DEFENSIE ZIET AF VAN BOXER

Transcriptie

1 Nummer 9 2 maart 2006 Uitgave Directie Voorlichting Ministerie van Defensie Pagina 3 Defensie meer betrokken bij terreurbestrijding Pagina 4-5 Slag in Javazee einde van koloniale rijk Pagina 6-7 GGW door de mangel tijdens Cold Igloo STAATSSECRETARIS WIL ALTERNATIEF VOERTUIG VERWERVEN DEFENSIE ZIET AF VAN BOXER Een van de overlevenden van de Slag in de Javazee, de 86-jarige matroos Van Zeeland sloeg acht glazen met de scheepsbel van de Java. VAN DER KNAAP ONTHULT NAMEN OP DOORMANMONUMENT SOERABAJA - Staatssecretaris van Defensie Cees van der Knaap heeft in het Indonesische Soerabaya vijftien bronzen platen onthuld. Dat gebeurde afgelopen maandag in aanwezigheid van bijna veertig nabestaanden en enkele overlevenden. Op de platen staan de namen van 915 marinemannen die bij de Slag in de Javazee op 27 februari 1942 een zeemansgraf vonden. Het betrof de opvarenden van Hr.Ms. Kortenaer, Hr.Ms. Java en Hr.Ms. De Ruyter. Onder de omgekomen militairen was ook de eskadercommandant, schout-bij-nacht Karel Doorman. De platen, een initiatief van de Oorlogsgravenstichting, zijn aangebracht op het Karel Doormanmonument op het Nederlands ereveld Kembang Kuning. De bronzen platen konden worden gemaakt door financiële bijdragen van de Stichting Het Gebaar en het Karel Doormanfonds. Tijdens de ceremonie droeg de Commandant der Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Jan Willem Kelder, één van de scheepsbellen van de kruiser Hr.Ms. Java over aan de President van de Oorlogsgravenstichting, vice-admiraal bd N.W.G. Buis. Lees verder op pagina 3 Staatssecretaris neemt protestkaarten in ontvangst DEN HAAG - Staatssecretaris Van der Knaap heeft afgelopen vrijdag meer dan protestkaarten in ontvangst genomen. De kaarten met de tekst: Wij pikken het niet langer geven de onvrede van het personeel weer over de moeizaam verlopende arbeidsvoorwaardenonderhandelingen. De kratten met protestkaarten werden aangeboden door de voorzitters van de vier grootste defensiebonden. Sinds eind 2003 is geen nieuw akkoord gesloten. Met het massaal insturen van de protestkaarten wordt door de bonden de actie als een succes beschouwd. Staatssecretaris Van der Knaap riep de bonden op het overleg op constructieve wijze te blijven voortzetten aan de onderhandelingstafel om zo snel mogelijk duidelijkheid te scheppen voor het personeel. DEN HAAG - Staatssecretaris van Defensie Cees van der Knaap ziet af van de Boxer. Dit Groot Pantserwielvoertuig (GPW) voor gevechtsondersteunende taken dat Defensie samen met Duitsland in beginsel zou aanschaffen, blijkt na verregaande onderhandelingen nog steeds te duur. Van der Knaap wil nu door concurrentiestelling een alternatief voertuig verwerven, zo schreef hij afgelopen dinsdag, 28 februari, aan de Tweede Kamer. Het project Groot Pantserwielvoertuig vormt onderdeel van het project Vervanging Pantservoertuigen M577 en YPR en voorzag tevens in de binationale ontwikkeling met de Oosterburen van een CENTRAAL LOKET VOOR DEFENSIEBREDE DIENSTEN DEN HAAG - De Service Desk Defensie wordt het loket waar defensiemedewerkers terecht kunnen met vragen over defensiebrede diensten. Dit bureau van het Commando DienstenCentra vormt al enige tijd een effectief en efficiënt centraal aanspreekpunt voor dienstverlening op het gebied van ICT en informatievoorziening. Het CDC breidt de service gefaseerd uit met andere defensiebrede diensten. Per 1 maart kunnen bijvoorbeeld ook alle vragen met betrekking tot personenvervoer over de weg via het centrale telefoonnummer gesteld worden. Voor het indienen van een aanvraag voor personenvervoer blijft de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie de aangewezen instantie. Vanaf 3 april is het nieuwe DienstenCentrum Human Resources in Enschede ook bereikbaar via het centrale telefoonnummer. GPW. Door dat laatste is nu zo goed als een streep gehaald. Wel is Van der Knaap nog geïnteresseerd in de onderhandelingen van zijn Duitse ambtsgenoot om alsnog een acceptabele prijs te bedingen. Mede vanwege het belang van de samenwerking zal ik hem daarbij zoveel mogelijk laten bijstaan, schrijft hij in zijn brief. Een en ander laat niet onverlet dat de staatssecretaris op korte termijn onderhandelingen begint om een alternatief voertuig te verwerven. In een eerder stadium ontvingen de firma s AMV uit Finland (producent van de Patria), MOWAG uit Zwitserland (bouwer van de Piranha 4), het Franse GIAT (van de VBCI) en het Italiaanse consortium IVECO-FIAT/Oto Melara (van de Centauro) een zogenoemd Request for Information. Het Oostenrijkse Steyr (Pandur) en het Turkse FNSS (PARS) trokken hun kandidatuur terug, zo schreef hij vorig jaar juni aan de Tweede Kamer. De order voor een groot pantserwielvoertuig voorziet in de aankoop van meer dan tweehonderd stuks. Wie het algemene nummer van de Service Desk Defensie belt, wordt via een keuzemenu (Voice Response) zo snel mogelijk doorverbonden met de juiste dienstenaanbieder of contactpersoon. Vanwege de uitbreidingen wordt het bestaande keuzemenu van de Service Desk Defensie per 1 maart 2006 aangepast. Voor ondersteuning op ICT/IV-gebied geldt optie 1, voor personenvervoer over de weg optie 2, voor ondersteuning door het DienstenCentrum HR optie 3. Meteen nadat er contact is gelegd met de dienst, kan de keuze worden ingetoetst. In de nabije toekomst worden ook andere defensiebrede diensten opgenomen in het keuzemenu. De Service Desk Defensie is op drie manieren bereikbaar: MDTN: *06 - callsdd (* ),verkort MDTN: *06 -sdd (*06-733) en openbaar: callsdd ( )

2 2 maart Pagina 2 INTERNE VACATURES DEFENSIE IN HET KORT Voor recente vacatures kunt u terecht op de intranetsite van het Instituut Keuring en Selectie (IKS), te benaderen via het Defensie Intranetportaal (http: //intern.mindef.nl) of op internet via Medewerkers die nog geen toegang tot intranet en ook geen internetverbinding hebben, kunnen een beroep doen op de personeelsdienst van zijn of haar onderdeel. Senior IV-Consultant, Den Haag, schaal 12; Operational Auditor, Den Haag, schaal 12; Senior Decentraal Delivery Manager, Ede, planning 2007 Garderen, schaal 11; Beleidsmedewerker Beleidsevaluatie en Onderzoeken, Den Haag, schaal 11; Hoofd sectie Inkoop, Utrecht, schaal 11; Adviseur IV&CIS, Utrecht, schaal 10; Auditmedewerker, Den Haag, schaal 10; Stafmedewerker Sectie Ketenplanning & Regie (KP&R), Den Haag, schaal 10; Stafmedewerker Projecten, Utrecht, schaal 10; P&O Adviseur, Soesterberg, schaal 10; Personeelsconsulent, standplaats nader te bepalen, schaal 10; Senior Toezichthouder TDL, Haarlemmermeer, schaal 10; Medewerker Informatiebeveiliging SO-5, Den Haag, toekomstig Breda, schaal 10; Medewerker Bureau Bedrijfsvoeringsonderzoeken, Den Haag, schaal 10; P&O Adviseur, Gouda, schaal 10; Senior ICT Beheerder ADH/Windows/SQL, Den Helder, schaal 10;Junior Productbeheerder, Den Helder, schaal 10; IT Coördinator / Functioneel Beheerder, Den Haag (medio 2008 Breda), schaal 10; Projectinkoper, Utrecht, schaal 9; 1e ICT Beheerder ADH/Windows/SQL, Den Helder, schaal 9; 1e ICT Beheerder ADH/Rdb-DBMS, Den Helder, schaal 9; Senior Medewerker Bureau Management Control, Hoogerheide, schaal 9; Stafmedewerker Bedrijfseconomische Zaken, Den Helder, schaal 9; Senior Medewerker Bureau Management Control, Hoogerheide, schaal 9; ICT Beheerder ADH/Oracle server, Den Helder, schaal 8; ICT Beheerder ADH Windows, Den Helder, schaal 8; ICT Beheerder HSS, Den Helder, schaal 8; Medewerker Open Source Intelligence (OSINT), Den Haag, schaal 8; Medewerker IDA-Groep 3X, Schaarsbergen en Assen, schaal 6; Directiesecretaresse, Utrecht, schaal 6; Medewerker Documentenbeheer, Soesterberg, schaal 5; Medewerker Management Ondersteuning, Gouda, schaal 5; Junior medewerker Arrestanten- en Passantenwacht, Schiphol, schaal 4; Cateringmedewerker C, Schaarsbergen, schaal 4; Cateringmedewerker C, Havelte, schaal 4; Agenda, Hoogerheide, schaal 4; Cateringmedewerker B 2X, Havelte, schaal 3; Cateringmedewerker B 2X, Havelte, schaal 3. KANSRIJK Voorlichting zelfstandig ondernemerschap Kansrijk organiseert op 9 maart weer een voorlichtingsbijeenkomst voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in zelfstandig ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie, herplaatsingskandidaat zijn of dat gaan worden. Tijdens de bijeenkomst komt onder meer het ondernemerschap aan de orde, de begeleiding vanuit Kansrijk en de consequenties voor de wachtgeldregeling. Interesse? Kijk op internet: Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Dus jij weet risico s goed in te schatten? De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2006 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk. Actuele vacatures Kansrijk Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk Generaal Berlijn krijgt uitleg over het snipergeweer. BERLIJN OP BEZOEK BIJ COMMANDO S ROOSENDAAL - De Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn, heeft een bezoek gebracht aan het Korps Commandotroepen (KCT). Hij deed dit tijdens het KCT-schietprogramma op infanterieschietkamp De Harskamp. Generaal Berlijn werd geïnformeerd over de voorbereidingen op de komende uitzending naar Uruzgan en woonde een deel van de schietserie bij. Tijdens deze schietserie kreeg de CDS uitleg over de verschillende wapens die momenteel bij het KCT in gebruik zijn. Daarna kreeg de CDS de kans om er enkele uit te proberen. BEDANKJE DEN HAAG - De soldaten 1 Nentjes en Verhoef zijn onlangs door staatssecretaris Van der Knaap in het ministerie in Den Haag ontvangen. De bewindsman wilde de twee zo bedanken, omdat hij de militairen tijdens de initiële opleiding bij het Schoolbataljon Luchtmobiel uit Schaarsbergen intensief heeft gevolgd om meer inzicht te krijgen in de scholing. Van der Knaap bedankte het duo en hun commandant van hun eenheid, sergeant C.P. Willemse, voor de openheid en gastvrijheid. AANHOUDINGEN VOOR DRUGSHANDEL EINDHOVEN - Tegen een aantal militairen is procesverbaal opgemaakt voor overtreding van de Opiumwet. De Koninklijke Marechaussee in Eindhoven heeft de zaak in onderzoek gehad. De drugshandel kwam aan het licht toen de regiopolitie Brabant Zuid-Oost op 24 oktober 2005 een arrestestatie verrichtte in verband met een gestolen scooter. Toen de verdachte gefouilleerd werd, bleek hij negentien zakjes (in totaal circa zestien gram) cocaïne bij zich te hebben. Omdat de verdachte militair is, werd hij overgedragen aan de Koninklijke Marechaussee. Uit het vervolgonderzoek kwam naar voren dat vijf militairen mogelijk betrokken waren bij de handel in verdovende middelen. Ook is tegen negentien militairen proces verbaal opgemaakt wegens het gebruik van drugs. De militairen variëren in leeftijd van twintig tot en met 31 jaar. Het betreffen militairen in de rang van soldaat tot en met korporaal 1. Zij zijn gelegerd op de Generaal-majoor De Ruyter van Steverninck Kazerne te Oirschot.Het proces-verbaal is naar het OM in Arnhem gestuurd. AFRONDING GESPREKKEN MAW DEN HAAG - Staatssecretaris Van der Knaap hoopt nog deze maand de besprekingen met de centrales voor overheidspersoneel over de wijzigingen in de Militaire Ambtenarenwet (MAW) af te ronden. Hij schrijft dat in antwoord op een brief van de Vaste Commissie voor Defensie. Het wetsvoorstel is in juli 2005 is aangeboden aan de centrales in het Sectoroverleg Defensie. Met hen is aanvankelijk over de te volgen procedure gesproken. Eerst komt in de gesprekken de inhoud van de verschillende onderdelen van het voorstel aan de orde. De wijziging van de Militaire ambtenarenwet heeft een relatie met een aantal arbeidsvoorwaarden. Daarom valt de bespreking van het wetsvoorstel samen met de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden. Het maakt daar in formele zin echter geen deel van uit. Na overeenstemming met de centrales gaat het wetsvoorstel voor advies naar de Raad van State. KAMERCOMMISSIE BIJ WINTERTRAINING BOMOEN - De Vaste Kamercommissie voor Defensie heeft vrijdag 9 en zaterdag 10 februari een werkbezoek gebracht aan de wintertraining van het Korps Mariniers in Noorwegen. Deze training in het opereren onder arctische omstandigheden wordt gedurende zes weken uitgevoerd in de omgeving van het plaatsje Voss door het 1e Mariniersbataljon onder leiding van luitenant-kolonel Springer. De kamerleden Ormel, Haverkamp (beiden CDA), Szabo (VVD) en Eysink (PVDA) hebben twee dagen lang de training waargenomen maar ook met een temperatuur van -16 C meebeleefd. BIJZONDERE VAARDAG IN DE WEST WILLEMSTAD - In februari lag de klipper Stad Amsterdam in Willemstad op Curaçao. De klipper is een tachtig meter lange replica van een klassieke driemaster uit de negentiende eeuw. In het verleden deed het zeilschip meerdere malen dienst als opleidingsschip van de adelborsten. Er bestaat een hechte band tussen het schip en de Koninklijke Marine. Op zondag 12 februari werd de gelegenheid aangegrepen om in het kader van saamhorigheid een vaardag te houden voor de staven van Commando Zeemacht in het Caraïbisch gebied en van de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba. Hoewel het ruige zeilweer de eetlust van een deel van de bezoekers enigszins verminderde, keken velen met genoegen terug op het evenement dat werd gekenmerkt door zon, zee en zaligheid. De stafleden van CZMCARIB met partners voor de Stad Amsterdam De zes studenten van de Faculteit Luchtvaart-en Ruimtevaarttechniek TU Delft. V.l.n.r.: Rudy van Steen, Joris Grotenhuis, Sjoerd Lincklaen Arriëns, Rector Magnificus Jacob Fokkema, Joost van Tooren, Florian van Rijn van Alkemade en Jasper Brouwers. TU DELFT ONTHAALT JSF-STAGIAIRES DELFT - De Rector Magnificus van de TU Delft, Jacob Fokkema, heeft onlangs de zes studenten verwelkomd die bij de Amerikaanse vliegtuigfabrikant Lockheed Martin (LM) met succes aan het JSF programma hebben meegewerkt. Het sextet ontving hiervoor eerder in Amerika de prijs voor Voortreffelijke Prestaties in het Lockheed Martin Joint Strike Fighter (JSF) Programma. Deze studenten van onze Faculteit Luchtvaart-en Ruimtevaarttechniek zijn de enige van buiten de VS die meewerken aan het zeer innovatieve JSF-programma, waarbij ook de Nederlandse luchtvaartindustrie nauw betrokken is en waarin negen landen participeren. De deelname van de TU-studenten aan dit programma is op zich al een opmerkelijk feit. Dat ze bovendien ook nog eens buitengewoon presteren in zo n internationaal team is natuurlijk iets waar wij als TU Delft enorm trots op zijn, aldus Fokkema. LM breidt het aantal Nederlandse stagiaires voor het F-35 Joint Strike Fighter programma uit. In het jaar dat het eerste produktiemodel van de JSF wordt gepresenteerd, voegt LM acht Nederlandse studenten van de Faculteit Luchtvaart-en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft toe aan dit programma. De stagiaires kwamen in januari terug uit Amerika. De zes werkten aan heel verschillende opdrachten als fiber placement met composieten, aërodynamische modelontwikkeling voor het evalueren van flight test data, weight trade study-coördinatie en data management procesverbetering voor het ontwerp van kabelbomen en de vleugel en de optimalisatie van de integratie tussen air frame en support equipment. LM heeft nu al drie teams studenten van de Faculteit Luchtvaart-en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft de gelegenheid gegeven praktijkkennis op te doen in dit geavanceerde project. De combinatie van het werken met vernieuwende en revolutionaire technologieën van de JSF bij een toonaangevend bedrijf in de vliegtuigbouw, en het opdoen van werkervaring in het buitenland, maakt dat de studenten dit als hun droomstage zien. Het aantal studenten dat per periode in de Verenigde Staten verblijft, is uitgebreid van vier naar acht en de stageduur is verlengd van vier naar zes maanden. Bovendien studeert ook een student voor het eerst af op dit project. De nieuwe lichting vertrekt juli Bron: TU Delft Australische visite DEN HAAG - Grote gebeurtenissen werpen hun schaduw vooruit. Een delegatie van zeventien Australische militairen van het Strategic Operational and Tactical Planning Level heeft afgelopen week in Den Haag overleg gevoerd met leden van het Defensie Operatiecentrum (foto). De delegatie, onder leiding van kolonel David Coghlan, bezocht ook andere onderdelen van de krijgsmacht. Het bezoek was bedoeld om de planning voor de komende missie van circa tweehonderd Australische militairen naar Afghanistan door te nemen. In de zuid- Afghaanse provincie Uruzgan gaan zij nauw samenwerken met het daar eveneens te stationeren Nederlands Provinciaal Reconstructie Team. Het PRT beoogt samen met de bevolking een veiliger en stabielere Afghanistan te creëren Zoals het er nu uitziet gaat het Australische contingent in de periode augustus-september aan de slag voor de duur van ongeveer twee jaar. De eerste Nederlandse troepen zullen naar verwachting half maart naar Afghanistan afreizen. Foto: Rob Keeris

3 2 maart Pagina 3 MINISTER KAMP OP SYMPOSIUM: Grotere bijdrage Defensie aan nationale veiligheid DEN HAAG - De krijgsmacht kan en wil meer inbrengen in de veiligheid van ons land. Door de veranderde omstandigheden zal Defensie ook moeten bijdragen. De ministeries van Justitie, Binnenlandse Zaken en Defensie overleggen over dit onderwerp. In april leggen de ministers van Binnenlandse Zaken en Defensie plannen voor civiele en militaire hulpverlening op tafel. De uitkomst zal zijn dat ze met een beperkte investering de burger meer veiligheid kunnen bieden. Minister Henk Kamp maakte dit afgelopen week bekend op het Instituut Defensie Leergangen in Rijswijk, tijdens een symposium voor de 25ste Leergang Beleidsontwikkeling Defensie van het Rijks Opleidingsinstituut (ROI). Museumnacht in het Mariniersmuseum ROTTERDAM - Het Mariniersmuseum doet ook mee aan de Rotterdamse Museumnacht, die aanstaande zaterdag 4 maart wordt gehouden. Bij die gelegenheid zijn vrijwel alle musea in de Maasstad tot in de kleine uurtjes opengesteld voor het publiek. Eerdere museumnachten lokten zo n twee- tot drieduizend bezoekers naar de Wijnhaven 7 tot 13, waar het Mariniersmuseum is gevestigd. Voor liefhebbers die tot rond de klok van tweeën willen blijven hangen, blijkt er in ieder geval zat te beleven. Zo is er een indrukwekkende audiovisuele presentatie over het Korps Mariniers in Irak. Voor de jongere bezoekers staat een spectaculaire klimwand van acht meter hoogte opgesteld. De Marinierskapel verzorgt op gezette tijden een muziekshow. De tentoonstelling Traditiegetrouw. Mariniers 340 jaar veelzijdig inzetbaar verhaalt met beelden en objecten over de activiteiten van de mariniers door de jaren heen. Vanaf de oprichting in 1665 is het Korps Mariniers zowel te land als ter zee ingezet. Voor meer informatie: of Doorman Vervolg van pagina 1 SOERABAJA - De scheepsbel, die de Koninklijke Nederlandse Vereniging Onze Vloot in 1925 schonk naar aanleiding van de indienststelling van de Java, is door het Marinemuseum in Den Helder in bruikleen gegeven aan de Oorlogsgravenstichting. Na de val van Manilla en Singapore was Soerabaja de laatste vlootbasis in Zuidoost-Azië. Vanuit deze haven voer op 26 februari 1942 het geallieerde eskader van Nederlandse, Britse, Ameri- kaanse en Australische marineschepen onderleiding van schout-bij-nacht Karel Doorman uit om de Japanse invasie van Oost-Java te verhinderen. Bij het treffen met de Japanse vloot op 27 februari 1942 werden drie Nederlandse schepen, de Java, de Kortenaer en de De Ruyter tot zinken gebracht. Ter nagedachtenis aan de gevallenen werd in 1954 op het ereveld Kembang Kuning het Karel Doormanmonument onthuld. Met de onthulling van de vijftien bronzen platen met de namen van 915 marinemannen wordt dit monument nu gecompleteerd. Lees ook pagina 4-5 In de ogen van burgemeester Cohen van Amsterdam krijgt Defensie in de toekomst onvermijdelijk een structurele rol bij het handhaven van de openbare veiligheid. We hebben elkaar blijvend nodig. TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO: PETER WIEZORECK Judoka Vriezema in race voor EK-ticket HAMBURG - Judoka Daniëlle Vriezema van de landmacht zit volop in de race voor een ticket voor het Europees kampioenschap voor dames, eind mei in het Finse Tampere. Dat dank zij de bronzen medaille die zij onlangs bij de Super World Cup in Hamburg in de wacht sleepte. Vriezema versloeg in de herkansingsronde haar concurrente, Europees kampioene Elisabeth Willeboordse. Het was een slopend gevecht, sprak Vriezema na afloop. Omdat de Judobond slechts één judoka per gewichtsklasse naar het Europees kampioenschap mag afvaardigen, woog het resultaat van Vriezema in Hamburg zwaar. Via een overwinning op Willeboordse had zij de kans om zich in de etalage te plaatsen. De diëtiste begon het toernooi echter ongelukkig door in de eerste partij onderuit te gaan tegen de Italiaanse Ylenia Scapin. In de herkansingsronde vocht ze zich terug via de Duitse judoka s Claudia Malzahn en Christina Marzok. Zodoende bereikte zij de strijd om het brons, waarin ze het dus moest opnemen tegen Willeboordse. Na een partij van maar liefst tien minuten won Vriezema in de verlenging op beslissing van de scheidsrechters. Thema van de samenkomst was Nationale Veiligheid en Defensie. Behalve minister Kamp beklommen secretaris-generaal van Defensie Ton Annink, burgemeester Job Cohen van Amsterdam en defensiedeskundige Ko Colijn het spreekgestoelte. Rob de Wijk, directeur van het Centrum voor Strategische Studies Clingendael, leidde na afloop een korte paneldiscussie. De inzet van defensiemiddelen voor de nationale veiligheid is pure noodzaak, betoogde Annink tegenover een redelijk gevulde zaal. Om onze veiligheid te waarborgen, moet de overheid zich bedienen van al haar middelen, ook die van de krijgsmacht. Volgens Annink dient de krijgsmacht niet om op verzoek van civiele partijen incidenteel bij te springen bij rampen en crises, maar geldt ze als structurele veiligheidspartner. Volgens de hoogste defensieambtenaar groeit de samenhang tussen in- en externe veiligheid steeds verder. Criminelen en terroristen trekken zich niets van landsgrenzen aan. Wij zullen ons hiertegen moeten wapenen. Met de grotere verbondenheid tussen in- en externe veiligheid, is de kwetsbaarheid van de samenleving echter zichtbaar geworden. Treedt in een van de vitale sectoren van onze infrastructuur een storing op, dan werkt die al snel door naar een andere, met soms onverwachte effecten als gevolg. Een stroomstoring door te snel draaiende windmolens in Duitsland kan bijvoorbeeld het bancaire systeem in Nederland ontregelen. Daarmee stuiten we tevens op het weerbarstige thema van verantwoordelijkheden. Bij een storing is vrijwel altijd een multidisciplinaire aanpak nodig. Rampen en crises vereisen een effectieve en gecoördineerde inzet van verschillende hulpdiensten. De verantwoordelijkheden van de autoriteiten mogen onder hoogspanning geen belemmering vormen voor een eensgezind en daadkrachtig overheidsoptreden. BIJZONDER ONDOELMATIG Defensie, stelde Annink, ontwikkelt zich om nog een reden tot een structurele veiligheidspartner. Door haar deelname aan vredesoperaties beschikt deze organisatie over veel expertise. De krijgsmacht kan de eenheden sneller dan vroeger inzetten en heeft oude structuren en wapensystemen overboord gezet. De resultaten van deze aanpassingen kunnen veel betekenen voor civiele instellingen. Volgens Annink kan Defensie vanwege de toegenomen mondiale dreiging en de kwetsbaarheid van ons grondgebied niet worden genegeerd. Het zou bijzonder ondoelmatig zijn om haar vermogen op nucleair, biologisch en chemisch gebied alleen voor buitenlandse operaties in te zetten, en deze in eigen land te dupliceren voor bijvoorbeeld de brandweer. Instanties met geschikte specialistische capaciteit moeten deze taken uitvoeren. In de visie van Annink kan de samenwerking bij nationale veiligheid beter. Op te veel plaatsen ontbreekt het gevoel van urgentie. Allerlei zuilen hebben op hun terrein de zaakjes aardig voor elkaar, maar gezamenlijk komt doelgerichte actie mondjesmaat tot stand. Een pijnlijke situatie, in aanmerking genomen dat verstoringen dus vrijwel altijd een multidisciplinaire aanpak vereisen. Veel mensen tonen zich somber over samenwerking. Ik niet; ik zie grote parallellen met internationale samenwerking en ken goede voorbeelden. Zoals het Duits- Nederlandse Legerkorpshoofdkwartier en oefeningen met Amerikanen, Belgen, Britten, Denen, Noren. Als we in Afghanistan met andere landen en met plaatselijke autoriteiten succesvol optreden, moet dat met onze civiele partners in Nederland ook lukken. Hierbij past een kritische kanttekening. In internationaal verband heeft Defensie een harde les geleerd met onduidelijke gezagsstructuren. Alleen op basis van helderheid op dat vlak kun je succesvol samenwerken, óók in Nederland. Op dit terrein valt veel te verbeteren. Nee, dit is geen klaagzang. Er lopen ook zaken goed. Zoals het proefproject van de Marechaussee in Amsterdam. Onder centraal gezag helpt die daar de politie bij het bewaken en beveiligen van objecten. Er gelden duidelijke afspraken; de verschillende overheden werken op een unieke manier samen. Als ander voorbeeld noemde Annink het één-tweetje tussen Defensie en het Korps Landelijke Politiediensten in de nog op te richten Dienst Speciale Interventies (DSI). Deze overkoepelende instelling van terreurbestrijdingseenheden zal de Bijzondere Bijstandseenheid van het Korps Mariniers gaan aansturen. Daarnaast zal de DSI een uit politie en defensiepersoneel samengestelde eenheid herbergen, de Unit Interventie Zo breng je het beste uit twee werelden bij elkaar, meent Annink. Volgens hem kan Defensie op meer terreinen bijdragen aan de nationale veiligheid, zolang dit maar niet uitloopt op men vraagt en wij draaien. Hij noemde vijf spelregels. Een operatie moet uitvoerbaar zijn; plaatsvinden met een éénduidige commandolijn en met respect voor ieders vak. Verder klopt de financiering en dient Defensie niet voor het opvullen van civiele tekorten. Annink verklaarde zich sterk te zullen maken voor de ontwikkeling van Defensie tot volwaardig veiligheidspartner. Maar eigenlijk vormt dit een opdracht voor ons allen, want het is een belang van ons allen. SNELLER EN BETER Als actueel voorbeeld van een goede samenwerking tussen Defensie en burgerinstanties bij het handhaven van de openbare orde, noemde burgemeester Cohen van Amsterdam de inzet van militaire brandweerlieden bij de staking van spuitgasten in de hoofdstad, in Wel kon de procedure voor het aanvragen van het personeel sneller en beter. Ook moeten we ons afvragen hóe we het leger in civiele operaties inzetten. Militaire inspanningen roepen een beeld op van tanks in de straten en mannen in uniform. Dat vraagt om een goede uitleg aan publiek en media. Je moet tevens bepalen onder wiens gezag de operatie plaatsvindt. Daarnaast zijn gezamenlijke oefeningen belangrijk. Zo breng je de veiligheid op een hoger plan, aldus Cohen. Hij zei voor hulp bij grote publieke manifestaties, zoals afgelopen jaar Sail Amsterdam, graag bij Defensie aan te kloppen. De aanwezigheid van dit personeel geeft autoriteiten en burgers een gevoel van rust. Als het aan de burgemeester ligt, krijgt Defensie in de toekomst onvermijdelijk een structurele rol bij het handhaven van de openbare veiligheid. We hebben elkaar blijvend nodig.

4 2 maart Pagina 4 De opvarenden aan boord van de schepen van Striking Force East, die op 26 februari 1942 de haven van Soerabaja verlieten om een Japans invasiekonvooi met bestemming Java te onderscheppen, zullen zich weinig illusies hebben gemaakt. De vlag met de rode zon wapperde immers al over een flink deel van Azië. Hong Kong was gevallen, de onneembaar geachte vesting Singapore overweldigd. Op de Filippijnen raakten de Amerikanen steeds verder in het nauw en een deel van Indië was reeds bezet. De vijand leek onstuitbaar. TEKST: WIEBREN TABAK FOTO S: NEDERLANDS INSTITUUT VOOR MILITAIRE HISTORIE Het geallieerde eskader bestond uit vier nationaliteiten: Nederlanders, Britten, Amerikanen en Australiërs. Striking Force East vormde een mengelmoes van schepen, die nog nooit samen hadden geoefend, met verschillende tactische doctrines en met afwijkende verbindingssystemen. Daar kwam bij dat de marinebasis Soerabaja hevig belaagd werd; dagelijks voerden de Japanners luchtaanvallen uit. Die hadden de brandstofpijpleidingen naar de havens doen scheuren, wat problemen gaf bij het tanken, maar erger was, dat SLAG IN DE JAVAZEE EINDE VAN KOLONIALE RIJK SLAG IN DE JAVAZEE EINDE VAN KOLONIALE RIJK STRIJDEND TEN ze de schepen dwongen overdag buitengaats te blijven. Omdat een vijandelijke landing bij duisternis voor de hand lag, waren ze ook s nachts paraat en toen eindelijk het uur U aanbrak, zaten hun bemanningen er dan ook helemaal doorheen. Die namiddag hadden de commandanten van de geallieerde schepen (zie kader) voor het eerst en het laatst krijgsraad gehouden in het marinehoofdkwartier van Soerabaja. Ze verschenen op de bespreking in witte, gesteven uniformen met blinkende epauletten. Buiten kondigden de sirenes jankend een nieuwe luchtaanval aan, maar niemand die zich daaraan stoorde. Bij binnenkomst van schout-bij-nacht Karel W.F. Doorman, die Striking Force East aanvoerde, stonden allen op en klommen in de houding. Doorman knikte iedereen vriendelijk toe en schudde handen met de nieuw aangekomen Britse commandanten. (Hun schepen waren overgeheveld van Striking Force West in Tandjong Priok, nadat een Nederlandse Catalina vliegboot op 25 februari het oostelijkste van twee naderende Japanse invasiekonvooien had ontdekt.) Na de begroeting ging de vergadering van start. De orders waren noodzakelijkerwijs kort, luidt het verslag van kapitein ter zee Oliver Gordon, commandant van de Britse zware kruiser HMS Exeter. Hij beschrijft Doormans taak als verre van gemakkelijk en vervolgt: Ik mocht hem direct graag en ben ervan overtuigd dat hij zeer bekwaam was. PUNT VAN UITPUTTING Vice-admiraal Conrad E.L. Helfrich, in dit deel van de wereld maritiem opperbevelhebber, beschouwde de oostelijkste De zware kruiser USS Houston kon zijn achterste geschutstoren niet gebruiken. vloot, die het dichtst genaderd was, als het grootste gevaar. Ze bestond uit veertig transportschepen, geëscorteerd door een lichte kruiser en zes torpedobootjagers, met een dekkingsgroep van twee zware kruisers, een lichte kruiser en zeven torpedobootjagers. In een poging deze strijdmacht te onderscheppen, lichtte Striking Force East rond zeven uur die avond het anker. Die hele nacht en de volgende morgen speurde ze langs de oostkust van Java, benoorden Madoera en rond het eiland Bawean naar de Japanners. Tevergeefs, want ze zocht iets te ver naar het zuiden. Het bericht dat Amerikaanse B-17 bommenwerpers eerder al het doelwit hadden opgespoord en aangevallen, bereikte Doorman niet, zodat hij in het ongewisse bleef over de juiste positie van de vijand. Omgekeerd Links: Het geallieerde eskader onder vuur tijdens een luchtaanval in de Gasparstraten. Rechts: Rond de Java rijzen fonteinen water op van ontploffende bommen. Grote foto: De lichte kruiser Hr.Ms. Java zet er de sokken in. boekten de Japanners wel succes. Rond uur op de 27ste betrapten ze het VS vliegtuigmoederschip Langley, dat met 32 broodnodige P-40 jagers en 33 vliegers op weg was naar Tjilatjap, waar het later die dag werd verwacht. Varen bij daglicht was een riskante zaak, maar Helfrich zag geen andere keus. Striking Force East beschikte niet over luchtdekking voor de komende slag en elke minuut telde. Helaas pakte de gok verkeerd uit en even na halftwee in de middag boorden Japanse vliegtuigen de Langley met zijn kostbare lading de grond in. Na haar vruchteloze speurtocht keerde Striking Force East terug naar Soerabaja. Terwijl hij nog onderweg was, liet Doorman weten dat het personeel het punt van uitputting had bereikt. Ze zouden echter tot het uiterste beproefd worden, want om Striking Force East Zware kruisers HMS Exeter (20 cm geschut) USS Houston Lichte kruisers Hr.Ms. De Ruyter (15 cm geschut) Hr.Ms. Java HMAS Perth Torpedobootjagers Hr.Ms. Witte de With Hr.Ms. Kortenaer HMS Electra HMS Jupiter HMS Encounter USS J.D. Edwards USS Paul Jones USS Alden USS John D. Ford

5 2 maart Pagina 5 uur stuitte een Nederlands verkenningstoestel op het ongrijpbare konvooi en dit nieuws ontving de schout-bij-nacht om uur. Hij keerde direct om en droeg de anderen op hem te volgen. ONDER VIJAND IN ZICHT Op volle kracht stoomde het geallieerd eskader in de richting van de vijand, verdeeld over drie kiellinies. Aan stuurboord voer een scherm van drie Britse torpedobootjagers, in het midden de kruisers Hr.Ms. De Ruyter, met aan boord Doorman, HMS Exeter, USS Houston (waarvan de achterste geschutstoren door bommen was vernield), HMAS Perth en Hr.Ms. Java. Twee Nederlandse torpedobootjagers en vier Amerikaanse, veteranen uit de Eerste Wereldoorlog, vormden een linie aan bakboord. De Japanse admiraal Sokichi Takagi wist, dankzij luchtverkenning, dat Striking Force East eraan kwam. Zijn bemanningen bereidden zich op de strijd voor door een bezoek aan het scheepsaltaar, en bonden gebedssjaals om hun hoofd. Om vier uur meldde een uitkijk op de lichte kruiser Jintsu, het vlaggenschip, masttoppen op 17 mijl naar het zuidoosten. Vijand in zicht! Adelborst Kimura op de de zware kruiser Haguro vond de De Ruyter met zijn vreemde opbouw een angstaanjagende verschijning. Naarmate de Nederlandse kruiser groter werd, nam hij de vorm aan van een prehistorisch monster. Om uur openden de Japanners het vuur, een minuut later gevolgd door de geallieerden. Doorman zag zich al gauw gedwongen van koers te veranderen om te voorkomen dat de vijand zijn boeg kruiste, waardoor hij alleen het voorste geschut kon inzetten, terwijl zij al hun kanons in de strijd wierpen, een manoeuvre die de Britten crosing the T noemen. Spoedig voeren de vloten evenwijdig aan elkaar, waarbij het over en weer granaten regende. Aan boord van de Australische Perth volgde LTZ 1 Pol Owen het spoor van de projectielen die op zijn schip afvlogen. Vlak voordat die het water raakten, veranderden ze een fractie van een seconde in een zwart beeld. Een fenomeen dat slechts weinig mannen meekregen. De Japanners beleefden ook de nodige zenuwslopende momenten. Zo gebruikte de Houston rode kleurstof om te kunnen zien waar zijn granaten neerkwamen en de immense, bloedrode waterzuilen die uit zee oprezen, zorgden voor consternatie op de zware kruiser Nachi. BESLISSEND MOMENT De luchtdekking waar Doorman meerdere keren om had gevraagd, bleef hem ontzegd. Het moet dan ook gestoken hebben, toen er drie A-24 Dauntless duikbommenwerpers met jagerescorte boven het strijdtoneel opdoken, onder strikte orders alleen het invasiekonvooi aan te vallen. Dat deden ze, maar het haalde niets uit. Hadden ze in plaats daarvan de drie watervliegtuigen van Takagi uit de lucht geplukt en het vuur van Striking Force East geleid, dan was de slag wellicht anders verlopen. Nadat diverse torpedoaanvallen mislukten en de geallieerden dicht in de buurt van het konvooi kwamen, legden de Japanners een rookgordijn. Doorman raakte daar volledig door verblind, maar Takagi kon er dankzij zijn vliegtuigen overheen kijken. Toch ging het artillerieduel lange tijd gelijk op. Elke zeeslag kent echter zijn beslissende moment en in de Javazee kwam dat om acht minuten na vijf, toen een granaat in ketelruim B van de Exeter explodeerde. De Britse kruiser, haar snelheid gehalveerd, draaide scherp naar bakboord om de achteropkomende Houston ruimte te geven. Na een identieke reactie van de Amerikaan dachten de andere commandanten - het primitieve communicatiesysteem was nu totaal bezweken - dat Doorman bevel had gegeven om de torpedo s te ontwijken, en voerden daarom een zelfde manoeuvre uit. Alleen de De Ruyter, die op kop voer, handhaafde zijn koers, totdat Doorman doorkreeg wat er aan de hand was. Tot overmaat van ramp werd Hr.Ms. Kortenaer door een torpedo in tweeën gespleten. Rond die zelfde tijd ging de Britse torpedobootjager Electra ten onder bij een poging de aandacht van de Exeter af te leiden. Onder geleide van Hr.Ms. Witte de With wist de beschadigde Britse kruiser ten slotte Soerabaja te bereiken. EINDSPEL Na het vertrek van de Exeter zette Doorman het gevecht met grimmige vastberadenheid voort. Hij bleef de vijand opzoeken, ondanks het feit dat zijn vlootverband verzwakt was en zijn mannen de grens van het uithoudingsvermogen al lang hadden overschreden. Een Japanse torpedoaanval werd door de Amerikanen met gelijke munt betaald en om halfzeven verloren beide vloten het con- tact. Maar terwijl Doorman moest gissen naar de positie van zijn tegenstander, bleef die hem via zijn luchtverkenning volgen. Regelmatig dropten Japanse toestellen lichtfakkels. Om negen uur verlieten de Amerikaanse jagers het eskader om in Soerabaja brandstof in te nemen. Kort daarna liep HMS Jupiter op een mijn. Het eindspel begon om elf uur die avond toen de vloten op- Destijds was de torpedo het enige wapen dat op lange afstand gepantserde slagschepen tot zinken kon brengen. Dientengevolge zette de Japanse marine stevig in op de ontwikkeling van zware types. Haar onderzoek concentreerde zich op gecomprimeerde zuurstof in plaats van samengeperste lucht voor de voortstuwing. Lucht bestaat namelijk maar voor 21 procent uit zuurstof, dus viel er veel te winnen. De Japanners wisten op die manier vijfmaal zoveel oxidatiemiddel in dezelfde tank te proppen en daarmee kon de torpedo sneller en verder reizen. Type 93, door de Amerikanen Long Lance gedoopt, had een maximumbereik van veertig kilometer met een oorlogskop van 490 kg. Hij was te groot voor de nieuw slaags raakten. De De Ruyter vuurde het eerste salvo af. Ongeveer een half uur later werden beide Nederlandse kruisers door Long Lance torpedo s (zie kader) getroffen. Ze zonken binnen korte tijd en namen honderden mannen, onder wie Doorman, met zich mee. Even was het stil. Toen hoorde men op de Houston de overlevenden van de Java in het water drie Long Lance Boven: De zware kruiser HMS Exter zou uiteindelijk ook sneven. Links: Close-up van de lichte kruiser Hr.Ms. De Ruyter. keer een hoera uitbrengen op de Koningin Na deze ramp braken de Perth en Houston het gevecht af en ontkwamen naar Tandjong Priok. Tijdens een ontsnappingspoging op 1 maart zouden zij, evenals de Exeter met escorte, ten prooi vallen aan Japanse eskaders. Het drama was ten einde en daarmee ook het Nederlandse koloniale rijk. standaard 21 inch buizen en werd doorgaans vanaf het dek van bovenwaterschepen gelanceerd. Die hadden meestal ook nog extra exemplaren bij zich om te herladen, iets wat andere marines ontbeerden. In het begin van de oorlog konden de Japanse kruisers en torpedobootjagers hun torpedo s vanaf twintig kilometer probleemloos afvuren op nietsvermoedende geallieerde schepen, die niet beter wisten dan dat tien kilometer de grens vormde. Lang bestond het idee dat de projectielen van onderzeeboten kwamen die samen met de bovenwaterschepen opereerden. Pas nadat in 1943 een Long Lance werd buitgemaakt, kreeg men door wat een uitzonderlijk krachtig wapen het was. De torpedobootjager Kortenaer in volle vaart. Rechts: Hr.Ms. Witte de With escorteerde de aangeslagen Exeter terug naar Soerabaja.

6 2 maart Pagina 6 KORT INTERNATIONAAL NIEUWS LUCHTVERDEDIGERS SCOREN HOOG TIJDENS OPEVAL BOL VOOR EUROFIGHTER JARFÄLLA - Het Zweedse SAAB Avitronics heeft een order gekregen voor de levering van BOL 150 Countermeasures dispensers voor het Deel 2 programma van Eurofighter. Onder dit contract worden 238 Typhoons gebouwd voor de luchtstrijdkrachten van Groot-Brittannië, Duitsland, Italië en Spanje, met daarnaast nog eens achttien toestellen voor de Oostenrijkse luchtmacht. Het BOL systeem is momenteel in gebruik bij de Amerikaanse Tomcat en F-15, de Britse Harrier GR7 en Tornado en de Zweedse JAS Gripen. Bovendien wordt er momenteel een model ontwikkeld voor de Australische F/A-18 Hornet. Elke BOL bevat vijfmaal zoveel chaff pakketten als conventionele automaten. De aflevering begint in april en loopt tot november Foto: Eurofighter AN/BYG-1 van Raytheon is de eerste internationale versie van een al bestaand gevechtsleidingsysteem voor onderzeeërs. Het vervangt bij de Australiërs oudere apparatuur en maakt interoperabiliteit met de VS marine mogelijk. Ook stelt het de Collins-klasse boten in staat om de bewegingen van doelwitten te analyseren en MK48 Advanced Capability (AD- CAP) torpedo s te lanceren. Foto: Australische MvD NAVO VLIEGT RUSSISCH BRUSSEL - De NAVO-leden hebben een verdrag geratificeerd voor het leasen van Antonov An-124 strategische transportvliegtuigen. Het heeft in eerste aanleg een looptijd van drie jaar en omvat maximaal zes toestellen. Twee daar- COLD IGLOO 2006: monstertest voor GGW MARNEWAARD - Mocht er twijfel bestaan over de kwaliteit van de Groep Geleide Wapens, dan is die na de oefening Cold Igloo 2006 wel verdwenen. Tijdens deze, deels in de Marnewaard gehouden Operational Evaluation (OPE- VAL) krijgen de deelnemers in twee weken maar liefst 350 verschillende incidenten voor de kiezen. Daar worden de luchtverdedigers niet warm of koud van. Al veel vaker stonden de evaluators op de stoep en ook toen liet de beoordeling weinig te wensen over. GRIEKEN WILLEN AMFIBIEËN ATHENE - Griekenland is op zoek naar ten minste vijftig tweedehands amfibievoertuigen. Eind vorig jaar staken de Grieken al hun licht op in de Verenigde Staten. Daar kregen ze een uitgebreide briefing over het AAV7A1 amfibische aanvalsvoertuig. Vanaf mei zou dit in voldoende aantallen beschikbaar moeten zijn, maar dan wel zonder revisie. Ondergaat de AAVV7A1 eerst een inspectie, met daaraan gekoppeld mogelijke reparaties, dan wordt het niet vroeger dan december. Een grondige revisie zou de aflevering tot januari 2007 vertragen. Het Griekse leger wil minstens twee bataljons met de amfibieën uitrusten. Momenteel maken eenheden die voor vredesmissies zijn uitgezonden nog gebruik van voertuigen als de M113. Foto: Steven J. Weber, US Navy CANADA STICHT VIER COMMANDO S OTTAWA - De Canadezen hebben onlangs vier nieuwe commando s opgericht. Canada Command is verantwoordelijk voor alle binnenlandse en continentale operaties. Canadian Expeditionary Force Command bestrijkt het internationale vlak. Canadian Operational Support Command levert de nodige ondersteuning en tot slot is er nog Canadian Special Operations Forces Command. De snelle reactiemacht van het land zal bestaan uit een smaldeel van drie tot vijf schepen (inclusief één amfibisch schip), vier à zes zware helikopters, onbemande vliegtuigjes, Aurora (Orion) verkenningsvliegtuigen en acht- tot negenhonderd infanteristen. In eerste instantie worden vijf CH-124B Sea Kings ingezet, later afgelost door Sikorsky H-92 (zie foto), of in de Canadese aanduiding, CH-148 Cyclone helikopters. Foto: Sikorsky COLLINS BOTEN MODERNISEREN TEWKSBURY - Australië kan zijn Collins-klasse onderzeeboten moderniseren. Raytheon heeft het eerste tactische gevechtsleidingsysteem afgeleverd. Het Amerikaanse bedrijf zwaait zelf de scepter over de installatie en integratie aan boord van HMAS Waller (zie foto), die de primeur krijgt. De van zullen 24 uur per dag beschikbaar zijn, de rest op afroep. De Condor kan ladingen van abnormale afmetingen of grootte aan en dient als tussenoplossing voor de strategische transportcapaciteit van de NAVO, totdat de Airbus Military A400M zijn intrede doet. Die moet het gat opvullen tussen de C-17 Globemaster en kleinere toestellen als de C-130 Hercules. Zijn komst wordt in 2010 verwacht. De An-124 kan tot 120 ton vracht vervoeren, het equivalent van zo n tien gepantserde rupsvoertuigen voor de infanterie. Foto: Dawn C. Morrison, US Navy CF-18 S OPGEWAARDEERD OTTAWA - De tweede fase van de modernisering van de Canadese Hornets is in gang gezet met de toekenning van een contract aan Boeing. In het eerste traject werden de CF- 18 s onder meer voorzien van betere communicatie- en navigatiemiddelen, een APG-73 radar en IFF-apparatuur (Identification Friend or Foe). Tijdens fase 2 krijgen ze een Link 16 systeem, een helmvizier, nieuwe beeldschermen in de cockpit, en nieuwe fakkelautomaten. Bij deze modernisering gaat het om in totaal tachtig toestellen, twee daarvan zijn bestemd voor evaluatie van het project. Het ultieme doel is om de CF-18 tot ongeveer 2020 operationeel te houden. Foto: Canadese MvD Teksten: Wiebren Tabak TEKST: ANDRE TWIGT FOTO S: FABIENNE WINK-BRUIJS Zo om de twee jaar worden ook de operationele luchtverdedigingseenheden van de NAVO doorgelicht tijdens een OPEVAL. Bij het uitvoeren van grootschalige expeditionaire operaties moet het bondgenootschap ten slotte op zijn troepen kunnen bouwen. Om dat te testen, komt een internationaal gezelschap evaluators periodiek enkele weken langs. Zo n bezoek is geen verrassing. Eenheden weten ruim van tevoren wanneer ze de evaluatie kunnen verwachten. Dat geeft hen de tijd de zaken voor te bereiden en te beoefenen. Dat gebeurde in december aan de hand van een scenario uit de koker van majoor John Cuppen. Zijn ruime ervaring als evaluator diende als inspiratiebron voor een gevarieerd draaiboek waarin een snel oplopende geweldscurve zit. Vrijwel alle aspecten van een OPEVAL kwamen aan bod. De ruim 350 GGW ers, gestationeerd op luchtmachtbasis De Peel, lieten zich daardoor niet uit het veld slaan en scoorden gemiddeld een voldoende. Genoeg om gekwalificeerd te blijven voor operaties waar ook ter wereld. Toch blijft het streven om zoveel mogelijk excellents te behalen. Detachementcommandant luitenant-kolonel Herman Verhoef heeft daarin wel vertrouwen. Ten slotte geniet de GGW een reputatie die klinkt als een klok. Bij een eerdere OPEVAL scoorde het luchtmachtonderdeel gemiddeld goed. SPANNING Vanuit zijn zwaarbewaakte commandoshelter voert Verhoef het gevecht. Net als tijdens een echte object- of gebiedsverdediging tegen aanvallen van geleide raketten en gevechtsvliegtuigen staan de launchers van de Fire Units drie en vier onder camouflagenet-

7 2 maart Pagina 7 DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de graag Dekaatje vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. ten opgesteld. Daaromheen vullen de Stingerteams de gaten in het radarbeeld op. Zij komen soms op afgelegen plekken te staan. Sergeant Ramon Vriend en zijn collega s bezetten tijdelijk een dijk, waar wind en regen vrij spel hebben. Diep in zijn jas gedoken en met dikke handschoenen aan houdt de teamcommandant de zeventien kilo zware Stinger bij oplopende spanning langer dan een uur geschouderd. Cold Igloo is weliswaar opgezet als NAVO-examen, maar vormt tevens een mooie gelegenheid om een operationele inzet na te bootsen. Geregeld viert de stress hoogtij wanneer lucht- en grondaanvallen de batterijen teisteren. Voor dit laatste tekent 101 Tankbataljon. Met plaagstootjes en onverwacht harde confrontaties stelt deze oefenvijand de meegekomen objectgrondverdedigers (OGRV) op de proef. Evaluators kijken toe hoe de landmachtmilitairen heimelijk een verbindingsinstallatie naderen en die vervolgens met krijt van een kruis voorzien, ten teken dat ze de apparatuur hadden kunnen opblazen. Dat kost puntjes. Natuurlijk hadden de OGRV ers de aanval moeten afslaan, maar door de krappe personele bezetting en het robuuste scenario is dat moeilijk. Van de zes vereiste pelotons blijkt slechts een klein deel present. Ondanks hun niet aflatende inzet sluiten zij het onderdeel Active Defense af met een onvoldoende. Indien nodig krijgt een luchtverdedigingseenheid de beschikking over extra pelotons infanterie van de landmacht of het Korps Mariniers. Voor een OPEVAL zijn die echter niet beschikbaar. Vandaar die dip in de beoordeling. Logistiek en operaties verlopen zonder noemenswaardige problemen. Op beide scoren de GGW ers meer excellents dan verwacht, zo blijkt uit het ongeveer vijftig pagina s dikke rapport na afloop van Cold Igloo. KLAPPEN Het doorgewinterde GGW-personeel heeft weinig moeite met de oefening. Het weet hoe het is om tijdens zo n periodieke evaluatie op de vingers te worden gekeken. Adjudant Herman Vaneker (foto links boven) behoort ook tot die categorie. Gezeten in zijn krappe sheltervoertuig geeft de chef sectie Onderhoud aan enkele Duitse observanten tekst en uitleg over de procedures. De Oosterburen zijn onder meer geïnteresseerd in hoe de aanvraag voor technische ondersteuning verloopt en hoeveel monteurs er in de organisatie zitten. Van de 150 voertuigen gaat er tenslotte nog wel eens één kapot en ook de complexe apparatuur vertoont af en toe storingen. De pottenkijkers willen ook weten of er voldoende personele ruimte in de organisatie zit. Daarover is de chef vrij kort: niet veel. In de loop der jaren is het vet er bij de Geleide Wapens wel afgesneden. Gemiddeld bestaat een Nederlandse batterij uit rond de veertig medewerkers. Landen als Duitsland en de Verenigde Staten hebben voor een vergelijkbare eenheid ongeveer 120 beschikbaar. Gevolg van die krappe bezetting is dat ons personeel verschillende functies vervult en dus op een aantal kunstjes getraind moeten blijven, legt overste Verhoef uit. Bij evaluaties geeft dat soms spanning. Over de uitkomst van Cold Igloo is hij dik tevreden. Met gemiddeld een satisfactory voldoe je aan de norm. Doel blijft natuurlijk zoveel mogelijk Excellents te behalen. Op veel onderdelen is dat gelukt. INGEËNT Niet alle scores zijn bekend. De Fire Units drie en vier moeten het live afvuren nog laten zien. Na afloop van Cold Igloo gaan de eenheden naar Kreta om daar op 19 april, tijdens een Tactical Firing Evaluation, beide een Patriot te verschieten. Pas dan is de inspectie, onder auspiciën van het Supreme Headquarters Allied Powers Europe in Brunssum, ten einde en is het detachement van A tot Z geëvalueerd. Begonnen werd met de voorbereiding op de veldoefening. Tijdens de zogenoemde prepare and deployment-fase simuleerden de Geclassificeerd materiaal moest tijdens de OPEVAL te velde worden vernietigd. vervoersspecialisten een verplaatsing naar het inzetgebied, zo n drieduizend kilometer elders. Aan het verschepen van de vele voertuigen, waaronder de peperdure radarsets en de zware launchers, gaat veel papierwerk vooraf. Samen met de Defensie Verkeers- en Vervoers Organisatie beoefende de GGW dit aspect. De evaluators stonden ook stil bij ogenschijnlijke details. Is bijvoorbeeld iedereen ingeënt en gesaneerd, lepelt majoor Cuppen (foto rechts boven) enkele voorbeelden op. Dergelijke, vaak ondergeschikte zaken kunnen een uitzending nadelig beïnvloeden. Geregeld werden de luchtverdedigers blootgesteld aan NBCaanvallen (nucleair, biologisch, chemisch) en mortierbeschietingen. Laatstgenoemde veroorzaakten hectische toestanden in de ziekenboeg. Zulke aantallen zwaargewonden zijn in zo n kort tijdsbestek onrealistisch, laat luitenant-kolonel-arts Ernst Verhulst zich ontvallen. Zesmaal drie in een etmaal komt eigenlijk nooit voor. Behalve wanneer je een compleet conflict in drie dagen stopt. Voor een evaluatie is dat natuurlijk wel zo handig. WONINGEN Te koop: s-hertogenbosch, Jankerstraat 35, nieuwbouwappartement in wijk Paleiskwartier, recht achter het station. Met 2 slaapkamers, badkamer met ligbad en aparte doucheruimte, separaat toilet, ruimte voor was/droger, keuken in optie. Berging en vaste parkeerplek in kelder. Groot balkon met zicht richting polder. Vr.pr. N ,- k.k. Inf.: Te koop: s-hertogenbosch, Hesselsstraat 85, 3-kamerappartement, gelegen op de 1e verdieping, nabij centrum en winkelcentra. Opp. 80 m 2. Ind.: woonkamer 31 m 2, 2 slaapkamers, balkon op zw, grote berging op beg.gr. Recent verbouwd. Vr.pr. N ,- k.k. Tel.: , inez752@hotmail.com Te koop: Den Haag, Van Diepenburchstraat 37, dubbele bovenwoning, centraal gelegen t.o. van defensielocaties: 400 m van Frederikkazerne, 2 km van Julianakazerne, 3 km van ministerie. Vr.pr. N ,- k.k. Zie www. funda.nl Te koop: Nijverdal, Beethovenlaan 222. In zeer groene en kindvriendelijke woonwijk, aan entree van hofje, ligt deze goed onderhouden, sfeervolle hoekwoning met garage, schuur en atelier. Vr.pr. N ,- euro k.k. Zie www. funda.nl. Inl. makelaar: Te koop: Harderwijk, Laan nr 38 uitgebouwde helft van dubbel woonhuis, besloten tuin. Bjr 50. Omg. centrum en haven. Ind.: L-woonkamer, aanbouw aan achterzijde met woonkeuken, bijkeuken, badkamer, ligbad, toilet, vwt. 1e verd.: 3 slaapkamers, badkamer, douche en vwt. Vr.pr. N ,- k.k. Zie tel. makelaar: Te koop: Bergschenhoek, Koningsvaren 18, 2/1 kapwoning. 550 m 2, bjr 95. Eigen oprit en garage, verdieping en zolder op 259 m 2 eigen grond. Aan brede straat en singel, kindvriendelijk. Achtertuin ca 100 m 2. ruime slaapkamers en badkamer. Luxe keuken en open haard. Vr.pr. N ,- euro k.k. O.i.o. Inl.: Te koop: Laren, NH, uitgebouwde helft dubbele villa met garage, fietsenberging, tuin, gelegen t.o. akkertje. Nabij natuurgebied, scholen en centrum. Ind.: L-vorm. woonkamer, provisie/ stookkelder, eetkeuken, 3 slaapkamers, badkamer. 2e verd.: slaapkamer, bergruimte. Vr.pr. N ,- euro k.k. Tel.: Te koop: Enschede, Kortenaerstraat 2-6, luxe appartement ca 150 m 2 in centrum. Woonkamer, open keuken, 2 slaapkamers (mogh. 3), balkon op Z. eigen parkeerplaats, privé parkeerterrein bezoekers. Vr.pr. N ,- k.k. inf.: , zie Te koop: Venray, Rosa Manusstraat 3. Zeer goed onderhouden 2/1 kapwoning met garage in zeer gewilde wijk Antoniusveld. Bjr Mooie aangelegde tuin met tuinhuis, ruime woonkamer, 3 slaapkamers en grote zolder. Aanv. per directe. Vr.pr. N ,- k.k. Tel.: Te huur gevraagd: Student van het Zadkine zoekt per 1 juni een kamer met kook- was- en toiletfaciliteiten te Schoonhoven. Reacties graag naar DIVERSEN Gezocht voor (kinder)theater-/toneelvereniging: Uniformen (van alle krijgsmachtdelen), of delen van uniformen vanaf maat 58 en enigszins passend te maken voor een persoon van ruimt twee meter lengte. André Middendorp, info@impro4u.nl tel.: Herformering Garnizoensfanfare Ede i.v.m. herdenkingsactiviteiten Honderd Jaar Garnizoen Ede. Bij voldoende aanmeldingen kan eind februari/begin maart een formeringbijeenkomst worden gehouden. Repetities tot september. Voor enkele instrumenten kan worden gezorgd. Oud-leden en anderen kunnen zich melden bij tel.: Stichting Kico zet zich in voor probleemjongeren. Zij komen bij Kico op vakantie, op weekend of gaan 2x per maand met een vrijwilliger op stap. Op individuele basis kan dit ook bij Jij+Jij een maatjesproject van Kico. Wij zijn op zoek naar vrijwilligers. Kijk op of bel (N 0,10 p.m.). RECREATIE Te huur: Lanaken, België, geheel vrijstaand 4-persoons bungalow. 8 km van Maastricht. V.v. KTV met bijna alle NL-zenders. Volledig ingericht, 2 slaapkamers. Veel privacy. Goede fiets- en wandelmogelijkheden. Parkeren voor de deur. Geen huisdieren toegestaan. Inl.: Te huur: Eifel, 4-persoons vakantiewoning. Compleet ingericht met TV. Schitterend gelegen op rustig park tegen berghelling. Groot openluchtzwembad. Nabij Trier, Luxemburg en Moezel. Tijdens schoolvakanties animatieteam aanwezig. Inl.: Te huur: Zeer landelijk gelegen vakantiewoning voor 6 personen in Zuidwest Polen, ca 90 km van het nationale park Karkanosz. De woning is van alle gemakken voorzien, sat-tv, vaatwasser, magnetron, zwembad, sauna, tafeltennistafel, tafelbiljart. Gebruik van fietsen. Huur 315,- euro p.w. all-in. Tel.: Te huur: Luxe stacaravan, 4-6 pers. in Giethoorn, gelegen aan mee. Veel watersportmogelijkheden. Incl. douche, toilet, KTV, boot, kano, gas, electriciteit 350,- euro p.w. hoogseizoen, 295,- euro p.w. laagseizoen. Weekend en midweek mogelijk. Tel.: b.g.g Te huur: Winterswijk, vrijstaande recreatiebungalow in fraaie rustige omgeving met 1500 m 2 grond. V.v. alle comfort. Veel privacy. Ideaal fiets- en wandelgebied. Tel.: Zie Te huur: Agde, Zuid-Frankrijk, zeer luxe stacaravan 4 x 12 m, op Camping Les Sables d Or in Agde. Ned. beheerdersechtpaar. Zwembad, strand. Ind.: woonkamer, keuken, 2 2-persoonskamers, badkamer, privé-terras, schuurtje, tuinmeubelen, fietsen, barbecue, parkeerplaats. Prijs 275,- euro p.w. laagseizoen tot 625 euro, hoogseizoen excl. toeristenbel. Inl.: ofbizzie@xs4all.nl Te huur: Zuid-Frankrijk, 4-persoons bungalow op park Le Mattas in Méjannes le Clap, in de streek Gard. 2 slaapkamers, 1 met tweepersoonsbed, 1 met eenpersoonsbedden, oven, wasmachine etc. tennisbanen, jeu-de-boule baan, kinderspeelplaats en zwembad aanw. Inf.: of e-mai rolande@quicknet.nl Te koop: Ermelo, vrijstaande goed onderhouden recreatiewoning op recreatiepark. Tuin o.h.z. met terras, vrijstaande berging en schuurtje. Incl.: badkamer met douchecabine en toilet, gaskachel, woonkamer, slaapkamer en open keuken. Vr.pr. N ,-. Inl.: of

8 2 maart Pagina 8 Nieuwe CD Fanfarekorps Genie NAPOLEONTISCH SPREEKUUR Het Legermuseum hoopt te weten te komen wat er bij Nederlanders nog leeft aan voorwerpen, verhalen en herinneringen rond Hollanders die met of tegen Napoleon vochten. 25 Jaar geleden DEN HAAG - In het kader van de tentoonstelling Voor Napoleon. Hollanders in oorlogstijd houdt het Legermuseum een bijzondere Napoleontische dag. Zaterdag 11 maart 2006 tussen 13 en 16 uur kan iedereen die originele documenten, brieven of voorwerpen uit de Napoleontische tijd heeft ( ), deze meebrengen naar het museum. De conservatoren en restauratoren kunnen aan de hand van objecten helpen deze te dateren en in hun context te plaatsen. Daarnaast kunnen tips voor onderhoud worden gegeven. Het museum is ook nieuwsgierig naar de informatie en verhalen die bezoekers zelf Een storm die gepaard ging met hevige regen en hagel zorgde 25 jaar geleden voor flink wat schade bij het Nederlandse detachement in Zuid-Libanon. De Defensiekrant van 5 maart 1981 opende met het bericht dat de Dutchbatters op hun commandopost bij het Libanese Haris overvallen waren door stevige rukwinden van wel meer dan honderd kilometer per uur. Loodsen, douches, toiletten en prefab-onderkomens werden als het ware weggevaagd door het plotseling opkomende noodweer. Bij het herstelpeloton werd een aantal boogtenten vernield. Dit was extra zuur omdat hierdoor de tijdelijke opslagruimte niet meer gebruikt kon worden. Ook andere UNIFIL-bataljons ontkwamen niet aan de ellende die dit weer veroorzaakte. Met de herstelwerkzaamheden werd daarom stante pede begonnen. Heel wat rustiger weer was het in New York. Minister van Defensie Pieter de Geus was daar op werkbezoek bij de Verenigde naties en sprak met de later zo in opspraak geraakte secretaris-generaal Kurt Waldheim. De bewindsman zei tegen Oostenrijkse baas van de VN dat Nederland voorlopig troepen zou blijven leveren voor de vredestaken van de UNIFIL in Libanon. Er was alom waardering voor de goede werkzaamheden van Dutchbatt, die vaak onder moeilijke omstandigheden werden uitgevoerd. In de krant van een kwart eeuw geleden was ook een verslag te lezen van het bezoek van Prins Willem-Alexander aan de mariniers in Noorwegen. De toekomstige troonopvolger was drie dagen lang te gast geweest bij de Eerste Amfibische Gevechtsgroep van het Korps Mariniers. Vergezeld van een vriend en de vaste adjudant, majoor der Cavalerie Oudwater, kreeg hij te zien hoe het er bij de mariniers op oefening aan toe ging. De kroonprins vertelde na afloop dat hij zeer onder de indruk was geweest van de mariniers die bij zulke extreem lage temperaturen hun werk kunnen doen. Tot slot op de achterpagina aandacht voor de nieuwe opzet van de KL-schietwedstrijden. Met ingang van juni van dat jaar zouden voor de onderdeels- en individuele wedstrijden alleen nog teams en schutters van de landmacht kunnen deelnemen. Het bleek namelijk dat een betere scheiding van gewone en scherpschutters was gewenst. Bovendien was het noodzakelijk om aparte wedstrijden te organiseren voor KL-schutters, omdat er te veel dienstplichtigen waren. Militairen van andere krijgsmachtdelen konden zodoende terecht bij de Krijgsmacht Scherpschutterswedstrijd. In principe kwam er dus op neer dat er verschillende poules zouden worden gemaakt, waarbij de sterke en zwakke broeders elkaar niet meer zouden treffen. De scherpschutters gingen dus in een apart kampioenschap uitmaken wie zich de Lucky Luke onder de scherpschutters mocht noemen. Frans Limbertie NIEUWSBEELD over het voorwerp of diens oorspronkelijke eigenaar kunnen vertellen. Het Legermuseum hoopt met dit Napoleontische spreekuur te weten te komen wat er bij Nederlanders thuis nog leeft aan voorwerpen, verhalen en herinneringen rond Hollanders die met of tegen Napoleon vochten. Gezien de vele tienduizenden soldaten die toen betrokken waren bij de verschillende veldslagen, zou er heel wat over deze Nederlanders te vertellen kunnen zijn. Verborgen geschiedenissen die doorgaans het museum niet halen. Het museum wil mensen die op zoek zijn naar de historische context rond de voorwerpen of verhalen graag handreikingen geven om zelf verdere naspeuringen te doen. Goed om te weten: het museum mag geen taxaties doen. Kosten: toegangskaartje museum. Voor meer informatie: tel: , info@legermuseum.nl of nl De verkorte versie van de Defensie Open Dagen Evenementenkalender vermeldt evenementen voor de komende tijd de volgende evenementen: 4 maart: Theatershow Queen in concert; Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Hengelo. 4 maart: Rotterdamse Museumnacht; Mariniersmuseum, Rotterdam. 5 maart: Theatervoorstelling Hollandse Heli Helden; Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg. 9 maart: Theatershow Queen in concert; Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Alphen a/d Rijn. 10 maart: Theatershow Queen in concert; Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Weert. 10 maart: Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht Bereden Wapens, Someren. 11 maart: Nazatendag: Mijn over-over-grootvader VUGHT - Het orkest van de oud-leden van het Fanfarekorps der Genie heeft een nieuwe CD uitgebracht. De aanleiding hiervoor vormt de deelname aan de Musikparade-tournee door Duitsland. Die rondgang is 20 januari begonnen, beslaat vijf weekeinden en wordt 12 maart afgesloten. Tijdens deze optredens van Internationale Militaire Blaasorkesten vertegenwoordigt de Genie de Nederlandse inbreng. Er wordt deelgenomen door (militaire) beroepsorkesten uit Oekraïne, Tsjechië, Polen, Italië en bij wisseling gelegenheidsbands uit België en Duitsland. Met gemiddeld 55 musici wordt door het OLFKG een bijdrage geleverd. Tijdens de openingsceremonie leveren Nederland, Tsjechië en de Oekraïne ieder een twintigtal muzikanten die gezamenlijk een openingsorkest vormen. De show, speciaal voor deze tournee ingestudeerd, oogst veel waardering bij het massaal toegestroomde publiek. Een voorstelling met tienduizend toeschouwers vormt geen uitzondering. Meer informatie opwww.olfkg.nl Defensie Evenementenkalender vocht voor/tegen Napoleon; Legermuseum, Delft. 11 maart: Theatershow Queen in concert; Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Den Haag 12 maart: Lezing en workshop Genealogisch onderzoek naar voorouders in Nederlands Indië; Museum Bronbeek, Arnhem. 17 maart: Benefietconcert met Steelband Korps Mariniers, Capelle a/d IJssel. 18 maart: Theatershow Queen in concert, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Etten- Leur. 19 maart: Theatershow Queen in concert, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Kerkrade. Voor meer informatie surf naar en klik via Nieuws op de link Defensie Evenementenkalender. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet. Militairen van 4th Squadron, 14th Cavalry Regiment, hebben een munitiedepot leeggehaald in de buurt van Rawah in Irak. Onder de aangetroffen explosieven waren onder meer mortiergranaten en mijnen. De explosieve waar is vernietigd om te voorkomen dat rebellen er een geïmproviseerde bom van kunnen maken. Foto: Lance Cpl. Andrew D. Young, US Marine Corps.M Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie. bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredactie: drs. Bert van Elk Eindredactie: Evert Brouwer Redactie: Jack Oosthoek, Monique van Rijen- Bos, André Twigt en Marieke van Bergen (stagiaire) Foto s: Hennie Keeris (staffotograaf), AVDD e.a Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) , via het militaire net: 501, tst Fax (070) Defensiesite: defensiekrant@mindef.nl Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde laten van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel , waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: Tijl Offset, Zwolle ISSN: