HAM-NIEUWS. Info VERON-afdeling A01 Alkmaar _... _. _... _... JAARGANG 32: oktober _.. _. _... _. Opgericht 11 juni 1946

Transcriptie

1 1 HAM-NIEUWS Info VERON-afdeling A01 Alkmaar Opgericht 11 juni 1946 JAARGANG 32: oktober _.. _ _. _ _....

2 2 AFDELING A01 Colofoon Bestuur: Voorzitter: Fred van Welij PDoNQD Secretaris: Carel Frumau PA3HIE e Secr.: Ruud Vogel PA3EQC Penningm: Rob Derlagen PDoEMT Lid: Wim Visser PDoWDV Lid: Meeuwes Schulting PD5MES Financiën: ING-bank Rek.nummer: t.n.v. VERON afdeling Alkmaar Redactie HAM-Nieuws: Homepage Afdeling Alkmaar: First Operator PI4ALK: PA3HIE Lighthouse Award/Contesten: QSL-manager: Wim Bilars, PA3GRE tel: / pa3gre@veron.nl Materiaalbeheerder: Henk van Stigt, PAoPQ tel: * Bijeenkomsten in principe op de 2e vrijdag van de maand (juli / augustus geen bijeenkomst) * Let op het HAM-Nieuws en Elektron voor eventuele wijzigingen of bezoek onze homepage! * Overname van artikelen en/of schema s is met bronvermelding toegestaan

3 3 UITNODIGING VOOR DE BIJEENKOMST OP VRIJDAG 08 oktober 2010 IN DE KANTINE VAN KO HARTOG ELECTROTECHNIEK DE OUDE WERF PW HEILOO AANVANG: 20:00 UUR (HEK OPEN OM 19:45 UUR) Lezing door: Wim, PAoWV Onderwerp: CW Zelfbouw

4 4 Mededelingen Inhoud lezing CW Zelfbouw. De inhoud van de lezing op vrijdag 8 oktober door Wim PAoWV zal gaan over zelfbouw, zelfontwerpen enz. Met name een aantal ontwerpen die hij zelf heeft gerealiseerd met betrekking tot het zenden en ontvangen van de Morse code. De apparatuur zal worden getoond en is beschikbaar om zelf te proberen, dus dat wordt een interessante avond die u niet mag missen. RADIO ONDERDELENMARKT ASSEN: 16 OKTOBER 2010 De Markt is voor het publiek geopend van uur. Voor de standhouders is het mogelijk om al op vrijdag op te bouwen. Voor informatie en standhuur: Rinze Visser PC5C Telefoon: Info@pi9a.nl Altijd oppassen!! De beurs was nog maar net voor de bezoekers geopend als een man en vrouw van middelbare leeftijd bij mijn tafel bleven staan. Hij keek langdurig naar een doosje met nieuwe elektrolyten, nam er uiteindelijk eentje uit bekeek het aandachtig en draaide de schroef los en weer vast. Zij bleef een pas achter hem staan en volgde nauwlettend zijn handelingen. Hij legde hem weer terug en pakte een andere die begrijpelijk gelijk was aan de vorige, maar toch keek hij er aandachtig naar. Het was alsof hij geen besluit kon nemen, wilde hem weer terug leggen maar nogmaals keek hij naar de gegevens op het glimmende aluminium huis. Haalde nu een papiertje uit zijn zak en keek nu beurtelings naar wat daarop geschreven stond en de tekst op de elco. Tijd voor mij om te vragen wat de man zoekt. Hij keek op en zei De voltage is goed maar ze zijn twee keer 50 Mfd en ik moet één maal 47 Mfd hebben, dus daar kan ik niets mee Ik wilde eerst nog zeggen je kan toch slechts één zo n

5 pootje aansluiten, maar de man lag hem al weer terug. Ze liepen weer door en eenmaal uit het zicht zette ik de doos onder de tafel. Toch maar niet verkopen, straks zit ik er zelf om verlegen en dat voor die paar euro s. 5 Echter even later kwam de vrouw alleen aangelopen en zei Mijn man is even naar het toilet mooi even de tijd om u iets te vragen, u bent toch van de technische commissie? Ik knikte en zij vervolgde Mijn man is niet zo handig, hij heeft er twee dagen overgedaan om een schemerlamp te repareren die we voorlopig maar niet meer gebruiken omdat al een paar keer de zekering in de meterkast onverwacht is door geslagen.. Nu heeft hij gisteren een oud radio toestel gekregen van een kennis en denkt het zelf te kunnen repareren. Een buurman die volgens mij ook al niet zo n techneut is heeft hem wat aanwijzingen gegeven vandaar dat we hier zijn. Ik wilde u vragen is het eigenlijk niet gevaarlijk als je weinig of niets van elektriciteit weet? Ik antwoordde haar dat elektriciteit altijd gevaarlijk is ook voor diegene die er mee om weten te gaan. Het zou verstandiger zijn als u man niet zelf probeert om het toestel te herstellen, maar dat hij een van onze reparatie dagen bezoekt. Dat kost u niets en veelal kan het ter plaatse hersteld worden.u kunt dat informeren bij de receptie. Zij bleef even nadenkend staan en zei Dat is misschien wel een goed idee, ik zal het hem zeggen. Beter dan dat ik straks een weduwe ben. Nog bedankt! en ze liep richting het restaurant. Ervaren reparateurs weten hoe ze met toestellen om moeten gaan om gevaren te ontlopen. Het gebruik van scheidingstrafo s en dan wel die met een O-kern en gescheiden wikkelingen, bij serie toestellen. Geen werktafel pal naast een centrale verwarming om onverwacht aard contact te voorkomen. Zelf gebruik ik een scheidingstrafo voor mijn soldeer bout om niet tijdens solderen in een onder spanning staand apparaat voor verassingen te komen staan. Een stopcontact met een 500 watt gloeilamp in serie om bij sluiting niet gelijk in het donker te zitten en dan later alle digitale klokken te moeten gelijk zetten van de huishoudelijke apparaten. Nee geen 40 of 60 watt lampje om voorzichtig te zijn en met een wat lagere spanning te beginnen, bij transistoren kan dat juist verkeerd uit pakken. Ik ben dan ook niet zo n voorstander van spanningregelaars. Maar er zijn ernstiger gevaren waar nauwelijks over gesproken wordt terwijl dat wel in industriële en militaire instructie s voor gewaarschuwd wordt. Er zijn namelijk een hoop elektronenbuizen, waarin radio-actief materiaal is verwerkt zoals Radium 226, Kobalt 60 en Nikkel 63. Een enkele maal treffen wij dat ook aan in radio apparaten of voedingstoestellen. Nu hoeven we niet gelijk voor ons leven te vrezen, maar het voorkomen van risico is toch wel belangrijk. Veelal zijn het spanningsstabilisatie buizen zoals bijvoorbeeld de OA2 = VR150-mt = CV1832 en de OB2WA enz. Al deze buizen bevatten radio-actief materiaal ( para 1-5 e en j ). Aangenomen wordt, dat een radio-actieve elektronen buis gemiddeld per uur driemaal de theoretische veilige dosis straling produceert op een veilige afstand van 1 cm. Een niet gebroken buis is dus praktisch ongevaarlijk, vooral als de fabrieksverpakking niet is verbroken. Als echter een radio actieve buis gebroken is, bestaat het gevaar dat, via eten, drinken, een wondje of het inademen van stof, een microscopische kleine hoeveelheid radioactief materiaal in het lichaam komt. begrijpelijk dat dit niet gezond is. Een gebroken buis kan 20 maal de veilige dosis straling produceren. Om breuk te voorkomen is het beter de buis niet eerder uit de verpakking te halen dan dat deze voor onmiddellijk gebruik nodig is. Als een dergelijke radio-actieve buis gebroken is, raak dan de brokstukken van de buis nooit met blote handen aan. Per ongeluk toch iets aangeraakt, was dan ogenblikkelijk langdurig en nauwgezet handen en armen met zeep en water. Bij het verwonden met een stukje glas dat radio actief besmet is, stimuleer dan het bloeden door rond de wond te drukken, nooit de wond uitzuigen! Aangeraden wordt deze buizen nooit

6 los in je broekzak te vervoeren. Let op, met het vervangen voorzichtig te zijn opdat de buis niet breekt. Een afgebroken glas punt of een onzichtbaar scheurtje in het glas bij een aansluitpen in de voet kan al radio actief gas doorlaten. Nu komen deze buizen bij onze radio toestellen vrijwel nooit voor, maar wel in dump apparaten van defensie of van laboratoria en radarinstallatie s.vaak wordt dat gekocht om te slopen voor onderdelen en dat is dan zeker niet zonder gevaar. Daarom altijd uiterst voorzichtig zijn met militair of ander dump materiaal. Zelf was ik nieuwsgierig of het mogelijk zou zijn de frequentie te wijzigen, eens een blikken doosje geopend van een sloopapparaat uit de dump en daar bleek een vreemd soort gas uit te komen dat mij naar adem deed happen. Snel een raam openen was mijn redding. Het afvoeren van radio-actief materiaal wordt in de toekomst een wereld probleem. Oude of defecte radio-actieve buizen, welke uit een installatie verwijdert worden. Ze moeten in een goede doos worden verpakt. Hoe wij ons verder moeten ontdoen van deze oude buizen, buisscherven en alle besmette materialen is dan ook geen eenvoudige zaak. Maar het zal in onze hobby gelukkig weinig voorkomen dat we hiermee te maken krijgen. Piet van Schagen PA3HDY. 6 Magnetisch veld rond de aarde blijkt ouder. IJZER. Het magnetisch veld rond de aarde is ongeveer 250 miljoen jaar ouder dan tot nu toe werd aangenomen. Dat hebben Amerikaanse geleerden opgemaakt uit 3,45 miljard oude ijzerdeeltjes die zijn gevonden in het Barberton-gebergte in Zuid-Afrika, meldt de BBC vanuit Wenen, waar een Europees congres van aardwetenschappers aan de gang is. Prof. John Tarduno van de Universiteit of Rochester vindt de vondst van groot belang. Het is een kritiek moment, omdat we rond die tijd ook de eerste voorzichtige tekenen van leven zien. Mogelijk zijn deze twee zaken onderling verbonden. Het magnetisch veld was destijds volgens Tarduno aanzienlijk zwakker dan in zijn huidige vorm. Bron: De Volkskrant Kristaloscillator Gepost door Jeroen Vreuls op donderdag 4 april :13 Dit is een schakeling om een HF signaal te maken. De schakeling gebruikt hiervoor een kristal. De kristaloscillator werkt vrij eenvoudig. De schakeling rond T1 en X1 zorgt voor het HF signaal. T2 versterkt het signaal dan. Er kunnen kristallen worden gebruikt van 100 khz tot 10 MHz en de voedingsspanning moet liggen tussen 1,5 en 10 V.

7 7 Begroting Deze schakeling kost ongeveer 2,70. Onderdelenlijst R1 = 4,7 MΩ R2 = 220 Ω C1 = 1 nf C2 = 22 nf T1 = BF 256 T2 = BC 147B X1 = kristal 100 khz - 10 MHz L1 = spoel 1 mh Foto: Wie of wat, waar is dit??

8 Print maken met de laserprinter Een veel betrouwbaardere methode is de 'toner transfer'- methode. Hierbij maken we dankbaar gebruik van het feit dat de toner (zeg maar de inkt) van een laserprinter etsmiddelbestendig is. Deze methode werkt dus alleen met een laserprinter en niet met een inkjet! 8 Allereerst wordt de print weer op de computer ontworpen. Helaas kunnen we dit ontwerp niet rechtstreeks op een printplaat printen. We drukken het daarom eerst op papier af. Gewoon kopieerpapier werkt niet goed; fotopapier voor inkjetprinters werkt het best. Volgens de meeste handleidingen van laserprinters mag men geen inkjetpapier in de printer stoppen. Deze methode is dus voor eigen risico! Sommigen zweren bij glanzend fotopapier. Zelf gebruik in liever mat fotopapier; we zullen zo zien waarom. Anderen gebruiken het gladde papier uit een modecatalogus. Let ook op de maximum dikte van het papier dat volgens de printerhandleiding in de printer gestopt mag worden. Veel mensen bereiken goede resultaten met 170 grams fotopapier van de HEMA. Zelf gebruik ik fotopapier van Dixons dat ik jaren geleden heb gekocht. Dat is ook een voordeel ten opzichte van de fotografische methode: je gebruikt hier alleen middelen die praktisch nooit bederven. Na het printen van het ontwerp zagen we een stuk gewoon blanco printplaat op maat en maken we dat goed schoon met staalwol en aceton. Zorg dat er geen vette vingers op komen, want dan hecht straks de toner niet. Gebruik eventueel wegwerphandschoenen. Leg de print, met de koperkant boven, op een hittebestendige ondergrond. Zelf gebruik ik als ondergrond een opengeslagen telefoonboek. (Opengeslagen, omdat het kaft mogelijk plastic bevat dat kan gaan smelten.) Knip nu het fotopapier op maat en leg het met de tonerkant naar onderen op de schone printplaat. De toner komt nu dus tegen het koper van de printplaat aan. Zet een strijkbout op de hoogste stand en druk deze op het fotopapier en de printplaat. Hierdoor zal de toner gaan smelten en zich aan de printplaat gaan hechten. Glanzend fotopapier bevat een waslaagje. Dat zal door de strijkbout ook gaan smelten en op de strijkbout komen. Dat gaat natuurlijk enorm stinken en de strijkbout wordt er erg smerig van. Om dit te voorkomen kunnen we een vel gewoon kopieerpapier bij wijze van schutvel over het fotopapier en de printplaat leggen. Maar hierdoor kan het fotopapier ongemerkt gaan verschuiven. Daarom gebruik ik liever mat fotopapier; dat heeft geen waslaagje en heeft dus ook geen schutvel nodig. Na een paar seconden zit er al voldoende toner aan de print vast dat we niet meer bang hoeven te zijn voor verschuiven. We kunnen nu dan ook gaan strijken. Een halve tot een hele minuut is voldoende. Oefen hierbij flink wat druk uit; we kunnen zelfs met de punt van de

9 strijkbout over het papier gaan. Opgelet: zelfs na een paar seconden is de print al gloeiend heet! Dus nooit met de blote handen aanraken! 9 Na het strijken zit de toner zowel aan de print als aan het fotopapier vast. We gooien daarom de print met papier en al in een bak water. Gebruik hiervoor een tang, de print is immers gloeiend heet! Laat het gerust een half uur weken. Hierna kunnen we er proberen er een paar laagjes vanaf te halen (fotopapier bestaat uit meerdere lagen). Daarna laten we rest weer even weken tot we er weer wat papier vanaf kunnen pellen. Zo gaan we door tot al het papier is verwijderd. De laatste laag wrijven we er met onze vingers vanaf. Eventueel kunnen we ook een oude tandenborstel of de groene kant van een schuursponsje gebruiken. Het grote voordeel van deze methode is dat we meteen kunnen zien of de 'toner transfer' gelukt is, zonder eerst te hoeven etsen. En als het mislukt is, dan verwijderen we de toner die wel op de print zit met een beetje aceton en beginnen we gewoon weer opnieuw. Deze methode is ook bruikbaar om de componentenopstelling op de andere kant van de print te 'drukken'. Dat staat wat professioneler en geeft bij het opbouwen minder kans op fouten. Doe dit echter pas na het etsen. Anders kan door de hitte de toner op het koper weer loslaten. Bron: Internet Interessante Website Voor wie graag rekent KW2P Electronics Calculators KW2P Ham Radio Blog calculators.htm

10 10 VORM VAN VERMAAK APPLE IPOD Door: Roy van Vilsteren Jaar 2001(op de foto: eerste generatie) Ontwerp Jonathan Ive (1967) Opslagcapaciteit 5 Gb Apple zit nu een ietwat in de problemen met het ontwerp van de nieuwe iphone-we zouden bijna vergeten dat de oer-ipod (releasedatum: 23 oktober 2001) ook problemen had, met de batterij. Het ontwerp had geen batterijklepje, en daardoor kon Apple een MP3- speler zonder naden maken - juist dat revolutionaire ontwerp (nieuw giettechnieken zorgden ervoor dat polymeren zich aan metalen binden) maakte het apparaat zoʼn hebbeding. Je weet dat een ontwerp goed is, als je eraan wil likken, luidt de stelling van Apple-oprichter Steve Jobs. Jonathan Ive tekende voor het ontwerp, evenals van een hoop andere Apple-iconen. Keerzijde van dit moois was echter een batterij die niet te vervangen was; dat leidde tot het iconische YouTube-filmpje the dirty secret - een filmpje dat welhaast dezelfde faam kreeg als de ipod zelf. de Apple-helpdesk legt telefonisch uit dat de batterij echt vast zit, ondertussen beschildert iemand alle ipod-affiches in de stad met de tekst: de onvervangbare batterij van de ipod doet het maar achttien maanden. Bron: VARA-gids Super-zonnestorm nadert Zware stormen op de zon kunnen ons leven op aarde flink verstoren. De weersvoorspelling voor de zon is niet zo gunstig. De zon is al een paar jaar niet erg actief. Er zijn de afgelopen tijd maar weinig zonnevlekken waargenomen. Normaal gesproken houdt de zon zich aan een cyclus van 11 jaar, maar nu blijft de zon al een tijdje achter op haar eigen schema. NASA verwacht dat als de zon weer ontwaakt, het flink raak zal zijn. In 2012 of 2013 zou het echt slecht ruimteweer kunnen worden. De wetenschappers hebben over een superstorm < die zou kunnen inslaan als een bliksemschicht. Bij een zonnestorm schiet de zon grote ladingen deeltjes de ruimte in. Die deeltjes krijgen een elektrische lading als ze in aanraking komen met het magnetisch veld van de aarde. We hebben ons in de laatste 100 jaar omringd met satellieten, computers en andere elektronica waar we op vertrouwen in ons dagelijks leven. Als de zon ons nu om de oren slaat met magnetische storingen, dan zijn er heel veel spullen die beschadigd kunnen raken.

11 11 De laatste keer dat dat gebeurde was in Toen zaten al mensen in Zweden zonder elektriciteit < solar_storms_create_chaos_in_2010> en stopten de navigatiesystemen van een paar vliegtuigen ermee. Volgens onderzoekers zal een volgende storm veel meer impact hebben. Dat was al bekend, maar de nieuwste voorspellingen zijn concreter en ernstiger dan voorheen. Een echt grote zonnestorm zou twintig keer meer economische schade < science-news/science-at-nasa/2010/04jun_swef/> kunnen opleveren dan orkaan Katrina, meent de Amerikaanse academie der wetenschappen. Discone Antenne De in 1946 ontwikkelde discone antenne is in principe een verticaal gepolariseerde straler met een horizontale karakteristiek. De discone antenne heeft als specifieke eigenschap zijn hele grote bandbreedte en is zodoende ook voor onze luisteramateurs zeer geschikt. Het is een antenne in de vorm van een driehoek met aan de bovenzijde een capacitieve topload. Er zijn van deze antenne drie basisvormen bekend: A. Beginvorm van Kandoian (1946) B. Skeletvorm (paraplu) C. Gemixte vorm.

12 Deze drie basisvormen zijn allemaal te herleiden tot een schematisch basisprincipe en wel zoals dat hiernaast is weergegeven, Er is in 1953 door Ir. Nail van ʼt Telecomlaboratorium in Amerika flink geëxperimenteerd met de nevenstaande afmetingen en ook de optimale hoek van 6O. Als richtlijn zijn, uit zijn metingen, de volgende basisformules uitgekomen die op de discone antenne van toepassing zijn. L 1/4 λ voor de laagste frequentie D 0.73 * L S 0.3 * Cmin. Zelfs door de hoek van 60 te variëren van 25 tot 90 zijn de optimale getallen voor het berekenen van D en S nagenoeg hetzelfde gebleven, daarbij kwam voor S een optimale waarde uit van 3 mm, over het gehele gebied van 25 tot 900. De bandbreedte is wel omgekeerd evenredig aan Cmin. dus hoe kleiner Cmin. des te groter is de bandbreedte. Een ander feit is dat uit metingen is gebleken dat als men de skeletvorm toepast dat hoe dikker de gebruikte draad des te groter is ook de bandbreedte echter moet de hele antenne wel maakbaar en handelbaar blijven. Arno - PE1PCU (nu PE2WGV) 12

13 JOTA HAMGENOTEN In 1986 zijn wij Albert PD0OIC, Jan PA3DLA en ik, Ruud PA3EQC samen met de Scoutingroep St. Laurentius begonnen met de JOTA Het was een tijd van pionieren, van beide zijden Een heleboel van jullie hebben een aantal jaren meegedaan en er zijn er ook die bijna vanaf het begin erbij aanwezig zijn geweest Ik heb nog een lijst van amateurs bij het 10 jarig jubileum De tijd gaat snel en de 25 e keer staat voor de deur De JOTA 2010 wordt gehouden van vrijdag 15 oktober uur t/m zondag 17 oktober uur Het leek mij leuk om iedereen die zich ingezet heeft de afgelopen jaren te vragen om zondag 17 oktober om uur naar scouting St. Laurentius te komen. Er worden video s vertoond over de JOTA Dit als een soort reünie en ook om weer eens over de goede ouwe jota tijd te praten De amateurs waar ik het adres van heb kunnen achterhalen krijgen rechtstreeks bericht en degene waarvan niet, hoop ik hiermee te bereiken Tot ziens op 17 oktober 73 Ruud PA3EQC P.s. Scouting St. Laurentius, Stalpaertsstraat 31, Alkmaar is het beste te bereiken via de ring en daarna de Bestevearstraat/Koelmalaan

14 14 Mijn QSL-koffer zit weer vol, help mij de koffer lichter te maken, op de avond of neem contact op met mij, zie colofoon. Best 73 Wim PA3GRE QSL-Manager PAoAWP PAoCBE PA0GMV PAoHOO PAoJAD PAoRYS PAoSTN PAoTVS PA1MP PA1VW PA1RGR PA2ABC PA2JS PA2PF PA2JZ PA3AMF PA3BIU PA3CBV PA3CSL PA3CVY PA3CYE PA3CYF PA3DAU PA3EBR PA3EQC PA3FIM PA3FMP PA3FVG PA3CBJ PA3GG PA3GIE PA3GVA PA3GYG PA3HIE PA3FUN PA3RGH PA5X PA6ARC PA7JH PDoHZS PD0HLN PDoHN0 PDoJOS PDoMER PDoNQD PDoWDV PD1AJT PD1JFB PD1MOH PD1RIN PD2AAL PD2GB PD2HAB PD2HBC PD3SPY PD5LWE PD5WVE PD9SW PEoPJW PE1OBU PE1JAT PE1OAC PE1ODO PE1PRB PE1LSV PE1REA PE1RWZ PE2B PE7EB PH0V PH7PCF PH7X PI4ALK NL-633 NL-9945

15 15 ZONDAG 19 DECEMBER 2010 Cultureel Centrum Den Herd aan het Emmaplein te Bladel Geopend: uur - Entree 2,50 - parkeren gratis Deze radiomarkt is een begrip onder de radiozend- en luisteramateurs en vanwege de Brabantse gezelligheid al jaren een groot succes. Men ontmoet vrienden en bekenden uit de radioamateur wereld en de stands geven je een overzicht van oud en nieuw materiaal, van een oude radiobuis tot moderne chips en van antenne tot zender. Onze radiomarkt is door diverse internetsites uitgeroepen tot meest gezelligste radiomarkt van de Benelux. Ook dit jaar zullen er weer enkele verenigingen en clubs zichzelf vertegenwoordigen. Het radiomuseum Jan Corver, de Aeroclub Bladel en veel meer. De markt is zoals elk jaar verdeeld in diverse zalen met als middenpunt de gezellige bar/catering welke met het oog op de feestdagen extra gezellig zal zijn aangekleed. Meer informatie? Benny van de Peppel PD2BRS tel radiomarkt@pi4kar.net

16 16 Voor interessante aanbiedingen bezoek onze Website:

17 17 Uw klantcontacten, onze zorg Bij Quality Contacts zijn de medewerkers specialist in het verzorgen van uw klantcontacten. We stellen aan kwaliteitsnormen als deskundigheid, persoonlijk contact en duidelijkheid in informatieverstrekking, hoge eisen. Kwaliteit staat bij ons voorop. Dat blijkt dan ook wel uit onze bedrijfsnaam. Bij Quality Contacts zijn uw klantcontacten onze zorg. Wij kunnen een oplossing bieden voor al uw Customer Care activiteiten. Inbound Outbound Back office Fulfilment Maatwerk oplossingen Zuiderweg 12, 1741 NA SCHAGEN Zeilmakerstraat 40, 1991 JC VELSERBROEK Telefoon

18 18 Ruimte voor uw advertentie Voor informatie neem contact op met de redactie HIER HAD UW ADVERTENTIE KUNNEN STAAN!