Andere gezonde voeding. Lage bloedglucosewaarden, hoge vetverbranding

Transcriptie

1 Andere gezonde voeding Lage bloedglucosewaarden, hoge vetverbranding

2 Andere gezonde voeding Lage bloedglucosewaarden, hoge vetverbranding harriët verkoelen, auteur joop wijman, kok

3 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN NUR 863, 443 Ontwerp omslag en binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Fotografie: Wim de Penning ( Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten

4 Inhoud 5 Dankwoord 7 Inleiding 8 Doel van dit boek 9 Leeswijzer 10 1 Over overgewicht 11 Koolhydraten zijn vermomde vetten 11 Afvallen door vetverlies 12 Afwijkende stofwisseling 12 2 Over diabetes 15 Diabetes type 1 15 Diabetes type 2 17 Twee soorten diabetes type 2 18 Diabetes type 2 zonder overgewicht: ouderdomsdiabetes 18 Diabetes type 2 met overgewicht: welvaartsdiabetes 19 Verstoorde balans: vetstapeling versus vetverbranding 20 Insuline is de dikmaker 21 Medicijnen 22 Wel vet, maar minder koolhydraten 23 Heeft u een afwijkende stofwisseling? 24 3 Afvallen met andere gezonde voeding 29 Snelle afvalfase 29 Langzame afvalfase 30 4 Praktische toepassing 33 Voorbeeld van een compleet weekmenu 36 Brood, daar zit wat in 45 5 Veelgestelde vragen 47 Is beweging ook goed voor mij? 47 Wanneer moet ik me wegen? 48 Wat is een gezond gewicht? 48 Ieder mens heeft toch koolhydraten nodig? 49 Wat moet ik doen als ik een hypo krijg? 49 Wat zijn valkuilen? 49

5 6 Ik ben een emotie-eter, wat kan ik daaraan veranderen? 50 Heeft stress invloed op diabetes? 50 Zijn er nog meer negatieve factoren? 50 Wat is het HbASc? 51 Bij hoge bloedglucosewaarden val ik af. Hoe kan dat en is dit goed? 51 Mag ik alcohol drinken? 52 Krijg ik geen problemen met de ontlasting? 52 Moet ik mijn leven lang op deze manier blijven eten? 52 6 Ervaringsverhalen van patiënten 53 Afvallen zonder extra beweging 54 Ik wist niet dat de gewone dingen die ik at, zo veel suiker bevatten 56 Ik heb wel een stok achter de deur nodig 58 Dit had ik nooit verwacht 59 8 Recepten 69 Broodrecept 69 Koude lunchgerechten 73 Warme ontbijt- of lunchgerechten 74 Voor-gerechten en hapjes 75 Soepen 91 Maaltijd-salades 105 Hoofd-gerechten met vlees 111 Hoofd-gerechten met vis minuten-gerechten 139 Twee recepten met peulvruchten 149 Nagerechten Koolhydratentabel per gebruikte portie 159 Nawoord 173 Literatuur Informatie over voeding 61 Koolhydraten 61 Vezels 63 Vetten 63 Eiwitten 66 Dranken 67

6 Dankwoord 7 Met speciale dank aan Toine en onze kinderen. Door hen voelde ik me gesteund en gemotiveerd om door te gaan. Ook dank aan mijn collega-diëtist Carianne Weerens voor haar bijdrage aan dit boek. Met name dank voor de plezierige samenwerking en de uitwisseling van ervaringen.

7 8 Inleiding Dit boek heb ik geschreven om mijn ervaring als diëtist en diabetesverpleegkundige met u te kunnen delen. Ik ontdekte in mijn praktijk dat veel van mijn patiënten met diabetes type 2 én overgewicht pas blijvend afvielen nadat ik hen voeding had aanbevolen met minder koolhydraten en meer eiwitten en vetten. Dat deze voeding heel goed kan zijn voor mensen met diabetes heb ik in de praktijk ondervonden. Samen met meesterkok Joop Wijman ontwikkelde ik een andere gezonde voeding, gebaseerd op een koolhydraatarm dieet met meer eiwitten en vetten. Vreemd genoeg gaat het bij deze voeding niet om de hoeveelheid calorieën. Er zijn namelijk behoorlijk wat mensen met diabetes die weinig calorieën gebruiken en toch niet afvallen. Hoe kan dit? Ook opmerkelijk is dat na een maaltijd met veel koolhydraten en weinig vetten het bloed toch te vet wordt. Is vetarm dan wel zo gezond, vroeg ik me af. En hoe kan het dat er mensen zijn die regelmatig bewegen en toch niet afvallen? Ik ben op zoek gegaan naar antwoorden op deze vragen en gaandeweg ontdekte ik wat die andere gezonden voeding inhield: de methode Andere gezonde voeding was geboren. Ik hoop dat u door Anders Gezond te gaan eten, verantwoord en blijvend afvalt, een gezond gewicht bereikt en minder medicijnen nodig heeft. Hopelijk is dit boek een praktische, waardevolle gids voor u. Harriët Verkoelen, diëtist en diabetesverpleegkundige, Buren

8 Doel van dit boek 9 Het doel van dit boek is om een andere gezonde voeding aan te bieden aan iedereen die wil afvallen. Ook aan mensen met een chronische aandoening zoals diabetes en aan mensen voor wie extra bewegen geen optie (meer) is. Alle hulpverleners die bij de behandeling van mensen met diabetes betrokken zijn, kunnen uit eigen ervaring zeggen dat het bij een aantal mensen niet wil lukken om af te vallen. Deze mensen eten niet verkeerd, houden zich keurig aan de Richtlijnen Goede Voeding en maken geen grove dieetfouten. Wat het nog vreemder maakt, is dat deze mensen ook voldoende bewegen: zij wandelen, fietsen, zwemmen enzovoort. En toch schommelen hun bloedglucosewaarden en vallen zij niet af. Hulpverleners komen er niet precies achter wat er aan de hand is. Door anders te gaan eten lukt het veel mensen uiteindelijk toch om af te vallen. Het blijkt namelijk dat deze mensen niet zozeer het aantal calorieën moeten beperken, maar hun voeding op een andere manier moeten samenstellen. De methode Andere gezonde voeding is gebaseerd op een andere verdeling van de hoofdbestanddelen eiwitten, vetten en koolhydraten. De methode blijkt effectief en heeft bovendien een positief effect op de gezondheid: mensen voelen zich beter en hebben meer energie. Andere Gezonde Voeding heeft een positieve uitwerking op de diabetesregulatie; mensen met diabetes hebben minder medicatie nodig, vallen af en voelen zich fitter. Degenen die een verhoogd risico hebben om diabetes te ontwikkelen, kunnen dit risico dankzij deze manier van eten verkleinen en mogelijk zelfs voorkomen.

9 10 Leeswijzer In hoofdstuk 1 vindt u algemene informatie over het ontstaan van overgewicht. We gaan vooral in op afvallen door middel van vet - verbranding in plaats van door vochtverlies. In hoofdstuk 2 staat diabetes centraal. In de dagelijkse praktijk valt op dat bij de meeste mensen met diabetes type 2 met overgewicht de vetverbranding heel moeilijk te stimuleren is. Daarom wordt voorgesteld om onderscheid te maken tussen twee soorten diabetes type 2. Waarom komt met de huidige gezonde voeding de vetverbranding niet goed op gang bij mensen met een andere stofwisseling? Dit wordt uitgelegd in hoofdstuk 3. Er is sprake van een andere stofwisseling wanneer de suiker- en vetverbranding is verstoord. Juist deze mensen lopen het grootste risico om diabetes type 2 en hart- en vaatziekten te krijgen. Aan de hand van een checklist kunt u onderzoeken of u zelf aanleg heeft voor deze andere stofwisseling. In hoofdstuk 4 wordt de afvalmethode uitgelegd die de suikerstofwisseling ontlast en de vetverbranding stimuleert. Deze methode kan ook toegepast worden door mensen die (nog) geen diabetes hebben. In hoofdstuk 5 staat een voorbeeld van een dagmenu met een licht beperkte hoeveelheid koolhydraten, een dagmenu met een fors beperkte hoeveelheid koolhydraten en een volledig weekmenu. Daarnaast krijgt u in dit hoofdstuk enkele handige tips voor de dagelijkse praktijk. In hoofdstuk 6 wordt een groot aantal veelgestelde vragen van patiënten beantwoord. In hoofdstuk 7 vindt u enkele ervaringsverhalen van patiënten. Wilt u zelf aan de slag met deze methode? In hoofdstuk 8 staat een aantal recepten die u kunt gebruiken. Ze zijn ontwikkeld door meesterkok Joop Wijman. In hoofdstuk 9 is een beknopte koolhydratentabel opgenomen.