemaal op een andere plek in de wereld zitten. Iemand in Zimbabwe klapt op haar kamertje haar laptop open, de stagiair in India bekijkt het college op zijn telefoon en de student in Amerika zit achter een netwerkcomputer. Zo ongeveer moet je je BlueJeans voorstellen, een video conference netwerk waarvan iedereen op de HAN gebruik kan maken. De HAN heeft een gebruikerslicentie. Als je BlueJeans wilt gebruiken, dan vraag je dit aan bij het Audiovisueel Centrum GGM. De medewerkers plannen dan jouw video-call in. Vergeet Skype!, zeggen ze daar. Microsoft Lync, Adobe Connect, Face-time, het is allemaal niets in vergelijking hiermee. Dit is écht stabiel, 99 procent van de verbindingen loopt als een trein. Kom daar maar eens om bij Skype. En dan kun je ook nog eens met een ongelimiteerd aantal mensen confereren. Blue Jeans werkt op elke computer, telefoon of tablet met camera. Het allermooiste is natuurlijk de eigen Videoconference Classroom op de HAN. Een van de beheerders, Chris Theloosen schetst een terugkomdag voor stagiaires in het buitenland. Iedereen, waar ook ter wereld, kan deelnemen. Van terugkomdag naar wegblijfdag dus. RJ TECH TOUR TRUCK OP PAD Een gratis virtual reality 3D bril, dat moet zelfs de laatste twijfelaars over de streep trekken. Na het voorstellen in Sensor 13 rijdt de truck van de HAN Tech Tour nu door de regio om met zijn snufjes middelbare scholieren te overtuigen straks een van de veertien technische opleidingen te kiezen die de HAN aanbiedt. Van Multimedia Design tot Bouwkunde, van Bio-informatica tot Automotive. Maak in de uitschuifbare oplegger bijvoorbeeld je eigen gel of badzout, bestuur een robotarm, los een moordzaak op met DNA, of dans met je vrienden op de energy floor. Na Arnhem en Apeldoorn zijn onder meer Nijmegen (4 april, Plein 44) en Doetinchem (11 april, Marktplein) nog aan de beurt. HG 8

9 Arnhem in het FEM-gebouw Na Nijmegen is Arnhem aan de beurt voor kunstenaar Diederik Grootjans. Tekende hij in Nijmegen nog een rotonde, waarbij studenten vooral geïnteresseerd waren in het merk van de auto die hij schilderde, in Arnhem gaat Grootjans vooral aan de slag met herkenbare afbeeldingen van de Gelderse hoofdstad. Sonsbeekpark, Gelredome en natuurlijk de Eusebiuskerk waar hij nu mee bezig is. Het idee erachter is om de stad naar binnen te halen, zegt de kunstenaar. De grote doeken worden verspreid in het FEM-gebouw aan de Ruitenberglaan gehangen. HvD ICA-docent eerste Blogger des Vaderlands Eerder deze maand is uit een groep van veertien bloggers onze eigen Ton van Eck, docent van de Informatica en Communicatie Academie, als eerste Blogger des Vaderlands gekozen. Dit heeft hij te danken aan zijn blog Dagtaak waarop hij dagelijks een column schrijft over actualiteiten, opvallende zaken of publicaties. Aan zijn benoeming is een geldprijs van duizend euro verbonden. Ook mocht Van Eck bij zijn benoeming tien stokslagen ontvangen, als blijk van medeleven met bloggers die hun geschrijf uitoefenen in vijandige omstandigheden. HvD Juridisch dictee voor het eerst in Arnhem Na vier mooie en illustere Nijmeegse afleveringen van het juridisch dictee vindt het lustrum hier plaats. Zo ongeveer begint de burgemeester van Arnhem, Herman Kaiser, de vijfde versie van de door de opleiding HBO-Rechten georganiseerde happening, getiteld Een adequate keuze. Het dictee is een leuke, goed doorwrochte, niet moeilijke tekst. Niet uit de koker van de burgemeester zelf, maar zoals vorige keren door docent Gerard van Keeken die de burgemeester onbeschaamd Arnhem laat afzetten tegen Nijmegen. In een markant geïllumineerde, in een restauratiefase verkerende Eusebiuskerk maken 130 studenten en relaties dit dictee, met de burgemeester op de preekstoel, bhv ers in de aanslag om eventuele calamiteiten te kapittelen en een hele kerkbank vol juryleden die straks het werk moeten verifiëren. Nijmegen is weliswaar een universiteitsstad, maar mijn stad is daarentegen sinds mensenheugenis de plek waar zowel een rechtbank als een gerechtshof zetelen, buldert de burgemeester vanaf de preekstoel. Na een borrel volgt de uitslag: Roberto wint bij de studenten, José Velzeboer (voormalig redacteur van Sensor) bij de docenten. En die adequate keuze? Die is voor Arnhem, maar dat had u al begrepen. RJ SENSOR 14, JAARGANG 19 9

10 PRIKKELEND BOEK KEES BOELE WAKKERT DEBAT AAN Terug naar de essentie van het onderwijs Een collegevoorzitter die vroeger docent was en een boek schrijft waarin de bedoeling van het onderwijs centraal staat. Het stemt de lezer blij. Kan het dan toch, managers die niet voornamelijk systemen bouwen om ons te controleren maar die luisteren, inspireren en de inhoud centraal stellen? En het moet gezegd: het nieuwe boek van Kees Boele is fijn geformuleerd, amuseert en is rijkelijk gelardeerd met tot nadenken stemmende uitspraken. En het prikkelt en chargeert ook nog eens. Sensor leest mee. RUUD KROES Dr.C.P. Boele Onderwijsheid Boekencentrum ISBN ,95 Onderwijsheid, zo heet de nieuwste pennenvrucht van de voorzitter van het college van bestuur. De inhoud kort samengevat: we hebben last van infobesitas. Met name studenten lijden aan keuzestress en mentale vermoeidheid: ze worden overspoeld door informatie en kennis. We hebben een kompas nodig, iets wat ons de weg wijst, onderwijsheid, aldus Boele. Een terugkeer naar de essentie en de bedoeling van het onderwijs is onvermijdelijk. De vaardigheden die in de academie van Plato werden getraind, zijn belangrijk voor nu, aldus de voorzitter van het college van bestuur. We moeten terug naar waar het echt om gaat in het onderwijs. Kees Boele spoort ons aan om op zoek te gaan naar een collectieve ambitie en beschrijft een aantal belemmeringen voor onderwijsheid om uiteindelijk een beroep te doen op leidinggevenden. Zij kunnen deze belemmeringen deels wegnemen. Kunst van de welsprekendheid Inspiratie en wijsheid voor de toekomst zoekt Boele voornamelijk in het verleden, niet 21st century skills maar fourth century before christ skills, daar zet hij op in. In hoofdstuk 3 van zijn boek suggereert hij aan de hand van de traditionele trits Logica, Ethica en Fysica dat een aantal thema s opnieuw meer aandacht verdient in het onderwijs. Hij houdt een pleidooi voor de kunst van de welsprekendheid, voor logisch en creatief denken en voor persoonlijke, sociale en morele vorming. Als mens zijn we immers gebrekkig, imperfect en kwetsbaar en ook moreel gezien zijn we zwakke wezens. Denk aan het bankwezen dat in 2008 een enorme economische crisis heeft veroorzaakt. Ook lichamelijke, emotionele en kunstzinnige vorming dienen in het licht van karaktervorming (meer) aandacht te krijgen. Misschien wel het meest opmerkelijke voorstel uit het hele boek is om Defensie te vragen onze studenten fysiek en mentaal te trainen. Wat ook opvalt en zeker discussie op zal roepen, is zijn pleidooi voor gezagvolle docenten die sturend en aanbodgericht mogen zijn. Het postmodernisme, het sociaal-constructivisme en het nieuwe leren worden karikaturaal neergezet om vervolgens te worden aangewezen als belemmering voor goed onderwijs. Bergrede Belangrijkste kritiekpunt op het boek is dat het met name in hoofdstuk vier en vijf iets teveel een bergrede is. Zo worden studenten niet in staat geacht om echt mee te denken over de inhoud van het onderwijs, mogen studenten hun docent niet met de voornaam aanspreken en wordt er een hoofdstuk lang gedacht over hoe leidinggevenden aan kunnen sturen op zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van de docent. Weliswaar worden op pagina 122 enkele lovende woorden gesproken over professionele leergemeenschappen maar de echte gelijkwaardige dialoog en inspraak die daarbij hoort, lees ik nog onvoldoende terug. Toch overheerst na lezing niet de kritiek maar een opgelucht gevoel dat eindelijk de inhoud weer centraal kan en mag staan. Ook het pleidooi voor een luisterende leider en een zelfverantwoordelijke professional zal menig docent en student als muziek in de oren klinken. Al met al een rijk boek dat lezers, debat en dialoog verdient. 10

11 Staat daar nou ja, er staat een ambulance op het plein van Kapittelweg 33. Op de brancard echter geen creperende patiënt, maar nieuwsgierige Verpleegkundestudenten die de minor High Care volgen. Oud-HAN(en minor High Care)-student Erik van den Bergh, zelf afgestudeerd in februari 2015, werkt inmiddels op oproepbasis voor de ambulancezorg regio Gelderland-Midden. Momenteel volgt hij de vervolgopleiding tot Intensive Care verpleegkundige, om zich daarna verder te specialiseren tot ambulanceverpleegkundige. Zijn droombaan. En dat brengt hij maar wat graag over op de vierdejaars studenten. Hij vertelt deze middag vrijwillig (naar eigen idee) over alle toepassingen van de ambulance. Van vacuümmatrassen en nekkragen tot een defibrillator, botnaalden, spuiten en beademingsapparatuur er is van alles om een patiënt vitaal te kunnen ondersteunen en te bewaken. Erik: Ambulancezorg schrikt studenten af omdat ze meestal niet goed weten wat te verwachten. Die onzekerheid wil ik wegnemen. Ambulancezorg is veelal complexe zorg, maar het is een dynamisch en interessant onderdeel van de acute zorgsetting. Wat mij betreft het mooiste wat er is. RS SGM bestaat 12,5 jaar Op 19 maart vierde de opleiding Sport, Gezondheid en Management (SGM) haar 12,5 jarig bestaan. Studenten, medewerkers, alumni en relaties kregen vanaf vier uur s middags een feestprogramma aangeboden met een terugblik van journalist en medewerker Marcel Rözer, een Sport en Beweegmarkt, een vooruitblik naar het zilveren jubileum en afsluitende drinks en bites. Het thema van het programma was helder: trots op SGM! Vóór het ontstaan van SGM bestond alleen nog HAN SENECA, het expertisecentrum voor sport, arbeid en gezondheid. Vanuit daar kwam men erachter dat er behoefte was aan een opleiding rond sport en gezondheid. Enkele jaren later volgde de lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding (ALO) en nog weer wat later de opleiding Sport- en Bewegingseducatie (SBE), waarmee HAN Sport en Bewegen op het huidige aantal van drie aangeboden voltijd Bacheloropleidingen is gekomen. HG SENSOR 14, JAARGANG 19 11

12 lga ORDEELT OSensor-redacteur Olga Helmigh zet het mes erin HET F-BOEK FILM PROGRAMMA BOEKEN ETEN Vorige keer schreef ik gekscherend dat ik getooid in een tuinbroek mijn beha zou verbranden omdat ik gepikeerd was over een aantal vrouwonvriendelijke opmerkingen in een roman die ik besprak. Uiteraard was dat een stereotype schetsing van feminisme: het enige dat nog ontbrak was wapperend okselhaar. Is feminisme nog wel nodig?, hoor ik geregeld. Met name van mannen, die vaak vermoeid kijken als het over feminisme gaat, zo niet geërgerd. Jullie werken toch? En wij doen óók de afwas? Ik respecteer je zoals je bent, zie je heus niet als twee wandelende tieten! Toegegeven: er is veel gebeurd én positief veranderd. Tijdens de Eerste feministische golf, eind negentiende eeuw, werd gestreden voor het recht van vrouwen op deelname aan hoger onderwijs en openbaar bestuur. In de jaren zestig, zeventig en tachtig kwam de focus onder meer op kiesrecht, deelname aan het maatschappelijke leven, recht op betaald werk en seksuele bevrijding. Inmiddels vinden we het gelukkig- normaal dat vrouwen mogen stemmen (sinds 1919), juridisch handelingsbekwaam mogen zijn (sinds 1957) en dat verkrachting binnen het huwelijk strafbaar wordt gesteld (pas sinds 1991). Toch is er nog werk te verrichten: de gelijke verdeling van betaald en onbetaald werk is nog altijd mislukt (mantelzorg, verzorging kinderen), nog steeds worden vrouwen 18 procent minder betaald en neemt geweld tegen vrouwen niet af. Tevens worden vrouwen slet genoemd als ze zich seksueel vrij gedragen, in tegenstelling tot een man, en worden ze in de media vaak op bepaalde wijze neergezet: als lustobject of huishoudelijk wonder. In Het F-boek deelt een aantal journalisten, academici, kunstenaars, wetenschappers en activisten middels prikkelende essays hun kijk op feminisme anno nu. Deze derde golf behelst meer dan wat hierboven wordt beschreven aan streefdoelen. Mannen zijn tijdens de golfbewegingen in feite in een rare positie terechtgekomen. Je zou zelfs kunnen beweren dat ze achterlopen op een aantal gebieden. Zo is er verjuffing in het onderwijs, doen meiden het tegenwoordig beter dan jongens op school en kampen mannen dikwijls met psychisch geweld thuis, in plaats van fysiek. Feminisme draait dan ook om gelijkheid. En wat te denken van genderspecificatie? Mogen meisjes niet met tractors en lego spelen? En jongens niet met poppen? Gelijkheid gaat om eerlijke ontplooiing van het werkelijke karakter van iemand, man of vrouw. Het F-boek geeft stof tot nadenken en discussiëren. Het fijne is dat het niet zuur en cliché is, maar ook durft te kijken naar de valkuilen van feminisme, en de noodzaak van een herdefiniëring van de beweging. Lezen, nu! 12

13 Winnaars René Bakker(r.) en Roy van Dalm WINNAARS ESSAY-WEDSTRIJD IN 2030 HEEFT DE HAN DE AAA-STATUS Hoe ziet de HAN er in 2030 uit? Dat is het onderwerp van de HAN essaywedstrijd die eind 2014 is uitgeschreven. Meer dan zestig HAN ers zijn de uitdaging aangegaan om een inspirerend toekomstbeeld van de HAN te schetsen. Zij hebben, samen of solo, in totaal 35 ideeën ingestuurd. IK WEET ZEKER DAT HET ONS INSTELLINGSPLAN GAAT VERBETEREN LAURENCE DE LA PORTE CvB-voorzitter Kees Boele is verheugd over het enthousiasme, de creativiteit en nieuwe inzichten die de essays bieden, vertelt hij tijdens de uitreiking. De teksten raken hem, en belangrijker: Ze helpen me verder in mijn gedachtenvorming. Ik weet zeker dat het ons instellingsplan gaat verbeteren; we zijn gescherpt door deze essays. PRIJZEN De derde prijs (een theaterbon) is voor Astrid Sprée, de gedeelde tweede prijs (twee e-readers) voor Fedor de Beer en Daphne Bras. Maar bij een wedstrijd kan er natuurlijk maar één de beste zijn, al zijn het er in dit geval toch twee: onderzoeker René Bakker en docent Roy van Dalm met hun essay HAN AAA. Zij winnen hun weekendje Brussel volledig terecht, menen ze. Ze vinden hun eigen werk zelf namelijk ook een retegoed essay, al hadden ze hun diamant met meer tijd nog wel verder willen slijpen. Verderop op pagina s 14 en 15 is te lezen of ze gelijk hebben. De feestelijke middag wordt afgesloten aan de bar. Dagvoorzitter Noël Maertens besluit: En omdat Frank Stöteler erbij is, hebben we ook bitterballen. Alle andere ingezonden essays over de HAN in 2030 zijn uitgegeven als e-book en te vinden op SENSOR 14, JAARGANG 19 13

14 Eerste prijs HAN AAA University of Applied Sciences De HAN is in 2030 een triple A onderwijsinstelling: aangepast, aantrekkelijk en aanstekelijk. Volgens onderzoeker René Bakker en docent Roy van Dalm vormen deze drie a s de werkzame principes die ervoor zorgen dat de HAN altijd klaar is voor de toekomst, hoe die toekomst er ook uit mag zien. De verandering in HAN AAA University vereist een strategie van voortdurende verbetering. In de toekomst kijken is lastig In de befaamde science fiction film 2001, A Space Odyssey (1968) komt voor het eerst een tablet computer voor. En de naam Pod wordt gebruikt hetgeen Steve Jobs inspireerde tot de naam ipod. Tot zover het succesvol in de toekomst kijken, want Space Odyssey liet ook een megacomputer zien die nodig zou zijn om verre ruimtereizen te maken. De makers konden in 1968 niet voorzien dat microchips de rol van grote mainframe computers zouden overnemen. In de toekomst kijken is een hachelijke onderneming. En ook niets voor ons. Zo heeft René eind jaren tachtig met collega s in de leerstoel Kennistechnologie onderzocht of hypertext belangrijk kon worden. De conclusie luidde: nee, totaal oninteressant. Kort daarna draaide het internet op deze techniek. Frans van Vught, toen rector van de Universiteit Twente, voorzag in 1995 de opkomst van de digitale universiteit en het einde van de campusuniversiteit nog vóór het millennium. Ook al is het voorspellen van de toekomst lastig, we krijgen wel met die toekomst te maken. We krijgen een intelligente omgeving en robots nemen ons werk uit handen. En we worden binnenkort in zelfsturende auto s rondgereden. Buurtzorg pionier met zelfsturende teams in de zorg heeft zelfsturing tot de gewone werkwijze gemaakt en burgerinitiatieven geven kleur aan steden en buurten. De HAN zal in 2030 niet meer lijken op de HAN van nu. Hoe kan de HAN zich voorbereiden op die nieuwe, andere wereld als het voorspellen ervan zo hachelijk is? Voor een antwoord op deze vragen, moeten we niet kijken naar mogelijke beelden van die toekomst (beelden waarvan een groot deel achteraf toch nooit uit is gekomen), maar moeten we kijken naar principes die leidend zijn om altijd met de stroom van de tijd mee te kunnen bewegen. Dat zijn: Survival of the fittest, Survival of the beautiful, en Spirit. Ook gaan we te rade bij Kjell Nordström en Peter Senge beiden ooit gastspreker op de HAN - om een robuuste strategie te schetsen voor de HAN. Survival of the fittest aangepast: eerste overlevingsprincipe Soorten die zich aanpassen zullen overleven; dat is een pijler in de evolutieleer. Voor organisaties geldt dat ook. Het lijkt van belang dat de HAN goed in kan spelen op veranderingen. Maar, gebeurt dat altijd op de juiste manier? Is dat alleen maar een zaak van snel, efficiënt en wendbaar inspelen op kansen en bedreigingen van buitenaf? Er is namelijk ook een andere kant. De Britse natuurkundige Geoffrey West ontdekte een aantal jaren geleden een formule onder de groei van steden. West stelde vast dat steden groeien, innoveren en succesvol zijn doordat zij de ontmoetingen tussen mensen faciliteren. Het hele bestaansrecht van een stad is het feit dat zij er is voor de ontmoetingen tussen mensen. De overlevingskracht van plekken is de continue aanpassing aan nieuwe behoeften van ontmoetingen. En wat voor een stad geldt, geldt ook voor de HAN campus. Faciliteer steeds en overal de ontmoeting en daarmee je vermogen om als fittest te overleven. Survival of the beautiful aantrekkelijk : tweede overlevingsprincipe Vooral aantrekkelijke soortgenoten krijgen nageslacht. Deze tweede pijler in de evolutieleer is minder vertrouwd, maar net zo belangrijk om te begrijpen hoe diersoorten en organisaties zich ontwikkelen. Elke organisatie is trots op bijzondere prestaties en producten en dat is de HAN ook. Dit maakt de HAN aantrekkelijk. De jaarlijkse nominaties voor HAN-student en -medewerker van het jaar zetten deze mensen in de schijnwerpers. Ook op voorlichtingsdagen doen zorgrobots, het ixperium, de Dakar-motor en de duurzame kas het goed. Toch is het vreemd dat de HAN met de enorme aantallen studenten en medewerkers en de bijhorende massale inzet op projecten, weinig aandacht besteedt aan het etaleren van de resultaten. De meer dan afstudeerprojecten leveren mooie beroepsproducten op we zien ze niet. In één van de meer dan jaarlijkse onderwijsprojecten is een speelgoedknuffel- en sprookjesboom voor de Efteling ontworpen (een knuffel die praat en luistert, verhalen vertelt en ritselt met de bladeren) deze staat in een afgesloten kast. Wat is er op tegen om dat 14

15 wat jou aantrekkelijk maakt te laten zien? Een attractiestrategie is immers een overlevingsstrategie voor de toekomst. Volgens de Zweedse econoom en managementschrijver Kjell Nordström, die in 2005 op de HAN sprak, zijn survival of the fittest en survival of the sexiest zelfs de enige twee strategieën die een organisatie heeft om op de toekomst voorbereid te zijn. Spirit aanstekelijk : derde overlevingsprincipe Mooi zijn, blijven bestaan en je aanpassen geen wonder dat biologen weerstand oproepen. Mag het ietsje meer zijn? Hoe zit het met de leefbaarheid en gemeenschapszin van een samenleving of organisatie? Is deze overlevingsstrijd alles? Nee, want daaronder zit een andere bron. En die bron draait om spirit, inspiratie de vonk die nieuwe, creatieve ideeën voortbrengt. De HAN van nu heeft dit zo nu en dan wel, maar we moeten ervoor zorgen dat de HAN structureel een inspirerende, scheppende en lerende omgeving wordt. De Amerikaanse organisatiedenker Peter Senge, de man van de lerende organisatie, was ook op de HAN als gastspreker. In 2008 liet hij studenten, docenten, onderzoekers en relaties ervaren hoe het creatieve proces werkt. Alles draait om het creëren van de juiste ruimte waarbinnen nieuwe ideeën kunnen ontstaan, aldus Senge. Hij stelde dat de inrichting van fysieke ruimtes als lokalen net zo wezenlijk is als de inrichting van je onderwijs zelf. En ook in de inrichting van je onderwijs dient ruimte te zijn: agendaruimte, professionele ruimte. De juiste ruimte, aldus Senge, stimuleert de juiste ontmoeting. En innovatie en groei, weten we van Geoffrey West, komt voort uit die ontmoetingen. De juiste ruimte is niet meer iets dat terzijde is, het is ter zake geworden. Naar 2030 en daar voorbij De HAN voelt soms nog als de school van vroeger. In schaarse gesprekken in de trein (de smartphone bepaalt daar toch wel het beeld) wordt vaak gepraat over vreemde docenten en klasgenoten en over het halen van opdrachten en toetsen. Elke morgen lopen studenten in optocht van het station naar de les. Vrij als er geen les is. Een studentenritme van rustig met de leerstof omgaan, pieken met toetsing en deadlines gevolgd door korte en lange vakanties. Iets meer pit en betrokkenheid zou goed zijn. Maar dat geldt ook voor flexibiliteit van het onderwijs en het laten zien welke bijzondere resultaten worden gehaald. Kortom de HAN zou zich moeten ontwikkelen tot een AAA een triple A instelling! Voor een strategie om deze ontwikkeling in gang te zetten is het vertrekpunt voor de HAN gunstiger dan die van het Finse onderwijs in de jaren zestig van de vorige eeuw. Het Finse onderwijs van nu is het beste ter wereld waarbij de kosten wel meevallen. De Finse strategie bestaat uit goed opleiden van docenten, stimuleren van samenwerking, en vertrouwen in en waarderen van docenten. Senge legt een vergelijkbaar accent op professionals in lerende organisaties, en ook de snel populair geworden buurtzorg benut zelfsturing voor goede en betaalbare thuiszorgverlening. Geïnspireerd en gebaseerd op deze inzichten zou de HAN kunnen inzetten op zelfsturende teams van docenten, en deze vertrouwen en waardering geven. Geoffrey West wijst ook op zelfsturing en zelforganisatie als de succesfactor van steden. Steden zijn juist succesvol omdat ze zo slecht gemanaged kunnen worden, aldus West. De stad levert alleen de randvoorwaarden de mensen zelf doen de rest. Aantrekkelijk en Aanstekelijk als focuspunten en docenten die stapsgewijs verbeteringen doorvoeren, zou de HAN heel ver kunnen brengen in De rol van studenten en het beroepenveld is in deze strategie nog impliciet, maar zij maken natuurlijk een wezenlijk onderdeel uit van de ontmoetingen. Door samenwerken van studenten, docenten, onderzoekers en het beroepenveld ontstaan leer-werkruimten. In deze maker spaces werken docenten, onderzoekers, studenten, professionals, kinderen en derden samen aan innovaties. Dit sluit goed aan op de ontwikkeling van de samenleving als netwerkorganisatie. De HAN zal dan in 2030 niet alleen de beste onderwijsinstelling kunnen zijn, maar ook de innovatiemotor voor de regio, ofwel een AAA University of Applied Sciences aan Rijn en Waal. Verantwoording Dit essay is gebaseerd op een vrije interpretatie van theorieën en ideeën rond overleven en ontwikkelen van mensen, organisaties, en steden. De kortheid van dit essay doet weinig recht aan de originaliteit, nuances en reikwijdte van het werk van Alexander, Darwin, Nordström, Rothenberg, Sahlberg, Schön, Senge, West, en Wiegel. Réne Bakker en Roy van Dalm SENSOR 14, JAARGANG 19 15

16 16

17 WEEK VAN DE MONDHYGIËNIST 16 tot en met 21 maart was de Week van de Mondhygiënist. In heel Nederland vestigden mondhygiënisten en mondzorgopleidingen aandacht op het belang van goede mondgezondheid. Aan de Philips van Leydenlaan 25, waar HAN Mondzorgkunde huist, werd een bijzondere open dag georganiseerd. Het doel: aandacht voor belang van goede mondzorg, een leven lang. En meer aandacht voor multidisciplinair samenwerken met andere zorgprofessionals. TEKST: RAÏSSA SOETER // FOTO: WILLIAM MOORE Zelden zoveel gemotiveerde studenten met liefde voor het vak bij elkaar gezien. Bezoekers (met name studenten en docenten van paramedische en verpleegkundige opleidingen) worden enthousiast onthaald in de praktijkzaal. Sensorfotograaf William zit al snel in een tandartsstoel te oefenen met tangen en boortjes. Op een fantoomhoofd, gelukkig. Tweedejaars studenten Mondzorgkunde Milou en Nikky leggen hem uit: Een mondhygiënist kan naast tandsteen verwijderen en polijsten, primaire cariës (kleine gaatjes) vullen en boren. Complexere zaken, zoals bijvoorbeeld een wortelkanaalbehandeling, worden door een tandarts uitgevoerd. Maar onze kracht ligt absoluut in preventie, voorkomen is altijd beter dan genezen. Manuela Hermens, docent opleiding Mondzorgkunde, vult aan:..denk aan het voorkomen van mondziekten zoals cariës, tandvleesziekten en gebitslijtage. Een gezonde mond voelt prettig aan en geeft een frisse adem. Immers met je mond eet, drink, praat, lach en zoen je. En alleen als je dat goed kunt, kun je optimaal functioneren in het dagelijks leven. Ook in het belang van je algemene gezondheid is een goede mondgezondheid belangrijk. Er blijken namelijk steeds meer relaties te zijn met betrekking tot slechte mondgezondheid, en onder andere hart- en vaatziekten, diabetes en vroeggeboorte. Ook de invloed van medicijngebruik, chemotherapie, dieetadvies en dergelijke hebben invloed op de mondgezondheid en kunnen diverse complicaties veroorzaken wat het genezingsproces ernstig kan belemmeren. Meer multidisciplinaire samenwerking is dan ook van cruciaal belang. Naast het oefenen op fantoomhoofden kunnen bezoekers deze middag op een gratis mondzorgadvies rekenen. Tevens zijn er tijdens de Week van de Mondhygiënist masterclasses georganiseerd over het herkennen en bespreekbaar maken van laaggeletterdheid, en mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten. RS Naar de mondhygiënist/tandarts op de campus, een gunstig alternatief Mondzorgkundestudent Melek Atas: Alle tweedejaarsstudenten krijgen 15 à 20 patiënten onder hun hoede. Iedereen kan zich hiervoor aanmelden. En het is echt een aanrader, want normaal betaal je veel meer voor een behandeling. Bij ons krijgt men korting op de reguliere rekening omdat je wordt behandeld in een onderwijssituatie. Mocht het feit dat we beginnelingen zijn je tegenhouden, dan kan ik je verzekeren: we zijn heel voorzichtig. We nemen echt de tijd en de aandacht voor iedere patiënt, en bovendien worden we continu gecontroleerd door deskundige stafleden. Persoonlijk zou ik het leuk vinden als meer HAN-studenten zich zouden aanmelden, bijvoorbeeld van Voeding & Diëtetiek. Of studenten Geneeskunde. We kunnen veel van elkaar leren! Aanmelden als patiënt? Centrale Patiënten Administratie, Meer informatie over de opleiding: Secretariaat: Fotograaf: Koen Olieslagers SENSOR 14, JAARGANG 19 17

18 Identiek DNA Samen in de baarmoeder, samen in de wieg, samen in de buggy. Aan één woord genoeg, soms is een blik voldoende. Tweelingen zijn niet alleen een bijzonder gezicht, ze fascineren met name om hun -vaak onverklaarbareverbondenheid: samen lachen, samen huilen. Sensor dook in de wereld van tweelingen (op de HAN!) en zag dubbel. OLGA HELMIGH EN RAÏSSA SOETER 18

19 Weetjes & cijfers Hoe identiek een tweeling ook is, de vingerafdrukken zijn nooit hetzelfde. Het DNA komt wél exact overeen. 1 OP DE 100 ZWANGERSCHAPPEN LEIDT TOT EEN TWEELING. 22 procent van de tweelingen is linkshandig. Ter vergelijking: 10 procent van eenlingen is links. Het eten en drinken van veel zuivel is van invloed: uit onderzoek blijkt dat veganisten vijf keer minder kans hebben op een tweeling dan vrouwen die elke dag zuivel tot zich nemen. Lange vrouwen hebben meer kans op een tweeling. Zij hebben namelijk meer proteïne (IGF) die de groei van botten stimuleert. Hoe meer IGF, hoe meer kans op ovuleren, hoe meer kans op een tweeling. 25 procent van de tweelingen wordt geboren als gespiegelde eeneiige tweelingen. Fysieke kenmerken zoals moedervlekken, haarkruinen en onregelmatige tanden verschijnen op exact de tegenovergestelde plek. En als de één linkshandig is, is de ander rechtshandig. TWEELINGEN WORDEN MEESTAL TE VROEG GEBOREN. VIJFTIG PROCENT KOMT TER WERELD VÓÓRDAT ZE 37 WEKEN OUD ZIJN. Er zit een erfelijke factor aan het krijgen van tweelingen: meestal komt het meerdere malen voor in één familie. Tevens krijgen oudere vrouwen vaker tweelingen, net als moeders die dankzij IVF zwanger zijn geraakt. MET 18 TWEELINGEN PER GEBOORTES KOMEN TWEELINGEN HET MEESTE VOOR IN CENTRAAL AFRIKA. Onderzoek in Italië middels 3D-echo s heeft uitgewezen dat tweelingen al vroeg met elkaar communiceren in de baarmoeder en zich bewust zijn van zichzelf en elkaar. Vanaf 14 weken onderzoeken ze elkaar en vanaf 18 weken raken ze de ander vaker aan dan zichzelf. SENSOR 14, JAARGANG 19 19

20 'We zijn anderhalf-eiig 'ONZE OUDERS HEBBEN ONS OPGEVOED MET HET BESEF DAT WE TWEE APARTE INDIVIDUEN ZIJN. Floris en Josja zijn de jongsten in een gezin van vijf kinderen (officieel is Floris de jongste, hij kwam als laatste ter wereld). We weten eigenlijk niet hoe het is om alleen te zijn, er is altijd iemand in de buurt, of we zijn samen. Onze ouders wilden er nog één kindje bij, stiekem hopend op een jongentje. Zodat onze broer ook iemand had om mee te spelen, net als onze twee zussen elkaar hebben. Toen kwamen wij met z n tweetjes aanzetten, haha! Plotseling waren we met z n zevenen thuis. Elk dubbeltje moest worden omgedraaid: we kregen niet zomaar nieuw speelgoed of een mobiele telefoon. Je at wat de pot schafte, en als je te laat thuiskwam, was het op. Toch hadden we de allergrootste rijkdom, hoe soft dat ook klinkt: elkaar. We zijn nooit alleen, kunnen altijd bij elkaar terecht. IDENTIEKE LITTEKENS Als Josja verdriet heeft, voel ik dat ook. Het is anders dan medeleven, zoals je dat met vrienden of andere broers of zussen hebt. Je vóelt het echt, alsof je het zelf doormaakt, vertelt Floris. Josja knikt. Maar als de één bijvoorbeeld pijn in z n knie heeft, voelt de ander dat niet. Hoewel we iets bizars hebben meegemaakt toen we een jaar of acht waren. Ik viel en had een gat in mijn hoofd. Een week later viel Floris en had op precies dezelfde plek een gat in z n hoofd. We hebben daardoor identieke littekens. Kort daarna viel ik op de andere kant van mijn gezicht, en kreeg daar een litteken. Je raadt het al Floris presteerde het om ook te vallen en exact dezelfde wond op te lopen. INDIVIDUEN Na de geboorte sliepen Floris en Josja in dezelfde wieg en ze zijn naar de dezelfde basisschool gegaan. Tot hun twaalfde deelden ze een kamer. We zijn erg hecht, maar onze ouders hebben ons opgevoed met het besef dat we twee aparte individuen zijn. We kregen dus niet dezelfde kleding aan en zijn naar andere middelbare scholen gegaan. Met het idee dat je zo je eigen vrienden maakt en ontdekt waar je goed in bent. Hoewel we alsnog erg competitief zijn. Vroeger konden we echt flink ruzie maken. Je weet precies hoe je de ander kunt opfokken en raken. We maakten het gelukkig altijd snel goed, want je zit toch non stop op elkaars lip. Nu maken we zelden bonje. RUILEN VAN SCHOOL De twee dollen geregeld met de verwarring die mensen hebben. Onze buurvrouw woont al veertien jaar naast ons, maar houdt ons nog steeds niet uit elkaar. In de stad worden we ook weleens begroet als de ander, en in veel gevallen laten we het zo. Dan zeggen we gewoon Hey! Alles goed?. Als we thuiskomen, vertellen we het de ander, met een beschrijving erbij, zodat je weet wie het was. Een aantal jaar geleden ruilde de tweeling van school. Josja kwam naar de HAN en ik ging naar het Candea college, vertelt Floris. Ik herkende veel mensen uit het dorp, dus kwam prima de dag door, maar Josja kende niemand, haha! Josja moest dan ook snel toegeven dat hij Floris niet was. Daar reageerden klasgenoten heel cool op. We hebben het de docenten nooit verteld, trouwens VERSCHILLEN Ze ruilen heel af en toe van identiteit. Ik zit nu tussen opleidingen in, maar toen ik op het hbo zat en Floris nog niet, gaf ik hem wel eens mijn OV-kaart. Kon hij gratis reizen. Niemand die het ziet. Als je hen eenmaal kent, kun je wel verschillen zien en horen. Ik heb een zwaardere stem dan Floris, aldus Josja. En mijn voortand is anders dan de zijne, aldus Floris. Onze haren hebben we met periodes ook anders. Qua karakter is Josja een nettere versie van mij. Ik ben slordiger en makkelijker, Josja wat kieskeuriger en preciezer. Overigens weten de twee niet of ze eeneiig of twee-eiig zijn, want onderzoek van de placenta kon dat destijds niet uitsluiten. Je kunt een DNA-test doen, maar dat kost tweehonderd euro. Zo veel boeit het ons niet of we een- of twee-eiig zijn. Het verandert niets aan onze onafscheidelijkheid. We antwoorden dus meestal voor de grap anderhalf-eiig als mensen ernaar vragen. 20