Een koffer vol verhalen Pagina 2 van Boek: De eend, de dood en de tulp Bibliografische steekkaart Korte inhoud...

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een koffer vol verhalen Pagina 2 van 59. 1 Boek: De eend, de dood en de tulp... 3. 1.1 Bibliografische steekkaart... 3. 1.2 Korte inhoud..."

Transcriptie

1

2 Een koffer vol verhalen Pagina 2 van 59 Inhoudsopgave 1 Boek: De eend, de dood en de tulp Bibliografische steekkaart Korte inhoud Overzichtlijst didactische materialen Lesverwerkingen Les 1: De eend, de dood en de tulp Les 2: Muzische vorming: kaars maken Les 3: Filosoferen: sterren Les 4: Muzische vorming. Bloem maken Les 5: Taal Les 6: Muzische vorming: collage Les 7: Kerkhof... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3.8 Les 8: De eend, de dood en de tulp Didactisch materiaal... 14

3 Een koffer vol verhalen Pagina 3 van 59 Thema: Rouwen 1 Boek: De eend, de dood en de tulp 1.1 Bibliografische steekkaart Titel: De eend, de dood en de tulp Schrijver: Wolf Erlbruch Illustrator: Wolf Erlbruch, Suzanne Hertogs Uitgeverij: Querido Jaar van uitgave: 2007 Thema s: rouwen, dood, eend, tulp 1.2 Korte inhoud De eend, de dood en de tulp is een ontroerend prentenboek over de dood. In het verhaal is eend een hoofdpersonage. Ze komt op een dag de dood tegen. Ze schrikt ervan. De dood is altijd in haar buurt, voor het geval er iets zou gebeuren. En dat gebeurt ook in het verhaal. Het is een uniek prentenboek over de dood. Het kan perfect gebruikt worden om met kinderen het onderwerp rouwen bespreekbaar te maken. De schrijver heeft de woorden en beelden harmonieus op elkaar laten inspelen.

4 Een koffer vol verhalen Pagina 4 van 59 2 Overzichtlijst didactische materialen Les 1: Taal: De eend, de dood en de tulp - Rouwhoek - Prentenboek - Rouwhanger - Luisterverhaal - Radio voor het luisterverhaal Les 2: Muzische vorming: Kaars maken - Kaars - Oude kaarsen - Was - Potjes - Satéstokje - Schaar - Wiek die we rond het satéstokje bevestigen Les 3: Godsdienst: Filosoferen - Filosofische vragen Les 4: Muzische vorming: Bloem maken - Bloem - 3 tassen gewoon wit meel (niet zelfrijzend) - 1 tas zout - 1 of anderhalf tas water - 1 koffielepel glycerine ( bij apotheker) voorkomt barsten in het deeg) Les 5: Taal: rouwboekje - Rouwboekje met teksten in - Werkblad - (gekleurd) A3 papier Les 6: Muzische vorming: collage maken - Fotoboekje - (gekleurd) A3 papier voor elke leerling of groep - Tijdschriften, kranten, reclameblaadjes - Schaar en lijm Les 7: Kerkhof Geen materiaal voor nodig Les 8: Kijk- en luisterverhaal - Rouwhoek - Prentenboek - Rouwhanger - Kijk- en luisterverhaal - Computer met boxen en eventueel een overheadprojector

5 Een koffer vol verhalen Pagina 5 van 59 3 Lesverwerkingen 3.1 Les 1: De eend, de dood en de tulp Doelen - De leerling begrijpt één of meerdere communicatiesystemen. In deze les dient de leerling vooral een cd-speler als communicatiesysteem te begrijpen. De leerling begrijpt dat wat er wordt afgespeeld een verhaal is. - De leerling volgt een verhaal op basis van de voorgelezen tekst. Les: De eend, de dood en de tulp Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: - Luisterverhaal en kijk-en luisterverhaal van het prentenboek - Een kaars - Een ster - Een bloem - Rouwboekje met teksten in - Fotoboek Elk voorwerp refereert naar een verwerkingsactiviteit. Als inleiding gebruikt de leerkracht de rouwhanger. Na elke activiteit komt het resultaat in de rouwhoek. Tijdens deze les wordt er gewerkt met het luisterverhaal. Motivering: Het prentenboek is het middel om rond het thema te werken. Deze verwerkingen zijn gebaseerd op het thema dat in dit prentenboek aan bod komt, namelijk de dood. Fase 1: verhaal De eend, de dood en de tulp Leerkracht en leerlingen luisteren naar het verhaal. Slot Na het luisterverhaal kan er gepraat worden over wat er in het verhaal allemaal gebeurt. Wie gaat er dood? Waarom gaat de eend dood? Hoe weet je dat de eend doodgaat? Maar ook over hoe de kinderen zich voelden bij het luisteren naar het verhaal. Hoe voel je je nu? Waarom voel je je zo? Wat vind je van het verhaal? Waarom vind je dat?

6 Een koffer vol verhalen Pagina 6 van Les 2: Muzische vorming: kaars maken Doelen - De leerling voert gevisualiseerde instructies uit. Dit gebeurt door een stappenplan te volgen. - De leerling maakt constructies door gebruik te maken van verschillende materialen zoals oude kaarsen. Van oude kaarsen worden nieuwe kaarsen gemaakt. - De leerling kan voorzichtig het gesmolten kaarsvet in een potje gieten. Les: muzische vorming: kaars maken Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen. Tijdens deze les wordt er gewerkt met de kaars. Motivering: Tijdens de rouwperiode branden veel mensen kaarsen bij een foto van hun dierbare overledene. Ook tijdens een begrafenis, gebedswake, op het kerkhof en in het mortuarium verschijnen kaarsen. Daarom kan er met de kinderen een kaars worden gemaakt voor iemand die ze kenden en nu gestorven is. Fase 1: kaars maken Door middel van een kaars te maken voor iemand die overleden is, staan we stil bij de dood. Hierdoor denken we aan de overledenen. Benodigdheden: Oude kaarsen Wasco s Puntenslijper Vorm Wiek Satéstokjes Stevige potjes Werkwijze: Voor een gewone kaars: Je smelt restjes oude kaarsen waar je voorzichtig met een stokje de oude wieken uithaalt. Je neemt een potje. Bovenop het potje leg je een satéstokje. Aan dat satéstokje bevestig je een wiek. Vervolgens giet je de gesmolten kaarsvet in het potje. Het kaarsvet laten hard worden. Als dat gebeurd is, verwijder je het satéstokje en knip je eventueel een stuk van de wiek. Je schudt het potje om en er komt een nieuwe kaars uit. Voor een gekleurde kaars:

7 Een koffer vol verhalen Pagina 7 van 59 Voor een gekleurde kaars kan je oude wasco s gebruiken die vermengd worden met het gesmolten kaarsvet. Slot Als slot kan je aan de kinderen vragen om over hun kaars te vertellen. Voor wie hebben ze de kaars gemaakt? Waarom hebben ze een gekleurde of juist geen gekleurde kaars gemaakt? Wat vinden ze van hun kaars? Wat vonden ze ervan om een kaars te maken?

8 Een koffer vol verhalen Pagina 8 van Les 3: Filosoferen: sterren Doelen - De leerling geeft zijn mening op een aanvaardbare manier. Door te filosoferen verwoorden leerlingen hun eigen mening. - De leerling durft communiceren met anderen. Filosoferen is nadenken en praten over een onderwerp met anderen. Les: Filosoferen: sterren Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond de ster. Motivering: De dood is geheimzinnig, onduidelijk en roept vaak vragen op van onmacht: Waarom?. Mensen moeten loslaten is moeilijk. We willen nog verbonden zijn met onze overledenen. Fase 1: filosoferen Wanneer er iemand gestorven is zeggen we soms dat er een sterretje aan de hemel is bij gekomen. We proberen zo een verbondenheid te behouden met onze dierbare overledenen. Leerkracht maakt de klas donker of gaat naar een donkere klas (snoezelruimte). Het moet niet helemaal donker zijn, maar het licht wordt gedoofd, zodat de sterren die de leerkracht in de klas heeft hangen, te zien zijn. Dit zijn sterren die licht geven in het donker. De leerlingen mogen zich neerleggen of een andere gemakkelijke houding aannemen. Leerkracht stelt filosofische vragen aan kinderen. Daarrond filosoferen de leerkracht en de leerlingen. Filosofische vragen - Wat is doodgaan? - Wanneer ben je dood? - Waar ga je dan naartoe? - Wat ben je als je dood bent? - Hoe zou het voelen om dood te zijn? - Kan je iets voelen? - Is doodgaan altijd erg? - Als mensen heel ziek zijn en willen sterven. Mag dat? - Filosoferen betekent voornamelijk praten over een onderwerp. Omdat dit voor kinderen niet zo gemakkelijk is, is het aan te raden om met een voorwerp, bijvoorbeeld een dobbelsteen, te werken. Wanneer kinderen vinden dat het te veel wordt, kunnen ze met de dobbelsteen rollen. Elk cijfer correspondeert met een actief spel. De leerkracht kan zelf ook met de dobbelsteen rollen of iemand laten rollen, wanneer deze merkt dat het voor de leerlingen te zwaar wordt. Dit moet niet gebeuren, want een spel kan de kracht van een filosofische les verbreken, maar de leerkracht kan het wel achter de hand houden voor als het nodig blijkt te zijn. Een rustig muziekje opzetten, kan ook helpen. Suggestie cijfers en bijhorende spelactiviteiten:

9 Een koffer vol verhalen Pagina 9 van 59 Cijfer Spelactiviteit 1 Tikkertje 2 2 toertjes rond de speelplaats lopen 3 Chinees voetbal 4 Jij bent dood! Kinderen gaan allemaal in cirkel zitten. 1 leerling zit in het midden met een blinddoek. Er wordt een voorwerp rondgegeven. Het kind die het voorwerp vastheeft, wanneer het kind dat in het midden zit Jij bent dood roept, moet de cirkel verlaten. 5 Vrij dansen. Leerkracht zet muziek op en de leerlingen mogen zich hierop uitleven. 6 Spel dat de leerlingen zelf mogen kiezen Slot We eindigen deze les in alle rust en stilte, omdat filosoferen veel inspanning vraagt. Laat de kinderen allemaal op de grond liggen en laat ze hun ogen sluiten en een minuut stil zijn. In die minuut gedenken we al de mensen die gestorven zijn.

10 Een koffer vol verhalen Pagina 10 van Les 4: Muzische vorming. Bloem maken Doelen - De leerling voert gevisualiseerde instructies uit. Dit gebeurt door een stappenplan te volgen. - De leerling maakt constructies door gebruik te maken van verschillende materialen zoals brooddeeg. Van brooddeeg worden bloemen gemaakt naar vrije keuze van de kinderen. Les: Muzische vorming: bloem maken Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond de bloem. Motivering: Bloemen zie je vaak wanneer er iemand gestorven is (gebedswake, begrafenis, etc). Dit thema past best rond de periode van Allerheiligen en Allerzielen. Omdat er in deze periode van het jaar weinig groen en bloemen te vinden zijn, worden de bloemen op een creatieve manier gemaakt. Fase 1: handvaardigheid Werken met brooddeeg. De leerlingen kunnen zelf hun brooddeeg maken. Recept: - 3 tassen gewoon wit meel (niet zelfrijzend) - 1 tas zout - 1 of anderhalf tas water - 1 koffielepel glycerine ( bij apotheker) voorkomt barsten in het deeg. Werkwijze: Roer het zout door het meel. Je mengt de glycerine in het water en daarna voeg je het water voorzichtig toe aan het meel. Het deeg kneden tot er een stevige vaste kluit ontstaat die niet meer te korrelig is. Met het brooddeeg dat de leerlingen nu zelf gemaakt hebben gaan ze bloemen maken. Leerlingen kunnen door te kneden in het deeg vormen maken en zo tot bloemen komen. We kunnen hulpmiddelen aanbieden die het werken plezieriger maken; vb deegroller, knoflookpers, satéprikkers,schaar, tangetjes, ijzerdraad, kruiden (als decoratief element vb; maïs, pitten), lijmpistool (soms als hulpmiddel bij het bevestigen van de onderdelen) Voor we de bloemen laten drogen of gaan bakken maken we er een gaatje in met een stokje. Zo kunnen de bloemen opgehangen worden. In de oven bakken we de bloemen op 175 a 200 graden gedurende een half uur. Wanneer de bloemen hard zijn kunnen ze al of niet geschilderd worden. Doe er een koordje door. Slot Wanneer alle bloemstukjes klaar zijn, worden de bloemen in de rouwhoek gehangen. Ze doen dit één voor één en mogen iets vertellen over de bloem die ze maakten.

11 Een koffer vol verhalen Pagina 11 van Les 5: Taal Doelen - De leerling reageert correct op eenvoudig geschreven opdrachten. De geschreven opdracht staat op het werkblad. - De leerling gebruikt schrijfmateriaal correct. Om de opdracht te kunnen maken, moet de leerling schrijfmateriaal gebruiken. Les: Taal Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond het rouwboekje. Motivering: In een gebedswake, begrafenis en op rouwkaartjes wordt veelvuldig gebruik gemaakt van kleine teksten. Het goede van de overleden persoon wordt genoemd in een tekst. Vaak zijn er ook teksten met dezelfde situatie waarin nabestaanden zich bevinden. Het is een manier om de dood van een dierbare te verwerken. Het is ook mogelijk dat mensen zelf in de pen duiken om het verlies van iemand te verwerken. Fase 1: Taal: rouwboekje Teksten zijn geschreven woorden waarin mensen zich herkennen. Het werkblad dat hierbij hoort bestaat uit allemaal vakjes met daarin woorden. Het is de bedoeling dat de leerlingen de vakjes met de woorden kleuren die hun doen denken aan dood, rouwen. Slot Als slot op het maken van het werkblad, kan de leerkracht een (gekleurd) A3 blad voorzien met daarop: Als wij aan rouwen denken, dan voelen we ons Het is de bedoeling dat er een klasgevoel ontdekt wordt. Dit kan door de werkbladen te overlopen. Het gevoel komt op het einde van de zin. Het blad krijgt een plaatsje in de rouwhoek.

12 Een koffer vol verhalen Pagina 12 van Les 6: Muzische vorming: collage Doelen - De leerling herkent gevoelens (uitdrukkingen) bij anderen. De leerling moet in tijdschriften op zoek gaan naar afbeeldingen die herkenbaar zijn voor in de rouw. - De leerling bewerkt materiaal met instrumenten. De tijdschriften worden bewerkt naar een collage met een schaar en lijm. Les: Collage Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt rond het fotoboekje. Motivering: Als mensen naar foto s kijken, herkennen of zien ze bepaalde situaties of gebeurtenissen die ook in een rouwperiode herkenbaar zijn. Dit is ook in de rouwperiode zo. Fase 1: Collage Foto s zijn afbeeldingen. Afbeeldingen vind je overal: in tijdschriften, in kranten, op internet, etc. Het is de bedoeling dat de leerlingen een collage maken van gevoelens die herkenbaar zijn voor in de rouwperiode. De afbeeldingen komen uit tijdschriften, kranten en reclameboekjes en komen op een apart blad. Dit kan een (gekleurd) A3 of A2 blad zijn. Ze kunnen dit individueel of in groep doen. De lkr is vrij om te beslissen hoe dit in zijn of haar klas gebeurt. Slot Alle collages worden verzameld De kinderen vertellen over hun collages. Ze geven uitleg bij hun collages. Elke collage krijgt nadien een plaats in de rouwhoek.

13 Een koffer vol verhalen Pagina 13 van Les 8: De eend, de dood en de tulp Doelen - De leerling begrijpt één of meerdere communicatiesystemen. In deze les dient de leerling vooral een filmfragment als communicatiesysteem te begrijpen. De leerling begrijpt dat wat er wordt afgespeeld een verhaal is. - De leerling volgt een verhaal op basis van de voorgelezen tekst. - De leerling staat open voor en reageert op visuele waarneming in de vorm van een filmfragment. De eend, de dood en de tulp Inleiding: Rouwhanger De leerkracht bouwt samen met de leerlingen systematisch een rouwhoek op in de klas. In deze rouwhoek bevindt zich een rouwhanger met zes zakjes. In elk zakje zit een voorwerp wat refereert naar het thema rouwen: Tijdens deze les wordt er gewerkt met het kijk- en luisterverhaal. Motivering: Er werd een tijd rond het thema gewerkt. De verwerkingen begonnen met het luisterverhaal en om het geheel af te ronden, wordt er een kijk en luisterverhaal getoond. Dit wil zeggen dat de tekst en prenten tegelijkertijd worden afgespeeld Fase 1: Kijk- en luisterverhaal Leerlingen kijken en luisteren naar een verhaal. Slot Op het kerkhof staan de leerkracht en de leerlingen stil bij enkele belangrijke afspraken die er zijn. Je mag geen graven vernielen. Je mag er niet lopen. Je mag er niet te veel lawaai maken. Leerkracht duidt erop dat dit wordt gedaan om de overledene te eren en uit respect. Vervolgens wordt er een graf van dichterbij bekeken. Wat zie je allemaal op een graf? Leerlingen die hun kaars en/of bloem bij niemand kunnen neerzetten omwille van het feit dat ze nog niemand kennen die gestorven is, kunnen hun bloem of kaars ergens op het kerkhof neerplaatsen. Een andere optie is dat er tijdens de verwerking nog een extra bloem of kaars gemaakt wordt om op het kerkhof te plaatsen.

14 Een koffer vol verhalen Pagina 14 van 59 4 Didactisch materiaal Inleiding: rouwhanger

15 Een koffer vol verhalen Pagina 15 van 59 Stappenplan kaars maken (tekst en afbeeldingen) kaarsen maken 1) benodigdheden 2) oude kaarsen in kookpan 3) oude kaarsen laten smelten

16 Een koffer vol verhalen Pagina 16 van 59 4) oude wiek verwijderen 5) gekleurde wasco bijvoegen

17 Een koffer vol verhalen Pagina 17 van 59 6) wasco mengen met kaarsvet 7) satestok met wiek op vormpjes 8) kaarsvet gieten in vormpjes

18 Een koffer vol verhalen Pagina 18 van 59 9) kaarsen laten stollen 10) kaarsen uit de vormen halen 11) stuk van de wiek knippen 12) verschillende kleuren mogelijk

19 Een koffer vol verhalen Pagina 19 van 59 13) mooi eindresultaat

20 Een koffer vol verhalen Pagina 20 van 59 Stappenplan kaars maken (afbeeldingen) kaarsen maken 1) 2)

21 Een koffer vol verhalen Pagina 21 van 59 3) 4)

22 Een koffer vol verhalen Pagina 22 van 59 5) 6)

23 Een koffer vol verhalen Pagina 23 van 59 7) 8)

24 Een koffer vol verhalen Pagina 24 van 59 9) 10)

25 Een koffer vol verhalen Pagina 25 van 59 11) 12)

26 Een koffer vol verhalen Pagina 26 van 59 13)

27 Een koffer vol verhalen Pagina 27 van 59 Fotoboekje kaarsen maken 1) benodigdheden (oude kaarsen, stuk touw, potjes, satéstokjes) 2) oude kaarsen in pot 3) oude kaarsen laten smelten 4) oude wiek verwijderen 5) wasco aanslijpen 6) wascoslijpsel toevoegen aan pot 7) satéstokje aan potjes doen 8) gesmolten kaarsen in potje 9) twee gekleurde kaarsjes 10) kaarsjes met lange wieken 11) stuk van de wiek knippen 12) kaars aansteken

28 Een koffer vol verhalen Pagina 28 van 59 Stappenplan brooddeeg en bloemen maken (tekst en afbeeldingen) bloemen van brooddeeg maken brooddeeg maken 1) ingrediënten nemen 2) 3 tassen bloem

29 Een koffer vol verhalen Pagina 29 van 59 3) 1 tas water 4) 1 tas zout

30 Een koffer vol verhalen Pagina 30 van 59 5) scheutje glycerine 6) ingrediënten samenvoegen in een kom 7) ingrediënten mengen

31 Een koffer vol verhalen Pagina 31 van 59 8) deeg kneden tot vaste bol

32 Een koffer vol verhalen Pagina 32 van 59 bloemen maken 1) materiaal om bloemen te maken 2) bloem 1 klein stuk deeg tot bolletje rollen 3) bloemblaadjes aan bloem toevoegen

33 Een koffer vol verhalen Pagina 33 van 59 4) afwerken tot een bloem 5) gaatje in bloem maken (met satéstokje) 6) bloem twee 1) klein stuk deeg tot bolletje rollen 2) bolletje met deegroller plat maken 3) met kruidnagelen versieren

34 Een koffer vol verhalen Pagina 34 van 59 7) bloem drie 1) klein stuk deeg tot bolletje rollen 2) bolletje met deegroller plat maken 3) met schaar in het deeg knippen 8) verzameling bloemen op bakplaat 9) verzameling bloemen gaat in de oven

35 Een koffer vol verhalen Pagina 35 van 59 10) gebakken bloemen 11) bloemen schilderen 12) geschilderde bloemen 13) materiaal om bloemen af te werken

36 Een koffer vol verhalen Pagina 36 van 59 14) bloemen in vaasje 15) bloemenslinger

37 Een koffer vol verhalen Pagina 37 van 59 Stappenplan brooddeeg en bloemen maken (afbeeldingen) bloemen van brooddeeg maken brooddeeg maken 1) 2)

38 Een koffer vol verhalen Pagina 38 van 59 3) 4)

39 Een koffer vol verhalen Pagina 39 van 59 5) 6)

40 Een koffer vol verhalen Pagina 40 van 59 7) 8)

41 Een koffer vol verhalen Pagina 41 van 59 bloemen maken 1) 2)

42 Een koffer vol verhalen Pagina 42 van 59 3) 4)

43 Een koffer vol verhalen Pagina 43 van 59 5) 6)

44 Een koffer vol verhalen Pagina 44 van 59 7) 8)

45 Een koffer vol verhalen Pagina 45 van 59 9) 10)

46 Een koffer vol verhalen Pagina 46 van 59 11) 12)

47 Een koffer vol verhalen Pagina 47 van 59 13) 14)

48 Een koffer vol verhalen Pagina 48 van 59 15)

49 Een koffer vol verhalen Pagina 49 van 59 Stappenplan brooddeeg en bloemen maken (tekst) bloemen van brooddeeg maken brooddeeg maken 1) ingrediënten nemen: bloem, water, zout, glycerine 2) 3 tassen bloem 3) 1 tas water 4) 1 tas zout 5) scheutje glycerine 6) ingrediënten samenvoegen in een kom

50 Een koffer vol verhalen Pagina 50 van 59 7) ingrediënten mengen 8) deeg kneden tot vaste bol

51 Een koffer vol verhalen Pagina 51 van 59 bloemen maken 1) materiaal om bloemen te maken 2) bloem 1 a. klein stuk deeg tot bolletje rollen b. bloemblaadjes aan bloem toevoegen c. afwerken tot een bloem 3) gaatje in bloem maken (met satéstokje) 4) bloem twee a. klein stuk deeg tot bolletje rollen b. bolletje met deegroller plat maken

52 Een koffer vol verhalen Pagina 52 van 59 c. met muizenkorrels versieren 5) bloem drie a. klein stuk deeg tot bolletje rollen b. bolletje met deegroller plat maken c. met schaar versieren 6) verzameling bloemen op bakplaat 7) verzameling bloemen gaat in de oven 8) gebakken bloemen 9) bloemen schilderen 10) geschilderde bloemen

53 Een koffer vol verhalen Pagina 53 van 59 11) materiaal om bloemen af te werken 12) bloemen in vaasje 13) bloemenslinger

54 Een koffer vol verhalen Pagina 54 van 59 Fotoboekje

55 Een koffer vol verhalen Pagina 55 van 59

56 Een koffer vol verhalen Pagina 56 van 59 Rouwboekje voor alle mensen die een speciale ster aan de hemel hebben ik mis je zo! pleisters onze poes is al zo groot hij gaat al bijna dood misschien als je dood bent, ben je stil dan is er niks meer wat je wil dan kun je nooit meer horen niks meer zien dan kun je nooit meer wakker zijn dan hoef je ook geen pleisters meer dan krijg je nooit meer pijn. Hans en Monique Hagen Misschien een olifant, Van Goor, 1999 van de dood moet je niet bang zijn het doet je geen pijn s nachts kijk ik naar de sterren en de maan ik vraag me af of je me ziet staan je bent nu al een half jaar dood maar toch blijft het gemis ontzettend groot! charlotte lauwers

57 Een koffer vol verhalen Pagina 57 van 59 als ik vraag naar onze poes vertelt mama mij een smoes onze poes slaapt zegt ze met een bibberende stem ik wist dat het niet waar was, want het ging niet zo goed met hem. wanneer ik naar bed moet, praten mama en papa nog lang ik slik en word een beetje bang aan de deur luister ik naar wat ze vertellen onze poes had iets slecht aan zijn bloedcellen een traan rolt over mijn wang poes is gestorven.. ik wist het al lang ik droom zacht de hele nacht ik droom over jou omdat ik zelfs nu je dood bent, nog steeds van je hou! charlotte lauwers charlotte lauwers je bent pas dood wanneer andere mensen je vergeten zijn het is niet fijn om dood te zijn, soms maakt me dat een beetje bang leef zo dat je vrienden zich vervelen wanneer je gestorven bent liefde is groter dan de dood

58 Een koffer vol verhalen Pagina 58 van 59 Werkblad als iemand sterft, voel ik me droevig boos blij stil bang verdrietig

59 Een koffer vol verhalen Pagina 59 van 59 Werkblad als iemand sterft, voel ik me droevig boos blij stil bang verdrietig

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Mirjams mama en moekie

Mirjams mama en moekie Seksuele diversiteit graad 1 Mirjams mama en moekie Lesvoorbereiding Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print 2 lege gedragspatroongrafieken af voor

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens. Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Liefde, voor iedereen gelijk?

Liefde, voor iedereen gelijk? Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'

Nadere informatie

Gedichten werkboekje. Naam: Groep:

Gedichten werkboekje. Naam: Groep: Gedichten werkboekje Naam: Groep: Gedichten lezen 1. Wat valt je als eerste op bij dit gedicht? Bang Bang, dat ik het nooit vergeten zal. Ik zal het nooit vergeten. Ik zag hem daar voor het laatst in de

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Copyright Beertje Anders

Copyright Beertje Anders Copyright Beertje Anders Beren hebben allerlei gevoelens. Kun jij zien hoe Beertje Anders zich nu voelt? Blij. Ik ben blij als ik jarig ben, als ik spelen mag met Beertje Bruin, als ik met de andere beren

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Doel. Wat heb je nodig? Spelregels.

Doel. Wat heb je nodig? Spelregels. Doel. Dit spel is een concrete tool dat de dialoog rond eerlijkheid mogelijk maakt. Aan de hand van herkenbare situaties worden 10 tot 12 jarigen uitgenodigd voor zichzelf na te denken over wat eerlijk

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode

Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de uiterlijke verschijnselen van Pasen: paasversieringen,

Nadere informatie

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken.

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. 2 5 Ik hoef niet aangespoord te worden om mijn taken te maken. Niemand hoeft mij te zeggen

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 1)

Luisteren: muziek (A2 nr. 1) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens. Tuin van Heden 2 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Lessuggestie Tranen met tuiten

Lessuggestie Tranen met tuiten Lessuggestie Tranen met tuiten Voor het lezen 10 minuten De leerkracht laat de kinderen op het digibord foto s van verschillende kinderen zien. Eventueel kan er ook voor gekozen worden om deze uit te delen

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen.

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen. Ellen en Patrick Nooit meer je stem, nooit meer je lach, Alles gaat terug, naar die éne dag. De pijn vanbinnen, het doet zo n zeer, Ze zeggen dat het mindert, maar wanneer... Intredelied: M n oma is gestorven

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart

december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart Kerstkaart Refrein: Ik stuur een kerstkaart naar oom Rob en één naar tante Fee. Zeg postbezorger, breng je ook voor mij een

Nadere informatie

Jezus geeft zijn leven voor de mensen

Jezus geeft zijn leven voor de mensen Eerste Communieproject 38 Jezus geeft zijn leven voor de mensen Niet iedereen gelooft in Jezus In les 5 hebben we gezien dat Jezus vertelt over de Vader. God houdt van de mensen. Hij vergeeft je zonden.

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Hosanna. Hosanna! Hosanna! De Heer komt voorbij. Zwaai met de takken en zing nu blij.*

Hosanna. Hosanna! Hosanna! De Heer komt voorbij. Zwaai met de takken en zing nu blij.* & speelblad Hosanna Hosanna! Hosanna! De Heer komt voorbij. Zwaai met de takken en zing nu blij.* Hosanna! Hosanna! Hij is onze Heer. Leg alle jassen maar voor Hem neer. ** * Doe of je een palmtak in je

Nadere informatie

Lou en Lena: NEE tegen geweld!

Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We

Nadere informatie

Mijn schildpadmap. Bijlage 2. Bijlage 2. Mijn schildpadmap

Mijn schildpadmap. Bijlage 2. Bijlage 2. Mijn schildpadmap Bijlage 2 Mijn schildpadmap Bijlage 2. Mijn schildpadmap Hallo!!! Mijn naam is... Ik ben... jaar. De kleur van mijn ogen is... De kleur van mijn haar is... Ik heb... zussen en die heten... Ik heb... broers

Nadere informatie

jij Nu hier niet meer bent Mijn herinneringsboek

jij Nu hier niet meer bent Mijn herinneringsboek Als er iemand sterft, dan is dat vaak heel verdrietig. Je moet afscheid nemen van iemand die je goed kende en van wie je hield. In dit boekje lees je over wat er allemaal gebeurt als er iemand dood is

Nadere informatie

Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015. Gedicht: Kaarsenlicht

Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015. Gedicht: Kaarsenlicht Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015 Gedicht: Kaarsenlicht Omdat ieder lichtje een verhaal is groter dan alle woorden van missen en dood van liefde levensgroot die we ooit spraken en hoorden

Nadere informatie

Werkblad 3: Gravenfeest China

Werkblad 3: Gravenfeest China 1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten

Nadere informatie

Activiteit 8. Taal Kringgesprek Ik ben bang... Doelen. Materiaal. Voortaak

Activiteit 8. Taal Kringgesprek Ik ben bang... Doelen. Materiaal. Voortaak d e n k o n t w i k k e l i n g Taal Kringgesprek Ik ben bang... Doelen 1 De kleuters kunnen communiceren over gevoelens en ze benoemen. (15) (WO 3.1) 2 De kleuters kunnen hun gevoelens uitdrukken door

Nadere informatie

De Drakendokter: Gideon

De Drakendokter: Gideon De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in

Nadere informatie

Kerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug

Kerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug Kerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug Welkom Lied: Dank je voor dit warme licht (kaarsen worden aangestoken door Youri) 1. Eerste kaars, wat wil jij zeggen als je branden gaat? Zie jij in je mooiste

Nadere informatie

Bijlage Stoere Schildpadden

Bijlage Stoere Schildpadden Bijlage Stoere Schildpadden Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie Stoere Schildpadden, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies

Nadere informatie

Eerste week vd advent

Eerste week vd advent Advent vieren en beleven derde graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

Rivka voelt tranen in haar ogen. Vader aait over haar wang. Hij zegt: Veel plezier, prinsesje. Vergeet je nooit wie je bent? Dan draait vader zich

Rivka voelt tranen in haar ogen. Vader aait over haar wang. Hij zegt: Veel plezier, prinsesje. Vergeet je nooit wie je bent? Dan draait vader zich 1942-1943 1 Rivka! Het is tijd om te gaan!, roept vader. Rivka is blij. Ze gaat logeren. Ze weet niet bij wie. En ze weet ook niet hoe lang. Maar ze heeft er wel zin in. Vader heeft gezegd: Je gaat in

Nadere informatie

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders - Dit basis Kindplan kan als onderdeel worden ingevoegd in het ouderschapsplan of los worden gebruikt door ouders al dan niet met hulp van een professional - Ouders ga na de eerste afspraak met een professional

Nadere informatie

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien. Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan

Nadere informatie

Peperkoekhuisje. 250 ml gepasteuriseerd eiwit Poedersuiker. 200g pure chocolade

Peperkoekhuisje. 250 ml gepasteuriseerd eiwit Poedersuiker. 200g pure chocolade Peperkoekhuisje Ingrediënten 400 gram honing 235 gram rietsuiker 235 gram boter 10 gram potas (U kunt ook 5 gram zuiveringszout gebruiken) 2 eetlepels water 1 kg bloem 2 theelepels gemalen kaneel 1 theelepel

Nadere informatie

Kerstviering groep 4. Welkom. Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet.

Kerstviering groep 4. Welkom. Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet. Kerstviering groep 4 Welkom Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet. Als de kerstklokken luiden Dan horen wij steeds weer Dat Jezus is geboren.

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Theorie strategieën

Nadere informatie

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter

Nadere informatie

Toneelstuk Harde noten : nabespreking

Toneelstuk Harde noten : nabespreking Toneelstuk Harde noten : nabespreking Ondanks alle campagnes en initiatieven blijft pesten een moeilijk uit te roeien probleem dat ook de dertienjarige Kaat, hoofdpersonage uit de boeken Harde noten en

Nadere informatie

Zoveel heb ik jou lief

Zoveel heb ik jou lief Langreuter, Jutta Stefanie Dahle ISBN-13: 9789059241046 NUR 273 D/2014/6186/19 Suggesties: Emy Geyskens Korte inhoud 1 Jij en ik! Victor Haas heeft een fikse ruzie met mama Haas: Hij moet mee opruimen,

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Het onze Vader. Naam:

Het onze Vader. Naam: Het onze Vader Naam: Onze Vader Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood.

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Hieronder vind je een lesvoorbereiding voor twee lesuren rond lichaamsbeeld bij kinderen van 10 tot 12 jaar. Het bevat verschillende

Nadere informatie

Lesbrief nr 1. Opdracht 1. voor Groep 7 + 8 +

Lesbrief nr 1. Opdracht 1. voor Groep 7 + 8 + Lesbrief nr 1 voor Groep 7 + 8 + ad Downlo ief ook r b deze les.net am op sams Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over mondiaal burgerschap, kinder rechten en duurzaamheid. Het doel van

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Muziek: betekenis en emotie

Muziek: betekenis en emotie VOORBEREIDEND LESMATERIAAL BIJ PIETER ROELF JEUGDCONCERT NOOTTOCHT Les 2 Muziek: betekenis en emotie Groep 6/7/8 Doelstelling Benodigd materiaal Ruimte en opstelling Organisatorische voorbereiding Aan

Nadere informatie

Het Rouwende Kind. een handvat voor de volwassene

Het Rouwende Kind. een handvat voor de volwassene Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Nina José Verhoeven Elk kind dat oud genoeg is om van iemand te houden, is oud genoeg om te rouwen. Alan

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen 1) Voor de kleinste kinderen In de winter kunnen vogels wel wat extra s gebruiken. Met kinderen van alle leeftijden kun je hiermee aan de slag. Dennenappels

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

Drakenbrood. Ingrediënten. 500 g bloem of tarwemeel 1 zakje gist 3 dl lauw water 20 g boter 10 g zout rozijnen. Werkwijze

Drakenbrood. Ingrediënten. 500 g bloem of tarwemeel 1 zakje gist 3 dl lauw water 20 g boter 10 g zout rozijnen. Werkwijze Drakenbrood 500 g bloem of tarwemeel 1 zakje gist 3 dl lauw water 20 g boter 10 g zout rozijnen Doe de bloem in een kom. Maak een kuiltje en voeg de gist met het water en boter toe. Strooi het zout langs

Nadere informatie

- Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt geschreven. - Je hebt aanmoediging nodig om je huiswerk te noteren.

- Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt geschreven. - Je hebt aanmoediging nodig om je huiswerk te noteren. Schoolse competenties Competentie 1: Agendagebruik - Je schrijft je huiswerk in je agenda als dit wordt opgegeven. - Je agenda ziet er verzorgd uit. - Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt

Nadere informatie

Je hebt je huiswerk niet gemaakt, maar durft dat niet te zeggen. Je krijgt een beurt en zo merkt de meester het toch. Oeps

Je hebt je huiswerk niet gemaakt, maar durft dat niet te zeggen. Je krijgt een beurt en zo merkt de meester het toch. Oeps De juf vraagt wie er mee wil doen aan een voorleeswedstrijd. Je wilt wel graag maar zegt niks omdat je bang bent dat ze je uitlachen. En nu ben je te laat. Je hebt je huiswerk niet gemaakt, maar durft

Nadere informatie

Licht en donker bijna kerstmis

Licht en donker bijna kerstmis Licht en donker bijna kerstmis 1 Jaar/groep: OV1 Project: : advent en kerstmis : licht en donker Geplande timing (wanneer, hoelang) 4 weken Gerealiseerde timing (wanneer, hoelang) Blikopener: Licht toelaten,

Nadere informatie

Bedoeling: Doelen: Leerplandoelen wiskunde (VVKBaO):

Bedoeling: Doelen: Leerplandoelen wiskunde (VVKBaO): Bedoeling: De leerlingen leren M.C. Escher en zijn werken kennen. Ze ontdekken ook wat regelmatige vlakvulling is en maken kennis met de drie soorten symmetrie die Escher in zijn werken gebruikt. Na het

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen 1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden

Nadere informatie

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat

Nadere informatie

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat

Nadere informatie

Over taaie taboes en lastige liefdes

Over taaie taboes en lastige liefdes Seksuele diversiteit graad 3 Lesvoorbereiding Over taaie taboes en lastige liefdes Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print het artikel Huwelijken

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Begeleidende uitleg voor de leerkracht:

Begeleidende uitleg voor de leerkracht: TITEL ACTIVITEI T + beschrijving: Kennismaken met het huis van God 2 e graad In deze les gaan we dieper in op het grondplan van een kerk en bekijken de leerlingen de belangrijkste plaatsen in de kerk.

Nadere informatie

Tuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode

Tuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode Tuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de commerciële uitingen van het kerstfeest: de versierde

Nadere informatie

Beste Lezer. Voor u ligt de bundel met als thema afscheid, de dood, rouwverwerking. Het heeft mij jaren gekost om deze bundel vorm te geven.

Beste Lezer. Voor u ligt de bundel met als thema afscheid, de dood, rouwverwerking. Het heeft mij jaren gekost om deze bundel vorm te geven. Beste Lezer Voor u ligt de bundel met als thema afscheid, de dood, rouwverwerking Het heeft mij jaren gekost om deze bundel vorm te geven. De flarden waren er al heel lang, maar ik kreeg het niet voor

Nadere informatie

De aarde viert feest

De aarde viert feest Landbouw graad 1 Lesvoorbereiding De aarde viert feest Zoek een mooi potje, vul het met (bos)grond en versier het. Print en knip de vriendenkaartjes 1 keer uit. Print de vriendenverhalen 1 keer uit. Print

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

Lesfiche 1. Rooms-katholieke godsdienst

Lesfiche 1. Rooms-katholieke godsdienst Lesfiche 1 Vakgebied: Rooms-katholieke godsdienst Thema: De advent Omschrijving onderwerp: De betekenis van de advent + de adventskrans nader bekeken: uitkijken naar Hoofddoel: De advent leren kennen als

Nadere informatie

tientallen miljoenen euro s per jaar. Ook een vrijwilliger heeft zo een economische waarde.

tientallen miljoenen euro s per jaar. Ook een vrijwilliger heeft zo een economische waarde. Mt.5:16 De Week van gebed voor de eenheid van alle kerken. Ieder jaar is dit gebed in dezelfde week in januari. Het zal puur toeval zijn, maar ieder jaar valt ook de actie Kerkbalans in deze periode. Met

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Paasviering 2016 ds Jonkersschool. Pasen, het verhaal van Jezus leven, sterven en opstaan. Het leven, sterker dan de dood.

Paasviering 2016 ds Jonkersschool. Pasen, het verhaal van Jezus leven, sterven en opstaan. Het leven, sterker dan de dood. Paasviering 2016 ds Jonkersschool Pasen, het verhaal van Jezus leven, sterven en opstaan. Het leven, sterker dan de dood. 1. Welkom door meester Joop Het dochtertje van Jaïrus. Zij is niet dood, zij slaapt.

Nadere informatie

Talenposters. Doel. Tijd. Hoe. Stap 1 MAAK JE SILHOUET

Talenposters. Doel. Tijd. Hoe. Stap 1 MAAK JE SILHOUET Talenposters Leerlingen staan doorgaans niet zo bewust stil bij de talige bagage waarover ze beschikken of dat ze betekenissen geven aan diverse talen. Met deze activiteit zetten we hen aan het denken

Nadere informatie

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal De mensen van voorbij Zij worden niet vergeten De mensen

Nadere informatie

Brood, tafel, maaltijd houden

Brood, tafel, maaltijd houden Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje

Nadere informatie

Jino Tandplak stelt voor Henrie de bacterie en de glijbaan. Voor meer info kijk op kleinejino.wordpress.com

Jino Tandplak stelt voor Henrie de bacterie en de glijbaan. Voor meer info kijk op kleinejino.wordpress.com Jino Tandplak stelt voor Henrie de bacterie en de glijbaan Prent 1 Op een avond stond mama klaar in de badkamer om haar tanden te poetsen. Mama houdt ervan om haar tanden te doen glimmen als een diamant.

Nadere informatie

Op reis naar Bethlehem

Op reis naar Bethlehem Op reis naar Bethlehem Rollen: Verteller Jozef Maria Engel Twee omroepers Kind 1 Kind 2 Kind 3 Receptionist 1 Receptionist 2 Receptionist 3 Kind 4 Kind 5 Herder 1 Herder 2 Herder 3 Herder 4 Drie wijzen

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

HEB JE HUISWERK VANDAAG?

HEB JE HUISWERK VANDAAG? BLAD 1 HEB JE HUISWERK VANDAAG? Je kind moet thuis werken voor school. In de agenda kan je kijken wat je kind moet doen. Wat moet je doen? 1 Maak oefening 1 op blad 2: Wat doet je kind na de school? 2

Nadere informatie

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee

Nadere informatie